Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 03 Sthanakvasi

Book Title: Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 412
________________

३५०
आचारागसूत्रे मूलम्-तम्हा संगंति पासह, गंथेहिं गढिया जरा विसण्णा कामकंता, तम्हा लूहओ णो परिवित्तसेज्जा ॥ सु० ९ ॥
छाया--तस्मात् सङ्गमिति पश्यत, ग्रन्थैथिता नरा विषण्णाः कामक्रान्ताः, तस्माद् रूक्षात् नो परिवित्रसेत् ॥ मू० ९॥
टीका-इति शब्दोऽत्र हेत्वर्थे; इति-यतः-मिथ्यादृष्टिः सङ्गवान् भूत्वा न परिनिर्वृतो भवति तस्मात् सङ्ग-मातापित्रादिसम्बन्धं तद्विपाकं वा पश्यत-विवेकबुद्धया पर्यालोचयत । सङ्गमाह-ग्रन्थैः सबाह्याभ्यन्तरपरिग्रहैः ग्रथिताः अवबद्धाः विषण्णा: ग्रन्थसङ्गे निमग्नाः कामक्रान्ताः-कामभोगाभिनिविष्टचित्ता न परिनिर्वृता भवन्ति; किन्तु शारीरमानसैर्नानाविधदुरन्तदुःखैः परितप्ता एव भवन्ति, तस्मात् कारणात् मुनिः रूक्षतः-रागादिरहितत्वादस्निग्धतया रूक्ष इव रूक्षः निस्सङ्गः को दिखाने के लिये सूत्रकार कहते हैं " तम्हा" इत्यादि।
सूत्रमें इति शब्द हेत्वर्थमें प्रयुक्त हुआ है। जिस कारणसे वह मिथ्यादृष्टि बाह्य पदार्थों में संग-आसक्तिवाला बन कर मुक्त नहीं होता है, इसी कारणसे हे शिष्य ! तुम भी माता पिता आदिके संबंधका और उसके विपाकका विवेकबुद्धिसे अच्छी तरहसे विचार करो । जो बाह्य
और आभ्यन्तर परिग्रहोंसे बंधे हुए हैं, और इसीलिये जो परिग्रहके सम्बन्धमें मग्न है, कामभोगोंमें जिनका चित्त सर्व प्रकारसे लवलीन है, वे उस अवस्थामें मुक्त नहीं हो सकते हैं । सिर्फ ऐसे जीव शारीरिक
और मानसिक नाना प्रकारके दुरन्त दुःखोंसे ही संतप्त होते रहते हैं। इस कारण मुनिका कर्तव्य है कि वह रूक्ष-संयमसे कभी भी उद्विग्न જાણતા નથી, આથી તે મુક્તિને પાત્ર પણ નથી બનતા. આ વાત બતાવવા सूत्रा२ ४ छ. “ तम्हा" त्यादि
સૂત્રમાં હૃત્તિ શબ્દ હેતુ–અર્થમાં પ્રયુક્ત થયેલ છે. જે કારણથી તે મિથ્યાદષ્ટિ બાહ્ય પદાર્થોમાં આસક્તિવાળા બની મુકત થઈ શકતા નથી, આ માટે તે શિષ્યો! તમે પણ માતા પિતા આદિના સંબંધને અને એના વિપાકને વિવેકબુદ્ધિથી વિચાર કરે. જે બાહ્ય અને આન્તરિક પરિગ્રહોથી બંધાયેલા છે અને એથી કરી તેઓ એમાં જ ખુંચેલા છે, કામગોમાં જેમનું ચિત્ત સર્વ-પ્રકારથી મગ્ન છે તેઓ એ અવસ્થામાંથી મુક્ત થઈ શકતા નથી. આવા જીવો શારીરિક અને માનસિક નાના પ્રકારની વ્યાધિ-ઉપાધિઓમાં સંતપ્ત રહે છે આ કારણે મુનિનું કર્તવ્ય કે તે રૂક્ષ-સંયમથી કદિ પણ ઉદ્વિગ્ન ન બને.
श्री. मायाग सूत्र : 3


Page Navigation
1 ... 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719