Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAgendragacchIyaiH zrIdevendrasUrIzvaraiH sandRbdhaM zrIcandraprabhacaritram (dvitIyaH khaNDaH) talyAuvacAraratIe, baakhaaugaarmulyaa| lakkSaNA pAsA ee.sAvaNAbhandA datirAo caDhAIto, sebavaNI krnnyaao| viSya mayanadIrammo, kelAmo vivaaMgamora pasaho avalo poNakyo srlvaalii| sakikimIcArI, savindumasaranyora giyo doharajIhI, kesarI lolkeso| phAmAlemesI, sapaDhAuna bhAsaesa sAbhisevA mhaalckiiaNbhoysmlossnnaa| suhAyo puNyakumbho, papyubhovapUcho // 1 // naamaavihaaumrtruppsuunpriguNphiy| palaba dAma sakArasa, aNumabahukSmAya // 14 // niyaamnnpriyaadmivaadnibNssrnn| katipUrujjojavAsAmaNDala caMdamaMDalaM // 15 // ramapIe vikAla baasrmmkaaro| sambaMdhavArakiro, phurumyoo divAyo yasa kiMkiNImAtarammAe paDAgAra smaabhimo| karimakamtAleca, rAjamANI mahanIyA borDa ahamatityasakAmegAniyAna / ruNajhurNatabhamaraMbhocaramma mahAsaraM 1 ilaalonnsrmmehmaalaalolaauvhaarinnaa| makasolApUraNa, sohiro khIravArihI 11 parva jatthAsi devate, sAmIvivAgAya, hAuviNa mahaNa, vimANaparamparya 20 // // punaH sampAdayitA // pUjyagaNivaryazrIhitavardhanavijayaH // punaH prakAzakaH // kusuma-amRta TrasTa - vApI MAA LEAMSAMAMISARGANISAMVIS RUAGdhAkadhArA
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ likhita nAtana aDhitA *vedanAvalI puruSonI aMtima ArAdhanA JAnA ja pu mana thI kitape navijayajI ma. bhAvAcArya vaMdanA svayitA dara munirAja vI hitavardhana vijayajI mahArAja cee .ee vadhu vaMdanA japo nAma saMsthA mArI pratijJAo OR kari jI tiSadhi sToreja aai mata varSa vijaya lekhaka : muni vidhInA i tIrthanI bhAvayAnA zradhdhAMjalei aApada tIrthanI bhAva - muni hitavardhanavijaya HANSI SANI paavnnnaavaaaivnnnyaavnnn
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAhitya 'jaina GrnAvidhi'nI jaina zAhmanirapekSatA sImaMdharasvAmInI bhAyAtrA - muni hitavardhana vijaya sametazikharanI lAvayAtrA -muni hitavardhanarijaya muni hitavardhana vijaya Sacis ucisoul sacis pUrvajIchado 2 TheTalAMka pUrva chaano 3 mane paI= dhika keTalAMka pUrvajanmo che keTalAMka pUrvajanmo che keTalAMka pUrvajanmo che muni nivAIna jiya muni nivAIna vijaya kara dvitaSana vijaya
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ // candraprabhaH zriye'stu vaH // // jayau savvaNNU sAsaNaM // 00000 OOO nAgendragacchIyaiH pUrvAcAryazrIdevendrasUribhiH sandRbdhaM OOOOO YOOOO | candraprabhacaritram dvitIyaH khaNDaH * punaH sampAdayitAH * tapogacchasvAminAM saMvignaziromaNInAM zAstraikadRSTInAM pUjyA''cAryavaryavijayarAmacandrasUrIzvarANAM praziSyAvataMsa pU. gurudeva zrI bhavyavardhanavijayamahArAjAnAM ziSyottama pU. gurudeva zrI maGgalavardhanavijayamahArAjAnAM ziSyaH pU. gaNivaryaH zrI hitavardhana vijayamahArAjaH * punaH prakAzakaH prAptisUtraJca * kusuma-amRta TrasTa zAntinagaram, alakApurI sosAyaTI, vApI (pazcimaH)-396 191.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ * granthasyA'bhidhA * bhASA * granthakartA * granthanirmiteranehA * vaiziSTyam * granthanirmitisthalam : gUrjare prabhAsapattanam / * zlokamAnam * pUrvasampAdayitA * pUrva prakAzakaH * pUrva prakAzanam granthasaMstavaH | : candraprabhacaritram / : saMskRta - prAkRte [ campUkAvyam ] : nAgendragacchIyAH sugRhItanAmadheyAH * punaH sampAdayitA * punaH prakAzaka: * punaH prakAzanasya dina-sthAne pUjyapAdAH devendrasUrIzvarAH / : vikramasya trayodazIzatAbdyAM catuHSaSTitamaH saMvatsaraH / vi.saM. 1264 / : trizatA'dhikapaJcasahasrANi tadupari paJcaviMzati -ranuSTupAm, 5325 / : mAsadvayAdeva grantharacanAM pAritavAn granthakartA / : pU. munirAja zrI caraNavijayamahArAjaH : zrIAtmAnandajainasabhA ambAlA, paMjAba : isu khristasya viMzatitamazatAbdyAM triMzattamo'bdaH / i.saM. 1930 / vi.saM. 1986 : pUjyagaNivarya: hitavardhanavijayaH / : kusuma - amRta TrasTa, vApI / : vi.saM. 2069, i.sa. 2013, ASADha zuklaikAdazI, siddhakSetram, pAlItANApurI / o MARWA
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ | vendraprama: zriyeDaDu : // | naya3 savvaUUpU sAsaUT nAgendragacchIya, pU. pUrvAcArya zrI devendrasUrimahArAja vaDe viracita thaipIbIyAratrI bIjo khaMDa punaH saMpAdaka kaH 378 dIkSAdAnezvarI, pracaMDapunyapratibhAzAlI, pU.A.de.zrI.vi. rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjanA praziSyaratna pU. gurudeva zrI bhavyavardhanavijayajI mahArAjanA ziSyaratna pU. gurudeva zrI maMgalavardhanavijayajI mahArAjanA ziSyaratna pU. gaNivarya zrI hitavardhanavijayajI mahArAja * punaH prakAzaka - prAptisthAna : kusuma-amRta TrasTa zAMtinagara, alkApurI sosAyaTI, vApI (ve.)-396 191.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ * graMthanuM nAma * bhASA * graMthakAra * zlokapramANa * graMtha racanA saMvata * graMtha racanA sthaLa * vizeSa noMdha * pUrva saMpAdaka * pUrva prakAzaka * pUrva prakAzana graMthaparicaya : candraprabhacaritram : saMskRta / prAkRta [caMpUkAvya] : nAgendragacchIya pU. pUrvAcArya zrI devendra sU.ma.sA. : pAMca hajAra traNazo ne paccIza / 5325 : vikrama saMvata 1264 : prabhAsa pATaNa - somanAtha, gujarAta : mAtra be mahinAmAM AvA vistRta graMthanI racanA raciyatAe karI che. : pU. munirAja zrI caraNavijayajI mahArAja : zrI AtmAnaMda jaina sabhA, aMbAlA-paMjAba : i.saM. 1930, vi.saM. 1986 * punaH saMpAdaka : pU. gaNivarya zrI hitavardhana vi.ma. * punaH prakAzaka : kusuma-amRta TrasTa, vApI * punaH prakAzana dina-sthaLa : vi.saM. 2069, i.sa. 2013
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ ends clesia potAnA jJAnadravyanI rAzino savyaya karIne candraprabhacaritram-2 prakAzanano lAbha navakAra ArAdhanA bhavana hAlola jaina saMgha pa3, alkApurI, godharA roDa, hAlola (guja.) zrI sALavInA AdIzvara bhagavAna jaina derAsara TrasTa mahIdharapurA, chAparIyA zerI, surata dvArA meLavavAmAM Avyo che. ApanI zrutabhaktinI ame vAraMvAra anumodanA karIe chIe temaja A ja rIte dharmadravyano samucita sadvyaya karatAM raho tevI zubhAbhilASA sevIe chIe... - kusuma-amRta TrasTa, vApI
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ * prANa: prAptisUtrazca * suma-amRta TrasTa: C/o. P. M. jvelarsa, sTezana roDa, mena trAgAra, vApI (pazcima:), pIna-266 111. (narAta) * AvRtti : prathama * prati * prakAzana dina * nimitta * prakAzaka - prAptisthAna kusuma-amRta TrasTa C/o. P. M. jvelarsa, sTezana roDa, meina bajAra, vApI (ve.), pIna-396 191. (guja.) : pAMcaso | 500 - prakAzana sthaLa : khImaibAi yAtrika bhavana * mudraka : : vi.saM. 2069, aSADha suda-11, zukravAra, tA. 19-07-2013 taLeTI roDa, pAlItANA-364 270 (sau.) gujarAta. : vApI-zAMtinagara jaina saMgha Ayojita zrI siddhAcala giri cAturmAsano praveza mahotsava dina... noMdha : : prastuta graMtha mahadaMze jJAnadravyanA vyaya dvArA prakAzita thayo che tethI gRhasthoe A graMthanuM vAMcana karavuM hoya to yogya nakaro jJAnakhAtAmAM bharavo temaja graMthanI mAlikI karavI hoya to rUA. 550/- (eka seTanA) jJAna khAtAmAM arpaNa karavA. pU. sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtone tathA jJAnabhaMDArone A graMtha sAdara arpaNa karavAmAM Avaze. jemane khapa hoya temaNe rUbarU athavA patranA mAdhyame graMtha maMgAvI levo. Tejas Printers F/5, Parijat Complex, Kalupur, AHMEDABAD-380 001. (M) 98253 47620 = PH. (O) (079) 22172271
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ AstAM sthitirguruvarasya zamAMzumUrte -zcitraM visUtrajanatAmanutApakAri / sUryAMzubhinnapulakAn pathikAn dUre'mbu prINAti padmasarasaH saraso'nilo'pi ||7|| * kalyANamandira pAdapUrtikAvyam // 378 dIkSA dAnezvarI, tapAgacchanAyaka, vyAkhyAnavAcaspati yU.A.he. zrI. vi. rAmacandra sUrIzvara mahArAbha...
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ saraLatA, samatA ane saMyamanA svAmI, pU. gurudeva zrI bhavyavardhana vijayajI mahArAja... vairAgya ne saMveganI sthiratA anupama ullase... siddhAMtanI niSThA jIvanamAM dina ne rAte vase... guNalakSmI evI ApanI AtmA amAro abhilaSe... zrI bhavyavardhanavijayajI nayane vase hRdaye vase... / /
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ punaH prakAzakanuM vaktavya AjathI AThazothI kaiMka adhika varSa pahelAM prastuta vandrapramavaritram nI racanA thaI ane tenuM pAMDulipiomAMthI uddharaNa - saMzodhana kArya AjathI aMdAje nevuM varSa pUrve thayuM. saMzodhananA bhagIratha kArya pachI A mahAgraMthanuM pahela vaheluM mudraNa AjathI 83 varSa pUrve thayuM. tyAre, pAMcAla dezoddhAraka, pU.A.de.vi. AnaMdasUrIzvarajI (pU. AtmArAmajI) mahArAjanA praziSyAvAMsa pU.mu.zrI caraNavijayajI mahArAje A uttama graMthanuM saMzodhana - saMpAdana karyuM hatuM ane zrI AtmAnaMda jaina sabhA - aMbAlA taraphathI prakAzana thayuM hatuM. pUrvanA prakAzananI prastAvanA khUba vistRta che ane temAM prastuta graMtha temaja graMthakAra aMge ghaNI vigato pIrasavAmAM AvI che tethI tenuM punarAvartana karavuM jarUrI na mAnatAM ame A punaH prakAzanamAM pUrva prakAzananI prastAvanAne ja yathAvat rajU karIe che. vi.saM. 2067mAM A graMthanA punaH saMpAdaka pUjyazrInuM cAturmAsa surata - chAparIyA zerImAM thayuM tyAre kArya prasaMge A graMthanI prata jovAmAM AvI. junuM mudraNa, jIrNa pAnAo ane jUnA phonTa... A badhI ja sthiti graMthanA punarUddhAranI jarUrIyAta jaNAvanArI hatI. pUjyazrIe punaH saMpAdananuM kArya hAtha dharyuM. jarUrI sthaLa zuddhikaraNa karyuM. viSaya anusAra prakaraNo ubhA karyA. moTA ane svaccha phonTamAM navesarathI kaMpojha karAvyuM. kyAMka-kyAMka pAThamAM asaMgati lAgI to tenI bAjumAM corasa brekeTa mUkIne saMbhavita zuddhikaraNa ApyuM. jUnI AvRttinA mudraNa doSo dUra karyA. Ama, sudaDha saMpAdana pUrvaka be khaMDamAM pRthaphakRta karIne prastuta graMtha punaH saMpAdakazrIe saMgha samakSa mUkavA mATe amane soMpyo ane ame te kArya Aje sAkAra karI zakyAM te badala AnaMda anubhavIe chIe. - kusuma-amRta TrasTa, vApI candraprabhacaritram /
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 273 saka...... ni ............. 281 287 291 .......... ................ ........... ............. 333 caritrasyA'sya saMkSepato viSayA'nukramaNikA dvitIyaH paricchedaH 1 jananyAH kukSau prabhoravataraNam, svAmimAtAdRSTasvapnavarNanaM ca ........ 2 dikkamArIkRtasUtikarmavarNanam .... 277 indrA''divihitajanmotsavaH svAmyaGgalakSaNAni. svAmidattadAnavarNanam ............ svAmidIkSA vihArazca .............. ........................ .......... 293 svAmikevalajJAnotpattiH samavasaraNasthitizca............ ............ 295 8 svAmidezanAyAM karmavicAraH ...... ............... 299 9 caturvidhasaGghasthApanA svAmipUrvabhavazca ........ 305 10 puNye madanasundarakathA ..................... ............... 312 11 apuNye maGgalakathA................ 12 vinaye vinItakathA..... 13 durvinaye bhogarAjakathA ......... 14 dAne kAmaketukathA........ 15 bhayadAne somakathA ....... 355 16 uparodhadAne sundarakathA......... 360 17 bhAvanAdAne vaNiksutakathA ....... 18 adAne kuraGgakathA ........ 371 zIle mantripatrIkathA .............. 376 20 dauHzIlye zrIkAntAkathA ......... ......................... 21 tapasi nAgaketukathA ............ ......................................... 22 atapasi mAnapuJjakathA ......... ...................................... bhAvanAyAM asammatakathA.... ............................................. ...400 24 abhAvanAyAM varuNakathA ........ ................................................ ... 405 25 abhigrahe siddhakathA............. ........................................................... .. 411 26 viMzatisthAnakasvarUpaH .............. 416 jIvadayAyAM mantridAsIkathA...... .... 418 28 satyavrate smaranandanakathA .......... .... 425 29 adattAdAne dAnapriyakathA ......... 30 caturthavrate madanamaJjarIkathA ....... ................................... parigrahaparimANe dharmamatikathA ... 32 guNa-zikSAvratavarNanam saptatattvasvarUpazca ................... ...........................................453 33 svAminaH parivAro nirvANaM ca ...............................460 34 indrA''dikRtaprabhunirvANotsavodvitIyaparicchedasamAptiH, granthakartuzca prazastiH ........... ..............464 WWW WWWWWWWW S .............. 383 ............ ... 395 .............................................. .................... ........ 437 .. kiyA .......... ................. ..........................................4 candraprabhacaritre viSayAnukramaH /
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha dvitIyaH paricchedaH // savvasaMpuNNariddhIe, digghAe pihulAi ya / tIe cciya nayarIe, caMdANaNAi to kamA // 1 // saMjAo mahAseNo tti, rAyA rAyanamaMsio / payAvo jassa puhavIvijayaM kuNae sayA ||2|| jummaM // tassatthi lakkhaNA nAma, bhajjA saMpuNNalakkhaNA / jIe samuhalacchIe, vijiyo sasilaMchaNo // 3 // savvaMgINaM dharatI vi, lAyaNNaM supaivvayA / girAe vivadiTThIe, amiyaM varisei sA // 4 // io ya vejayaMtammi, tetIsaM sAyarovamA / suNaM bhuMjiuM AuM, jIvo paumarANo // 5 // cittakiNhapaJcamIe, caMde 'nurAhamAgae / suhavelAe pujjammi, suhalaggammi tao cuo ||6|| jummaM // lakkhaNAuyare sAmI, tinnANI avaiNNao / mANasa vva sarA rAyahaMso maMdAiNI [ ? ] taDe // 7 // jayA sAmI samoiNNo, tayA tihuNe vi hu / ujjoo Asi sokkhaM ca, nArayANaM pi takhaNaM // 8 // jananyAH kukSau prabhoravataraNaM jananIdRSTasvapnavarNanaJca / 273
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatthA'vayArarattIe, vAsA'gArapasuttayA / lakkhaNA pAsaI ee, siviNA u cauddahA ||9|| daMtirAo cauddaMto, seyavaNNo kamuNNao / niccaM mayanadIrammo, kelAso viva jaMgamo // 10 // vasaho dhavalo pINakkhaMdho saralavAlahI / kallANakiMkiNIdhArI, savijju vva saragghaNo // 11 // piMgaccho dIharajjIho, kesarI lolakesaro / uDDapucchacchaleNeso, sapaDAu vva bhAsae // 12 // sAbhiseyA mahAlacchI, aMbhoyasamaloyaNA / suhApuNNo puNNakumbho, papphullaMbhoyapUio // 13 // nANAvihA'marataruppasUNapariguMphiyaM / palaMbaM dAma sakkassa, dhaNuM vva bahuvaNayaM // 14 // niyANaNaparicchaMdamivANaMdanibaMdhaNaM / kaMtipUrujjoiyAsAmaNDalaM caMdamaMDalaM // 15 // rayaNIe vi takkAlaM, vAsarabbhamakArao / savvaMdhayAracchiuro, phurujjoo divAyaro // 16 // kiMkiNImAlarammAe, paDAgAe samannio | kari vva kaNNatANa, rAjamANo mahajjhao ||17|| thoDaM aTThamatitthesaM, kayANeganiyANaNaM / ruNajjhaNaMtabhamaraMbhoyarammaM mahAsaraM // 18 // ilAlINasarammehamAlAlIlA'vahAriNA / uDDakallolapUreNa, sohillo khIravArihI // 19 // puvvaM jatthAsi devatte, sAmI taM cevivAgayaM / ihA'vi teNa neheNa, vimANaM aimmayaM // 20 // 274 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ kao vekatthamilio, tArayANamivokkaro / rayaNapuMjo AgAsapuMjIbhUyAmalappaho ||21|| teyassINaM payatthANaM, telokkoyaramajjhagaM / teyaM va piMDiyaM dhUmajjhao paviTThao muhe ||22|| nisAvirAmasamae, lakkhaNA sAmiNI tao / siviNaMte sayaM ceya, pomiNIva pabuddhayA // 23 // pamoyabharasohillA, sA komalakkharehi ya / kahei siviNA raNNo, mahaseNassa to ime ||24|| sabuddhiaNusAreNaM, siviNatthaM viyAriya / uttamo taNayo hohI, devi ! tujjhatti jaMpaI // 25 // sumiNapADhagA raNNA, puTThA evaM vayaMti ya / jiNaMdo cakkavaTTI vA, hohI devI puttao // 26 // uttamattaNamittassa, saMbhAvaNamasaMmayaM / sAmiNo tti koveNa, kaMpiyaM iMdaAsaNaM ||27|| amhA kiM ti amhANamAsaNANa pakaMpaNaM / tao jANittu nANeNaM, iMdA savve vi takkhaNaM // 28 // siviNatthaM viseseNa, sAmimAyAi akkhiraM / baMdhavA kayasaMkeyA, iva te tullamAgayA ||29| tao te viNayA sIse, ghaDiyaMjalisaMpuDA | biMti phuDaM siviNatthaM, suttaM va vittikAriNo ||30|| kahaMti siviNA ee, sasaricchatthakAriNo / cauddasarajjumANe, loe sAmI suo bhave ||31|| siviNatthaM ti akkhAya, sAmiNi namiUNa ya / khaNA niyaniyaTThANe, gayA te amaresarA // 32 // jananyAH kukSau prabhoravataraNaM jananIdRSTasvapnavarNanaJca / 275
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmiNI va siviNatthapIUsasiMciyA tayA / bhUmi vva mehasaMsittA, jAyA romaMkuraMciyA // 33 // gabbhaTThiyassa pahuNo, jaseNaM pi ya sAmiNI / suvaNNavaNNadehA vi, saMjAyA paMDuracchaI ||34|| guNagauraveNaM va, dehaM vahiumakkhamA / pIUsarasatittevAhAraM pai param viyAsapesalAcakkhU jAyA tIe visesao / sAmiNaM daTTumukkaMThA gahIyappasarA viva // 36 // jAyA maMdA vi eyAe, gaI maMdayarA tayA / mahAmayaM gayasseva, mayAvatthAvilAsiNo // 37 // tellokvekkamahAsAraM, sA vahaMtI vi gabbhayaM / no khinnA jaM pahAvo so, jiNANaM gabbhavAsae ||38|| lakkhaNAuyare gabbho, saNiyaM saNiyaM tao / nigUDhaM vaDDa majjhe, bhUmIe kaMdao viva // 39 // ||35|| gabbhaTThaTThamatitthesapahAvA mahaseNao / aIva Asi pujjo so, rAyANaM sayalANa vi // 40 // tappahAveNa rajjaM pi, vitthiNNaM tassa rAyaNo / sarakkAlavasA caMdakaMtIo ahigappA // 41 // tappahAveNa savvattha, veraM saMtimuvAgayaM / saMtAvA jeNa sammaMti, ghaNAghaNasamAgamA // 42 // tao navasu mAsesu, diNesuddhaTTamesu ya / posamAsassa kiNhAe, bArasIe nisAkhaNe ||43|| anurAhagae caMde, guruMmi keMdage vi ya / suhadvANesu sukkakkabhomasaNibuhesu ya // 44 // 276 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcANaNaM piva siMhI, sippA muttAhalaM piva / vijjupuMjaM va mehAlI, sA pasUyA tao suyaM // 45 // tiNNahiM kulagaM / / jarAurattapamuhakalaMkaparivajjio / uvavAyasijjobhUo, piva devo sa rehaI // 46 / / daTThaNa paurujjoya, taM telokkadivAyaraM / sA jAyA puvvasaMjjheva, viyAsImuhapaMkayA // 47 / / eyammi aMtare sAhusahAvo viva sIyalo / ANaMdiyajayajjIvo, suraho vAi mAruo // 48 // ujjoo takkhaNA ceva, saMjAo bhuvaNattaye / tasathAvarajaMtUNaM, suhao vimhayA''vaho // 49 // ajAyasuhANaM sokkhaM, nArayANamavi khaNaM / saMjAyaM tiriyanarasurA'surANa kiM puNo ? // 50 // puNNehiM piva jIvassa, vAudevehiM takkhaNA / puDhavIe kayA suddhI, savvamalApahArao // 51 // gaMdhodaehiM mehehiM, AesehiM gurUhi va / mAliNNakArayaM tattha, taM rajo uvasAmiyaM // 52 // sittabIya vva bhUmI vi, samucchAsamupAgayA / riuNo paJcavaNNANi, pupphANi pakkhivaMti ya // 53 / / kiMkarA'NAhao ceya, mehagaMbhIrasaddao / sayaM nahaM vva harisA, gajjaI duMduhI nahe // 54 // ahA'hologavatthavvA, sigghaM pacaliyA''saNA / dikkumArIo aTThAo, sUigehaM samAgayA // 55 / / bhogaMkarA bhogavaI, subhogA bhogamAliNI / toyadhArA vicittA ya, pupphamAlA aNiMdiyA // 56 // dikkumArIkRtasUtikarmavarNanam / 277
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ tattha aTThamatitthesaM, lakkhaNAsAmiNi pi ya / to tipayAhiNI kiccA, vaMdittA eva biMti ya // 57 // namo te tijammAya !, jayaddIvapayAiNi ! | aTTha amhe aholoyavAsiNI dikkumAriyA // 58 // ohinANeNa jANittA, pAvaNaM jiNajammaNaM / tammahUsavakajjaMmi, tappahAvA ihA''gayA // 59 // tA na bIhavvamamhANamitthaM jaMpittu to sayaM / saMvaTTaeNa vAeNa, pheDaMti sakkArAIyaM // 60 // mehaMkarA mehavaI, sumeghA meghamAliNI / suvacchA vacchamittA ca, vAriseNA balAhayA // 61 // uDDaloyanivAsAo, eyA gaMdhoyayaM tao / varasiUNa muMcaMti, joyaNe kusumokkaraM // 62 // naMdA ya uttarANaMdA, sunaMdA naMdivaDDhaNA / vijayA vejayaMtI ya, jayaMtI avarAjiA ||63|| puvvaruyagavatthavvA, karatthamaNidappaNA / jiNaM gAyaMti AsINA, jiNamAyAi tA puro // 64 // samAhArA suppadattA, suppabuddhA jasoharA / lacchIvaI sesavaI, cittaguttA vasuMdharA // 65 // dAhiNaruyagA''vAsA, eyA bhiMgArahatthayA / ThiyA dakkhiNabhAgammi, gAyaMtIo jagappahuM // 66 // ilAdevI surAdevI, puDhavI pomAvaI tahA / ekanAsA navamiyA, sIyA bhaddA tahamI // 67 // eyA u pacchime dese, pacchimaruyagA''gayA / gahIyatAlaviMTAo, gAyaMti aTTamaM jiNaM // 68 // 278 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAruNI puMDarIyA ya, missakesA alaMbusA / hAsA savvappahA ceya, sirIdevI hirI tahA // 69 / / uttararuyagAvAsA, eyA caliyacAmarA / vIyarAyaguNaggAmaparA uttarao ThiyA // 70 / / cittA soyAmiNI ceya, supavvA cittahemiyA / vidisiruyagA'gArA, cauro dikkumAriyA // 71 / / eyAo dIvahatthAo, vidisAsu ThiyA tao / rUvA rUvAsiyA devI, surUvA rUyagAvaI // 72 / / eyA ruyagadIvAo, AgayA jiNasAmiNo / chidiUNa nAhinAlaM, cauraMgulavajjiyaM // 73 / / mahArayaNasaMjuttaM, bhUmIe nikkhaNaMti ya / tassovari hariyAlaM, maNivIDhaM karaMti ya // 74|| juggaM / / dAhiNuttarapuvvesuM, bhAgesuM jiNagehao / causAlattayaM tAhiM, kayaM keliharaM cia // 75 / / tao maNimayaM tassa, majjhe siMhAsaNattayaM / vihiyaM divvasattIe, maNikaMcaNabhAsuraM // 76 / / jiNaM deviM ca neUNa, siMhAsaNaMmi dAhiNe / makkhiyaM gaMdhatelehiM, uvaTTaNehi maddiya // 77|| puvvasiMhAsaNe tatto, neUNaM bhattivacchalA / nhavaMti divvanIrehiM, jiNaM ca jiNamAyaraM // 78 / / vilipya gaMdhasaMbaMdhasuddhavilevaNehiM to / divvA'laMkAravatthehimalaMkuvvaMti sAmiNi // 79 // uttaraAsaNe niccA, gosIsacaMdaNehiM ya / jAyaveyaM samuddippa, homameyA kuNaMti ya / / 80 / / dikkumArIkRta sUtikarmavarNanam / 279
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ to rakkhApoTTali tAo, jiNassa sAmiNIi vi / baMdhaMti jiNameyANamesa bhatkimo vo // 81 // pavvayAU tahA hohi, bhAsaMtIu tti komalaM / pahukaNNaMtie tAo, haNaMti gAvagolayA // 82 // neUNa sUiyAgehaM, ThAvaMti sayaNe o / jiNaM deviM ca chappanA, tAo gAyaMti maMgalaM // 83 // itthaMtarammi saggesu, ghaMTANaM jugavaM jhuNI / jAo ya laggavelAe, vAdittANaM ca uccao // 84 // AsaNANi suriMdANaM, selamUlatthirANi vi / kaMpiyAI tayA saddhi, hiyaehiM sasaMbhamaM // 85 // tao sohammanAho so, rosAruNaviloyaNo / ciMtaI kassa'ho ! saggabhogalacchI parammuhI ? // 86 // dukkhasAyaramajjhammi, ko vA buDDaNamANaso ? | akamhA jeNamamhANa, kaMpiyaM imamANasaM // 87 // I ciMttAuro jAva, dikkhu cakkhU khiI / picchae na puro kiM pi, tA puNo vi vicitaI // 88 // kiM me cavaNakAlo'yaM ?, so vi no ghaDae jao / milANANi na pupphANi, kaMpae nAmaraddumo // 89 // nattha vatthAvarAgo vA, atthi dINattaNaM na me / nimesiNI na me diTThI, na sakheo sacIjaNo // 90 // tA eyaM kiM bhave evaM ?, viyappAulamANaso / so jAva vaTTaI tAva, paDihAro papaI // 91 // alaM te saMbhameNevaM, AsaNukkaMpamittao / telokkapalae sattA, saMti bhiccA jao tava // 92 // 280 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA dijjau mamAeso, kiM karomi saIpiyA !? / pahAvA te na me kiM pi, asajhaM bhuvaNattae // 93 // tao maNasamAhANaM, kAUNaM vibuhA'hivo / ohinANeNa vinnAya, aTThamajiNajammaNo // 94 / / saMjAo takkhaNA ceva, romaMcaMciyaviggaho / viNaeNa samuTThittA, to siMhAsaNao tao // 15 // jiNaMdA'bhimuhaM gaccA, payasattaTThayaM harI / egasADottarAsaMgo, NiDAlaghaDiyaMjalI / / 96 / / namotthuNaM arihaMtassa iccAIhiM paehiM so / sAsaehiM subhattIe, thuNei aTThamaM jiNaM // 97 / / cauhiM kalApagaM / / puNo siMhAsaNA''sINo, paDIhAraM sa bhAsae / dhI peccha kerisaM pAvaM, ajuttaM ciMtiyaM mae / / 98 / / uppaNNo jaMbudIvassa, khette bharahanAmae / caMdANaNAi purIe, aTThamo titthasAmio // 99 // ANavei tao devANIkanAhaM jahA tuvaM / vAehi sughosaM ghaMTa, teNa evaM tao kayaM // 100 / / vAiyAe sughaMTAe, ghaMTA vajjaMti annayA / mahuragAiNI piDhe, pakkhAgAyaNio viva // 101 // tao bho bho surA ! jAo, bhArahe titthanAhao / tA tumhe eha sakkassa, pAse evaM sa ghosae // 102 / / suNiUNitti to devA, samunbhUyapamoyayA / devIvaggeNa saMjuttA, AgayA sakkasannihiM / / 103 / / to sakko pAlayaM nAma, tiyasaM, AbhiogiyaM / vimANaM pAlayaM nAma, karehi tti samAisai // 104 // indrAdiracito janmamahaH / 281
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ to teNa devasattIe, vimANaM nimmiyaM khaNA / paMcasayajoyaNuccaM, vitthAre lakkhajoyaNaM // 105 / / merusiMgasamANeNa, hemasiMhAsaNeNa taM / saNAhaM majjhadesaMmi, ANIyaM sakkasannihi // 106 / / iMdasAmANiyAIhiM devehiM accharAhiM ya / samaM tattha samArUDho, sakko sammayapesalo // 107 // gAijjamANo devIhiM, baMdIkayajayA''ravo / sesavimANArUDhehi, devehiM calio samaM // 108 / / AgacchaMto kameNeso, dIve naMdIsarA'bhihe / saMkoDei vimANaM taM, gaMthaM suddhamaI viva // 109 / / patto tatto surassAmI, sAmijammaNamaMdire / ravi vva meruM jANaTTho, payAhiNI karei taM // 110 / / vimANAo samuttiNNo, sAmi deviM ca pecchae / paDhama DhoyaNaM sakko, paNAmaM tANa kuvvae / / 111 / / tao payAhiNI kiccA, jiNaM jaNaNisaMjuyaM / puNo namei jeNaM no, bhattIe punaruttayA // 112 // sakko thuNei to deviM, lakkhaNaM jiNamAyaraM / tumaM dhannA'si punnA'si, sukayatthA'si sAmiNi ! // 113 // jIe kucchisamuiMmi, uppanno jiNakotthuho / harINa hiyayAhiMto, jo na uttarihI sayA // 114 // jaNiUNaM jiNaM jIe, puvvAe vva divAyaraM / disANaM piva nArINaM, appANaM paDhamaM kayaM // 115 / / dhammoddharaNadhoreo, mokkhamaggapaIvao / jIe aTThamatittheso, jAo puttattaNeNimo // 116 / / 282 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ to avassAviNiM vijjaM, dAUNaM tIi vAsavo / divvasattikayaM bAlaM, sarUvaM tattha milliya // 117 / / kAUNaM paMcarUvANi, aNujANavittu vAsavo / egeNaM dhArae nAhaM, bIeNaM chattamujjalaM // 118 / / cAmarA dohiM so vajjaM, ullAlei pareNa ya / uppaIo nahe saddhiM gAyaMtehiM surehiM so // 119 // patto khaNeNa merummi, paMDagammi mahAvaNe / dAhiNe disibhAyaMmi, atthi paMDusilA tahiM // 120 // atthi siMhAsaNaM tattha, puvvA'bhimuhamuttamaM / sohammeso jiNaM aMke, kAuM tattha niviThThao // 121 // itthaMtaraMmi anne vi, iMdA tesaTThi AgayA / nava vemANiyA vIsaM, bhuvaNasAmiNo tahA // 122 / / caMdacaMDaruI donni, battIsaM vaMtaresiNo / evaM savve vi te iMdA, causaTThI ya puNNayA // 123 / / accaiMdeNa to devA, ANattA AbhiogiyA / jahA sigdhaM samANeha, titthANaM jalamujjalaM // 124 / / tao te devasattIe, kuvvaMti kalasA ghaNA / rayaNaruppasovaNNamaNimaTTiyanimmiyA // 125 // khIroyapukkharaMbhohipamuhANaM jalaM tahA / mAgahA''INa titthANaM, gaMgA''INa naINa ya // 126 / / ANIyA''NIya pANIyaM, te devA AbhiogiyA / kuMbhehiM tehiM to sigdhaM, kahiti accuesiNo // 127 / / tao kauttarAsaMgo, bhattIe accuesaro / dhUviUNaM pupphaMjaliM, pahUpAesu millae // 128 / / indrAdiracito janmamahaH / 283
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ muharAlisarojehiM, gAyaMtA sAmiNo guNaM / bhiMgArA appiyA tatto, devehiM accu siNo // 129 // aTThottarasahasseNaM, kumbhANa samakAlayaM / AraMbhei jiNanhANaM, jutto devehi so tao || 130 // paDahaM ke vi vAyaMti, saMkhaM pUraMti ke viy| tADaMti duMduhiM anne, ke vi vAyaMti kAhalaM // 131 // tiullijhallarIbherIbhaMbhAkaMsAlayAiyaM / vAdittaM vAiyaM savvaM, tayA devehiM saMmayA // 132 // naccaMti suranArIo, gAei kinnarIgaNo / paDhaMtA sAmirmiMdA te, baMdIbhAvamuvAgayA // 133 // kiM bahuNA - taM jammadivasaM pappa, telokkaguruNo tayA / kIlaMti tiyasA savve, paramANaMdanibbharA // 134 // evamanne vi bAsaTThI, iMdA ANaMdamaMtharA / aTThamatitthasAmissa, kuNaMti nhavaNaM kamA // 135 // ucchaMge sAmiNaM kiccA, tao IsANavAsavo / siMhAsaNaMmi AsINo, jahA sohammavAsavo // 136 // aha sohammakappido, sAmiyAo cauddisaM / cauro phalihuttaMgavasahAo viNim // 137 // tANa phoDiyapAyAlanAlehiMto vva saMtayA / ubbhUyA aTThasiMgehiM, vAridhArA nahatthale // 138 // surAsurANa devIhiM, dissamANA sakouyaM / tAo paDaMti sAmimmi, samudde nimmagA viva // 139 // tihihiM visesagaM // jalajaMtehiM va tehiM, nissaraMteNa vAriNA / sohammideNa tittheso, aTTamo havio tao // 140 // 284 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDataM sAmisIsAo, NhavaNaMbu paDicchiya / khivei matthae iMdo, saMtatto kuMjaro viva // 141 / / te cauro vi vasahA, uvasaMhariyA khnnaa| iMdeNa iMdajAlaM va, iMdajAliyasAmiNA // 142 / / evaM Nhavittu vicchaDDA, sohammido tao pahuM / Amajjai suvatthehi, rayaNadappaNaM viva // 143 / / divveNamaMgarAgeNa, cacciUNa jagappahuM / sadasehiM suvatthehiM, divvapupphehiM pUyae // 144 / / seharakuNDalamuttAhArakeUrakaMkaNA / kaDisUttaM kaDayAiM, jahaTThANaM nivesae // 145 / / tao ArattiyaM iMdo, samuttArei sAmiNo / devA khivaMti pupphANi, nimmalANi maNANi va // 146 // evaM ehavittu pUittA, appANaM kayakiccayaM / maNNamANo surA'hIso, saMthuNei jayappahuM // 147 / / jaya aTThamatitthesa !, jaya saMsAratAraya ! / jaya tiloyajIvANaM, ninnibaMdhaNabaMdhava ! // 148 / / telokkaM rAyadippaMtaM, daLUNaM kAravAiyA / ulhANA dANi me diTThI, diDhe caMde vva te muhe // 149 / / ahuNA bhArahe khitte, tai bhANummi ugge| kIlaMti miliyA cojjaM, nAha ! savve vi kosiyA // 150 // ajja hatthA kayatthA me, NhavaNaM jehiM te kayaM / na hu vuTTi viNA meho, kayA vi sahalo have // 151 // majjhimo vi tae nAha !, jAo saMpayamuttamo / maccaloo jahA rAsiviseseNa gaho suho // 152 / / indrAdiracito janmamahaH / 285
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ sasirIyaM jagaM dANi, jAyaM tumaMmi Agae / na viNA kotthuhaM lacchI, viNhuvacchatthale siyA // 153 // iMdehiMto vittA, maccA uccattamAgayA / jaM te desaNanisseNi, rUDhA sijjhaMti no vayaM // 154 // vAyAlAvi sayA jIhA, tumaMmi kayasaMthavA / kayatthA jeNa mehaMbu, suttIe hoi mottiyaM // 155 // evaM Nittu titthe, pamoyamoimANaso / appANaM paMcahA kiccA, sohammeso purA jahA // 156 // IsANasAmiNo aMkA, giNhittA sAmiNaM tao / lakkhaNAlaMkiyaM gehaM, patto jutto surehiM so // 157 // juggaM // saMharittu paDicchaMdaM, sAmiNo mottu aMttie / harei niddaM devIe, pomiNIe jahA ravI // 158 // dugUlajugalaM sIse, rayaNakuMDaladdugaM / nahe ravi vva ulloce, ThAvei keligaMDuyaM // 159 // na thannapAiNo jeNa, arihaMtA tao harI / saMkamei jiNaMguTTe, nANAhArarasAmiyaM // 160 // jiNassa piuNo gehe, hiraNNarayaNAIyaM / pUraNIyaM tae ittha, jakkhesaM Aisei so || 161 // jiNamAijiNaMdANaM, virUvaM citihI ya jo / tassa'jjayamaMjari vva, sattahA phuTTihI siraM // 162 // evaM savvANa devANamANavittu surA'hivo / naMdIsarammi aTThAhiM, kiccA saTTAmAgao || 163 // lakkhaNA vi paDibuddhA, sabhattaNo kahei taM / siviNaM piva rattIe, vRttaMtaM salaM tao // 164 // 286 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahaseNo mahA''NaMdaparipuNNasarIrao / pahujammUsavaM bAradivasANi vahei so // 165 / / mAyAi gabbhage assi, caMdapANassa Dohalo / jAo tti caMdappahu tti, piyaro diti nAmayaM // 166 / / sakkasaMkamiyaM sAmI, niyaMguDhe rasAmiyaM / taM pibei jahicchAe, nIkatoyaM va rukkhao / / 167 / / sakkAiTThA u devIo, paMcadhAIpayaM gayA / tassa pAsaM na millaMti, samii vva mahAmuNI // 168 / / cattaseyamaladeho, dhavalamaMsasoNio / adissAhAranIhAro, sugaMdhamuhamAruo // 169 / / vajjarisahanArAyadeho caMdasulaMchaNo / kamA aTThamatittheso, bIyA caMdu vva vaTTae // 170 / / vayavuDDIe saddhAe, rUvalAyaNNakosalA / sAmiNo saha vaDaMti, kiraNA raviNo jahA / / 171 / / tathAhi- jovaNe pi payA rattA, uNhA samatalA tahA / komalA asseyakaMpA, cakaMkusAilaMchiyA // 172 / / vattulo maMsalo tuMgo, bhujaMgamaphaNovamo / aMguTTho pahuNo jattha, maNi vva rehae naho // 173 / / nIraMdhA saralA naMdAvattaMkA aMgulIu se / pahulo vaTulo paNhI, gUDhA gupphA ya sAmiNo // 174 / / uvariM ANupuvvIe, kummo vva unnayA payA / appayAsasirA niddhA, lomahINA jagesiNo // 175 / / eNIe sarisA jaMghA, vaTTalA kamamaMsalA / puNNeMduvaTTalaM jANujugaM maMseNa pUriyaM // 176 / / svAmino'GgalakSaNAni / 287
