Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 03 Sthanakvasi

Book Title: Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 528
________________

आचाराङ्गसूत्रे
अपरश्चैतादृशमभिग्रहं करोति -- ' अहं परार्थमशनादिकं नान्वेषयिष्यामि, परेणाssaतमपि नो स्वादयिष्यामि । इति चतुर्थो भङ्गः (४) ।
इति बहुविधमभिग्रह स्वीकृत्य ग्लायमानोऽपि जीवितं परिजान पुनरभिग्रहं त्यजेदिति परमार्थः । तमेवार्थमुपसंहरन्नाह - ' एव - मित्यादि, सः = अनगारः परिज्ञाततत्त्वः एवं पूर्वोक्तं यथाकीर्तितमेव = यथोक्तमेव धर्मम् = अभिग्रहस्वीकरणरूपं समभिजानन्=आ सेवनपरिज्ञयाऽऽ सेवमानः, शान्तः कषायोपशमेन । यद्वा- 'श्रान्तः ' इतिच्छाया, श्रान्तः = निरन्तरसंसार परिभ्रमणात् श्रमयुक्तः, विरतः = सर्वसमारम्भादुपरतः, सुसमाहृतलेश्य:- सुसमाहृताः सम्यगुरूपेण गृहीताः लेश्याः = अन्तःकरणवृत्तयो येन सः । यद्वा-सुसमाहृता - सम्यक् सङ्कोचिता लेश्या = तेजोलेश्या येन स रादिक ला कर दूंगा और न दूसरों से लाये हुए आहारादिकका मैं उपभोग ही करूंगा । यह चतुर्थ भंग है । ४।
इस तरह अनेक प्रकारकी प्रतिज्ञाको स्वीकार करके, ग्लायमान भी मुनि अपने जीवनको छोड़ देवे पर अभिग्रहका भंग न करे । इसी अर्थका उपसंहार करते हुए सूत्रकार कहते हैं-'एव' - मित्यादि, वह तत्त्वोंका ज्ञाता अनगार अभिग्रहका स्वीकार करना और उसका आसेवनपरिज्ञासे पूर्णरूपसे सेवन-निर्वाह करना, इस रूप धर्मको जानता हुआ भक्तप्रत्याख्यान नामक मरण स्वीकार करे । “शान्तः, विरतः, सुसमाहृतलेश्यः " ये सब अनगारके विशेषण हैं। इनका अर्थ इस प्रकार है- यह अनगार कषायोंके उपशम होने से शान्त, सर्व प्रकारके समारंभोंसे उपरत होनेसे विरत और अन्तःकरणकी वृत्तियोंको अच्छी तरह निगृहीत करनेसे सुનહિ લાવી આપું અને બીજાએથી લાવેલા આહારાદિકના પણ હું ઉપયેગ नहि ई. या योथेो जंग छे. (४)
આવી રીતે અનેક પ્રકારના અભિગ્રહો સ્વીકાર કરીને ગ્લાન મુનિ પણ પોતાના જીવનને છેડી દે પણ અભિગ્રહના ભંગ ન કરે. આ અના उपसंहार उरीने सूत्रअर उडे छे' एवं ' इत्याहि ते तत्त्वाना लगुनार अनगारे અભિગ્રહના સ્વીકાર કરવા અને તેનું આસેવનપ્રરજ્ઞાથી પૂર્ણ રૂપથી સેવન–નિર્વાહ કરવા, આ રૂપથી ધર્મ જાણીને ભકતપ્રત્યાખ્યાન નામનું મરણુ સ્વીકારે.
66
शान्तः, विरतः, सुसमाहूतलेश्यः " આ સઘળાં અનગારનાં વિશેષણ છે એના અર્થ આ પ્રકારે છે–તે અનગાર કષાયાના ઉપશમ થવાથી શાન્ત, સર્વ પ્રકારના સમારંભેાથી ઉપરત હોવાથીવિરત અને અન્તઃકરણની વૃત્તિઓને સારી રીતે निगृहीत अश्वाथी सुसमाहृतयेश्यावाणा उडेवाय छे. " संते” प्रहृतनी संस्कृत
સર
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૩


Page Navigation
1 ... 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719