Book Title: Agam 13 Upang 02 Rajprashniya Sutra Part 01 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006441/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo arihaMtANaM namo siddhANaM namo AyariyANaM namo uvajajhAyANaM namo loe savva sAhUNaM eso paMca namukakAro savva pAvappaNAsaNo maMgalANaM ca savvesiM paDhamaM havaI maMgalaM Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinAgama prakAzana yojanA pa. pU. AcAryazrI ghAMsIlAlajI mahArAja sAheba kRta vyAkhyA sahita DVD No. 2 (Gujarati Edition) :: yojanAnA Ayojaka :: zrI caMdra pI. dozI - pIeca.DI. website : www.jainagam.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RA SHRI PART: 1 zrI rAjapraznIya sUtra SUTRA bhAgaH 1 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI-ghAsIlAlajI-mahArAjaviracitayA prameyacandrikAvyAkhyayA vyAkhyayA samalaGkRtaM hindI-gurjara-bhASA'nuvAdasahitamzrI rAjapraznIyasUtram / RAAJPRASHNIVA SUTRAM (prathamo bhAgaH) dvitIyAvRttiH Lun Zuo Zuo Xiao "Qi Ye Qi Ye Chuang Ye Neng Zuo Jiu Zuo Zuo Zuo Zuo Zuo Zuo Zuo Zuo Zuo Zuo Zuo Zuo Zuo Zuo Zuo niyojakaH saMskRta-prAkRtajJa-jainAgamaniSNAta-priyavyAkhyAnipaNDitamuni-zrI kanhaiyAlAlajI mahArAja prakAzaka: a0 bhA0 zve0 sthA0 jainazAstroddhArasamitipramukha zreSThi-zrI baladevabhAI DosAbhAI paTela mahodayaH mu0 ahamadAbAda IsavIsan dvitIyAvRtiH prati 250 1990 vIra-saMvat vikrama saMvat 2516 2046 mUlyam-ru0 100-00 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLavAnuM ThekANuM : zrI a. bhA. che. sthAnakavAsI jaina zAstroddhAra samiti sthA. jaina upAzraya, zAradAbAI hauspiTala sAme, sarasapura, amadAvAda, ye nAma kecidiha naH prathayantyavajJAM, jAnanti te kimapi tAn prati naiSa yatnaH / utpatsyate'sti mama ko'pi samAnadharmA, kAlohyayaM niravadhivipulA ca pRthvI // 1 // harigItacchadaH karate avajJA jo hamArI yatna nA unake liye / jo jAnate haiM tattva kucha phira yatna nA unake liye / janamegA mujhasA vyakti koI tatva isase pAyagA / hai kAla niravadhi vipula pRthvI dhyAna meM yaha lAyagA // 1 // mUlya rUA. 100-00 bIjI AvRtti : prata 250 vIra saMvata : 2516 vikrama saMvata : 2046 I svI sa n : 1990 : mudraka : kAMtilAla DI. zAha bharata prinTarI" nyu mArkeTa, pAMjarApoLa, rIlIpha roDa, amadAvAda-10 phona : 387964 zrI rAjapraznIya sUtraH 01 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdhyAya mATe khAsa sUcanA A sUtranA mUlapAThano svAdhyAya divasa ane rAtrinA prathama prahare tathA cothA prahare karAya che. (2) prAta:uSAkALa, sanyAkALa, madhyAhna, ane madhyarAtrimAM be-be ghaDI (48 miniTa) vaMcAya nahIM, sUryodayathI pahelAM 24 miniTa ane sUryodayathI pachI 24 miniTa ema be ghaDI sarvatra samajavuM. mAsika dharmavALAM strIthI vaMcAya nahIM temaja tenI sAme paNa vaMcAya nahIM. jyAM A strIo na hoya te oraDAmAM besIne vAMcI zakAya. (4) nIce lakhelA 32 asvAdhyAya prasaMge vaMcAya nahIM. (1) AkAza saMbaMdhI 10 asvAdhyAya kAla. (1) ulkApAta-moTA tArA khare tyAre 1 prahara (traNa kalAka svAdhyAya na thAya.) (2) digdAha-koI dizAmAM atizaya lAlavarNa hoya athavA koI dizAmAM moTI Aga lagI hoya to svAdhyAya na thAya. garjArava -vAdaLAMno bhayaMkara garjArava saMbhaLAya. gAjavIja ghaNI jaNAya to 2 prahara (cha kalAka) svAdhyAya na thAya. nirdhAta-AkAzamAM koI vyaMtarAdi devakRta ghoragarjanA thaI hoya, athavA vAdaLo sAthe vIjaLInA kaDAkA bole tyAre ATha prahara sudhI svAdhyAya nA thAya. (5) vidyuta--vijaLI camakavA para eka prahara svAdhyAya na thA. (6) cUpaka-zuklapakSanI ekama, bIja ane trIjanA divase saMdhyAnI prabhA ane caMdraprabhA maLe to tene cUpaka kahevAya. A pramANe cUpaka hoya tyAre rAtrimAM prathama 1 prahara svAdhyAya na karavo. (7) yakSAdIta-koI dizAmAM vIjaLI camakavA jevo je prakAza thAya tene yakSAdIpta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. (8) ghumika kRSNa-kAratakathI mahA mAsa sudhI dhUmADAnA raMganI je sUkSma jala jevI dhUmmasa paDe che tene dhUmikAkRSNa kahevAya che. tevI dhUmmasa hoya tyAre svAdhyAya na karavo. (9) mahikAzveta-zItakALamAM zvetavarNavALI sUkSma jalarUpI je dhummasa paDe che. te mahikAzveta che tyAre svAdhyAya na karavo. (10) rajauddaghAta-cAre dizAmAM pavanathI bahu dhULa uDe. ane sUrya DhaMkAI jAya. te rajauddAta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) audArika zarIra saMbaMdhI 10 asvAdhyAya (11-12-13) hADakAM-mAMsa ane rUdhira A traNa vastu agnithI sarvathA baLI na jAya, pANIthI dhovAI na jAya ane sAme dekhAya to tyAre svAdhyAya na karavo. phUTeluM iMDu hoya to asvAdhyAya. (14) maLa-mUtra--sAme dekhAya, tenI durgadha Ave tyAM sudhI asvAdhyAya. (15) smazAna--A bhUminI cAre bAju 100/100 hAtha asvAdhyAya. (16) caMdragrahaNa-jyAre caMdragrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 8 muhUrta ane utkRSTathI 12 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (17) sUryagrahaNa--jyAre sUryagrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 12 muhUrta ane utkRSTathI 16 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (18) rAjavyagrata-najIkanI bhUmimAM rAjAonI paraspara laDAI thatI hoya tyAre, tathA laDAI zAnta thayA pachI 1 divasa-rAta sudhI svAdhyAya na karavo. (19) patana-koI moTA rAjAnuM athavA rASTrapuruSanuM mRtyu thAya to teno agnisaMskAra na thAya tyAM sudhI svAdhyAya karavo nahIM tathA navAnI nimaNuMka na thAya tyAM sudhI UMcA avAje svAdhyAya na karavo. (20) audArika zarIra-upAzrayanI aMdara athavA 100-100 hAtha sudhI bhUmi upara bahAra paMcendriyajIvanuM mRtazarIra paDyuM hoya to te nirjIva zarIra hoya tyAM sudhI svAdhyAya na karavo. (21thI 28) cAra mahotsava ane cAra pratipadA-ASADha pUrNimA, (bhUtamahotsava), Aso pUrNimA (indra mahotsava), kArtika pUrNimA (skaMdha mahotsava), caitrI pUrNimA (yakSamahotsava, A cAra mahotsavanI pUrNimAo tathA te cAra pachInI kRSNapakSanI cAra pratipadA (ekama) ema ATha divasa svAdhyAya na karavo. (29thI 30) prAtaHkAle ane sabhyAkALe dizAo lAlakalaranI rahe tyAM sudhI arthAta sUryodaya ane sUryAstanI pUrve ane pachI eka-eka ghaDI svAdhyAya na karavo. (31thI 32) madhya divasa ane madhya rAtrie AgaLa-pAchaLa eka-eka ghaDI ema be ghaDI svAdhyAya na karavo. uparokta asvAdhyAya mATenA niyamo mUlapAThanA asvAdhyAya mATe che. gujarAtI Adi bhASAMtara mATe A niyamo nathI. vinaya e ja dharmanuM mUla che. tethI AvA AvA vikaTa prasaMgomAM gurunI athavA vaDIlanI icchAne AjJAne ja vadhAre anusaravAno bhAva rAkhavo. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) (2) (3) (8) svAdhyAya ke pramukha niyama isa sUtra ke mUla pATha kA svAdhyAya dina aura rAtrI ke prathama prahara tathA cauthe prahara meM kiyA jAtA hai I prAtaH USA-kAla, sandhyAkAla, madhyAhna aura madhya rAtrI meM do-do ghaDI ( 48 miniTa) svAdhyAya nahIM karanA cAhie, sUryodaya se pahale 24 miniTa aura sUryodaya ke bAda 24 miniTa, isa prakAra do ghar3I sabhI jagaha samajhanA cAhie / mAsika dharmavAlI striyoM ko svAdhyAya nahIM karanA cAhie, isI prakAra unake sAmane baiThakara bhI svAdhyAya nahIM karanA cAhie, jahA~ ye striyA~ na hoM usa sthAna yA kakSa meM baiThakara svAdhyAya kiyA jA sakatA hai / nIce likhe hue 32 asvAdhyAya - prasaMgo meM vA~canA nahIM cAhie-- (1) AkAza sambandhI 10 asvAdhyAyakAla (1) (2) (3) (8) (5) (6) (7) (8) ulkApAta--bar3A tArA TUTe usa samaya 1 prahara (tIna ghaNTe) taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / digdAha -- kisI dizA meM adhika lAla raMga ho athavA kisI dizA meM Aga lagI ho to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / garjArava--bAdaloM kI bhayaMkara gaDagaDAhaTa kI AvAja sunAI detI ho, bijalI adhika hotI ho to 2 prahara (cha ghaNTe ) taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / nirghAta - AkAza meM koI vyantarAdi devakRta ghora garjanA huI ho athavA bAdaloM ke sAtha bijalI ke kaDAke kI AvAja ho taba ATha prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / vidyuta - bijalI camakane para eka prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie I yUpaka -- zukla pakSa kI prathamA, dvitIyA aura tRtIyA ke dino meM sandhyA kI prabhA aura candraprabhA kA milAna ho to use yUpaka kahA jAtA hai| isa prakAra yUpaka ho usa samaya rAtrI meM prathamA 1 prahara svAdhyAya nahIM karanA cAhie I yakSAdIpta-- yadi kisI dizA meM bijalI camakane jaisA prakAza ho to use yakSAdIpta kahate haiM, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / dhUmikA kRSNa - kArtika se mAgha mAsa taka ghU~e ke raMga kI taraha sUkSma jala ke jaisI dhUmasa (koharA) par3atA hai use dhUmikA kRSNa kahA jAtA hai isa prakAra kI dhUmasa ho usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) mahikAzveta--zItakAla meM zveta varNavAlI sUkSma jalarUpI jo dhUmasa par3atI hai vaha mahikAzveta kahalAtI hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (10) rajodghAta--cAroM dizAoM meM teja havA ke sAtha bahuta dhUla uDatI ho aura sUrya Dha~ka gayA ho to rajodghAta kahalAtA hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (9) aitihAsika zarIra sambandhI 10 asvAdhyAya -- (11,12,13) hADa-mAMsa aura rudhira ye tIna vastue~ jaba taka agni se sarvathA jala na jAe~, pAnI se dhula na jAe~ aura yadi sAmane dikhAI deM to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / phUTA huA aNDA bhI ho to bhI asvAdhyAya hotA hai / (14) (15) (16) mala-mUtra - sAmane dikhAI hetA ho, usakI durgandha AtI ho taba-taka asvAdhyAya hotA hai / I zmazAna -- isa bhUmi ke cAroM tarapha 100 - 100 hAtha taka asvAdhyAya hotA hai / (19) candragrahaNa--jaba candragrahaNa hotA hai taba jaghanya se 8 muhUrta aura utkRSTa se 12 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie | (17) sUryagrahaNa - jaba sUryagrahaNa ho taba jaghanya se 12 muhUrta aura utkRSTa se 16 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (18) rAjavyudgata -- najadIka kI bhUmi para rAjAoM kI paraspara lar3AI calatI ho, usa samaya tathA lar3AI zAnta hone ke bAda eka dina-rAta taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / patana -- koI bar3e rAjA kA athavA rASTrapuruSa kA dehAnta huA ho to agnisaMskAra na ho taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie tathA usake sthAna para jaba taka dUsare vyakti kI naI niyukti na ho taba taka UMcI AvAja meM svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (20) audArika zarIra -- upAzraya ke andara athavA 100 - 100 hAtha taka bhUmi para upAzraya ke bAhara bhI paJcendriya jIva kA mRta zarIra par3A ho to jaba taka vaha nirjIva zarI vahA~ par3A rahe taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (21 se 28) cAra mahotsava aura cAra pratipadA - ASAr3hI pUrNimA ( bhUta mahotsava), Aso pUrNimA (indriya mahotsava), kArtika pUrNimA ( skandha mahotsava), caitra pUrNimA (yakSa mahotsava) ina cAra mahotsavoM kI pUrNimAoM tathA usase pIche kI cAra, kRSNa pakSa kI cAra pratipadA (aikama) isa prakAra ATha dinoM taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29 se 30) prAtaHkAla aura sandhyAkAla meM dizAe~ lAla raMga kI dikhAI deM taba taka arthAt sUryodaya aura sUryAsta ke pahale aura bAda meM eka-eka ghar3I svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (31 se 32) madhya divasa aura madhya rAtrI ke Age-pIche eka-eka ghar3I isa prakAra do ghar3I svAdhyAya nahIM karanA caahie| uparokta asvAdhyAya sambandhI niyama mUla pATha ke asvAdhyAya hetu haiM, gujarAtI Adi bhASAntara hetu ye niyama nahIM hai / vinaya hI dharma kA mUla hai tathA aise vikaTa prasaMgoM meM gurU kI athavA bar3oM kI icchA evaM AjJAoM kA adhika pAlana karane kA bhAva rakhanA cAhie / Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI rAjaprazIya sUtra bhA. 1 kI viSayAnukramaNikA pAnA naM. w w 14 2 16 31 Com 43 45 ^ anu. viSaya maMgalAcaraNa AmalakalpA nagarIkA varNana sUryAbhadevane avadhijJAnase jabuddhipako dekhA AmakalpAnagarImeM virAjamAna bhagavAnako vandanA ke liye sUryAbhadevakA AnA devakRta samavasaraNa bhUmikA saMbhArjamAdikA varNana bhagavAnko vandanAke liye sUryAbhadevakI dhoSaNA bhagavAnko varadAnake liye sUryAbhadevakA gamanakI vyavasthAkA varNana sUryAbhadevakA bhagavAnako vaMdanA karanA aura apanA paricaya denekAvArNana bhagavAnakA sUryadevako sva kartavyakata kathana sUryAbhadevakA bhagavAnakI paryApAsanAkA kathana 11 bhagavAnane kahI huIdharmakathA sUryAbhadevakA bhavasidhi Adi viSayameM praznotara 13 nATayavidhi batAne ke liye bhagavAnane prati sUryabhadevakI prArthanA sUryAbhadevake samuddhAtakA varNana 15 sUryAbhadevake nATyavidhiko dikhAnA 16 sUryAbhadevakA nATyavidhikA saMharaNa 17 devaRddhike pratisaMharaNake viSaya praznotara 18 sUryAbhavimAnakA varNana 19 vaSaSThameM rahe have prAsAdAvAMsakakA varNana 20 pamavaravedikAkA varNana o s 10 12 101 104 14 108 121 135 136 139 187 191 zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anu. viSaya pAnA naM. 2 ) 203 208 214 222 224 227 230 mUlaprAsAdAvata kAdikakA varNana sudharmasabhA AdikA varNana akSapATaka ora akSapATakameM rahI hui vastuoMkA varNana sUpa kA varNana sudharmasabhAkA varNana jina paDimAke svarUpanA nirupaNa upapAtasabhAkA varNana upapAtake anantara sUryAbhadevakA cintana samAnikadevake kathanAnusArase sUryAbhadevakAkArya karanA sUryAbhadevakA indrAbhiSekanA varNana sUryAbhavimAnakAdeva dvArA ke sajIkaraNakA varNana 3ra sUryAbhadevake indrAbhiSeka AdikA varNana 33 sUryAbhadevake gadhaityAdidhAraNa karanekA varNana 34 sUryAbhadevake alaMkAra dhAraNa karanA ityAdikA varNana 35 sUryAbhadevake kAryakramakA varNana 36 sUryAbhadeva kRta pratimApUjA carcA 37 sUryAbhadevakA sudharmasabhA praveza AdikA nirupaNa 38 sUryAbhadevakI sthiti viSayameM gautamasvAmInA prazna 232 239 245 247 250 252 261 273 281 zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgalAcaraNa maMgalAcaraNanA gujarAtI-anuvAda. 'zuniSTharanidhAna 'phAti / atha -( munindaranidhAnam ) karmonAM sarvathA kSayathI utpanna kevaLajJAna vagere ghaNA guNNAnA bhaDAra, (qvRkSopamAnam ) bhavya jIvAne mATe sakala siddhine ApanArA heAvAthI kalpavRkSa jevA, (namitasurasamAgam ) bhaktine lIdhe devA jemanI samakSa zradghAvanata che, (sidghinaiyAdhirAjJam ) siddhirUpI mahelanA sarvAdhikArI, (TMhihiruvinAzam) kalikAlanA pApAne naSTa karanArA, (macavodhaprAram ) bhavya jIvAne mATe niLayeAdharUpa prakAza karanArA (zivasulavamunIndram ) kalyANakArI sukha ApanArA temaja muniyAmAM indrasvarUpa evA (ninendra vIra naumi) jinendravIra bhagavAnane huM namaskAra karUM chuM. vizeSA TIkA karanAre jinendravIra bhagavAnanA mATe je A badhAM vizeSapado prakaTa karyA che, te temanAmAM vizeSatA pratipAdana karanArA hAvA badala anyayeAgavyavacchedaka che keTalAka siddhAMtakAronA mata mujaba jIvAtmA evA paNa manAya che ke te ka`maLane kAIpaNa kALe spardhA nathI, tenA mATe IzvaratvanuM jJAna AdikALathI cAlatuM Ave che, ane khIjA kAIpaNa jIvAtmAnI te sthAna upara prabhutva sthApita karavA jeTalI tAkAta nathI A siddhAMta sArA nathI kemake jyAM sudhI AtmA ka maLathI dUSita thayeleA rahe che, tyAM sudhI te peAtAnI vAstavika zuddhithI dUra rahe che. AtmAnI sapUrNa paNe zuddhija paramAtmadazA che. evA kAi paNa jIvAtmA nathI ke je zarUAtathI ja kamaLanA saMsaga thI dUra rahyo hAya. azuddhipUrvaka ja zuddhi prApta karavAnuM ahI vidhAna che. A vAtane samajAvavA mATe ja ( hihivinArAm) 'A padma mUkayuM che. kali' padya rAganA upalakSaka che, eTale ke jyAM sudhI AtmAmAM rAgadveSa mATe sthAna rahe che tyAM sudhI kAI paNa jIvAtmA kalila ? pApane naSTa karanArA thai zakatA nathI. * kalila ' A pada paNa karmAnuM upalakSaka che, jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mAhanIya, Ayu, nAma, gotra ane aMtarAya A ATha karyAM che. AmAMthI keTalAka pAparupa ane keTalAka puNya pApa rUpavALAM che. 6 zrI rAjapraznIya sUtra : 01 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' jina puNya pApa nahIM kInA, Atama anubhava cittadInA / tina hI vidhi Aghata roke saMvara lahi sukha avaloke // A kathana mujaba puNya ane pApane rAkavAthI ja savarapUrvaka AtmAnI zuddhi thAya che. prabhu mahAvIre tIrthaMkara paraparA mujaba A baMnene naSTa karIne Atmazuddhi rUpa muktine meLavI che eja vAta TIkAkAre A padathI spaSTa karI che. guni nidhAnam 'A padyanuM spaSTIkaraNa TIkAkAre A pramANe karyuM' che ke AtmAthI jyAre AThakarmAnA sa'pUrNa paNe nAza thaI jAya che tyAre te ana tajJAna, anaMtadarzana, ana tasukha ana'tavIya vagere ATha guNeAthI cukta thai jAya che. kemake AtmAnA A adhA sAcA zuddhaguNAnA utpanna thavAmAM A badhAM karmo khAdhaka hAya che mATe mukti avasthAmAM AtmA phakta cha miethI ja yukta rahe che. A vAta A padathI spaSTa karavAmAM AvI che. 