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ kameNa pIvarA UrU, raMbhAthaMbho vva komalA / gayasseva samArUDhA, sAmiNo jaladhAriNo // 177 / / aigUDhaM ca puMciMdhaM, jaccassa turagassa va / sudIhA maMsalA thulA, visAlA kaDhiNA kaDI // 178 / / majjhabhAgo kiso nAhI, sariyAvattasoyarA / maMsalA komalA niddhA, kukkhIo saralA samA // 179 // tuccharomonnayA kakkhA, gNdhseymlojjhiyaa| majjhasUraM va AyAsaM, merumajhaM va bhUyalaM / / 180 / / pihulaM se vacchayalaM, sasirIvacchamunnayaM / daDhapINunnayA aMsA, vasahakkhaMdhasoyarA // 181 / / AjANulaMbiNo bAhU, nAraguddharaNakkhamA / ArattA kaDhiNA uNhA chiddaseujjhiyA karA // 182 // nahaMsupallavA aMgulIo kappalayA viva / loyasaMtAvaucchede, sajalA digghiyA viva // 183 / / tireho bhavvapaMthANa, mokkhapaMthassa kAriNo / vayaNapuNNakuMbhassa, sAmikaMTho paDiggaho // 184 / / masiNA maMsalA niddhA, kavolA taha sAmiNo / kamalAsarassaINaM, pallaMkA viva komalA // 185 / / saralAvattasohillA, kaNNA khaMdhA'valaMbiNo / rUvalAvaNNalacchINaM, keliaMdolayA viva // 186 / / lAvaNNaduddhasiMdhummi, aharo viddumappaho / battIsaM dasaNA jIhA, gaMgAtIre vva haMsayA // 187 / / muhammi nivasaMtINaM, lacchIsarassaINa se / nAsAvaMso ya eyANa, sImAghADo vva rehaI // 188 / / 288 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahassa dIhe cibue, rehaMti kuccakuMtalA / surahissAsapANaTuM, paDalaM chappayANa va // 189 / / sAmapakkhAo acchIo, lINAlipomiNIu va / kaNNadolA'dhirohatthaM, piva laggA imA tahiM // 190 // jIyA'khilatilogAe, cakkhulacchIe sAmiNo / AtavattattaNaM pattA, saNAsA bhAlapaTTiyA // 191 / / uNhIsasohiyaM ANupuvvIe ya samunnayaM / ahomuhacchattanihaM, uttamaMgaM jagesiNo // 192 // kuDilA komalA niddhA, sIsakesA ya sAmiNo / joNhAlitteva dhavalavaNNA taNulayA tahA // 193 // kiM bahuNA- savvalakkhaNasaMpuNNo, savvAvayavasuMdaro / saDDidhaNusauttaMgo, nayaNA''NaMdadAyago // 194 / / dattahattho mahiMdeNaM, jakkhaDhAliyacAmaro / dharaNiMdapaDihAro, varuNachattadhArao // 195 / / jaya jIva ciraM naMda, itthaM devehiM niccayaM / paDhijjaMto jayassAmI, viharei jahAsuhaM // 196 / / visaesuM nirIho vi, viratto vibhave pahU / ohinANeNa jANato, bhoggaM kammaM niyaM tao // 197 / / saDDe puvvalakkhajuge, abbhatthio piUhiM so / rUvalAvaNNasaMpuNNA, pariNei sukaNNayA // 198 / / kIlojjANasarovAvIselAisu jahAsuhaM / tAhi saddhiM sa kIlei, tArAhiM piva caMdamA // 199 / / amhANamesa sAmi tti, pamoyabharasuMdarA / rajjA'bhiseyaM sAmissa, nivA savve karaMti ya // 200 / / svAmino'GgalakSaNAni / 289
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ saDDhAchapuvvalakkhAu, cauvIsaMgasaMjUA / dhammatthakAmalalio, rajjaM pAlei sAmio // 201 / / tao logaMtiA devA, tatthA'higAriNo dhuvA / Agamma sAmiNaM naccA, pabhaNaMti kayaMjalI // 202 / / jagabaMdhava ! savvaNNU !, savvadaMsaNa ! sAmiya ! / samao esa te titthaM, bhayavaM ! taM payaTTaya // 203 / / tao saMvaccharaM dANaM, ditassa pahuNo sayaM / adijjaM na huyaM kiMcI, apahuttaM na kiMcaNa // 204 / / tiyacaukkacaccarapurabbhaMtarabAhire / / jo ya jaM maggae tassa, dijjae tosapuvvayaM // 205 / / vAsavAiTThajakkhesaperiyA jiMbhayA surA / sAmiNo pUrayaMti'ttha, sayalaM kaMcaNA''iyaM // 206 / / koDimegaM hiraNNassa, lakkhA aTThava sAmio / dei diNe diNe sUrodayAo jAva bhoyaNaM // 207 / / vacchareNa suvaNNassa, tinni koDisayA tahA / koDiaTThA'siyaM ceya, lakkhA'siyaM ca dei so // 208 / / jAyasaMsAraveraggA, dikkhAe sAmiNo jaNA / sesamittaM pagiNhaMti, icchAdANe vinAggalaM [viNaggalaM ?] // 209 / / saMvaccharaMte caliyA''saNehiM vAsavehiM se / Agamma vihio dikkhA'bhiseo sAmiNo sayaM // 210 / / divvA'laMkAravatthANi, sAmI caMdappaho tao / pahirei ThiI esA, dikkhAnikkhamaNe dhuvA / / 211 / / aNuttaravimANANaM, vimANamiva kiMcaNa / tao maNoramaM nAma, sibiyaM nei vAsavo // 212 / / 290 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ dattahattho mahiMdeNa, ArUhei tayaM pahU / bhAviloyaggagehassa, sovANaM paDhamaM viva / / 213 / / maNussehiM purobhAge, pacchAbhAge surehiM ya / uddhariyA ya sA mutto, puNNabhAru vva appaNo // 214 / / pikkhiyaM AgaehiM ca, maNussehiM mahIyalaM / pacchAIyaM tao devavaggehiM gayaNaMgaNaM // 215 / / thUyamANo nariMdehi, gIyamANo surehiM ya / sohammesANasakkehiM, DhAlijjamANacAmaro // 216 / / purao naccamANAhiM, accharAhiM virAIo / dattA''sIso maNussIhiM, vatthaMcalakarAhiM ya // 217|| varamaMgalatUrehi, tADijjaMtehiM aggao / kahijjaMtanikkhamaNo, tilogassA'vi sAmio // 218 // nariMdehiM suriMdehiM, iyarehiM bahUhi ya / sayaNehiM aNugammamANo caMdappaho pahU // 219 / / sahassaMbavaNaM gaccA, mAyaM va sibiyaM khaNA / muccA asoyataruNo, hiDhe sAmI samAgao // 220 // paMcahiMkulagaM / vatthA'laMkAramAlAo, muttUNa nippariggaho / Thio caMdappaho sAmI, tao sohammavAsavo // 221 // komalaM dhavalaM saNhaM, devadUsaM suvatthayaM / esA Thii tti kAUNa, pahukkhaMdhe nivesae // 222 / / juggaM / / posakiNhaterasIe'NurAhatthe nisAyare / diNassa pacchime bhAge, samacitto pahU tao // 223 / / caUhiM niyamuTThIhiM, sire loyaM karei so / paMcamIe ya muTThIe, kuccadese tao pahU // 224 // juggaM / / svAmino vArSikadAnam / 291
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ jhalliUNa tao kese, niyasattIe vAsavo / khIroahijale sigghaM, khiveUNa samAgao // 225 // kayacchaTThatavo kammo, mutto dhammo vva sAmio / kiccA siddhanamokkAraM, paccakkhaM sayalANa vi // 226 // sAvajjaM sayalaM jogaM, paccakkhAmi tti bhAsae / mokkhamaggamahAjANaM, cArittaM paDivajjae // 227 // juggaM // sAmidikkhAkhaNe jAyaM, nArayANaM pi takkhaNaM / sarayAyavatattANaM, piva'bbhacchAyayA suhaM // 228 // maccakhittamaNodavvapagAsaM maNapajjavaM / uppaNNaM sAmiNo jeNa, cArittiNo bhave tayaM // 229 // sumarittu pasAyaM taM, sAmiNo appaNovari / neheNa teNa to rAyasahassaM giNhae vayaM // 230 // tao pomapure sAmI, somadattassa rAiNo / nivAsaMmi diNe bIe, paramantreNa pAra // 231 // nahaM duMduhisaddeNa, pUriyaM tayaNaMtaraM / raNNo ya somadattassa, appA puNNeNa pUrio // 232 // jAyA rayaNavuTThIvi, somadattassa maMdire | devAsuramaNussANaM, harisaM supasannayA // 233 // jattha sAmI payaM dei, taM pujjaM vasuhAtalaM / paMcavaNNaM tao pupphavuTThi devA kuNaMti ya // 234 // savvA'marahUmobbhUyapupphanIsaMdasaMcayA / tao gaMdhodayavuTThi, kuvvaMti tiyasA surA ||235 // kuNamANo nahaM cittameghamAlAmayaM paraM / celukkhevo surehiM pi, kao cAmarasoarI ||236 // 292 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ tao sAmI gao'nattha, somadatteNa to tahiM / kAriyaM rayaNavIDhaM, jahiM pArAvio pahU ||237 // sAmI khagga vva'NAsINo, khaggisiMgaM va egao / suragiri vva nikkaMpo, sIhu vva bhayavajjio // 238 // pavaNo vvApaDibaddho, egadiTThI ahI viva / saMkho vva niravalevo, kummo vva guttaiMdio // 239 // caMdo viva sIyaleso, gaMbhIro sAyaro viva / sUro vva mahApayAvo, jIvo vva'khalio sayA ||240|| kaMcaNaM aNaleNeva taveNaM teyabhAsuro / vuIhiM varasAkhi vva, guttIhiM tihiM saMvuDo // 249 // dharaMto paMcasamiI, dhANukko vva sare khare / parAbhUyakkateeNa, himeNa ajio hU || 242 || mAhamAsanisIheNa, himIkayajaleNa vi / akhaMDijjaMtapaDimo, parimANavivajjio // 243 // araNe vagghasIhAidussAvayabhayAvahe / pure sussAvayaghaNe, nivvisesagaiTTiI || 244 || gAgI nimmamo moNI, niggaMtho jhANatapparo / ajio parIsahehiM, saMsAravijjio // 245 // viharaMto mahIvIDhe, chAumattheNa sAmio / viharittu tinni mAsA, savvattha vi jisa // 246 // jattha dikkhAkhaNo jAo, sahassaMbavaNe tahiM / samAgamma paDimAe, puNNAgassa tale Thio // 247 // juggaM // iMdiyANi tahA cittaM, raMbhittu jhANamAgao / appamattaM guNaTThANaM, pavaNNo jiNasAmio // 248 // svAmidIkSA vihAravarNanaJca / 293
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ tao apuvvakaraNamArUDho paDivajjae / sukkajjhANaM savIyAraM, pahuttasavittakkayaM // 249 // jummaM // aniyaTTiM ca suhamasaMparAyaguNaM go| tao khINakasAyaM taM, paDivanno jagappahU / / 250 // egassuyamavIyAraM, sukkajjhANaM duIyagaM / khaNeNa saMgao sAmI, khINamohaM ti takkhaNe // 251 / / nANapaMcA''varaNANi, caukkaM daMsaNA''vare / aMtarAyA ya paMca tti, ghAikammAi khoDae // 252 // tIhiM kulagaM // vayAo tihiM mAsehiM, gaaihiM mAsi phagguNe / kiNhAe sattamIe u, caMde'NurAhamAgae // 253 / / sAmiNo kayachaTThassa, caMdappahajiNesiNo / saccaMkAraM va siddhIe, jAyaM kevalamujjalaM / / 254 / jummaM // pasannA ya disA jAyA, suhA vAyaMti vAyavo / nArayANaM pi saMjAyaM, takkhaNaM dulahaM suhaM // 255 / / sAmikevalamAhappacaliyA''saNavAsavA / AgayA tattha jatthatthi, savvaNNU savvadaMsaNo / / 256 / / tao joyaNamANeNaM, bhUmiM vAukumArayA / pamajjaMti tahA jIvapIDA na ya bhave jahA // 257 / / gaMdhabuvuddhiM kuvvaMti, sigghaM meghakumArayA / vaMtarA hemamANikkAIhiM baMdhaMti bhUmiyaM // 258 / / tao'homuhabiTANi, uggayANIva bhUyale / paMcavaNNANi pupphANi, khivaMti vaMtarA sayaM // 259 // cauddisi viNimmaMti, toraNajjhayamAIyaM / aho tesiM ca aTeva, satthiyAINi maMgale // 260 // 294 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ nANAmaNikavisIsaM, teeNojjoIyaMbaraM / uccaM rayaNapAyAraM, kuvvaMti saggavAsiNo // 261 // tao kaNayapAyAraM, rayaNakavisIsayaM / kuvvaMti josiyA devA, tatthA'higAriNo khu te // 262 / / taIyaM ruppapAyAraM, sovaNNakavisIsayaM / bhattIe ya pakuvvaMti, devA bhavaNavAsiNo // 263 / / paivappaM ca cattAri, gopurANi kayANi ya / mANikkatoraNA tattha, paDAyA'laMkiyA kayA // 264 / / paidAraM kayA vAvI, suvaNNaMbhoyasuMdarA / bIyavappaMtaresANakoNe ya devachaMdayaM / / 265 / / paiddAraM vemANiyavvaMtarAjosiyA tahA / bhavaNavaiNo niccaM, ciTuMti dArapAlayA // 266 / / bIe vappe tahA devI, jayA ya vijayA'jiyA / sA avarAjiyA ceya, paDIhArIpayaMgayA // 267 / / taIyavappe ekko ya, paiddAraM pi tuMbarU / ciThei te paDIhArA, sassaAuhasaMjuyA // 268 / / samosaraNamajjhe ya, vaMtarehiM kao tao / aTThAradhaNusaocco, rammo ceIyapAyavo // 269 / / tassA'ho rayaNavIDhaM, tassovari samuNNayaM / savAyavIDhaM rayaNasiMhAsaNaM kuNaMti ya // 270 / / tassovari kayaM chattattayaM rammaM samujjalaM / sAmitijagasAmittaciNhatayaM ca unnayaM / / 271 / / jakkhehiM dohiM pAsesu, cAmarA dhariyA tao / samosaraNabAraMmi, dhammacakkaM tao kayaM // 272 // kevalotpattiH samavasaraNasthitizca / 295
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ cavvihANa devANaM, koDIhiM vario sayaM / tA samosariuM sAmI, calio aTTamo jiNo // 273 // sahassapattANi hemapaumANi tao nava / te saMcAraMti purao, tesuvari cale pahU // 274 // paisittu puvvadAre, tA samosaraNaM jiNo / sayaM ceIyarukkhassa, payAhiNaM kuNeI ya // 275 // namo titthassa bhaNittA, sAmI puvvadisAmaho / alaMkarei rayaNasiMhAsaNaM jagappahU // 276 // disAsu tisu annAsu, paDibiMbANi sAmiNo / kuti vaMtarA jhatti, tArisANeva savvahA ||277 // 4/ sirassa sAmiNo pacchA, jAyaM bhAmaMDalaM tao / akamhA eva saMjAo, AgAse duMduhiNI // 278 // sAmiNo purao jAo, to rayaNamayajjhao / jIvANaM abhayadANe, jagahatthu vva ubbhio // 279 // paisittA puvvadAre, dAUNaM tipayAhiNaM / pAyAre paDhame aggidisi bhAge kayatthavA // 280 // sAhUNaM sAhuNINaM ca, muttA ThANaM jahociyaM / namittu sAmiNaM uDDhA ThiyA vimANiyatthio || 281 // juggaM // bhavaNajjosivvaMtaranArIneraie ThiyA / bhuvaNajjosivaMtarasurA ya vAyave ThiyA // 282 // IsANe kappadevA ya, narA nArIu saMThiyA / ThANavibhAgo tattheso, parapparamAlocio // 283 // appaDDhio purA tattha, Agao so mahaDDiyaM / AyaMtaM namae puvvA''sINaM namittu jAi ya // 284 // 296 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ niyaMtaNA na tatthitthi, vikahA na vi kA viya / virohe vi hi jIvANaM, na bhayaM maccharo vi na // 285 // aha bIe ya pAgAre, pANiNo tiriyA ThiyA / vAhaNANi taIyaMmi, vappe muccaMti majjhao // 286 // aha sohammakappido, namaMsittu kayaMjalI | romaMcio jagaNNAhaM, Iya thoDaM paTTao // 287 // tvayyavatIrNe garbhe, nahi bhavyA garbhamavatariSyanti / tava janmani jAte syAnna janmaduSkarmaNAM kvA'pi // 288 // janmotsave ca jAte, tava na syAdutsavaH kaSAyANAm / tvayi vRddhimIyuSi punaH, saMsAravivRddhirastamitA // 289 // tava kaumAre vilasati, rUpaguNe kIdRzaH sa kau mAre ? | bhavati ca bibhrati rAjyaM, kartA rAjyaM na ko'pyastram // 290 // tvayyavizeSAddAnaM, yacchati na prApa dAnamiha kIrttiH / tyaktA tvayA kila zrIrna tayA tvaM vapuravaSTabdhyA // 291 // svazirasi kezotpATaH, kRtastvayA'bhUttu karmaNAM pIDA / tvaM sAvadyAdvirataH, pApmA tatyAja naH sarvAn // 292 // bhavatazchadmA'vasthA, narakAstu sarvataH sarve / truTati tava karmabandho, labhate gatimuttamAM lokaH // 293 // utpede tava kevalamAtmAnastattvadarzino'nye syuH / tava jajJe sampadiyaM mudito'bhUtrijagatIlokaH ||294 / / ityadbhutaguNagarimaMstvayi dRSTe prINitAni me'kSINi / tava vacanA'mRtavRSTyA pUryetAM samprati zravasI // 295 // pahU joyaNavitthAragAmiNIe girAi to / paMcatIsAisayAe, kuNei desaNaM sayaM // 296 // samavasaraNavarNanam / 297
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ aNAiNaMtasaMsAravaTTamANesu jaMtusu / nANadaMsaNA''varaNavejjaMtarAyakammasu // 297 // sAgarovamakoDINaM, koDIo tIsa jA ThiI / vIsA ya gottanAmANaM, mohaNIyassa sattarI // 298 // tao girisariggAvagholaNANAyao sayaM / khijjaMti savvakammAiM, phalA'Nubhavao kamA // 299 // egUNatIsa egoNavIsa egUNasattariM / sAgarakoDikoDio tesimummUlae ThiI ||300 // desUNegasesodahikoDikoDio jaMtuNo / jahA payaTTakaraNA, gaMThidesamuviMti te // 301 || rAgaddosaparINAmo, dubbheo gaMThisaNio / rAgAiperiyA ke vi, vAvaTTaMti tao puNo ||302 // tattheva tapparINAmavisesA ThaMti ke vi ya / apare je puNo bhavvA, apuvvakaraNeNa te // 303 // aikkamaMti sahasA, taM gaThi duraikkamaM / ahA'nivaTTikaraNA, aMtarakaraNe kae // 304|| micchattaM viralaM kiccA, cauggaiyajaMtuNo / aMtamuhattiyaM sammaddaMsaNaM te lahaMti ya // 305 // nisaggaheuaM eyaM, sammadaMsaNamIriyaM / gurUvadesamAlaMba, jaM taM ahigamobbhavaM // 306|| bhave taM uvasamiyaM, sAsAyaNamahA'paraM / khaovasamiyaM vijjaM, khAiyaM Iya paMcahA // 307 // tatthovasamiyaM bhinnakammagaMThissa jaMtuNo / sammattalAhe paDhame, aMtamuhuttamittayaM ||308|| 298 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA uvasaMtamohassovasamasseNijogao / mohovasamajaM uvasamiyaM taha bIyayaM // 309 // cattasaMmattabhAvassa, micchattA'bhimuhassa ya / tahA uiNNA'NaMtA'NubaMdhiyassa sarIriNo // 310 // jo sammattaparINAmo, ukkoseNa chayA''valI / jahaNNeNegasamao, taM sAsAyaNamIriyaM // 311 // [ jugalaM ] aha taIyaM micchattamohakkhayasamobbhavaM / sammattapuggalodayapariNAmassa taM siyA ||312|| veyayaM nAma sammattaM, khavagasseDhimAgayA / jIvA pAvaMti te nUNaNaMtANubaMdhaisaMkhayA // 313 // micchattassA''ha missassa sammaM jAe parikkhae / khAIyA'bhimuhassa taM, sammattaM saNidehiNo // 314 || [jugalaM ] suhabhAvassa pakkhINasattayassa sarIriNo / sammattaM khAIyaM nAma, paMcamaM jAya puNo ||315 / / sammaddaMsaNameyaM ca, guNao tivihaM bhave / royayaM dIvayaM ceva, kArayaM ceva nAmao ||316 || suyabhaNiyatattesu, heUdAharaNaM viNA / jo diDho paccao tattha, taM royayamuIriyaM // 317 // dIvayaM taM jamannesimavi sammattadIvayaM kArayaM saMjamatapapamuhANaM tu kArayaM // 318 // jiyarAgA''idosaMmi savvaNNuMmi jagaccie / jahaTThiyatthavAiMmi, jiNaMmi devayAmaI // 319 // mahavvayadhare dhIre, bhikkhAmittovajIvie / dhammovadesa sAmAIya guruyAmaI // 320 // karmavAdaviSayiNI dezanA / 299
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDaMtaM narae jIvaM, dhArae sayaNu vva jo / dasavihe dayAmUle, dhamme tammi'NurAyayA // 321 // sammattaM desiyaM eyaM, nivvANasuhadAyayaM / ao annaM tu micchattaM, taM bhave dukkhaheuyaM // 322 // jaidhamme gihidhamme, sammattaM mUlamIriyaM / sammatteNa viNA jeNa, dhammA te be vi niSphalA // 323 // suNeha ittha diTTaMtA, pahAvaM tANamujjalaM / jaigihatthadhammANa, duNhaM pi hu jahAtahaM // 324 // atthittha rAyasaddUlo, ego rAyA suvikkamI / devA'suranariMdehiM, ANA jassa paDicchiyA // 325 // saMti tassa mahAkUrA, - nikkivA vikkamAhiyA | rajjapavattayA aTTha, payaMDA maMDalesarA // 326 // raNNo ya tassa ANAe, bhariyaMmi jagattae / te akkhaliyappasarA, jale mINa vva jaMti ya // 327 // appasattIe te savve, pIDaMti tijagajjaNaM / appaNA kouhalleNa, jahAhi paDibhAsa // 328 // tatthego kalAgahaNe, payaTTassa sarIriNo / tahA karei jaha sA, na saMcaDai savvahA || 329 // bIo kelIe loyANaM, daDhaM cakkhUNi DhaMkae / dukkhaM sahAvara tikkhaM, taIo sayalaM jaNaM // 330|| cauttho pAsae jaM jaM, taM savvaM appaNAvae / kuNei paMcamo loyaM, sarUvaM rUvavajjiyaM // 331 // chaTTho khivei achippagehesu uttamaM pahu / sattamo loyalabbhassa, vAsehaM kuNae balA ||332 // 300 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ aTThamo bahugehesu, uccanIcesu ghalliyaM / millae sayalaM loyaM, niyaicchAI kaDDhae // 333 // ee duTThasahAvA hi, eyatto jaNapIDayA | rAjavallaha tti tesiM, dukkayaM sahae jo ||334|| tesiM bhIo jaNo jAi, jattheva saMti tattha te / taM natthi ThANaM jatthee, ciTThati na hu aTTha vi // 335 // acvaMtaM pIDio tehiM, loo viNNavae nivaM / eehiM nAha ! ahiM, vayaM saMtAviyA daDhaM // 336|| eehiM khalu me rajjaM, vaDDae teNime mayA / posaNijjA mANaNijjA Iya ciMtittu so nivo // 337 // parittANakae loyaM, rAvahatthaM samAgayaM / hatthA baMdhAvae tesiM, hatthaA taM sayalaM haDhA ||338|| tao baddho jaNo tehiM, khitto aMdhAriyAgi / ko vibaddho daDhaM tehiM, bhAmijjai na muccae // 339 // evaM vivihabaMdhehiM, pIDijjaM jaNe tahiM / raNNo tassa paDivakkhI, cakkavaTTI samubbhUo ||340 // kameNa avaraM rajjaM, patto so nAyatapro / savvattha rakkhae loyaM, dayAlU jeNa so diDhaM ||341 // siddhI tassa saMjAyA, savvattha tijayajjaNe / loyANaM hiyakAri tti namaMsaMti surA vi taM // 342 // cakkiNo tassa jo ANaM, savvahA paDivajjae / so tANa baMdhaNA sigghaM, chuTTae natthi saMsao ||343 // Iya pasiddhIe loyA, baddha cciya tao gayA / samayaM pappa te dINA, viNNavaMti ya cakkiNaM // 344 // karmavAdaviSayiNI dezanA / 301
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ ittiyANi diNANi mhe, nAha ! teNa kurAiNA / pIDiyA na gayA sokkhaM, kayA vi siviNe vi hu // 345 / / tao amhANa puNNehiM, uppanno si tumaM pahU / rakkha rakkha tao nAha !, tao vi balio si jaM // 346 / / Iya viNNatto loehiM, uvayArI sayaM pi so / suppasaNNo bhaveUNa, bhAsei mahuraM giraM // 347 // bho ! bho ! loyA ! mamA''NAe, vaTTissaha jai tumaM / tA na bheyavvameyAo kUrAo vi tao khalu // 348 / / dhammeNa vaTTiyavvaM ca, pAlaNIo tahA nao / na kUrajjhavasAeNaM, kAyavvA vaMcaNA miho // 349 // giNhittA eyamAesaM, cakkiNo tassa te jnnaa| jahottAe surIIe, vaTuMti bhayavajjiyA / / 350 // aNNAyakArI sa bIo, rAyA cakkipabhAvao / na pahavei loyANaM, kAuM kimavi duNNayaM // 351 // kiM tu te uppachAlei, adveva maMDalesare / khivaMti te vi dhADIo, loyANaM niccayaM pi hu // 352 // jaM jaM uvajjiyaM tehiM, loehiM kaTThao vi hu| taM taM savvaM vi aTehi, tehiM ghippijjae balA // 353 / / naTThA egAo ThANAo, jaMti ThANe duIae / tattha vi taM jaNaM kUrA, dhADIe nihaNaMti te // 54 // tao puNo vi te loA, Agamma cakkavaTTiNaM / viNNavaMti vayaM deva !, taddhADIe visuttiyA ||355 / / dikkhADehi tao duggaTThANaM taM kiM pi jattha u| aTThANaM tesaM dhADIe, na pIDijjAmahe vayaM // 356 / / 302 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ tao cakkI payaMpei, daMsemi duggamuccayaM / duTThANaM tesaM nAmaM pi, jattha na najjae vi hu // 357 / / atthego pavvao ucco, aggijjho dhADivajjio / na viNA vAhaNaM tattha, sakkae gamiuM paraM // 358 / / vAhaNaM turao atthi, vasahA ya samujjalA / turago egahelAe, dugge neuM samatthao // 359 / / vasahA ya na sakkaMti, tattha neuM khaNeNa ya / kiM tu visamma visamma, addhabhUmi pi jaMti te // 360 / / jo lei turayaM so hu, egameva lahei taM / giNhei vasahA jo u, te bArasa lahei so // 361 / / turao vasahA ceya, giNhittA posae u jo / so khu jahatthiyaM ThANaM, nijjae tehiM nannahA // 362 / / egaM pi sohaNaM vatthu, gahiyavvaM ti kehiM vi / gahio turao dinno, ekkekko cakkavaTTiNA // 363 / / avarehiM puNo ee, bahuya tti maIhiM te / gahIyA vasahA pINA, bArasa bArasa phuDaM // 364 // cakkivutteNa maggeNa, turae vasahe vi ya / apparakkhAi loheNa, pAlaMti posayaMti ya // 365 / / vAhaNijjA amI niccaM, jaha huMti nirogayA / pasaMsaNijjA eesiM, nannahA labbhae gaI // 366 / / Iya te niccamArUDhA, haesu vasahesu ya / hiMDaMti jattha tattheva, bhIyA dhADIi savvao // 367 / / sAvahANo imo loo, niyarakkhAi vaccae / na chalaM labbhae tassa, to na dhADI paDei sA // 368 // karmavAdaviSayiNI dezanA / 303
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilakkhA paDivakkhA te, paribbhamaMti aTTha vi / kareDaM kiM pino sakkA, evaM kAlo ghaNo gao // 369 // annayA ya chalaM pappa, suhaDeNa aTTameNa so / nivvAsio gihA loo, haDhA kADhittu savvao ||370|| puvvameva samArUDho, vAhaNesu nisu so / calio cakkisaMdiTTaM, duggaM pai suvegao ||371 || tattha je turayArUDhA, gayA duggaMmi te khaNA / avarANaM tu vasahA, maMdaM maMdaM vayaMti te ||372|| dhADIe bhayao pacchA, nirakkhaMtA u sArahI / pillaMti vasahe bADhaM, to vi te jaMti maMdayaM // 373 // tao aNupayaM pattA, khaNeNa dhADaittiyA / AkammiUNa te tehiM, addhamaggAu vAliyA // 374 // puNo vija te puNajogao cakkavaTTiNaM / pappa assaM lahissaMti, duggaM jAhiMti te dhuyaM // 375 // tao suha eyAe, kahAe paramatthayaM / aNNAI jo nivo ittha, taM micchattaM muNeha bho ! ||376|| je maNDalesarA aTTha, tANi kammANi jANahI / tehiM je pIDiyA loyA, te jIve puNa jANaha ||377 // cakkavaTTI samabbhUo jo u jANeha taM jiNaM / cakkiNo jA ya ANA taM, jiNavayaNapAlaNaM // 378 // dhADI paDei jA taM khu, dukkammANa pagAsaNaM / jaM duggaM so puNo mokkho, duggaaTTha[ddha ? ] paho ya jo // 379 // jANeha devalogA te, jaMghAlo turao ya jo / cArittaM taM viyANeha, je bAra vasahA tahiM // 380 // 304 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ tANi ceva gahitthANaM, vayANi bArase vaya / cArittaturageNa'ppA, mokkhaduggaM khu nijjae // 381 / / gihivvayavasahehiM, devalogesu nijjae / devalogasayAsAo, mokkho aIva dullaho // 382 // tA savvahA jaIyavvaM, tammi kammammi nimmale / mokkhasokkhaMmi saMpuNNaM, AsAeha jahA phalaM // 383 // sAmiNo desaNaM eyaM, succA saMsAratArayaM / ege giNhaMti pavvajjaM, aNavajjaM sayA vi hu // 384 / / anne ya niyasaddhAe, gihivvayAiM bArasa / avare uNa sammattaM, savvadhammadhuraMdharaM / / 385 / / tao ya dattappamuhA, sAhavo bahavo kayA / sumiNApabhiIo a, sAhuNIo aNegaA // 386 / / sAvayavayasaMlINA, sAvayA sAviyA tahA / evaM cauvviho saMgho, jAo aTThamasAmiNo // 387 / / to tiNNavaisaMkhANaM dattAINaM muNINa hi / puvvajjiyagaNaharakammANaM sumaINa ya // 388 / / uppattI vigamo dhuvvamiI puNNaM payattayaM / akkhei sayayaM [sayaM] sAmI, caMdappahajiNesaro // 389 / / sacaudasapuvvANi, bArasaMgANi te kamA / payattayaNusAreNa, nimmavaMti muhattao // 390 // aha giNhittu deviMdo, divvacuNNasubhAyaNaM / devavidehiM saMjutto, sAmipAyaMtamAgao // 391 / / sAmI uThThittu eesiM, gaNaharANa matthae / cuNNakkhevaM kuNemANo, suttatthobhayagehiM ya // 392 / / cturvidhsngghsthaapnaa| 305
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ davvaguNapajjAehiM, naehiM tijagappahU / aNuyogANuNNaM gaNANuNNaM ca dei tANa to // 393 // tao devA narA nArI, duMduhighosapuvvayaM / vAsakkhevaM gaNaharasiresu pakuNaMti ya // 394 // uvavisiya to sAmI, aNusadiThasadesaNaM / tANa dei tao jAyA, paDipuNNA ya porasI // 395 / / itthaMtare kalamehiM, akhaMDaujjalehiM ya / cauppatthayamANo ya, sovaNNatthAlasaMThio || 396 // pahANapurisakhitto, duMduhinAyasohio / maMgalaM gAyayaMtIhiM, nArIhiM aNugammio || 397 / / rAehiM kArio puvvadAreNa pavisei ya / samosaraNabhUmIe, puNNarAsi vva so balI // 398 // tihiM visesagaM // pahuM payAhiNI kiccA, khivio so balI puro / aMtarikkhA paDaMtassa, tassa'ddhaM liti te surA // 399 // tassa bhUmigayassa'ddhaM, giNhaMti rAyaNo tayA / sesaM vibhajja sesA vi, loyA giNhaMti savvao ||400|| puvvuppaNNA viNassaMti, rogA savve navA puNo / chammAsA jAva no huMti, baliNo ya pahAvao // 401|| uTThiUNa tao sAmI, devacchaMdamuvAgao / vissameI tao dattagaNaharo guNunna || 402 || jiNidapAyavIDhattho, vihe dhammadesaNaM / guNA gaNaharassevaM, desaNAe ime dhuvaM // 403 || sAmiNo kheyaviNoo, sissANaM guNadIvaNA / ubhao paccao ceya, taddesaNAguNA ime // 404 // 306 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ tao gaNaharo dhammadesaNAuTThao tayA / namittu sAmiNaM savve, ThANaM niyaniyaM gayA ||405|| tattitthe hario jakkho, vijao haMsavAhaNo / dharaMto dAhiNe cakkaM, bhue vAme u moggaraM ||406 // varAlavAhaNA pIyA, bhiuDI nAma deviyA / dharaMtI dosu hatthesu, savvesu khaggamuggarA ||4074/4/ vAmesu dosu hatthesu, phalayaM pharusuM ciya / tayA bhayavao jAyA, be vi sAsaNadevayA // 408|| AsINo annayA sAmI, AsaNe pucchio tao / ajAputtassa jIveNa, datteNa gaNahAriNA // 409 // jahA havai loyANaM, bhavvANaM maNayaM thiraM / saddhA taha ya saMvego, dhammaMmi aNurAgayA // 410 // nAha ! me kouyaM atthi, souM dhammappahAvayaM / keNa dhammeNa saMjAyA, tubbhe tijayasAmiNo ? // 411 // bhave puvve kayaM tumhe, kiM kiM sukayamappaNA ? | jeNa telokkamajjhaMmi, pujjaM jiNattaNaM gayA ? // 412 // sAmi ! taM me pasIUNa, kaha'Nuggaha maM / tumha puvvabhavaM succA, havAmo jeNa nimmalA // 413 // tao caummuho sAmI, logANuggahavacchalo / bArasabheyabhinnAe, sahAe samalaMkio || 414 // vayaNAtisayabhAvA, jIvANaM sayalANa vi / saMbohiNIe vANIe, gAmiNIe ya joyaNaM // 415 // jahA puvvabhave sammaM, dhammakammaM samajjiyaM / tahA caMdappaho sAmI, ADhatto kahiyaM kahaM // 416 || tIhiM visesagaM // pUrvabhavavarNanaprArambhaH / 307
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhAIsaMDaMmi dIvaMmi, puvvavidehamaMDaNo / atthi patthivasaMkiNNo, vijao maMgalAvaI // 1 // atthi tattha purI rammA, nAmeNaM rayaNasaMcayA / jattha dhammaddumo dei, jaheva maggiyaM phalaM // 2 // tatthAsI paumo nAma, rAyA rAyanamaMsio / jaM pariNIyabhajjeva, chaMDei paumA na ya // 3 // so annayA sahAmajjhe, uvaviTTho samubbho / sayaM sIho vva dappeNa, bhUve miga vva mannae // 4 // divvasaMgIyakArIhiM, gaMdhavvehiM nisevio / vAravilAsiNIhiM so, savvatto parivArio ||5|| divvaMgarAganevatthadugUlehiM vibhUsio / jayagurUhiM buddhI, maMtivaggehiM maMDio || 6 || DhAlijjamANacamaro, paDhijjamANavikkamo | viNNavijjamANakajjo, jo rAyA ciTThae tao ||7|| nivassa diTThivisae, ThANamegaMmi saMmuhaM / atthi aMgAsalaM egaM, kalaviMgANa ramyaM // 8 // tao ko vi paDivakkhI, Agamma caDao duyaM / caMcuuDeNa nIDAo, tiNAI kaDDa khaNA ||9|| 308 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ io tao ya chaMDei, tiNAI kovabhAvao / pAsittA nIDamaoNmi, aMDayAiM tao ya so // 10 // dippaMtakohadahaNo, kiM pi veramuvAgao / caMcuuDeNa giNhittA, aMDayAI khivei so // 11 // paDiyA aMDayA hitu, taTTitti phuTTayaMti ya / caDao haTThatuTTho so, aMDagapAsamAgao // 12 // tao ya caMcughAehi, haNei aMDayAI so / puNo puNo ya pAsei, disi pakkhA sasaMbhamo // 13 // aMDayANa tao mAyApiyaro ya samAgayA / nIDaM pAsaMti vikkhittaM, dudveNa teNa sattuNA // 14 // pADiyAiM ahobhUmi, phuTTANi aMDayANi to / pAsaMti mAyApiyaro, taM duTuM caDayaM pi hu // 15 / / avaccamaccudukkheNa, accaMtaM kovabhAvao / aMDayamAyApiyaro, taM sattucaDayaM pai // 16 // Agamma jhujjhiuM laggA, koheNa balavaMtayA / annonnacaMcughAeNa, AhaNaMti gayakivA // 17 // annonnaM caMcupuDayaM, giNhittA ucchalaMti ya / paDittA ya puNo liMti, caraNehiM gahaM daDhaM // 18 / / jo hiDhe uvarilleNa, so caMcUhi haNijjae / gahiUNa mahApANaM, heTThillopari yattae / / 19 / / ajANato vva pahAre, hiTThillo uvari Thio / duguNehiM pahArehiM, haNei caDayaM paraM // 20 // jayavaMto jayA bhattA, tayA sA ciDiyA vi hu| tADei vericaDayaM, savvaMgesu khaNe khaNe // 21 / / evaM te do vi caDayA, jhujhaMtA avaropparaM / caMcughAehiM mammaMmi, hayA paMcattamAgayA // 22 // pUrvabhavavarNanam / 309
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ ciDiyA vi khaNaM tattha, vilavittu tao gayA / anneNa caDaeNesA, pAraddhA ramiuM khaNA // 23 / / tao ya paumo rAyA, taM picchiUNa citae / dhiddhI saMsArajIvANaM, kerisaM kammajaMbhiyaM? // 24 / / kasAyavasamAvanno, mArei caDao kahaM ? / ciDiyA DibharUvANi, aMDamajjhagayANi ya // 25 // daThUNa DiMbhamaraNaM, mamattobbhUyakovao / aMDayajaNao bIyaM, mArittu caDayaM muo // 26 / / esA itthI sahAveNa, cavalattaNamAgayA / DibharUvANi kaMtaM ca, visumarittu savvahA // 27 // bhajjA annassa saMjAyA, caDayassa pamoyao / Iya kohamamattesuM, dilu kAmassa jaMbhiyaM / / 28 / / dhiddhI saMsAravAsaMmi, jIvA annonnaveriNo / rajjavijjAdhaNAIyaM, na sahaMti paropparaM / / 29 / / taheva cavalA lacchI, sarIraM cavalaM jahA / tahA itthI gihatthANaM, annamannaM ramei sA // 30 // tA parihariuM jutto, saMsAro kUDasAyaro / kalattAi paraM savvaM, dhammo jIvassa appaNo // 31 // Iya evaM nive jaccaveraggakhaNamAgae / Agao turiyaM tattha, sIho ujjANapAlago // 32 // aha so paumaM rAyaM, vinnavei kayaMjalI / ujjANe deva ! saMpatto, ego sUrI jugaMdharo // 33 // tao rAyA sayaM ceva, veraggadisimAgao / succA puNo ya sUrINamAgayaM harisaM gao // 34|| sahAjaNeNa teNeva, saDhei uThThittu bhUvaI / sahio rAyavaggeNa, sAmaggImaMDieNa ya / / 35 / / 310 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMteurajaNeNAvi, kumArANa gaNeNa ya / purilogANa koDIhiM, savvao parivArio ||36|| hatthighaMTATaNakkArasaddaniveiAgo / turaMgamakhurakkhuNNadhUlIsaMchannaAyavo ||37|| savvasAmaggivitthaDajiyasuriMdaDaMbaro / patto ujjANabhUmIe, gaiMdA utterai so ||38|| majjhaMmi pavisaMto ya, iya sAhU sa pAsaI / ke vittaM par3hatA ya, ke vi atthaviyAriNo ||39|| kutA ke vi kIkammaM, veyAvaccaM tahA pare / dukkaDAsaNabaMdheNa, caraMtA avare tavaM // 40 // ke vi dubbojjhaatthaMmi vivayaMtA paropparaM / ke visiddhaMtasArA, viyAraMtA rahaMmi ya // 41 // evaM bahuppayArehiM kutaM kammaniggahaM / pAsaMto sAhuvaggaM so, gurUNa purao gao // 42 // jahAvihIi bhattIe, gurupAe namasae / tao ya suddhabhUmIe, uvaviTTho narAhivo // 43 // to gurUhiM samADhattA, desaNA kammanAsaNA / savvo vi bhavio loo, souM egamaNo Thio // 44 // priya iva dayitAyAM yacchatIcchA'nurUpaM, susuta iva gurUNAmAdhipatyaM tanoti / turaga iva raNA'ntaM prApayatyeSa mokSaM, kimiva hi nahi dharmAtprAkRtAttatsa kAryaH // 45 // jao dhammA bhave puNNaM, puNNAo jattha tattha va / lahei icchiyaM jIvo, jahA mayaNasuMdarI // 46 // pUrvabhavavarNanam / 311
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNye madanasundarakathA dhAIsaMDaMmi dIvaMmi, purI atthi maNoramA / jattha loyA pakuvvaMti, dhammaM savvatthakAraNaM // 1 // tatthatthi patthivagurU, rAyA mayaNasuMdaro / aNamaMtA nivA jeNa, cittaM saggaMmi pesiyA // 2 // annayA so sahAsINo, samaM maMtIhiM patthivo / kuNaMto puNNapAvANaM, viyAraM pabhaNei to // 3 // bho bho !! maMtivarA tubbhe, chideha saMsayaM maha / puNNehiM labbhae rajjaM, kiM vA tehiM viNA vi ya? // 4 // bhAsaMti maMtiNo nAha !, sAmI kiM na viyANae ? / viNA puNNehiM no kiM pi, thovaM pi labbhae suhaM // 5 // sapuNNehiM tumaM rAyA, jAo amhANa sAmio / sapuNNatAratammeNa, jAyA amhe vi maMtiNo // 6 // anno vi jo jaNo ittha, suhaM jIvei nIruo / dhaNaiDDho sasammANo, so vi puNNappabhAvao // 7 // maMtIhiM bhaNIe evaM, rAyA vi ciMtiyaM to| niyapuNNaparINAmaM, daTTakAmo bhaNei to // 8 // 312 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNNavaMtakule jAyA, purisA tappabhAvao / puvvovajjiyarajjAiM, bhuMjaMtA puNNiNo kahaM ? // 9 // jai niyavavasAyappabhAvao lahaMti te / appANusArao davvarajjAI puNNiNo tao // 10 // tao ahaM pi puvvehi, piUhiM rajjamajjiyaM / bhuMjamANo kahaM puNNavaMtaM mannemi saM [?] naNu ? // 11 // tao puNNaparikkhAe, jAmi desaMtaraM puNo / jai puNNaM pi me hohI, tA rajjaM bhavihI tahiM // 12 // bhaNaMti maMtiNo sAmi !, mA saMdehaM karesu jaM / saMtesu annaputtesu, dinnaM rajjaM piUhiM te // 13 / / tA esa puNNappabhAvo, diTTho ittheva te dhuvaM / desaMtareNa kiM kajja, savvahA dukkhadAiNA ? // 14 // rAyA bhaNei kiM dukkhaM, desaMtaragayassa vi ? / niyaM puNNamapuNNaM vA, karissai jahociyaM // 15 // Iya bhaNittu so rAyA, rajjamappittu maMtiNo / puNNasahAo egAgI, niggao nagarAu to // 16 / / paDhamucchAhasacchAo, pacchimAi disAi so / gacchaMto sigghamegAgI, parissameNa pAvio // 17 / / parissamavasaM jAyA, pAyA calaMti no puro / maNocchAheNa dijjaMtahatthA''laMbA calaMti ya / / 18 / / aNeNa na karA majjha, kayAvi hu paDicchiyA / teNa roseNa Aicco, AhaNei karehiM taM // 19 / / aNeNa bhakkhabhojjehiM, titteNuccheiyA ahaM / Iya puvvAi IsAe, chuhAi gahio daDhaM // 20 // puNye madanasundarakathA / 313
