Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 03 Sthanakvasi

Book Title: Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 316
________________

आचाराङ्गसूत्रे
9
किन्तु ते = अनात्ममज्ञाः निदानतः = दुःखस्य मूलकारणतः - कर्मत इत्यर्थः, मोक्षम् - वियोगं न लभन्ते तपःसंयमानासेवनेन कर्मबन्धापगमं न प्राप्नुवन्तीत्यर्थः । अयं भावः - यथा वृक्षाः शीतवातातपच्छेदन भेदनशाखाकर्षणमोटनभञ्जनादिनानाविधोपद्रवान् सहमाना अपि स्थावरनामकर्मोदयात्स्वस्थानतो वियुक्ता न न भवन्ति, तथा - अनात्मप्रज्ञास्तनयवनिताभिस्तिरस्कृता अपि विविधाधिव्याधिपरिस्ता अपि, राजपुरुषतस्करादिभिः सर्वस्वापहरणपुरस्सरं लुण्ठिता अपि, मातापितृपुत्रकलत्रादिभिर्वियुक्ता अपि, 'मधुबिन्दु' न्यायेनाल्पसुखदुरन्तदुःखपरिपूरितगृहस्थ भावमपरित्यजन्तः सकरुणं विलपन्ति, किन्तु सकलदुःखानुषङ्गनिबन्धनकर्मबन्धतो वियुक्ता नैव भवन्तीति ॥ सू० ४ ॥
२५४
कर्मों से उसकी मुक्ति हो चुकी; परन्तु ऐसा तो होता नहीं है; क्यों कि फल भोगने से कर्मों का सर्वथा विनाश नहीं होता है, प्रत्युत तप और संयम की आराधना से ही जीव कर्मोंसे छुटकारा - मुक्ति पाता है । अनात्मप्रज्ञ मुक्ति के कारणोंसे परे रहते हैं । मोक्षके साधनोंका सेवन-आचरण नहीं करते, अतः कर्मबन्धसे रहित भी नहीं हो सकते हैं ।
भावार्थ - जिस प्रकार वृक्ष, शीत, वायु, धूप, छेदन, भेदन, शाखा का खे चना, उसका मोडना और काटना आदि अनेक प्रकारके उपद्रवों को सहते रहते हैं, तो भी स्थावरनामकर्मके उदयसे वे अपने गृहीत स्थान से जुदा नहीं हो सकते हैं । इसी प्रकार अनात्मप्रज्ञ जीव भी पुत्र-स्त्री आदिकोंसे तिरस्कृत होते हुए भी अनेक प्रकारकी आधिव्याधियोंको झेलते हुए भी राजपुरुष एवं चौर आदिके द्वारा सर्वस्वहरणपूर्वक लूटे गये होने पर भी, और तो क्या; माता, पिता, पुत्र और स्त्री आदिकोंसे
તે બનતું નથી; કેમ કે ફળ ભોગવવાથી કર્મોના સથા વિનાશ થતા નથી; તપ અને સયમની આરાધનાથી જ જીવ કર્મોથી મુકિત મેળવે છે. અનાત્મપ્રજ્ઞ મુકિતના કારણથી દૂર રહે છે. મેાક્ષના સાધનાનું સેવન--આચરણ કરતા નથી માટે કબન્ધાથી રહિત પણ થતા નથી.
भावार्थ–? अठारे वृक्ष, शीत, वायु, धूप, छेहन, लेहन, अजने में यवु કે તેને તાડવી, મરડવી આદિ પ્રકારના ઉપદ્રવાને સહ્યા કરે છે; તે પણ સ્થાવરનામકર્મના ઉદ્દયથી પોતાના સ્થાન ઉપરથી હટી શકતું નથી. આ જ રીતે અનાત્મપ્રજ્ઞ જીવ પણ પુત્ર-સ્ત્રી ઈત્યાદિથી તિરસ્કૃત થતા હોવા છતાં, અનેક પ્રકારની આધિ-વ્યાધિઓમાં રીખાતા, રાજપુરૂષ અને ચોર વગેરેથી સર્વસ્વ લુંટાઈ જવા છતાં પણુ, માતા, પિતા, પુત્ર અને સ્ત્રી ઇત્યાદિથી અલગ
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૩


Page Navigation
1 ... 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719