'vRkSovamAnam ' padavaDe TIkAkAre A vAta spaSTa karI che keAtmA jyAM sudhI pote zudhdha thatA nathI tyAM sudhI te khIAene paNa zudhdhinAM mAnA upadeza ApI zakatA nathI. prabhumahAvIre pAtAnI zudhdhi karIne kevaLajJAna meLavyuM ane tyAra pachI jIvAne AtmazuddhinI. dezanA ApI che. eTalA mATe kalpavRkSa jema ciMtita-IcchitapadmA ne ApanAra che, temaja bhavya jIvA vaDe icchita muktine ApanAza 6 zrI rAjapraznIya sUtra : 01 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhuvIra che kemake temaNe bhavya jenA mATe zuddhinA mArgane upadeza karyo che. e upadeza bIjA tIthikethI meLavI zakAto nathI kemake temane AtmA A jAtanI zuddhithI rahita che. "namittasurasamAgaF ' padathI TIkAkAre bhaktinI tIvratA darzAvI che, mATe eja bhaktyAtizayanA pAtra che. "siddhiAdhirAnam' padathI TIkAkAre e vAta spaSTa karI che ke muktione pahoMcele jIva tyAMthI pharI A saMsAramAM AvatuM nathI kemake te tyAMne saMpUrNapaNe adhikArI thaI jAya che, tyAMno saMpUrNa paNe adhikArI thaI javAne hetu e che ke kRtakRtya thayelo jIva niSkAma hoya che. niSkAma paNa te jyAre AtmAthI mohanIyakamane saMpUrNapaNe vinAzaka thAya che, mehanIyakarmane saMpUrNa paNe vinAza thaI gayA bAda AmA siddhigati rUpa saudha (bhavana) no adhikArI-pAtra thaI jAya che. A jAtanI pAtratA meLavyA bAda AtmA A janma maraNa rUpa saMsArathI para thaI jAya che. saMsArathI para thaI javuM eja "siddhidhAdhirajJA" che. A pramANe siddhisamadhAdhirAjatva prApta karelo jIva pharI janma maraNarUpa saMsAramAM janma meLavate nathI. "mavyo dhamAAM ' pada vaDe TIkAkAre e vAtanI spaSTatA karI che ke bhavyajIne emanAthI samyagU jJAnarUpa bodhane prakAza prApta thayA che. kemake je pote prakAzamaya hoya che-teja bIjAone prakAza ApanAro hoya che. kevaLajJAnarUpa prakAzapuMjathI prakAzita vIra bhagavAna prakAzita che. eTalA mATe bIjA bhavya jIe paNa teozrIthI kevaLajJAna rUpa prakAzapuMja meLavyA che. A kathanathI prabhuvIramAM saMpUrNa paNe svArtha varatAno abhAva pratipAdita karyo che kemake je mArgane anusaratAM prabhue jAte kevaLajJAnarUpa prakAzapuMja meLavyuM che, teja mArgane upadeza bhavya jIvone paNa prabhue Ape che. A upadezanAM kAmamAM teo zrI nispRha rahyA che. "zivamunIndra" padathI TIkAkAre potAne A jAtane bhAva darzAvyo che ke bhagavAna potAnA mArgane anusaranAra bhavya jenA mATe muktisukhane ApanArA che ane muniomAM IndrasvarUpa che. teo zivasukha ApanAra che evuM je kathana che te phakta vyAvahArika ja che. hakIktamAM te teo koIne ya zivasukha ApatA paNa nathI ane keAIne ya tenAthI vaMcita paNa rAkhatA nathI. dareke dareka mANasa potAnA kartavya mujaba muktimArga tarapha vaLIne muktisukhane meLave che. ane tenAthI pratikULa mArgane anusarIne te sukhathI vaMcita rahe che. A vAta barAbara che ke bhavya jIvone temanA nimittathI ja hitanI prApti thAya che eTalA mATe A vAtane spaSTa karavA mATe "zivakuva" A pada mUkayuM che. "munIndra" padathI e vAta samajAvavAmAM AvI che ke jeo vApha saMyama rAkhe che eTale ke bhASAsamitinuM pAlana kare che teo muni hoya che. bhASAsamitinuM pAlana zrI rAjaprazrIya sUtra: 01 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A vAkaca teA upalakSaNarUpa che. enAthI paNa vadhArAnI khIjI iryAsamiti vagere samitionuM pAlana kare che, te munionA ke te muniemAM e vIraprabhu indrarUpa eTalA mATe che ke e tIrthaMkara nAmakarmanI prakRtinA udayavALA che. muniyA jyAre bhASAsamitine pAlanArA hoya che tyAre kAIne zApa vagere ApIne ane koinI sevA bhakti vagerethI prasanna thaIne tenuM ISTa ke aniSTa munie karatA rahe che A jAtanI mAnyatA enAthI dUra thai jAya che. kemake bhASA samitimAM vANInu sa yamana thaI jAya che, ane temAM zApa vagerene lagatI keAI paNa vAtanA saMbadha rahetA nathI. jyAM A jAtanuM' AcAraNu hAya che tyAM sAcA arthAMmAM na munie che ane na munIndro che. prabhu vIra ja sAcA munIndra che kemake temanA nimittathI ja dareke dareka bhavyajana pAtapeAtAnI ceAgyatA mujaba kalyANamA rUpa abhiSita mA tarapha AgaLa vadhe che. ethI emanA vaDe jIvAnu` kalyANa ja thAya che. akalyANa kAI paNa divase thayuM nathI thatuM nathI ane bhaviSyamAM koI paNa divase thaze paNa nahi. A ja bhAva zivasuNamunIndra 'vizeSaNathI prakaTa thayA che. ethI A badhAM vizeSaNA anya ceAgavyavacchedaka che,evI vAta siddha thAya che. / / 1 / " 8 jacaraLadhArM prANapUrvAdhi--pAram ' cAri| artha-( vaLadhAram ) karaNa sattarI ane caraNa sattarIne sArI rIte dhAraNu temaja pAlana karanArA, ( xCpUrvAdhivAr ) agiyAra aMga ane cauda pUrvarUpa samudranA pAragAmI, ( jImasanuLadhAma) zubhakAraka samyag darzana vagere guNAne dhAraNa karanArA ( trACsasAraNam ) sa'sAranA pArane pAmanArA, (hita rudhim ) badhI labdhine dhAraNa karanAra, ( vijJAnasiddhim ) manaHpayajJAnane dhAraNa karanArA evA ( mirAmam) sarvottama ( tenautama gaLadhara namAmi ) sa`sAra prasiddha gautama gaNadharane huM namana karU chuM. bhAvArtha :-A leAka vaDe vamAna-vIra-bhagavAnanA prasiddha gautama gaNadharane namana karavAmAM AvyuM che. gautama gaNudhare karaNa sattarI ane caraNa sattarInA sevanathI peAtAnA saMyamane khUbaja zreSTha banAvI lIdhA hatA. tee cauda pUrvanA zrI rAjapraznIya sUtra : 01 9 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAThI hatA. samyagdarzana vagere guNenI pUrNa jAgRtithI temaNe te ja bhavamAM mukti meLavI lIdhI hatI badhI siddhio ane mana:paryayajJAnanI siddhi temane mukti pahelAM ja maLI cUkI hatI. te 2 prArAprArAsita cA jJAnamAtA" rUcAri artha-(vinavAdhivAnA ) jinendra prabhunA mukhamAM rahenArI evI (vA) je (ra ) jinavANuM che, te (jJAnamAtA sTansI) jJAnanA prakAzathI prakAzita thatI evI lAge che ke jANe te (jAnA asti) hasI na rahI hoya ! (prArA prArA) prakAzane ja jyAMthI prakAza prApta thAya che (malhAruddhamAtA) evI te jinavANI potAnI zuddha kAMti vaDe (atizuddhikatA) badhI dizAo ne svaccha banAvI rahI che eTalA mATe (aa sArA ne rasajJa nivAjJa kag) te jinavANuM mArI jIbhamAM vasanArI thao. bhAvArtha -TIkAkAre ahIM jinavANIne potAnI jIbha upara rahevA vinaMtI karI che. tenuM kAraNa temaNe A pramANe spaSTa karyuM che ke A jinavANIne prakAza prakAza karatAM paNa vadhAre che. kemake prakAzathI prakAzita thatA paNa keTalAka padArtho bodhagamya thatA nathI, paraMtu jemanA hRdayamAM kevala jJAnane prakAza hoya che. evA mANasane sUma, dUranA ane aMtarita rahenArA badhA padArtho hathelI upara mUkelA AmaLAnI jema spaSTa paNe badhagamya hoya che. A jinavANI jinendranA mukhamAM vase che. eNe potAnI nirmaLa kAMtithI badhI dizAone prakAzita karI dIdhI che. evI TIkAkAre potAnI namra bhAvanA prakaTa karI che. | 3 | 'saguptisamitiM samAM viratimAdadhAnaM sadA' ityAdi / sUtrArtha-(samAM saguNasamitti) saMpUrNa paNe pAMca samiti ane traNa guptione pAlanArA, ( sa virati dhAna) hamezA sarva viratine dhAraNa karanArA, (kSamAvatta virukSa) pRthvInI jema badhI jAtanA parISahAne sahana karanArA, (timajhuvAritra) niraticAra cAritrane pAlanArA, (pUrvavo 25) bhavya jIvone uttama AtmabaMdha ApanAra evA (guru) gurUdevane ke jemanuM (sahoramuvarabrijAvittitAnane--ma) mukhacaMdramaDaLa haMmezA sadaraka mukhavastrikAthI zrI rAjaprakSIya sUtraH 01 10 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , zeAbhatuM rahe che, temaja (mavAridhivam ) sa`sAra rUpa samudramAM DUbatA javAne mATe nAvanI jema che. temane hu' (autti) namra maratake namana karUM chuM' / 4 / ' bAlAnAM sukhabodhAya ghAsIlAlo sudhIvraMtI' ityAdi / ahu munitratI ghAsIlAla bALakone sukhethI edha thaI zake te mATe rAjapraznIya sUtranI 'sumeAdhinI " TIkA lakhuM chuM / 5 / " A 'rAjapraznIya sUtra' sUtrakRtAGganuM ja upAr3a che. kemake sUtrakRtArgamAM AvatA kriyAvAdI, akriyAvAdI, ajJAnavAdI ane vinayavAdI rUpa pAMkhaDIenA anukramathI 80, 100, 84, 67, ane 32 Ama badhA thaIne 363 bhedonA matavyanu AmAM nirasana karavAmAM AvyuM che. ane svasiddhAntanI sthApanA karI che. temaja kriyAvAdi matathI jemanuM aMtara vAsita che. evA pradezI rAjAnA kriyAvAdanA avala'khana pUrvaka jIvane lagatA prazna pUchI kezikumAra zramaNe gaNadharakRta sUtrakRtADumAM sUcita je akriyAvAdI matanu kha`Dana che, tenI AmAM puSTi karatAM vistRta rUpe vyAkhyA karI che. ethI sUtrakRtAMganA viSayane anulakSIne ja AmAM savizeSa spaSTatA karavAmAM AvI che. ethI A sUtrakRtADunuM ja upADu che. A jAtanA matanI saMpUrNa paNe puSTi thAya che. A sUtranuM kathana bhagavAna zrI mahAvIra svAmIe peAtAnA gaNadhara zrI gautama svAmInI sAme raju karyu che. te je nagarImAM je anukramathI A kathana raju karavAmAM AMvyu' che tene te ja kramathI sa'pUrNa paNe-eTale ke AraMbhathI mAMDIne 'tasudhI-kahevAnI IcchA rAkhanArAzrI sudharmA svAmI A sUtrane avatarata karavAnA uddezathI ja vyU svAmIne kahe che ke--he ja !-- tene jAhena tenuM samahAM' tyari / zrI rAjapraznIya sUtra : 01 11 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AmalakalpA nagarIkA varNana sUtrA--( tenAhe tene samA) te kALe ane te samaye (majIvAnAma nacIjotthA ) AmalakA nAme nagarI hatI te nagarI ( ddhisthiniyamiThThA jhAya pAsArIyA, siniSnA, miyA divA) zraddhA-vaibhava ane bhavana vagerethI te savizeSa sapanna hatI, stimitA-svacakra temaja paracakranA bhayathI te rahita thaIne sthira hatI, samRddha-dhanadhAnya vagere samRddhiethI yukta hatI, ahIM 'jJAva'zabdathI e vAta spaSTa karavAmAM AvI che ke A nagarIna' zeSavana aupapAtikasUtramAM varNita caMpA nagarInA vana jevu samajI levuM joIe. jijJAsu pAThake aupapAtika sUtra upara karelI mArI pIyUSavarSaNI TIkAne juve. te nagarI prAsAdIya, darzanIya abhirUpa ane pratirUpa hatI. (tImeLa brAmACnayarIC vAi uttarapurasthime siImA" saMvasAnane nAma cepa hosthA) te AmalakA nagarInI bahAra uttarapUrvIdizAnI vacce-IzAna kANu-mAM eka caitya-udyAna hatuM. tenuM nAma AmrasAlavana hatu`. ( gAva vei) yAvat te pratirUpa hatuM. (soLavar pAcave. purvAsiApaTTA vattavvacA vAcanameLa kheMcA) temAM azeAka nAme zreSTa vRkSa hatuM. tenI nIce pRthivI zilApaTTaka hatA vagere badhI A viSayane lagatI vigata aupapAtika sUtramAM je pramANe che te pramANe ja samajI levI joie. (selo cA, dhArinI phevI sAmI samosaDhe, vattA niLayA, rAyA jJAtra pannuvAsarU ) te nagarimAM zveta nAme rAjA hatA tenI meATI rANInu nAma dhAriNI hatuM. tyAM mahAvIra svAmI padhAryA. temane vandana karavA mATe temaja temanI pAsethI dharmanA upadeza sAMbhaLavA mATe nAgarikAnI pariSada peAtapeAtAnA sthAnethI nIkaLIne tyA paheAMcI rAjA paNa tyAM javA mATe nIkaLyA. yAvatu paheAMcIne badhAe paryuM`pAsanA karI. TIkA -- taLa jADheLa teLa samA ' te kALe-avasarpiNInA cAthA ArAmAM jyAre bhagavAna zrI mahAvIra svAmI vihAra karI rahyA hatA te samaye jayAre te cAthA ArA anukrame hrAsanI tarapha DhaLI rahyo hatA-AmalakalpA nAme nagarI hatI. A nagarI prasiddha hatI, jo ke A nagarI atyAre paNa che paraMtu 'hAtmA' padmanA > zrI rAjapraznIya sUtra : 01 12 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja prayAgathI bhUtakAlika rUpathI tene batAvavAmAM AvI che, tenuM kAraNa ema che. ke je vizeSaNeA vALI tene khatAvavAmAM AvI che, atyAre te A badhA vizeSaNAnI ceAgyatA dharAvatI nathI. te vakhate ja te A pramANe vaibhava sapanna hatI riddhasthimiyasamiTTA' te nagarInAM vaibhava bhavana vagere badhAM vRddhi sa'panna hatAM, tethI te vRddhinA sarvocca zikhare paheAMcelI hatI. svacakra temaja paracakranA tenA mATe thADI paNa khIka hatI nahi ethI te stimita-sthira-hatI. dhanadhAnya vagere rUpa peAtAnI samRddhithI te sa'pana hatI. 'jJAva' ahIM je A yAvat' padma che tenAthI sUtrakAre e vAta sUcita karI che ke A nagarInuM pUNu vana aupapAtika sUtramAM jema capAngarInuM varNana karavAmAM AvyuM che te pramANe ja samajavu` joie. jo A viSe jijJAsuone vadhAre kaI jANavAnI IcchA thAya te te aupapAtika sUtra upara lakhAyelI pIyUSaviSaNI nAmanI TIkAne vAMcIne jANI levu' joie. prAsAdIyA-A nagarI manane prasanna karanArI hatI eTale ke hRdayane AnaMdita karanArI hatI, yAvat darzanIya-ramaNIya heAvA badala dareke dareka kSaNamAM darzanIya hatI. tenuM rUpa cittane game tevuM hatuM tethI te abhirUpa hatI. eTale ke jonArAenI AMkhA ane manane te AkanArI hatI. pratirUpa hatI. A te ja che, A pramANenI cAkasAi jenA vaDe thAya che tenuM nAma rUpa-AkAra che. A AkAra jenA asAdhAraNa-zreSTa-heAya che tene pratirUpa kahevAmAM Ave che. te nagarI paNa evI ja pratirUpa hatI Rddhastimita vagere vizeSaNAvALI A AmalakalpAnagarInI bahAra uttara pUrva dizAnI vaccenA IzAna kANumAM Amra ane sAlavRkSothI pracura pramANamAM zAbhitahatuM A vanathI saMba dhita Amra sAlavana nAme caitya-vya'tarAyatana ~hatuM ke je satra prasiddha hatuM. ahIM je dhyAvat' zabda AvyA che tenAthI e vAta svaSTa karavAmAM AvI che ke aupapAtika sUtramAM jevuM varNana pUrNa bhadraM caityanuM karavAmAM AvyuM che tevuM ja varNana AnuM paNa jANI levuM joIe. jo A viSe vizeSa jANavAnI IcchA haiAya to teNe aupapAtika sUtranI pIyUSavarSiNI TIkA vAMcavI joie. A vana paNa asAdhAraNA rUpathI samRddha hatuM. azeka varapAipa ane pRthivI zilApaTTaka--emanuM varNana paNa aupapAtika sUtramAM karavAmAM AvyuM che. ethI jijJAsuAe tyAMthI jANI levuM joIe. te AmalakalpA nagarImAM zvetanAme rAjA hatA. A rAjAnuM varNana paNa kUNika rAjAnA varNananI jema ja jANI levu... joie. te dhRtarAjAnI paTarANInuM nAma dhAriNI hatuM. tenu varNana paNa kUNika rAjAnI dhAriNI devInA jevu... jANI levu' joie. te AmalakalpA nagarImAM zrI mahAvIra svAmI padhAryA--nAgirakAnI pariSad bhagavAnane vandana karavA mATe nagaranI bahAra nIkaLI, rAjA paNa nIkaLyA ane bhagavAnanI paryuM`pAsanA karavA lAgyA. A badhu zrI rAjapraznIya sUtra : 01 13 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aupapAtika sUtramAMthI jANI levuM joIe. e mATe aupa pAtika sUtranI pIyUSavarSiNI TIkA jevI joIe | sU. 1 ! - sUryAbhadevane avadhijJAnase jabuddhipako dekhA "seLa vALa samA" rUcAri . sUtrArtha-(te che tevaM samaULa sUriyAme ve) te kALe ane samaye sUryAbhadeva (sAme jo) saudharmaka95mAM (sUcimavimAne) sUryAbhavimAnamAM (samANa suWINa) sudharmA sabhAmAM (sUciAmaNi sAsari) sUryAbhasiMhAsananI upara (varuM sAmAcissafe) cAra hajAra sAmAnika devenI sAthe ( parivAra vardi 31 jAti) pitapatAnA parivAranI sAthe cAra paTarANIonI sAthe (tihiM gharisAdaM) traNa pariSadAonI sAthe (sattae ahiM ) sAta anIka-sainike-nI sAthe (hiM LiyAdiva) sAta anIkAdhipationI sAthe (sojhAMkhuM AyavasAkSahiM) 16 hajAra AmarakSaka devAnI sAthe temaja bIjA (hiM ca varda rivAvALavAnae vaimAhaiiM rehaM ca phevahiM ca saddhi saMparivu) paNa ghaNuM sUryAbhavimAnavAsI vaimAnika de ane devIonI sAthe vIMTaLAIne (aa kAca nadRnIja-va-taMtI-tarutAruMtuTara-ghaLa muhUMpaDuMghavArUraLa) anurUpa vAdita nATayagItanAM vAjAMonI temaja nipuNa deve vaDe vagADAyelA taMtrI, tala, tAla, draTita, ane ghanamRdaMganA moTA divani pUrvaka (vivAruM mojAmonA bhaMDamANe vida) divya temaja bhegavavA cogya bhogone upabhoga karate pitAne vakhata pasAra karI rahyo hate. (rUi - ja vastrA vajudI vahIvaM viskena kAmottama 2 Fsa) temaja kevala ka95 saMpUrNa jabUdvIpa nAmanA A dvIpane potAnA vipula avadhijJAna vaDe upayoga pUrvaka joI rahyo hate. zrI rAjaprakSIya sUtraH 01 14 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkAI-("tene jANe tenuM samago ') te kALe-bhagavAna mahAvIra svAmInA vitaraNa kALamAM, te samaye jyAre bhagavAna AmalakalpAnagarInA A prazAlavana-caya mAM dezanA karatA sthita hatA te samaye-saudharma nAmanA ka95mAM sUryAbhanAmanA deva sUryA bhavimAnamAM sudharmA sabhAmAM ke jyAM sUrya jevuM prakAzanuM siMhAsana hatuM tenA upara virAjamAna hatA. tenI sAthe cAra hajAra sAmAnika deva hatA. cAra badhI devIemAM khAsa paTTadevIo hatI, A badhI devIonA parivAro paNa A devIonI sAthe ja hatAM. AtyaMtara, madhya ane bAhya A pramANe A badhA vimAnAdhipationI traNa traNa pariSadA hoya che te te pramANe ja te paNa potAnI AtyaMtara, madhya, ane bAhya pariSadAnI sAthe hate. vayasyamaMDaLInA sthAne je paramamitra saMhati jevI pariSadA hoya che te AtyaMtara pariSada che. A pariSadanI sAthe besIne carcA ke vicAra vinimaya karyA vagara keIpaNa vimAnAdhipati nAnuM sarakhuM paNa kAma karI zakate nathI. atyaMtara pariSadAnI sAthe je kArya viSe carcA vicAraNA karavAmAM AvI che te kArya je pariSadAnI sAthe mUkavAmAM Ave che te pariSadA madhyapariSadA che temaja AtyaMtara pariSadAnI sAthe carcAyeluM temaja madhya pariSadAthI sammati meLavIne karavA mATenuM sthira thayeluM je kArya-karavA je pariSadane soMpavAmAM Ave che