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ rahA'hirUDho Aicco, sigdhaM sigdhaM payAi so / uccabhUmIe pAehiM, maMdaM maMdaM nivo uNa // 21 // caliUNa khaNaM sigdhaM, bhavittu saMmuho ravI / kerisI se muhacchAyA, iIvva taM viloae // 22 // tao rAyA viciMtei, hA ! mayA kerisaM kayaM ? / annarajjassa saMdehe, cattaM rajjaM niyaM pi hu // 23 // puNNaM me sakayaM atthi, na vetti ko viyANaI / evaM mUDhattaNaM jAyaM, jaM cattaM rajjamappaNaM // 24 // aha saMdehadoseNa, valittA gammae puraM / tao bAlo vva loyANaM, hAsaTThANaM havijjae // 25 // tao jaM hoi taM hou, gaMtavvaM paradesae / bhaMjeyavvo ya puNNaMmi, atthi natthi tti saMsao // 26 // iya nicchiUNa rAyA, gAmassegassa aMtie / mahAsarassa pAlIe, parissaMto pasuttao // 27 // savvadukkhANa vIsAmo, niddA tassa samAgayA / muccA rAyaM khaNaM dUre, ThiyA bhukkhA samo vi ya // 28 / / AliMgiUNa nidAe, puNo chuhAi appio / uTThio to nivo hatthapAe pakkhAlae sare // 29 // kahaM me bhoyaNaM hohI, iya ciMtA''uro nivo / gao gAmasamIvaTe, caurae jaNA''ule // 30 // tassa bahiTThio gAmaloyANicchApayaMpiyaM / suNaMto kouhalleNa, pamoyabharamAgao // 31 // to gAmeyagalogA te, tiyalogassa kaccaDaM / kAUNa uTThiyA ekasarayaM parisAiyA // 32 // 314 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ puvvaM nissariukAmA, savve vi samagaM tao / pilijjamANA annonnaM, AkhuDaMti paDaMti ya // 33 // aho ! gAmajaNA'yAro, keriso hAsadAyago ? / na kamo jattha annonnaM, vuDDANa lahuyANa ya // 34 // bhUvAle iya ciMtaMte, gae ya parisAjaNe / uttaraM teNa keNAvi, diTTho vuDDeNa bhUvaI // 35 // sArIralakkhaNehito, nAUNa uttimo tti so / rAyA nIo gihe teNa, bahumANeNa bhoIo // 36 / / suhasijjAi to sutto, rAyA buddho khaNeNa so / jaggie tammi rAyaMmi, viNNavei kayaMjalI // 37 // AyAreNa kulaM nAyaM, AgiIe guNA vi hu / savvahA uttamo taM si, to me maNNehi patthaNaM // 38 / / asthi me rUvalAvaNNavijjAguNakalAgihaM / sohaggamaMjarI nAma, puttI viNayapesalA // 39 // gaMdhavveNa vivAheNa, taM pariNehi suMdara ! / susIlapuNNavaMtassa, deyA varassa puttiyA // 40 // kimeyaM ti viciMtito, bhUvAlo jAva ciTThaI / ANIyA teNa vuDDeNa, nivassa purao suyA // 41 // vaNNiya vva suratthINaM, muttiNI va sirI sayaM / nAgitthINaM pahANevva, sA niveNa paloiyA // 42 // maNaM maNaMmi saMlINaM, tANa duNhaM pi puvvayaM / jaNAcArAu pacchA hu, hattho hattheNa saMgao // 43 // kiM nu me ittiyaM puNNaM, itthIsaMpattimittayaM ? / ittieNa na me tittI, to gamissAmi aggao // 44 // puNye madanasundarakathA / 315
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ iya ciMtittu tattheva, vasio rayaNi imaM / sohaggamaMjarIcitte, karittA kiM pi paccayaM // 45 / / gAmAo calio tamhA, gacchaMto ya saNiyaM tao / patto kameNa egaMmi, divArammaMmi paTTaNe // 46 // atthamio divAnAho, tammi purabahidie / kamalANaM dalANi vva, baddhANi gopurANi to // 47 / / rAyA Thio bahiM ceva, masANaTuMmi deule / sutto ya tattha nidAe, mattavAraNabhUyale // 48 / / tao egA varA itthI, nihittabhakkhabhoyaNaM / ANeUNa mahAthAlaM, millei maMDavaMtare // 49 // samudruha pasAyaM ca, kaNeha bhoyaNeNa ya / Iya bhaNaMtI aMguTuM, sA moDei nivassa to // 50 / / ujjhiUNa khaNA nidaM, rAyA uThei saMbhamA / pAsei tattha taM itthimubbhaDavesasohiNi / / 51 / / kA esa tti ? kahaM maM ca, olakkhei ? kahaM ca maM / uTThADei paribhottuM ?, ciMtiUNa tti uTThae // 52 // moNeNa ceya bhuMjeuM, laggo charasabhoyaNaM / sA vi itthI na bollei, rAyA bhuMjittu uTThio // 53 // itthIe appiyaM bIDaM, kappUravAsavAsiyaM / paramatthamaviNNAya, aMdhayAre tao gayA // 54 // puNo vi bhUvaI sutto, nidAe samalaMkio / tao ego naro tattha, Agamittu payaMpae // 55 / / ko esa karae nidaM ?, uThehi ThANao ao / masANameyaM vigghANaM, ThANaM pasiddhamubbhaDaM // 56 // 316 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ tassa saddeNa to rAyA, udvettu niddagholiro / aphuDaM bhAsae ko maM?, parissaMtaM samuTThave ? // 57 / / ahaM desaMtarA ittha, Agao tti purIbahiM / Thio jeNa purIdAraM, saMjhAe vi hu bajjhae / / 58 // tao so puriso tassa, dayAe vva payaMpae / tumaM maresi sIeNa, vagghAIhiM ya khajjasi // 59 // tao kahemi te ThANaM, nivvAe jattha suppae / jAhi to dakkhiNaM poliM, cAmuMDarAyapolio // 60 // sigdhaM ca me ahinnANe kahie nicchaeNa so / ugghADittu kavADiM ca, majjhe mellisae tumaM // 61 // tao maggassa vAmaMmi, bhAge atthittha madiraM / nijjUhayatthakuMcIe, ugghADittu kavADayaM // 62 / / puNo vi taM tahA bAraM, baMdhiUNa tumaM tao / pallaMke tattha sUyajja, niccaMto sIyavajjio // 63 / / tao rAyA viciMtei, kimittha me paoyaNaM? / maNNe eyaM hi saMkeyaThANameyANa nicchayaM // 64 // eyasseva varaMsAe, tIe itthIe bhoyaNaM / diNNaM me sA ya dAsi vva, saMbhAvijjai kassa vi // 65 // tao aNujANAvittu, teNutteNa paheNa so / pavisiUNa polIe, gaccA sutto gihe nivo // 66 / / io ya kittivammassa, tannayarassa sAmiNo / sohaggasuMdarI puttI, atthi rUvavirAIyA // 67 // bahiTThiyanareNesA, saMkee paDhame kaye / diNe taMmi nivassagge, AsINA pekkhaNIyae // 68 // puNye madanasundarakathA / 317
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ laggA tattha mahAvelA, rayaNI garuI gayA / uTThiyA ya tao raNNA, pikkhaNaMmi visajjie // 69 / / jAmaillANa diTThIo, rakkhittA sA sahIjuyA / aMdhayArapaDacchannA, niggayA gehao duyaM / / 70 / / gacchaMtI teNa maggeNa AgayA polidesae / vimarasiUNa citte, tIe vuttA sahI tao // 71 / / caMdalehe ! nisA jAyA, garuI so vi vallaho / saMkeyaTThANao ittha, Agao bhavihI gihe / / 72 / / esa mama vilaMbeNa, ruTTho bhavissae dhuvaM / to piccha gehamajjhaMmi, atthi vA natthi vA imo // 73 // sahI vi taM tahA savvaM, kAUNaM AgayA puNo / kahei devi ! pallaMke, atthi sutto tava ppio // 74 // tao ya rAyaputtIe, gose Avijja sigghayaM / bhaNittA sA sahI evaM, visajjiyA tao sayaM // 75 / / pavisittA gihadAraM, pihiUNa khaNaM puNa / niddA eyassa roseNa, sacceNa vitti pAsae // 76 / / tao ya tassa pAyaMte, uvaviTThA varANaNA / sayaM puDapuDiM dei, niyA'varAhasaMkiyA // 77|| nivo jAo viNiddo ya, sasaMbhaMto viciMtaI / kA esA divvasaurabbhapariraMbhavibhUsiyA ? // 78 / / gayaniddo tti nAUNa, rAyaputtI payaMpae / tamegamavarAhaM me, khamasu ppANavallaha ! // 79 // kiM karemi ? nivassagge, uvaviTThA ThiyA ahaM / jayA visajjiyaM gIyaM, tayA esamhi AgayA / / 80 // 318 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiM na jANAmi ? jaM tubbhe, masANe tattha deule / sIyakaMpaMtasavvaMgA, egAgiNo ciraM ThiyA // 81 / / tA sammamavarAho me, soDhavvo esa dUsaho / esamhi kiMkarI tubbha, jaM ruccai karesu taM // 82 / / bhaNiUNa imaM vAyaM, tappAesu paDei sA / rAyA viciMtae evaM, aho ! nehaviyaMbhiyaM // 83 / / nUNamesA bahiTThassa, narassa tassa bhAsae / piyA paraM varaMsAe, maM pai jaMpae piyaM // 84 // havau tAva jaMpemi, kiM pi jaM jANae mamaM / pacchA jAi niyaTThANe, ciTThae vA iheva ya // 85 / / tao amiyasittAe, girAe samaociyaM / rAyA bhAsei goraMgi !, kimevaM bhaNNae tayA // 86 / / rAyaputtI tao citte, ciMtei mama puNNao / esa millittu duvvakaM, bhAsae amiyaM miU / / 87 / / sa evesa tti nAUNa, ThiyA tattheva sA to| miubhAsAe bhUveNa, raMjiyA ramiyA vi ya // 88 / / nisAe pacchime jAme, so bAhiranaro tao / nivvinno pikkhiuM maggaM, khiNNo sIeNa savvao // 89 / / keNAvi kAraNeNesA, nAgayA pANavallahA / tA gaMtUNa gihe nidaM, karemi jariyaM rase // 10 // ciMtiUNa tti so patto, gihadAraMmi joae / to pallaMkapasuttA sA, diTThA teNa samaM piyA // 91 // kovahuyavaho tassa, jalio aimittayaM / tANa mAraNabuddhIe, vigappe kariUNa so // 92 // puNye madanasundarakathA / 319
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ gao rAyassa pAsammi, viNNavei kayaMjalI / niggahehi mamaM nAha !, pacchA vi bhavihI jao // 93 / / rAyA bhaNei ko ittha, avarAho kao tae ? / avarAhaM viNA jeNa, na ko vi niggahijjae // 94 // kittimeNa sa kaMpeNa, dhujjaMto bhAsae yato / sAmi ! te puttiyA suttA, mama gehaMmi ciTThae // 95 / / ego ya puriso atthi, tIe pAse pasuttao / khittAo AgaeNeva, mayA diTThA nie gihe // 96 / / anno vi sAmipAyANaM, nicchaeNa kahissai / to mayA kahiyaM puvvaM, ao sAmI viyArau // 97 / / suNiUNa tti rAyA vi, koheNa jalio khaNA / ANavei tao bhicce, jAha mAreha te duve // 98 // to te teNa puriseNa, saha tattha gayA duyaM / veDhiyaM taM gihaM tehiM, tao bhUveNa jaggiyaM // 19 // kimeyamiya uThThittA, rAyA mayaNasuMdaro / pAsae dArachiddehiM, bahiTThie bhaDe ghaNe // 100 // uio ya sahassaMsU, savvaM diTThIi dissae / tao ya rAyaputtIe, diTTho mINajjhaya vva so // 101 // maNeNa paDhamaM nAo, jaha esa na so have / diTThIe ahuNA nAo, tA ko esa bhave dhuvaM ? // 102 // eyAe rUvalacchIe, sAmanno ko vi esa na / sulakkhaNehiM eehiM, rAyA vA ahavA suro // 103 // diTThA diTThIe sA raNNA, saMpuNNarUvasaMpayA / maNe jAo ya saMtoso, jaM me jAyA imA piyA // 104 / / 320 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ kajje imIe jaM maccU, mama hoi havei to / maNeNa manniyaM jaM khu, jIviyaM tassa saMtiyaM // 105 / / tao ya rAyaputtIe, diTThA bAhimmi te bhaDA / amugo amugittevaM, savve te uvalakkhiyA // 106 / / pesiyA piuNA majjha, ee tumhANa mAraNe / tA jA tumha gaI sA me, tA kuNeha jahociyaM // 107 // rAyA ciMtei aTThANe, maraNaM me samAgayaM / egAgI sattharahio, sUro vi hu kuNemi kiM ? // 108 // attha u tA pariyaNo, natthi me AuhaM pi hu| dhiddhI eyAi rIIe, diTuM puNNaphalaM mayA // 109 / / ciMtaMto atthi jA evaM, bhaDehiM hakkio tao / sasaMbhaMtA tao diTThI, raNNo majjhagihe gayA // 110 / / tao ya puNNajogeNa, kattha vi viNivesiyaM / egaM ca dhaNuhaM diTuM, sarapuNNo ya bhatthao // 111 / / huM kao vi bhayaM natthi, laddhe eyaMmi Auhe / iya bhaNaMto dhaNuhaM, caDAvei khaNA nivo // 112 / / cappaDiUNa to bhatthaM, ugghADittu kavADayaM / vAleUNa tao guDDUM, ThiyaM dAraMmi saMmuho // 113 / / taMmi saMpuNNapuNNaMmi, saMmuhaMmi Thie tao / viNA vi ghAyapahAraM, gayA dUre bhaDA pare // 114 / / jassatthi matthae chattaM, dUrA mArei taM nivo / dAsA iva kuNaMteva, rAyAdesaM sarA vi te // 115 / / kahie kittivammassa, vuttaMte so tao puro / pesei rAyaputte ya, te vi teNa tahA hayA // 116 / / puNye madanasundarakathA / 321
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAyaM accherayaM tattha, aho ! egeNa mAriyA / savve vi rAyaputtA to, kittivammeNa taM suyaM // 117 / / kittivammo vi tassitti, sUrattaM suNiUNa to / citte kAUNa accheraM, calio sayameva hi // 118 // hatthikhaMdhe samArUDho, savvasAmaMtasaMjUo / pAikkacakkasaMnaddho, kaMDate Agao nivo // 119 / / mayaNasuMdaro eso, sareNa jAva tADihI / mA mA Iya saMbhaMtAe, rAyaputtIi vArio // 120 // piyA me Avae esa, kittivammo tti naamo| jameso karae puvvaM, taM tubbhe vi kareha to // 121 // kittivammo vi taM daTuM, pasaMtarosadosao / jAmAuyamamattaM ca, hatthA assi kuNei so // 122 / / savvahA vivasIbhUo, puvvaM dUyaM sa pesae / nivArei sarAsAraM, mA bIhehi tti bhAsae // 123 // kittivammo sayaM ceva, Agao tattha jattha so / puttIe sahio atthi, tassa puNNeNa kaDDio // 124 / / daThThaNa tassa taM rUvaM, taM soDIraM gaNe ya te / eyAe ucio esa, Iya te do vi pAsae // 125 / / samarUvaM samaguNaM, ubhayapakkhanehalaM / kittirUvo muNeUNa, taM vahUvaramubbhaDaM // 126 // sulaggaM me maNocchAho, ahameva hi baMbhaNo / eyaM veIharaM ceya, evaM ciMtittu so tao // 127 / / kAUNa aMjaliM puttiM, dei tassa sayaM ciy| gaMdhavveNa vivAheNa, so vi to pariNei taM // 128 / / tIhiM visesagaM / / 322 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ kittivammo vi ciMteI, nahi me atthi saMtaI / vuDDattaNaM ca me pattaM, tA rajjaM demi appaNaM / / 129 / / jAmAuyassa eyassa, sayaM jAmi tavovaNaM / rAyANaM kila vuDDANaM, esa maggo pasaMsio // 130 // sUro payAvasaMjutto, atthi eso khamo vi ya / pANappiyAe puttIe, saMmao vi jao imo // 131 / / tao ya kittivammeNa, sayaM ceva pamoyao / samakkhaM savvaloyANaM, rajjaM tassa samappiyaM // 132 / / sikkhaM dAUNa maMtINaM, esa mayaNasuMdaro / ao varaM pahU tumha, seviyavvo sayA vi hu // 133 // evaM bhaNittu ThANAo, tao ceva gao vaNaM / mayaNasuMdaro rajje, maMtIhi ahisiMcio // 134 / / rajjaM karei ANAi, anne vi nAmiyA nivA / nIIe pAlae loyaM, sohaggasuMdarIpaI // 135 / / jANiUNa nie citte, puNNappabhAvamerisaM / puNNaM pavaTTiuM tatto, paitto jAyapaccao // 136 / / taM rajjaM maMtimukkhANamappiUNa sayaM puNa / sohaggasuMdarIjutto, rAyavaggeNa saMjuo // 137 / / saNAho sAhaNeNeso, divvArammAu paTTaNA / calio sigghabhAveNa, maNoramapuriM pai // 138 // juggaM / / gacchaMteNa tao teNa, kayA vi uppiyANae / vihie bhikkhuvelAe, rannAo ko vi to muNI // 139 / / jovaNe vaTTamANo vi, jiiMdiyakasAyao / nirIho nimmamatto ya, mAsakhavaNapAraNe // 140 // - - A puNye madanasundarakathA / 323
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agao rAyasinnaMmi, bhamaMto rAyaguDure / saMpatto ya tao diTTho, sohaggasuMdarIi so // 141 / / accatarUvaM taM sAhuM, daTuM sohaggasuMdarI / ciMtei vimhiyA rUve, kerise kIrisI khamA ? // 142 / / tao uciyamAhAraM, ditI saddhAi muddhiyA / sAhuM bhaNai hAseNa, kiM savele ussUrayaM ? // 143 // atthaM nAUNa sAhU vi, bhAsae vijiiNdio| mahAbhAge ! viyANAmi, na yANAmi puNo vi ya // 144 // gahiUNa kappaNijjaM, bhattaM dhoyaNameva ya / jahATThANaM gao sAhU, pacchA sohaggasuMdarI // 145 / / muNivAyAi bhAvatthaM, ajANaMtI puNo puNo / payAI tAI buddhIe, parAvattei sA maNe // 146 / / na ya appaMti bhAvatthaM, payANi tANi sA puNo / mayaNasuMdaraM bhUvaM, pucchei so vi maMtiNo / / 147 / / paDipucchei jANaMti, na te vi hu viyAriuM / tao rAyA samaM tehiM, sohaggasuMdarIjuo // 148 / / gao tattheva jatthatthi, kAusaggeNa so muNI / taM namasei bhattIe, dAUNa tipayAhiNaM // 149 / / kAusaggaM sa pArittA, dhammalAbhaM bhaNei ya / tANa aNuggahaTThAe, karei dhammadesaNaM // 150 // jIvANa duTThakammammi, ghummiyANaM io tao tANa / bahupoggalapariyaTTAvaTTavivaTTINa aNavarayaM // 151 // ghaNajoNilakkhakacchavagalatthaNAtikkhadukkhaduhiyANa / kiNhappamuhakulesAavAlasevAlakaliyANa // 152 // 324 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ kohamahAvaDavAnalatattANaM rAyapaMkakhuttANaM / micchattamacchabhIyANa, kalilasalilaMmi buDDANa // 153 / / saMsAraMmi samudde aNorapAraMmi dullahaM eyaM / maNuyattajANavattaM, visAlakulajAidalakaliyaM // 154 // taM puNa pattaM pi hu kahakahaM pi rahiyaM sukannadhAreNa / tattheva nimajjaMtaM, puNo vi ko dhArilaM tarai? // 155 // te ya puNa kannadhArA duvihA ciTuMti bhavasamudaMmi / ege kutitthapaMthANa patthiyA maggamUDhA ya // 156 // anne uNa sayalaavAyarakkhaNakhamA bhavasamudaMmi / dIvaMtaresu saMbalasaMpADaNapayaDamAhappA // 157 / / tA jai sammaM aparikkhiUNa puvvuttakannadhArANa / vayaNeNaM paripillai jIvo maNuyattabohitthaM // 158 / / tA mANamINakhaliyaM, maccharamayarANaNaMmi paDiphaliyaM / mAyAvittalayAvaNagahaNe gADhaM nigUDhaM ca // 159 // lohamahAgirigurukaDayaghaTTaNA jajjarijjamANaM ca / aipabalakAmakallolamAlaAvattapaDiyaM ca // 160 // mohamahAgirikuharaMtarAlavAsIhiM laddhalakkhehiM / lUDijjaMtaM iMdiyacorehiM sudunnivArehiM // 161 / / roddajjhANAbhihANeNa, sabararAeNa jhatti hIraMtaM / visayamahAvisavisaharasaehiM veDhijjamANaM ca // 162 // Iya evamAibahuvihaavAyapaDiyaM taDitti phuTuMtaM / kiM kAyavvavimUDhA na hu te pAraMti taM dhariuM // 163 / / taMmi ya phuTTe jIvo puNo vi saMsArajalahimajhami / nivaDai aNaMtakAyAiesu dukkhAI ya sahei // 164 // puNye madanasundarakathA / - - 325
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA iha kutitthapatthiyakukannadhAre lahuM pi mottUNa / samma parikkhiUNaM sukannadhAre ya aNusaraha // 165 / / te puNa saMsAramahAsamuddataraNammi kannadhArasamA / paMcaparameTThiNo cciya, jayattae payaDamAhappA // 166 / / te cciya puvvapasAhiyaavAyaniyarAo rakkhiUNa imaM / avvAbAhapaheNaM niti sucArittadIvaMmi // 167 / / tattha vi ya savvasAvajjavirainAmaMmi taMgaselaMmi / neUNa varamahavvayarayaNAI khivaMti eyaMmi // 168 / / jehiM karayalakaliehiM, na hoi bhuvaNe vi kiM pi hu asajhaM / nivvuipurI vi paramAniyaDi cciya havai lahumeva // 169 // tassa ya giriNo uvariM dasavihamuNidhammanAmarukkhAo / asamaTThArasasIlaMgasahasaphalaniyaramuvaNiti // 170 / / tassa vi ya aggabhAge. kevalanANAbhihANasiharaMmi / vissAmiUNa kaivaidiNAI to tassa aggaMmi // 171 // nivvANapurI ciTThai bhavapArAvAraparamatIrasamA / taMmi ya ThavaMti jIvaM, mottuM maNuyattabohitthaM // 172 / / jIi na jammo na jarA, na ya maraNaM neya chuhapivAsA ya / na ya rAyarosaroyA, na bhayaM na ya soyaleso vi // 173 // na vvAmoho na mao na ya ciMtA na viya kheyabheyA vi / na visAo na vi niMdA kayA vi araI na ya khaNaM pi // 174 / / kevalamamaMdaANaMdaamayaseeNa akkhayasarUvo / nIraMjaNo thirappA jIvo rayaNappaIvo vva // 175 / / loyAloyabbhaMtarasamatthasupasatthavatthuvitthAraM / ujjoyaMto ciTThai, sayA vi akkhaMDiyappasaro // 176 / / 326 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA tubbhehiM tattha ya jaIyavvaM savvahA vi nAUNa / saMsAramasAraM ciya savvaM dhaNarajjabhajjAi // 177 / / to puTTho bhattIe so sAhU mayaNasuMdaraniveNa / jANAmi na yANAmi, Iya payaatthaM muNI kahai / / 178 / / maM jovaNapaDirUvaM, datRRNaM tuha ppiyAi to bhaNiyaM / kiM khu savelAi huyaM ussUraM muNivariMda ! tuha // 179 // nAo mae vi attho jaM vaDDattaNauciyamiha tamihi / kiM gahiyaM vayameyaM Iya paramattho ya pasiNassa // 180 // jAyassa dhuvaM maraNaM, Iya jANAmi ya paraM na yANAmi / hohI kayA ya majhaM Iya saMdehe vayaM gahiyaM / / 181 // jai jIviyaM bhavissai ciraM tao kammanijjarA hohI / aha maraNaM to vi suhaM jiNavaradikkhaM pavannassa // 182 // AyanniUNamuttarameyaM sAhussa so nivo tatto / sohaggasuMdarIe saha giNhai gihivayAiM ca // 183 // to paNamiUNa sAhaM AyAse mayaNasaMdaro patto / akkhaMDapayANehiM patto ya manoramaM puriyaM // 184 / / vichaDDeNa paviTTho rAyA sohaggasuMdarInAho / gamiUNa dhavalaharayaM saMbhAsai maMtipamuhajaNaM / / 185 / / niyarajjaM chaDDeuM gao ya desaMtaraMmi egAgI / pattaM tattha vi rajjaM puNNapahAveNa teNa phuDaM // 186 / / tA puNNe jaiyavvaM saMsAranivAsiehiM jIvehiM / puNNaM viNA na jIvo iha paraloe suhI hoi // 187 / / iti puNye madanasundarakathA // granthAgram // 200 // puNye madanasundarakathA / 327
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ apuNye maGgalakathA dANAIhiM na puNNaM samajjiyaM jehiM bhavanivAsaMmi / te maMgala vva kayabahUvavasAyA vi hu visIdati // 1 // atthittha bharahakhitte sumaMgalA nAma rammayA nayarI / jattha jaNavivahAro, vivegataraleNa parikalio // 2 // tatthatthi sukayanirao dhaNasAro siTThipuMgavo tassa / nAmeNAvi susIlA hariNo lacchI va bhajjA ya // 3 / / nayarammi tattha jakkho. parIkkhao laddhanAmamAhappo / itthI vA puriso vA jo jammai taMmi nayaraMmi // 4 // jammaNakhaNaMmi bAlaM, tassa ya jakkhassa muttipurao taM / pakkhivaMti jaNaNijaNayA puNNamapuNNaM ti jANeuM / / 5 / / jai hoi puNNavaMto tA jakkhakaraTThio salilakalaso / sisupuNNatAratammA ubhuAi takkhaNA ceva // 6 // jai puNa apuNNavaMto tA jakkhapuraTThiyassa dIvassa / galiuM tatto biMdU paDei bAlassa bhAlammi // 7 // appuNNau tti laMchaNatilaeNa teNa sahinANaM / vavahAranehavIvAhakajjavaggaMmi vajaMti // 8 // 328 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhaNasAragehiNIe jAo putto tao a jakkhassa / purao khitto dIvAu telabiMdU sire paDio / / 9 / / jAyaM tilayaM sIse nIo gehammi tAva dhaNasAro / ciMtei kerisamiNaM saMjAyaM majjha puttassa ? // 10 // jAo puNNAo suo saMjAo so vi vigayapuNNo hA ! / tA jIvaMteNimiNA amhANa parAhavo loe // 11 // jamhA apuNNavaMto desA''cAreNa ThAi na gehami / khippai apuNNagAme rAyA''deso jao ittha / / 12 / / khivio tattha vi pAlijjato sa piUhiM vaDDio kamaso / dukkheNa jiyai niccaM apuNNavayaNijjae paDio // 13 // tA taha karemi saMpai jaha eso pAvae na iha dukkhaM / Iya pAveNaM piuNA khitto so bAlao kUve // 14 // to vaMtarIi kUve nivasaMtIe sa bAlao kalio / nAUNa jakkhalaliyaM paDivaNNaM appaNA evaM / / 15 / / jaM eso jakkheNaM kao apUNNo tti to mae naNaM / jaha pAvai rajjamayaM taha kAyavvaM tao avahiM // 16 / / sA vaMtarI pauMjai pikkhai rayaNapuraMmi vijayassa / raNo kaMcaNamAlaM pasaviti takkhaNA ceva / / 17 / / tA sA nimesamajjhe millai neUNa tattha taM bAlaM / jatthatthi pasavamANA rAyavahU puttiyaM egaM / / 18 / diTTho suAiNIyAe so bAlo sA ya puttiyA jAyA mohAu bhaNai esAo jAyaM juyalayaM piccha / / 19 / / ego putto egA ya puttiyA puhaviNAha ! tuha jAyA / iya vayaNA dAsIo maggaMti vaddhAvaNi raNNo // 20 // apuNye maGgalakathA / 329
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAyA vi takkhaNe cciya vAmakkhipphaMdaNeNa sAsaMko / gahio jareNa bADhaM jAo dAho sarIraMmi // 21 // nAUNa vaiyaramiNaM kaMcaNamAlA tao visaNNamaNA / taM bAlaputtamairA nisaMmi [nisAe] chaMDAvae paDhamaM // 22 // to chaMDiyaMmi taMmi hu rAyA jAo khaNeNa paDudeho / AgamiUNaM bhAsai picchAmi muhaM saputtassa // 23 // to bhaNiyaM devIe sAmiya ! eso muya cciya pajAo / to paricatto bAhiM tA kiM te teNa didveNa ? // 24 // iya uttareNa kaMcaNamAlAe so nivattio rAyA / cattaMmi taMmi bAle na kuNai nehaM khaNaM pi sA // 25 / / bAlo so vi nisAe diTTho gahio ya haliyabhajjAe / sayayaM jAya vva tao maMgala nAmo kao tIe // 26 / / jAo baladda[baIla]cAraNajoggo tatto sa cArae Dhore / to hAliNIi bhattA mao akamhA viNA rogaM // 27 // to tIe bhaNio so vaccha ! tumaM joIo mae dukkhA / tA iNhi maM pAlasu viNA tumaM me paro natthi // 28 // to so karei khettaM kheDai sayayaM halaM tao rattiM / cArai goNe bhuMjai kukkusarabbaM sayA duhio // 29 / / jAo kaNo vi khette apuNNabhAvAu tassa na vi kattha / vavasAyaM annaM pi hu jaM AraMbhai na so phalai // 30 // 330 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ tao aphaliyAvaravavasAo jAo nayaramajjhami bhAravAhao / bhArapamANeNa lahai bhADi / annayA kayA vi egeNa seTTiNA samAhUo maMgalo / appio ghiyakuMbho, bolliyA bhADI / tao uppADiuppADiUNa kao niyamatthae mNglenn| calio piTTilaggo jahAThANaM gaMtuM / gacchaMto ciMtai mNglo| aNeNa bhADiladdheNa davveNa nUNaM mae gahiyavvANi borANi / tao nippannakaNAsu khalavADIsu vikkiUNa karissAmi biuNaM davvaM / tao phuTacaNayagajjaraborAiyaM leUNa vikkaNaMtassa niccaM me bhavissai mahAlAho / jao annANaM vANijjiyANaM na ko vi kiM pi borAI gihissai / tao lajjAyaraM ubbhavANijjaM mottUNa caNayAipasArayahaDheM maMDissaM raaymgge| tao UsavanirakkhaNatthaM Agamissai ittha nayare bahUo gAmaloo / so vi annahaTTANi mottUNa samagghadAyagassa AvajjaNa-visajjaNamahuravANissa majjha haTTe caNagAI kiNassai / kirANayaM ca maha haTTe bahuyaM atthi / itthaM viDhavissAmi ghaNaM davvaM / tao caNayapasArayamaMDaNeNa lajjaMto maMDissAmi kaNahaDheM / tattha rAyalogassa varayA maha haTTe bhavissaMti / tao'haM kayavikkayakArayaM ahigAripurisaM taMbolAIhiM AvajjiUNa secchAe jahA samIhiyaM lAhaM gihissaM / kaNahaTTe vi dAlipIsaNakaNANayaNaghiyatolaNAIhiM kaTuM mottUNa maMDissaM gaMdhiyahaDheM / tattha appeNa davveNa kirANayaM giNheUNa mahagghaM ditassa mama davvaM na mAissai / paraM tattha hiMgulhasaNAigaMdheNa ubbhajjiUNa suhasajhaM maMDissaM dosiyahaDheM / jANi divvANi bahumollANi vatthANi tANi maha haTTe cceya bhavassaMti na annassa / tao me haTTaM vatthasaMpattiAhae caDissai / tao riddho nAgariyaloo amacca-maMDalesarappamuhappahANarAyavaggo mama haTTe dugUlAiM kiNaMto kayA vi rAyapurao maM pasaMsissai / tao rAyA hakkAriUNa DhoIyauciyapAhuDaM maM bhaNissai / jahA tae cciya mama mulleNa divvavatthANi deyANi / tao'haM candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH / 331
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAulavAIo hoUNa pure gAme desaMtare vANiputtehi savvattha vavahAraM karissaM / koDisaMkhaM davvaM ajjiUNa nayaramajjhapaesesu ThANe kArayissAmi dhavalaharaM / pariNayassAmi ibbhaputtIo / tao paivarisaM auvvabaMdhabhattirammAnaM divvavatthAI appitassa majjha saMtuTTho rAyA mUlasiTThipadaM appisai / tao Usave jayA rAyA rAyavADiyaM karissai, tayA siTThipayasamucio mama juggo hatthI samAgamissai / tao'haM hatthivaggassa kappaDAidANasaMmANaM kAUNa divvAbharaNavatthasamudAyaM pariheUNa hatthikhaMdhe caDissaM / tao matto hatthI mae aMkuse dinne eyAe Ie kuMbhatthalaM dhUNaissai / evaM ciMtaMto so maMgalo saccaM piva manniUNa aNuhaveNa niyaM sIsaM aMdolei / tao paDio sIsAo ghayakuMbho / taDitti phuTTo ya / chaMDiyaM ghiyaM / tisiyAe iva meyaNIe pIyaM / tao siTTiNA saMbhameNa re duTTha! pAviTTha ! kahaM tae esa kuMbho bhaMjio tti koveNa puTTho / dhujjaMto so maMgalo paDibhaNai / na mae esa kuMbho bhaggo kiM tu hatthiNA / tao visesao kuvio siTThI bhai-re asacca ! iha katthatthi hatthI ? / tao maMgaleNa savvo ciMtiyavRttaMto kahio / avadhAriUNa siTTiNA ciMtiyaM niyamaNe / jaM eyassa bhAravAhayassa bahalA maNorahA / maNorahappamANeNeyassa puNNamavi saMbhAvijjai / taohaM karemi eyaM appaNaM vANiuttayaMti kAUNa nIo sa maMgalo seTThiNA sagehe / karAvio pahANabhoyaNAipaDivattiM / tao appiUNa daviNajAyaM pesio vANauttiyAe sumaMgalaM nayariM / tao teNa gacchaMteNa addhamagge egassa niggohassa tale khillaMtA jUyAe cauro purisA ditttthaa| purao hoUNa gao maMgalo / tattha diTThA ya suvaNNa-mottiya-rayaNapuMjA / tao tehiM purisehiM bhaNio niyaloheNa ya uvaviTTho maMgalo tattha ramiuM / tA paDhamadAe vi jitto teNa ego mahAmullo hAro / pamoyabhara bhariyahiyao uTThaUNa Thio niyamagge / patto ya sumaMgalANayarIe bAhiM / vAvIi hatthapakkhAlaNapuvvaM siTThidiNANa vatthANi alaMkariUNa taM hAraM kaMThe khiviUNa puriM pavisiuM laggo / diTTho ya saMmuhAgacchaMteNa tannayarakumAreNa / olakkhio mama esa hAro tti / puTTho ya kumAreNa so maMgalo hAravuttataM / khuhio jA uttaraM na dei, tA kumAreNa savvaM tassa davvajAyaM lhasiyaM / esa coro tti kAUNa tassa apuNNabhAvAo viyAraM viNA vi parIkhayajakkhadeulassa nAidUraTTiyAe sUlIe raDaMto chUDho / aTTajjhANeNa mariUNa jAo bhUyattaNeNaM ti / saMpattisayaNamANA dUraTThA huMti jeNa tamapuNNaM / jIvANaM maNavaMcchAviccheyaccheyamujjheha / vigahAka - sAyarAgaddosAi vivajjieNa puNeNa / sammattaM dhAritA pillaMti apuNNayaM dUrA / I 1 iti apuNye maGgalakathA // 332 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinaye vinItakathA / guNeSu vinayaH zlAghyaH, tejasviSu yathA raviH / yena karmagrahAH sarve, pracchAdyante nijodayAt // 1 // vinayAtsampadaH sarvA, meghAdiva jaladdhayaH / kevalajJAnalAbhazca, vinItasyaiva jAyate // 2 // vyomnIvArkaH kSamApuryAM, zrIharSo nAma bhUpatiH / vairistrInetrakumudasaGkocavratanirvRtaH // 3 // svavAgdoSaparibhraSTazreSThibhAvo'sti tatra tu / viSavAkyA'bhidhaH zreSThI, prArabdhakRSijIvanaH // 4 // anyadA karmakRdyogyaM, bhaktaM mUrdhni nidhAya saH / gacchan kSetre dadarzakaM, rudantaM bAlakaM pathi // 5 // kRpayA kaTimAropyA'bhojayattaM svapANinA / ko'si ? kvatyo'si ? kasyA'sItyAdi pRcchan gRhaM yayau // 6 / / apatyA'bhAvadInAyai, patnyai taM bAlamArpayat / lAlyAmAnastayA''tmeva, kalAbhRtprApa yauvanam // 7 // viSavAkyagirA dagdhaM, svavAkyairamRtairiva / nirvApayan purIlokaM, khyAto'bhUdA''nRpaM sa hi // 8 // vinaye vinItakathA /
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjA tuSTo'tha bhUpo'pi, tasmai vinayasadmane / sanAthaM vinIta iti, nAmnA zreSThipadaM dadau // 9 // pade ca paitRke labdhe, bhUpAtprasannacetasaH / zrIpAtraM sa vinIto'bhUt, padmavat prodite ravau // 10 // athA'nyadA kuto'pyetya, durbhikSakSINasampadaH / vRddho vRddhA yuvA caikastasya karmakRto'bhavan / / 11 / / athA'nyadA balAccampAmahIpAlaM jighRkSuNA / zrIharSeNa sahA'cAli, vinItaH karmakRdyutaH / / 12 / / jJAtvA zrIharSamAyAntaM, campezaH sammukho'calat / tato nA'sIrayorAsIditi yuddhaM parasparam // 13 // dantAdanti gajaiyuddhaM, rathikaizca zarAzari / khaDgAkhaDgi ca pAdAtaiH, kuntAkuntyazvavArakaiH // 14 // daivAccampezasainyena, bhagne zrIharSabhUpatau / tasya sainyaM palAyiSTA''dAya jIvAn dizo dizi // 15 // vinIto'pi parityakto, nazyadbhiH svapadAtibhiH / Atmeva sukRtairnaiva, muktaH karmakaraiH sa taiH // 16 // sa ekAM dizamuddizya, nazyannaikSiSTa nimnagAm / tatra snAtvA'mbu pItvA ca, tIravRkSamazizriyat // 17 // athaikaM kAndizIkaM sa, mRgaM tadanusAdinam / udgIrNAstraM samIkSyaiNasyA'ntarA dayayA'bhavat // 18 // mRge dUraM gate prekSya, sAdinaM krodhavAdinam / vinItaH prAha yujyeta, tvAdRzAM dInamAraNam ? // 19 / / tvallakSaNairahaM vedmi, rAjA'si kSatriyottamaH / kSatriyANAM gRhItA'stre, zastraghAtaH prazasyate // 20 // candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ ityAdivacanaistasya, zAstratattvArthavAdibhiH / sa rAjA pRthivIcandraH, prabuddhaH zastramatyajat // 21 // dharmopadeSTA'sau me'bhUditi pratyupakRnnRpaH / kSmAtilakapure sauve, vinItaM sacivaM vyadhAt // 22 // tena nyAyAt purIlokaM, rakSatA kIrttimIyuSA kimapi yAcatetyuktA, neti karmakRto'vadan // 23 // itazca campAnAthena, bhagnAyAM kSmApuri kSaNAt / viSavAkyo'grahIddIkSAM, vairAgyAdgurusannidhau ||24|| tapyamAnastapastIvramadhIyannAgamAnasau / kSmAtilakapure'pyAgAdviSavAkyo vratI kramAt // 25 // gurUnApRcchya puNyAtmA, mAsakSapaNapAraNe / avizatparyaTanneSa, vinItA'mAtyavezmani // 26 // asmatsvAmipitaivaiSa, kathamevaMvidho'bhavat ? / upalakSyeti taM karmakRtaH sarve vavandire ||27|| DhaukitaM vastujAtaM taiH so'nAdAyaiva jagmivAn / Agatasya vinItasya, tairAcakhye pramodataH // 28 // vinIto'pi jagAmA'tha, tadaiva tadupAzrayam / viSavAkyamuniM dRSTvA, zuzoca mumude ca saH ||29|| namaskRtya gurUn sAdhUn vavande pitaraM nijam / kSaNaM sthitvA yayau gehe, evamabhyeti nityazaH ||30|| so'nyatazcalitAn jJAtvA, gurUn vinayato'bravIt / pitA me'trA'stu yena syAM prIto janakadarzanAt // 31 // jJAtvA''hurguravo mantrin !, nA'yaM te janakaH pitA / kiMtu te poSako mantrI, prAha kastarhi ? te'bruvan ||32|| vinaye vinItakathA / 335
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ pitA karmakaro vRddho, mAtA karmakarI ca te / yuvA ca karmakRdbhAtetyavagaccha kuTumbakam // 33 / / nA'nyathAbhASiNo'mIti, nizcitya tAn praNamya ca / sArdranetrA'ntaHkaraNo, nijaM vezma jagAma saH // 34 / / maSImalinavastrAyA, dhUmadhyAmalacakSuSaH / vismayAtpazyati jane, karmakaryAH pade'patat // 35 // tvamatrasthA'pi na jJAtA, mayakA hatakena hA ! / mAtarmuktirivedAnIM, gurubhiH kathitA'si me // 36 / / ajAnatyA'pi mArge'haM, putravallAlitastvayA / mayA'tIva kRtaghnena, karmakRttve kRtA'si hA ! // 37 // iti sA'sraM vadatyasmin, kSaratstanyastanI tu sA / cirAjjJAto'si vatsa ! tvamityuktvA'dAtsvavakSasA // 38 // hA ! dhik pikyeva durbhikSe, poSituM tvAmazaktayA / tyakto'si pApayA mArge, mayA dhigmAM kumAtaram // 39 // labdhapakSaH svapuNyena, vacobhiramRtadravaiH / pikavatprINayan lokaM, parAM zriyamazizriyaH // 40 // tathaiva vinayasnehAt, pitardhAtuH padonman / AzliSTo vakSasA tAbhyAM, vinItaH prApa sammadam // 41 // sa cakre svagRhe tAMzca, yatkRtA'dhikRtau sadA / bhavanti vRddhA geheSu, puNyAddhi gRhamedhinAm / / 42 / / yathA pitrostathA'nyeSAmapi saiSa yathocitam / kurvan vAgbhiH kriyAbhizca, vinItaH khyAtimAsadat // 43 // sa deve guruSu prApa, mukhyatAM vinayaspRzAm / agnAviva rasazcitte, krauryaM nA'sya padaM dadhau // 44 / / 336 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ sasarpe vezmanIvA'sya, zamazAlini cetasi / kaSAyA na vasantyeva, svavinAzanabhIravaH // 45 // rAjavyApArasuvyagre, Rddhibandhanirantare / gArhasthye vartamAno'pi, sa tu dharmamapAlayat // 46 // upAzraye sa sAdhUnAM, vandanAya kadA'pyagAt / dRSTvA caikaM muniM glAnaM, zraddhAbandhoddhuro'vadat // 47 // madgRhe'styauSadhaM samyag, rogasyA'sya nivarttakam / prAsukaM ceti sAdhubhyAmAnAyayata satvaram // 48 // ityuditvA yayau gehe, sAdhubhyAM saha mantrirAT / praviSTo'ntargRhaM so'tha, bahiH sAdhU tu tasthatuH // 49 // upayantuM zreSThikanyAM, tadA cA'gre'pi sUtritam / AsIttadeva vIvAhadinaM tasya guNAvaham // 50 // vinIto vyAkulastatra, visasmAra tadauSadham / sAdhU vilambya kiJciccA''jagmatuH samupAzrayam // 51 // vIvAhocitanepathyamaNDanAni sa kArayan / lagnakSaNasya samprAptau, sasmAra ca tadauSadham // 52 // kRtvA tatrottaraM kiJcidekena suhRdA saha / sa pazcAttApamAdAyauSadhamupAzrayaM yayau // 53 // muglinazca rogArto'pyauSadhaM nA'nyadAdadhau / tataH kaSTamupArUDho, nissaho'bhUdatIva hi // 54 // taM tathA bAdhitaM sAdhuM, vinItaH prekSya sAsradRk / papAta pAdayostasya, nindannAtmAnamAtmanA // 55 // tridhA kSamayataH sAdhuM vinItasya mahAtmanaH / samalaGkRtavIvAhocitamaNDanazAlinaH // 56 // vinaye vinItakathA | 337
