Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 03 Sthanakvasi

Book Title: Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 544
________________

૮૨
आचाराङ्गसूत्रे पत्तनं सर्ववस्तुजातं यत्र सुखेन लभ्यते तत् , तच्च द्विविधं जलपत्तनं स्थलपत्तनं च, तत्र जलपत्तनं रत्नद्वीपादिकं, स्थलपत्तनं लवपुरादिकं, द्रोणमुखं जल-स्थलागमनिगममार्गम् , यथा-मुम्बापुर्यादिकम् , आकरं हिरण्यादिखनिम् , आश्रमं ताप सादीनां वसति, सन्निवेश-समागन्तुकनराणामावासं-सामान्यजनावासं, निगम प्रचुरतरवणिगादीनामावासं, राजधानी राजस्थानम् , अनुप्रविश्य तृणानि याचेत, तृणानि याचित्वा तानि तृणानि आदाय-गृहीत्वा एकान्तम्-निर्जनस्थानं गिरिकन्दरादिकम् उपक्रमेत-गच्छेत् , एकान्तमुपक्रम्य च-'अल्पाण्डे ' अल्पानि अविद्यमानानि अण्डानि कीटकादीनां यत्र तद् अल्पाण्ड, तत्र-अण्डपरिवर्जिते स्थाने, अल्पशब्दोऽत्र प्रकरणे सर्वत्राऽभावार्थक एव बोध्यः । एवम् अल्पमाणे-द्वीन्द्रियाअनायास मिलती है वह पत्तन है। यह दो प्रकारका होता है-एक जलपत्तन है और दूसरा स्थलपत्तन । रत्नद्वीप आदि जलपत्तन हैं । लवपुर (लाहोर) आदि नगर स्थलपत्तन हैं। जिसमें आने जानेका मार्ग जल एवं स्थल, इन दोनोंसे होता है वह द्रोणमुख है, जैसे वर्तमानमें बंबई आदि शहर हैं । सुवर्णआदिकी उत्पत्ति का जो स्थान है वह आकर है। तापस आदिके निवासस्थान आश्रम है। पथिकोंके ठहरनेके स्थानका नाम सन्निवेश है। जहां अधिक संख्यामें व्यापारिवर्गका निवास हो वह निगम है। जिसमें स्वयं राजाका निवास रहता है वह राजधानी है।
इस प्रकरणमें अल्प शब्द अभाव अर्थका द्योतक है। उत्तिंग, कीडी नगरेका नाम है। पनक-भाषामें लीलण-फूलणको कहते हैं, यह जहां કેશ(ગાઉ), સુધી ગામ નથી લેતાં તે મડમ્બ કહેવાય છે. જ્યાં દરેક વસ્તુ અનાયાસે મળી જાય છે તે પત્તન છે. એ બે પ્રકારનાં હોય છે-એક જળ-પત્તન અને બીજું સ્થળ–પત્તન. રત્નદ્વીપ આદિ જળ-પત્તન છે. લવપુર–લાહોર વિગેરે નગર સ્થળ–પત્તન છે. જ્યાં આવવા જવાનો માર્ગ જળ અને સ્થળ બનેવી હોય છે તે દ્રોણમુખ છે તે હાલના મુંબઈ આદિ શહેર છે. સુવર્ણ વગેરેની ઉત્પત્તિનાં જે સ્થાન છે તે આકર-ખનિ છે. તાપસ વગેરેનાં નિવાસસ્થાન આશ્રમ છે. પથિકોને આશ્રય આપનારાં સ્થાનનું નામ સન્નિવેશ છે. જ્યાં અધિક પ્રમાણમાં વેપારી વર્ગને વસવાટ હોય છે તે નિગમ છે. જ્યાં રાજાને નિવાસ હોય છે તે રાજધાની છે.
આ પ્રકરણમાં અલ્પ શબ્દ અભાવ અને દ્યોતક છે. ઉત્તિ. કીડી નગારાનું નામ છે. પનક-ભાષામાં લીલણ-કુલણને કહે છે, જે જમીનમાં ભીનાશ
श्री मायाग सूत्र : 3


Page Navigation
1 ... 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719