te pariSadA bAhya pariSadA che. sAta anIka A pramANe che-1 azva, 2 gaja, 3 ratha, 4 pAyadaLa, 5 vRSabha, 6 gaMdharva ane 7 nAya. A badhAmAM azva vagere pAMca anIka yuddha nA mATe ane gaMdhava ane nATaya A baMne anIka manoraMjana mATe niyukta heya che. te sUryAladeva. A sAta anIkAthI vITaLAyeluM hatuM. A sAta anIkenA adhipati paNa tenI sAthe hatA. AtmarakSaka-eTale ke beDIgArDanA rUpamAM je AtmarakSaka deva hatA. teo paNa 16 hajAranI saMkhyAmAM tenI sAthe hatAM. temaja bIjA paNa ghaNuM vaimAnika devadevIe ke je te ja sUryAbhavimAnanA rahenArA hatA tenI sAthe hatA. te samaye vAtAvaraNane yogya nATaya, gIta ane vAjAMo vagere vagADavAmAM AvI rahyAM hatAM. temaja catura vagADanArA devaDe taMtrI, tala, tAla. truTita, ghana jhAlara. ane mRda A badhAM vAdyo vagADavAmAM AvI rahyAM hatAM. te A badhAnA tumuladavaninI sAthe te sUryAbhadeva divya-svagIya bhegone zabdAdi bhegone bhogavate pitAno vakhata AnaMda temaja ullAsanI sAthe pasAra karate te pratyakSa rUpe saMpUrNa jambudvIpa-madhya jaMbudvIpanuM vistIrNa avadhijJAnanA upaganI sAthe avalokana karI rahyo hato. 2 zrI rAjaprakSIya sUtraH 01 15 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AmakalpAnagarImeM virAjamAna bhagavAnako vandanAke liye sUryAbhadevakA AnA tasthai . sUtrArtha-(tasthaLa samaLa mAM mahAvIre nadI phI mAre vAre) te samaye teNe zramaNa bhagavAna mahAvIrane te jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM bharatakSetramAM (AmalakappAe nayarIe bahiyA aMbasAlavaNe ceie ahApaDirUvaM uggahaM uggiNhittA saMkaLa tavA pULa mAmale pAsa ) Amalaka95 nagarInI bahAra A prazAlavanamAM yathA pratirUpa(yathAva5) avagraha-(vanapAlakanI AjJA) ne laIne saMyama ane tapathI AtmAne bhavita karatA joyA (sittA tuphphacittamaviNa verUma, parama romAgi, risaMvAvitagmaLadiyA) joIne te hRSTatuSTa-eTale ke khUbaja saMtuSTa thayo, AnaMdita thayo, tenA hRdayamAM prema utpanna thayo, tenuM mana prasannatAthI khIlI uThayuM, tenuM hRdaya AnaMdane lIdhe uchaLavA lAgyuM. (vikasica varSamaDha bacAvo) khIlelA zreSTha kamaLanA jevAM tenAM netra ane mukha thaI gayAM. (pasTicavara turiyAmakazuM 42viracaMtararUca che) tenAM zreSTha kaTaka, truTita, keyUra mukuTa, kuMDaLa, hAra A badhA caMcaLa thaI gayAM. tenuM vakSasthaLa hArathI prakAzavA lAgyuM. (GraMvAraMvaFITdhootamUsaLadhare) teNe pahereluM lAbu gaLAnuM AbharaNa caMcaLa thaI gayuM. (sama turiyaM javae) A pramANe te sUryAbhadeva tIvra abhilASAthI prerAIne ekadama zIdhra caMcaLa thaIne (sIhAsano mura) siMhAsana uparathI Ubhe the. (janmadirA caDhANo) Ubho thaIne pAdapITha upara thI ( ) nIce utaryo. (ghodittA vAucAlo muja) nIce utarIne teNe potAnI baMne pAdukAone utArI dIdhI. (zomurUttA sATiyuM vattAsAM re) utArI teNe eka zATika uttarAsa karyo, (tti dRAruM thiyarAmimuhuM ajugajI) eka zATika uttarAsaMga karIne sAtaATha DagalAtIrthaMkaranI sAme gaye,(kagirchattA grAma zrI rAjaprakSIya sUtraH 01 16 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAnuM saMrU) sAme jaIne teNe pitAnA DAbA ghUTaNane UMce karyo, (aMcitta rALi kALuM ghanatatkaMti niphTa-tiraskutto muddhALa ghaLatara Liyeru) DAbA ghUTaNane UMcuM karIne jamaNA ghUMTaNane nIce sthApita karIne traNa vAra mastakane pRthvI upara namAvyuM namAvI te teNe pRthvI upara ja rAkhyuM-(LisattA Ei Hpuname) rAkhIne pharI tene thoDuM UMcuM karyuM, siM paDyunnamittA suDiyathamica macAvyo sAra6) UMcuM karIne pharI teNe kaDaka ane truTitathI oNbhita pitAnA baMne bAhadane saMkucita karyA. (ArittA parivAra saT risAvatta mathai gaMga4i varu ghauM vAra) saMke cIne hatheLIo ane dazana vALI aMjali banAvI ane tene pharI mastaka upara pheravI ane tyAra pachI teNe A pramANe hyu (namotthuNa arihaMtANaM, bhagavaMtANa, AdigarANa titthagarANaM sayaM saMbuddhANaM, purisasIhANaM, purisavarapuMDarIyANa, purisavaragaMdhahatthIMNa, loguttamANa loganAhANa', logahiyANaM, DhovA ') rAga vagere rUpa zatruo upara vijaya meLavanAra arihaMtone namaskAra che, daza prakAranA bhAgothI yukta bhagavAnane namaskAra che, potapotAnA zAsananI apekSAe sau prathama A karmabhUmimAM mRtacAritrarUpa dharmanI prarUpaNa karanArA Adikarone namaskAra che cAra prakAranA saMgharUpa tIrthanI sthApanA karanArA tIrthakarone namaskAra che, keInA upadeza vagara ja svayaM prabuddha thayelA evA svayaM sabuddhone namaskAra che, jJAna vagere anaMtaguNenA bhaMDAra hovA badala purUSomAM je uttamaphaLamAM prati SThita che te puruSottamane namaskAra che, rAgadveSa vagere zatruone parAjita karavAnI adbhuta zakti dharAvanArA puruSasiMhane namaskAra che. puruSomAM varapuDarIka jevA prabhune mATe namaskAra che, hAthIomAM jema gaMdhahastI sauthI zreSTha hoya che temaja puruSomAM je gaMdhahasti jevA che teo puruSavara gaMdhahastI kahevAya che, temanA mATe mArA namaskAra che.34 atizayo ane 3pa vANInA guNothI viziSTa hovA badala prabhu lokottama kahevAya che,evAte lokeAtamanA mATe mArA namaskAra che, bhavya jInA ga-kSemakArI hovA badala-te lokanAtha prabhune namaskAra che, ekendriya praNIothI mAMDIne paMcendriya sudhInA badhA jIvothI vyAsa, A lokanA rakSaNa mATenA upAyone batAvanArA hovAthI lokahita svarUpa-prabhune namaskAra che, lokanA pradIpa svarUpone namaskAra che. (ApanocArALa, kamaracALa zrI rAjaprakSIya sUtraH 01 17 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakkhudayANaM maggadayANa, saraNadayANaM jIvadayANa, bohidayANaM dhammadayANaM, dhammadesayANaM, dhammanAyagANaM, dhammasArahINaM, dhammavaracAuraMtacakavaTTINaM, dIvotANaM) lokAloka svarUpa sakaLa padArthone prakAzita karanArA svabhAvavALA lokapradyotakara prabhune namaskAra che, abhayadAna-abhayapradAna karanArA prabhune namaskAra che; jJAnarUpa cakSune ApanArA prabhune namaskAra che, muktimArga tarapha vALanArA prabhune namaskAra chevagere rUpamAM "saMkattuvAmI" ahIMsudhInA padonI aupapAtika sUtranI pIyUSavarSiNI TIkAmAM karavAmAM AvI che, ethI jijJAsuo tyAMthI A padonA arthone jANI le. (vadAmi Na bhagavaMtaM tatthagaya ihagae, pAsau me bhagavaM tatthagae ihagayatti kaTu vaMdai, namasai, vaMdittA, namaMsittA sIhAsaNavaragae puvvAbhimuha saNNisaNNe) jabUdvIpa nAmanA dvIpamAM AmalakalpA nagarInA AmrazAlavana cetyamAM pRthivIzilA paTTaka upara virAjamAna thayelA bhagavAnane ahIMthI huM namaskAra karuM chuM. tyAM virAjatAM bhagavAna ahIM rahelA mane jue. A pramANe stuti karIne teNe bhagavAnane vaMdanA karI, temane namaskAra karyA, vaMdanA ane namaskAra karIne pachI te potAnA siMhAsana upara pUrva dizA bhaNI mukha karIne besI gayo. TIkArtha-sUryadeve jyAre potAnA avadhijJAna vaDe jaMbudvIpanuM upagapUrvaka nirIkSaNa karyuM. tyAre teNe joyuM ke jambudvIpanA bharatakSetramAM je Amalakalpa nAmanI nagarI che tenI bahAra AmrazAlavana ArAmamAM azokavara pAdapa (vRkSa)nI nIce pRthivI zilApaTTaka upara ucita avagrahane-vanapAlakanI-AjJAne meLavIne saMyama ane tapathI pitAnA AtmAne bhAvita karatA mahAvIra prabhu virAjamAna che. temanA darzana karIne te khUba ja duSTa tema ja pramudita manavALe thaye, "bratimAnAra te prabhu pratye jenA manamAM prIti che e te tho. "maunanacitta jenuM mana paramazebhA. saMpanna che te sumanA che, A sumanA ja bhAva paramasImanasya che, A "saumanasya" jemAM che te paramasImasjita" atIva prasanna manavALe thayA "vavi " harSAtirekathI tenuM hRdaya uchaLavA lAgyuM. praphullita kamaLa jevA tenAM netra ane mukha thaI gayAM. tenA zreSTha, uttama kaTaka, valaya, truTita hastAbharaNa vizeSa, keyUra-bhuja bhUSaNa mukuTa ane kula A badhA AbharaNe caMcaLa thaI gayA. gaLAmAM paherelA suMdara hArathI tenuM vakSasthaLa khUbaja zobhavA lAgyuM. lAMbe kaMThe je teNe gaLAmAM dhAraNa karela hatuM te paNa Ama tema AMdolita thavA mAMDavo A pramANe harSAtirekathI atIva harSita thayela te sUryAbha deva bahu ja utkaMThAnI sAthe zrI rAjaprakSIya sUtraH 01 18 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIvratA pUrvaka capaLa je thaIne vyAkula je thaIne siMhAsana uparathI ubhA thayA ane ubhA thaIne paga mUkavAnA pAdapITha upara paga mUkIne nIce utaryo teNe eka zATIvALA-sUtarahita-vagara sIveluM-pitAnuM-uMttarAsa nuM banAvyuM eTale ke eka zATaka uttarAsa vaDe teNe potAnA mukhane AcchAdita karyuM tyAra pachI te je dizA tarapha bhagavAna mahAvIra svAmI virAjamAna hatA te dizAbhaNa sAta-ATha DagalAM-sAme gaye tyAM jaIne teNe potAnA DAbA ghUTaNane UMcuM karIne pachI jamaNA ghUMTaNane nIce jamIna upara sthApita karyuM, tyAra pachI teNe traNa vAra potAnA mastakane bhUmi upara mukayuM. ane thoDuM upara uThAvyuM. A pramANe karIne kaDAo temaja truTita vaDe stabdha thayelI bhujAo ne saMkecI, saMkucita karIne hathelIo temaja dazana cuta teNe aMjali banAvI ane te aMjaline traNavAra mastaka upara pheravIne A pramANe prArthanA karI ke "namozui ratALuM mAvaMtAnaMvagere padothI mAMDIne "lakAtumA " ahI sudhInA badhA padano artha aupapAtika sUtranI pIyUSavaSiNI TIkAmAM lakhavAmAM Avyo che. tyAMthI jANI levuM joIe. zeSa padono artha mULa sUtranA artha pramANe ja che. je sU. 3 che 'taUM tasa sUcimakasa rUlyAtri | sUtrArtha -(tai) tyAra pachI (tasa sUri masja) te sUryAbhadevane (rUmeve) A pramANe te A (lagnaci. viMti. vi. pathi, maLong, rAje samuqnithA) AdhyAtmika, ciMtita prArthita mane gata saMka95 upanna thaze ke (4 vastu maLe mAve mAre) zramaNa bhagavAna mahAvIra (19Iveve mArevAre) jabUdvIpamAM AvelA majabUdvIpanA bharatakSetramAM (AmaDhavANa caraNa va1i) AmalakA nagarInI bahAra (navasADhavo phag) AmrasAla vana udyAnamAM (kadAparivuM zikittA) yathApratirUpa avagrahane meLavIne (sAmeLa tavA argiLa mAmA virU) saMyama ane tapathI potAnA AtmAne bhAvita karatA virAjI rahyA che. ( taM mAruM su tAdavALe mAvatA gAmanoya vi saMvAcA mitapukha mALavaMgaLasaMsaLagDhapuchapanuvALA) to jyAre tathA rUpavALA zrI rAjaprakSIya sUtraH 01 19 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAnanA nAma gAtranA zravaNathI ja jyAre mahApuNyaphaLanI prApti thAya che tyAre temanI sAme javAthI, temane vaMdana karavAthI, temane namaskAra karavAthI, temane dha viSayaka prazno karavAnI, temanI paryuMpAsanA-sevA-karavAthI-je mahApuNyaphaLanI prApti thatI haze tenI tA vAta ja zI ? (vAsa vi riyamsa dhamniyasta sucaLaAE savaLayAmiMgapuLa vikasa Trasa nicAN ) eka paNa AnA dhArmika suvacanane sAMbhaLavAthI jyAre jIvane mahAphaLa (meAkSa) nI prApti thAya che teA pachI temanAthI vipula atha grahaNa karavAthI jIvane keTaluM badhuM mahAphaLa thatuM haze ? ( taM gacchAmi NaM samaNaM bhagava mahAvIraM vaMdAmi, NamaMsAmi, sakkAremi, sammANemi, nAnuM mAjI vaca ceE pannuvAsatti) teA hamaNAM ja huM tyAM jAuM ane zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdanA karUM. temane namaskAra karU, temanA satkAra karU, temanuM sanmAna karUM te bhagavAna kalyANakAraka ma`gaLa rUpa deva che ane caitya-jJAna svarUpa che, ethI huM temanI sevA karUM (a me vecA diyA muddA vemA niRcalANa anunAmiyA manissar zidhruvaM saMjede) prabhumahAvIra svAmI mArA mATe paraleAkamAM hitanA mATe, sukhanA mATe, kSamA--samucita sukha sAmarthyanA mATe, ni:zreyasanA mATe, mekSanA mATe ane AnumitAnA mATe preraka rUpa thaze. A jAtanI bhAvanAthI prerAI ne teNe A jAtanA--vicAra karyAM ke ( saIttiA nAmibozi saive sAvepha) A jAtanA vicAra karIne teNe AbhiyAgika davAne melAvyA (sAvittA E cAsI) melAvIne temane kahyuM ke (a varlDa vALuLiyA ! samaLe bhagavaM mahAvIre jaMbuddIve dIve bhArahe vAse AmalakappAe nayarIe bahiyA aMvasAlavaNe ceie ahApaDirUvaM uggahaM uggivhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvebhANe viharai ) he devAnupriye ! zramaNa bhagavAna mahAvIra ja mUddIpa nAmanA SimAM dakSiNa bharata kSetramAM AmalakalpA nagarInI bahAra AmrazAlavana caitya udyAnamAM yathApratirUpa avagrahane prApta karIne sayama ane tapathI peAtAnA AtmAne bhAvika karatA virAje che. ( tuM rAccha natumhe phevANuvicA! teA hai devAnupriyA ! tame jAvA ( jaMbUddIvaM dIvaM bhArahaM vAsa AmalakappaM nayariM, aMbasAlavaNaM ceiya samaNa bhagavaM zrI rAjapraznIya sUtra : 01 20 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra tighutto sAhiLapacAdiLa ) jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM-madhyajabUdvIpamAM je bharata kSetra che ane temAM paNa jyAM Amalakalpa nAme nagarI che temaja temAM AprasAlavana nAme udyAna che tyAM jAo. kemake tyAM zravaNa bhagavAna mahAvIra virAjamAna che tyAM jaIne tame teozrInI traNa pradakSiNA kare (pittA vaMda) pradakSiNA karIne temane vaMdana kare (jamaNa) teozrIne namaskAra kare. (caMdrittAM bamarittA sAruM sAruM nAma cArUM sada) vaMdanA temaja namaskAra karIne potAnA nAma-gotranA uccAraNa kare. (tti maLasa mAvo mahAvIra savvao samaMtA joyANaparimaMDala je kiMcitaNaM vA, pattaM vA kaTuM vA sakkaraM vA, asuivA, acokkhaM vA. pUiyaM vA dunbhigadhaM vA ta savvaM AhuNiya 2 egaMte eDaha) potapotAnA nAma gotranAM uccAraNa karIne tame zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse eka jana jeTalI goLa AkAra bhUmine sArI rIte je kaMI tyAM tRNa pahelAM hoya, pAnAM paDelAM heya, lAkaDAMo paDelAM hoya keI paNa jAtanI apavitra vastu paDelI hoya, malina vastu hoya ke saDI gayelI durgaMdha mAratI vastu paDelI hoya te badhIne tyAMthI laIne dUra kaI ekAMta sthAnamAM nAkhI do. (eDittA paJcodagaM NAimaTTiyaM paviralapapphusiya rayareNuviNAsaNa divvaM surabhigaMdhodagavAsa vAnarU) nAkhIne pachI tame tyAM evA divya surabhi acitta godaka (sugaMdhita pANa) nI varSA karo ke je varSamAM pANI vadhAre paDatuM varSe nahI ke jethI jamIna kAdavavALI thaI jAya. mATI saheja bhInI thaI jAya A pramANe AchI AchI varasAve. (vANittA paracuM, khaTTara, maracuM, vAMsataracuM paraMtara da) A jAtanI sacitta vRSTi karIne tame te sthAnane nihataraja vALuM, naSTa rajavALuM, upazAMta rajavALuM ane prazAMta rajavALuM banAvI do (rittA thaicamAsuqbhuuyss biMTavAissa dasaddhavaNNassa kusumassa jANussehappamANamittaM ohiM vAsaM vAsaha) A pramANe karIne tame badhA dedipyamAna acitta jaLakamaLo ane sthaLa kamaLanI puSkaLa pramANamAM varSA kare. tyAra pachI tRta (DITA) sahita evAM pAMca varNanA jAnsela pramANamAtrAmAM varSA kare. (vAsittA ghArAgurupavaravuMduthatu havamaghamaghaMtgNdhuddhyaabhiraamN sugadhavaraga dhiyaM gadhavaTTibhUya, divvaM suravarAbhigamaNajogga kareha, zrI rAjaprakSIya sUtraH 01 21 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAd, zatti 2 jAvittA ca vidhvameva camaLatti vAgio ) varSA karyA bAda te sthAnane kalAguru, zreSTha kudruSka ane lobAnanI tIvra sugaMdhathI ramaNIya -abhirAma-banAve, A pramANe ati uttama sugaMdhathI suvAsita te sthAnane tame leke gaMdha guTikAnI jevuM banAvI de. jethI te devatAonA abhigamana mATe rogya thaI jAya. A pramANe te sthAnane tame jAte paNa ramya banAve ane bIjAonI madada laIne paNa A kAma purUM karo. jyAre mArA Adeza pramANe kAma purUM thaI jAya tyAre tame ke mArI A AjJA anusAra kAma thaI gayuM che tenI mane jANa kare. TIkArya-tyAra pachI te suryAbhadevane A pramANe vicAra uddabhavya eTale ke pahelAM te A vicAra tenA AtmAmAM uddabhave, jema aMkura jamInanI aMdaraja aMkurita hoya che ane kemaLa avasthAmAM rahe che temaja A Atmagata thayela vicAra paNa pahelAM aMkuranI jema ja rahyo. tyAra pachI dhIme dhIme jema aMkura pitAnI pUrvAvasthA choDIne vadhavA mAMDe che ane dvipatrita avasthA vALo (be pAnAvALA) temaja pahelAM karatAM vadhu puSTa thaI jAya che temaja te Atmagata vicAra paNa vAraMvAra tenI smRtine viSaya thaIne dvipatrita (be pAnAvALA) aMkuranI jema pahelA karatAM puSTa sthiti vALa thaI gayo tyAra pachI jema aMkura dhIme dhIme puSTa thaIne pallavita thaI jAya che temaja A vicAra paNa "huM Ama ja karIza" A jAtanI vyavasthA yukta havA badala kArya rUpamAM parita thaIne kalpita banI gayo, tyAra pachI te ja vicAra ISTa rUpamAM svIkRta thaIne pupita thayelA aMkuranI peThe prArthita avasthA sudhI pahoMcyo. tyAra pachI huM Ama ja karIza. A rIte manamAM dRDhapaNe nizcaya karIne phaLita thayelA aMkuranI jema te vicAra mane gata thaI gaye. je vicAra tenA manamAM kryo teja vicArane sUtrakAra have spaSTa karatAM kahe che ke-zramaNa bhagavAna mahAvIra jabUdvIpa nAmanA madhye jabUdvIpamAMsthita dakSiNa bhArata kSetramAM Amala zrI rAjapraznIya sUtraH 01 22 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalpA nagarInI bahAra A prazAlavana nAme udyAnamAM yathArUpa avagraha-(vanapAlakanI AjJA) ne meLavIne saMyama ane tapavaDe pitAnA AtmAne bhAvita karatA virAjamAna che. te jyAre evA bhagavaMtenAM nAma ane getranA zravaNathI paNa jIvane potAnA jIvana kALamAM mahAphaLanI prApti thAya che, te