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmanaH praNidhAnena, bhAvanAtattvamIyuSaH / ghAtikarmakSayAjjAtaM, kevalajJAnamujjvalam // 57 // [yugmam] apratipAtinA tena, lokaM jJAnena pazyataH / cAritracihnamanAyA''rpayadetasya devatA // 58 / / bhavA'mbhodhizilAM nArImapAsya saMyamazriyam / upayeme vinIto'yaM, tasmin lagnazubhakSaNe // 59 // tato yA vinaye buddhirmanuSyANAM samujjvalA / ihA'mutra ca yatprItaM, yAvanmokSaM dadAti sA // 60 // iti vinaye vinItakathA // 338 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ durvina bhogarAjakathA / prAgAtmA vinaye yojyaH, prApyante vinayAdguNA: / guNebhyaH sambhavantyarthAstebhyaH puNyaM tataH zivam // 1 // nA'styeva vinayo yasya sa pumAn kathamaznute ? | prabhutvamAnasampattisukhAni bhogarAjavat // 2 // asti svastinidhAnA''khyaM puraM khyAtaM guNarddhibhiH / jainA''yatanamAlAbhiH, purazrIryatra zobhate ||3|| yasyA'titIkSNe nistriMze, sapAnIye lasantyapi / chinnA magnA jayazrIrna, sa tatrA'sti nRpo jayaH // 4 // tasyA'sti sacivo vAgmI, nAgAdityA'bhidho'sya ca / tatpatnyA nAgadevyAzca, bhogarAjaH suto'bhavat // 5 // ghAtadurvAkyavastvoghabhaJjanocchRGkhalaH sa tu / na kevalaM kuTumbaM svaM, parAnapyudavejayat // 6 // tato vinayazikSAyai, kalA''cAryasya so'rpitaH / sacivena yataH pitrA, zikSaNIyAH sutA haThAt // 7 // puraH samupavezyainamAcArye'rthavicAriNi / bhogarAjo'nyataH pazyannahi zRNotyavajJayA // 8 // ' durvina bhogarAjakathA | 339
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ mantriputratvAdAcAryaH, zakto vaktuM na taM prati / zRNu cintaya vatsa ! tvaM, provAceti mRduM giram // 9 // tathA'pi badhira ivA'zRNvan pazyati so'nyataH / punaH proktaH sa guruNA, kimanyatastvamIkSase ? // 10 // dhRSTo nirbhIruvAcaiSa, guro ! pazyAmi kautukam / pazya chidrAdato'khaNDazreNibhAjo hi kITikAH // 11 // kilaikatantunA baddhA, iva yAntyanyato nahi / na vizliSyanti kintvetAH, kurvate svastikA''kRtim // 12 // tato'lpAM kudhamAdhAya, prAhA'mAtyasutaM guruH / kathayato'rthasAraM me, vIkSyasva mukhasanmukham // 13 // tataH sa ekayA dRSTyA, vIkSyamANo'pi tanmukham / vijJAto guruNA hyanyatkimapi cintayanniti // 14 // are ! kiM cintayasyanyat, kathitaM na zRNoSi kim ? / ityukto guruNA prAha, smitvoccaiH sa sphuTA'kSaram // 15 // yuSmAkaM vadatAmAsaMstADitA galanADikAH / pratyekaM gaNayannasmi, kiyatyaH santi tA iti / / 16 / / upAdhyAyastataH kopAdUce vIkSasva manmukham / avadhAraya citte'rthaM, mUrkha ! mA dAdRzau pare // 17 // pazyatyabhimukhaM zUnye, tasmin gururuvAca tam / kimare ! vIkSase ? dhatse ?, kiM cetasyatha so'vadat // 18 // prabho ! yadA bhavanto'rthaM, vyAcakSate tadA mukhe / ativyAtte mayA dRSTA, dazanA viSamonnatAH // 19 // tato jAnAmi yadyetAn, dazanAnunnatAnnatAn / anenopalakhaNDena, pAtayAmi nihatya tAn // 20 // 340 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatazca kupitaH prAhopAdhyAyo yAhi re zaTha ! / durvinIta ! na me kArya, tvatpAThA'dhigatairdhanaiH / / 21 / / kalApIvA'bdagA'tha, tadvAcA prINito drutam / utthAya sa gato rantuM, paripUrNamanorathaH // 22 // evamucchRGkhalaH kAMzcidAghnan kaizcidathA''hataH / dinAni gamayanneSa, duSTadhIH prApa yauvanam // 23 // duvinItatvavikhyAta, udvoDhuM labhate nahi / sa kanyakAM mahebhyAnAM, satkIrtiM mahatIM na ca // 24 // na mAturna piturnaiva, devasya na gurorna ca / svajanasya na mitrasya, vAcA'pi vinayaM vyadhAt / / 25 / / tato nirvAsitaH pitrA, kAJcit svIkRtya yoSitam / abhiramyapure gatvA, siSeve saikataM nRpam // 26 / / duvinItAH sahAsAzca, vAca uccArayannasau / narmapAtraM babhUvA'sya, saikatasya mahIpateH // 27|| anyadA saikato rAjA, vidvadgoSThImupAgataH / zrutvA prabhAvaM mantrANAM, mantramekamasAdhayat / / 28 / / tatazca ceTakaH siddho, yadrAjA''ha karoti tat / sattvavatAM manuSyANAM, kiGkarA devayonayaH / / 29 / / avazyamRddhimArUDhaH, pumAn syAdavalepabhAk / iti vAdini bhUpAle, bhogarAjo'nyadA'bravIt // 30 // nityaM tvAM sevamAno'haM, mriye svAmin ! bubhukSayA / tatprasIda dRzaM dehi, prasannAM mayi bhUpate ! // 31 / / tatazca saikato rAjA, mantraprabhAvamIkSitum / satyAmRddhau mado'sya syAnna vetyavekSituM ca saH // 32 // duvinaye bhogarAjakathA / 341
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ likhitvA lekhaM svenaiva, bhogarAjAya so'kSipat / Uce ca yadayaM lekho, vindhyasyopatyakAtale ||33|| piNDAlanAmno nyagrodhavRkSasyA'dho bhuvi sthitaH / vaderuccairayaM lekho, gRhyatAM nRpazAsanAt // 34 // yo grahISyati lekhaM sa, dAsyate te yathepsitam / ityuktvA bhUbhRtA svena, bhogarAjo vyasRjyata // 35 // so'tha saha kalatreNa, vindhyA'drau prayayau kramAt / yathA''diSTaM tathA'pazyatproccairnyagrodhapAdapam // 36 // tasyA'dhastAt sthitaH proce, lekho'yaM gRhyatAmiti / niHsRtau ca vaTaskandhAdagrahastau kRtA'JjalI ||37|| bhogarAjena lekho'tha, kSiptastatra kRtA' ['Jjalau / vibhAvya ceTako lekhasyA'rthaM tirohito'vadat ||38|| , svA'bhipretaM vada kSipraM yathA sampAdayAmyaham / eSo'smi saikatanRpA''dezasya karaNodyataH ||39|| bhogarAjastato dadhyau, rAjAdezAdayaM mayi / prasanno dAsyate sarvaM, yAce rAjyaM tato'tra hi // 40 // jagAda ca vidhehi tvaM, madyogyaM puramuttamam / sAmrAjyaprakriyAM sarvAM, mAM kAraya pratApataH // 41 // ityukte bhogarAjena, vyadhAt so'pyakhilaM kSaNAt / bhogarAjastataH prekSAJcakre zakreNa garvabhAk // 42 // rAjaprAsAdadevauka:saudhahaTTapratiSThitAm / vApIkUpasarovaprA''rAmaramyazriyaM purIm ||43|| itastatazca lokaM ca, svasvavyApArakAriNam / utsavA''nandasammodikAminIjanajRmbhitam // 44 // 342 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ hastyazvazAlAramye ca, niviSTadvAravetriNi / saudhe svarNamaye pazyatyAtmAnaM priyayA yutam // 45 / / jaya nanda ciraM jIvetyAdivAkyaiH prasAdayan / rAjaloko mantrimukhyo, dadRze svapuro'munA // 46 / / cirarUDhAmivA''sAdya, bhogarAjo nRpazriyam / svA''jJAM vistArayAmAsa, cakre rAjyaM ca vikramI // 47 / / pratyahaM yena kAryaM syAttatsarvaM ceTako vyadhAt / bhogarAjasya naivA'bhUt, kenA'pi nyUnatA khalu // 48 // kurvan rAjyaM sa matto'bhUnna zakramapi manyate / duvinItazca rAjyaM tat, prAptazca ko na mAdyati ? // 49 // duvinItAvinItAzca, kaSTaceSTAH sa kArayan / bhogarAjo nRpo duSTazceTakaM niravedayat // 50 // athA'nyadA saikatenauSTrikaireSa turaGgamAn / yAcitaH parIkSAhetoH, kathaM smarati mAM na vA ? // 51 // kaSTAt kathaJcanA''sannopakAraM nRpateH smaran / turaGgAn preSayAmAsa, saikatAya nRpAya saH // 52 // dinAnAM kiyatAmante, punaH sa saikato nRpaH / bhogarAjAdayAciSTa, bhUyo'zvAn dUtapUruSaiH // 53 // mattaH kathamayaM bhUyo, bhUyaH prArthayate hayAn ? / AdhikyaM manute svasya, balena kena garvitaH ? // 54|| naivA'hamarpayiSyAmi, tasmai turaGgamAnnijAn / kuryAdyadrocate tasya, yadeSo'smi sthito'tra bhoH ! // 55 / / iti bruvANo mantryAdhairbhogarAjo vyabodhyata / saikatakSmAbhuje cA'zvAH, katicit preSitAzcirAt / / 56 / / durvinaye bhogarAjakathA / 343
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ turaGgapreSaNA''marSa, dadhAno manasi svayam / hatapratApamAtmAnaM, manyamAno'vati prajAH // 57 / / tato bhUyo'pi sArANi, vastUni saikato nRpaH / ayAcayadbhogarAjAt, sa prahitya bRhannarAn // 58 / / tatazca kupito bhogarAjo'pi saikataM prati / abhiSiSaNayiSurdAga, jayaDhakkAmavAdayat // 59 / / sarvAbhisArasampUrapracchAditamahItalaH / samudbhUtarajaHpuJjaluptAdityakaro'pi ca // 60 // avanAmitazeSA'hivapurnAlaphaNAdalaH / diggajAnAmapi kSobhaM, kurvANo niragAtpurAt // 61 / / [yugmam] prAptazca dalayannurvImabhiramya purImasau / jJAtaM ca saikatenaitadbhogarAjo yadeti hi // 62 / / uvAca mantriNaM yadbho !, mayA proktaM tadA kila / naraH samRddhimArUDho'pyArAdhyamavamanyate // 63 / / bhogarAjena tatsarvaM, puraM yAvadaveSTyata / tataH saikatarAjena, tamabhipreSitaM dalam // 64 // racayitvA raNakSetraM, mitho yoddhaM kRtA''daram / taddalaM dvayamATopAdyAvat sajjamabhUttataH // 65 // svayaM saikatarAjena, samAdiSTaH sa ceTakaH / yadetadbhogarAjasya, rAjyaM drAgupasaMhara // 66 / / tatazca tattathA yuddhasaMrabdhamudyatA''yudham / bhogarAjasya sainyaM drAg, kvA'pyagAdindrajAlavat // 67 / / bhogarAjastataH pUrvasaMvItamalinA'mbaraH / vinA svAM dayitAmanyanna pazyatyeSa kiJcana // 68 // 344 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ kimetaditi sambhrAnto, yAvaccintAmavApa saH / tAvatsaikatarAjenA''hUto'gAnRpasaMsadam // 69 / / pradattatAlikaM rAjJA, sa proccairjahase yathA / tatte kutra gataM rAjyaM, bhogarAja ! kSaNAdapi ? // 70 / / prahAsAya jagAdaiSa, rAjan ! sainyaM mayA'dhunA / zakrasya daityaruddhasya, sAhAyye preSitaM drutam // 71 / / ityAdiviTavANIbhiH, pramodayan sa saikatam / dinAni gamayAmAsa, puruSArthaviraktadhIH // 72 / / iti durvinayAtprApa, na cA'yaM paitRkI zriyam / na ca rAjaprasAdotthAM, kAryo durvinayo na tat // 73 / / iti durvinaye bhogarAjakathA // durvinaye bhogarAjakathA / 345
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAne kAmaketukathA / asmin saMsArasaGgrAme, caturgaticaturdale / mukhyo martyatvahastyeva, tasmAduccaH paro na yat // 1 // enamAruhya jIvo'yaM, rAjA karmaripUn jayet / ArUDho'nyatra suprApaH, sa etaiH paribhUyate // 2 // so'pi zaktaH prajAyeta, dAnenaiva pratApavAn / dAnaprabhAvAdAzveva, pronmUlayedbhavA'chipAn // 3 // dugdhenevA'JjanaM pAtradAnena kSAlayetpumAn / gRhavyApArasampuSyatkalmaSaM sukhalAlasaH // 4 // dAnAdAsAdayedvittaM, dAnAdAsAdayeddivam / dAnAdAsAdayenmokSaM, kAmaketurnaro yathA // 5 // asti bhAratakSetre'sminnagarI kamalAvatI / supAtradAnavyasanI, yatra lokaH sadA'pi hi // 6 / / tatrA''ste kSatriyA'dhIzaH, kAmaketurguNonnataH / sA kalA nA'sti nA''zlikSadyA guNaiH subhagaM hi tam / / 7 / / tasyA''sIccandrakAntA''khyA, bhAryA'patyavivarjitA / tatazca svajanairbhUyaH, sa pariNAyitastataH // 8 // 346 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIvAhavAsare sA'tha, navoDhA cArulocanA / dArughATaM garutmantaM, kautukAdAruroha ca // 9 // cApalAtkIlikAyantra, vyazleSayanmRgekSaNA / sa vAyusaGgrahAtkASThatArkSyo vyomnodaDIyata // 10 // tatrA''rUDhA navoDhA sA, bADhaM gADhakRtagrahA / manovegena tArkSyaNotpapAtA''kAzamaNDale // 11 // tatazca pUccakre kaizcidbhuJjAnairasphuTasvaraiH / tAmbUlapUrNavaktratvAjjaghne kaizciduro'svaram // 12 // upavizya samuttasthe, kaizcittvakRtabhojanaiH / ucchiSTavadanaiH kaizcidalabdhAbhyukSaNairgatam // 13 // gRhItvA pUrNapAtrANi, kaizcidyAtaM punargRhe / tyaktvA maGgalagItAni cakurnAryo'nudevitam // 14 // asampUrNanRttasukhAH, kAzcitpeturbhuvi bhramAt / duHkhena kSudhayA cA'pi, mumUrcchaH kAzcidAkulAH // 15 // loke zokA''kule kAzcit, svecchayA bubhujuH svayam / navoDhApitRvargazca zuzoca ca ruroda ca // 16 // kAmaketukalatraM cA'gretanaM mumude hRdi / kAmaketurathaikAkI, zokavAn svagRhaM yayau // 17 // azaktaH pratyAharaNe, navoDhAyA babhUva saH / vIvAhavAsaraH zokasAmrAjyenA'pahastitaH // 18 // yataH - saMsAre'sminnasAre hi, padArthAH kSaNalambhinaH / lohakRdbhastrikeva syuH, pUrNA riktAzca tatkSaNAt // 19 // pradadAtyutsave zokaM, zoke sammadasampadam / anyathA vidadhatsarvaM, balIyaH karma kevalam // 20 // dAne kAmaketukathA / 347
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ tataH pitRbhyAM sarvatra, navoDhA kAJcanaprabhA / gaveSitA'pi na kvA'pi, prAdRzyata gaveSakaiH // 21 // tAM gaveSayituM kAmaketuH svayaM cacAla saH / akArayacca pAtheyaM, candrakAntAM prabhaNya tu // 22 // candrakAntA'tha dadhyau cA''neSyate kAJcanaprabhAm / tata: karomi tadyena, tAM nA''nayati naityayam // 23 // kRtvA pAtheyameSA'tha, baddhvA granthiSu saptasu / arpayAmAsa kAntAya, tadAdAya cacAla saH // 24 // yasyAM dizi sa tArkSyo'gAt, pratasthe so'pi tAM prati / arddhamArge ca militaH, sArthastasya mahAnatha ||25|| gacchaMstena sahaiSo'pi, prApa kiJcitsarovaram / sArtha: pravavRte bhoktuM svasvapAtheyamAdarAt ||26|| kAmaketustato vastraprathamagranthizambalam / udgrathya bubhuje sarvaM, tatprabhAvAdasau tataH // 27 // babhUva triphaNa: sarpaH, karAlo yamakhaDgavat / dRSTvA phUtkAriNaM taM hi, nezuH sarve janA bhayAt // 28 // dUrIbhUya tatastaizca hanyate leTTubhirdRDham / sa sarpazca prahArA''rtto, na zakto naSTumanyataH // 29 // pAtheyavastragranthInAmadhastAttasthivAnahiH / ekena kenacit puMsA, mukto leSTuH parisphuran ||30|| dvitIyagrantherupari, saGghAtena papAta ca / granthiH pusphoTa tanmadhyat, pAtheyaM vizarArvabhUt // 31 // daivAcca tasya sarpasya, pAtheyaM prAvizanmukhe / babhUva tatprabhAveNa, kAmaketuH svarUpabhRt // 32 // 348 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ aho ! me candrakAntAyAH, kiyacchaktivijRmbhitam ? / tayA me mAraNopAyazcakre'yaM vihitejyA // 33 // pakSavipakSabhAvena, granthau granthau pRthak pRthak / samastyatrauSadhaM rUpaparAvartasvarUpakRt // 34|| iti citrIyamANo'ntaH, kAmaketuH svarUpabhRt / kimetaditi pRSTastairbibhyadbhiH sArthapuruSaiH // 35 // uvAca kAmaketuzca, teSAM citrAya sAdaram / ahaM bahuprabhAvo'smi, yogI sarvatra gAmukaH // 36 / / dattaghAtA'parAdhitvAdvibhyadbhistairmanasyatha / tyakto rAtrau sa supto'pi, tatprabhAvaM vicintya hi // 37 / / gate sArthe prabhAte'sau, samutthAya vyacintayat / madvAcA zaGkitaH sArthastyaktvA mAM kvacidapyagAt // 38 // tatsarvagranthipAtheyamAsvAdyAlpAlpamAtmanA / vIkSye prabhAvaM kiM kiM syAdamIbhizcitramadbhutam ? // 39 // iti dhyAtvA pRthag granthipAtheyaM vitatAna saH / jaghAsa tRtIyagrantheH, zambalaM kavalaistataH // 40 // kAmaketurabhUdoturUpastacchabdakRddhRzam / tatazcaitanyavAnAdatturyagranthisthazambalam // 41 // bhUyaH svarUpabhujjajJe, punaH paJcamazambale / bhakSite so'bhavatsihastataH SaSThauSadhe'tha saH // 42 // jAtaH svarUpataH zIghramevaM ca rasavAnasau / anavekSyA''yatiM mUDho, lileha saptamauSadham // 43 // babhUva ca mRgo ramyastato'sau pUrvavavyadhAt / sarvoSadhAnAmAsvAdaM, svarUpapratipitsayA // 44 // dAne kAmaketukathA / 349
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA'bhUt svarUpabhRttasya, nivartanauSadhaM vinA / duHkhenotphAlavAn vyomotpapAtA'dhaH papAta ca // 45 / / cintayAmAsa citte sve, mRgo daivahataH sa tu / dhig dhig karmaparINAmaH, saMvRttaH kIdRgatra me ? // 46 / / madduSkarmaprabhAveNa, navoDhA sA garutmatA / kutrA'pi hRtvA nItaiva, kiM jIvati ? mRtA'tha vA ? // 47 // tasyAH pravRttimAnetuM, calite mayi matsarAt / candrakAntA kulInA'pi, kUTamauSadhajaM vyadhAt // 48 // mAnuSatvAdahaM bhraSTo, duSTakarmA karomi kim ? / pazutvAt pazumRtyumeM, datto daivena kupyatA // 49 / / yataH- asti buddhiH pareSAM hi, kopavyAvarttane kvacit / zakro'pi kupitaM karma, naiva sAntvayituM paTuH // 50 // iti cintA''turo yAvadAste sa stambhito nu kim ? / tAvadvyAdhaH kRtA'bAdho, vivyAdhAgatya taM zaraiH // 51 // lagnAt prahArAvyathito'pyAtaGkajanitatvaraH / sa kAJciddizamuddizya, nanAza phAlavAn mRgaH // 52 // yayau ca parvate kvA'pi, bhrAntadRk khinnamAnasaH / papau ca sa payo nA''dat, kSudhito'pi tRNAni tu // 53 // itazca kASThatAkSyo'sau, nimnena nabhasA vrajan / abhraMlihamahAkUTe, tasminneva nage kvacit // 54 / / Aspha[sphA]lya bhagnaH parito, navoDhA patitA'tha sA / sarvAGgINavyathAjAtamUrchA'sthAdavanau kSaNam // 55 // mUrchA'nte sA samutthAya, vilalApa bhayA'kulA / hA ! mAtaraM ! pitaH ! kvA'haM, daivena nihitA kSaNAt ? // 56 / / 350 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrve janmani kiM ko'pi, mayA'pyapahRto bhavet ? / yadvaddhakaGkaNA jAtavIvAhA'pahRtA'smi hA ! // 57 / / bhUyazca kutra me bhAvI, saMyogaH pitRbhinijaiH ? / hA ! mandabhAginI kvA'haM, tiSThAmi ca vrajAmi ca ? // 58 // tArasvaraM vilapyeti, svayaM sambodhabhAgasau / babhrAma paritaH kandaphalamUlakRtA'zanA // 59 / / dadarza sA'nyadA kvA'pi, ku) nAbheyamandiram / bhaktyA nanAma tabimbamAnarca ca sucetasA // 60 / / avacityA'vacityA'tha, puSpANi surabhINi sA / cakArA''dijinendrasya, pUjAM vaicitryazAlinIm // 61 / / prabhoH pUjAdizuzrUSAvyAkulA kAJcanaprabhA / / visasmAra piturmAtuH, kuTumbasya ca sauhRdam // 62 // evaM puNyA'rjanAt kSINA'ntarAyakarmabandhanA / kadA'pi sA yayau bAlA, hradamekaM hi pAthase // 63 / / mRgaH so'pi hRde tatra, dakSiNermA purAgataH / dadarza tAM mRgadRzaM, samupAlakSayattataH // 64 / / samyag sA'bhinavoDheyaM, priyA me kAJcanaprabhA / vIvAhocitaveSo'syA, yatsA eva hi dRzyate // 65 // prahAravedanAkAntaH, sa zanaistAmupAyayau / bhUyo bhUyo'pyapazyacca, premNA tAM parito bhraman // 66 / / sA'pi tasya prahArA'rti, dRSTvA'nukampayA jalaiH / prakSAlya vraNarohiNyA, divyauSadhyA lilepa tam // 67 / / gRhItvA'mbu cacAlaiSA, zrIjainAyatanaM prati / mUlAdapi mRgasyA'sya, tatsvarUpamajAnatI // 68 / / dAne kAmaketukathA / 351
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAnAtyeva mRgaH sarvaM, kintvasau vaktumakSamaH / zanaiH khajagatiH zvAsabhRtastAmanvagAnmudA // 69 / / gatvA caitye prabhozcakre, sA snAtraM vimalA'mbhasA / rAjacampakapuSpA''dyaiH, pUjAM vastrA''vRtA''nanA // 70 / / mRgo'pi prabhumAlokya, harSA'zrupUrNalocanaH / mUrdhvA nanAma bhUpIThA''saGgalagnarajojuSA // 71 / / svAmipraNAmajAtena, pakSapAtena sA hRdi / mRgaM vyAvarNayAmAsa, zubhAtmA tiryagapyasau // 72 // prApte kAle phalAhAraM, kartuM sA'gAllatAgRham / zanairmago'pi tatrA'gAtparityaktatRNA'zanaH // 73 // varAko'yaM vyathAkrAnto, gRhNAtyAhAramadya na / iti sA tavraNe divyauSadhIpralepamAdadhau // 74 / / tatprabhAvAvaNaM rUDhaM, nyavartiSTa tathA vyathA / mRgaH sajjo'pi naivA'tti, kattRNAnyabhimAnataH // 75 / / tataH sA cintayAmAsa, kimeSa na caratyaho !? / kimatra kAraNaM jJeyaM ?, varAko mriyate kSudhA // 76 / / zADvalAni samAnIya, sA tRNAni dadau svayam / dRSTyA'pi na mRgo'pazyatpazubhakSyANi tAnyatha // 77 // pUjayitvA prabhuM bhokSye'trasthetyabhigrahagrahA / puSpANyAhartumArohat, sA'nyadA dUraparvatam // 78 / / vyAghuTya sA samAyAntI, mArgAddhInA'bhramacciram / maulaM na prApa sA mArgaM, jinavAkyamabhavyavat // 79 / / sA phalegrahivRkSeSu, phalAni prApnuvatyapi / abhigrahaM smarantI ca, kSudhitA'pi jaghAsa na / / 80 / / 352 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ suSvApa kvA'pi sA rAtrau, dhyAyantI prabhumeva hi / svapne'pi svAminaH pUjAM, kurvANAM svAM dadarza sA // 81 / / vibhAtAyAM vibhAvA~, pazyantI cetasA prabhum / svAmicaityadize [zaM] cakre, namaskAramudAradhIH // 82 // nirIkSyamANA bhUyo'pi, babhrAma parito nagam / taccaityamArgaM nA'pazyadvAsaraiH paJcaSairapi // 83 // sA na bhuGkte na vA zete, svAmipUjAviyogabhAk / kintvAtmAnaM ninindoccairuditA'zubhakarmakam // 84 // AtmA me hatakaH prApa, viyogaM pitRmAtRbhiH / taduHkhaM vismRtamabhUdAdinAthasya darzanAt // 85 // apuNyAttadapIdAnIM, dUre'bhUtsvAmidarzanam / duSprApaM na mayA prApyaM, satpuNyaM svAmipUjanAt / / 86 / / ityAtmagarhAgrahilA, mahilA sA dadarza ca / vidyAdharavimAnAni, pRthvImavatarantyatha / / 87 / / tatastAM dizamuddizya, sA yayau tvaritakramA / dadarza jJAninaM tatra, vidyAdharanamaskRtam // 88 / / taM muni vIkSya sA hRSTA, praNanAma zubhAzayA / pIyUSavarSiNIM tasya, dezanAmazRNoditi // 89 / / gandhacUrNaM prabhormUrdhni, kSipatAM zrIrvazIbhavet / dhUpadhUmaM prabhoH karturduSkarmadRg galatyaho ! / / 90 // Dhaukyante svAmino'khaNDA'kSatAH svAtmA'kSato bhavet / pUjyate kusumaiH svAmI, ka; ca khyAtirApyate // 91 / / jinA'gre kriyate dIpo, mUlAtkartustamo vrajet / kRte jinasya naivedye, kartA''hArasukhaM bhajet // 12 // dAne kAmaketukathA / 353
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ puro'rhataH phale datte, kartA syAdbodhibIjabhAk / jinasya Dhaukite nIre, kartustRSNA prayAtyaho ! // 93 / / evamaSTavidhAM pUjAM, yaH kuryAdarhatAM sadA / karmANyaSTA'pi tasyA''zu, vilIyante na saMzayaH // 94 // itazca sa mRgo'pyenAM, vIkSyamANo'bhito nagam / daivAdAgAdgirau tatra, yatrA'sti tatpriyA'tha sA // 95 / / AyAntaM vIkSya sA mugdhA, kiJcinmamatvabhAvataH / kathamatrA''gato'si tvamiti vAgAliliGga tam // 96 / / atha jJAnI smitaM cakre, ko'pi vidyAdharastataH / papraccha taM muni hAsakAraNaM prAha tanmuniH // 97 / / iyamasya mRgasyA'ho !, kalatraM kAJcanaprabhA / vIvAhadivase'pyeSA, viyuktA'nena bAlikA // 98 / / mAnuSIyaM mRgastveSa, vIvAhaH kathametayoH ? / iti vidyAdhareNokte, tadvRttAntaM jagau muniH // 99 / / vidyAdharo'tha kRtvA'ntaHkRpAM taM hariNaM tataH / yathAsthitA''kRtiM cakre, kAmaketuM svazaktitaH // 100 // sA'tha vIkSya nijaM kAntamAzliSTaM svena vakSasA / kimetaditi sambhrAntA, lajjAsaGkucitA'bhavat / / 101 // kAmaketuH samIkSya svaM, yathArUpaM priyAM ca tAm / hRSTo nanAma taM sAdhu, zuzrAveti munergiraH // 102 / / dAnazIlatapobhAvabhedAddharmazcaturvidhaH / ihA'mutra sukhA''kAGkSAkAribhiH kArya eva saH // 103 / / gRhavyApArabhAreNa, majjatyeva bhavA'mbudhau / tapaHsaMyamapAtreSu, dadyAdAnaM gRhI na cet // 104 / / tatra dAnaM bhayAdatroparodhAdbhAvato'thavA / pAtre puNyAya dattaM syAt, somAdInAmiva dhruvam // 105 // 354 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhayadAne somakathA / asti campApurI karmakarIvA'syAH kilA'lakA / dharmakarmaprabhAvA''ptasamRddhyA'tyamarAvatI // 1 // ayaM kAmo nvayaM kAmaH, sandehAditi te pRthak / yaM smaraM ca ratiprIti, zritvA sApatnyamaujjhatAm // 2 // sa tatrA'sti nRpo vairisamudrA'gastirAkhyayA / mInaketuriti sphIto, nItyaiva pAti ca prajAH // 3 // tatrA'sti vaNijAM mukhyo, raviyotiSmatAmiva / nAmnA dhana iti zreSThI, patnI tasyA'sti sundarI // 4 // abhUtputrastayoH somaH, kAmavat kezavazriyoH / rekhAM sa prApa vANijye, dhanurveda ivA'rjunaH // 5 // anyedyuH sa yayau kasminnApaNe krayahetave / vikreyaM vastu nA'drAkSIttatrA'sau kintu kiJcana // 6 // sevyamAnaM vaNikaputrairbuddhaye vinayA'nvitaiH / hemasiMhAsanAsInamapazyacchreSThinaM tu saH // 7 // tatazca kautukAdgatvA, zreSThinastasya sannidhau / apRcchattamiti zreSThinnatrA'TTe labhyate kimu ? // 8 // bhayadAne somakathA / 355
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ tenoktaH zreSThyapi prAha, vatsa ! svacchamate ! zRNu / tadatra labhyate yadbho !, anyatra zrUyate'pi na // 9 // kRtAdaraH punaH somo, vinayAdanvayukta tam / tAta ! tadvastu kiM yattu, nA'nyatra zrUyate'pi hi ? // 10 // grahItA'yamiti jJAtvA'cakathat vaNijAMvaraH / amUlyA labhyate buddhiH, kIrttivadgatvarairdhanaiH // 11 // tatazcovAca somo'pi, tAta ! gRhNIta me dhanam / mahyaM dattAM ca tAM buddhi, yA'pAyocchedazastrikA // 12 // zatAnyAdAya paJcA'tha, drammANAM sa dadau dhiyam / dvayostRtIyo mA bhUstvaM, kaliM kurvANayoriti // 13 // buddhi zriyamivA''dAya, nijaM dhAma jagAma saH / gatvA cA'kathayat pitre, buddhigrahaNakAraNam // 14 / / tacchrutvA'tha dhanaH kopakampamAnA'dharo'bravIt / are ! mUrkhA'grahIvittairbAlavittAmimAM matim // 15 / / cala calA'grato machu, taM me darzaya naigamam / kvA''ste sa vaJcito naSTa, yena tvaM pazyatohRtA // 16 / / ityuktvA''zu dhanaH sArdhaM, somena zreSThisannidhau / gatvA kRtvA ca bhrUbhaGgamuccAvacamuvAca tam / / 17 / / huM huM buddhyA'nayA pUrNaM, sarvalokaprasiddhayA / gRhANainAM yathAvasthAM, drammAnasmAkamarpaya // 18 // athoce zreSThyapi prekSA, dattA dattA'pi no mayA / kintu naiSA prayoktavyetyA''jJApya dhanamArpayat // 19 // gRhItvA zreSThino dravyaM, mAMsaM vyAghramukhAdiva / mA bhUyo'pIti putraM svaM, zikSayan sa dhano yayau // 20 // 356 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ anyadA'DheM vrajan somo, yudhyamAnau padAtikau / dRSTvA tatraiva so'tiSThadrAjAjJAbhaGgabhItitaH // 21 // vinA somaM jano nA'nyaH, samIpamagamattayoH / grISmoSmadussahaM vahni, ko vA''liGgitumicchati ? // 22 // tatastaNDAdhipo vIkSya, tau nighnantau parasparam / ninAya mantriNaH pArzve, sUnAyAmiva botkaTau // 23 / / atha tau mantryapi prekSya, bhrakuTIbhaGgabhISaNaH / kimarthaM yuvayoH pattI !, kalaho'trA'bravIditi ? // 24 / / ityukte mantriNA tena, prAhaiko vihitA'JjaliH / vinA kAryamiSAdeSo'hanmAM gacchantamadhvani // 25 / / athoce'nyo'pi no mantrin !, prAgenamahamAhanam / kintu mAmayamityarthe, sAkSI somo vaNiksutaH // 26 / / etAbhyAmiti vijJapte, mantrI nyAyaparIkSakaH / somasyA''kAraNAyA'tha, prAhiNot svapadAtikAn // 27 // yamadUtAniva prekSyA''gacchatastAn gRhAnabhi / somo'pyakathayat pitre, vRttAntaM kalahasya tam / / 28 / / tacchrutvA'tha dhanastasmin, gatA'nyopAyavihvalaH / tameva zreSThinaM gatvA'pRcchadvittaiH sa taddhiyam / / 29 / / dravyamAdAya sa zreSThI, prAha gatvA sutaM kuru / grahilamiti sa zrutvA, gRhaM gatvA'vadat sutam // 30 // drAg muJcA'dhastanaM vAsaH, svakezAn mutkalIkuru / UrdhvabAhustathA nRtyan, bhakSvaitAn kalazAnapi // 31 // itthaM kRtrimagrAhilyaM, svasya svIkRtya satvaram / uddaNDaM daNDamudyamya, dhAva dhAva ca mAmanu // 32 // [yugmam] bhayadAne somakathA / 357
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ tataH pitRvacaH somaH, pratipadya yathoditam / bhUtagrasta ivotthAyA'dhAvIdAzu dhanaM prati ||33|| agrato nazyatA pitrA, procire te padAtayaH / bho ! bhostrAyadhvamasmAnmAM, bhUtagrastAtpraNighnataH // 34 // dRSTvA somaM tathAbhUtaM, smitvocuste parasparam / enaM grahilamAnetumasmAnmantrI samAdizat ||35|| syAdyAdRktAdRgvA'smAbhirneyo'yaM mantrisannidhau / iti vicintya pAdAtairdhRtvA'sAvagrataH kRtaH // 36 // pariSvajya janAn nRtyan, kSipan dhUlIritastataH / balAdAnIya somastaiH, sacivAya samarpitaH // 37 // mantryapi prekSya tacceSTAM, grAhilyAt hAsyadAyinIm / vyasRjattaM tathAyogyaM, nyAyaM kRtvetarAvapi // 38 // atha prApya chalaM somo, doSeNA'grAhi satyataH / tatprabhAvAdasau ceSTAM, vicitrAmakaroditi // 39 // kadAcidbhajate nAgnyaM, nepathyaM ca kadAcana / kadAcidbhASate zUnyaM, prazastaM ca kadAcana ||40|| taM tathA ca dhano dRSTvA, zokazaGkusamAkulaH / dadhyAvityabhavat satyaM, labhyayogyAdRNe'patat // 41 // upayAcitaM devAnAM, mAnayAmAsa sundarI / vinA putraM striyaH prAyaH, prApnuvanti parAbhavam // 42 // yakSAdyairapyanivartye, doSe putrasya puSyati / pIDaM pIDamuraH proccaiH, sundarI vilalApa sA ||43|| athA'nugehaM paryaTan, mUrtI dharma iva vratI / tasya puNyairivA''kRSTo, bhikSArthaM tadgRhaM yayau // 44 // 358 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ tanmunerdarzanAddoSo, nyavartiSTa ca kiJcana / yathA'ruNodaye dhvAntaM, pApmevA'jJAnakaSTataH // 45 / / prabhAvaM taM munedRSTvA''sanAdutthAya sambhramAt / vavande sundarI sAdhuM, hRSTA somaM jagAda ca // 46 / / vatsa ! gacchAntikaM sAdhordAnaM yaccha yadRcchayA / mUlAdgacchedyathA doSo, dAnAnmantrAdviSaM yathA // 47 // avajJAte vacasyasmistenA'tha kupitA''ha sA / nA'smai dAsyasi ceddAnaM, doSastvAM tad grahISyati // 48 / / itthaM sa bhISito mAtrA, dadau dAnaM ca sAdhave / agAcca mUlato doSo'ho ! prabhAvastapasvinAm / / 49 / / sacchAyo doSamukto'bhUdabhramukto yathA raviH / dAnaprabhAvataH somaH, pUrvavatsukhamedhate // 50 // itthaM bhiyA'pi dattaM dAnaM somasya saukhyadaM zrutvA / dadyAt sadaiva dAnaM nAzo naivA'sti dattasya / / 51 / / iti bhayadAne somkthaa| bhayadAne somakathA / 359
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ uparodhadAne sundarakathA astyujjayinI jayinI, nAnARddhyA'lakApuraH I dharmakAmA'rthamokSANAM, bhUrvedAnAM vidhiryathA // 1 // bhAnurvyomnIva sattejA, rAjA tatrA'sti vikramaH / yasyodaye dviSaddhUkA, jagmurbhUdharakandarAH // 2 // tatra cA''Dhyavaro mithyAdRSTiH zreSThyasti sundaraH / yazomatIti tadbhAryA, tatputraH priyavarddhanaH ||3|| varSA''rambhe taraGgiNyAH, pUre iva gate dhane / anyedyuzcintayAmAsa, khinnazcetasi sundaraH || 4 || prAptagatebhyo dravyebhyasteSAmaprApaNirvaram / tadgarvAdyAcanaM yattat, karmA'pi kurute na yat // 5 // na ca me vezmani dravyaM, yena syAdbhojanA''dikam / kuTumbe ca laghuH sArthaH, kA gatidhig daridratAm // 6 // kiJcA'tra bhUri svajane, vinA'rthaiH syuH parAbhavAH / yAmo dezAntaraM kiJciddhyAtvaivaM pracacAla saH // 7 // mArgocitapAtheyasya, sakuTumbasya gacchataH / adhvanyalpajanastasya, sArthaH kazcidathA'milat // 8 // 360 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ athA'nyadA dviprahare, dine sArthena tena ca / sarasyAM bhojanAyopakrAnte ko'pyabravIdidam // 9 // bho ! bhozcASaH zubhaH so'yamidaM ca dRzyate zubham / udyAnAdeti yatsAdhubhikSArthaM kutracid vrajan // 10 // athA''yAte munau dhanyammanyAste sAthino janAH / utthAyotthAya natvA'smai, bhikSAM svasvecchayA daduH // 11 // sundaraH so'pi mithyAdRgapyeSAmuparodhataH / / vinA'pi bhAvanAM kiJciddadau bhikSAM tapasvine // 12 / / sAdhau gate'tha te sarve, bhuktvA svasthAnamabhyaguH / sakuTumbaH sundarastu, nagarAntaramAgamat // 13 // atha tatra gatasyA'syA'paricito'pyabhajjanaH / saudarya iva kiM vA no, bhaveddAnaprabhAvataH // 14 / / tenA'tha maNDite haTTe, vaNijAmApaNAH pare / vyavahAraiH saJcakucuH, padmAnIva vidhUdaye // 15 / / anyedhurApaNAdgehaM, sundarasyA''gatasya tu / himaivallIva vicchAyA, yazomatI hyacIkathat / / 16 / / zreSThin ! yena kramA''yAtabhakteneva padAtinA / nA'dhvanyamoci tvatpArvaM, yazca prANasamo mama // 17 / / kRtajJo mauktiko nAma, zvAnaH paJcatvamApa saH / tadadya yujyate nA'ttuM, putratvena mato hi saH // 18 // tacchrutvA sundaro'vAdIdityadhvanyoparodhataH / yataH prabhRtya'dAM dAnaM, taddinAnme'bhavacchubham / / 19 / / yat zvA'kANDe mRtastaccaitadapi dRzyate zubham / ityuktvA'tha balAtkArAdyazomatImabhojayat / / 20 / / uparodhadAne sundarakathA / 361
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha navyaM sudhAliptamakasmAdapi mUlataH / abhAgyamiva tadvezmA'gradvAraM khaNDazo'patat // 21 // gatvA'TTe zreSThinastasya, gRhiNI tannyavedayat / so'pyuttaramadAdetadado'pi dRzyate zubham // 22 / / suvarNakavalaiH poSyamANA'pyaroSitA'pi ca / pitRbhyAmapyanAhUtA, vadhUH pitRgRhaM yayau // 23 / / yazomatyeti kathite, purataH sundarasya tu / vimRzyA'ntastadevaiSa, tasyai pratyuttaraM dadau // 24 // atha saGkIrNarathyAyAM, pRSTapreraNakarmaNA / piNDIbhUtebhyo'pyamAdbhyo, vRSabhebhyaH pRthagbhavan // 25 / / jAtyaratnabhRgoNIko, dezyavANijyakAriNAm / ukSakaH pradoSe puNyamiva tadgehamAvizat // 26 // [yugmam] praviSTaM vRSabhaM vIkSya, prekSAvAn sundarastataH / dizo nirUpya goNI cA''dAya taM niravAsayat // 27 // goNImAnAmatho gartI, khanitvA'tra nivezya tAm / liptvopari tataH svastidAn svastikAnadApayat / / 28 / / bhUyiSTheSvatha yAteSu, dineSUddhRtya tAM tataH / vibhAvya jAtyaratnAni, hRSTo'vAdIdyazomatIm // 29 // zvA na mriyeta yadyeSa, tato dhAvet kharaM raTan / balIvardazca na trAsAt, pravizettvadgRhaM tataH // 30 // mRte'pyasmin yadi dvAraM, tvadgRhasya patennahi / amAnukSA sagoNizca, naiva vezma samAvizet // 31 // atha praviSTo'pi no cedgacchet pitRgRhaM vadhUH / tataH kutrA'pi sA brUyAjjane'pyAvirbhavedidam // 32 // - ~ 362 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ atheyAn lAbhavRttAnto'SaDakSINo babhUva yat / tannizcitamuparodhadAnasyaitadvijRmbhitam // 33 // iti pratyayito dAnaprabhAve sa tapasvinAm / muJcan mithyAtvabhAvaM ca, sadA dAnaparo'bhavat // 34 // athA'nyedyustannagarasvAminaH pRthivIpateH / akasmAdatipIDAkRt, kukSau zUlamajAyata // 35 / / tenA'tha pIDite rAjJi, viphaleSu bhiSakSu ca / tatpIDApIDito mantrItiDiNDimamavAdayat // 36 / / auSadhAnmantrato vA yo, rAjJaH zUlaM nyavartayet / tadasya dAsyate nUnaM, yadasau yAcayiSyati // 37 / / athA'sau sundarastattadranamAhAtmyavedakaH / aspRkSaDDiNDimaM sarvalokapratyakSamAtmanA // 38 // paridhAyA'tha zUlasya chediratnAGkamudrikAm / gatvA bhUpaM mudrAGgulyAloDya pAthastvapAyayat / / 39 / / mUlAdunmUlite zUle, pItena tena pAthasA / yAcasva svepsitaM zreSThinnityuvAca mahIpatiH // 40 // athA'yaM sundaro'vAdIt, kiM na labdhaM mayA vibho !? / yannAthasya nyavarttiSTa, zUlaM mUlAdvyathAkaram // 41 / / tasyoktyA nRpatistuSTaH, karpaTaucityapUrvakam / hastaspRSTikayA tasmai, mUlazreSThipadaM dadau // 42 // uDUnAmiva zItAMzuH, sa mukhyo vaNijAM bhavan / pAlayAmAsa zreSThitvaM, saMvatsarAn bahUnapi // 43 // atha saJjAtavairAgyaH, putraM nyasya nijepade / muktisakhImiva zreSThI, pravrajyAmagrahIttataH // 44 / / uparodhadAne sundarakathA / 363
