Book Title: Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
___३०५
श्रुतस्कन्ध. १ धूताख्यान अ. ६. उ. ३ तत्र पूर्व वर्षाणां सप्ततिः कोटिलक्षाः षट्पञ्चाशच्च कोटिसहस्राणि, तत्र ऋषभदेवादारभ्य शीतलनाथं दशमतीर्थङ्करं यावत् पूर्वसंख्यायाः सद्भावात् पूर्वाणीत्युक्तं, ततः श्रेयांसादारभ्य वर्षसंख्याप्रवृत्तेवर्षाणीत्युक्तमिति । तथा द्रविकाणाम् आत्मार्थिनाम् अध्यासितम्-अधिसोढमेतद्-इति हे शिष्य ! पश्य-अवधारय । बहुभिर्महापुरुषैः पूर्व द्वाविंशतिपरीषहसहनं कृतं, तस्मान्मोक्षार्थिभिस्तृणस्पर्शादयः परीषहाः सम्यक् सोढव्या इति भावः ॥ सू० ४ ॥ करने में ही व्यतीत हुआ है। यहां पर पूर्वका प्रमाण टीकाकार इस प्रकारसे बतलाते हैं-८४००००० लाख वर्षका एक पूर्वाङ्ग होता है और ८४००००० लाख पूर्वाङ्गका एक पूर्व होता है। एक पूर्वमें ७० लाख करोड और ५६ हजार करोड वर्ष होते है । ऋषभदेवसे लेकर शीतलनाथ जो दशवें तीर्थङ्कर हैं उन तक संयमका काल तो पूर्व तकका रहा है। उसके बादके तीर्थङ्कर श्रेयांसनाथसे लेकर महावीर पर्यन्त तीर्थङ्करोंका संयम समय पूर्व के प्रमाणमें न रह कर वर्षोंके प्रमाणमें आ जाता है। इसलिये “वर्षाणि" ऐसा सूत्रकारने कहा है। द्रविक-आत्मार्थियोंका जीवनकाल भी इसी प्रकारसे संयममार्गमें व्यतीत हुआ है, हे शिष्य ! तुम अपने चित्तमें ऐसी श्रद्धा रखो । भावार्थ-पूर्वमें अनेक महापुरुषोंने २२ परीषहोंको सहन किया है। अतः मोक्षाभिलाषी तृणस्पर्शादिक परीषहोंको अच्छी तरहसे सहन करें । सू० ४॥ ટીકાકાર આ પ્રકારે બતાવે છે–૮૪ લાખ વર્ષનું એક પૂર્વા થાય છે, અને ૮૪ લાખ પૂર્વાનું એક પૂર્વ થાય છે, એક પૂર્વમાં સીત્તેર લાખ કરોડ અને છપ્પન હજાર કરોડ (૭૦૫૬૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦ ) વર્ષ હોય છે. ઋષભદેવથી લઈ શીતલનાથ જે દસમા તીર્થંકર છે એમના સુધી સંયમન કાળ તો પૂર્વ તકને રહ્યો છે. એમના પછી તીર્થકર શ્રેયાંસનાથથી લઈને મહાવીર પર્યન્ત તીર્થકરોને સંચમસમય પૂર્વના પ્રમાણમાં ન રહેતાં વર્ષોના પ્રમાણમાં આવી ગયેલ છે. આ માટે "वर्षाणि" Q सूत्ररे ४ छ. द्रवि-मात्माथीमोना ना ५५ ॥ પ્રકારના સંયમમાર્ગમાં વ્યતીત થયેલ છે, હે શિષ્ય ! તમે તમારા ચિત્તમાં એવી શ્રદ્ધા રાખે.
ભાવાર્થ–પૂર્વમાં અનેક મહાપુરૂષોએ ૨૨ પરિષહોને સહન કર્યા છે. આ માટે જે મોક્ષના અભિલાષી છે એનું કર્તવ્ય છે કે તેઓ તૃણસ્પર્શાદિક પરિ. पहाने सारी शेते सडन ४२, (सू० ४)
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૩