temanI pAse javuM, temane vaMdana karavuM, temane namaskAra karavA, temane prazno karavA ane temanI paryapAsanA karavI. vagerethI to cokkasapaNe mahAphaLanI prApti thAya ja che temAM nA lagIre zaMkAne sthAna nathI. temaja Arya vaDe upadezAyelA dharmasaMbaMdhI eka paNa suvacanane sAMbhaLavAthI jyAre mahAphaLanI prApti thAya che tyAre Aryakta suvacanane grahaNa karavAthI zuM jIvane mahAphaLanI prANI nahIM thatI hoya arthAt cakkasapaNe tene mahAphaLanI prApti thAya ja che eTalA mATe huM zramaNa bhagavAnanI stuti karUM, tyAM jaIne temane namaskAra karuM, aMjali vagere banAvIne temano satkAra karuM. gya pratipattI vaDe temane ArAdhuM kemake teo kalyANakArI hovAthI kalyANa svarUpa ane durita pazamaka eTale ke pApone naSTa karanArA hovAthI citya-jJAna svarUpa, ane traNe lokonA adhipadhi hovAthI deva svarUpa che. ethI huM teozrInI sevA karuM A badhA pavitra kAme mArA mATe bIjA bhavamAM kalyANa mATe sukhane mATe samucita sukha sAmarthyane mATe mokSa mATe anusaravA yogya hovAthI bhava paraMparAnuMbaMdhI sukha mATe hetu rUpa thaze. A pramANe ISTa samajIne teNe vicAra karyo, A rIte vicAra karIne pachI teNe Abhigika devane-AjJAkArI denebAlAvyA-ane bolAvIne temane A pramANe kahyuM ke he devAnapriye ! meM je je kAraNathI prerAIne tamane atre bolAvyA che, te A pramANe che ke zramaNa bhagavAna mahAvIra jabUdvIpanA dakSiNa bhArata kSetramAM Amalaka9pA nagarInI bahAra AmrapAlavana zrI rAjapraznIya sUtraH 01 23 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityamAM vanapAlakanI yogya rIte AjJA meLavIne rokAyA che. teozrI tyAM potAnA AtmAne saMyama ane tapathI bhAvita karI rahyA che. eTalA mATe he devAnupriye ! tame loke jaMbUdvIpanA bharata kSetranI AmalakalpAnagarImAM jyAM AmrazAlavana che ane tenAM paNa jyAM zramaNa bhagavAna virAjamAna che. tyAM jAo tyAM jaI tame zramaNa bhagavAn mahAvIranI traNa pradakSiNA kare. pradakSiNA karIne temane vandana karo ane temane namaskAra karo. vandanA ane nakAra karIne tame potapotAnAM nAmonAM uccAraNa kare temane potAnAM nAma kaho. kahIne tame badhA zrathaNa bhagavAna mahAvIranI pAsenI eka yojanA jeTalI vastulAkAra jamInane cAre dizAomAM ane cAre vidizAomAM je kaMI paNa tyAM tRNa, ghAsa patra, kASTha, zarkarA-kAMkarA upalakSaNathI dhULa temaja bIjI apavitra vastuo tathA a cekSa-apanI azucidravya hoya, pUtika-saDelI vastuo hoya ke jenAthI tyAMnuM vAtAvaraNa durgaMdhita banI gayuM hoya, te badhI vastuone potAnI vikiya zakti vaDe utpAdika saMvartaka pavanathI dUra karIne uDAvIne te jana parimaMDaLa sthAnathI dUravALA dezamAM pheMkI do. pheMkIne tame divya, apUrva sugaMdhayukta, acitta pANInI varSA karo. A varSa evI hovI joIe ke jethI pANuM vadhAre paDatuM varSe nahi, ane nAtikRttika-jene lIdhe mATI paNa kAdavavALI thaI na jAya. A varSamAM pANI mUsaLadhAra varSavuM joIe nahi. paNa jharamara jharamara pANI varSavuM joIe. jethI badhuM pANuM jamInamAM samAviSTa thaI jAya ane tene sparza sArI rIte jaNAta rahe. enAthI e lAbha thaze ke e varSothI dhUlikone laNatara eTale suMvALI reNuone ane skUla dhUlirUpa reNuone vinAza thaI jaze. eTale ke raja dhUlinA kaNe sArI rIte jamInamAM ja dabAI jaze. A jAtanI varSA karIne tame loko te jana jeTalA parimaMDaLa rUpa kSetrane evuM banAvI deje ke jethI te nihita rajavALuM thaI zake. temAMthI pharI raja uDe nahi tevuM thaI jAya kSaNamAtra paNa rajanA utthAnanA abhAvamAM je ke rajanI nihatatA tyAM banI zake che, paNa A jAtanI nihatatA tyAM hovI joIe nahi paNa "nA" raja sarvathA a dazya thaI jAya evuM, bhraSTa rajavALA te sthAnathI raja bahu ja dUra jatI rahe. tema ja prazAMta-eTale ke raja saMpUrNapaNe besI gaI hoya. evuM te sthAna thaI jAya. A pramANe te sthAnane banAvIne pachI tame lo ke te sthAna upara puSkaLa pramANamAM dIpyamAna acitta jamIna ane pANInA kamaLanI ke jeo potAnI vikriyA zakita vaDe utpanna karavAmAM AvyAM temaja vRta (dI) sahita pAMcaraMgavALAM pupanI-acitta puSpanI jAnaledha pramANuvALI (ghUMTaNa sudhInA pramANuvALI) varSA karo. tyAra pachI zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 24 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te jana parimaMDaLa rUpa kSetrane tame loko kAlAguru nAmaka sugaMdha dravyanI, zreSTha kudarUSka-dhUpavizeSanI temaja turUSka-lobAnanI madhamadhAyamAna-khUba ja madhamadhatI sudhI phelAvIne ramaNIya banAvo. A pramANe khUbaja uttama evI suMgadhathI suvAsita thayelA te sthAnane tame gaMdhanI gulikA-goLI-jevI banAvIne zreSTha devatAonA mATe abhigamana gya banAvI de ane A kAmamAM bIjAonI pAsethI paNa madada lo. jyAre A kAma sArI rIte pUrNa thaI jAya athavA bIjAo pAsethI pUrNa karAvI levAmAM Ave tyAre tame badhA mArI pAse AvIne kAmanI pUrNatAnI mane khabara Ape. sU. 4 to te Amiyoni sevA" rUlyA ! sUtrArtha tALa" te kAramoniyA tevA zUricAnuM seveluM parva yuttA samaLA he turR gAva hicacA) tyAra pachI sUryAdevavaDe A pramANe AjJApita thayelo te Abhigika deve harSita ane saMtuSTa yAvat prasanna hRdayavALA thayA. temaNe te ja samaye baMne hAthanI, dazedazano paraspara joDAI jAya te rIte aMjalI banAvIne ane tene mastaka upara pheravIne tame jema kahe che, ame te pramANe ja karIzuM. A rIte AjJAnA vacanane khUbaja vinamrapaNe svIkAryA. (4sunittA uttarapurasthi simAja avamaMti) svIkArIne te loke tyAMthI IzAna kaNamAM jatA rahyA. (avAmittA vevizva samughari soLaMti ) tyAM jaIne te lokee vaikiya samuddhAta karyo. (moNittA saMvedanArUM koLArUM huM nirivaMti) vaikriya samuddhAta karIne potAnA AtmAnA pradezone saMkhyAta yojana sudhI daMDarUpamAM zarIramAMthI bahAra kahADA (taMka) tenuM varNana A pramANe che -(racanA vayarANa, veruliyANa lohiyakkhANaM masAragallANaM haMsagabbhANaM pulagANaM sogaMdhiyANa joirasANaM aMjanapulagANaM aMjaNANaM rayaNANaM, jAyarUvANa akANaM, phalihANaM, ridvALuM, 34 vAyare puruM pariNAvaMta ) A samuddhAtamAM temaNe ratnonA, vajana, vairyonA, lehitAkSonA, mAraga lona, haMsagarbha zrI rAjapraznIya sUtraH 01 25 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratnonA pulAkamaNinA saugaMdhikone, tiSyanA, aMjana pulakenA, 2jo nA, jAtarUpanA, kenA, sphaTikanA ane riTenA A badhAne yathA bAdara pudagalone parityAga karI dIdhe, (hisAvitta bag gamje rilAyaMti) ane parityAga karIne temanA sUkSama pugalone grahaNa karI lIdhA,(ra. cArUtta ropa vicaramughALa moLati ) grahaNa karIne temaNe bIjI vakhata paNa vaikriya samuddaghAta karyo. (sonA uttaravevicArUMkavA virUdavaMti) vaikiya samuddhAta karIne temaNe uttara vikriyanI vimurvaNa karI. (vihivattA tANa ukkiTThayAe pasatthAe turiyAe, cavalAe, caMDAe, javaNAe, sigdhAe, uddhayAe, divvAe, revanag, siriyalanA vasANaM mama vIvaramALA 2 ) vidurvaNa karIne te potAnI utkRSTa, prazasta, tvarita, capala, caMka, utkRSTa vegavALI, zIghatA yukata uddhata, divya devagatithI vakra thaIne (1Leva saMdhudI rI, neva bhArahevAse, jeNeva AmalakappA nayarI, jeNeva aMbasAlavaNe ceie jeNeva maLe mAve mAvIne tene vAchati) jambudvIpanA bharata kSetramAM avasthita AmalakalpA nagarInA AmrazAlavana caityamAM virAjamAna zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse AvyA. (3vArijIttAM maLa mAM aAvI utaravutto nAdina pacAhii krAMti, zarittA ghavaMti namasaMta ) tyAM jaIne temaNe zramaNa bhagavAna mahAvIranI traNa vakhata pradakSiNA karI. pradakSiNA karIne temaNe vadana namaskAra karyA. (varittA namittA vaM vAsI ) vaMdanA ane namaskAra karIne temaNe A pramANe kahyuM ke (maMte ! jUriyAmAsa ressa kAmiyociA revA, sevAnuppiyN vaMdAmo,namaMsAmo, sakAremo, sammANemo, kallANaM maMgala devayaM ceiyaM vgvAsAno) he bhadanta ! sUriyAbha devanA Abhigika devo ame Apane vaMdana karIe chIe. namaskAra karIe, chIe Apane satkAra karIe chIe, sanmAna karIye chIe. ane kalyANa kAraka, maMgaLa svarUpa ane jJAna svarUpa Apa devanI sevA karIye chIe. zrI rAjapraznIya sUtraH 01 26 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkArya-sUryAbhadeva vaDe apAyelI AjJA bAda te sarve Abhigika (AjJAkArI) devo hRSTa temaja tuSTa thayA yAvat temanuM mana AnaMdathI tarabaLa thaI gayuM. temaja manamAM khUbaja prIti utpanna thaI. teo parama sImanasthita thaI gayA. temanuM hRdaya AnaMdita thaIne harSonmatta thaI gayuM. temaNe tarata ja baMne hAthanI hatheLIo ekaThI karIne temaja dazedaza AMgaLIone evI rIte teoe bhegI karI ke jethI temanI hAthanI AkRti aMjali jevI thaI gaI A rIte khUba ja namrapaNe aMjalI banAvIne te devoe tene pitAnA mastaka upara pheravIne sUryAbhadevane vinaMtI karatAM kahyuM ke he deva ! jevI Ape amane AjJA karI che temaja ame karIzuM. Ama kahIne teoe namratAthI te AjJAnA vacanene svIkArI lIdhA. eTale ke ame AjJApAlana karIzuM ema kahI temanI AjJA namrapaNe svIkArIne teo tyAMthI tarata ja IzAna koNamAM gayA. tyAM jaIne temaNe vikija samuddaghAta karyo. vaikriya utpAdana mATe je samudaghAta AtmAnA pradezonA mULa zarIrane na choDatAM zarIramAMthI bahAra kahADavAmAM Ave che tenuM nAma vaikiyasamuddaghAta che, A pramANe vaikriya samughAtathI yukta thaIne temaNe sau pahelAM potAnA AtmAne Atma pradezane saMkhyAta jana pramANavALA daMDanA rUpamAM urdhva, adha: Ayata jIva pradezanA samUhane potAnA zarIramAMthI bahAra kADhavA temAM temaNe cakSu-IndriyavaDe grAhya evA pudgalone tyajIne sUma pugalone grahaNa karyAM have eja batAvavAmAM Ave che. karketana vagere ratnanA vamaNionA vaiDUryamaNionA, lehitAkSa maNi enA masAragalla maNionA, haMsagarbhamaNionA pulAka maNiyenA sauMgadhikenA, zrI rAjaprakSIya sUtraH 01 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyotirasenA aMjana pulake aMjanA, rauonI ke zveta suvarNonA, jAtarUpa suvarNonA aMkanAmaka ratna vizenA, sphaTika maNionA riSTa nAmaka ratna vizeSanA, je cakSu Indriya vaDe grAhya sthUla pRthivI vagere bhAga hatA-ke-jemane asAra pudgala kahevAmAM Ave che evA te cakSugrAhyasthUla pudgalene te temaNe dUra karI dIdhAM eTale ke tyajI dIdhAM e temanA ja yakSuIndriyavaDe agrAhya temaja sArabhUta pudgalone grahaNa karI lIdhAM. jo ke ahIM evI paNa AzaMkA thavAnI zakayatA UbhI thAya che ke-devanuM je uttara kriya rUpa che te kriyAraMbhaka pugathI sAthe hoya che ane ratna vagerenuM je dArika zarIrarUpI che, te audArikAraMbhaka pugalethI sAdhya hoya che eTalA mATe A pramANe karavAthI paNa eTale ke ratna vagerenA sAra pudagalone grahaNa karavA chatA uttara vaidiyAraMbhaka pudgalonA abhAvathI uttara kriya rU5nA nirmANanuM kArya thaI zakatuM nathI te Ane javAba A pramANe che ke te ratna vagerenA sarabhUta addabhUta pugalo jevA vaikriyAraMbhaka pudgalene grahaNa kare che ahIM je e pramANe kahevAmAM AvyuM che ke te ratna vagerenA sArabhUta pudagalone grahaNa kare che te AvuM A kathana pudgalAtaramAM rana vagerenI sAratA batAvavAnA uddezyathI kahevAmAM AvyuM che. athavA de vaDe parigRhIta thayelA audArika pudgale paNa vaikriyAraMbhaka pugala rUpamAM parimita thaI jAya che. kemake pudgalanI A jAtanI prakRti hoya che ke je jAtanI sAmagrInuM temane samAdhAna maLe che, teo temanA vazathI tevA ja pari. NAmavALA thaI jAya che, A pramANe temaNe ratna vagere jevA yathAsuma sArabhUta puddagalonuM grahaNa karIne bIjI vakhata paNa je jAtanA rUpanuM nirmANa karavAnI IcchA hatI te jAtanA rUpane banAvavA mATe vaikiya samudraghAta karyo. bIjI vakhata paNa samudaghAta karIne temaNe Isita uttara kALabhAvI bhinna kRtrimarUpane vaikriya zakti vaDe utpanna karyA utpanna karIne te devomAM prasiddha utkRSTa-uttama, prazastavihagagati zrI rAjapraznIya sUtraH 01 28 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmakarmanA udayathI janma hovAthI prazasta, zIdhragatizIla havA badala tvarita, pradezAMtara upara saMkramaNa saMpanna hovAthI capaLa, kolAviSTanI jema zramanI asaMvedanatAne laIne caMDa jevI caMDa, zIghatva guNayukta hovAthI zIgharUpa, paramotkRSTavega pariNAmathI yukta hovAthI javanazIla, temaja udhUta-pavanathI uDAvavAmAM AvelI comera dizAomAM prasarelI rajanIgati jevI devaloka bhavadeva gatithI tiryaMga lekamAM asaMkhyAtadvIpa samudrone-asaMkhyAtadvIpane ane asaMkhyAta samudrone oLaMgatA jyAM ja bUDhIpa nAme dvIpa hato, temAM paNa jyAM bharatakSetra hatuM, temAM paNa jyAM AmalakapA nagarI hatI, temAM paNa jyAM AmrapAlavana nAme caitya hatuM ane temAM paNa jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra virAjamAna hatA tyAM AvyA. tyAM AvIne temaNe bhagavAna mahAvIranI traNa vakhata pradakSiNA nika deva arihaMta bhagavaMtonI vaMdanAkarI, eTale ke aMjalipuTa banAvIne tene jamaNA kAnanA mULa bhAgathI laIne lalATa pradeza parathI DAbA kAnanA mULa bhAga sudhI cakrAkAra rUpamAM traNa vakhata pheravIne lalATa pradezamAM sthApana rUpa AdakSiNa pradakSiNa karyuM A vidhi patAvIne teNe temane vaMdanA karI stuti karI, namaskAra karyA, vaMdana temaja namaskAra karIne pachI temaNe A pramANe kahyuM ke he bhadanta ! ame sUryAbhadevanA sevaka deva chIe. teozrI ane ame badhA Apane vaMdana karIe chIe. temaja kalyANakArI hovAthI kalyANasvarUpa, duritapazAmakArI hevAthI maMgaLa svarUpa, traNe lokonA adhipati hovAthI devasvarUpa temaja sakaLa vastuonA prakAzaka hovAthI tyajJAnasvarUpa ApanI ame sevA karIe chIe. te sUTa pa che zrI rAjapraznIya sUtraH 01 29 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "sevA samaLe mAvaM rUAri ! sUtrArtha-(sevArU samaLe mAve mAre tevA ghauM vArI ) he de ! A rIte saMbaMdhita karatAM zramaNa bhagavAna mahAvIre te devane A pramANe kahyuM-ke (jorALabheMza levA ! nIcameca revA' phimeLe tevA ! nAmeyaM sevA) he deva have pachI je kArya kahevAze te pUrvanI paraMparAthI cAlatuM Ave che. kema ke pUrvadevoe AnuM AcaraNa karyuM che. he devo ! A takalpa che. eTale ke A devane AcAra che. he deva A kRtya karavA yogya che. eTale devonI kartavya keTimAM batAvavAmAM AvyuM che. (arunnameva sevA) he de ! purAtana devoe paNa AnuM AcaraNa karyuM che. ( ramayouTcameyaM sevA) pahelAMnAM badhA Indroe paNa enA mATe AjJA karI che. (gavi avAvarUvALamaMtara kovica maLiyA revA arahaMta mavAre vaMti nati) bhavanavAsI, vAnarthAtara, tiSika ane vaimAstuti kare che namaskAra kare che. (caMdrittA ramasirA to sAruM sAruM gAmaDuM sAiira tai vorAnAM re! kAra sanmaguLacartha sevA) vaMdanA temaja namaskAra karIne pachI teo save potapotAnAM nAma-ge kahe che. eTalA mATe pUrvanA badhA Indoe A jAtanuM AcaraNa karavAnI AjJA karI che. ethI A badhuM pUrve thayelA Idro vaDe abhyanujJAta che, A rIte bhagavAne devone kahyuM. A sUtranI TIkArtha chAyAthenI barAbara hevAthI alaga Apela nathI. e sU. 6 | zrI rAjapraznIya sUtraH 01 30 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devakRta samavasaraNa bhUmikA saMbhArjamAdikA varNana 8 sapna te AAmiyAgiyADhavA ' cAni sUtrA --(taLa) tyAra pachI (samanAM mavacA maddAvIreLa evruttA samALA te miyAniyA phelA) zramaNa bhagavAna mahAvIra vaDe A pramANe samajAvavAmAM AvelA te AbhiyAgika davAe (Dru nAva ciyA samanuM maLavuM mahAvIra paMpatti narmasaMti) harSita yAvat hRdaya thaIne teoe zramaNa bhagavAna mahAvIranI vaMdanA karI namaskAra karyo, (vRttiA namaMtrittA uttarapurasthimaM nisImAAM lavAmaMtti ) vadanA temaja namaskAra karIne te IzAnakANamAM jatArahyA. ( avadhamattA vendriyasamu vALa soLaMtti ) tyAM jaIne temaNe vaikriya samudghAta karyAM. (sauninnA-saMghe nAnuM nocanA TUMka nittiyaMti) vaikriya samuddAta karIne temaNe saMkhyAtayeAjana pramANu DarUpamAM peAtAnA AtmAnA pradezAne zarIramAMthI bahAra kADhyA. ( taM jahA - rayaNANaM riTThANaM ahAbAre pogale parisA iMti ) ratnAnA yAvat bdionA yathA khAdara puddagalAne temaNe dUra karyAM. ( sirittA aAsudumavu che. pariLAmaMtti ) temane dUra karIne yathA sUkSma pudgalene temaNe grahaNa karyAM. ( parisADittA docca pi asardar samohati grahaNa karIne khIjI vakhata paNa temaNe vaikriya samudghAta karyAM. saunittA saMvaTTathavA vinnatti) vaikriya samudghAta karIne pachI temaNe sa`va vAyunI vidhruva NA karI ( se nanhA nAma maraziyA taLe jIvaMkAM aLA cira saMcaLa citye ) jeNu kAI nRtyadAraka ke je taruNa-caiAvana-sa'panna hoya, yugA jAva zrI rAjapraznIya sUtra : 01 31 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tpanna-hoya, baLavAna hoya, apAta-rogarahita hoya, sthira saMhanA vALa hoya sthira agrahastavALo hoya, (gggggggfparaMtarANa ) jene hAtha paga saMpUrNa rIte supuSTa-pRSTAMtara ane uru-vRddhi prApta hAya. (ghanirivaphTavarjiAvadhe ) atIva nicita-nibiDatara caya prApta temaja puSTa jenA baMne khaMbhA hoya. (meTTa duLamurisamAcAra) ameSTika dughaNa ane muSTi enA prahArothI mallanI jema jene gAtravize paripuSTa hoya, (35saMvarcasamannA) vakSa-(chAtI) baLathI