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapyamAnastapastIvra, sahamAnaH parISahAn / zraddadhAno jinoktIzcA'nugrAmaM vicaratyasau // 45 / / anyedhurAyuSaH pUrteH, prasmaran parameSThinAm / zubhabhAvanayA mRtvA, sundaraH sa yayau divam // 46 // ityuparodhadAnasyA'pyaihikA''muSmikaM phalam / zrutvA mahAmatirnityaM, dadyAddAnaM mahAtmanAm // 47 // ityuparodhadAne sundarakathA // 364 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanAdAne vaNiksutakathA / nayarI atthi avajjhA, vaMjhA bhayaasuhakohadohehiM / atthINa va paccatthINa vi, dAyA tatthatthi bhImanivo // 1 // raNNo tassa ya maMtI bhatto satto tthi lakkhaNo nAma / paMcasayaamaccANaM mukkho jakkhANa dhaNado vva // 2 // tassa ya do ghariNIo rattipIIu vva kAmaevassa / aimANiNIo aikohiNIo aikalahavaMtIo // 3 // to saiveNa gharassa ya egA ahabhUmisAmiNI vihiA / avarA uNa uvariMmi suANaNava kittikittIo // 4 // aha maMtissa kayAI rAyaule Thiyavayassa rattimmi / jAe kAlavilaMbe Iya ciMtai uvarimA ghariNI // 5 // niccaM mama vArammi kattha vi annattha esa vilasei / hiTThiyaraMDAe uNa chUjjhai teDio jhatti / / 6 / / tAhaM appaduvAraM ugghADissAmi nA''gayassA'vi / iya koheNa dhamaMtI pihiaduvAraM pasuttA sA ||7|| aha Agao amacco nisIhasamayaMmi khiNNasavvaMgo / gamiya uvarimi saNiyaM bAraMbAraM ti so bhaNai / / 8 / / bhAvanAdAne vaNiksutakathA / 365
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ sA vi alIapasuttA sadaM no dehi vAharaMtassa / aha cADUNi karaMtassa vi huM itti vi na sA kuNai // 9 // niviNNassa ya saivassuttaramANassa hiTThimapiyAe / datto hatthAlaMbo aha so uttariumADhatto / / 10 / / uvariTThiA ya picchiya bArachiddehiM ciMtai gao tti / ugghADiUNa bAraM akkosaMtI tao dhAyA // 11 // dharia bhuyaM egaM sA maMtiM tANei uDDhayaM jAva / tA pAyaMmi vi ege dhariuM tamaho piyA aharA // 12 // tAhiM bhuyapAehiM tANijjaMto aho ya uTuM ca / maMtI gacchai paripuNNapuNNarahio vva jIvagaNo // 13 / / tANijjaMto valahIkharapharisavihiyakhasaroho / so uvarimAi nIo u8 khaMtIi jIvo vva // 14 // nehuccAvacavayaNaM rayaNi bolAviUNa so tattha / pahiria kaMcuyamaMge gao ya gosaMmi rAyaule / / 15 / / sIaM viNA vi lakkhaNa ! seakaro kIsa kaMcuo aMge? / Iya puDhe raNNA so emeittUttaraM dei // 16 / / paribhAviUNa raNNA hAsakae maMtikaMcuo khitto / hasio sahAi vayaNeNa so camakkAvio maMtI // 17 // itazca- atthi Nayaramma taMmi vaNiasUo jUyacoriapasatto / nikkAlio piUhiM rogiakaraho vva uMTavAlehiM // 18 // so vi raso vva rasANaM milio corANa tAriso jaao| tehiM samaM luMTato hiMDai gAmANugAmeNa // 19 // so ego vaNiyasuo joggaM caurANa bAhiraThiANa / gahia dhaNehiM bhoyaNamaha NayarA so u bAhuDio // 20 // 366 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ teNa ya sAhU diTTho bhikkhaTuM puravaraMmi vaccaMto / to vaMdio a dUrA hiae eaM dhariteNa / / 21 / / cattA mayA i piyaro dupputteNaM taheva jiNadhammo / dhammovaesakahagA gurU vi hA ! keriso homi ? // 22 // sayalAkiccagaNANaM pAyacchittaM va demi tA dANaM / Iya bhAvaNAi diNNaM dANaM sAhussa eeNa // 23 / / aha vaMdiUNa sAhuM vaNiasuo so gao jahiM corA / bhottuM te savve vi hu saMpattA to purimajohaM // 24 // tatthA''gamia nisimmi nivaAsA coriUNa te valiA / taMDAhiveNa diTThA te savve mAriA tattha / / 25 / / vaNiasuo nassaMto dhaccA aha baMdhiUNa gosaMmi / nIo rAyauliMmi kahiaM pi ya daMDiNo teNa // 26 / / aha taha cea uviTTho rAyA dovArieNa viNNatto / taMDAhiveNa coro ANIo bAri ciDhei // 27 // taM soUNa niveNaM haMho'maccA ! apuvvarIIe / coro kadatthaNijjo Iya bhaNiya visajjio maMtI // 28 / / saiveNa vi saTTANaM gaccA so pucchio jaNaddhikkho / kiM coriyameeNaM? so jaMpai rAulA AsA // 29 // Iya kahie so maMtI niyabhajjAjualadukkhio'bhikkhaM / dohiM ciya kaNNAhiM coraM pariNAviyaM bhaNai // 30 // re ! re ! ajjappabhiI akuNaMto coriaM sabhajjAhiM / gharavAsaM pAlissasi jai na tuma to vimArissaM // 31 / / bIhAviUNa evaM saiveNaM so vi visajjio coro / gamiUNa rAyapAse viNNatto coravittaMto // 32 // taM suNiya nivo kuvio jaMpai saivA ! viAravaMjho si / coraM viNAsajoggaM jaM evaM taM suhIkarasi // 33 // bhAvanAdAne vaNiksutakathA / 367
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ aha viNNavei maMtI na tahA dukkhI viNAsio sAmi ! / jaha bhajjAjuyadamio ahaM va so dukkhio niccaM // 34 // narayaduhA avi ahiyaM dukkhaM maNNemi duNha bhajjANa / Iya juttau tti puvvaM rAyA saMbohio teNa // 35 // aha so ciMtai coro eaM kaTari muNidANamAhappaM / mArijjaMtANaM tANekko chuTTomhi jaM puvvaM // 36 / / pacchA niveNa mArAvio vi aikovapajjalaMteNa / jaM muMci amacceNaM hatthA pariNAvio ahayaM // 37 // [juyalaM] kiJca- ahaM jai coriM rAyaNNaM bhaMjiUNa ya karissaM / tA maM maMtI kavio mArissai natthi saMdeho // 38 // tamhA gacchaM mAyApiyarasagAsaMmi bhattisaMjutto / ia ciMtiya bhajjAhiM tAhi samaM so gao sagihaM // 39 // teNa ya kahiyaM savvaM vRttaMtaM niyymaaipiyraann| tAhiM pi ya taM maMtiM pucchiya so ANio gehaM // 40 // aha saMsArasuhAI bhuMjaMto saha NehalAhiM bhajjAhiM / bahuputtapaputtehiM vaDu vva so pasario jhatti // 41 // dANapahAvaM taM taM sumaraMto sa hiayaTThiyaM niccaM / AsUrodayaatthA viyarai dANaM supattANaM // 42 // aha annayA kayAI AyariyA ke vi AgayA tattha / tANa sagAse teNaM bhajjAhiM samaM vayaM gahiyaM // 43 / / dussahatavaM caraMto AloyaMto a puvvapAvAiM / parameTThI sumaraMto mariya gao devalogaMmi // 44|| iya vaNiyasuyassa bhAvaNadANaM suhakArayaM suNeUNa / dijjA dANaM ihaparaloahiyaM bhAvao maimaM // 45 / / iti bhAvanAdAne vaNiksutakathA / 368 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ ityAkarNya munervAcaM, dAnadharmopadezinIm / jagmurvidyAdharAH sarve, svaM svaM sthAnaM vihAyasA || 249 // kAmaketurapi zraddhAbandhuraH priyayA saha / prapadya dezaviratiM, pure gantuM mano'karot // 250 // vidyAdhareNa kenA'pi, dattvA pAtheyamAtmanA / tatpurA'dhvani cA''nIya, muktau tau calitau kramAt // 251 // gacchantau mArgakAntAre, zuzruvAte giraM tvimAm / vyantaroktAM yadatrA'sti, sAdhureko mahAtapAH // 252 // evamabhigrahaM cakre, so'tha sAdhuH suduSkaram / dvicatvAriMzatA doSairhInamAhAramatra tu // 253 // kAntAramadhye cellapsye tadA bhokSyAmi nA'nyathA / tatparyantaM kariSyAmi, kAyotsargaM sunizcalaH // 254 // yugmam // ityabhigrahayuktasya, mAsakSapaNapaJcakam / babhUva tannamaskarttu, yukto'yaM yuvayormuniH // 255 // kAmaketuriti zrutvA, kimetaditi sambhramI / kAJcanaprabhayA proce, nAtha ! jAnAmyahaM hyadaH // 256 // mahAtmA'tra muniH ko'pi, vihitA'bhigraho'sti tat / kathito vyantareNA'taH, pAtheyaiH pratilabhyate // 257 // kAmaketustayetyuktaH, sthAne tatra vimucya tAm / vane bhrAmyanmuniM kAyotsargasthitaM dadarza saH // 258 / / candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH / 369
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ trizca pradakSiNIkRtya, praNanAma zubhA''zayaH / Uce ca prAsukA'nnaM me, gRhANA'nugRhANa mAm // 259 / / zarIradhAraNAhetuprAsukA'nnajighRkSayA / munirjagAma yatrA''ste, tatpriyA kAJcanaprabhA // 260 / / tayA tena ca bhAvena, Dhaukite zambale nije / kalpanIyamiti jJAtvA, jagRhe munipuGgavaH // 261 // aho ! dAnamaho ! dAnamaho ! puNyodayo'nayoH / ityuktvA vyantaro'bhANIvRNISvaikaM varaM nara ! // 262 / / kAmaketuH svabhAvena, mahAvAJcho yayAca tam / sthAne'traiva navaM kRtvA, prAjyaM rAjyaM hi dehi me // 263 / / tuSTena vyantareNA'tha, cakre tatra navA purI / hastyazvalokaramyAyAM, tasyAM saiSa kRto nRpaH / / 264 // kAJcanaprabhayA yuktaH, kAmaketuH prabhAvavAn / rAjyaM vyantarasAhAyyAt, deze tatra cakAra saH / / 265 / / vikramAttena sarve'pi, rAjAno'nye vazIkRtAH / sphItaM samRddhaM svaM lokaM, rakSatA vavRdhe svayam / / 266 / / AnAyya svajanAH svA'gre, sanmAnAttena cakrire / svarAjyasaukhyadAyAdAH, satAmAcaraNaM hyadaH // 267|| dAnenA'vAptasAmrAjyabhogaH pratyayito hRdi / tapazcAritrapAtreSu, dAnaM zraddhAparo dadau // 268 / / krameNa gurusAmagrImAsAdyA''sAditavrataH / paJcaSaizca bhavairmokSaM, tajjIvo lapsyate dhruvam // 269 / / aihikA''muSmikasukhalAlasaistat sadA'pi hi / deyaM dAnaM supAtreSu, taddhi sarveSTasiddhikRt // 270 / / iti dAne kAmaketukathA // 370 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ adAne kuraGgakathA / yastu dadyAnna pAtre'pi, dAnaM satyapi vastuni / sa kiM samIhate bhogAn, dAnaprApyAn bhavocitAn ? // 1 // yanna sampadyate sampat, sAMsArikasukhaM na yat / pUrve janmani taddAnaM, dattaM pAtre'pi nA'GgibhiH // 2 // pUrve janmanyadAtAro, yAcitAraH syuratra te / dInA hInAzca te mAH , sahante hi parAbhavam / / 3 / / kRtaM hi duSkRtaM dAnAcchAmyatIva jalAdrajaH / pApI dAnaM na datte cettadyAtyadhaH kuraGgavat // 4 // astyAstikajanasvA'ntA''sInazraddhAriraMsayA / guptA gatasadA'dharmA, suzarmA nAma pUrvarA / / 5 / / gIrvaktRtvakavitvAbhyAM, zrIrdAnabhogabhAgataH / saphalA yasya so'stIha, rAjA mRgAGkamaNDanaH // 6 / / tatra cA''DhyakulotpannaH, kuraGgA''khyo vaNiksutaH / asti karmavipAkena, dAridryopadrutaH sadA // 7|| pitRvyA bhrAtarastasya, jJAtayo'pi maharddhikAH / puNyopAttAM zriyaM dAnabhogAbhyAmupabhuJjate / / 8 / / adAne kuraGgakathA / 371
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANaM pauralaukeSu, pradhAnaM rAjyasaMsadi / tadvaryAste kilA'tIva, khyAtipAtraM jane'bhavan // 9 // kuraGgastu puropAttaduSkarmasphuTadurdazaH / vyavasAyAcchriyaM naiva, prApnoti nA'nyato'pi hi // 10 // svabhrAtRbhyaH pitRvyebhyo, jJAtibhyazca sudInavAk / yAcitvA bhojanA''dIni, prANavRttiM karotyasau // 11 / / bhUyo yAcan niSiddhastairmA gAstvamasmadokasi / yo hi yasmAt pRthak satyaM, saiSa tasya mRtaH khalu // 12 // tiraskRtaH sa tairevaM, nindannAtmAnamuccakaiH / svaduSkarmaparipAkAdviSaNNo'cintayaddhRdi // 13 // mamaite svajanAH sarve, nijapuNyasamarddhayaH / anyeSAmupakurvanti, na me dInagiro'pi hi // 14 // yadyatkarma prapadye'haM, tattat syAddhAnaye khalu / tadyAmi kvA'pi deze'tha, nA'trA'laM sthAtumasmi yat // 15 // ityAlocya vrajan kvA'pi, sAdhumekaM dadarza saH / taM papraccha praNamyaiSa, pUrvajanmasthiti nijAm / / 16 / / athA''khyajjJAnavAn sAdhustasya vairAgyahetave / asti grAmaH susImA''khyaH, samRddhajanavAsitaH / / 17 / / tatrA'bhUtAM mithaH snigdhau, suhRdau prativezinau / dhanadadhanapuJjA''khyau, vyavasAyA'rjitazriyau // 18 / / anyadA dravyamAdAya, dUradezaM pratIyatuH / dviprahA~ kadA'pyeto, grAme kvA'pi gatau tataH // 19 // arpito varakastAbhyAM, randhanyA vRddhayoSitaH / praguNIkRtya sA'pyetAvAhvadullApanairmRdu // 20 // 372 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ upavizyA''sane pAdau, kSAlayantau tu randhanI / papraccha kutra gantavyaM, vyavasAyena kena ca ? // 21 // ekenoktaM prayAsyAmi, ghRtAya zrIkule pure / pareNoktaM tadevA'haM, carmakrIte gamI khalu // 22 / / randhanyA ca tato yo hi, ghRtakrItaH sa vezmanaH / madhye'tha bhojito bhaktyA'parastvanAdarAbahiH / / 23 / / bahirantaH kimAvAM hi, pratipattivibhedataH / bhojitAvanayetyAdi cintayantau gatau pure // 24 // ekena ca ghRtaM krItaM, carmA'nyena yadRcchayA / pazcAdvyAvavRtAte tau, pRthak cintA''kulau tataH // 25 / / tasminnAjagmaturgAme, bhUyo'pi varako'rpitaH / tasyA'stu vRddharandhanyA, tayA niSpAdya tau tataH // 26 / / yaH purA'ntargRhaM bhaktyA, bhojitastaM bahIkRtam / madhyekRtya dvitIyaM tu, bhojayAmAsa randhanI // 27 // tatastau vismayA''pannau, papracchaturmitho'pi tAm / mAtarvibhedaH ko'yaM nau, gatyAgatyoH kRtastvayA ? // 28 / / atha sA prAha vRddhastrI, vatsau ! zRNutamAdarAt / yaH pUrvaM hi ghRtakrItI, tasya cetasyabhUditi // 29 / / ghRtAya yatra yAsyAmi, syurgAvastatra cedRDhAH / tadA sampadyate zIghraM, samarthaM ca ghRtaM bhavet // 30 // ityabhiprAyazuddhastvaM, gacchannAsIH purA tataH / zubhAM cintAM mayA jJAtvA, pratipattiH kRtA tava // 31 // yazcarmagrAhakastasya, citte'bhUt kalmaSaM tvidam / gacchan yatrA'smi cettatra, vipadyante catuSpadAH // 32 // adAne kuraGgakathA / 373
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ tataH sampadyate carma, samarthaM pracuraM ca tat / iti cintA'bhavajjIvahiMsApApo mayA tataH // 33 // caNDAlavadbahirgehAdbhojitaH krUramAnasaH / na pApmabhirgRhaM sparzayitavyaM nijamuttamaiH ||34|| idAnIM yuvayorjAtazcittacintAviparyayaH / tato mayA'pi cakre vAM, pratipattiviparyayaH ||35|| iti tasyA vacaH zrutvA, dRSTvA svasmizca tatkriyAm / paNyena saha mArge tau, celatuH zIghragAminau // 36 // kiyatyapi gate mArge, tAbhyAmaikSata kevalI / surA'surasabhAyAM sa, vidadhaddharmadezanAm // 37 // kautukAttAvapi gatau taM namazcakraturmudA / AsInau zuzruvAte ca, dAne kevalidezanAm // 38 // papraccha dhanado jJAnin !, lAbho me bhavitA na vA ? / jJAnI prAha na dharmasya, bhAvI lAbho'rthalAbhavat ||39|| zrutveti tau samutthAya, svagrAmaM prati cetuH / prAptau ca kramazaH kSemAt, svaM grAmaM tau mudAvRtau // 40 // itazca kecidAcAryAH sAdhusindhurabandhurAH / tadgramAsannamudyAnamalaJcakuH suzuddhitaH // 41 // daivAdekasya tatsAdhoH, kAyotsargAttapasyataH / krUreNa kenaciddattaH, prahAro'Gge mahAtmanaH ||42|| zarIre niHspRhaH sAdhurviSehe tadvyathAmatha / krameNa prasRto ghAtaH, pAkena kuthito'bhavat // 43 // anyadA zrAvakaH ko'pi, vaidyaH sAdhuM dadarza tam / aho ! sAdhormahatkaSTamityasau khedamAsadat // 44 // sUrInupetya sa prAha, prabho ! vaidyo'smyupAsakaH / paraM daridrastannA'sti, madvezmani ghRtauSadham // 45 // 374 " candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghRtamatra durApaM ca, tadasti dhanadaukasi / yAcayitvA bhavantazcedAnAyayantyahaM tataH // 46 / / ghRtamizrauSadhaiH samyak, cikitsAmi tapasvinam / rakSaNIyaM zarIraM yat, satyasmin varddhate tapaH // 47 // sAdhozcikitsayA puNyaM, mamA'pi syAdabhISTakRt / ityuktAH sUrayastena, preSayanti munidvayam // 48 // Adezena gurorgatvA, tau munI dhanadaM prati / glAnavRttAntamAkhyAyauSadhAyA'yAcatAM ghRtam // 49 // kArpaNyAdgatadAkSiNyabhAvanAdAnaniSThuraH / sa munI pratyabhASiSTa, ghRtaM naivA'sti yAta tat // 50 // glAne jane'pi sarvasyauSadhadAnAdidhIrbhavet / glAne sAdhau tu kiM vAcyaM ?, kintvasyA'bhUnna dAnadhIH / / 51 / / gatau vyAghuTya tau sAdhU, dhanadastu sadA'pi hi| kIrtI dAne ca dharme ca, datte naiva dhanaM kvacit // 52 // upaayopaarcy pApena, saha vittasya saJcayam / kurvANo dhanado mRtvA, jAtastvamasi bho ! iti // 53 / / kuraGgastu nizamyaivaM, cintayAmAsa durgataH / aho ! pUrvabhave dhigme, svAtmA'bhUdAnavarjitaH // 54 // tadbhAvAdAtmano me'bhUnna kadAcitsukhasthitiH / dIno hInazca sarvatra, bhramAmyaprAptajIvikaH // 55 / / pUrvopArjitamevA'tra, bhujyate tanna me'bhavat / dravyA'bhAvAnna dAnena, kartA'smIha zubhA'rjanam // 56 / / tadgRhNAmi vrataM yena, syAduSkarmakSitirmama / dhyAtveti vratamAdAya, tapastepe sa sarvadam // 57 / / ityadAne kuraGgakathA // adAne kuraGgakathA / 375
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIle mantriputrIkathA / zIlaM mantraH svapareSAM, sarvopadravarakSaNe / AtmanaH karmakakSAgniramAtyaduhituyathA // 1 // puraM rAjagRhaM nAma, dhAma dharmanayazriyAm / asti tIrthakRtAM hamya'rdhayaH sAdhubhirAvRtam // 2 / / vairistrIpatravallIbhiH paripuSTAsidhenukaH / rAjA tatrA'sti bhUpAlazekharazcandrazekharaH // 3 // tasyA''sInnItirItijJo, mantrI dhAtrIprapoSakaH / svAmibhaktazca zaktazca, dhArmiko vasusajJakaH // 4 // rAjA'pyanekazAstrajJo, vidvatpariSadAzritaH / navyA'rthakAvyakartRnatyarthaM sanmAnayatyasau // 5 // athA'sya kIrtimAkA'pratimapratibhA'nvitaH / antarvANistatastatra, vidvAnekaH samAyayau // 6 // tena prodgAnyavAdyanta, nyakkArINi vipazcitAm / na ko'pyadhArayattAni, phUtkurvadbhujagAniva // 7 // jJAtvA'tha bhUbhujA tena, vidvAn dezAntarA''gataH / AkAryata tataH ko'rthI, vidyAratnajuSAM na vA / / 8 / / 376 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ so'pyAgAdvibudhastatra, jJammanyo nRpasaMsadi / upAzlokiSTa zlokAnAmaSTottarazatena tam // 9 // chando'laGkAradoSajJairmanISibhiradUSitAn / zrutvA zlokAn nRpaH svA'rddhAsane'tha taM nyavIvizat // 10 // uvAca ca mahInAthaH, kutaH kUrcAlabhAratI / sa prAha madhyadezAtte, viduSo draSTumAgamam // 11 // tasya tarkA'JcitA vAcaH, zrutvA te'nye manISiNaH / bhayAt saJcukucuryuddhatUryANIva hi kAtarAH // 12 // tato harSAnnRpaH zlokA, yAvantastAvataH khalu / svarNAcchAn dApayAmAsa, prathame'hanyasya gauravAt // 13 // yAvataH paThati zlokAna, budho'yaM tAvato bhavAn / dadyAt svarNAcchAnasyeti, mantriNaM prAdizacca saH // 14 // paThitvA tAvataH zlokAnnityaM gRhNAti kAJcanam / bhuGkte sa yatra tatrA'pi, zete devakuleSu tu // 15 // atha vadAnyo rAjA'yaM, navyakAvyavidhibudhaH / sarvadA dIyamAnastu, svarNazailo'pyaNUyate // 16 // ahaM nivArayAmyenaM, yadi syAdurmanA nRpaH / tatkasmAdamU rakSyetAM, sa gRhNan dApayannRpaH / / 17 / / iti cintAkulo mantrI, tayeva hRdi zalyitaH / zete naiva na vA bhuGkte'nayevAtibhRtodaraH // 18 / / athA'nyadA gRhaM gatvA, siMhAsanamupAvizat / nA'kArSIdbhojanAdyaM sa, kevalaM bhuvamaikSata // 19 // athaikA tatsutA laghvI, tadaGkamupavizya sA / dhRtvA kUrca ca hastAbhyAmamAtyamityabhASata // 20 // zIle mantriputrIkathA / 377
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAta ! jalpata kiM cintA, yuSmAkaM duHkhadAyinI ? / kiM cukopa nRpaH ? kiM vA, duHsAdhaH kazcidasti vaH ? // 21 // smitvA'tha sacivaH prAha, duHsAdho'rirbhavedyadi / kiM karoSi ? tataH sA''ha, dhIdA syAM tasya sAdhane // 22 // laghorapi bhavebuddhiH, sA yayA jIyate jagat / pratyutpannamatiH prAyo, laghvyapi strI vizeSataH // 23 // iti dhyAtvA tato mantrI, puraH putryAstvacIkathat / vRthaiva gRhNataH svarNaM, vRttAntaM tasya dhImataH // 24 / / athoce sA tyaktvA cintAM, tAta ! jemata samprati / arthaH sAdhyo'sAdhyo vA'yaM, pazcAtkariSyate mayA // 25 // amAtyaH prAha madvatse ! mahyaM cetkathayiSyati / tatsAdhanadhiyaM nUnaM, tato bhokSyAmi nA'nyathA // 26 // sA'pyevamabravItkiJcinyaJcya svA''syaM ca lajjayA / tAtA'lIkaM sahA'nena mAmupAyamayatviti // 27 / / kurve pazcAttu tatkiJcidyena gRhNAti no navam / muJcatyAttaM purAdyAti, so'tra tiSThAmyahaM punaH // 28 / / tayetthamudite hRSTaH, prAha mantrI bhavatvidam / tadaiva ca tayA sArddhamakArSIbhojanaM tataH // 29 // sarvAn saGketya daivajJAn, dvitIye'yatha satvaram / yayau rAjakulaM bhUpaM, natvA mantrI samAvizat // 30 // athA''kRSTa ivA'puNyaiH, sa sudhIpamAyayau / paThitvA tAvataH zlokAnAsane so'pyupAvizat // 31 / / tuSTena bhUbhujA harSAnmantrisammukhamIkSite / kRtvA'JjalimuvAcA'yaM, pratyakSaM sarvasaMsadaH // 32 // 378 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAthetthaM kurvatA'nenA'mUlyakAvyAni nityazaH / raJjito'smi tataH svAmI, matputryA'sya prasIdatu // 33 // athoce nRpatirmantrin !, yuktamarthaM prabhASase / viduSI tvatsutA vidvAneSo'stvartho'yamIpsitaH // 34 // pRSTA jyotirvidaH sarve, lagnaM godhUlikaM daduH / tadaiva sacivaH putryA, vidvAMsaM paryaNAyayat // 35 // prAha baddhAJjalirmantrI, vidvanneSA tava priyA / gRhANainAM gRhaM gaccha tvaM kSemeNa sahA'nayA ||36|| gRhItvA'tha sa tAmekAM, cintAmiva zarIriNIm / yayau devakule kvA'pi, praNAmAyeva satvaram // 37 // atha devaM namaskRtya, soce calata vezmani / salajjamUce so'smAkaM, vezmedaM nA'nyadasti hi ||38|| atha sA kupitevA''ha, kadAcit khAdako bhavAn / yannityaM labhamAno'pi, svarNaM nA'kArayadgRham // 39 // nA'haM sthAsyAmi khalvatra, naTabhaNDaviTA''laye / dvibhUmaM nanu madyogyaM, saudhaM kAraya satvaram // 40 // atha sa prAha no tAvatsaudhaM niSpadyate kSaNAt / tiSThainAM rAtrimatraiva, tatprAtaH kArayiSyate // 41 // itthaM sambodhya tAM jAgrannizi tasthau sa cintayA / athotthAya ca rAtryantayAme'gAcchreSThino gRham // 42 // dvAre'tiSThattAvadyAvaduttasthau zreSThapuGgavaH / krItaM ca zreSThinastasmAttena vezmatalaM dhanaiH // 43 // tadaiva sa kaTAn krItvA''situM sthAnamakArayat / tato devakulAnmantriputrIM tatra samAnayat // 44 // zIle mantriputrIkathA / 379
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyagratvAtpUrvasaGkhyArddhazlokAn kRtvA yayau nRpam / skhalan papATha tAMzchando'laGkArairapi dUSitAn // 45 // arddhe doSajuSaH zlokAstvayA'paThyanta kovida ! | bruvannevaM dadau pUrvasvarNArddhaM sacivaH kaveH // 46 // lajjamAnaH sabhAyA: sa, saGkucya zveva niryayau / gatvA ca khedamApannaH, saudhA''rambhamakArayat // 47 // Ahvatso'tha karmakarAn, prAtarutthAya nityazaH / svayaM tatra sthitaH karma kArayan prakaroti ca // 48 // atha sA tatpriyA gehopayogivastusaJcayAn / abhIkSNamAnAyayantI, vidvAMsaM niravedayat // 49 // atha kramAddhIyamAnAn, zlokAn kRtvA sa nityazaH gacchannRpAspadaM kSudrairvipakSairupahasyate // 50 // atha - yo dRSTvA yatra sanmAnaM, nyakkAraM tatra pazyati / zveva lehanalubdho hi, sa lobhI puruSAdhamaH // 51 // kiJca- gRhavyApAramagnasya, zAstrabuddhiH praNazyati / nIvIva viduSAmeSA, tadbhrazAdvartanaM kuta: ? // 52 // anyedyuzcintayitvaivaM, sa vidvAn khinnamAnasaH / tyaktvA bhAryAdyakArSIdyaH, palAyate sa jIvati // 53 // jJAtvA'tha mantriNaH putryA, kaviM nizcayato gatam / tato vijJApito mantrI, sa tAM svagRhamAnayat // 54 // ApUrvAntyadinArambhAdyadAttaM tena kAJcanam I tatsarvamarpayantI sA'mAtyaM cakre'tiharSitam // 55 // anyedyurjalpitApitrA, satyodvahanahetave / sA prAha na bhavettAta !, punarudvahanaM mama // 56 // 380 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ mama tIrthakaro bhartRzabdavAcyastu nA'paraH / svarNAdimaNDanebhyo'pi, cAru zIlaM ca maNDanam // 57 // iti yuktiparairvAkyaiH sambodhya pitaraM nijam / suzIlaM pAlayatyeSA, tapaHsvAdhyAyapoSitam // 58 // anyedyustatpurakSmApaputrAzcApalyazAlinaH / babhaJjurmUlata: padradevatAyA vanadrumAn // 59 // taddRSTvA jvalitA kopAttRNAnIva davaH purA / bhasmasAdakarottUrNaM, sA'pi tAnaparAdhinaH // 60 // rAjaputrAparAdhena, sopadudrAva tatpuram / vAtyAbhirvRSTibhirleSTupAtaiH sAtatyapAtibhiH // 61 // rAjJA lokena cA'tyantaM, sAntvamAnA'pi nityazaH / na tasthAvupadravantI, nityanavyairupadravaiH ||62|| anyedyuH sacivaM cintAprapannaM dRSTvA''ha tatsutA / punaH kiM tAta ! cinteyamityuktaH so'pyabhASata // 63 // vatse ! na vetsi kiM padradevatAM kupitAM pure / tatastatsAntvanopAyavyAmUDho'smi vicintayA // 64 // zIlavatyasi vatse ! tvatprabhAvAtsA'pi zAmyati / tata: kuru dayAM loke, duSTopadravarakSaNAt // 65 // ityuparodhitA pitrA, sA tAmuddizya devatAm / kAyotsargaM tapaH pUrvaM cakre mantrisutA tataH // 66 // lohavaccumbakagrAvNA, tenA''kRSTA'tha devatA / AgamannabhasA lokapratyakSaM sA'pi tatpuraH // 67 // kRtvA'JjalimuvAcaivaM, mantriputri ! karomi kim ? / sA'pyUce mA kRthA lokasyopasargAn kadAcana // 68 // zIle mantriputrIkathA | 381
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ mantriputryA vacastaccorarIkRtya sagauravam / dadatI cA'bhayaM nRNAM, devatA svA'spadaM yayau // 69 // zIlaM prapAlya sA mantriputrI prApA''yuSaH kSayAt / zIlazItAgnidagdhAnAM karmmaNAM pallavaM divam // 70 // iti mantrisutA''khyAnaM, zrutvA''tmaparazarmadam / yathAzaktyA'pi zuddhAtmA, pAlayecchIlamuttamam // 71 // // iti zIle mantriputrIkathA || 382 ~4~ candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ dauHzIlye zrIkAntAkathA / striyaH paranaratyAgo'nyastrItyAgo narasya tu / agAriNAmidaM zIlaM, bhavedduHzIlatA'nyathA // 1 // sarvathA zIlavidhvaMsAnmAnaglAnirbhavediha / paratra narakA'vAptiH, zrIkAntAyA iva dhruvam // 2 // astIha bharatakSetre, lakSmIvAseti pUrvarA / nityaM vasantyA lakSmyA'tra, cakre yannAma sArthakam // 3 // tatrA'bhUcchIpatI rAjA, yatpAdasthA'mbujasthiteH / zriyaH prasAdanAyeva, yaM nemurbhUspRzo'rayaH // 4 // tatra dharmadhanopAyavyavasAyakRtodyamaH / vaNigasti kumArAkhyaH, zrIkAntA'syA'sti gehinI / / 5 / / dravyeNa gauravaM loke, dravyeNa khyApyate kulam / dravyeNa mitrasampattidharmo dravyeNa gehinAm // 6 / / iti tadarjanAhetoH, kumAraH sArthasaMyutaH / yayau dezAntaraM tatra, sthitaH sa dravyamarjati // 7 // yatheSTadravyasampUrtI, cacAla svapuraM prati / Agacchan sa dadazaiMkaM, vRddhamAyAntamadhvani // 8 // dauHzIlye zrIkAntAkathA / 383
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ joccakre'tha kumAro'pi, jyAyAMsaM vArddhakena tam / pRcchadyathA'nvahaM tasmAdupadezAn svabuddhaye // 9 / / evaM ca tau sahA''yAntau, mArgotthapratibandhataH / pitRputramamatvena, gRhItau kramazo mithaH // 10 // lakSmIvAsapurAsanne, grAme vRddho vasatyasau / sambhASya svaM vrajan grAma, kumAreNA'nvayujyata / / 11 / / pitaH ! kathaya me buddhiM, sarvA'pAyA'pakAriNIm / tataH sa prAha vatsa ! tvaM, zRNu te kiM na kathyate ? // 12 // pure pravizatA zuddhiH, praSTavyA na svavezmanaH / pazcAttyaktvA tvayA paNyaM, praveSTavyaM pure nahi // 13 // na vizvAsaH kalatre ca, kAryo'theti matitrayam / kuryAstvaM kiJcidduHsAdhye, tvamAgacchermadantikam // 14 // upadizyeti vRddho'sau, yayau svaM grAmameSa tu / kumAraH svapuropAnte'drAkSIt paricitaM naram // 15 // kuTumbakauzalotkaNThA'vajJAtavRddhavAg drutam / tamupasRtya papraccha, gRhe kSemo'sti mAmake ? // 16 // mRtA mAtA tvadIyeti, tenokte duHkhabhAgasau / pazcAttyaktvA ca bhANDaM svamatvariSTa gRhaM prati // 17 / / nizIthe sa yayau baddhadvAraM suptajanagRham / uccaiH zabdAMstatazcakre, jajAgAra na ko'pi tu // 18 / / upari vATakenA'pyautsukyAdeSa caTannatha / sa yAmikena vijJAtaH, kiM nu caurazcaTatyasau ? // 19 // tenA''hataH sa bhallena, kumAro'dhaH papAta ca / sambhramAcca jajAgAra, gRhaloko'khilo'pi hi // 20 // 384 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIkSyopalakSitaH so'tha, kuTumbenA'zrumocinA / prahArA''trto'pi papraccha, rogo mAturbabhUva kaH ? // 21 // sambhramAdgRhalokastaM, proce kimetaducyate ? / suptA mAtA'sti gehA'ntarnA'syA rogaH kadA'pyabhUt / / 22 / / kenA'pi kathitA mAtA, mRtA tenetyudIrite / lokaH prAha mRtA karmakarI mAteti yocyate // 23 // jAgaritvA tato mAtA, dadatyAziSamuccakaiH / tametyAyatabAhubhyAmAzliSyA'Gke nyavezayat / / 24 / / kumAro'pi samIkSya svAM, mAtaraM mudamIyivAn / yAvadAste tataH ko'pi, sametyaivamacIkathat / / 25 / / paNyaM sarvaM hi pAzcAttyaM, gRhItaM taskarairbalAt / kiJcidetanmayA''nItaM, gRhNItetyArpayat pumAn // 26 / / kumAro'pi mahAkaSTAt, prAptaM gataM ca vIkSya tat / pUrvA'rjitAni karmANi, balavantItyamanyata // 27 // AgAdgRhe ca yadvastu, zrIkAntAyai tadAparyat / kiJcidrUDhaprahArazcA'bhUdrAjadarzanonmanAH / / 28 / / prAbhRtaM kiJcidAdAya, sa yayau nRpasaMsadi / kRtapraNAmazcocitasthAne pura upAvizat // 29 // rAjJA pRSTaH kumAraH svaM, yathAvRttaM vyajijJapat / athA''ha rAjA kiJcidbho !, dRSTaM dezeSu kautukam ? // 30 // kumAraH prAha nAthai, dRSTavAnasmi kautukam / drAkSA yadaiva copyante, tatkAlaM ca phalantyamUH // 31 / / mantrI kaTaprapaJcAkhyaH, kamArabhAryayA saha / krIDatyupapatitvena, nityaM tadraktamAnasaH // 32 // dauHzIlye zrIkAntAkathA / 385
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ enaM vijitya cedenAM, gRhNe taccAru me bhavet / duSTo'bhilASavAn prAha, mithyA'yaM bhASate vaNik ||33|| kutrA'pyetadbhavedrAjan !, bIjAnyuptAni tatkSaNAt / udgacchanti vistRNanti, puSyanti ca phalanti ca // 34 // rAjA prAha kumAra ! tvaM, brUSe dRSTaM zrutaM nu vA ? | sa prAha tanmayA dRSTamanubhUtaM ca bhUpate ! ||35|| bIjAni nityazo mArge'pyuptvA'kArSaM hi bhojanam / eSu vistRtacchAyeSu, tato'svAptaM phalAnyadan ||36|| sahA''nItAni bIjAni santi muktAni vezmani T darzayiSyAmi dRSTAntaM, kAryo naivA'tra saMzayaH ||37| athA''ha mantrI cedrAjan !, svAM sandhAM pUrayedayam / yatprAggRhItaM taddorbhyAM, dvAbhyAM grAhyaM hi madgRhAt // 38 // anyathA tu mayA grAhyamiSTaM vastvasya mandirAt / tatazcobhayasAmmatyAtpatramalekhayannRpaH ||39|| mantrI pracchannapuruSAcchrIkAntApArzvataH kSaNAt / vyatyayAttAni bIjAni, tadaivA''nAyayattataH // 40 // mantryabhiprAyasyA'vijJaH, kumAraH praiSayannaram / AnetuM tAni bIjAni, zrIkAntAM so'pyayAcata // 41 // sA'nyabIjAni nikSipya, granthibaddhaM tathaiva tam / narAyA''rpayadeSo'pi, kumArAyA''rpayadddrutam // 42 // tatazcA''sthAnazAlAyAM, nikSepya mRttikAM bhuvi / kSiptvA bIjAni tatraiSa, siSica svAdubhirjalaiH // 43 // rAjJi loke ca sautsukyaM, pazyati drutameva saH uparyakArayadvaMzamaNDapaM vistRtipradam // 44 // 386 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ AstAmudgamya vistAro'bhUdaGkarodgamo'pi na / nocchvAso'pi mRdaH kvA'pi, yato bIjaviparyayaH // 45 / / bhUyo bhUyaH kumAro'tha, siJcate vIkSate'bhitaH / aGkuramapi na kvA'pi, pazyannAsIdvilakSyavAk // 46 / / rAjan ! pazya kumArasya, satyatAmiti mantriNA / prokte jahAsa rAjA'tha, loko'pi dattatAlikaH // 47 / / kathaM nu nodgatAnIha, drAkSAbIjAni tAnyapi ? / iti vismayamApanne, kumAre sacivo'bravIt / / 48 / / rAjan ! patrapramANena, hastagrAhyaM gRhe'sya yat / tanme dApaya yallokapratyakSaM svagRhaM naye // 49 // sacivoktyanusAreNa, kumAro'thA'vidattvidam / matkAntAyAmasau lubdhastAmevA'bhilaSatyataH // 50 // anena prArthitA manye, cakre bIjaviparyayam / zrIkAntaiva suraktA'smin, bIjAni nodgatAnyataH // 51 // dhig dhigmAM yena tisro'pi, vRddhazikSA hi vismRtAH / satyenA'nubhavo me'bhUdakRte vRddhabhASite // 52 / / tato'dhunaiva taM vRddhamAhUya praznayAmyaham / yathA mantrI na me kAntAM, gRhNAti chalalAbhataH // 53 / / ityasau mAnuSaM kiJcit, prahityA'kArayacca tam / nyavedayacca taM tasmai, mantrivRttAntamAtmanA // 54 // mA bhaiSIriti vRddhena, samyagaGkIkRte tataH / kumAraH prApa ca svAsthyaM, kA bhIrdhImati rakSake ? // 55 / / utsukaH prAha mantrI ca, rAjan ! kiM nu vilambyate / Adideza tato rAjA, kumAraM tvaryatAmiti // 56 / / dauHzIlye zrIkAntAkathA / 387
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ yadAdizati me svAmItyuktvA vRddhena so'nvitaH / yadrocate tadabhyetya, gRhNItetyAha mantriNam // 57 // sa pauralokaM rAjAnamAdAya mantrirAT mudA / yayau kumAragehe'tha, zrIkAntAsaktamAnasaH // 58 // zrIkAntA mumude tatropAgataM vIkSya mantriNam / jJAtvA vRddhazca tadbhAvaM, zrIkAntAmityabhASata // 59 // vatse ! roditi te putrastadAdAyainamokasaH / UrdhvabhUmau kSaNaM tiSTha, yAvadyAti mahIpatiH // 60 // tataH kumArA''numatA, zrIkAntordhvagRhe yayau / mumocA'nyatra nizreNi, vRddho buddhisamRddhibhAk // 61 // AsIne sajane rAjJi, kumAro vastuvezmani / sarvaM cA'darzayat kintu, mantrI kimapi nA'grahIt // 62 // kevalaM vIkSate tAMsa, zrIkAntAM bhrAntayA dRzA / puro ratnasuvarNAdi, na mantrI draSTumicchati // 63 // jJAtvA kuto'pi gehordhvabhUmisthAM tAM sa mantrirAT / prAha dRSTamadho vastu, pazyAmyuparyapi svayam // 64 // zrIkAntAgrahaNautsukyAddorbhyAM nizreNimAdadhat / adhiroDhuM pravRttazca, prokto vRddhena mantrirAT ||65|| kiM kariSyasi bho ! mantrinnAruhyordhvabhuvaM yataH / dvAbhyAM dorbhyAM prAg yadgrAhyaM sA nizreNistavA'bhavat // 66 // nA'nyallabhyaM tvayA hyatra, yadi patrapramANatA / dvAbhyAM dorbhyAM yadAttaM, tadgrAhyaM tatreti nirNayaH // 67 // zrIkAntAM sa jighRkSuzca, vadannuccAvacAnyatha niSiddho bhUbhujA patraprAmANyAt sacivastataH // 68 // 388 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ vRddhaH prAha prabho'nena, proktamAsIdidaM kila / yadgrahISyAmi tallokapratyakSaM neSyate gRhe // 69 / / tadenaM nAyaya kSipraM, nizreNiM dobhRtAM gRhe / nyAyaM pAlayatA rAjJA, mantrI tatkArito balAt / / 70 / / kumAreNa tato rAjA, sammAnya prAbhRtena saH / visRSTo'gAnnijaM saudhaM, loko'nyo'pi tathaiva hi // 71 / / kumAreNa sa vRddho'pi, preSito'bhyarcya vastubhiH / jJAtA'smyahamaneneti, zrIkAntA'marSamAdadhau // 72 / / dattvA viSaM kumAraM sA, mArayAmAsa niSkRpA / AsaktA sacive'thA'bhUcchIkAntA duSpativratA // 73 // dauHzIlyalaulyavihitapatimAraNapApataH / prApya duHkhaM bhave'traiva, zrIkAntA narakaM yayau // 74 / / tatazca yena loke'sminnindA syAdAtmanazciram / taddauHzIlyaM tyajedvidvAnicchan zAzvatikaM sukham // 75 // iti dauHzIlye zrIkAntAkathA // dauHzIlye zrIkAntAkathA / 389
