Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 249

-
भगवतीस्त्रे केषु उत्पयते इति प्रश्नस्य जघन्येन अन्तर्मुहर्जस्थितिकेषु उत्कृष्टता पूर्वकोटया युष्केष्त्पद्यते इत्युत्तरम् । ते खल्ल भदन्त ! जीवा एकसमयेन कियन्त उत्पधन्ते इति प्रश्नस्य असुरकुमारवक्तव्यतावदेव उत्तरम् । केवलं रत्नमभापृथिवीनारकप्रकरणापेक्षा यद्वैलक्षण्यं शर्करामभानारकमकरणे तदर्शयति--'णवरं' इत्यादिना, 'णवरं सरीरोगाणा जहा ओगाहणा संठाणे' नवरम्-केवलं शरीरावगाहना यथा अवगाहना संस्थाने शरीरावगाहना यथा प्रज्ञापनासूत्रस्य एकविंशतिपदे कथिता तथैव इडापि बोदव्या सा च तत्रत्यावगाहना सामान्यत एवम्-'सत्तधणु तिन्नि में उत्पन्न होता है ? तो इसके उत्तर में प्रभुने ऐसा ही कहा है कि हे गौतम ! ऐसा वह शर्कराप्रभा का नरयिक जघन्य से अन्तमुहर्त की स्थिति वाले पंचेन्द्रियतियञ्चों में उत्पन्न होता है और उत्कृष्ट से पूर्वकोटि की आयुवाले पञ्चेन्द्रितियश्चों में उत्पन्न होता है। पुनः गौतम इस पर प्रभु से ऐसा पूछते हैं-हे भदन्त ! वे जीव एक समय में कितने उत्पन्न होते हैं ! तय इसके उत्तर में प्रभु उनसे ऐमा कहते हैं हे गौतम ! इस प्रश्न का उत्तर असुर कुमार की वक्तव्यता के जैसा ही है। केवल रत्नप्रभा पृथिवी के नारक प्रकरण की अपेक्षा से जो शर्कराप्रभा के मारक के प्रकरण में भिन्नता है उसे मूत्रकार ने 'णवरं सरीरोगाहणा जहा ओगाहणा संठाणे' इस सूत्रपाठ धारा प्रकट किया है। इससे उन्होंने यह समझाया है कि शरीर की अवगाहना प्रज्ञापना सूत्र के २१३ पद में जैसी कही गई है ऐसी ही यहां जानना चाहिये। वहां
ઉત્તરમાં પ્રભુએ એવું કહ્યું કે હે ગૌતમ ! એવા તે શરામભા પૃથ્વીના નરયિકે જાન્યથી અંતર્મુહૂર્તની સ્થિતિવાળા પંચેદ્રિય તિર્યોમાં ઉત્પન્ન થાય છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી પૂર્વક ટિની આયુષ્યવાળા પચેન્દ્રિય તિર્યોમાં उत्पन्न थाय छे.
ફરીથી ગૌતમસ્વામી પ્રભુને એવું પૂછે છે કે—હે ભગવન તે જ એક સમયમાં કેટલા ઉત્પન્ન થાય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ તેમને એવું કહે છે કે-હે ગૌતમ! આ પ્રશ્નનો ઉત્તર અસુરકુમારોના કથન પ્રમાણે જ છે. કેવળ રતનપ્રભા પૃથ્વીના નારકોના પ્રકરણ કરતાં શર્કરામભા પૃથ્વીના नाना प्र४२५मा २ हापा छे ते सूत्रारे ‘णवरं सरीरोगाहणा जहा
ओगाहणा संठाणे' ५। सूत्रा8 द्वा२। प्रगट ४२८ छ. या सूत्रा४थी तमाम એ સમજાવ્યું છે કે-શરીરની અવગહના પ્રજ્ઞાપના સૂત્રના એકવીસમા પદમાં જે પ્રમાણે કહ્યું છે, તે જ પ્રમાણેનું કથન અહિયાં પણ સમજવું. ત્યાં અવ.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૫