je samanvita hoya, (tarjanamag #sTinimaNU) jenA baMne bAhuo sAthe utpanna thayelA be tAlavRkSe ane argalA jevA atisarala, dIrgha ane pIvara (puSTa) hoya, (saMghaLagvaLavavApamAnamathe) eLaMgavAmAM kUdavAmAM, atizIdhra gamanamAM ane pramardana-kaI paNa vastune bhUke karavAmAM je samartha hoya, (che, , , raje, medAva nirAziva) cheka hoya, dakSa hoya, praSTa hoya, kuzaLa hoya, meghAvI hoya ane nipuNa zipagata haya, (ma satrAnastha vA, daMDasaMpucchaNiM vA veNusalAiyaM vA gahAya rAyaMgaNaM vA rAyatepuraM vA) evA te eka moTI zalAkAvALI samAjanA (sAvaraNI) ne ke daMDa yukata sAvaraNIne ke vaMzazalAkAothI banAvavAmAM AvelI jhADune laIne rAjA gaNane ke rAjAnA raNavAsane (devakulaMvA, sabhaMvA parva vA ArAmaM vA ujjANaM vA aturiyamacavalamasabhaMte) ke, devakuLane ke pariSadane ke prApane ke ArAmane ke udyAnane varArahita thaIne eTale ke zAMtithI, capaLatA vagara thaIne bhramarahita thaIne (niraMtare saniSai) satata sArI rIte (savalo samatA saMpannennA) cAre bAjuthI sAphasUphI kare che. (gvAme te Davi zUriyAmaksa vakSa bhAmiyoniyA sevA saMvavA viSayaMti) te pramANe ja sUryAbhadevanA te Abhigika dee saMvartaka vAyunI vikuvaNA karI. (vivijJa samaNassa bhagavao mahAvIrassa savvao samaMtA joyaNaparimaMDalaM ja vi ita va patta va, tatra sarva saTdura 2 te iti) vikuvaNa karIne pachI temaNe zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAsenA eka yojana jeTalA parimaM. DaLa rUpa bhUbhAgamAM je kaMI paNa ghAsa-kacaro-ha, pAMdaDAM vagere hatAM, te sarvene zrI rAjaprazrIya sUtraH 01 32 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAMthI uDADIne kaI ekAMtamAM pheMkI dIdhAM. (gettA vigAmeva (rUti vavanamittA Topi vedivasamudhA samouiz ) phekIne teo ekadama jaladI upazAMta thaI gayA. tyAra pachI bIjI vakhata paNa temaNe vaikriya samuddaghAta karyo. (moLA jamavA vivati) vakriya samuddaghAta karIne pachI temaNe jemanAthI pANI varase che evA menI vimurvaNa karI. (vivittA-le nA nAma mahAdaare siyA, taruNe jAva sippovagae egaM mahaM dagavAragaM vA dagathAlaga vA visTa vA mAM vA) vikrvaNA karIne pachI temaNe acitta pANIthI bharelA meghAne varasAvyA A pramANene saMbadha ahI lagADavuM joIe. kevI rIte pANI varasAvavamAM AvyuM tenA mATe sUtrakAra kahe che ke jema keI bratyakAraka hoya ane te taruNa yAvat zipagata hoya ane te jema eka bahu moTA bhAre ane pANIthI bhArelA vAraka (nAnA ghaDA) ne ke pANIthI bharelA kAMsya vagerenA vAsaNane ke pANIthI bharelA kuMbhane (nAca) laIne (cANa vA jhAva 3==aa jA turiya nAva samatA bArise) rAja bhavananA AgaNAMne ke yAvat udyAna ne tvarA rahita thaIne (zAMtithI dhIme) yAvata cAre bAjue sArI rIte chAMTe che. ( evAmeva te vi sUriyAbhamya devassa AbhiyogiyA devA abbhavaddalae viravara )A pramANe ja te sUryAbhadevanA Abhiyogika dee azva menI vidurvaNu karI. to (vidivattA viuAmeva vacAtaLaTyaMti) vikvaNuM karIne ekadama jaladI te meghe bahu meTA sAde ghaDI ghar3a karatAM garajavA lAgyA (vacanAtaLA ruttA viqAmeva viSagyAvaMti) garaja garajIne zIdhra teo vIjaLIo camakAvavA lAgyA. (viSNuyAgruttA samakSa mAvo mahAvIrasa savo samaMta gorApara maMDaruM ghorAM bAphamadivaM tuM vastrApurica ) vIjaLIo camakAvIne pachI teo zramaNa bhagavAna mahAvIranI te jana jeTalI maMDalAkAra bhUmimAM vegavAna ati vRSTithI rahita thaIne varasyA. jethI kAdavatha nahi, jharamara jharamara acitta vRSTi thaI. A acitta vRSTithI ( gvinAsaMLa) je pANI paDayuM tethI raja reNune vinAza thaI gayo. eTale ke dhULa dabAI gaI. (vivaM sufmAro vAsaM vAsaMti) A rIte sUryAbhadevanA Abhiyogika devee azvameghanI vikRrvaNA karIne divya zrI rAjapraznIya sUtraH 01 33 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acitta surabhigadhadaka (suvAsita pANI) nI vRSTi karI. (vAsittA ', madrA, kavasaMta', vsaMtarAM ti) vRSTi karIne te sthAnane-zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAsenA jana parimita vartulAkAra sthAnane-nihita rajavALuM -bhraSTa rajavA naSTa rajavALuM, upazAMtaraja vALuM ane prazAMta rajavALuM banAvI dIdhuM. (rittA faqmeva sarvasaMmaMti ) A rIte te sthAnane vizuddha karIne teoe satvare vRSTi rUpa kAryane baMda karI dIdhuM. (3vAmittA tai" ivevavicaramudhAg samagoia) vRSTi rUpa kAryathI virakata thaIne pachI temaNe trIjI vakhata paNa vaikiya samudaghAta karyo. (samanittA pujavaNa viSayaMti) vaikriya samudaghAta karIne temaNe puSpavarSAvanArA menI vikuvaNA karI (2 nA nAma mAlAgAradArae siyA taruNe jAva sippovagae, ega mahaM puSkachajjiya vA puppha. paDha' vA ku riyaM vA kAca ) jema keI eka mALInuM bALaka hoya ane te tarUNa yAvat zipagata hoya te te jema eka puSpAcchAdikA-puSpa pAtra-vizeSane athavA puSpabhAjana vizeSane ke puSpanI caMgerikAne laIne (ArthanAnnN vA jAva sabbao samatA kayaggaha gahiyakarayala pabbhavippamukkeNaM dasaddhavaNNeNaM sumeLa mukapuwovacAravarSi nA) rAjabhavananA AMgaNAne yathAvat cAre taraphathI "kacagrahavatu' cUMTelA ane tyAra pachI karatalathI prabhraSTa thaIne vipramukta thayelA evAM pAMcavarNanA puSpothI suzobhita kare che eTale ke acitta puSparAzithI alaMkRta kare che. (gvAmA te mUriyAmata sevana bafmoniyA sevA puwvesTa vizvatti ) e pramANe ja sUryAbhadevanA pUrvokta Abhiyogika devoe puSpavA. likanI vimurvaNA karI (vivittA vizvameva ghaNutAti, pazutaLArUttA jAva joyaNaparimaDalaM jalaya-thalaya-bhAsurappabhUyassa biMTavAissa dasaddhavaNNakusumassa jJApurapamALamera loe vAsaM vAsaMti ) vidurvaNa karIne jaladI te puSpavAlike taDataDATa karavA lAgyA ane taDataDAta karIne yAvata e jana jeTalA te vartulAkAra bhUbhAga upara puSkaLa pramANa mAM bhAskara evAM jalaja pAMcavarNavALA puSponI -ke je adhevartivaMtathI yukta hatA-jAnU sedha pramANa (ghUM TaNa sudhI) jeTalI varSa zrI rAjapraznIya sUtraH 01 34 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI (cArittA jAjAnu pavana tutu pUvamayamayatA thAmirAma sugaMdhava dhiya dhaTTisUya vidraM suravAmimaLajJomAM joti ca hAravuMti 2) vasAvIne kAlAguru, pravara kuMThThuruSka ane turuSTa rUpa dhUpAnI suvAsathI te sthAna maghamaghAyamAna-- atizaya ugra suga dhanA prasArathI ramIMya temaja uttama sugaMdhathI sugaMdhita thaIne gadhanI guTikA jevu thaI gayu.. A pramANe pote sthAnane divya ane devatAnA abhigamana mATe ceAgya banAvI dIdhu. ( darettA caravettA ca viSA meva savasAmaMti) A pramANe jAte kAma pUruM karIne temaja bIjAonI pAsethI paNa karAvaDAvIne teoe peAtAnuM kAma baMdha karI IdhuM. ( vasAmittA neLeva samaLe aLava mahAvIre teLava jIvApaotti ) A kAmathI paravArIne tee jyAM zramaNabhagavana mahAvIra hatA tyAM AvyA. ( teva vAcchittA samaLa maLavuM mahAvIzuM tikkhutto jAva vaMdittA namasittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aNticAlo aMvasAvaLo ceDyAlo hiniravatti) tyAM AvIne temaNe zramaNa bhagavAna mahAvIranI traNa vakhata yAvat vandanA karI namaskAra karyo. vaMdanA ane namaskAra karIne pachI tee zramaNa bhagavAnanI pAsethI ane te AmrasAlavana caityathI mahAra AvatA rahyA. ( pattiniyamittA tAlu TTiyA nAyIcamALA 2 jeNeva soham mekappe jeNeva sUriyAbhe vimANe, jeNeva suhammAsabhA, jeNeva sUriyAme dhruve teLavavAnaoti) bahAra nIkaLIne te sarve utkRSTha yAvat divya devagatithI yAvata cAlatA jyAM saudhama kalpa hatA jyAM suOvimAna hatuM. jyAM sudharmAM-sabhA hatI jayAM sUryAbhadeva hatA tyAM AvyA. ( jIvanacchittA sUcima devaM karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTTu jaeNaM vijaeNaM vaddhAvaiMti, vRddhAvittA tamALattiya padmaviLa ) tyAM AvIne temaNe sUryAbhadevane baMne hAtheAnI ajila banAvIne ane tene mastaka upara traNa vakhata pheravIne jaya viSaya zabdothI vadhAmaNI ApI. vadhAvIne temanA Adeza mujaba badhu... kAma puru karavAmAM AvyuM che te pramANenI khabara ApI. zrI rAjapraznIya sUtra : 01 35 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkAthe-tyAra pachI sUryAbhadevathI prerAyelA te Abhigika deve jyAre zramaNa bhagavAna mahAvIra vaDe A rIte samajAvavAmAM AvyA tyAre teo hRSTa-tuSTa yAvat AnaMdita thaIne manamAM paramaprIti saMpanna thayA. temanuM mana ekadama prasanna thaI gayuM. temanuM hRdaya AnaMda temaja ullAsathI taraboLa thaI gayuM temaNe zravaNa bhagavAna mahAvIranI vaMdanA-stuti karI, namaskAra karyA. vandana-namaskAra karIne teo tatkAla tyAMthI IzAna dizA tarapha gayA. tyAM jaIne temaNe vaikriya samudraghAta karyo. vikriya samuddaghAta karIne temaNe saMkhyAta yojana pramANa daMDarUpamAM potAnA Atmapradezane zarIramAMthI bahAra kADhayA. temAM temaNe ratnonA yAvata zabdagrAhyA ane pAMcamA sUtramAM vaNita vajana, lohitAkSone, mAragalone, haMsagarbha rane, pulakaratnane, sAgadhikene tIrasene, aMjanene, pulAkane, rajatonA, jAtarUpanA, akenA sphaTikanA ane rinA yathA bAdara-asAra pudagalene, tyajIne ane temanA ja yathA sUkamasArabhUta pudgalene grahaNa karyA. grahaNa karIne sita saMvartaka vAyunA nirmANa mATe bIjI vakhata paNa vaikriya samuddaghAta karyo. vaikiya samuddaghAta karIne saMvarta nAmanA pavananI temaNe vikrvaNA karI eTale ke pitAnI vidizakti vaDe tene utpanna karyo. jema keI upara kahyA mujaba guNathI saMpanna bRtyadAraka hoya ane te taruNa-cAvana saMpanna hoya ke pravardhamAna vayavALo hoya. ahIM A jAtanI zaMkA udbhavI zake che ke dAraka hoya che. pravardhamAnavayavALe te heyaja che. pachI ahIM "pravardhamAnayA' A jAtanA vizeSaNanI zI AvazyaktA hatI. ? kemake dAraka padathI ja prardhamAna vaya rU5 arthanuM jJAna daI ja jAya che. eTale A pada eka rIte nirarthaka ja kahevAya. te Ane javAba A pramANe ke je dArakanuM maraNa ekadama pAse AvI gayuM hoya temAM pravardhamAna vayaskatAne abhAva hoya che. ane temAM viziSTa sAmarthyane paNa abhAva hoya che. ethI ja ahIM taruNa maTe "gavardhamAvanAra' A jAtanuM vizeSaNa zrI rAjapraznIya sUtraH 01 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApavAmAM AvyuM che. ' yuvAna ' A vizeSaNathI ahIM e vAtanI spaSTatA karavAmAM AvI che ke suSamadrumAdikALa jenA adRSTa heAya eTale ke viziSTa maLanA hetu heAya eTale ke je kAlamRta upadravathI rahita hAya, kemake kAlakRta upadravapaNa sAmarthyanA vighAtaka heAya che. ethI evA kAlakRta upadravanA jene abhAva che e ja vAta spaSTa karavA mATe A vizeSaNa ApavAmAM AvyuM che, " vavAnuM " padathI ahIM e vAta samajAvavAmAM AvI che ke te samathya rahita hAya evu* nahi paNa te sAmarthya yukta heAya. alpAta --rAga rahita hAya ahIM ' apa ' zabda sarvathA abhAvanA arthAMmAM prayukta thayA che. sthira saMhanana--aiya guNa saMpanna zarIra vALA sthirAgrahasta sArA lekhaka (lahiyA)nI jema jenA hAthanA agrabhAga sthira hAya, dhrUjatA na hAya, jenI AMgaLIe paNa sthira hAya, jenA hAthapaga, pRSTAMtara ane uru A sarve supuSTa hAya, vRddhi prApta haiAya, jenA ane khabhA atIva nicita hoya vRddhi prApta hoya, vRtta vartulAkAra hAya temaja valita-upa2nA bhAgamAM sarala-puSTa hAya, jenuM zarIra cAmaDAnA cALakhAthI, phuNa-mudnagara vizeSathI ane muSTithI vAra vAra tADita thaIne khUba majabUta-sakhatta-thai gayuM' hAya, madyo-pahelavAnA-peAtAnA zarIrane A badhI yAtanAo sahana karIne-majabUta banAve che teA maThThonAM zarIra jevuM majabUta zarIra-temanuM paNa he|ya; chAtInA vizeSa khaLathI je cukta hAya, ekI sAthe utpanna thayelAM be tAla vRkSAnI jema ane agalAnI jema jenA baMne bAhue ati sarala hAya, dIrgha hAya ane puSTa hAya, je ALa'gavAmAM kUdavAmAM ane zIghra gamanamAM temaja kaThaNa vastunA zrI rAjapraznIya sUtra : 01 37 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa bhUke banAvavAmAM sAmarthya hoya, cheka hoya-eTale ke 72 kalAomAM atikuzaLa hoya, dakSa hoya-dareke dareka kAryamAM tila hoya, pra4-agresara hoya. catura hoya, dareka kriyAnI bAbatamAM sAcuM jJAna dharAvato hoya, medhAvI hoya, pUrvAparanA anusaMdhAnamAM je dakSa hoya, ethI ja je bahuja sArI rIte dareke dareka kAmamAM kuzaLa heya-e te bhatya dAraka jema zalAkA hastaka hoya-eTale ke tRNa vizeSathI banAvavAmAM AvelI sAvaraNIne hAthamAM lIdhelI hoya, ke daMDa saMcchanI-daMDayukta saMmArjanI sAvaraNIne ke veNuzalAkAnI-vAMsanI saLIonI banelI sAvaraNIne laIne rAjaprAMgaNa ke rAjAne raNavAsane ke rAjAnA nivAsasthAnanA aMdaranA bhAgane ke devAlayane ke kaI pariSadAne keI apA-parabanne ke kaI ArAmane-nagaranI pAsenA ane badhA jeno upayoga karI zake tevA kRtrima vanane ke kaI paNa udyAnane-nagaranI pAsenA evA vAhana vyavahAravALA temaja krIDAgRha vagerethI saMpana kRtrima vanane, tvarA rahita capalatA rahita saMbhrama rahita thaIne sArI rIte svaccha banAve che. temaja sUryAbhadevanA te Abhigika devoe saMvataka vAyuonI vikuvaNa karIne zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAsenI eka yojanA jeTalI vartulAkAra bhUmine sArI rIte pramAjita karI dIdhI sApha karI dIdhI je atvarita vagere kriyAvizeSaNe lagADavAmAM AvyAM che. temanAthI sUtrakAra e vAta spaSTa karavA mAge che ke varA vagerethI yukta thaIne karavAmAM AveluM vAsIduM. vALavA jevuM kAma sArI rIte thaI zakatuM nathI. niraMtara ane sunipuNa padathI ahIM e vAta samajAvavAmAM AvI che ke rAjANa vagerenA je aMtarAlanA sthaLe che temAM jeTale kacaro vagere che tenI saphAI karavAthI ja rAjANa vagerenI sArI rIte svarachatA thaI zake tema che. "sarvataH samattAt " A pada ahIM e vAta batAve che ke temanI sAkasakI comera-cAre dizAomAM ane cAre zrI rAjaprazrIya sUtra: 01 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidizAomAM sArI rIte karelI hAvI joIe. tA pUrvokta vizeSaNA vALA bhRtyadAraka jema pUrve vadhu velA badhA sthAnAnI sAphasUphI sarasarIte cAre taraphathI badhI rIte kare che, temaja te AbhiyAgika devAe paNa zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAsenI vartulAkAra eka yeAjana jeTalI bhUminI sa`vaka vAyuenI viduvaNA karIne A pramANe ja sApha sUphI karI. temAM je kAMi ghAsa-cAra pAMDA, kASTha, kAMkarA, patharA vigere paDelAM hatAM, azuci temaja aAkSa vastuo paDI hatI, pUtika temaja durabhiga'dha yukta je kai tyAM hatuM te sarvene tyAMthI viSurvita saMvataka vAyu vaDe uDADIne keAi ekAMta nirjana sthAnamAM nAkhI dIdhAM. A rIte A badhuM sAphasUphInuM kAma patAvIne--A kAmathI teo nivRtta thaI gayA eTale ke saMvataka vAyunI viSuvA karavA rUpa kAmane temaNe baMda karI dIdhuM. A kAmane khaMda karIne pharI bIjI vakhata paNa vaikriya samudRghAta karyA ane vaikriya samudghAtaka karIne temaNe amravAdalakAnI ( varasAdanA vAdaLAnI ) vidhruNA karI. apaH viti " kRti brAni A vyutpatti mujaba abhraMzabdanA artha pANI dhAraNa karanAra evA thAya che. eTale ke pANI jemanAthI yathA niyama varase rahevA meghAnI-vikuvA karI. peAtAnI vikriyA zakti vaDe temane utpanna karyo. temanI viSuvA karIne temaNe zuM karyuM te vAta sUtrakAra ahIM dRSTAMta ApIne samajAvatAM kahe che ke-jema keAI-pUrvokta vizeSaNAvALA bhratyadvAraka eka mATA DhakavAraka--pANI bharelA mATInA mATalA-ne ke ikasthAlaka-pANIthI bharelA kAMsA vigerenA pAtra-ne ke dakakalazane--pANIthI bharelA kAIpaNa dhAtunA vAsaNane, ke kuMbhakane-pANIthI, bharelA sAmAnya keIpaNu moTA ghaDA-ne laIne pUrvokta rAjaprAMgaNane ke yAvat udyAnAMtanA badhA sthAnAmAMthI koipaNa sthAnane ke bhale te rAjAtaHpura hAya devakuLa hAya sabhA hAya, prA hoya, ArAma hoya, ke udyAna-hAya tvarA capalatA 66 zrI rAjapraznIya sUtra : 01 39 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane sa*brAti vagara thaine niraMtara sunipuNa rUpathI cAre taraphathI ane badhI rIte chaMTakAva kare che, A pramANe ja sUryabha devanA te AbhiyAgika devAe abramedyAnI vidhruva NA karI. temanAthI divya acitta suvAsita gaMdhAdakanI varSA karI. e ja vAta sUtrakAra have nimnapadothI spaSTa karatAM kahe che ke jyAre AbhiyAgika devA azvameghAnI vikuvA karI cUkavA, tyAre te abhrameghA AkAzamAM ekdama taDataDa dhvani karavA lAgyA, taDataDa dhvani karIne pachI tee vIjaLIAnA jevA AcaraNa vALA banI gayA eTale ke temanAmAM vIjaLIonI vikuNA thai. vIjaLIe jhabUkavA lAgI. vIjaLI camakAvIne teo zramaNu bhagavAna mahAvIranI pAsenI caiAjana jeTalI vastulAkAra bhUmimAM bahupANI vagaranI ane mATI kAdavavALI thaI na jAya tevA jharamara, jharamara acitta chUMdo varasAvavA lAgyA. A jAtanI varSAmAM badhuM pANI pRthvImAM ja samAviSTa thai jAya che ane tethI kAdava thatA nathI pRthvI phakta bhInI thaI jAya che. e ja vAta A nAyu, nAtitRttiyaM virahaAEE ' pothI spaSTa karavAmAM AvI che. A varSathI tyAM rajanuM-lagutarareNuM pudgalAnuM ane reNuonuM sthUla dhULInu nivAraNa thaI gayuM eTale ke A khadhI raja dabAI gaI. A rIte te AmedhAe divya suga dhayukta pANInI varSA karI. tethI te sthAna nihatarajavALuM, bhraSTa--javALuM, upazAMta rajAvALu ane prazAMtaraja vALu thai gayuM. A rIte te sthAnane