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapasi nAgaketukathA / na nIcairjanma syAt prabhavati na rogavyatikaro, na cA'pyajJAnatvaM vilasati na dAridryalalitam / parAbhUtirna syAt kimapi na durApaM kila yatastadeveSTaprAptau kuruta nijazaktyA'pi sutapaH // 1 // tapaHprabhAvAjjantUnAM, jAyate kila zAzvatam / nirvANapadamAzveva, nAgaketoriva dhruvam // 2 // asti pUzcandrakAntA''khyA, yatra candrodaye sati / candrakAntagRhaprodyatsudhAsnAnasukhI janaH // 3 // rAjA vijayasenA''khyastatrA'sti yasya senayA / unmUlya dviSataH kSiptA, drumA nadyeva pUrNayA // 4 // tatra cA'sti vaNigmukhyaH, zrIkAntA''khyaH samRddhibhAk / zrIsakhI nAma tadbhAryA, pativratA vratapriyA // 5 // upayAcitAnAM lakSaistasyA jAtaH sutaH kramAt / babhUva ca tathA''sannaM, pUjyaM paryuSaNAdinam // 6 // kariSyAmo'STamatapo'treti kuTumbabhASitam / zrutvA sa bAlako jAtismRtyA pratyazRNoditi / / 7 / / 390 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ upavAsA mayA kAryAstrayaH peyaM payo'pi na / iti nizcitya sa stanyaM, na pibati na roditi // 8 // sA'sraM mAtrA tataH patyuH kathite so'pyacIkarat / bAle cikitsAvedibhya, upacArAn bahUnapi // 9 // tato'pi naiSa jagrAha, stanyaM kRtatapovidhiH / tatazca mUrcchayA bAlo, nizceSTo'bhUt kramAt kramAt // 10 // mUrcchayAcchannajIvaM taM mRtamiti dhiyA zizum / nyakhanan bhuvi tadvaMzyA, nidhAnamiva durlabham // 11 // itazcA'vadhinA pazyan, dharaNendraH zizuM hyamum / ajJAsIdasya vRttAntaM, prArabhya pUrvajanmanaH // 12 // tathAhyayaM bhave pUrve, kasyA'pi vaNijo'bhavat / sutatvena tato mAtA, mRtA bAlye'sya daivataH // 13 // asti tasya vimAtA tu, vimAnayati sA'pi tam / bhojanAdiSu stoke cA'parAdhe kudhyati sphuTam // 14 // krameNa yauvanaM prApya, jAnanmAnA'pamAnatAm / vimAturdurvacAMsyeSa, kasyA'pi ca nyavedayat // 15 // tenoce cettapaH samyakkRtaM syAt pUrvajanmani / AtmA parAbhavasthAnaM, kasyA'pi syAnna tatsphuTam // 16 // zrutveti sa yathAzakti tapazcakre vinItavAk / mAnA'pamAnau santyajya, lIno'bhUttapasi svayam ||17|| ekadA tRNagehA'ntaH, smaran paJcanamaskRtim / paryuSaNAdine'vazyaM, kariSye hyaSTamaM tapaH // 18 // ityetaddhyAnavAn yAvadastyeSa tAvadanyataH / abhUt pradIpanaM vAyusAhAyyAdgehadIpanam ||19|| tapasi nAgaketukathA | 391
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ tato vAyuvazAdbahvAvanyato yAti satvaram / vimAtA tasya dadhyau sA, yadupAyo'sti samprati // 20 // asmAt pradIpanavyAjAnnikSipyA'gni kuTIra / mArayAmi sapatnIjaM, manaHzalyaM yadeSa me // 21 // iti dUrasthayA kSiptastayA vahniH kuTIrake / sa tathaiva tapodhyAne, lInaH prajvalitaH kSaNAt // 22 // tapodhyAnaikacittatvAdavijJAyA'nalavyathAm / mRtvA jajJe sutatvena, zrIkAntasya tvaputriNaH ||23|| tadeSa pUrvasaMskArAcchrutvA paryuSaNAdinam / cakre'STamatapaH svena, pUrvapratizrutaM zizuH ||24|| mUcchitatvAnmRtaH kRtvA, pitRbhyAM nihito bhuvi / yAvannA'dyA'pi mriyate, tAvat saJjIvayAmyamum // 25 // dhyAtveti dharaNendro'tha, bhUnyastameva taM zizum / arakSannijazaktyA tu, yathA sa mriyate nahi ||26|| tatazca tacchizupitA, zrIkAntaH putramRtyunA / jAte hRdayasaGghaTTe, mRtyumApat kSaNAdapi // 27 // tato vijayasenA''khyo, rAjA vijJAya taM mRtam / aputramRtasarvasvagrahaNAyA''dizannarAn // 28 // te rAjapuruSAH krUrA:, zrIkAntasya gRhAddhanam / gRhNanto dharaNendreNa, puruSIbhUya vAritAH // 29 // tairetya kathitaM rAjJo, rAjA'pi svayametya tam / dharaNendramuvAcA''zu, kiM vyASedhaM karoSi bhoH !? // 30 // athA''ha dharaNendro'pi, rAjan ! gRhNAsi kiM dhanam ? / nirvIrAyAH striyA asyA, dayAhIno'si kiM nRpa !? // 31 // 392 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjA prAha mahAbhAga !, dezA''cAro'yamatra hi / aputro yo mriyetA''zu, rAjA gRhNAti taddhanam // 32 // uvAca dharaNendro'tha, jIvanastyasya putrakaH / rAjA''ha kvAste ? sa prAha, nikhAto'stIha ratnavat / / 33 / / tatazca rAjJotkhAnite, putre jIvati roditi / Agatya zrIsakhI dattA''zIrvAdA tamadIdhapat / 34 / / dhatvA ca dharaNendro'pi, svarUpaM tasya tAM kathAm / rAjJe nivedya bAlAya, dattvA hAraM tirodadhe // 35 / / zrutayA kathayA tasya, rAjA vismayamAdadhat / yatnenA'yaM zizuH pAlyaH, ityAdizya yayau gRhAn [ham] // 36 / / zrIkAntasya kRte zIghraM, svajanairaurdhvadehike / nAgaketuriti prItyA, dattaM nAma zizostadA // 37 / / catuSpartyAM ca bAlo'pi, caturthaM kurute tapaH / saH caturmAsake SaSThaM, paryuSaNAdine'STamam / / 38 / / kurvanneva sadApyeSa, nAgaketurjitendriyaH / yauvane'pi yayau naiva, vikAraM mAnmathaM kvacit // 39 // jinendrapUjAnirataH, sAdhUpAsanatatparaH / sAmAyikapauSadhA''divratAnyapAlayat sadA // 40 // anyadA vijayasenanRpeNa ko'pi satpumAn / corIkArakalaGkena, vyApAditazcatuSpathe // 41 // ArtadhyAnAt sa mRtvA'bhUdvyantaro'vadhinA tataH / sa vijJAya svavRttAntaM, cukopa bhUbhuje bhRzam / / 42 / / rAjAnaM ca sabhA''sInamAgatyA'dRzyarUpabhRt / Ahatya pANinA bADhaM, vyantaro'pAtayadbhuvi // 43 / / tapasi nAgaketukathA / 393
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyantareNA''hato rAjA, cakrandoccairvamannasRk / babhUva ca sabhAlokaH, kimetaditi bhIvRtaH // 44 // athA'sau vyantaro yAvannagaraM tAvatIM zilAm / vikurvya gagane lokaM, bhISayAmAsa durgirA // 45 // nAgaketustato dadhyau, saGgho'styatra caturvidhaH / jinabimbA''gamaukAMsi, tadbhAvyeSAM kSayo dhruvam // 46 // uccaiH prAsAdamArUDhaH, zilAM skhalAmi pANinA / iti tAM vyantaramuktAM, tapaH zaktyA dadhau zilAm // 47 // vyantarastattapa:zaktiM, vyAlokyA''kulamAnasaH / etya taM praNanAmoccaiH, saJjahAra zilAM ca tAm // 48 // vacanAnnAgaketozca, vyantaraH zAntimIyivAn / rAjAnaM ca paTUkRtya, drAg yayau sthAnamAtmanaH // 49 // tapolabdhyA nRpasyA'pi, namaskartavyatAM gata: / nAgaketurathA'nyedyuH, zrIjainabhuvane yayau // 50 // yathAvidhi jinendrasya, pUjAM kurvantamAtmanA / puSpamadhyasthitaH sarpastaM dadaMzA'Ggulau dRDham // 51 // nAgaketurgatA''zaGkastaM sarpaM nyasya kutracit / jinendramUrteH purato, dhyAnamAlambya tasthivAn // 52 // pavanavijayAddhInaM, mamAra tanmanaH kSaNAt / ghAtikarmakSayAjjAtaM, kevalajJAnamasya ca // 53 // tataH zAsanadevyA'sya, cAritraliGgamarpitam / bhavyAn prabodhayan saiSa, vijahAra bhuvastale // 54 // iha loke paraloke yadduSprApaM ca sArabhUtaM ca / tattapasA sulabhaM syAttapasi yatadhvaM tato bhAvAt // 55 // 394 iti tapasi nAgaketukathA // candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ atapasi mAnapuJjakathA / yastu kuryAnna zaktyA'pi, tapaHkarma sudharmakRt / so'pamAnapadaM gacchenmAnapuJjapumAniva // 1 // asti pU: kamalA nAma, yatra dharmaratA janAH / mAnapuJjA'bhidho'trA'sti, pumAn gItapriyaH sadA // 2 // dravyeNA''kArya gItajJAn, pragAyan gApayatyasau / itthaM sarvaM dhanaM tena, bhakSitaM gItamohinA // 3 / / kSINadravyo nRNAmagre, gAyanIbhUya gAyati / yattatra labhate vittaM, viTabhojyaM karoti tat // 4 // dAsImekAmathA''dAya, yayau dezAntaraM prati / pure grAme paribhrAmyan, gAyanatvena jIvati // 5 // kasyA'pi rAjaputrasya, gItavizrambhamIyuSaH / mAnapuJjena muktAsrak, coritA'bhUdurAtmanA // 6 // rAjaputreNa vijJAya kalAvittvAddhato nahi / kintu nirvAsya mukto'tha, lajjayA sa yayau vanam / / 7 / / phalA''hAreNa tatrA'yaM, jIvan dAsIyuto vane / kalagItena hariNAnAkarSati sudUrataH / / 8 / / atapasi mAnapuJjakathA / 395
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ niSThiteSu phaleSveSa, vizrabdhAn hariNAMstataH / vyApAdya bubhuje mAMsaM, nityazo'pi sa lolupaH // 9 / / tamAha dAsI kiM nvetAn, vizvastAn haMsi nityazaH ? / calA'nyatra pure kvA'pi, bhavitA tatra bhojanam // 10 // mAMsalubdhastu pApIyAn, vanaM tyajati naiSa tat / tallubdhA tadekaprANA, na taM tyajati dAsyapi // 11 // ekadA ca vane tatra, zukadvandvaM kuto'pi hi / samAgatyopaviSTaM tanmAnapuJjA''zritaM tarum // 12 / / zukaH prAha zukImadya, caturmAsakaparva tat / upavAso'dya me tvaM tu, bhokSyase yadi bhukSva tat / / 13 / / zukyAha tadahaM nA'bhibhokSye sthAsyAmyupoSitA / bhujyamAnaM sadaivA''ste, tatkAryaM sudine tapaH // 14 // iti zukazukIvAcamAkarNya dAsyacintayat / aho ! battayoH pazya, tirazcorniyamaH kiyAn ? // 15 // utpannA mAnuSatve'pi, tapo'kArSaM kadA'pi na / pazUn vyApAdya khAdantaH, pazavo vayameva hi // 16 / / adya tapodine tvAbhyAM, kathite na mayA khalu / bhoktavyaM nA'pi patye'smai, paktavyaM mAMsamAtmanA // 17 // iti nizcayamAdAya, dAsI yAvat sthitA'sti sA / tAvaddhantuM mRgaM mAnapuJjaH kRtA''yudho'bhavat // 18 // tamAha dAsI mA mA'dya, vyApAdaya mRgaM hahA !! / kRtaM zukAbhyAmapyadya, caturmAsIdine tapaH // 19 // tena vAritavAmena, pratyuta krauryamIyuSA / dAsyAH savidhamAnIya, mRgo vyApAdito balAt // 20 // 396 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAMsaM paceti tenoktA, pakSye nA'dyeti sA'bravIt / mayA cakre tapaH sarvapApA''rambhavirAmataH // 21 // paktvA svenaiva bhuJjAne, mAnapuJje tataH zukaH / dadhyau dvAbhyAM zrutA vAgme, paraM dAsI vyadhAttapaH ||22|| mRgI ceyaM vane janma, mudhA kSipati tanmayA / karttavyA kIrttirAjasya, rAjaputrasya gehinI // 23 // nizcityeti dinaM tatra, sthitvA sadayitaH zukaH / yayau vajrapure yatra, kIrttirAjo'sti rAjasUH // 24 // ehyehi zukarAja ! tvaM, svAgataM bhavataH kila / kIrttirAje vadatyevaM, zuko natvA'bravIditi // 25 // tvadAdezAcchukImenAmAdAyA''gacchatA mayA / pratyAsannavane dRSTA, strI divyarUpadhAriNI // 26 // tatazca kIrttirAjena, zukena sahitA narAH / preSitAstatra kAntAre, tAmAnetuM kSaNAdapi // 27 // mAMsAhAre ca sA mAnapuJje viraktamAnasA / proktA zukena he subhru !, rAjapatnI bhavA'dhunA // 28 // cala vajrapure kIrttirAjastvAM svIkariSyati / bhuGkSva saMsArasaukhyAni, dharmA'rthakAmabhAg bhava // 29 // zuke pratyayitA sA'tha, mAnapuJje gate'nyata: / sazukaiH puruSaiH sArddhaM, kIrttirAjagRhaM yayau // 30 // puNyena vallabhA sA'bhUt, kIrttirAjasya sarvadA / tato manasi sA dadhyau, tadetattapasaH phalam // 31 // tayA pratyayamAkhyAya, tapasi preritastataH / rAjaloko yathAzaktyA, caturmAse tapo vyadhAt // 32 // atapasi mAnapuJjakathA / 397
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ itazca mAnapuJjaH sa, viyukto'pi tayA saha / tatraiNamAMsalubdhatvAdvane'sthAdekako'pi hi // 33 // varSA''rambhe'nyadA tasyA''kaNThaM mAMsasya bhakSaNAt / abhUducchvAsasaMrodhaH, papAta nissaho bhuvi // 34 // tadaiva pUrapUrNAyAH, saritaH zrotasA hRtaH / vajrA''khyapU:samIpasthe, taTe kvA'pyatha so'lagat // 35 // tadA ca kIrtirAjasya, pratiskandhinarAH kati / tatrA''gatAstamadrAkSuninyuzca dayayA gRhAn // 36 / / auSadhA''dhupacAreNa, kathaJcijjIvitaH sa taiH / teSAmeva gRheSvasthAttatputryAsaktamAnasaH // 37 // sa ca tairnIyate voDhuM, kIrtirAjasukhA''sanam / ucchiSTaM bhojyate sthAlakSAlanaM kAryate sadA // 38 // tatrA'nyadapi yannIcakAryaM sa kAryate bhRzam / tatkaroti vimUDhA''tmA, tatputrIsnehalampaTaH // 39 / / kIrtirAje'nyadA harSAccalite vanamIkSitum / mAnapuJjaH zvazureNa, nyayojyata sukhA''sane // 40 // yA tasya prAk priyA dAsI, kIrtirAjapriyA'bhavat / Dhaukite tena sA'rukSattadvastraprAvRtaM mRdu // 41 // agrato gIyamAnena, gItenaujAyitA''zayA / jagAmodyAnamadhyasthazrIjainabhuvanA'grataH // 42 // dAsIbhirdattahastA'sAvuttatAra sukhA''sanAt / dadRze mAnapuJjena, mameyaM sA priyA khalu // 43 / / aho ! puNyamaho ! puNyaM, dAsImAtrA'pyasau yataH / asminneva bhave jAtA, snehapAtraM nRpapriyA // 44 / / candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahaM tvabhUvametasyAH, sukhA''sanasya vAhakaH / atra tiSThannahaM lajje, mAnapuJjo'smyahaM yataH // 45 / / sukhA''sanaM parityajyA'nyatra kvA'pi vrajAmyaham / iti so'gAdvane kvA'pi, dadarza ca munInasau // 46 / / munInAnamya so'prAkSIddharmaM kathayata prabho ! / tairAkhyAyi tapaH kArya, yathAzaktyA hitaiSiNA // 47 // munInAmagrataH kRtvaikabhaktaM nityazo'pi saH / aharnizaM phalAnyAdadrasanendriyalaulyataH // 48 // evaM mAyAtapaH kurvanneSa mRtvA pure kvacit / niHsvanIcakule jajJe, strItvena sa tataH param / / 49 / / aGgopAGgeSu sA vyAdhibAdhAkIlakakIlitA / AjanmadivasAtkaSTaM, jugupsA'GgI vivarddhate // 50 // parapreSyatayA janma, kSipantI bhAgyavarjitA / duHkhadaurbhAgyadaurgatyabhAjanaM sA'bhavattataH // 51 // tasminnapi bhave dauHsthyAt, kRtvA karmA'zubhaM mahat / AyuHkSayeNa sA mRtvA, tRtIye narake yayau // 52 / / vinA hi tapasA jIvaH, prApnoti na samIhitam / tapazchinatti duSkarma, tadyatadhvaM tapovidhau / / 53 // ityatapasi mAnapuJjakathA // atapasi mAnapuJjakathA / 399
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvanAyAM asammatakathA | muktaSaTjIvahiMsA'GghrirbhAvanAmAlatIM gataH / AtmA'yaM bhramaro gacchedrasA''svAdena nirvRtim // 1 // bhavA'ntarasahasreSu, bhramaNAdrajasAvRtaH / bhAvanAsariti snAyAccedAtmA tacchucirbhavet // 2 // yAvatprApnoti nA''tmA'yaM, bhAvanAmukhacumbanam / tAvadanyatra saMsaktiH, syAdasyeti na saMzayaH // 3 // yadyAtmani prasadyA''tmA, svIkariSyati bhAvanAm / tadA'yaM lapsyate svArthamasammatanarA''tmavat // 4 // asti ratnapure rAjA, nyAyavAnarimardanaH / yadbhrUbhaGgena bhaGgaH syAt sasainyAnAmapi dviSAm // 5 // lalitA'GgaH kumAro'sti, rAjJo'sya prANavallabhaH / vasantasamaye ratnumudyAnaM so'nyadA yayau || 6 || krIDatA tena tatraikA, dadRze mantrigehinI / prazAntasyA'pi tasyA'syAM babhUva manaso ratiH ||7|| preSya mitraM kathaM tanvi !, bhAvI nau saGgamaH kva vA ? | apapracchat kumArastAM, sA'pi prAhA'nurAgiNI // 8 // 400 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ niHsartuM na gRhAnme'sti, kSaNo yadasmi veSTitA / IrSyAlupatinA'syA dRk kva yAtItyavalokinA // 9 // parameko hyupAyo'sti, premakAryo'tiduSkaraH / matsaudhopA'nte kUpo'sti, suraGgA tatra dApyatAm // 10 // kUpA'ntaHpuruSAH sthApyAH, suraGgAyAM ca tArakAH / sArddhaM kuTumbalokena, kariSye kalahaM tataH / / 11 / / ruSitvaikAntamAzritya, tyaktvA lokadRzaM bhRzam / kUpe tatra patiSyAmi, suraGgApuruSaistataH / / 12 / / patantyevA'hamAdeyA, suraGgAniHsRtA kSaNAt / eSyAmyahaM kumArasya, saudhe saGgA'bhilASukA // 13 / / iti saGketamAkhyAya, tanmitraM ca visRjya sA / krIDitvA kSaNamudyAne, yayau drAk saudhamAtmanaH // 14 // kRtrimaM kalahaM kRtvA, kenA'pyalakSitA'nyadA / sA'yaM kUpe dadau jhampAM, suraGgApuruSaistataH // 15 / / patantyeva gRhItA sA, nItA kumAravezmani / kathitaM taiH kumArasya, puro rAjJo niSeduSaH // 16 / / itazca patitAM kUpe, tAM jJAtvA mantrirADatha / puruSaiH zodhayAmAsa, nA'dRzyatAvaTe param // 17 // pare vArtA babhUvaiSA, jJAtaM rAjJA ca tattathA / strIhatyApAtakItyevaM, rAjJA mantrI nyagRhyata / / 18 / / aluNTyata ca sarvasvaM, vyaDambyata kuTumbakam / vilokyaivaM kumAro'tha, cintayAmAsa cetasi // 19 // dhig dhig niraparAdho'yaM, nRpeNA'jAnatA sphuTam / vyApAdito hahA !! mantrI, strInimitte madAgasi // 20 // bhAvanAyAM asammatakathA / 401
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhigmAM yena ratA yaiSA, strI strIvyasaninA'rthinA / dhigenAM ca yayA cakre, kUpapAtAdupAyatA // 21 // nA'taH paraM mayA stheyaM, gRhavAse'tra dustare / strIjAle patito martyo, matsyavat ko na badhyate ? ||22|| vicintyeti kumAro'tha, tAmanuktvaiva santyajan / yauvarAjyaM parityajya, virAgAnniryayau purAt ||23|| ekAkI sa vrajan kvA'pi, vane sAdhuM dadarza ca / taM natvA''ha kumAro'tha, vairAgyA''rdramanA mRdu ||24|| vyasanA'tibharA''krAntaM, majjantaM mAM bhavA'mbudhau / paramArthopadezena, sAdho ! nistArayA'dhunA // 25 // iti tenA'rthitaH sAdhuryatidharmaM dideza saH / agRhNAcca kumAro'tha, pravrajyAM muktidUtikAm // 26 // ojAyitamanAH samyag, pazyan zuddhibhAk tridhA / yayau kSemapure tatrodyAne'sthAt pratimAdharaH ||27|| pure tasminnathaiko'sti, dhanadurlalitaH pumAn / asammatA''khyo yasyA'bhUt kiJcanA'pi na sammatam // 28 // manute pitaraM naiva, mAtaraM bhrAtaraM na ca / na gurUn devatAM naiva, mahAnAstikavAdabhRt // 29 // na jIvo na ca puNyaM ca, na svargA narakAzca na / kintu bhUtayogA'yogAdvastvasti nA'sti ca sthite: ||30|| vAgmitvena dhanitvena, nirAkurvannasau jagat / devAnutthApayan sAdhUnavajAnannagAnmadam // 31 // itazca bahirudyAne, munau tasminnavasthite / akasmAdeva sa mahAnnadyAM pUraH samAyayau // 32 // 402 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ agAdhe pUrapayasi, tasmin mamajjuraGghipAH / krIDAzikhariNazcA'nye, na mamajja muniH punaH // 33 // loko visiSmiye dRSTvA, sAdhu jalopari sthitam / aho ! tapaHprabhAvo'yaM, sAdhururbo jale'sti yat // 34 / / pUre kAlAnnivRtte ca, tathaivA''ste munirbhuvi / tapaHprabhAvAdAsannAH, sAnnidhyaM vyantarA vyadhuH // 35 // sa dRSTapratyayo lokastaM sAdhuM drAg namasyati / jAte roge ca tatpAdarajasA paTutA bhavet // 36 / / asammato nAstikatvAnmunAvanuzayaM dadhan / tapaHprabhAvo'pyatrA'stItyAlokanamatiM dadhau // 37 / / zRGkhalAbhirmuneH pAdau, baddhvA kASThatRNeSu saH / rAtrAvasammatastatra, vahnimujjvAlayat kSaNAt // 38 / / ujjvAlaH so'jvaladvahnirArdrAnapi tarUn dahan / sAdhuM pradakSiNIcakre, bhaktyaiva paritaH sphuran // 39 / / anyadAmanArdai vA, dadAha dahanaH kSaNAt / tapaHprabhAvAnnA'dhAkSInmune romA'pi so'nalaH // 40 // davIyasi sthito deze'sammato munimaikSata / vahnaH pariveSA'ntaHsthaM, dhyAne lInaM tathaiva hi // 41 // tapaHprabhAvaM vIkSyA'sau, nAstiko'pi camatkRtaH / tasmin sAdhau dadhau zraddhAM, tapasA ko na rajyate ? // 42 // nirvANe'gnau tataH zIghramAgatyA'sammataH pumAn / papAta pAdayoH sAdhobhUtalanyastamastakaH // 43 // munezca pAdayorbaddhAM, sudRDhAM lohazRGkhalAm / svenaivacchoTayan prApa, cintAmetAdRzIM hRdi // 44 // bhAvanAyAM asammatakathA / 403
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ yathA hyasya mune: kAyo, nadIpUre mamajja na / na cA'nenA'gninA dagdho, manAgapi tathA khalu // 45 // manye'nyasyA'pi vighnAstu, dUre syustapasaiva hi / loke yAnyatra saukhyAni, tapasA tAnyapi dhruvam // 46 // IdRzaM na tapazcakre, yairmanye te'tra duHkhinaH / yaistu cakre tapastAMstu, pazyannasmi sutejasaH // 47 // / bhave'sminna tapazcakre, paramAste pratApavAn / pUrvacIrNasya tanmanye, prabhAvaM tapaso hyadaH / / 48 / / tatazcA''tmA'sti yasya syAt, svakRtatapasaH phalam / bhuGkte bhavAntareSvetya, tataH puNyaM ca manyate // 49 // puNyAt sambhAvyate svargo, yathA svargastathA''tmanaH / zAzvataM sthAnamAkhyAyi, yo'sau mokSo'sti so'pi hi // 50 // iti tattve mano lInaM, tathA tasya mahAtmanaH / yathA mokSA'rgalAghAtikarmAto bhajyata // 51 // tato mokSapratIhArakevalajJAnamujjvalam / prAdurAsIt kSaNAdevA'sammatasyA'pi sammatam // 52 // carAcaraM jagattasya, pazyataH kevalAtsphuTam / zAsanadevatA'thaitya, cAritraliGgamArpayat // 53 // sa tena sAdhunA devairasurairvyantarairnaraiH / bhAvena praNatazcakre, tattvArthadharmadezanAm // 54 // iti sa sarvataH kurvan, pratibodhaM zarIriNAm / vijahAra bhuvaM bhavyapadmAkaradivAkaraH // 55 // 404 iti bhAvanAyAM asammatakathA // candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhAvanAyAM vrunnkthaa| vinA tu bhAvanAM jantordadato'tha tapasyataH / devaM pUjayataH sAdhUn, namato'pi phalaM nahi // 1 // nirlAvaNyA yathA nArI, nistejAzca maNiH punaH / nirbhAvazcitravaddharmo, varuNasyeva niSphalaH // 2 // gandharvapuramastIha, tatrA'sti vijayo nRpaH / yadbAhudaNDe caNDe'pi, sukhena zrIrvasatyaho ! // 3 // tasya rAjye kramastveSa, rAjA dIpotsave nizi / upoSito gotradevImUrteragre svapityatha // 4 // svapne sA kuladevI tu, brUte varSagatA''yatim / zubhAM vA'pyazubhAM vA'pi, tathA rAjA pravartate / / 5 / / evaM vijayarAjo'pi, pratidIpotsavaM nizi / zete pazyati ca svapne, vatsarA'vadhimAyatim / / 6 / / anyadA sa nRpaH supto, gotradevI tvacIkathat / svapne zubhA'zubhaM bhAvi, jajAgAra nRpastataH / / 7 / / prAtaHkRtyaM nRpaH kRtvA, yAvat saMsadamAsadat / visasmAra nRpasyA'tha, sa svapnastatkSaNAdapi // 8 // abhAvanAyAM varuNakathA / 405
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ nimIlya cakSuSI cittaikAgyrAdapi nRpaH smaran / na sasmAra taM svapnaM, nidadhyAvAkulastataH // 9 // saMvatsare'tra yadbhAvi, taddevyA''khyAyi me'grataH / adhanyasya mamedAnIM, vismRtaM hA'tra kA gatiH ? // 10 // tato'mAtyAnnRpaH svapnaM, papraccha brUta ko mama / gotradevyA kilA''khyAyi, svapnaH kIdRkphalazca saH ? // 11 // vijJAyate kathaM svAmin !, svapno'smAbhistvayekSitaH / jJAnavedyo hyasau buddhyA, jJAyate naiva bhUpate ! // 12 // tatazca DiNDimaM rAjA'vAdayacceti sarvataH / yaH svapnaM kathayatyenaM, svarNalakSA'sya dIyate // 13 // tatazca mantriNo'nye'pi, cUDAmaNyAdivedinaH / zakunapraznahorAbhirnirIkSante divAnizam ||14|| na ko'pi labhate svapnaM, tatazca ko'pi mantryatha / bhakti nagaradevAnAM, jJAtuM svapnaM cakAra sa: // 15 / / devo na ko'pi cA''cakhyau, svapnavArtAmapi sphuTam I tataH sa mantrI bAhyasthaM, yakSamekaM vilokya tu // 16 // dadhyau yadasya yakSasya, bhagnaM vezmA'pi sarvataH / mUrttizca kAkaviSThAbhirliptA hyApAdamastakam ||17|| sazrIkaM tu paraM sthAnaM, bhAvyatra vyantarastataH / svArthAyA''rAdhayAmyenaM, cetpunaH kathayenmana // 18 // ityasau jalamAnIyA'panIya ca malA''dikam / snapayitvA ca kahlArapatrikAbhirapUjayat // 19 // vinItazcA'grato bhUtvA, yakSaM pratyAha komalam / mayA nAtha ! purA'ntaHsthAH sarve devA vilokitAH // 20 // 406 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ paraM kenA'pi kimapi, na syAditi matirmama / evameva jagattaistu, bhakSyate pazyatoharaiH // 21 / / tatazca tvaM mayA jJAtaH, ziSTatvAdavikatthanaH / saprabhAvastato'haM tvAM, prapanno'smi prabhuM khalu / / 22 / / tatsvAmin ! sAdhayA'rthaM me, rAjasvapnaM samAdiza / yadrAjA dAsyate dAsyAmyarddhaM tasya tavA'pi hi // 23 // yakSo dadhyau mamaitAni, dinAnyAsan paraM na hi / cakre kenA'pi bhaktirme, mAM vettyapi na ko'pi hi // 24 // na bhavatyamunA kiJciditi yakSaiH parairaham / upahasye sadA'pyevaM, tato'bhUvaM suduHkhitaH // 25 / / anena mantriNA cA'dya, pRSTA devAH pare na yat / AkhyaMstanmama daivena, huM puNyA'vasaro dade // 26 / / payazchaTA'pi me'GgeSu, nA'lagat prAkkadA'pi hi / kevalaM dhUliviSTAbhiliptatvAttADyate vapuH // 27 / / adhunA tveSa mantrI me, snapakaH pUjako'bhavat / tadasmai kathayAmyenaM, rAjasvapnaM yathAsthitam / / 28 / / iti so'vadhinA jJAtvA''cakhyau svapnaM tu mantriNe / mantryAkhyadbhUbhuje gatvA, harSAdrAjA'pyamanyata / / 29 / / svarNalakSAM dadau toSAdrAjA tasmai sumantriNe / so'pyAdAya vaivadhikairAgacchannityacintayat // 30 // mayA'styarddhaM hi yakSasya, mAnitaM taddade yadi / tatkuTumbavyayAnantamRNaM kasmAddadAmyaham ? // 31 // kiM kariSyati yakSazca ?, svarNenA'dya phalaM tu me / yakSaH krotsyati cettatki, karttA kAryaM na yatpunaH // 32 // abhAvanAyAM varuNakathA / 407
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ iti dhyAtvA tato mantrI, yayau vezma nijaM mudA / svecchayA sa vyayatyarthaM, sAMsArikasukhecchayA // 33 // AgAddIpotsavo bhUyo, nRpo'zeta tathaiva saH / svapnaM dadarza tatraiSa, visasmAra tathaiva ca // 34 // bhUyaH papraccha rAjA taM, mantriNaM pratyayAttataH / mantryAha kathayiSyAmi, samyag jJAtvA yathAtatham // 35 / / pratijJAyeti mantryeSa, gehaM gatvA vyacintayat / praSTavyaH sa kathaM yakSo ?, dattamar3a purA na yat // 36 / / tato'ntaH kimapi dhyAtvA, sa dugdhekSurasA''dikam / puSpA''dipUjAprakaraM, lAtvA yakSagRhaM yayau // 37 / / jalaiH prakSAlya tanmUrti, dugdhenA'snapayattataH / vilipya ghusRNenA'thA'rcayitvA kusumairvaraiH // 38 // agarudhUpamudgrAhya, prAheti komalaM vacaH / svAmin ! yakSeza ! soDhavyo'parAdho me sudussahaH // 39 / / mayA hyAnIya gehe sve, muktaM svarNaM tataH kila / yAvaddAsyAmi te tAvadvibhajya bhakSitaM sutaiH // 40 // atrA'rthe na tvayA kopaH, kAryaH svAmyasi yena me / aparAdhAnahaM kartA, tvaM sahiSyasi sarvathA // 41 // nA'taHparaM ca kartA'smi, mAnitaM tvanyathA khalu / prasIda kathaya svapnaM, yanmAM pRcchati bhUpatiH / / 42 / / iti mantrigirA prIto, yakSaH svapnamacIkathat / so'pi rAjJe tato rAjA, svarNalakSadvayaM dadau // 43 / / tato'mAtyastadA''dAyA''gatya cA'rddhapathe sthitaH / yakSe vAgDambaraH kAryo, dhyAtveti gRhamAyayau // 44 // 408 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ punardIpotsave rAjA, taM svapnaM vyasmarat kSaNAt / tameva mantriNaM bhUyaH papraccha svayamAdarAt // 45 // UrIkRtya tataH so'pi, yayau svagRhamAzvatha AkArya sUtradhArAn drAgAdideza sasambhramaH // 46 // bahi:sthitasya yakSasya, yogyaM devakulaM kSaNAt / niSpAdayata ramyaM ca, parito vaprabhUSaNam // 47 // AdezA'nantarameva, yakSasyopari takSabhiH / prAsAdo vidadhe citraH, proccairmaNDapamaNDitaH // 48 // tata: paurajanAn mantrI, samAhUyA''dizattvidam / prAtarharSeNa yakSasya, karttavyodyAnikA dhruvam // 49 // Rddho lokastatastatra, jagAmA'laGkRtaH zriyA / bhuktvA bhojyAni cikrIDa, nAnAkrIDAbhirunmadaH ||50|| Agatya mantrI svenaiva, dugdhasarpirghaTairamum / snapayitvA tamAnarca, puSpaiH saurabhamandiraiH // 51 // purata: kArayAmAsa, saGgItakamathA'dbhutam / azrutAdRSTaM tacchrutvA, yakSo'ntarmumude'dhikam // 52 // prekSaNe kriyamANe ca, mantrI yakSA'grametya saH / Uce yakSeza ! nA'styeva, kRtaghno me samaH paraH // 53 // tvAdRzasya prabhozcakre, lobhA'ndhena mayA hahA !! | vaJcanA tatra kiM kurve, kuTumbaM me hi khAdakam ? // 54 // athavA tvAdRzi svAminyapi na syAt kuTumbakam / svecchopabhogabhAk tatkvA'nyatra tadbhavitA sukhI ? // 55 // kiM bahUktairbhavAn svAmI, dAsyatyavinayA api / vayaM ca bhakSayiSyAmaH, pitRputrakrama sau // 56 // abhAvanAyAM varuNakathA / 409
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ itthaM sudhArasA''svAdapezalAM mantriNo giram / nizamya yakSaH pratyakSIbhUya svapnA'rthamAdizat // 57 // tato mantrI nRpAyA''khyaccaturlakSIM nRpo dadau / lobhaM tyaktvA tato mantrI, yakSA'gre tantryacikSipat // 58 // yakSamUce ca sarvaM hi, gRhANa kAJcanaM prabho ! / nAtaH paraM kariSyAmi, bhavatA saha vaJcanAm // 59 // tato vihasya yakSaH sa, prAha mantrinnataH param / sambhAvyate zubhaH kAlazcetAMsyArdrANi cA'GginAm ||60|| etAvanti dinAnyAsItkAlo duSTastato bhuvi / kAlA'nusArato'bhUvan santo'pyanRtabhASiNaH // 61 // kiM me kAryaM suvarNena ?, gRhANaitattvameva hi / iti proktaH sa yakSeNa, tadAdAya gRhaM yayau // 62 // Rddhastena suvarNena, matto rAjaprasAdataH / mokSasaukhyapadAMstIrthakarAnapyavamanyate // 63 // vinA bhAvaM karotyeSo'rhatAM pUjAM prasiddhaye / dadAti kIrttaye dAnaM, na punarbhAvataH kvacit // 64 // evaM hi kurvatastasyA'bhUddravyavyaya eva hi / nA'bhUtparabhavonnatyai, puNyalezo'pi sarvathA // 65 // ityabhAvanayA mantrI, varuNA''khyaH krameNa saH / mRtvA jAto vyantareSvalparddhiSu krUramAnasaH ||66|| 410 ityabhAvanAyAM varuNakathA // candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhigrahe siddhakathA mano hi dAruvadvakraM nAnA'bhigrahayantrataH / tapastApena zanakairabhaGgAt samatAM nayet // 1 // sarvadA'pi mano rodhyaM, svalpA''rambhairvivekibhiH / jIvA''kulAsu varSAsu vizeSAcchubhamicchubhiH // 2 // nyAyA'rthopArjane mAsAnnirgamayyA'STa dhArmikaiH / sikto varSAsu dharmaH syAt, siddhasyeveSTapUrttaye // 3 // vaibhAraparvate'styekaH, siddhA''khyastaskarezvaraH / so'nyadA'gAttaraGgiNyAM, puryAM cauryAya nirbhayaH // 4 // gacchannitastataH so'gAdekasya vaNijo gRham / zuzrAva ca vaNikputraM, bruvANaM pitaraM prati // 5 // apuNyAttAta ! me sampat, sampannA nodyamAdapi / patito'smi gRhadvandve, martyajanmaphalaM na me // 6 // na cA'tra guravaH santi, dharmo yebhyo nizamyate / tadAdiza vidheyaM me, yenA''tmA nirmalo bhavet // 7 // iti pRSTe sutenA'tha, siddhacaure ca zRNvati / pitA prAha mudA vatsa !, zRNu tvaM kulamaNDana ! // 8 // abhigrahe siddhakathA | , 411
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyavasAyo gRhasthAnAM, bhavejjIvanahetave / mahArambhaM tathA'pi tvaM, varSAsu mA kRthAH suta ! // 9 // kintu vatsa ! yathAzaktyA, kuruSvA'bhigrahAniha / devapUjAdisatkRtye, mucyase kalmaSAttataH // 10 // vaNikputraH pituH pArzve, jagrAhA'bhigrahAn kati / siddhacaurastato dadhyau, putrasya vinayaH kiyAn ? // 11 // vAtsalyaM ca pituH putre, kiyaddhig mAmalakSaNam / nA'sti yasya gRhe vRddho, mAtA pitA'tha zikSakaH // 12 // enameva kilA''dezaM, kariSye'haM khalu svayam / anenA''ptena putrAyA''diSTaM syAdAyatau hitam // 13 // iti dhyAtvA sa taM vRddhamupetya ca praNamya ca / bhaktyovAcopadezaste, pratISTaH zirasA mayA // 14 // paramA''lambanaM kiJcidAdizA'smanmanaH sthiram / syAdityukte'munA vRddha, AkhyatpaJcanamaskRtim // 15 // patre kvA'pi likhitvA tAM, siddhacauro gRhAn [haM] yayau / svamanaHzraddhayA samyag jagrAhA'bhigrahAniti // 16 // pApakAryaM mayA kAryaM, na varSAsu sthirA''tmanA / nityamekA''sanasthena, guNyA paJcanamaskriyA // 17 // prArebhe ca tathaivaiSa, prAvRSi tyaktacaurikaH / paJcanamaskRtIzcittanirodhAt parivartayan // 18 // tasmai cA'bhigrahasthAya, kuTumbaM kudhyati kSaNAt / cauryaM kurvati tasmin hi, pUryate tasya vAJchitam // 19 // khAdakatvAcca tallokaH, pratyahaM dveSTi tatkriyAm / anyadA siddhabhAryA tatpatraM paJcanamaskRteH ||20|| 412 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ gRhItvA'cintayat patreNA'nena vipratAritaH / matpatistatkSipAmyetat, kUpe'gAdhe kvacittataH // 21 // kAryA'rthamanyataH siddhe, gate sA niryayau gRhAt / kUpaM prati cacAlA''zu, zmazAnopAntavartmanA // 22 // itazca kasyacid grAmapaterdayitayaikayA / antarvatnyAH sapatnyA drAgIrSyayA pradade viSam // 23 // viSeNa gurviNI sA'tha, papAta mUrcchayA'vanau pitRzvazuravargazca dadau tasyA viSauSadham // 24 // nA'bhUttena guNaH ko'pi na cA'pyanyena kenacit / vavRdhe kintu mUrcchA 'syAstato'bhUdgatacetanA ||25|| mRti saMskAraM kartuM ninyustatsvajanA bahiH / kUpA''sanne zmazAne'tra, kA'pyekA vyantarI tataH // 26 // dRSTvA siddhapriyAM paJcanamaskArojjhanodyatAm / vyASeddhuM tAmupAyena, vyantarI autsukAyata ||27|| dRSTvA tAM garbhiNIM jIvadarbhAM viSormimUcchitAm / sA jAtakRpA strIrUpamAdhAyaiSAM puro'bhavat // 28 // uccairAkrandatastAMzca, provAca vyantarI svayam / mA mA rudita dInAsssyA, astyasyA jIvane kriyA ||29|| pazyatAM yAti yA strIyaM, mahAmantro'sti tatkare / tanmantrapatrametasyA mucyatAmudare kSaNAt // 30 // yathaiSA nirviSotthAya, padbhyAM yAti gRhaM nijam / zrutveti garbhiNIloko'dhAvIt siddhavadhUM prati // 31 // tyaktukAmA purA'pyeSA, sadainyaM prArthitA tu taiH / parameSThinamaskArapatraM tAn pratyathA'kSipat // 32 // abhigrahe siddhakathA | 413
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatastaiH zraddhayA patraM, nyastaM tadudare kila / uttasthau gatamUrcchA'ho !, prabhAvaH parameSThinAm ? // 33 // sarveSAM vismayo jajJe, vyanta sA tirodadhe / siddhabhAryA'pi tadvIkSya, citte sambhAvanAM dadhau // 34 // kimayaM hi mahAmantro yatprabhAvAnmRtA' 'pyasau I jIvitA tadayaM grAhyo na tyAjya iti taM lalau // 35 // tatazca grAmapatinA, priyAjIvanatuSTitaH / pradade siddhabhAryAyai, pAritoSikakAJcanam // 36 // anyaizca bandhubhistasyAH, pradattaM kAJcanaM bahu | gRhItvA tannamaskArapatraM svarNaM ca sA yayau ||37|| yathAsthAnaM tayA muktaM, tatpatraM zraddhayA gRhe / siddhAya kathayitvA tat, taM bhaktyA''rAdhayatsvayam // 38 // yathA gRhItAn siddho'pi, niyamAn pAlayan sphuTam / AtmAnaM nirmalIcakre, pApapaGkavizodhanAt // 39 // varSAkAle nivRtte'tha, tadgrAme samavAsarat / viharan kevalajJAnI, devA'surapuraskRtaH ||40|| tatazca siddhacauro'pi, tatrA'gAdbhAvanAvRtaH I praNipatyopaviSTazca babhASe jJAninA svayam // 41 // mahAtman ! siddha ! yaccakre, vizuddho niyamastvayA / lapsyase tena nirvANasampadaM padamAtmanaH // 42 // iti jJAnigirA tasya, karNe praviSTamAtrayA / nirvAsya ghAtikarmANi, kevalajJAnamAhitam // 43 // etya devatayA liGge'rpite kevalinastataH / upaviSTaH same svarNasiMhAsane sa kevalI // 44 // 414 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ tato jJAnI svayaM cakhyau, pratibodhAya dehinAm / siddho'yaM niyamAn samyak, prapAlya nirmalo'bhavat // 45 // asmadvAci zrutAyAM ca, bhAvyasya kevalaM tataH / vayamatrA''gatAH svena, jAtamasyA'pi kevalam // 46 // itItthaM cittapaJcA'kSanigrahAnniyamo hRdi / yo'pi so'pi grahItavyaH, puNyAnubandhakRnnRbhiH // 47|| ityabhigrahe siddhakathA // abhigrahe siddhakathA / 415
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmanRpasya kathA'nusandhAnam / zrutveti dezanAM padmaH, saMsArottAraNakSamAm / agrahIt sa parivrajyAM, yugandharaguroH puraH // 1 // vihitA'bhigraho dAnto vihitendriyanigrahaH / svavigrahe'pyanAkAGkSazciraM so'pAlayadvatam // 2 // tatazca tIrthakRnnAmagotrakarmA'jitaM dRDham / sAdhunA tena padmenaviMzatyA sthAnakairiti // 3 // ayazastyAgabhUtA'rthastavAbhyAmarhato'rcanam [1] / siddhAnAM tviha vAtsalyaM, samyak siddhatvakIrtanam [2] // 4 // bAlayatyAdyanugrahAdbhaktiH pravacane tathA [3] / vastrA''didAnastutyAdivAtsalyaM kila sadguroH [4] // 5 / / paryAyA'yuHzrutaistredhA, sthavirANAM subhaktatA [5] / svasmAcchutA'dhikAnAM ca, vAtsalyaM vinayA''dinA [6] // 6 // vizrAmaNA''divAtsalyaM, tapasvinAM mahAtmanAm [7] / dvAdazAGgayAM tu sUtrArthobhayopayogazAlitA [8] // 7 // zaGkA''didoSarahitaM, samyagdarzanameva ca [9] / jJAnadarzanacAritropacArairvinayastathA [10] // 8 // 416 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ icchAmithyAdyAvazyakeSvanaticAritA'pi ca [11] / mUlottaraguNeSvevamatIcAravivarjanam [12] // 9 // zubhadhyAnasya karaNaM, kSaNe kSaNe lave lave [13] / zarIracittasausthyena, yathAzakti tapo'pi ca [14] // 10 // annAdInAM saMvibhAgo mana:zuddhayA tapasviSu [15] / AcAryA''dInAM dazAnAM, vaiyAvRttyaM sunizcitam [16] // 11 // saGghasyA'pAyavidhvaMsAt, samAdhirmanaso'pi ca [17] / apUrvA 'pUrvajJAnasya grahaNaM cittanigrahAt [18] // 12 // azlAghocchedAcchraddhAnAcchrutajJAnasya bhaktatA [19] / vidyAdharmakathA''dyaizca zAsanasya prabhAvanA [20] // 13 // apyekaM tIrthakRnnAmakarmaNo bandhakAraNam / madhyAdebhyaH sa puNyA''tmA, sarvairapi babandha tat // 14 // kAlena kSapayitvA''yurvratadroH prathamaM phalam / vimAnaM vaijayantA'khyaM sa jagAma mahAtapAH // 15 // tatazca vaijayantasthaH, sa jIvaH padmabhUpateH / pUrayitvA''yurjAto'smi bhave'sminneSa tIrthakRt // 16 // iti pUrvabhavau svasyetyuktvA'rhannaSTamaH kramAt / kSetre candraprabhAsA''khye, tIre'bdheH samavAsarat ||17|| samavasaraNA''dhAnaM, sarvadevaiH kRtaM tataH / siMhAsanamalaGkRtya, cakre svAmIti dezanAm // 18 // padmanRpasya kathA'nusandhAnam / 417
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvadayAyAM mantridAsIkathA | dharmeSu prathamo dharmaH, prANirakSA yatastayA / nIrogaH sarvadA loko'nurAgAcchrIyate zriyA ||1|| satyAM dayAyAmanye syurdharmA vAJchitadAyinaH / sati vahnau yadedhAMsi, karttumudyotamIzate // 2 // jIvarakSAvazAdbhavyaH, prApnotISTapadaM bhuvi / nirvANasampado'mutra mantridAsIva tadyathA // 3 // astyelA nagaraM tatra, rAjA'sti ripumardanaH / yaddAnapadme rAjyazrIryazohaMsazca khelati ||4|| tasya rAjJaH sutA'styekA, kAmalekheti nAmataH / tanmantrimantrasArasya, putrI cA'styacalA'bhidhA // 5 // bAlyAdapi tayo: sneha aikAtmyapratibhUrabhUt / bhuJjAte ca ramete ca, zayAte ca sahaiva te ||6|| sAridyUtena khelantyoranyadA hyanayostataH / AkAzAdacalAdAsyutsaGge kaGkaNamApatat // 7 // tadutthAya tadutsaGgAdgRhItaM kAmalekhayA / tato jahAsa daivajJaH, purAsInastadantike // 8 // 418 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjaputryA tataH pRSTo hAsakAraNamAha saH / kaGkaNaM paridhAtA yA, taddAsI tvaM bhaviSyasi // 9 // paridhAsyati kA tvenamiti rAjasutodite / eSA mantrisutAdAsItyAkhyattacchravaNAt sa tu // 10 // tadvAkyapratyayAt kAmalekhA'bhUccintayA''kulA / krIDAM mumoca kiJcoccaiH, zuzocAtmanamAtmanA // 11 // ghigmAM yA rAjaputrIti, vyapadezamavApya hi / svaduSkarmaparINAmAddAsIdAsI tu bhAvinI ||12|| aho ! asAratA kIdRk, saMsArasya durAtmana: ? / AtmAno yatra pacyante, muhurdu: khahaThA'gninA // 13 // athavA - duSkarmanirmitadurakSaradurlalATavAcATazAsanazilAM zirasA bibharSi / cettatpramANavazataH prabhavatyaniSTaM, doSaH sakAritakRtaH kimasAratAyAH ? // 14 // iti cintAparAM rAjaputrIM vijJAya kAraNAt / Uce mantrisutA mA sma, zocastvaM zRNu madvacaH // 15 // dAsImenAmupAyena, haniSye doSadAnataH / pazcAttvaM kathametasyA dAsyA dAsI bhaviSyasi ? ||16|| ityanujJApya tAM gehe, yayau dAsIyutA'calA / dAsyA'nayA'tra vastvetadAttaM syAdityacintayat // 17 // tvayaitadAttamityenAM, ghaTasarpamakarSayat / doSavattvAdahirdAsIM, dadaMza sA tato'patat // 18 // sA tAmatyAjayannadyAM, narAt so'pi kRpAparaH / nimbabhArakamadhyasthAM, prAvAhayadimAM jale // 19 // puNyAnnimbAmbuyogena, sA jAtA nirviSA kramAt / lagnA tIrazmazAne ca, niHsRtA nimbabhArakAt // 20 // jIvadayAyAM mantridAsIkathA | 419
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatazca rAkSasaH kazciddadhAve'ttumimAM drutam / prANabhItyA nanAzA''zu, sA'pyelAnagaraM prati // 21 // kilA'dyA'pi hi rakSastanmAmanvetIti bhItibhAk / vyAghuTyailApuraprAntavane'gAdyakSamandiram // 22 // yakSazca sarvabhakSA''khyaH, zuSiraH pakvamRnmayaH / tatastanmUrttimutpATya, tadantaH sA'vizadbhayAt // 23 // aruNodayavelAyAmathaikA rAjavallabhA / dugdhakumbhAnasau snAne, yakSamUrdhni vyaloThayat // 24 // yakSA'GgacchidraiH paritaH, kSIramantaH patattu sA / pAyaM pAyamabhUttRptA, dAsI madhye'sti yA bhayAt // 25 // rAjapatnI ca yakSasya, viliptapUjitasya sA / purato mahiSA''' dInnihantumAdizannarAn // 26 // S atha sAnta:sthitA dAsI, dadhyau me'bhUdyathA vyathA / ghAtakAdrAkSasAttadvat, syAdeSAM prANinAmapi // 27 // tatkilA'hameva yakSIbhUtA nivArayAmyamUm / ityuce proccaiH sA rAjJIM, na vadhyA matpurA'GginaH // 28 // ataH paraM ca cetko'pi, madagre prANinaH khalu / haniSyati haniSyAmi, sakuTumbaM tamAzvaham // 29 // yato mayA'dya vijJAtaM, tattvaM jIvadayaiva hi / dugdhasnAnA'rcanA''dyaizca, prItaH karttA'smi vaH priyam // 30 // kila yakSaH svayaM vakti, matveti rAjagehinI / bhItA vyasarjayadbadhyAn, yakSaM natvA ca sA yayau // 31 // nityamabhyetya sA rAjJI, dugdhena strapayatyamum / tadvallokaH kilA'nyo'pi, dAsI sA tvapibatpayaH ||32|| 420 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarvadarzanasaGgItA, jIvarakSA kRtA'munA / yakSeNeti mudA lokastadarcAtatparo'bhavat // 33 / / itazca rAjaputrI sA, daivajJavacanA''kulA / mantriputryA tataH proce, buddhiM me zRNu he sakhi ! // 34 // sarvabhakSA''khyayakSo'yaM, kaGkaNaM paridhApyate / taddAsItvaM tu duHkhAya, na syAdyadevatA hyasau // 35 / / iti mantrisutAvAcaM, kAmalekhA'bhinandya sA / tayA sArddhaM yayau sAyaM, yakSavezma sakaGkaNA // 36 / / drAgeSa maNDyatAM yakSaH, kaGkaNeneti tadvacaH / dAsI nizamya vijJAya, rAjamantrisute ubhe // 37|| svahaste bandhayiSyAmi, kaGkaNaM seti dAsyatha / antaHzuSirayakSA'grahastaM bhaktvA prayogataH // 38 // yakSadormadhyagaM svaM tu, karA'graM nirasArayat / babandha tatkare rAjaputrI ca kaGkaNaM svayam // 39 // bhUyAstvameva me svAmItyuktvA sA sasakhI yayau / yakSA'grahastaM dAsI ca, tathaiva samayojayat // 40 // tato vidyAdharau dvau ca, yakSavezmA'grametya tau / bahirmuktvA vimAnaM ca, yakSopAntamatheyatuH // 41 // eka: prAha sakhe ! kundaprabha ! tvaM vetsi vA na vA ? / kaGkaNA''khyAnamAhA'nyo, ratnA'Ggada ! na vemyaham // 42 / / tato ratnA'Ggadazcakhyau, kilaiSA kaGkaNadvayI / vidyAdharapaterdattA, tuSTenoragabhartRNA // 43 // prabhAvazcA'syA ya ete, dve alaGkurute pumAn / dakSiNottarazreNyoH sa, vaitADhye prabhutAM vrajet // 44 // jIvadayAyAM mantridAsIkathA / 421
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ athaikaM tatpurazreNerekasyAH sa prabhurbhavet / tadvazena ca sarvarddhistasya sampadyate'ciram // 45 // tato vidyAbhRto vyomnA gacchataH svapriyAM prati / capeTApreritAddhastAt, papAtaikaM hi kaGkaNam // 46 / / vIkSitaM bahuzo'pyetannA''pa vidyAdharezvaraH / ya etatprApyate bhAvI, sa ekazreNibhUpatiH // 47 / / zrutveti tadvaco dAsI, sasmAra kaGkaNaM hi tat / rAjaputryA'ntike me'Gke, yadetatpatitaM kila // 48 // aho ! me jIvarakSAyAH, phalaM jAtamihaiva yat / prAptaM kaGkaNamasmAcca, vidyAdhararddhirApsyate // 49 // dhyAtveti sA'bravIdratnA'GgadaM tavedamarpaye / varttase cenmadAdezAttato ratnA'Ggado'vadat / / 50 / / svAmin ! yakSa ! yabrUSe tvaM, kariSye tadahaM sadA / ityukte tena sA prAha, tarhi zRNu vaco mama // 51 / / tvaM svasthAnaM gataH svasmin, vimAne drakSyasi striyam / sakaGkaNAM tatastvaM tAM, kuryA bhAryAM sadA priyAm // 52 // nA'pamAnyA tvayA saiSA, vartitavyaM tadAjJayA / ityuktvA zanakaiH sA'tha, niryayau yakSamadhyataH // 53 / / dhvAnte tAbhyAmadRSTA sA, tadvimAnaM sametya hi / nilIyA'sthAt kvacitstambhA'ntare na dRzyate yathA // 54 / / tato ratnA'GgadaH kiJcit, sthitvA vimAnamAsadat / yakSeNoktaM tathaiveti, sa matvA tadatatvarat // 55 / / sa svasthAnaM kSaNAtprApa, dAsI prAdurbabhUva sA / sa tAM sakaGkaNAM vIkSya, yakSokte vismito'bhavat // 56 / / 422 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ ehyehi tanvi ! yakSeNa, tvaM me dattA'si vallabhA / ityAzliSya sa tAM reme, yakSA''dezAnnato'bhavat // 57 // prAtaH kaGkaNamAhAtmyAdekA''ptA zreNirAtmanA / etya ratnA'GgadayutAM, tAM dAsIM svAminIM vyadhAt // 58 // jIvarakSAkRtaM puNyaM, dAsI cetasi kurvatI / AdhipatyaM gatA'pyeSA, dayAdharmaparA'bhavat // 59 // dAsItvA'pagamAt svAmyAdhigamAnmudamIyuSI / anyadA nizi palyaGke, saiSA suSvApa nirbharam // 60 // kSaNena gatanidreyamathaikAM striyamaikSata / saMvAhayantIM caraNau, dAsImiva kramA''gatAm // 61 // tayA proce hale ! kA tvaM ?, sA prAha te'smi dAsyaham / trAyasva svAmini ! tvaM mAM gatistvaM me'tra nA'paraH ||62|| mantridAsI babhASe tAM, kvatyAsyatrA''gatA'si kim ? | trAtavyA'si kuto brUhi, kAndizIke ! bibheH sma mA // 63 // tataH sA rudatI prAha, zRNu devi ! prasAdataH / ripumardanasya rAjJaH, sutA'smyelApurezituH ||64|| kAmalekhA'bhidhA sA'hamekadA'gAM sakhIyutA / nadyAM hi jalakelyarthamArUDhA nAvamAyatAm ||65 // tato'bhUnmarududdaNDo nau: pusphoTA'munA hatA / madIya: sa sakhIvargaH, kvA'pyagAttanna vedmyaham // 66 // ahaM phalakamekaM ca, prApyA''rUDhA'smi taddRDham / vidyAdhareNa kenA'pi dRSTA tena hRtA'smi ca // 67 // AnIya hyastanadine, muktA'smyasmin gRhe'ntike / hariSyati sa me zIlamiti bhIstvAmihA''gamam // 68 // jIvadayAyAM mantridAsIkathA / 423
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ tadrakSa rakSa mAM tasmAdeSA dAsyasmi te dhruvam / mantridAsI tataH prAha, mA bhaiSIste'smi rakSikA // 69 / / tAM tUpalakSya dadhyau yajjIvarakSAphalaM kiyat ? / prAptaM vidyAdharaizvaryaM, saiSA dAsI ca me'bhavat / / 70 / / iti jIvadayAtattve, tasyAH saMlInacetasaH / bhavitAraH kramAtsvargamokSasaukhyAni nizcitam // 71 / / iti jIvadayAyAM mantridAsIkathA // 424 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ satyavrate smaranandanakathA / satyameva vadedyasmAdihA'mutra ca dehinaH / janAnu'rAgAdADhyAH syurbhoktArazca zizriyaH ||1| satyena durjanaH svaH syAtkA kathA mahatAM satAm ? / viSamapyupayogi syAnmantreNa kiM punaH param ||2|| asatyavAdakaH svo'pi, paraH syAt satyavAdakaH / paro'pi svo bhavennUnaM sa yathA smaranandanaH // 3 // puraM zrIpuramityasti, tatrA'sti lakSmaNo nRpaH / yatkare'sivadhUrlagnA'gRhNAt pratyarthinAM karAn // 4 // tasya kAmapatAkA''khyA'sti rAjamahiSI priyA / yA svabimboSTharAgeNA'raJjayat kAminAM manaH // 5 // pure'sminnanyadA jyotiHzAstre'dhItI zukottamaH / samAgAt sarvadaivajJamUrddhA'bhiSiktatAM gataH ||6|| yo yatpRcchati tajjanmagrahacArAttadAha saH / saMvadatyeva tatsarvamuccairnIcaiH kulA''dikam ||7|| yadbhUtaM yasya yadbhAvi, tattasmai kathayan sphuTam / sabhAkSobhakaraH kIraH, pauralaukamaraJjayat // 8 // satyavrate smaranandanakathA / 425
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjA vijJAya taM kIramAjUhavat svavetriNA / narAttapaJjarastho'yaM, rAjasaMsadyagAcchukaH / / 9 / / Alapya kautukAdrAjJA, svA'Gkasthasya sutasya saH / pRSTo janmagrahaphalaM, samAkhyat praznavicchukaH // 10 // sutaste'yaM mahInAtha !, bhaviSyati mahAviTaH / hAsyapAtrIkRtA''tmA ca, jIvitA zaradAM zatam // 11 // zrutveti nRpatiH kIravAkpratyayAnnijaM sutam / zocan viSAdamApannastasthau kiJcidadhomukhaH // 12 // tataH kAmapatAkA'pi, kautukAcchukamAtmanaH / janmasvarUpamaprAkSIdAdhipatyapramoditA // 13 / / AnAyya praznamantastamavadhArya vizeSataH / dhyAnAt kimapi vijJAya, maunenA'sthAcchukazciram // 14 // tataH kAmapatAkA sA'pRcchat kIra ! vada drutam / kIraH prAha zubhe ! mA tvaM, prAkSIhnaM samAzraya // 15 / / AzaGkitamanAH sA ca, mA bhUdasmin zrute mama / / manaso dausthyamityeSA, tasthau dAkSyeNa maunabhAk // 16 / / tatazca lakSmaNo rAjA, tajjJAtumantarutsukaH / babhASe zukamAkhyAhi, yathAsthitaM bibheH sma mA // 17 // rAjanneSA tavA'tyarthaM, priyetyasyA virUpake / kathite bhAvi te duHkhaM, tacchaGke kathayannaham // 18 // ityukte zukarAjena, kRtvaikAntaM nRpo'vadat / yadRSTaM bhavatA samyak, praznAttvaM kIra ! tadvada / / 19 / / zukaH prAha nRpaiSA te, priyA'ntyajakulodbhavA / asyAH saMsargato jAtaH, saloko malino bhavAn // 20 // 426 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrutveti zukavAcaM sa rAjA'ntaHkhedamAvahan / nagarAdbahirabhyetya, tasthivAn duHsthamAnasaH // 21 // kAmapatAkA'tha dadhyau, na vedmi svaM kulaM kva vA / tacchRNomi yadrAjA'yaM, bandinIM mAmupAyata // 22 // zukazca sarvavittvena, khyAto brUte yadatra tat / lokaH pratyeti tatkIravAk kAryA kathamanyathA ? ||23|| iti sA''locya cittenA'jUhavanmukhyamantriNam / zukavAcaM nivedyA'smai, svA'bhiprAyaM nyavedayat // 24 // mantrin ! kIragirA rAjA, hyavicAryaiva niryayau / daivAttyakte'munA rAjye, na tvaM nA'haM ca rAjyabhAk // 25 // tadeSA kriyate buddhiryatra jAnanti kiJcana / te hi dattvA'rthamatyarthaM, kriyante zIghramAtmasAt // 26 // tato rAjJaH purastAtte, bhANyante proccakairidam / yadeSa pakSI sarvatra, rAjan ! brUte mRSAvacaH // 27 // yadasmAbhirnimittAni, vIkSitAni bahUnyapi / asatyA zukavAg nUnaM, tAnItyAkhyAnti bhUrizaH // 28 // iti sA mantriNA sArddhamAlocyA''kArya satvaram / vittaiH sanmAnya daivajJAn, yadvaktavyamazikSayat // 29 // tatazca mantriNA sArddhaM, te puro nRpateryayuH / zukavAcaM nirAkarttumUcuH sambhUya bhUpatim // 30 // tiryagjAtirasau kIra ityasya pratyayo'tra kaH ? | IkSitaM samyagasmAbhirasatyA zukagI : khalu // 31 // Uce mantrI tato rAjan !, gamyatAM saudhamAtmanaH / AcAreNaiva kathitA, tvatpriyA sukulodbhavA // 32 // satyavrate smaranandanakathA | 427
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjA''ha me'tra sandeho'bhUt so'nyairna nivartyate / jAnAmyasatyAH sarve'pi, nUnaM naimittikA amI / / 33 / / astyatra nagare zreSThI, vimalastasya vidyate / smaranandana ityAkhyo mAnitaH putrako guNI // 34 // sa bAlabrahmacAryeva, samyaktvA''rAdhanApriyaH / sa yatpRcchati tatkaNe, brUte zAsanadevatA // 35 // sa cenme kathayatyetattataH pratyemi nA'nyathA / tadvacAMsi vinA rAjyaM, tyaktvA tIrthAni gamyaham / / 36 / / mantrI zrutveti bhUpoktaM, rAjapatnImupAyayau / Acakhyau rAjavAcaM ca, sA'tha zreSThinamAhvayat // 37 // AkhyAya zukavRttAntamabhANIccheSThinaM tu sA / tava putrakavAkyena, pratyeti nRpatistataH // 38 / / tathA tvayA sa AdezyaH, zukavAcaM yathA'nyathA / kRtvA pratyApayatyeSa, rAjAnaM grahilA''graham // 39 // gatvA kAraya zIghraM tadityAdizya svayaM ta saa| sanmAnya zreSThinaM vastrA''dibhirdrAg visasarja ca // 40 // gatvA zreSThyapyabhANIttaM, smaranandanameSa ca / zAsanadevImArAdhyA'pRcchadvyatikaraM hi tam // 41 // tayA''khyAyi yadeSA hi, nRpabhAryA'ntyajA'nvayA / kAryo naivA'tra sandehaH, pramANaM zukavAg khalu // 42 // tatazca zreSThinA sArddhaM, sametya smaranandanaH / cakhyau tasyai hi yatkIravAcaH syuranyathA nahi // 43 / / kAmapatAkA'tha proce, yadyapyevaM tathA'pi hi / rAjJo'gre zukavAkkathyA, mithyA maduparodhataH / / 44 / / 428 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAM smarA''tmabhavaH prAha, naivA'satyaM vadAmi yat / dharmokSA duHkharakSyaH syAt, satyavAgvRttibhaGgataH // 45 // kAmapatAkA taM proce, pApaM bhAvi yadatra te / tanme bhUyAdyadvAgdattaM, labhyate hi zubhA'zubham // 46 / / laukikavyavahAro'yaM, nA''gamA bruvate hyadaH / satyA'satyaphalaprAptirvaktustanna bruve mRSA // 47 / / smarasya nandaneneti, proktA provAca kopataH / madvAcaM cenna kartA'si, tadakAle mariSyasi // 48 / / smarasya nandano'vAdIdvidhehi yadyathocitam / varaM hi mRtyumicchAmi, na tvasatyaM vadAmyaham // 49 / / kAmapatAkA tu nIcairgotrA sulabhadurnayA / enaM prAbandhayadgAda, kazAbhimA'gatADayat // 50 // tathA'pyamanyamAno'sau, nRpA''dezAdgaveSakaiH / rAjA'dhyakSaistatra dRSTvA, nIto drAg nRpateH puraH // 51 // pRSTazca takSaNAdrAjJA, satyA vA zukavAg na vA ? / tato dadhyau smarasutaH, kurve'tra kimahaM kila ? // 52 // kathayiSyAmi cetsatyaM, vilakSo nRpatistadA / kartA virUpaM patnyAM tatsatyamapyahitaM mRSA / / 53 / / athavA jJAyate vAgbhirnRpo vairAgyavAnabhUt / kartA naivA'hitaM kvA'pi, kintu kartA zubhaM khalu // 54|| ityAlocya smarasutaH, provAca zukavAg nRpa ! / bhAti satyeva kiJca tvaM, mAlinyaM mAsma manyathAH / / 55 / / karmaprabhAvAdAtmA'yaM, vyavahArottamA'dhamAn / pravizan vigrahagRhAn , naiva syAnmalinaH khalu // 56 // satyavrate smaranandanakathA / 429
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ kintu duSkarmabhiH sa syAnmalino'tha sukarmabhiH / syAnnirmalastataH kAryaM, sukarmopArjane manaH // 57 // vadatyetatsmarasute, samAgAt ko'pi kevalI / rAjAnaM prati cakre sa dezanAM zuddhidAyinIm // 58 // tato rAjA prabuddhaH sa tadante jagRhe vratam / kAmapatAkA'pi zrutvA, jagRhe vratamuttamam // 59 // anyA' I'nvayodbhavAyA'pi satyatvAt svIkRtAya tu / smaraputrAya dattvarddhi, prAvrAjIdvimo'pi hi // 60 // atha sa smaraputro'pi, gRhasthavratadhArakaH / satyavrataM prapAlyaiva, vratAdAnAdyayau zivam // 61 // 430 iti satyavrate smaranandanakathA // candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ adattAdAne dAnapriyakathA | adattena parasvena, lobhAdAttena dehinAm / luTyate dharmasarvasvaM, grAhyaM nA'dattamatra tat // 1 // adattagrAhitA'doSo'dhirUDhaH sakRdeva hi / naivA'panIyate jantoH, zItAMzoriva lAJchanam // 2 // satklezopArjanA''dAttamAzAsthAnaM dhanaM nRNAm / harato narakAdanyA, na gatiH parajanmani ||3|| yastyajet parasarvasvaM, sukhagrAhyamapi tridhA / sa bhavedvizvavizvAsasthAnaM dAnapriyo yathA ||4|| asti nandApurI tatra, nando nAmA'sti bhUpatiH / yatkhaDgA'mbu janA''hlAdi bhinatti stabdhabhUbhRtaH // 5 // tatrA''ste'nvayadAridryakaSTabhraSTakulakramaH / duHkhotpannA''tmabharaNo durgato nAma pUruSaH ||6|| tasyA'sti tanayo dAnapriyo nAma zizuH sa ca / anyadA ramamANo'bhUdADhyaputraiH saha kvacit // 7 // athaikasyA''Dhyaputrasya, ramamANasya hastataH / papAta mudrikAratnaM, dhUlau kenA'pyalakSitam // 8 // adattAdAne dAnapriyakathA | 431
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ gataH sa rantvA gehe sve, pazcAdAnapriyeNa tat / dRSTvA dadhyau kilaitaddhi, ratnaM bhAvyamukasya tu // 9 // ityAdAya karA'greNa, parasvamityasaMspRzan / AnIyA''rpayattadbAlapitRbhyAmeSa tatsvayam // 10 // ADhyo dadhyAvaho ! asya, kIdRg ni:spRhatA zizoH ? / AdadIta na bAlo'pi, ko'nyo lobhAdidaM khalu ? // 11 // jAto niHsvakule nityaM, mriyamANo bubhukSayA / idaM yadeSa nA'gRhNAt, tatsvIkAryaH suzIlataH // 12 // ityADhyenA''tmanA sArddha, bhojayitvA sa SaTrasaiH / uktastiSThestvamatraiva, bhava tvaM matsutA'nugaH // 13 / / ityADhyena sa AdiSTo'nujJAto janakena ca / babhUva tatsutasakhA snehapAtraM sadaiva hi // 14 // athA''Dhyena nijaH putraH, paNDitasya samarpitaH / paThanAya tato'dhIte, kaSTAt prajJAjaDaH sa tu // 15 // dAnapriyastu yatkiJcidadhyApayati paNDitaH / tatsarvamarthasUtrAbhyAM, cakre'bhyastaM svanAmavat / / 16 / / ADhyazreSThI tu yaddatte, dravyaM dAnapriyAya tu / dAnapriyatvAdeSo'pi, datte pAtreSu tatsvayam // 17|| tatazcA''sannavyantaryA, dadhye dAnapriyo hyasau / bAlo'pi niHspRhaH kIdRk ?, parIkSyo'yaM mayA tataH // 18 / / tataH sA puruSIbhUya, dAnapriyaM bahirgatam / purobhUyA'vadadyatte, pitA me'sti RNI khalu // 19 // tahaNena tvamRNI me, tadravyaM dehi me'dhunA / ityuktvA sA kare dhRtvA, taM ninAya kvacidgirau // 20 // 432 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ proce dAnapriyaM sA'tha, dravyaM me dehi satvaram / sa prAha me dhanaM nA'sti, tatastatte dade kutaH ? // 21 / / sA prAha cetpure te'sti, dravyaM tvaM cala tatra tat / tatrA'pi dehi me dravyaM, mokSyAmi tvAM hi nA'nyathA // 22 // prAha dAnapriyo nA, no vA pure'sti me dhanam / tatkutastaddade tvaM tu yadrocate kuruSva tat // 23 / / vyantaryA sa tato baddha UrdhvapAdvaTabhUruhi / dehi me dravyamityuktvA, latAbhirhanyate sma saH // 24 / / sA'tha mArge tadA''sanne, yAto'dhvanyAn vinirmame / vicakre patitaM bhUmau, tebhyo'tha ratnakuNDalam // 25 / / dUraM gateSu pAntheSu, sA''ha dAnapriyaM tataH / are ! pazyasi pAnthAnAM, kuNDalaM patitaM bhuvi ? // 26 / / svenA''dAya tadetacceddatse me RNazuddhaye / chuTiSyasi tadA bandhAditthaM te mRtyuranyathA // 27 / / prAha dAnapriyo nA'haM, gRhe'nyasvamarpitam / etannizcayalInasya, mRtyurme cettadastu saH // 28 // zrutveti vyantarI bandhAdunmocya taM bubhukSitam / kAnane bhramayAmAsA'vizrAntaM drutavegataH / / 29 / / zaktyA'tha darzayAmAsa, sA kvA'pi prakaTaM nidhim / tamAha ca nidherasmAdehi labhyaM dhanaM mama // 30 // prAha dAnapriyo nedaM, madravyaM taddadAmi na / abhojanAnmariSyAmi, varamatra tvayA dhRtaH // 31 // zrutvaitavyantarIkrUrA, maThamekaM cakAra sA / tadantarbahudhA bhojyasvarNavastrA'mbu ca nyadhAt / / 32 // adattAdAne dAnapriyakathA / 433
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ tato dAnapriyaM madhye, ratnarudyotite maThe / prakSipya tatkapATAni, dattvA svenA'bhavabahiH // 33 // dAnapriyastu tatprekSya, kSudhitastRSito'pi hi / nA''dAtuM svaM manazcakre, paravastuparAGmukhaH / / 34 / / pratyutA''ha sa AtmAnaM, manaH sarvendriyANi ca / mA mA kAryuH spRhAmatropanateSvanyavastuSu // 35 / / itazca gAndharvapure, lakSmIraGgA''khyabhUpateH / putrasyA'bhUddAhajvaro hyanivartyaH kilauSadhaiH // 36 / / tatazca tatpuraprAntapadrayakSasya bhUpatiH / vidadhe'bhyarthanAM putrajvarazAntyai caTUktibhiH // 37 / / samyagdRSTiH sa yakSo'tha, dadhyau cetasi yanmayA / na cakre jinadharmasya, bhave kvA'pi prabhAvanA // 38 // tenA'smyalparddhiko jAto hIno vyantarajanmani / jinadharmaM vinA kiM syurjantoH svargA''disampadaH ? // 39 // tadidAnI tathA kurve, rAjaputrajvaratruTim / yathA jinendradharmo'tra, sadA'pyojAyate sthiraH // 40 // astyeva kiMvadantIyaM, pure'tra yatkvacidbhuvi / nikhAtA'styAdimajinamUrtizcandrA'zmanirmitA // 41 / / nA'nyaiH sA dRzyate naivA''kRSyate kintviyaM zrutiH / yo hi syAnniHspRhastasya, mUrddhasthA niHsaratyasau // 42 / / kaH sambhAvyastatastAdRgniHspRho'treti vicintayan / sa yakSo'vadhinA'jJAsIttatra dAnapriyaM maThe // 43 / / taM mahAniHspRhaM jJAtvA, sa yakSo mumude'dhikam / etanmU| prabhormUrtiH, prAduHkAryetyacintayat // 44 / / 434 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAkSAdbhUtvA tato yakSo nRpAyaivaM nyavedayat / candrA'zmamayA'rhanmUrttirnirgatA'dya bhuvastalAt // 45 // udyaccandrAMzubhiH spRSTA, sA dravatyamRtA'mbu yat / siJcestvaM tena putrA'GgaM, yathA syAnnirjvaraH sa tu // 46 // tatastvaM nRpa ! gacchA''zu, sthAne'muSmistu tatra ca / dUrAtkAraya bhUzuddhi, prAduHSyAt pratimA yathA // 47 // ityAdiSTaH sa yakSeNa, rAjA'gAttatra satvaram / bhUmizuddhiM vidhApyaiSo'sthAjjano'nyo'pi cA'gamat // 48 // tato yakSaH prabhormUrtterdAnapriyamaThasya ca / antarAlamahImadhye, suraGgAM zaktito dadau // 49 // yakSaH svenaitya tatrA''zu, maThe dAnapriyaM kSaNAt / suraGgayA samAnIya, prabhumUrteradho nyadhAt // 50 // yakSo dAnapriyaM proce, puruSa ! pratimAmimAm / mUrdhvotpATya calordhvaM tvaM karttA sAnnidhyamasmi yat // 51 // iti dAnapriyastena, proktaH svazirasA kSaNAt / utpATya pratimAM prauDhAM, bhuvaM prasphoTaya niryayau // 52 // tanmastakasthitAM prAdurbhavantIM vIkSya tAM kSaNAt / jaya jaya jinendra ! tvamiti procurnRpA''dayaH || 53 // jAte'tha harSatumule, lokAnAM niryayau bhuvaH / dAnapriyaH sakalo'pi, bhAre tAvatyapi sthiraH ||54 || dRSTvA dAnapriyaM lokaH, proce kathamayaM bhuvi / praviSTaH ? kathametAM ca zazAkorddharttumekaka: ? // 55 // na zakyA seyamuddharttu, niHspRheNa vinA khalu / yadanenoddhRtA tatsyAdeSo'tini:spRhaH pumAn // 56 // adattAdAne dAnapriyakathA | 435
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ tato yakSaH prabhormUrtimuddhartuM svarNanirmitam / dAnapriyapratibimbaM, vinyasyA'dhazcakarSa tam // 57 / / tato dAnapriyaM loko'vadadAziSamuccakaiH / varddhayatyakSataiH pUrNejinoddhArA''ttapuNyakam / / 58 / / udyayau ca tatazcandraH, spRSTastadrazmibhiH prabhuH / candrakAntamayatvenA'kSarannirjharavatpayaH // 59 / / tatazca payasA tena, sikto rAjJA nijaH sutaH / babhUva ca paTuH so'thA'nyo'pyAzu rogyabhUdaruk // 60 // tato yakSaH kSaNAttatra, ratnaprAsAdamAdadhau / ArAdhyo'yaM sadA bhUpamityAdizya tirodadhe // 61 / / puSyanmanoratho rAjA, lokazca svAminaM prati / AsInnibiDabhaktitvAtpUjA''rAdhanatatparaH // 62 // samAnIto'munA svAmI, bhuvo madhyAdagAdhataH / niHspRhANAM ca dhuryo'yaM, tatkurve mantriNaM hyamum // 63 / / ityAlocya nRpaH samyak, cakre dAnapriyaM mudA / sarvamudrAvyApAreSu, nisRSTaM mukhyamantriNam // 64 / / sa niHspRhavyAparaNAnnA'zubhaiH samabandhayat / kintu nItyA prajArakSan, yazodharmamupArjayat // 5 // itthaM prabhutvamAsAdya, paradravyavivarjanAta / jinadIkSAmavApyA'nte, svargaM dAnapriyo yayau // 66 // tasmAtparadhanavarjananiyamanayantre nidhAya cetodrum / zubhabhAvaTaGkaghaTanAtkuru sukhapAtraM tvamAtmAnam // 67 / / ityadattAdAne dAnapriyakathA // 436 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthavrate madanamaJjarIkathA / prabhavanti rujo nA'Gge, vilIyante hyupadravAH / jAyante siddhayaH sarvA yasmAttadbrahma sevyatAm // 1 // nirvAti jvalano nIrapUro vyAvarttate drutam / vyAghrA'hirAkSasAH snihyantyasya yo brahmacaryakRt // 2 // alpA''hArAdvapuHzoSastato'kSANAmamattatA / manaHsthairyaM tatastasmAdbrahmarakSA tataH zivam / / 3 / / tato niyamakaSTAni, duSkarANi vratAni ca / phalanti sevanAdyasya, sevadhvaM brahma tat sthiram / / 4 / / tacchIlA'paraparyAyaM, sarvavrataziromaNi / jAyate bhavinAM siddhyai, rAjaputrakalatravat // 5 // asti pUrvanaramyA''khyA, yadvaneSu janeSviva / dattvA phalazriyaM nA'bhUtpazcAttApaH kadAcana // 6 / / rAjA'bhUttatra bhUbhImo, yasya khaDgadavAnalaH / AyAnna skhalitaH kvA'pi, bhUbhRtkaTakakoTibhiH / / 7 / / tasya rAjJaH kumAro'sti, sUrasenA'bhidhaH sudhIH / madanamaJjarI nAma, kumArasyA'sti vallabhA // 8 // caturthavrate madanamaJjarIkathA / 437
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ anyadA ko'pi yogIndra indrajAlavidAMvaraH / adRzyakA'riprayoge, kumAreNA'nvayujyata // 9 // sa dadhyau mAyikaH sAdhu pRSTaM svenA'munA hyadaH / kRtvA''DambaramevA'tra, sAdhayAmi samIhitam / / 10 / / tataH prAha kumAraM sa mayA''kRSTaM pataddivaH / pratISya vyAttavaktreNa, RkSaM yo bhakSayetpumAn / / 11 / / tadaiva ca mayA dattamantreNa dIkSito nizi / yadA'bhISTamadRzyaH syAt, sa tadA nA'tra saMzayaH / / 12 / / nizamyeti kRtazraddhaH, kumAro'bhyAsamAdadhau / vyomnyucchAlya punaH pAti, pUgA''dyAdAtumunmukhaH // 13 // tataH kRSNacaturdazyAM, purA''sannanadItaTe / Alikhya maNDalaM yogI, kumAraM svayamanvazAt // 14 // mayA mantraiH pAtyamAnaM, nakSatramunmukho gileH / tvaM mA dA dRzamanyatra, pazyaMstiSThernabhaH punaH // 15 / / omityuktvA kumAre'tha, pazyatyambaramunmukhe / yogI divyauSadhIpiNDI, cikSepoccairnabhasyatha / / 16 / / krameNauSadhapiNDI sA, patantI nabhaso drutam / spRSTA'nilena jajvAla, divyauSadhaprabhAvataH // 17 // etannakSatramabhyeti, sAvadhAno gila [kila ?] drutam / ityukto yoginA zIghraM, kumArastattathA'karot // 18 // gilitA ca kumAreNa, sA divyauSadhapiNDikA / so'bhUcca tatkSaNAt svarNapuruSo gatajIvitaH // 19 / / taM tathA vIkSya yogIndro dadhyau siddhaM samIhitam / tanniHkhanAmyadho hyenaM, yathA pazyati nA'paraH // 20 // 438 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilambya ca grahISyAmi, tamiti nyakhanadbhuvi / kRtvA'bhijJAnamanyatra, gatvA suSvApa yogyatha // 21 // itazca nagare tasmin daridraH ko'pi tiSThati / tasya jAtAstu putryo'STAvandhAH paGgvazca santi tAH // 22 // piGgA'kSyaH piGgakezyazca, kapilA'GgyaH kharasvarAH / cipiTanAsikAH sthUlakukSipAdakarAzca tAH // 23 // daridro'pi daridratvAnnirviNNastAsvacintayat / etA raNDA hi mAM bhoktumutpannA mama vezmani // 24 // strIhatyA bhAvinI cenme, tadastu sA tathA'pyaham / kvA'pyetA nikhaniSyAmi, yadgrAsaM dAtumakSamaH ||25|| andhAH paGgvastathaitA hi, bAlA duSkarmaNA kRtAH / duSkarmabhiH samApyante, tato doSo mamA'sti na ||26|| iti dhyAtvA daridro'sau zakaTe nyasya tAstadA / yoginyastaH svarNapumAn, yatrA''ste tatra so'pyagAt // 27 // suvarNapuruSasthAnaM, khanitrairakhanat sa tu / tatazcA''virbabhUvA''zu, suvarNapuruSo'tra saH ||28|| taM samIkSya daridro'tha, bhayavismayaharSavAn / dadhyau kimidamAzcaryaM, yadasau dRzyate mayA // 29 // vedmi pUrvA'rjitA''tmIyapuNyamAnaM hi yAdRzam / na me bhAvi sukhaM bhojyA''cchAdanA''dyairhatA''tmanaH ||30|| kintvAsAmandhapaGganAM putrINAM karmabhiH zubhaiH / prApto'yaM tannayAmyetAH, punargehe sahA munA ||31 // ityAlocya daridro'sau, taM svarNapuruSaM bhuvaH / AkRSya nyasya zakaTe, ninAyaukasi harSataH ||32|| caturthavrate madanamaJjarIkathA / 439
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekAnte taM vimucyA'tha, sa ciccheda tadaGgulIm / tatkAlaM niHsRtA sA'nyA, tato niHsvo jaharSa ca // 33 // tata svarNA'GgalIkhaNDairakrINAdvastusaJcayam / tato bhojanavastrA''dyairdaridraH so'bhavat sukhI ||34|| suvarNapuruSA'GgANi, chittvA vikrIya nityazaH / babhUvA''DhyatamaH puryAmaparyAptaparicchadaH ||35|| tataH sa dadhyau putrINAM, puNyairAsAdyate hyasau / badhnAmyetAstato'syaivA'GgeSu zRGkhalayA dRDham ||36| dhyAtveti karapAdeSu, baddhvA sa prAha putrikA: / yadA yAti tadA hyeSa, dhAryo yuSmAbhirAdarAt // 37 // taM pratIdaM ca vaktavyaM, cirAddRSTaH kva yAsi tat ? / na mokSyAmaH kadA'pi tvAmasmadbhakSyaM yadasyaho ! ||38|| iti tacchikSitAH putryo baddhAstatraiva bhuJjate / krIDanti zerate saukhyasauhityopacitA'GgikAH // 39 // tatazcA'dRzyamAno'sau, sUrasenanRpA'GgajaH / paricchadena vijJapto bhUmImasya mahIpateH // 40 // itastatazca tenA'pi, vIkSito rAjapUruSaiH / sa nA'darzi tato draGgaravo'vAdyata bhUbhujA // 41 // kenA'pyakathyamAne'smin, dvitIyanizi yogyatha / gatvA gRhNAmi tamiti, svarNapUruSabhuvyagAt // 42 // yAvatpazyati tatsthAnaM, tAvaddadarza nA'tra tam / hA ! hato'smItI cA''krandya sa yogI drAg mumUrccha ca ||43|| mUrcchA'nte'tha sadadhyau ca, nItaH paureNa kenacit / sa me suvarNapuruSastadrAjJA lapsyate hyasau // 44 // 440 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ nijazaktyA kumAraM taM, kRtvA'smai darzayAmyaham / yathA tadarzanatuSTaH, so'rpayet svarNapUruSam // 45 / / matveti yoginA spRSTo vAdyamAnaH sa DiNDimaH / gatvA ca bhUbhujaM yogI, provAceti girA mRdu // 46 / / dadAsi cedvacaH svaM tvaM, mama zapathapUrvakam / matkAryaM kuruSe cettat, kumAraM darzayAmyaham // 47 // rAjA''ha nizcayAdvAk te, yogin ! kAryA mayA khalu / prANapriyaM kumAraM me, darzaya kvA'pi satvaram // 48 // yogI prAha mayA rAjan !, sAdhitaH svarNapUruSaH / mama sthAnAt sa kenA'pi, gRhIto jIvitavyavat // 49 // saMzodhyA'rpaya taM me tvaM, pure'smistaskarA''kule / tenetyukte nRpaH zIghraM, zodhayAmAsa taM pure // 50 // paraM na prAptaH puruSastatazcA''kRSTikRtpumAn / rAjJA''diSTaH svarNanaramAkaSTuM maNDalaM vyadhAt // 51 // yathAvidhi sa ATopAttanmantrAnuccaranmuhuH / hotavyaM vastu cikSepa, vahnikuNDe sthirA''tmakaH // 52 / / tataH sa svarNapuruSo niHsvagehAccalat kila / AkrozaniHsvaputrIbhiH, pANipAde dhRto dRDham // 53 / / mantreNA'tha samaM tAbhiH, sa AkRSyA''zu maNDale / sanirghAtaM puraH kSiptaH, pazyato bhUbhRtastataH / / 54 // uccaiH pralapya tAH procuzcirAdRSTaH kva yAsi tat / na mokSyAmo vayaM tvAM hi, yena no bhakSyamasyaho ! // 55 // rAjA zrutveti tadvAcamAtmanyapAyabhIrukaH / tAsAM dRSTvA ca tAM mUrti, tA vyantarIramanyata // 56 / / caturthavrate madanamaJjarIkathA / 441