manAvIne pachI te save AbhiyAgika devA peAtAnA te vRSTikA thI nivRtta thaI gayA. nivRtta thaIne temaNe trIjI vakhata paNa puSpa medyAnI vikulhA karavA mATe kriya samudghAta karyAM. A samrudhAta vaDe temaNe puSpa pradhAnaka meghAnI vidhruNA karI. enAthI temaNe zuM zuM karyu. A vAtane sUtrakAra dRSTAMta vaDe samajAvatAM kahe che ke-jema kAi mALInA chekarA hAya ane te taruNa yAvat zilpApagata hAya ityAdi pahelAM varNavelAM badhAM vizeSaNathI yukta 6 zrI rAjapraznIya sUtra : 01 40 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya ane jema eka bahu maTIpuSpacchAdikAne-puSpapAtra vizeSane puSpapaTalane-puSpa bhAjana vizeSane ke puSpanI chAbane laI rAjaprAMgaNa vagerethI mAMDIne pUrvokta udyAna sudhInA sthAnemAMthI keI paNa sthAnane tvarA, capaLatA ane satkrAMti vagara thaIne niraMtara sunipuNatAthI cAre taraphathI ane badhI rIte pahelAM kacagrahanI jema pakaDelAM ane tyAre pachI hAthamAMthI choDI mUkelAM pAMcaraMganA puSpothIacitta puSpa rAzithI suzobhita banAve che temaja te pUrvokta sUryAbhadevanA dee puSpameghAnI vidurvaNa karIne zramaNa bhagavAna mahAvIranA eka jana jeTalA goLAkAra bhUbhAgane acitta pupanI rAzithI suzobhita karyo. e ja vAta sUtrakAra have pachInA A padothI A pramANe samajAve che ke jyAre sUryAbhadavanA te Abhiyogika devoe puSpamenI vikvaNu karI ke tarata ja te puSpa meghe AkAzamAMthI taDataDAvA lAgyA, temanAmAM vIjaLI jhabUkavA lAgI. vIjaLInA camakArAnI sAthe ja zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse eka yojana jeTale bhUbhAga pracura ane bhAsura evAM acitta jala ja ane sthalaja puSparAzithI vyApta thaI gayo. A puparazi tenI upara te puSpa meghAthI varasI. puponI A varSa tyAM ghUTaNa sudhInA pramANa jeTalI thaI eTale ghUMTaNanI jeTalI uMcAI hoya che teTalI uMcAI sudhI puSpa varSA thaI. AmAM jeTalAM puSpo varasyA hatA te badhA adhobhAga vati dAMDithI yukta thayelA ja varasyA hatA. eTale ke tenI dAMDI nIcenI tarapha hatI eTale varasatI vakhate pupanuM mukha uparanI tarapha hatuM ane dAMDInuM mukhya nIcenI tarapha hatuM. A rIte puSparAzivarasAvIne te Abhigika devoe esthAnane pote paNa ane bIjAonI pAsethI paNa svarga jevuM suravara gamanAbhiyogya banAvyuM ane banAvaDAvyuM. temaNe te sthAna upara acitta kalAguru dhUpa, zrI rAjaprakSIya sUtraH 01 41 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acitta pravara kuMTuruSka dhUpa ane acitta turuSka dhUpa nAkhyo. jethI tyAM khUba ja tIvra gaMdhanuM vAtAvaraNa prasarI gayuM. ethI te sthAna evuM ramaNIya banI gayuM ke-jANe te mATI sugaMdhanI guTikA (goLI) na hoya ! A pramANe karIne ane karAvIne teo potAnA kAryathI jaladI nivRtta thaI gayA. nivRtta thaIne pachI teo jayAM zramaNa bhagavAna mahAvIra virAjamAna hatA. tyAM pahoMcI gayA tyAM pahoMcIne temaNe te zramaNa bhagavAna mahAvIranI traNa vakhata AdakSiNa pradakSiNe karI. AmAM temaNe baMne hAthanI AMgaLIonA dazedazana paraspara joDAI jAya evI rIte aMjalI banAvI ane tene jamaNA kAnanA bhAgathI laIne mastaka upara traNa vakhata DAbA kAna sudhI pheravI. traNa vAra pheravIne temaNe zramaNa bhagavAnane vandana temaja namaskAra karyA. vandana ane namaskAra karIne pachI teo sarve zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAsethI ane te AmrapAlavana nAme udyAnathI ravAnA thaIne teo potAnI te devajana prasiddha uttama yAvat zabda gRhIta-prazasta, tvarita, capaLa, caMDa, jayazAlI, zIdhrarUpa, uddhata divya devagatithI tiyam lekavartI asaMkhyAta dvIpa samudronI vacce-vacce thaIne jyAM sIdharma ka9pa hato ane temAM paNa jyAM sUryabhavimAna hatuM ane temAM paNa jyAM sudharmAsabhA hatI ane temAM paNa jyAM sUryAbhadeva hatuM tyAM AvyA. tyAM AvIne temaNe sUryAbhadevane baMne hAthanI pUrvokta rIte aMjali banAvIne ane tene mastaka upara pheravIne jaya, vijaya zabdo vaDe vadhAmaNI ApI. "tamAre jaya thAo tame vijayazIla thAo" A jAtanA zabdonA uccAraNA karatAM tenuM AbhinaMdana karyuM. abhinaMdana karIne temaNe tenA vaDe apAyelI te pUrvokta AjJAne sanmAna sahita pAchI ApI dIdhI eTale ke tame amane je pramANe karavAnI AjJA karI hatI-te pramANe ja ame badhuM kAma sarasa rIte patAvI dIdhuM che. A jAtanuM nivedana karyuM. sU. 75 zrI rAjapraznIya sUtraH 01 42 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAsko vandanAke liye sUryAbhadevakIdhoSaNA 'taeNaM se sUriyAbhe deve' ityAdi / sUtrArtha-( tALa mUriyAme re) tyAra pachI te sUryAbhadeva (rUM zAmiconiyA vALa ) te Abhiyogika devonI pAsethI-mukhathI-(AmeruM sodavA) A pramANenI vAta sAMbhaLIne (ni ) ane tene hRdayamAM avadhArita karIne (hRdaddra nAra hicA) khUbaja vadhAre harSa pAmyo, saMtuSTa citta vALe thayo yAvat harSathI jenuM hRdaya tarabaLa thaI gayuM che evA teNe tatkSaNa (TyattALiyAdava seva saMve) pAyadaLa senAnA senApatine bolAvyA. (savijJa purva vANI ) bolAvIne tene A pramANe kahyuM ke (fgujmeva mAM revAnuviyA ! rUriyAme vimAne gumAra samANa meghoghasicanamamadurasadaM) he devAnuM priya! tame jaladI sUryAbhavimAnamAM sudharmA sabhAmAM megharasita gaMbhIra madhura zabda yukta (locanaparima) eka yojana jeTalA vistAravALI (susaraghaMTa) susvaravALI ghaMTAne ( tivRtto) traNa vakhata (pharALe 2 ) vagADatA vagADatA (mAyA 2 naM 3ghoremALe 2 parva vAhi) bahu moTA sAde vAraMvAra ghoSaNa karatAM A pramANe kaho ke (gADuM mo jUriyAme , chaTTa mo mUriyAme tere) he deve ! sUryAbhadeva AjJA kare che, he deva ! sUryAbhadeva jAya che. (TUhiive dIve bhArahevAse AmalakappAe gayarIe aMbasAlavaNe ceie samaNaM bhagavaM mahAvIra micaMtita) jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM je bharata kSetra che. temAM je AmalakAnagarI che. temAM paNa jyAM A prazAlavana nAme udyAna che, temAM virAjamAna zramaNa zrI rAjapraznIya sUtraH 01 43 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna mahAvIrane vaMdanA karavA mATe ( tukrame vinaM mAM revAnuvidyA ! sannivRttip jAva NAiyaraveNa NiyagaparivArasaddhiM saMparivuDA sAI 2 jANavimANAI durUDA samALA aDhAOpariInuM ceva sUriyamakSa phevamsa tti pAmavada ) eTalA mATe tame leAkeA paNa hai devAnupriyA ! pAtapAtAnI samRddhinI sAthe yAvat nAditaravanI sAthe potapeAtAnI parivAra ma`DaLIne sAthe pAtapeAtAnI vimAnA upara savAra thaI ne jaldI sUryAbhadevanI pAse paheAMcI jAva. TIkA AjJA pramANe ghASaNA thaI gayA bAda jayAre sUryAbhadeva te AbhiyAgika daiveAnA mukhathI peAtAnI AjJA mujaba badhu... kAma purU thaI javAnuM saMbhaLyu te te sAMbhaLIne ane tene vicArIne te ane tene hRdayamAM dhAraNa karIne khUba ja hRSTa-tuSTa yAvat prasanna hRdayavALA thaI gayA. ahIM yAvata padathI 'RRtuSTa padathI mAMDIne IvavisapddhdyH' :' ATalA pATha levAmAM AvyA che. A pAThanA padonI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI che. A pramANe AnaMdita thaIne teNe pAyadaLasenAnA adhipati ( senApati) ne melAvyA ane khelAvIne tene A pramANe kahyuM ke he devAnupriya ! tame jaldI sUryavimAnamAM sudharmA sabhAmAM jAva ane tyAM jaIne eka ceAjana jeTalI gAlAkAra vALI susvara ghaMTAne vagADeA. AnA vina meghAnA samUhanI gajanA jevA gaMbhIra ane madhura che. tene traNa vakhata vagADI vagADIne pachI evI ghASaNA kareA ke hai devA! sUryAbhadeva ja khUdvIpamAM AvelA bharatakSetranI AmakalpAnagarInA AmrazAlavana udyAnamAM virAjamAna zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana karavA mATe jaI rahyo che. eTalA mATe tenI evI AjJA che. ke tame sarve devA pAtapAtAnI samasta parivAra vagere rUpa RddhithI samasta yathA zakti vistArika saLa zArIrika teja rUpa dyutithI, peAtAnA hAthI, gheADA vagere sainya rUpa baLathI, badhA potapotAnA parivAra rUpa samudAyathI, samasta prakAranA Adara bhavathI, AbhyaMtaramAM vaikriya karavA vagere rUpa ane bahAra ratnA vagere saMpatti rUpa badhI vibhUtiothI, zRMgAra rUpa sarve vibhUSAethI, peAtAnA nAyakanA pratye bahumAna darzAvavA rUpa AcaraNa rUpa sarvotkRSTa sabhramathI, puSpa, gaMdha, mALA vagere rUpa badhA ala'kArAthI yukta thaIne, badhA divya vAjAnA sammilita zabdanA mahApratidhvani sAthe tame jaldI sUryAbhadevanI pAse paheAMcA. mahatI RddhinI zrI rAjapraznIya sUtra : 01 44 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAthe, mahatI ghutinI sAthe vipula sinyanI sAthe, mahAna samudAyanI sAthe ane potapotAnA parivAronI sAthe, potapotAnA vAhano upara savAra thaIne tame badhA ekI sAthe vAgatA uttama vAdyonA, zaMkha, paTaNa, Dhola, bherI-duMdubhi, jhallarIvalayAkAra vAdya vizeSa, khamuhI-kahalA, haDakA-vAdyavizeSa ane muraja-meTuM mRdaMga, mRdaMga-vAdyavizeSa ane duMdubhi-sAMkaDA mukhavALI bherInA tumula dhvani vaDe puraskRta thatAM jarApaNa vilaMba karyA vagara A sUryAbhadeve anikAdhipati devone ghASaNa karavA mATe A pramANenI AjJA ApI A pATha sarvadgarcA cAva7 nAritaraveda" mAM AvelA yAvat padathI grahaNa karavAmAM Avela che je sU. 8 che bhagavAsko varadAnake liye sUryAbhadevakA gamanakI vyavasthAkA varNana 'taeNaM se pAyattANiyAhivaI' ityAdi / sUtrArtha--(ta se sUriyAmAM seve samAne cALiyAvi ) A pramANe sUryAbhadeva vaDe AjJApita thayelA te pAdacArI senAne adhipatinAyaka (rudranukuLa vAva hiMcaNa) harSita ane saMtuSTa thaye thAvat tenuM hRdaya AnaMdathI ekadama magna thaI gayuM ane be nke (ggha sevA ! tatti bALa vijJa vaya parisuti) he deva ! jevI Apa AjJA Ape che te amAre mATe pramANa rUpa che. A pramANe kahI teNe tenA vaDe apAyelA AjJAnA vacanone bahu ja namratA pUrvaka svIkAra karI lIdhA (vinittA neva sUcime nimaNe veLA suhammA sabhA jeNeva meghogharasiyagaMbhIramahura saddA joyaNaparimaMDalA sussarA ghaMTA teNeva vAcharu) svIkAra karIne te jyAM sUryAbhavimAna hatuM ane temAM jyAM sudharmA sabhA hatI ane temAM paNa jyAM te meghanA samUhanA jevI gaMbhIra madhura zabda karanArI eka jana pramANa vartulAkAra susvara nAmanI ghaMTA hatI, tyAM AvyA. ( uvAgacchittA ta meghogharasiyagaMbhIramahurasaha joyaNa parimaMDala sussaraM ghaTa tikkhutto zrI rAjapraznIya sUtraH 01 45 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAje) tyAM AvIne teNe te meghanA samUhanA davani jevI gaMbhIra ane madhura dhvani vALI eka jana pramANa vartulAkAra viziSTa susvarA ghaMTAne traNa vAra vagADI. (tai meghoghariyamamadurasANa vocAmiMDhANa musaTNa ghaMTA tikkhutto ullAliyAe samANIe se sUriyAbhe vimANe paasaayvimaannnnikkhuddaavddiysaghaMTAparisucA racAsa saMkulle nA cAvi hothA) A pramANe meghagharasita (megha jevI gaMbhIra) madhura zakhavALI, jana pramANa vartulAkAra viziSTa susvarA ghaMTAne traNa vAra vagADavAmAM AvI tyAre te sUryAbhavimAna potAnA niSkaTaupavane-sudhI pahoMcelA zabdonA pratidhvanithI saMkula-vyAsa-thaI gayuM. (tai tesiM sUriyAbhavimANavAsINaM bahUNaM vemANiyANa devANa ya devINa egaMtarai pasattaniccappamattavisayasuha mucchiyANaM sussaraghaMTAravaviulabola turiyacavalapaDibohaNe kae samANe) te vakhate ekAMtamAM ratikriyamAM kAmagomAM rata thayelA ethI nitya-pramatta viSaya sukhamAM mUcchita thayelA sUryAbhavimAnavAsI ghaNuM vaimAnika deva ane devIone te susvara ghaTAnAvipula zabdonI pratidhvanie ekadama pratibaMdhita karI A rIte tenA vaDe pratibaMdhita thayA bAda (ghorakhonina T4T citta vavavattamAtALa se vAcattAyAddiva ) te pAyadaLa senA nAyake ghoSaNA mATe kauTUhala-utpanna thavAthI jemanA kAna UbhA thaI gayA che. ane ethI ja jemanuM citta ekAgra nizcala thaI gayuM che ane ghaSaNa saMbaMdhI viSayane jANavAmAM jemanuM mana ekAgra thaI gayuM che evA te denI sAme pAyadaLa senAnA senApati deve (naMti chaMTAravaMta niraMtararaMri ) te ghaTAne vani dhIme dhIme ekadama zAMta thaI gayA bAda (mI mA saLa ghore 2 vuM varAsI) khUba moTA sAde vAraMvAra ghoSaNA karatAM A pramANe kahyuM ke (hRta, sugaMtu mavaMto sUriyAbhavimANavAsiNo bahave vemANiyA devA ya devIo ya sUriyAbhavimANavaiNo vacanaM vimuddastha ) bahu ja prasannatAnI vAta che ke Apa sUryAlavimAnavAsI sau vaimAnika deva devIo suryabhavimAnapatinA hita ane sukhAthanI vAta sAMbhaLavA zrI rAjapraznIya sUtraH 01 46 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe ahIM ekatra thayA cho. (bhALa mo rUriyAme seve najIru mo?) sUryAbhadeve tamArA sau mATe evI AjJA karI che kemake sUryAbhadeve ahIthI (naMdIva dIvaM bhArahaM vAsaM AmalakappaM nayariM aMbasAlavaNaM ceiyaM bhagavaM mahAvIraM abhivNditA) jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM vidyamAna bharatakSetramAM sthita Amalaka9pA nagarInA AmrazAlavana udyAnamAM virAjamAna zramaNa bhagavAna mahAvIrane abhinaMdanA karavA mATe jaI rahyA che. (taM tu vi ja revANupiyA saviDhI nAva jaufi veva bhUriyAma revara vyaMti pAmava6) ethI he devAnupriye ! tame sau pitAnI samasta RddhinI sAthe yAvat moDuM karyA vagara ekadama zIvra sUryAbhadevanI pAse pahoMcI jAva. TakArtha-sUryAbhadeve jyAre pAyadaLa senAnA senApatine A pramANe kahyuM. tyAre te khUba ja haSTa temaja saMtuSTa thayo. tenuM citta AnaMdathI taraboLa thaI gayuM. tenA manamAM khUba ja prIti utpanna thaI ane te zobhana manavALo thaI gaye. eTale ke sUryAbhadevanI AjJA pratye temane asaMtoSa thayo nahi paNa tenuM hRdaya te AjJA meLavIne AnaMdanA AdhikyathI pramudita banIne mattamayUranI jema nAcI uThayuM. teNe te ja samaye potAnA sUryAbhadevane vinaMtI karatAM kahyuM ke he deva ! tame mane je kAma karavA mATe AjJA karI che-te mArA mATe pramANa rUpa che. huM tamArI AjJA pramANe ja karIza. A rIte pitAnA hArdike bhAva prakaTa karIne te pAyadaLa senAnA senApatie sUryAbhadevanAM AjJA sUcaka vacanone ekadama namrabhAve svIkArI lIdhAM A rIte pitAnA svAmInI AjJAne svIkArIne te jyAM sUryAbhavimAna ane jyAM sudharmA sabhA ane temAM paNa jyAM te meghoghasita gaMbhIra madhura dhvani karanArI ane jana jeTalA goLAkAra vistAra vALI susvara nAmanI ghaMTA hatI tyAM Avyo tyAM AvIne teNe te meghoghasita gaMbhIra davanI vALI ane yojana jeTalA vistAra vALI susvarA ghaTAne traNa vakhata vagADI. jyAre te traNa vakhata vagADavAmAM AvI tyAre te sUryAbhavimAnamAM athavA vimAnanA prAsAdomAM je niSphaTa-upavana hatA temAM vicitaraMganyAya thI te pasarelA te susvarA ghaMTAnA zabda vagaNanA pudagalothI lAkhe pratidhvanio nIkaLyA. A badhI pratidhvaniothI te sUryAbhavimAna zadita thaI gayuM. eTale ke-zabdathI vyApta thaI gayuM. tyAre te sI sUryAbhavimAnamAM rahenArA vaimAnika deva ane devIe ke jeo ekAMta sthaLomAM kAma bhegIDAmAM nirata hatA ethI jeo sadA pramAda cukta thaIne rahetA ane viSaya - zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparza janya sukhamAM mUcchita - Asakata hatA athavA zrI rAjaprazrIya sUtra: 01 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te emanA vaDe mohita hatA, temane te susvarA ghaMTAnA zabdanI je badhI dizAomAM ane vidizAomAM pratidhvani thaI ane te prativanithI je pratibaMdhanasUcana-thayuM te sUcana thayA bAda pahelAM te te ghoSaNAnA viSayamAM temanA manamAM kutUhala thayuM. ke "A ghoSaNA zA mATe thaI?" evI utkaMThA thaI tyAra pachI kutUhalathI temaNe te gheSaNAne sAMbhaLavA mATe potAnA baMne kAnane te tarapha dharyA. A rIte teo ghoSaNanA viSayane jANavA mATe ekacitta thaI gayA. eTale ke gheSaNA-sAMbhaLavA mATe temanuM mana adhIrU thaI gayuM. tyAra pachI te pAyadaLa senAnA senApati deve jyAre ghaMTAne "davani" dhIme dhIme thato ekadama zAMta thaI gayA-tyAM niHzabdatA thaI gaI tyAre moTA sAde vAraMvAra ghoSaNA karatAM temaNe A pramANe kahyuM ke he sUryAbhavimAnavAsI de ! ane devIo ! tame sau amArI vAta sAMbhaLe-A khUbaja khuzInI vAta huM tamane kahI rahyo chuM-ane Ama karavAnI mane teozrIe AjJA karI che. temanA AjJAnA A vacano tamArA hita mATe bIjA janmamAM paNa zreyarUpa ane A bhavamAM nirupadravatA mATe kAmamAM Avaze te vacana A pramANe che-"he devAnuM priya ! sUryAbhadeva zramaNa bhagavAna mahAvIrane abhinaMdanA mATe ja budvIpa nAmanA dvIpamAM AvelA bharatakSetramAM sthita AmalakalpAnA AzrazAlavana udyAnamAM jaI rahyA che. ethI devAnupriyo! tame loko paNa potapotAnA parivAra rUpa samasta saMpattinI sAthe saparivRtta thaIne vagara vilaMbe satvare sUryAbhadevanI pAse AvI pahoMce che sU. 9 che 'ta mUriyAmavALavALo' phatyAre | sUtrArtha--( tai) tyAra pachI ( te sUvicAmavimAnavALo have temanA tevA ja phevIko ) te sUryAbhavimAnava sI sI vaimAnika deva ane devIo (T - niyati vaivasta gaMti yamadU sojo bisa++) pAyadaLa senAnA senApatinA mukhathI AvA tenA vacana sAMbhaLIne ane tene hRdayamAM dhAraNa karIne (dap tuTTa nA diyA ) hRSTa tuSTa yAvat hRdayavALA thayA ane temanAmAMthI (jegiyaa vaMdaNavattiyAe, appegaiyA pUyaNavattiyAe appegaiyA sakAravattiyAe, evaM smmaamttiyANa jogavattiyANa) keTalAka devo vaMdanA karavA mATe, keTalAka mana vacana ane kAyathI savinaya payuM pAsanA karavA rUpa nimittane laIne, keTalAka satkAra karavAnA nimittane laIne, keTalAka kautUhalane upazamana mATe-navI vastu jevA zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 48 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLaze te laI ne-(phArUcA sucArUM yunirasAmo, sucArUM bAjuM karuM pariNakhAruM #AranAruM vanarAkAruM purisAmo ) keTalAka azruta arthane sAMbhaLIzuM ane zrata arthane hetuo, prazno, kAraNe ane vyAkaraNane laIne pUchIzuM, A abhiprAyanI sAthe (, mUriyAmasa sevaraNa vacaLamagvattaHILA, jaya annamnnmnnuvttmaannaa, appegaiyA jiNabhattirAgeNaM, appegaiyA dhammotti appegaiyA jIyameya ttikaTTa saviDDhIe jAva akAlaparihINaM ceva sUriyAbhassa devassa aMtie paaubhvaMti) keTalAka sUryAbha devanI AjJA che eTalA mATe javuM joIe A vAtane laIne keTalAka bIjA devo jaI rahyA che eTalA mATe amAre paNa javuM joIe A kAraNane laIne, keTalAka jina bhaktipratye zraddhAvAna thaIne, keTalAka-A amAro dharma che, A bhAvane laIne keTalAka A amArUM jIta nAme kalpa che A kAraNane lIdhe, sarvaddhi-parivAra vagere rUpa saMpattithI saMparivRtta thaIne thAvat koI paNa jAtanA vilaMba vagara ekadama sUryAbhadevanI pAse pahoMcI gayA. TIkAtha-tyAra pachI jyAre pAyadaLa senAnA senApatie evI ghoSaNA karI ke sUryAbhadeva bhagavAnane vaMdana karavA mATe jaI rahyA che. tyAre A ghASaNa sAMbhabane ane tene savizeSa rUpathI hRdayamAM dhAraNa karIne sUryAbhavimAnavAsI sI deva ane tyAMnI badhI devIo hRSTa tuSTa yAvat AnaMdayukta hRdayavALI thaI gaI. temaja te deva devIo badhAM "dRSTatuSTavinanitA, kAttimaH pUnamananacittAra rAnisarAH " evAM thaI gayAM A badhA padonI vyAkhyA pahelA karavAmAM AvI che. te te devomAMthI keTalAka de vaMdana pratyayikatA mATe-vandanA mATe, (ahIM vaMdanA stutinuM je nimitta che te vandana pratyaya che A vandana pratyaya jene che te vadana pratyayika che Ane artha "vaMdanA mATe AvuM thAya che.) sUryAbhadevanI pAse AvIne hAjara thayAM. e saMbaMdha ahIM lagADo joIe. A rIte ja AgaLanA padomAM paNa samajavuM joIe. temaja keTalAka de pUjana zrI rAjapraznIya sUtraH 01 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyayikatA mATe-mana vacana kAyarUpa yAgothI vinayapUrNAMka prabhunI pa pAsanA karavA mATe keTalAka devA sadkAra pratyacikattA mATe satkAra mATe A pramANe keTalAka sanmAna pratyayikatA mATe sanmAna karavA mATe-keTalAka kutUhala pratyayikatA mATe sammAna mATe A kAma rUpa ceAthI vinayapUrNAMka prabhunI paryuMpAsanA karavA mATe, keTalAka devA satkAra utkaMThA rUpa kautuka jovA mATe sUryabhadevanI pAse AvIne hAjara thai gayA. keTalAka azrutapUrva svargamAkSa sAdhaka vacAne sAMbhaLIzuM. temaja zravaNa viSayI kRta arthAne jIva ajIva vagere padAane pUchIzuM, eTale ke anyathAnupapatti rUpa hetune laI ne evI rIte pUchIzu ke jIva deva vagere gatimAM jAya che ? AtmAnI sAthe karmonA sabaMdha kevI rIte hAya che ? saMzaya maTADavA mATe evI rIte pUchI zu? ke jIva ane ajIva vagere padArthonu svarUpa zuM ? bIjA siddhAntakArAe je jIvanuM svarUpa batAvyuM che te ThIka che ke jaina siddhAtakArAe je jIva vagere padArthAnuM svarUpa mAnyuM che te ThIka che. kAraNeAne sAme rAkhIne A jAtanA prazno karI zu ke jIvana jJAnA triya kevI rIte utpanna thAya che? vagere athavA-catutirUpa sa'sAramAM jIvatu paribhramaNa kevI rIte thAya ! vyAkaraNane laIne pUchavAmAM AvelA jIva vagerenA svarUpamAM je kaMi javAba apAze tene laIne pharI bIjA prazno karIne tenA svarUpanuM nirdhAraNa karIzuM" A buddhithI prerAine sUyaeNbhadevanI pAse AvIne te hAjara thayA temaja keTalAka devA tenI pAse 'sUryAbhadevanI AjJA pALavI joie. " A abhiprAyathI yukta thaIne hAjara thayA. temaja keTalAka devA eka bIjAnuM anusaraNa karIne 'huM tyAM jaI rahyo chuM, tame paNa cAleA ' evI rIte khIjAethI prerAine temanI pAse hAjara thayA. temaja keTalAka devA tIrthaMkaranI bhaktinA anurAgathI temaja keTalAka devA A amArA dhama che e buddhithI temaja keTalAka jIta nAmanA amArA kalpa che. A abhiprAyathI, pUrve vadhu velI 'saddhi' pAThathI mAMDIne ' akAla pirahIna sudhInA pothI viziSTa evI sa'paTTAthI susajja thaine sUryAbhadevanI pAse AvIne hAjara thayA. te pUrve varNana karavAmAM AveleA pATha A pramANe che, 'sarvado sarvaghusyA, sarve jena, sarvasamulyena, saoNraLa, sarvavi mUlya, sarvatrimUyA, sarvasaMgramena, sarvagaMdhamAcAreLa, sarvatruTitasaninAphena, mahA yA RddhayA, mahatyA dyutyA, mahatA balena mahatA samudayena mahatA varatruTita ymksmapravAteina, zaila, paLavavaTa-menInnI-varamuddI-haiMDu-mukhyana-mRGga-3nyuminipAvanAvitaveLa, bAjIinameva A badhA padonI vyAkhyA AThamAM sUtramA karavAmAM AvI che. ! sU. 10 // zrI rAjapraznIya sUtra : 01 50 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "tayri sUrime reve" rUlyAri ! sUtrArtha--(tai) tyAra pachI (se kUriyAme seve (te sUrirAmavimAnavAsino ya mALiyA) te sUryAbhavimAnavAsI (tevA ya vALo 2) dene ane devIone (jhAjhArine veva) koI paNa jAtanA vilaMba vagara (uttara pAvaramagamALe ghAsarU) potAnI pAse hAjara thayelA joyA. (sittA datu nava phicara bAmaro tevuM sAruM) joIne te haSTa-tuSTa yAvat hadayavALa thaI gaye teNe tarata ja Abhigika devane bolAvyo. (sAvittA uM vArI ) bolAvIne te A pramANe kahyuM (faqmeva ma TevAvA ! jaLAvamAsaMnivindra hITrisAmaMbicArAM, yAmiya- samatura -nara-mAra- vivADhatA-zinnara-pha-saramacA-navagaDha -q3mImattitti) he devAnupriya ! tame jaladI eka evA yAna vimAnanI vikrvaNA karo ke je se thAMbhalAo ke seMkaDo thAbhalAothI yukta hoya, temAM lalita aMgothI yukta evI lIlAvALI zAlabhaMjikAo (pUtaLIo) katarelI hoya, ane jemAM IhAmRga, vRka-varU-vRSabha-balIvardha-turaga-azva, naramANasa, makara-grAha, vihaga-pakSI, vyAlaka-sarSa kinnana-vyaMtaradeva, ruru-mRga, zarabha-aSTApada, amara camarI gAye, kuMjara-hAthI, vanalatA, pazcalatA, A badhAnI racanA vizeSathI addabhuta citrothI citrita hoya. (haMmuvAvarUApariyAmirAma, vijJASamagurunaMtakutte ziva avasarUmAnica) thAMbhalAonI upara uttama vajI vedikAthI je yukta hoya, temaja samAna AkAravALA be vidyAdhara rUpa yaMtrathI je yukta ya, seMkaDo kiraNothI je zetuM hoya (vAsaMdararthi ) zrI rAjaprazIya sUtraH 01 51 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ seMkaDA jAtanA rUpe jonAra lokonI najare AvatA hAya, eTale ke ghaNA AkArAthI je yukta hAya, (misamALa mimmisamAM, cakravuoyaLahena muddAa sanniIyaa ghaMTAhiti ya maturamaLattara) sAdhAraNa rUpa ane vizeSarUpathI je khUba ja vadhAre camakatuM hAya, zvetAMnI sAthe te evuM lAgatuM hoya ke jANe AMkhAmAM ja te samAviSTa thaI gayuM na hoya, sparzI jenA zubha heya ze|bhAyukta AkArathI yukta hAya pavanane athaDAvAthI ghaTA samUheAnI eka bIjAnI athaDAmaNathI utpanna thatA 2maNIya manane prasanna karanAra madhura nAda-ni--thI je sa`panna haiAya ( mudde, jata, vRttisnnijjN niuNovaciyamisimisitamaNirayaNaghaTiyAjAlaparivikhattaM, joyaNasya saharasa visthiLa, vinga namaLasakanuM sidhAma+ nAma chintra jJAnavimAM vizrvA i ) zubha hAya, suMdara hAya, ethI je darzanIya hAya, jemAM zilpakalAthI parimita tivALA kalAkArA vaDe daidIpyamAna maNi ane ratnA jaDavAmAM AvelAM hoya ane je nAnI nAnI ghauMTaDIonA samUhathI cAre tarapha--AAbhita haiya, pramANamAM je eka lAkha yAjana pramANa jeTalu vistAravALu haiya, evuM gamana sajja, zIghragativALA divya vimAnanI vikulhA kare, ( vikvittA viqAmeva camALattiya padmappinAtlRi ) vidhruva NA karIne amane jaldI khabara Ape. TIkA"--jyAre sUryAbhadevanI pAse sUryabhavimAnavAsI deva ane devIyA AvIne hAjara thai gayAM tyAre te sUryAbhadeva--ke jee te sUryavimAnanA adhipati hatA--te badhAne jaldI AvI gayelAM joIne haSTa tuSTa yAvat hRdayavALA thaye| ahIM yAvat pada vaDe 'chUtudRSijJAnavRitaH prItimattA, padmasaumanasthitaH vevAnivRddhayaH A pAThanA saMgraha thA che. A padonI vyAkhyA ame trIjA sUtramAM karI che. A rIte harSIka thI prasanna thayelA sUryAbhadeve AbhiyAgika devane elAvyA. elAvIne tene A pramANe kahyuM--ke hai devAnupriya ! tame satvare ghaNA sekaDA thAMbhalA upara ke ghaNI jAtanA se'kaDA thAMbhalAovALA evA yAna zrI rAjapraznIya sUtra : 01 para Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimAnanI vidhruNA karo-eTale ke tene pAtAnI vaikriyazakti vaDe niSpanna karI A jAtanA saMbaMdha pahelAM AvelAM 'vira' A padanI sAthe karavA joie. A yAna vimAna kevu' hAvu. joie A bAbatanuM spaSTI karaNa karatAM sUryAbhadeva kahe che ke--A yAna vimAna lIlAsthita zAlabha`jikAvALuM hAya, eTale ke AmAM je pUtaLIe vikruvita karIne banAvavAmAM Ave te lIlA karatI banAvavAmAM Ave. temAM temanA a'gAnA sa`niveza ( goThavaNI ) bahu ja sarasa rIte prakaTa karavAmAM Ave. ihAmRganA, vRSabhanA, turaMganA mANasanA, makaranA vihaMganA, vyAlanA, kinnaranA mRganA, aSTApadanA, camarI gAyanA, hAthInA vanalatAnA ane padmalatAonA citra kAtaravAmAM Ave ke jethI A viziSTa jaNAI Ave enA dareke dareka thAMbhalA upara uttama vanI ( hIrAonI ) vedI banAvavAmAM Ave. jethI zaiAbhA cAragaNI thaI jAya, ene calAvavA mATe e sarakhA AkAravALA vidyAghara purUSonA citrA sa`cAlana sthAna upara banAvaDAvIne mUkavAmAM Ave. ane te seMkaDA kiraNAthI zAbhatuM hAya, ghaNA AkArAthI e yukta hoya, khUba ja ramaNIya ane maneAhara banI gayeluM e pAtAnI caLakatI kAMtithI jonArAene evu' lAge ke jANe temanI AMkheAmAM ja e samAviSTa thai jatuM na hoya. Ane sparzI kAmaLa hAya, kaThina sparza hAya nahi ane AnA AkAra prAkAra-mahelanA jevA zAbhAsapanna hAya. emAM je ghaTaDIonI pa`kti rAkhavAmAM Ave te ATalI badhI echA vajana vALI hAya ke jethI vAyunA sparza thatAM ja hAlavA mAMDe A pramANe hAlavAthI temAMthI nIkaLatA dhvani evA mIThA ane alhAda utpanna karanAra hAya ke jethI kAnA temaja cittane sukha upajavanArA hoya. e vimAna zubha lakSaNAthI yukta hAya, kAMta jovAmAM bahu ja suMdara hAya, ethI te darzanIya-danane ceAgya hAya, emAM cama katI maNie ane ratnA vigere je kai paNa jaDavAmAM Ave te catura zilpakalAthI keLavAyelI buddhivALA kalAkAro vaDe ja jaDavAmAM Ave athavA emAM je ceAmera ghauMTaDIo laTakatI haiAya temAM camakatA maNu ane ratnA je jaDavAmAM Ave e yAna--vimAna vaijana lakSa pramANa vistAra yukta hAya divya-pradhAna ane musApharI mATe susajja hAya, gati jenI zIghra hAya evuM yAna' jenA vaDe musApharI thai zake evuM musApharI karavA mATe ceAgya evuM vimAna devAnA vAhana rUpa vimAna-je zrI rAjapraznIya sUtra : 01 53 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nagaranI AkRti jevu... hAya--tame peAtAnI vikriyA zakti vaDe utpanna karo ane tyAra bAda mArI AjJA pUrI thai javAnI sUcanA mane Ape. / / sU. 11 / 8 taLa se miyoni tene'tyAdi / sUtrA--(tajjJa) tyArapachI ( se miyoni ve) te AbhiyAgika deva jyAre (mUriyAmeLa rUveLa va yutte samALe) sUryAbhadeve tene A pramANe kahyuM. tyAre te ( hradu-nAvadiya ) haSTa-tuSTa yAvat manavALeA thaI gayA ane evA thaIne teNe ( carudiya nAva paDimuLek) khUbaja namra bhAvanA sAthe bane hAtheAnI a'jalI banAvIne ane tene mastake rAkhIne tenI AjJAnA vacanA svIkArI lIdhAM. (paDhimunittA uttarapurathima visImAnaM vanapha) svIkArIne te tyAMthI IzAna dizAmAM gayA ( lava mittA vaivicasamugdhALuM soLarU ) tyAM jaIne teNe vaikriya samudlAta karyA (sonittA saMvegnAr nothaLApha' nAva aA vAcare vomasTeDisATera) vaikriya samudghAta karIne saMkhyAta yAjana sudhI AtmapradezAnA daMDAkAra rUpamAM bahAra prakaTa karyAM. cAvat yathA bAdara ratnonA asAra-pudgalAnA teNe tyAga karyAM ane DisAhittA aA muTThame poLale ricA) tyAga karIne ratnAnA sAra sUkSma pudgalAne grahaNa karyAM. ( yAttA ) grahaNa karIne (ToyaMti vaiviyasamugdhANaM sonara ) khIjI vakhata paNa teNe vaikriya samudghAta karyo ( sohnnittaa aNegakhaMbhasayasaMnivi jAva divvaM jANavimANaM viuvvira pavatte yAvi rotthA ) vaikriya samughAta karIne te ghaNA se...kaDA thAMbhalAvALA yAvat divya cAna--vimAnanI vidhruNA karavA mATe taiyAra thaI gayA. ( tana se miyoni deve tassa divvassa jANavimANassa tidisiM tao tisovANapaDirUva jyAre te yAna-vimAna taiyAra thaI gayuM tyAre te AbhiyAgika deve vimAnanI traNa dizAomAM suMdara su dara traNa sApAna paktiyAnI vikuvA karI (taM narA ) teo A pramANe che. (puSimeLa, rAjjimeLa uttarena) pU dizAmAM dakSiNa dizAmAM ane uttara dizAmAM ( tetti tirodhAnadivALuM me yAhave vaLAvAse patte) A traNe seApAna pa`ktinuM varNana A pramANe karavAmAM Avyu' che (te nA) jema ke (vAmA bemA, riTTAmA paThThALA, venDiyAmA ghumA, suvaNNarupamayA hell, lohitakkhamaiyAo, sUIo, vayarAmayA viuvvai ) te divya zrI rAjapraznIya sUtra : 01 54 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMdhI, NANAmaNimayA avalaMbaNA avalaMbaNabAhAo ya, pAsAIyA jAva paDirUvA ) vA ratnanA tene nema che, riSTa ratnanA tenAM pratiSThAna che, vaiDUya maNionA tenA thAMbhalAo che, suvarNa rUpya (cAMdI) nA phalaka che, lohitAkSaratnanI tenI sUcI che, vajaratnanI tenI saMdhI che ane anekAneka maNionA tenAM avalaMbana ane avalaMbanavAha che. A badhI traNa sopAna paMktio citta prasAda yAvat pratirUpa suMdara AkAra vALI che. TIkAtha-sUryAbhadeve jyAre te Abhigika devane pUrvokta rUpamAM AjJApita karyo tyAre te haSTa tuSTathI mAMDIne yAvat hRdaya sudhInA vizeSaNe thI yukta thaI ga, temaja te haSTa-tuSTa cittavALo ane AnaMdita thaI gaye. te prItipUrNa manavALAM thaye, te atIva saumanAsthita thayo ane harSAvezathI praphulamanavALo thaye. teNe potAnA baMne hAthane e pramANe jeDyA ke jethI AMgaLIonA dazedaza nakhe paraspara eka bIjI AMgaLInI sAthe maLI zake. eTale ke tenA baMne hAthane joDIne tene aMjalInA rUpamAM banAvI ane tyAra pachI te aMjalIne mastaka upara pheravI. matalaba Ano A pramANe che ke teNe baMne hAtha joDayA ane temane mastake lagADIne tenI AjJAnA vacane svIkArI lIdhAM. eTale ke huM ApanI AjJA pramANe kArya karIza. A rIte kAma karavAnI AjJAno svIkAra karIne te IzAna dizAnA khUNumAM gaye. pUrva ane uttara dizAnI vaccenA pradezanuM nAma IzAnadika kaNa che. tyAM jaIne teNe vaikiya samuddaghAta vaDe pitAnI jAtane samavahata karI--vaikriya samuddaghAta karyo eTale ke AtmAnA pradezane zarIramAMthI bahAra prakaTa karyA. prakaTa karIne teNe saMkhyAta jana sudhI te Atmapradezane daMDakAramAM pariNamita karyA. AmAM teNe sAtamA sUtramAM vyAkhyAyelAM ranonA, vajonA, vairyonA, lohitAkSanA, masAragallonA haMsagarbhonA, saugadhikonA, tIrasonA, aMjana pulakenA, aMjananA, rajatenA, jAta rUpanA, aMkonA, sphaTika maNi nA ane rikTanA asAra pudgalone tyajI dIdhAM ane temanA yathA sUkrama sArabhUta pudagalene grahaNa karyA. athavA A badhA ratnonA sArabhUta pudgalonA jevA vaikiya vimAna taiyAra karavAmAM samartha evA pudgalone grahaNa karyA grahaNa karIne teNe bIjI vakhata paNa vikiya samudaghAta vaDe potAnI jAtane samavahata-karI eTale ke vaikriya samuddaghAta karIne te ghaNuM staMbhazata saMniviSTa, bahusaMkhyaka staMbhazata yukta, lIlA-sthita zAla bhaMjikA vALuM IhAmRga, vRSabha, turaga, nara makara vihaga, vyAlaka, kinnara 3, zarama, camAra, kuMjara, vanalatA ane padmalatA A badhAnA citrothI addabhuta, jenA dareke dareka thAMbhalAmAM uttama hirAonI vedikAo banelI zrI rAjaprazrIya sUtra: 01 55 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che tevA temaja calAvanArAnI jagyAe samAna AkAra vALA be vidyAgharAnI pratikRtivALA saMkaDe kiraNethI prakAzatA. rUpaka sahastrathI kalita, bhAsamAna khUba ja camakatuM. jetAnI sAthe ja je AMkhamAM samAviSTa thaI jAya che tevA komaLa sparzavALA sazrIkarUpa yukta caMcaLa ghaMTAonI madhura devanIthI zadita-vagere zIgamanAMta vizeSaNo vALuM pradhAna yAna vimAnane vaikriya zaktithI niSpanna karavA mATe pravRtta thaI gayA. yAna vimAnanA A badhA vizeSaNanI vyAkhyA bIjA sUtramAM karavAmAM AvI che. jyAre te yAna vimAnane taiyAra karavAmAM parovAI gayo tyAre teNe te ghaNA seMkaDe thAMbhalAothI yukta vagere vizeSaNa vALA divya cAna vimAnanI traNa dizAomAM-pUrva dakSiNa ane uttara A dizAomAM traNa traNa pAna (sIDI) paMktio ke je AkAramAM khUba ja suMdara hatI-vikarSita karI. vaikriya zakti vaDe banAvI. je je dizAomAM traNe sopAna paMktio vikarvita karavAmAM AvI te te badhI dizAonA nAme have batAvavAmAM Ave che. "saMjJA ItyAdi pUrva dizA, dakSiNa dizA ane uttara dizA. A traNe pAna paMktionuM varNana A pramANe spaSTa karavAmAM AvyuM che ke-AsapAna paMktione bhUmibhAgathI mAMDIne upara sudhInA je bahAra nIkaLelA je pradeza rUpa nema (mega). hatA-te vaja ratnanA banelA hatA. A traNa pAna paMktinA je mUla pradeza rUpa pratiSThAna hatAM te rijha ratnanA belA, tenA thAMbhalAe vaDu maNi onA banelA hatA, A traNe sopAna paMktienA aMgabhUta je phalaka hatA. te senA ane cAMdInA banelA hatA. baMne phalakane paraspara joDanArI kIlaka