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhUpatistadbhayAnnaMSTvA gato'nyatrA''kulo'vadat / etAbhirvyantarIbhirbho !, bhAvyaM tannazyata drutam // 57 // tadA ca sArddhaM kenA'pi daridrastatpitA bahiH / Agato'bhUtpurA tatra, tatso'zrauSIdyathAtatham // 58 // sa eSa svarNapuruSastA etAzca sutA mama / AkRSTA mAntrikeNeti, dhyAtvA niHsvo'vadannRpam // 59 // rAjan ! yadi tvametAsAM, datse zAsanapUrvakam / grAmaM kamapi mAM tatra, pramANaM ca karoSi cet ||60 // tadA nivarttayAmyetA ityukte tena bhUpatiH / zAsane dApayAmAsa, grAmaM kamapi tatkSaNAt // 61 // tatazca sa daridro'pi, gRhItvA nizi tAH sutAH / rAjJA datte tatra grAme, gatvA grAmapatistvabhUt // 62 // pazcAcca bhUpatirdRSTvA taM svarNapuruSaM sthiram / parityajya sutasnehaM, tasmin lobhI babhUva saH // 63 // adattvA darzanaM rAjA, pratIhArAnnyavedayat / yogine yanna sa svarNapuruSa: prApi kutracit // 64 // jJAtvA yogI ca rAjAnaM, lobhinaM svarNapUruSe / nirmAya kumAraM zaktyA, tasmAdabhASayannRpam // 65 // yoginA nirmitaH so'tha, kumAraH prAha bhUpatim / tAtedaM syAt kvacidyadbhoH !, svarNA'rthaM tyajyate sutaH // 66 // apahRto'smi yoginyA, manmAMsairhomavAJchayA / tatsakAzAdayaM yogI, mAmAcchidya tvihA''nayat // 67 // AbAlyAdasmi te prANapriyastattAta ! mAM katham ? / vilakSayoginA bhUyo nIyamAnamupekSase ? // 68 // etasya svarNapuruSametasyaiva tadarpaya / yathA hi mAmayaM yogI, muktvA yAti yathAruci // 69 // 442 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ tvaM mA bhUrlobhabhUstAta !, yanna syAdIdRzaH pitA / enaM ca yogino matvA, sandhAbhraSTo'tra mA ca bhUH // 70 // durlabhaH svarNapuruSaH, santi putrAstu bhUrizaH / iti lobhena tUSNIko rAjA'zrauSInna tadgiraH // 71 // bhraSTopAyastato yogI, kumAraM kRtrimaM hi tam / acAlayat svahastena, gantuM so'raNyaparvate // 72 // na ko'pi ca kumAraM tamanvagAdbhUpaterbhayAt / kulInatvAttu tatkAntA'nvagAnmadanamaJjarI || 73 // mArge parizramAt khinnA, yAntI patyanugA'tha sA / kiyadadyA'pi gantavyamityAha svapatiM kila // 74 // kRtrimaH sa kumArastu, nA'syai pratyuttaraM dadau / parvatopatyakAM prApya, yogI taM saJjahAra ca // 75 // madanamaJjarI cA'tha, kumAraM tatra nekSate / kintu taM yoginaM hyekaM, vIkSyA'rodInmuhurmuhuH // 76 // lubdho yogI ca tAM prAha, kumAreNA'rpitA'si me / sa yayau ca svayaM kvA'pi tattvaM manyasva mAM patim // 77 // madanamaJjarI sA'tha, kUTaM vijJAya yoginaH / hA ! hatA'smi zaraNyaM kaM, zrayAmyatretyacintayat // 78 // sthAnAdasmAttu nA'nyatra, yAsyatyeSeti tatra tAm / muktvA yogI phalA''hArA'dAne'thA'ntargiraM yayau // 79 // madanamaJjarI sA'tha, bhrAmyantI tatra parvate / kAyotsargasthitaM sAdhuM, mUrttaM dharmamivaikSata // 80 // dadhyau tatazca sA sAdhu, sAdhvabhUtsAdhusaGgamaH / etatprabhAvAnme zIlaM, surakSaM bhavitA khalu // 81 // iti sA taM muniM gatvA, natvA bhAvAnnatA'GgikA / sAmAyikaM svayaM maunAjjagrAha munisAkSikam // 82 // caturthavrate madanamaJjarIkathA / 443
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ parameSThinamaskAraparAvarttanatatparA / tasthau sA'tra puraH sAdhornizcalA''sanamAnasA // 83 // nijakarmaparINAmaM, dhyAtvA bhavasthitiM ca sA / abhUjjinoktasiddhAntatattvasmRtisudhAplutA // 84 // itazca parvatamadhyAt, phalAnyAdAya yogirAT / vIkSyamANaH sa tAM tatra, dRSTvA'vAdIdgirA mRdu // 85 / / phalAnyamRtakalpAni, santyAnItAni tanvi ! tat / gRhANaitAnyazAna tvaM, yathA bhavati nirvRtiH // 86 / / tenetyuktA'pi na brUte, nekSate sA dRzA'pi tam / andhevAneDamUkeva, kintu sA'bhUtsamAdhitaH // 87 // tataH sa kupito yogI, kSobhAyA'syAH kSaNAvyadhAt / anukUlapratikUlopasargAn ratasiddhaye // 88 // prabhavanti na te tasyai, kimapi kartumapriyam / vilakSaH sa tato yogI, cintAmAdhAya tasthivAn // 89 // tatazca vyantaraH ko'pi, prAha yoginamuccakaiH / satIyaM zakyate naiva, zIlADhzayituM zaTha ! // 90 // iti vyantaravAcaM tAM, zrutvA yogI bhayA''kulaH / madanamaJjarI natvA, yayAvanyatra kutracit // 91 / / madanamaJjarI sA tu, bhavaM prati viraktibhAk / tenaiva vyantareNA''zu, sAdhvIpArzvamanIyata // 92 // sA jagrAha tato dIkSAM, yathoktAM tAM prapAlya ca / svabrahmarakSaNAjjJAnaM, kevalaM prApa nirvatA // 93 / / ityetAM strImapi zrutvA, brahmacaryeNa nirvRtAm / aihikA''muSmikasukhAkAGkSibhiH pAlyamatra tat // 94 / / iti caturthavrate madanamaJjarIkathA // 444 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ parigrahaparimANe dharmamatikathA / dhanaM dhAnyaM svarNarUpyakupyAni kSetravAstunI / dvipAccatuSpAccetiH syurnava bAhyAH parigrahAH || 1 // rAgadveSau kaSAyAH zugghAso ratyaratI bhayam / jugupsA veda-mithyAtve, AntarAH syuzcaturdaza // 2 // bAhyAtparigrahAt prAyaH, prakupyantyAntarA api / prAvRSo vRzcika-sarpaviSajopadravA iva // 3 // prAptapratiSThAnapi ca, vairAgyA''dimahAdrumAn / unmUlayati nirmUlaM, parigrahamahAbalaH ||4|| parigrahaniSaNNo'pi, yo'pavargaM vimArgati / sa hi lohoDupenevA'mbhodhi taritumicchati ||5|| bAhyAH parigrahAH puMsAM, dharmasya dhvaMsahetavaH / tajjanmAno'pi jAyante, samidhAmiva vahnayaH ||6|| bAhyAnapi hi yaH saGgAnna niyantrayituM kSamaH / jayet klIbaH kathaM so'ntaH parigrahacamUmamUm ? ||7|| yadIcchasi sukhaM dharmaM, muktisAmrAjyameva vA / tadA paraparIhArAdekAmAzAM vazIkuru // 8 // parigrahaparimANe dharmamatikathA / 445
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApabhIrustapodhanaH / adhItI paNDitaH prAjJaH, sa eva yena hitvA''zAM, nairAzyamurarIkRtam // 9 // te dhanyAH puNyabhAjaste, taistIrNaH klezasAgaraH / jagatsammohajananI, yairAzA''zIviSI jitA // 10 // sukhaM santoSapIyUSajuSAM svavazinAM hi yat / tatparAdhInavRttInAmasantoSavatAM kutaH ? // 11 // kRte parigrahe mAne, sarvavratakRtirbhavet / sukhA''svAdazca tasya syAt, samyagdharmamateriva // 12 // asti kumudvatI nAma, purI kumudasodarA / yaddadhAti zriyaM rAjJA, lAlitA mRdubhiH karaiH // 13 // raNe namrazirazcApaM, cakre tadanubhUbhujaH / yena so'sti nRpastatra, raNasUrA'bhidho jayI // 14 // raNasUrasya putro'sti, nAmnA dharmamatiH sudhIH / anyadA sadasi kSmApaH, sapauraH samupAvizat // 15 // papraccha bhUpatirdvAsthaM ko'pyasti jJAnavitpure ? | santi darzaninastenetyukte'thA''kArayat sa tAn // 16 // samAgatyopaviSTAMstAn, rAjA papraccha sA'Jjasam / trikAlajJAnaviSaye, brUta pratyayamatra me ||17|| jJAtRtvotsekavAn ko'pi dvijaH prAha puraiva hi / rAjan ! zreSThidhanADhyasya, sAyaM bhAryA mariSyati // 18 // eSa me pratyayo jJAne, tato bauddhaM nRpo'vadat / yadeSa brAhmaNaH prAha, tatsatyaM bhavitA na vA ? // 19 // bauddhaH prAha nRpaitadvAg, mithyaiva yadvaNipriyA / varSANAM viMzatiM samyag, jIviSyati hyataH param // 20 // 446 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ mitho viruddhAM tadvAcaM, nizamyA''ha mahIpatiH / jainAcAryAn katarasya, vAk satyA bhAvinI prabho !? // 21 // rAjoparodhAtte'pyA''zu, prayujyA'vadhimAtmanA / jJAtvA yathAtathaM procuH, sUrayo nRpatiM prati // 22 // dvayorapyetayoruktaM, bhAvi satyaM mahIpate ! / idamativiruddhamityabhUdvismayabhAg nRpaH // 23 // tAn daivajJAn visRjyA'tha, rAjA dhanADhyamUcivAn / yAhi vezmani pumbhistvaM, vilokaya dinA'tyayam / / 24 / / kuru yatnaM kalatrasyAvahitIbhUya pazya ca / eteSAM madhyataH kasya, vAcaM satyApayedvidhiH ? // 25 // ityukto bhUbhujA zreSThI, dhanADhyo'tha gRhaM yayau / so'cIkathadyathAvRttaM, gehinyai snehasadmane // 26 / / dinA'tyaye svamRtyuM sA, nizamya dhairyabhAktataH / puNyAya kIrtaye cA'tha, dadau dAnaM yadRcchayA // 27 / / dhanADhyazreSThinA cA'tha, lagnaM kila nirIkSitum / AropitAH svasaudhA'gre, narA dinAtyayakSaNe // 28 // nirvAsya lokameko'sthAdnehe zastrakaraH sa tu / bhAryArakSAparo nA'dAtpravezamaparasya hi / / 29 / / itazca grAme kasmiMzcit, kazcana grAmadArakaH / kRSIvalasya kasyA'pyAsIcchAlikSetrarakSakaH // 30 // cakre tena ca kSetrA'nte, hyAsituM zayituM tathA / dvibhUmaM tRNakASThaukastatrA'zeta ca so'nyadA // 31 / / tato'kasmAnnadyAM pUraH, samAgAttena ca kSaNAt / tatsuptadArakaM tArNagehamAkRSyata bhramat // 32 // parigrahaparimANe dharmamatikathA / 447
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ nadIsrotasi patitaM, vegAdgacchati tattarat / pUreNa mahatA tenA''kRSTA jIvAH pare'pi ca // 33 // majjantaste tu mArjArasarpA''dyA jIvitA''zayA / taddRSTvA''gatya vegenA''ruruhustRNavezmani ||34|| virodhino'pi te'nyonyaM, tadA mRtyubhayAtpunaH / tasthuH saMkucya saGkucya, muktasvacApalAH pRthak ||35| dRSTvA cetastatastAn saH, capalo grAmadArakaH / mArjArasarpayoH pucche, anyo'nyaM drAgabandhayat // 36 // dRDhabadhyamAnapucchapIDitena tato'hinA / parAvRtya phaTA''TopAdadaMzi grAmadArakaH ||37| bhayA''kulena tenA'tha, dadhre sarpasya tuNDikA / dRSTastatra maNistenodvRttyA'tha jagRhe kare ||38|| asyA'bhiSekanIreNa, pItena kSIyate viSam / sa dhyAtveti gRhA'ntaHsthe, ghaTake nIramakSipat // 39 // maNinA'loDya tatpAtho'pAdgrAmadArakastataH / babhUva nirviSaH kSipraM, jitakAzI ca so'bhavat // 40 // dhRtvA dhRtvA sa tatrasthAn, bahUn sarpAn ghaTe'kSipat / babandha ca ghaTadvAraM, vastrakhaNDena nirbharam // 41 // AgacchattRNagehaM tatsariduttAra kvacit / kumudvatIpurIprAnte, lagnaM so'thottatAra ca // 42 // sariduttArake tasmin, kA'pi pAnIyahAriNI / etya dvighaTakaM bhRtvA, vyAvRttA koTarA'dhvanA // 43 // cApalyAttena ca grAmadArakeNa jalena saH / bahiH prakSAlya vihitazlathA''rdramukhabandhanaH // 44 // 448 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ svayaM koTaroparisthenA'lakSito'tibhAravAn / pAnIyahAriNImUrdhna utsAryordhvaghaTaM zanaiH // 45 // muktaH so'highaTastasyAH, zirasi sA tvajAnatI / kaSTAdavApya panthAnamRjeM yAti purIM prati // 46 / / sa grAmadArako'pyAzu, yAti tAmanudUrataH / dadhyau ca dakSyate saryastasya jIvako'smyaham // 47 / / pAnIyahAriNI yAntI, sasmAra yanmayA'dya hi / dvighaTakAni deyAni, dhanADhyazreSThino gRhe // 48 // tatastatra kSipAmyambho dhyAtveti tadgRhaM yayau / dattadvAre ca tatrA'sthAt, kurvatI zabdamuccakaiH // 49 // itazca ye dhanADhyena, narA dinA'tyayakSaNe / muktA Asan gato'rko'stamiti te tAlikA daduH // 50 // nA'taH paraM hi me mRtyuma'tyoH pUrNo'vadhiryataH / iti sA zreSThibhAryA'bhUt, svacitte gatamRtyubhIH // 51 // pAnIyahAriNI sA'tha, zabdamuccairmuhurvyadhAt / kopAdiva zreSThibhAryordhvaghaTottAraNe yayau / / 52 / / dvAramudghATya krozantI, ghaTakaNThe nyadhAt karam / galanakamiti bandhavastraM tadudasArayat / / 53 / / adhaH kiJcidgate haste, sarpAstadaGgalIH pRthak / bubhukSA'ndhA ivA'tyarthaM, dadaMzuH parivartanAt / / 54 / tayA''kRSTe bahirhaste, lagnAste'pyAyayurbahiH / tAn dRSTvA tadviSA''krAntadehA sA mUrcchitA'patat // 55 / / zreSThI cA'nye ca tallokA dadhAvu zarodinaH / sarpAzca tadbhayAnnezurvivizurvivareSu ca // 56 // parigrahaparimANe dharmamatikathA / 449
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAnIyahAriNI sA ca, purIM muktvA yayau bhayAt / sa grAmadArako bAlyAdgatvA 'zeta kvacinmaThe // 57 // atha sA zreSThinA zIghraM, mAntrikANAM pradarzitA / mantrauSadhaprayogAMste, cakrustasyA viSacchide // 58 // adhikA'dhikameSA tu, vyApyate sma viSormibhiH / triyAmasamaye rAtrau nizceSTA'bhUttu sA tataH // 59 // gatAste mAntrikAH zreSThI, gatvA rAjJe vyajijJapat / nAtha ! madgehinI sarpadaSTA mRtA ca tiSThati // 60 // aho ! prathamadaivajJavAk satyaivA'bhavatkatham ? / bauddhajainavaco jajJe, mithyetyacintayannRpaH // 61 // bauddhajainau tato rAjA, dvAsthenA'jUhavattadA / akathayacca tacchreSThibhAryAyA maraNaM tayoH // 62 // bauddhaH prAha mayA rAjan !, yaddRSTaM vAyucArataH / tadA''khyAyi paraM kiJca, daivAnmRto'pi jIvati // 63 // tatazca bahavo rAjJA, viSanivRttihetavaH / cakrire zreSThibhAryAyA nottasthau tu vaNikprayA // 64 // tataH saMskArayituM tAM, zibikAsthAM suvistarAt / pRSThadhAvatkRtA''krandasvajanaiH puramadhyataH // 65 // nIyamAnAM zmazAne'tha, sa grAmadArakastataH / dRSTvA'syA matkRto mRtyustatso'nutApavAnabhUt // 66 // [ yugmam ] astu drAg jIvayiSyAmi, kilainAM maNipAthasA / iti vicintya sa maThAnniryayau vihitatvaraH // 67 // zrIkhaNDAgurucitAyAM, kSiptAM tAM zreSThigehinIm / yAvatprajvAlayiSyanti, tAvadAgAdasau zizuH // 68 // 450 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ mA mA kuruta pApaM bho !, jIvatstrIdAhakarmaNA / jIvayantamimAM mAM tu, vIkSadhvaM kRpayaiva hi // 69 / / iti tadvAcamAkarNya, sthitAstatsvajanAH kSaNam / so'pyetya maNinA''loDya, pAnIyaM tanmukhe'kSipat // 70 // asiJcattadvapustena, pAthasA sA'tha tatkSaNAt / viSamUrchAsamucchedAduttasthau zayiteva ca // 71 / / tatazca maGgalatUryadhvAnapUritadiGmukhAH / nanRtuH svajanA nAryo, gAyanti maGgalAni ca // 72 / / vyAghuTya rAjamArgeNa, tAM ninyurutsavAdgRham / saccakAra tataH zreSThI, dravyaistaM grAmadArakam // 73 / / zrutvA'tha bhUpatiH zreSThibhAryAjIvitasaGkathAm / dadhyAvaho ! trayo'pyete, satyA jyotirvido'bhavan // 74 / / tatastuSTo nRpo bauddhabrAhmaNAbhyAM dhanAdyadAt / jainAcAryebhyo'pi tathA, dadadUce sa tairmRdu // 75 / / rAjannakiJcanatvena, tvasmAbhitakAribhiH / tatyaje dhanabhAryAbhUvezmA''dikaM samapyaho ! // 76 / / tadalaM naH kilA'mIbhiH, parigrahanibandhanaiH / prAsukA''ptabhikSAvastrapAtropakaraNA vayam // 77 / / rAjA''ha me'nugrahA'rthaM, kimapyAdizata prabho ! / tatazca sUrayaH procurnRpa ! svArthaM samuddhara // 78 / / ayaM naste kilA''dezo rAjA''ha kIdRzo'tra saH ? / athocuH sUrayo rAjan !, zRNu svA'rthaM yathAtatham // 79 // samprApya mAnuSaM janmA''rye deze'rhadgirA tataH / dayApurassaro dharmaH, kAryaH samyaktvabhUSitaH // 80 / / parigrahaparimANe dharmamatikathA / 451
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjanneSa kila svArtho duSprApyasya nRjanmanaH / tadyatasvaihikaM muktvA, sukhe hyAmuSmike bhRzam // 81 // 1 zrutveti rAjA sulabhabodhibIjaH subhAvataH / jainAcAryAn gurUn kRtvA, samyaktvaM jagRhe tadA // 82 // anyo'pi rAjaloko'tha, pauralokazca bhAvataH / jainAcAryopadezena, jinadharmaparo'bhavat // 83 // rAjJaH prANapriyaH putro, nAmnA dharmamatiH sa tu parigrahaparImANaM, mitamAdAdguroH puraH ||84 // sUrIn visRjya rAjA'tha, babhUva dharmatatparaH / dharmAnmatiH kumAro'pi, kiJcitparigraho'bhavat // 85 // AyuHpUrtau nRpo dharmaprabhAvAt prayayau divam / tato'mAtyairnRpapade'bhANi dharmamatiH sa tu ||86|| Atte rAjye parigraho bhUyAn syAditi niHspRhaH / kumAro nA'grahIdrAjyaM, parigrahaniyantritaH // 87 // tyaktarAjyo'pi sa jane, mAnyo'bhUdindravatsadA / buddhimAMzca pratApI ca dharme zlAghAM jagAma ca // 88 // truTatparigrahaH so'tha, kumAro gRhamedhinAm / prapAlya vratamAdAya, pUrNAyurdivyabhUddhariH // 89 // iti dharmamatiH svalpaparigrahavrato yathA / prApa zakratvamitthaM syAdanyo'pi niSparigrahaH // 90 || 452 iti parigrahaparimANe dharmamatikathA // candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ digvirativratAdInuddizya prabhordezanA / prathama guNavratam / yo'GgIkRto'vadhirdikSu, dazasvapi na laGghyate / digviratiriti proktaM, prAcyametadguNavratam // 1 // taptA'yogolatulyAnAM gRhiNAM sadvrataM hyadaH / yaccarAcarajantUnAM, mardanaM kriyate nahi ||2|| gantuM sarvAsu yo dikSu, vidadhyAdavadhi sudhIH / svargA''dau niravadhayo jAyante tasya sampadaH ||3|| tadetadyAvajjIvaM vA, sadavrataM gRhamedhinAm / cAturmAsA''diniyamAdathavA svalpakAlikam // 4 // dvayaM guNavratam / kriyate yatra naiyatyaM, zaktyA bhogopabhogayoH / guNavrataM dvitIyaM tu, bhogopabhoganAmakam // 1 // yaH sakRdbhujyate so'nnassragA''dirbhoga ucyate / bhogyo muhurmuhuH stryAdirupabhogaH sa sammataH // 2 // madirAmAMsamrakSaNamadhUdumbarapaJcakam / anantakAyA'nyajJAtaphalAni bhojanaM nizi // 3 // digvirativratAdInuddizya prabhordezanA / 453
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ AmagorasasampRktadvidalaM puSpitaudanam / dadhi dinadvayA'tItaM, kuthitA'nnaM ca varjayet // 4 // tRtIyaM guNavratam / ArttaraudradhyAnA''dhikyaM, pApavyApArayojanam / hiMsopakaraNadAnaM, pramAdA''caraNaM tathA // 1 // dehA'dyarthadaNDabhinno'narthadaNDo hi yopakRt / sarvathaiva ca tattyAgastRtIyaM tadguNavratam // 2 // sAmAyikavratam / ArttaraudradhyAnatyAgAt, sAvadyakarmavarjanAt / samatA muhUrttaM yA tu, tatsAmAyikamucyate // 1 // sAmAyikavratA'rambhAdgRhastho'pi yatirbhavet / sAmAyikaM manaHzuddhyA, tannityaM parizIlayet // 2 // yathA''tmA samatAM prApya, paJcendriyaripUJjayan / sthirIkurvan manaH pazyedAtmAnamAtmanA kramAt // 3 // sAmAyikamuhUrttenopAsakena kRtena bhoH ! / atruTyat kAlo mokSo'pi prApyate kiM punardivaH ? // 4 // dezAvakAzikavratam / digvrate yadbhavenmAnaM, saGkSepastasya yaH sadA / dine rAtrau ca taddezA'vakAzikavrataM matam // 1 // Atte'pi digvrato bhUyo'pyetasyA''caraNaM hi yat / tannityamabhayadAnaM, dattaM syAtprANinAM nRbhiH ||2|| pauSadhavratam / caturthA''ditapo'STamyAM caturdazyAM saparvaNi / brahmacaryaM snAnapApakarmatyAgo hi pauSadham // 1 // 454 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ poSaM dharmasya yo dhatte, sa pauSadhazcaturvidhaH / dezataH sarvatazcaiva, kRtaH puNyAya jAyate ||2|| gRhIte pauSadhe'vazyaM, kSIyate karmasaJcayaH / garutmati sadA''sanne, kvA'pi nazyanti pannagAH ||3|| puNyAste ye hi gRhNanti, bhAvataH pauSadhavratam / yattasmAtkSIyate karma, tataH zAzvatikaM sukham // 4 // atithisaMvibhAgavratam / caturvidhA''hArapAtravastraukodAnamatra yat / atithibhyastadatithisaMvibhAgavrataM matam // 1 // annA''dInAmidaM dAnamuktaM dharmopakAriNAm / dharmopakArabAhyAnAM, svarNAdInAM na tanmatam // 2 // kAle hyupAsakaH sarvazuddhaM dAnaM dadatkila / avicchinnAn bhave prApya, bhogAn sa labhate zivam // 3 // catvAryetAni nityaM tu, kAryANyupAsakena yat / tacchikSAvratasaMjJAni, hyAdiSTAnyatra yatyatAm // 4 // saptatattvAderupadezaH / jJeyAni saptatattvAni, zramaNopAsakaiH sadA / yathA tadanusAreNa, dharme sUkSmakriyA bhavet // 1 // jIvA'jIvAzravazcA'pi, saMvaro nirjarA'pi ca / bandho mokSazceti sapta, vitta tattvAni bho ! janAH ! // 2 // tatra jIvA dvidhA jJeyA, muktAH saMsAriNastathA / anAdinidhanAH sarve, jJAnadarzanalakSaNAH // 3 // muktA ekasvabhAvA: syurjanmA''diklezavarjitAH / anantadarzanajJAnavIryA''nandamayAzca te ||4|| digvirativratAdInuddizya prabhordezanA / 455
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMsAriNo dvidhA jIvAH, sthAvaratrasabhedataH / dvitaye'pi dvidhA paryAptA'paryAptavizeSataH // 5 // paryAptayazca SaDimA:, paryAptatvanibandhanam / AhAro vapurakSANi, prANo bhASA mano'pi ca ||6|| syurekA'kSavikalA'kSapaJcA'kSANAM zarIriNAm / catasraH paJca SaD vA'pi, paryAptayo yathAkramam // 7 // ekA'kSA: sthAvarA bhUmyaptejovAyumahIruhaH / teSAM tu pUrve catvAraH, syuH sUkSmA bAdarA api // 8 // pratyekAH sAdhAraNAzca, dviprakArA mahIruhaH / tatra pUrve bAdarAH syuruttare sUkSmabAdarAH ||9|| trasAdvitricatuHpaJcendriyatvena caturvidhAH / tatra paJcendriyA dvedhA, saJjJino'saJjJino'pi ca // 10 // zikSopadezA''lApAn ye, jAnate te'tra saJjJinaH / sampravRttamana:prANAstebhyo'nye syurasaJjJinaH // 11 // sparzanaM rasanaM ghrANaM, cakSuH zrotramitIndriyam / tasya sparzo raso gandho rUpaM zabdazca gocaraH // 12 // dvIndriyAH kra[ kR] mayaH zaGkhA gaNDUpadA jalaukasaH kapardAH zuktikA''dyAzca vividhA''kRtayo matAH // 13 // yUkAmatkuNamatkoTalikSA''dyAstrIndriyA matAH / pataGgamakSikAbhRGgA daMzA''dyAzcaturindriyAH ||14|| tiryagyonibhavAH zeSA jalasthalakhacAriNaH / nArakA mAnavA devA sarve paJcendriyA matAH // 15 // manobhASAkAyabalatrayamindriyapaJcakam / AyurucchvAsaniHzvAsAviti prANA daza smRtAH || 16 // 456 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarvajIveSu dehAyurucchvAsA indriyANi ca / vikalA'saJjJinAM bhASA, pUrNAnAM saJjJinAM manaH // 17 // upapAdabhavA devA nArakA garbhajAH punaH / jarAyuHpotA'NDabhavAH, zeSAH sammUrcchanodbhavAH // 18 // sammUcchino nArakAzca, jIvAH pApA napuMsakAH / devA: strIpuMsavedAH syurvedatrayajuSaH pare ||19|| sarve jIvA vyavahAryavyavahAritayA dvidhA / sUkSmanigodA evA'ntyAste'nye'pi vyavahAriNaH // 20 // sacittaH saMvRttaH zItastadanyo mizrito'pi ca / vibhedairAntaraibhinno navadhA yoniraGginAm // 21 // pratyekaM saptalakSANi, pRthvIvAryagnivAyuSu / pratyekA'nantakAyeSu, kramAddaza caturdaza ||22|| SaT punarvikalA'kSeSu, manuSyeSu caturdaza / syuzcatasrazcatasrazca, zvabhratiryaksureSu ca ||23|| evaM lakSANi yonInAmazItizcaturuttarA / proktAni jJAnadRzyAni, sarveSAmeva janminAm ||24|| ekA'kSA bAdarAH sUkSmAH, paJcA'kSAH saJjyasajJina / syurdvitricaturakSAzca, paryAptA itare'pi ca // 25 // etAni jIvasthAnAni, mayoktAni caturdaza / samyag vijJAya puNyAya, tadrakSAM kuruta sphuTam ||26|| [jIvatattvam] ajIvAH syurdharmA'dharmavihAya:kAlapudgalAH / jIvena saha paJcA'pi, dravyANyete niveditAH // 27 // tatra kAlaM vinA sarve, pradezapracayA''tmakAH / vinA jIvamacidrUpA, akarttArazca te matAH // 28 // digvirativratAdInuddizya prabhordezanA / 457
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAlaM vinA'stikAyAH syuramUrtAH pudgalaM vinA / utpAdavigamadhrauvyA''tmAnaH sarve'pi te punaH / / 29 / / pudgalAH syuH sparzarasagandhavarNasvarUpiNaH / te'NuskandhatayA dvedhA, tatrA'baddhAH kilA'NavaH // 30 // baddhAH skandhA baddhazabdasaukSmyasthaulyA''kRtispRzaH / andhakArA''tapodyotabhedacchAyA''tmakA api // 31 // karmakAyamanobhASAviSTitocchAsadAyinaH / sukhaduHkhajIvitavyamRtyUpagrahakAriNaH // 32 // pratyekamekadravyANi, dharmAdharmoM nabho'pi ca / amUrttAni niSkriyANi, sthirANyapi sa sarvadA // 33 // ekajIvaparINAmasaGkhyA'tItapradezakau / lokA''kAzamabhivyApya, dharmA''dharmoM vyavasthitau // 34 // svayaM gantuM pravRtteSu, jIvA'jIveSu sarvataH / sahakArI bhaveddharmaH, pAnIyamiva yAdasAm / / 35 / / jIvAnAM pudgalAnAM ca, prapannAnAM svayaM sthitim / adharmaH sahakAryeSu, yathA chAyA'dhvayAyinAm // 36 / / sarvagaM svapratiSThaM syAdAkAzamavakAzadam / lokA'lokau sthitaM vyApya, tadanantapradezabhAk // 37|| lokA''kAzapradezasthA bhinnAH kAlAM'zakAstu ye / bhAvAnAM parivartAya, mukhyaH kAlaH sa ucyate // 38 // jyotiHzAstre yasya mAnamucyate samayA''dikam / sa vyAvahArikaH kAlaH, kAlavedibhirAmataH // 39 / / navajIrNA''dirUpeNa, yadamI bhavanodare / padArthAH parivartante, tatkAlasyaiva ceSTitam // 40 // 458 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ vartamAnA atItatvaM, bhAvino vartamAnatAm / padArthAH pratipadyante, kAlakrIDAviDambitA: ||41|| [ ajIvatattvam ] manovacanakAyAnAM, yatsyAt karma sa AsravaH / zubha: zubhasya hetuH syAdazubhastvazubhasya saH // 42 // [AsravaH] sarveSAmAsravANAM yo rodhahetuH sa saMvaraH / karmaNAM bhavahetUnAM, jaraNAdiha nirjarA ||43|| [ saMvaranirjare] sakaSAyatayA jIvaH, karmayogyAMstu pudgalAn / yadAdatte sa bandha: syAjjIvA: svAtantryakAraNam [jIvA'svAtantryakAraNam ] // 44 // prakRti-sthityanubhAva- pradezA vidhayo'sya tu / prakRtistu svabhAvaH syAjjJAnA''vRtyAdiraSTadhA // 45 // nikarSotkarSataH kAlaniyamaH karmaNAM sthitiH / anubhAvo vipAkaH syAt, pradezoM'zaprakalpanam // 46 // mithyAdRSTiraviratipramAdau ca krudhAdayaH / yogena saha paJcaite, vijJeyA bandhahetavaH // 47|| [bandhatattvam ] abhAve bandhahetUnAM, ghAtikarmakSayodbhave / kevale sati mokSaH syAccheSANAM karmaNAM kSaye // 48 // surA'suranarendrANAM yatsukhaM bhuvanatraye / sa syAdanantabhAgo'pi, na mokSasukhasampadaH // 49 // svasvabhAvajamatyakSaM, yadasmin zAzvataM sukham / caturvargA'graNItvena, tena mokSaH prakIrttitaH // 50 // [ mokSatattvam ] iti candraprabhAsA''khye, sthitaH kSetre jinezvaraH / candraprabhaprabhurdharmma, cakhyau dvAdazaparSadam // 51 // tato'nyatrA'parAn jIvAn, prabodhayitumAtmanA / svAmI cacAla tatsthAnAvRto narasurA'suraiH // 52 // digvirativratAdInuddizya prabhordezanA / 459
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhonirvANakalyANakam / sarvA'tizayasampUrNaH, sarvadevapariSkRtaH / vijahAra jino'nyatra, bhuvi vyomnIva candramAH // 1 // sA'rddhA dvilakSI sAdhUnAM, sAdhvI lakSatrayI punaH / sahasrA'zItisahitA, dve sahasre tu pUrviNAm // 2 // zatA'zItiH sA'vadhInAM, manaHparyayiNAM ca sA / tathA dazasahasrANi, kevalajJAnadhAriNAm // 3 // jAtavaikriyalabdhInAM, sahasrANi caturdaza / vAdalabdhimatAM saptasahasrI SaTzatAni ca // 4 // sADhe lakSe zrAvakANAM, zrAvikA lakSapaJcakam / sahasrairnavatiyUnaM,parivAro'bhavat prabhoH / / 5 / / pUrvalakSaM trimAsonaM, caturvizyaGgavarjitam / vihRtya kevalAt svAmI, yayau sammetaparvatam // 6 / / jJAtvA svaM mokSakAlaM ca, sahasramunisaMyutaH / prapede'nazanaM svAmI, mAsaM cA'sthAttathAsthitiH // 7 / / avadhijJAnato jJAtvA''sanakampena tatkSaNAt / indrA jinendramabhyeyuzcatuHSaSTirapi drutam / / 8 / / 460 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatra pradakSiNIkRtya, jagannAthaM praNamya ca / viSaNNAzca niSaNNAzca, tasthurAlikhitA iva // 9 // nabhasyakRSNasaptamyAM, zravaNasthe nizAkare / candraprabhaH prabhustasthau, dhyAnaniSkampamAnasaH // 10 // tathA niSaNNaH paryaGkA''sane sthitvA ca bAdare / kAyayoge bAdarau vAcittayogau rurodha ca // 11 / / sUkSmeNa kAyayogena kAyayogaM ca bAdaram / ruddhvA rurodha sUkSmau ca, yogau vAcittalakSaNau // 12 // iti sUkSmakriyaM nAma, zukladhyAnaM tRtIyakam / amU sUkSmatanUyogaM, kramAt prabhurasAdhayat // 13 / / tatazca dhyAnamucchannakriyaM nAma turIyakam / paJcahUsvA'kSaroccAramitakAlamazizriyat // 14 / / sarvaduHkhaparityaktaH, kevalajJAnadarzanI / kSINakarmA niSThitA'rtho'nantavIryasukharddhikaH // 15 // bandhA'bhAvAdUrdhvagatireraNDaphalabIjavat / prabhuH svabhAvAdRjunA, pathA lokA'gramAsadat // 16 / / prapannA'nazanAste'pi, sAdhavo yogarodhinaH / sarve'pyAsAdayAmAsuH, svAmivat paramaM padam / / 17 / / svAminirvANakalyANAnirvANo duHkhapAvakaH / adRSTasukhalezAnAM, nArakANAmapi kSaNam // 18 // zakrazcakAra ruditaM, mahApUtkArapUrvakam / anusaGkrandanaM cakre, krandanaM tridazairapi // 19 // tataH saGakrandanAdezAnnandanodyAnataH kSaNAt / gozIrSacandanaidhAMsi, samAninyurdivaukasaH // 20 // prabhonirvANakalyANakam / 461
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ indrA''dezAdathaindyA te, svAmidehasya hetave / vRttAmAracayAmAsuzcitAM gozIrSacandanaiH // 21 // anyeSAmanagArANAM, kRte ca tridivaukasaH / caturasrAM citAM cakruraparasyAM punardizi // 22 // indraH kSIrodapayasA, snapayitvA prabhorvapuH / vilipya candanarasairdivyavastrairavAsayat // 23 // anye tu devA anyeSAM munInAM vidadhustathA / indro ratnazibikAyAM, cikSepa bhagavadvapuH ||24|| anyasyAM tu zibikAyAmanyeSAM vratinAM vapuH / uddadhAra hariH svena, svAminaH zibikAM sazuk // 25 // munInAmapareSAM tu, zibikAmapare surAH / devA devyazca cakrurdrAk, saGgItanRttarAsakAn // 26 // atha prAcInacitAyAM, vAsavaH svAminastanum / sthApayAmAsa sAdhUnAmanyeSAmaparatra tu ||27|| athendrA''dezAdagni ca, nyadhuragnikumArakAH / vAyavo jvAlayAmAsuH, karpUraM cikSipuH surAH // 28 // muktvA'sthi dhAtavo yAvaddagdhAstAvaccitA'nalam / vyadhApayan surAH kSIrAmbhodhIrmeghakumArakAH // 29 // pratimAvatpUjayituM, svavimAne purandaraH / agrahIduparitanIM, daMSTrAM vAmetarAM prabhoH ||30|| , IzAno'pi vAmadaMSTrAM, camaro'dhastanIM punaH / savyAM tathA balirvAmAmanye dantAn sakIkasAn // 31 // tato nandIzvaradvIpe zAzvatapratimotsavam / kurvANAste tu gIrvANAH sendrAH svaM svaM padaM yayuH ||32|| 462 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaumAre pUrvalakSe dve, sArddha rAjyasthitau punaH / pUrvalakSAH SaT ca sArddhAzcaturvizyaGgasaMyutAH // 33 // caturvizatyaGgahInaM, pUrvalakSaM punarvate / ityAyuH pUrvalakSANi, daza candraprabhaprabhoH // 34 // supArzvasvAminirvANAcchrIcandraprabhanirvRtiH / zateSvarNavakoTInAM, vyatIteSu navasvabhUt // 35 / / iti zrIdevendrA''cAryaviracite zrIcandraprabhasvAmicarite bhavatrayavarNano nAma dvitIyaH paricchedaH // prabhonirvANakalyANakam / 463
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ granthakartuH prshstiH| nAgendragacche vikhyAtAH, paramArA'nvayottamAH / zrIvarddhamAnanAmAnaH, sUrayo'stA'rayo'bhavan // 1 // guNagrAmA'bhirAmo'tha, rAmasUrirbabhUva saH / yadA''syakamalakoDe, cikrIDurvacanazriyaH // 2 // siddhAntA''dityamAzritya, kalApUrNaH suvRttabhAk / candravatprItidaH so'bhUccandrasUristataH param // 3 // vidyAvallImahAvRkSaH, saMyamapratimArathaH / saMsArA'bdhisadAyAnaM, devasUrirgurustataH / / 4 / / siddhavidyArasasparzAt, suvarNatvamupAgatam / zivAyA'bhayasUrINAM, vacastAramupAsmahe // 5 // nirvAsyA'nyagirazcittAnyavaSTabhya sthitA nRNAm / yadvAk so'bhUjjagatkhyAtaH, zrImaddhanezvaraH prabhuH // 6 / / yadvAggaGgAtribhirmArgastarkasAhityalakSaNaiH / punAti jIyAdvijayasiMhasUriH sa bhUtale / / 7 / / zrIdhanezapade sUridevendrA''khyaH svabhaktitaH / puNyAya caritaM cakre, zrImaccandraprabhaprabhoH // 8 // 464 candraprabhacaritre dvitIyaH paricchedaH /
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyomasthAlatalasthitiH pratidizaM vikSipya tAraudanaM, pItvA candramahaH payo dadhadavaSTambhaM ca dhAtryAM karaiH / bAlA' [SC: patadindukandukamamAvAsyAsu dhRtvA kSipedyAvattAvadidaM caritramavanau cAndraprabhaM nandatAt // 9 // catuHSaTdvyekasaGkhye ca, "1264" jAte vikramavatsare / somezvarapure'traitaddvimAsyAM caritaM kRtam // 10 // 2161 / / sarvasaGkhyA 5325 // // zrIcandraprabhasvAmicaritaM samAptam // granthakarttuH prazastiH / 465
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. gaNivaryazrI dvArA sarjita - saMpAdita sAhitya rU. 10/* aprApya * rU. 5/rU. 60/ - rU. 5/ likhita : siddhAMtonA dhanurdhArI . aprApya nahi joie, 2600nI rASTrIya ujavaNI ...... aprApya 6 mAsathI adhika upavAsa jaina zAsanane mAnya kharAM aprApya ra600nuM jherIluM AkramaNa .. eprApya mArI bAra pratijJAo (traNa AvRtti) (zrAvakanA 12 vratanI TUMkI ane saraLa samaja) ................... .............. hAMkI kADho, giranAra ropa-vene ... sImaMdhara svAmInI bhAvayAtrA (traNa AvRtti) ............... .......... rU. 10/bhAvAcArya vaMdanA (be AvRtti) japo nAma, sUrirAma zraddhAMjali . sAdara... sametazikharanI bhAvayAtrA aprApya nUtana arihaMta vaMdanAvalI pUrva puruSonI aMtima ArAdhanA sAdara... keTalAMka pUrvajanmo bhAga-1-2-3-4-pa-6 ..... sAdara... aSTApadatIrthanI bhAvayAtrA-sacitra (be AvRtti) . ....... rU. 50/prAcIna graMtha + nUtana TIkA : kArnivarkiMzizna + tatvariTa + anvaya + zabdArtha + bhAvArtha ratrapaviti + maphaktamAtra TIkA + anvaya + zabdArtha + bhAvArtha sahirvaradAm + AvadhipatA TaT + saTIkagUrjarAnuvAda sumatisavamadAvyam + mokSamaznarI TI. + saTIkagUrjarAnuvAda anuvAdita H tapA-kharatara bheda saMpAdita : stutinaMdinI gAyuM, mAnatuMga sUrie.. aprApya thacaritram (gadya) prata vezvarI - 1 ane 2 (saMskRta volyuma) zobhana stuti (anvaya-anuvAda sAthe) .. aprApya zobhanattara-vattimAnA khaMDa-1 ane 2 (5 TIkA + 1 avacari sahita). pravotharinAma:. .. aprApya pArzvanAthacaritram (pU. hemavijayagaNikRta) grAmaritram - 1 ane 2 kumArapALa rAjAnA rAsanuM rahasya prApya pustako / graMtho pU. sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtone temaja jJAnabhaMDArane bheTa ApavAmAM Ave che. jemane khapa hoya temaNe eka PC. kasuma-amRta TrasTa, vApInA saranAme lakhI pustaka maMgAvI levA.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAcIna graMtha + nUtana TIkA - saTIka anuvAdavALA graMtho TREN PRECIN sumatizambhavamahAkAvyam giTinAmA zi * rIta thrynovA gaNitavardhanavijayaH be nica' TIma ane mAvAnuvAda dvArA samale kuta gazvara kumArapALa praNIta AtmaniMdA dvAtriMzikA .munirAja zrI hita nava mArAja saMskRtaprAyopeta saTIkagurjarAnuvAdasamanvIta TIkA samalaGkRta samyaktvarahasyaprakaraNam frente a po prete Rabben rIta: redban manamAlA TIkA * bhAvAnuvAda dvArA samalaMkRta 2cdll32 paMcaviMzi pU. pUrNAnAM bhagata thI anakIjI ja
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ HAMARINDAVAAAAAAAAAL bhakita sAhitya mAmalA sAmAjiziyana prabodhacintAmaNiH pArzvanAthacaritram zobhana stuti kAdambarI kAdambarI pani hijAgavijaya learner tapA-kharatara bheda zobhanastuti vRttimAlA zobhanastuti vRttimAlA dvitIyaH khaNDa more Pr -apr re Pantali samuwise duii bila kumArapALa cAnA tension NARAAR ppaNAnapaNAyAmparaparAdhyApaka
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAgennagacchavaH zrIdevendrasUrIzvaraH sanabdha zrIcandraprabhacaritram (prathamaH khaNDaH) HRIBERS nAgendagIpaH zrIdevendagarIdharaH bandako lAvAyalA dhUmapANi zrIvilavardhanavijayaH |pUra prakAra kusuma-amRta dRsTa - mApI zrIcandraprabhacAritram (dvitIyaH khaNDaH) RHITHI masUNa akAdamI Tejas Printers AHMEDABAD M. 98253 47620