rUpa sadhI lohitAkSa ratnanI banelI hatI, te phalakanI vacceno je saMdhI bhAga hate te vajIratnathI prerita hatuM. temaja traNa pAna paMktionA je avalaMbana hatA. te ghaNI jAtanA maNionA banelAM hatAM. temaja avalaMbana vAha paNa evA ja banelA hatAM. avara javara karanArAo lapasI paDe nahi te mATe tyAM keTalAka avaya banAvavAmAM AvyA hatA te te avalaMbana che temaja te traNe sopAna paMktionI baMne tarapha je Teke laIne caDhavA mATe dIvAla banAvavAmAM AvI hatI teo avalaMbana vAha che. A traNe sopAna paMktie 'pAsArUcA" "rUTyAri citta prasAdaka hatI. yAvata darzanIya ane abhirUpa hatI temaja pratirUpa-suMdara AkAravALI hatI. e sU. 12 zrI rAjapraznIya sUtraH 01 56 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tesiM aaN tinovALaparivA' sUtrArtha -(tela naM risovALapativALa puro to vizvarU) tyAra pachI teNe te traNe sapAna paMktionA AgaLa toraNonI vimurvaNA karI. (te torA nAnAmaLimacA ) te teNe ghaNuM maNionA banelA hatA. (gALAmaNamAnuM zremasu kavanividganivavidyuttaravovacA ) temaja ghaNI jAtanA maNienA thAMbhalAonI upara e upaniviSTa-pAse pAse-nizcala rUpamAM sthita hatA. temaja vacce vacce-savizeSa AkAravALA ghaNI jAtanA matiothI yukta hatA. (vivida tArakavociA ) temaja ghaNI jAtanA AkAra vALA jema tArAo hoya che. tevI ja AkRtithI teo zAbhita hatA. (phemiya-kama-tulA--majavidA-vADha-vana--sama-ramara-jhara-vaLa40-gharamajIya mannicittA) A badhA teNe IhAmRga, vRka (varu) vRSabha, ghoDA, mANasa, magara,pakSI, vyAla-sarSa--kinara -vyaMtara devavizeSa mRga, aSTApada, camarI gAya, hAthI vanalatA ane padmalatA A savenA citrethI addabhuta hatA. (zvamucavavarUdayA rAyamarAmA, vijJAdRramagyajhavattattAvi azvInag+HEALiyA) dareka thAMbhalA upara kotarelI zreSTha vaja vedikAthI yukta hovAthI te sarve suMdara hatA, temaja sarakhI AkRti vALA be vidyAdhara rU5 yaMtrothI yukta hatA seMkaDe kiraNathI te zobhita hatA. (vAstaDhiyA, ramatamALA visisamA) seMkaDe prakAranA rUpothI-AkArothI yukta hatA. sAmAnya ane vizeSa rUpathI te khUba ja prakAza yukta hatA. (vavuraskocahesA) jovAmAM teo AMkhamAM samAviSTa thaI jAya tevA hatA. (suINA, sacivA, vAsAvA, siLijJA, miyA parivA) temane sparza bahu ja kemaLa hatA. temane AkAra bahu ja ramaNIya hate. te prAsAdIya hatA, darzanIya hatA, abhirUpa temaja pratirUpa vALA hatA. A padanI TIkAno artha mUlAI pramANe ja che. "vivimuttaravavivicA" ahIM je "aMtarA" zabda Ave che je ke Ama te te "vIsa" (bevaDAvavuM) artha vALa nathI chatAMe ahIM sAmarthyathI te vIpsA gamaka hevAthI "vacce vacce " A artha mATe ahIM prayukta thayela che. "hAmiya" thI mAMDIne "Dhava" sudhInA padanI vyAkhyA 11 mAM sUtramAM karavAmAM AvI che. eTalA mATe tyAMthI joI levI joIe. je sU. 13 che zrI rAjaprakSIya sUtraH 01 57. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrArthane TIkAthe mUlAtha pramANe hovAthI alaga Apela nathI che sU 13 5 hiM che torrLa" cAra | sUrnArtha-(telaM vaM toraNAnuM vadhu mada mAstranA paUArA) te teNe upara ATha ATha maMgala dravya hatA. (ta nA) te A pramANe che. (sthira -sirijha,-viyAvattA-vaddhamAna-mAla-4-ma-gNA) svastika, zrIvatsa, naMdikAvata, vardhamAnaka, bhadrAsana, kaLaza, masya, ane darpaNa. (tela 1 naM toLar M vadave vinnumannA nAva muvijhAmaraNa) te teraNonI upara teNe ghaNuM kRSNa cAmara dhvajAonI yAvat zukala cAmara dhvajAonI vidurvaNA karI. (che, sa, sApa, vaharAmacala, nAmAMdhi, surabhe pAsa , risAne, mitro vahive viva) te badhI davAo svaccha hatI. suMvALI hatI, pya paTavALI hatI. kamalanA jevI sugaMdhavALI hatI, khUba ja sohAmaNI hatI, prasAdIya hatI, darzanIya hatI, abhirUpa vALI hatI ane pratirUpa vALI hatI (jesaM toLAmAM kavi vaha chAje jaMtrAgucare paDApaDAne 350thA kumudaNaliNa subhaga sogaMdhiya poMDarIya mahApoMDarIya sayapattasahassapattahatthae savvaraNAmae. che vAva dive viSadavaru) tyAra pachI te toraNe upara teNe ghaNuM chatrAtichatrenI vimurvaNa karI, ghaNA patAkAtipatAkAonI vimurvaNu karI. ghaNuM utpala samUhanI, ghaNA kumuda samUhanI, temaja dhaNA nalina samUhAnI, temaja ghaNuM subhaga, saugaMdhika puMDarIka, mahApuMDarIka, zatapatra ane sahastrapatranA samUhanI vikavaNuM karI A badhA utpala vigere samUhe badhA ratna jaDita hatA, zlalaNa hatA, gha8-hatA mRSTa hatA, nIraja hatA, niSpaka hatA, AvaraNa rahita temaja chAyAvALA hatA, prabhA sahita hatA, marIcIyAthI rahita hatA, udyotasahita hatA, prAsAdIya hatA, darzanIya hatA, abhirUpa hatA, ane pratirUpa hatA. TakAtha-toraNe upara teNe svastika vagerethI mAMDIne darpaNa sudhInI AThe ATha maMgalakenI vimurvaNu karI. temanA nAme A pramANe che -svastika zrIvatsa, naMdikAvata, vaddhamAnaka, bhadrAsana, kaLaza, matsya ane darpaNa tyAra pachI teNe te zrI rAjapraznIya sUtraH 01 58 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te raNo upara ghaNI kRSNa cAmara davAonI kALA raMganA cAmarethI yukta evI davAonI vikurvaNa karI A pramANe teNe yAvat padathI grAhya evI nIlavarNanA cAmarothI yukta davAonI, lAlavarNanA cAmarothI yukta dhvajAonI. hAridra ( pILA ) varNanA cAmarothI yukta davAonI ane zukala (sapheda) varNathI yukta cAmara vajAonI vimurvaNA karI. A badhI davAo AkAza ane phaTika maNinI jema atyaMta sApha hatI. suMvALA pudgala skothI yukta hatI, vajImaya daMDanI upara rUkhamaya paTTathI te suzobhita hatI tenA daDe vajAnA banelA hatA. kamaLanI jevI suvAsa hoya che tevI ja suvAsa temanI hatI. ethI teo atIva mane hara hatA. prAsAdIya hatA. darzanIya hatA. abhirUpa hatA, ane pratirUpa hatA. A prAsAdaya vagere prati rUpAMta padonI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI che. temaja A badhA teraNonI upara ghaNA ghaNA chatrAtichatra-leka prasiddha eka chatra karatA paNa ghaNuM chatra upara nIce adha bhAgamAM ghaNuM patAkAti patAkAo, ghaNuM nIlakamala-samUho kumuda, nalina, subhaga. saudhika, puMDarIka mahApuMDarIka zatapatra ane sahastrapatraka A badhA kamaLAnA samUhanI teNe vikurvaNA karI. je kerava jAtinA kamaLa hoya che. tenuM nAma kumuda che. nalina ane subhaga paNa eka vizeSa prakAranA kamaLa ja hoya che. je kamaLA sArI gardhavALA hoya che, te sau dhika kamaLo che, athavA te sArI gaMdha ja jemanuM prayojana hoya te samagadhika che. je zveta kamaLa hoya che tenuM nAma puMDarIka che ane mahatva viziSTa puMDarIka ja eTale ke vizALa zveta kamaLa ja mahA puMDarIka che. je kamaLonA so pAMdaDA hoya che te zatapatra kamaLa ane je kamaLAmAM eka hajAra pAMdaDA hoya te- sahastrapatra kamaLo che. A badhA kamaLa samUhe ratnajaDita hatA. svaccha hatA, zrI rAjapraznIya sUtraH 01 pa9 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAvat pratirUpa hatA, acchathI mAMDIne pratirUpa sudhInA padone sa'graha ahIM cAvatuM pattuthI karavAmAM AvyA che. temaja A badhA kamaLeA vagerenA samUhA accha ( svaccha ) hatA, suMvALA hatA, dhRSTa hatA, mRSTa hatA, nIrajaka hatA, niSpaka hatA, niSka kaTa chAyAvALA hatA, saprabha hatA, samarIcika (kiraNeAvALA) hatA. seAdyota hatA prAsAdIya hatA, abhirUpa hatA, ane pratirUpa hatA ane accha hatA. AnI matalaba A pramANe che ke tee AkAza ane sphaTika maNI jevA svaccha hatA, lakSNa hatA--lIsA puddagala skadhAthI banAvavAmAM AvelA hatA jema ke lIsA puddagala ska`dhAthI kozeya (rezamI) vagere vasro khanAvavAmAM Ave che maNa hatA jema ke ghuTela vacceA hoya che dhRSTa hatA khurazANu upara ghaselA paththaranA kakaDAnI jema ghaselA jevA hatA. bhRSTa hatA-zuddha hatA, sukumAra zALa upara ghaselA pAzANu khaMDanI jema sApha hatA, ethI nIjasa hatA, eTale ke svAbhAvika rajathI rahita hatA, niLa hatA maLa rahita hatA, niSpaka hatA--kalaMka rahita kADhava rahita hatA niSkakaTa chAyAvALA hatA AvaraNa rahita chAyAvALA dIptivALA hatA eTale ke upaghAta rahita kAMtivALA hatA. prabha hatA svarUpataH te prabhAyukta hatA. samarIcika--bahAra nIkaLatA kiraNAvALA hatA, eTalA mATe udyota sahita hatA--bahAranI vastuenA samUhane prakAzita karanArA hatA, abhirUpa hatA--sa kALa mATe te ramaNIya hatA ane pratirUpa hatA--suMdara AkAravALA hatA ! sU. 14 5 6 taNaM se Abhiyogie deve ' ityAdi / sUtrA--( tattva ) tyAra pachI ( se miyoni kSetre tassa vighnasa lALavimALasa aMto) te AbhiyAgika deve te divya yAna vimAnanI aMdara ( vadusamaramaLijJabhUmimALa) bahu sama evI ramaNIya bhUmibhAganI (viGajvar ) vidhruva NA karI (maiM nahA nAmae AliMgapukkhareivA, muiMgapukkharei vA, saralataleivA, zrI rAjapraznIya sUtra : 01 60 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taherU nA camakapha vA ) te bhUmibhAga A jAtanA samatala hateA jevA aliMga puSkara hAya che ke mRdaga samatala hoya che. ke sastala hoya che, ke karatala hAya che ke caMdrama'DaLa hAya che. (sUramaherU vA) sUrya`maMDala hoya che. (bAyasamaMtter vA) ke Adaza ( arisA ) ma`DaLa hoya che, (unmattvamevA ) ke urabhracama hAya che. (vasammerU vA ) ke vRSabha carma hoya che, ( vAAphavA) ke varAha (bhuMDa) cama' hAya che, ( merU vA) ke siMha ca` hAya che, ( vadhavampek vA) ke vyAghra cama`hAya che, (miSammer vA) ke mRga cama hoya che, ( chANasmendvA) ke chAga cama heAya che, (IvicarasmerU vA ) ke dIpa cama heAya che, ( aLasI sadlavitad ) A vizeSaNu ubraca vagerenuM che. AnA a A pramANe thAya che ke jema hajArA zakuM pramANa kIlakAthI tADita thayeluM urabhra vigerenuM cama vistRta thaI jAya che ane samatalavALu thaI jAya che temaja yAnavimAnanI aranA bhUmi bhAga paNa samatala hatA. ( nALAvivaai maLIhiM vasomi) aneka jAtanA pAMca raraMgovALA maNiethI te upaAAbhita hatA. ( AvaDapaccAvaDaseDhipa seDhisovatthiya pUsamANavagavaddhamANagamacchaMDagamagaraMDagajAramAraphullAvalipaumapattasAgAtaraMga vasatalayapaumalayabhatticittehiM sacchAehiM sappabhehiM, samarI - rUhiM, sarakhkhoduM nALavizvavaneduM mahaiiM kavaromiNa) AvattuM pratyAvartta zreNi prazreNi, sauvastika, puSpamALuvaka, va mAnaka, matsya'Daka, makarAMDaka, jAra mAra puSpAvila, padmapatra, sAgara tara'ga, vAsaMtI ane padmalatA A sarvenI racanAnI te adbhuta hatA ane kAMtivALA camakatA, kiraNA vALA ane udyota vALA evA ghaNA prakAranA pAMca raMgAvALA maNiAthI te samatala bhUmi bhAga upaAAbhita hatA. (tanA) te pAMca 2'gA A pramANe che. (jindeei, nIrdi, joei, rItehiM, suoirphei ) kRSNa, nIla, leAhita pItazukala. ( tasthaLa ne te jijjA maLI teni maLIna me cAne vaLAvAne paLatte) te emAM je kALAraganA marmANuo hatA. temanA varNIvAsa-va na-paddhati A pramANe che(me nAnAma nImUtavA, anaLera vA, zrI rAjapraznIya sUtra : 01 61 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMjaNei vA, kajjalei vA gavalei vA gavalaguliyAi vA, bhamarei vA, bhramarAvaliyAi vA samarapasaMsAreka vA) varSAkALanA medha jema kALe! hAya che, temaja kALA raMganA kRSNarmANa hoya che. temaja a'jana (meza) kALu hoya che, kha Mjana kALu' hAya thai, kAjaLa kALu hoya che, gavala bheMsanA sIga kALAM hAya che gavalaguTikA kALI hAya che, bhamarA kALA heAya che bhramarAvalI kALI hAya che, bhramara pataMgasAra kALA hAya che, (gaMyUz2evA ) pAkeluM jAMbuM kALuM hAya che, (rRirU vA) ArdrASTi kAkanuM kAmaLa kharcu` kALuM hoya ( vatur aa ) kAyala kALI hAya che. ( navu vA) hAthI kALA hoya che, (carumerU vA) hAthInu baccuM kALuM hoya che. ( ziLasa rva) kALA sApa kALeA hAya che, (jirNavervA) kRSNa puSpa kesara kALI hAya che, ( banasaciorvA) zaradkAlIna AkAza kha Da kALA che, ( jindAroha vA) kRSNa azAka vRkSa kALu hAya che, ( jindLavInepha vA) kRSNa kareNu vRkSa kALu hAya che (viMdyunIveD vA) athavA tA kRSNa baMdhu jIvaka kALuM hAya che. ( mane cAveriyA ) tevA ja kALA kRSNa marmANu hAya che. ahIM A kathana prazna puraka hAvuM joie. eTale ke ziSyanA prazna che ke je jAtanA kALA varSo kALanA megha hAya che athavA a`jana vagere kALA hAya che te zuM tevA ja kRSNa marmANa paNa kALA hAya che ? enA uttaramAM prabhu kahe che ke (no phaLake sama>=) A artha samatha nathI. ( bovamAMM samabAro) he AyuSman zramaNa ! A to phakta upamA che. ( teLa uddeLAmaLI rUtto dhrutarANa evatatarANa ceva, maLuLatarANa cetra, magAmatarA ceva La vattA ) kemake te kRSNamaNi te uddhikhita megha vagere karatAM paNa iSTa taraka--vadhAre--iSTa kahevAmAM AvyA che. kAMtataraka kahevAmAM AvyA che. ane maneAma taraka temaja maneAjJa taraka kahevAmAM AvyA che. TIkA :----ullikhita vipuNA bAda te AbhicAgika deve anekAneka maNuijaTita thAMbhalAonA AdhAra vALA vagere vizeSaNeAthI zAbhita divya yAnavimAnanA madhya bhAganA atizaya samatalavALA atyaMta ramya evA bhUmibhAganI---- bhUmipradezanI vidhruva NA eTale ke peAtAnI vikriyAzakti vaDe tene utpanna karcI te zrI rAjapraznIya sUtra : 01 62 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' 6 bhUmibhAga kevA hatA, have tenuM varNana A pramANe karavAmAM Ave che ke--jema AliMga mRga nAmaka vAdya vizeSanA, puSkara-ca`puTa atIva samatalavALA hoya che. temaja te yAnavimAnanA te madhya bhAga paNa ekdama samatala vALA hoya che. ahiM je kRti" zabda che te sAdRzya arthamAM ALyeA che temaja ,, vA zabda samuccaya arthAMmAM AvyA che. A pramANe ja have pachI A zabdo jeTalI vakhata Ave te badhAneA sauMbaMdha A pramANe ja jANavA joie, jema taDAga ( taLAva)nuM taLiyuM sama hAya che, karatala-hatheLI-jema sama hAya che ca'dra maMDaLa jema samatala hAya pazunu tabhiyuM jema sama heAya che. temaja te bhUmi bhAga paNa sama taLiyA vALA tathA jema zaku pramANa aneka hajAra kIlakA vaDe tADita karIne lAMbuM ane paheALu' banAvavAmAM Avela. urabhra-gheTAnuM cAmaDu, vRSabhanu. cAmaDuM, varAhanu... cAmaDuM' siMhanuM cAmaDuM, vAghanuM cAmaDuM, mRganuM cAmaDuM, chAga-bakarAnuM' cAmaDuM, nAnA vAgha rUpa cIttAnu cAmaDuM, samatala vALu' thaI jAya che, temaja A madhya bhUmibhAga paNa samatala vALA hAya che. ahIM A bane rAjI 'vagere rUpa je sUtra--pATha che te urabhra cama vageraine laIne vizeSa rUpathI spaSTatA karavI ghaTe che. kemake ubhU vagerenuM cAmaDuM, hAya che te zaMku pramANa kIlakA vaDe tADita thayA vagara na lAbu' cADu' thaI zake tema che ane na samataLiyu` thaI zake che. temaja yAnavimAnanA te madhyabhAga anekAneka pAMca varNavALA maNathI zaiAbhita hatA. temaja Avatta-- zrRmi pratyAvatta, eka AvattanA abhimukha thayelA bIjo Avatta zreNi-tathAvidha biMduenI pa`kti, prazreNi-zreNi vaDe nigata khIjI zreNi, maNi lakSaNa vizeSa rUpa sauvastika ane puSpamALuvaka, vamAnaka-zarAba sa`puTa matsyAMDaka, ane makarAMDaka, maNilakSaNa vizeSa rUpa jAra mAra, puSpAvali-puSpa samUha, padmapatra, kamaLa patra, sAgara taraga-sAgaranA mAjAe, vAsa'tIlatA vAsa'tI puSpalatA, padmalatAkamaLalatA, A saunI bhakti racanAthI addabhuta-evA je maNie hatA. te maNa. ethI te madhya bhAga sehAmaNeA khaneleA hatA. A Avattaka vagere maNienA lakSaNa rUpa hAya che, ethI emanu lakSaNa maNi parikSaka graMthamAMthI jANI levu joIe. temaja A sarve maNie zeAbhana-chAyA-kAMtiyukta hatA. cAkacikaya rUpa peAtAnI prabhAthI (camakathI) te yukta hatA, kiraNAthI yukta hatA. ane udyotaprakAza yukta hatA, kRSNa, nIla, leAhita, rakta (lAla), pIta ane sapheda A pAMca raMgA kahevAya che. A pAMca varSAthI te maNie zeAbhita hatAM. A maNa zrI rAjapraznIya sUtra : 01 63 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , ethI te bhUmibhAga AAbhita hatA. have kRSNa maNinI upamAne kahetAM sUtrakAra vana kare che ke pAMca vartAvALA maNiemAMthI je kRSNamaNu hatA temanA varNavAsavarNana paddhati A pramANe che--jema varSAnI zarUAtamAM pANI bharelA meghA kALA ra'gavALA hAya che, varSo kALanA megha ja ra'ge kALA hoya che. ethI ahIM tenu grahaNa karavAmAM AvyuM che, teA varSo kAlika medyAnA raga kALA hAya che, temaja kRSNava vALA kRSNamaNi paNa hoya che. ahIM je iti zabda Avye che te prakAra artha mATe AvyA che. prakAranA artha che--bheda sAdRzya enAthI A niSka nIkaLe che ke kRSNamaNi paNa varSo kAlanA meghathI judo hAvA chatAMe varSA kALanA meghamAM je kRSNatva- kALApaNu ' che tadrupa vizeSa dharmavALA te maNi paNa che. 'vA' zabda khIjA kRSNa varNanA upamAnAnA samuccaya mATe che. A pramANe have pachInA varNanamAM paNa samajI levu... joIe. A pramANe kRSNa maNi sauvIrAMjana-kALA surame ke ratna vizeSanI jema kALA raMga vALA hAya che. dvIpazikhAnA uparanA bhAgamAM je maLa hAya che, tenu' nAma khajana che, athavA te| zakaTa cakranI piDikAmAM je maLa hAya che tenu nAma khajana che. mezanu nAma kajala che. bheMsanA zIMgaDAnu' nAma gavala che. bhezanA zIMgaDAnA je nimiDatara sAra hAya che, tenu' nAma ahIM gavala che. A gavalanI je gALI banAvavAmAM Ave che. te gavalaguTikA che. bhramara nAma bhamarAonu' che, bhamarAAnI paktInuM nAma bhramarAvalikA che. bhramarAenI pAMkhenI a'dara je savizeSa kRSNatA yukta bhAga hAya che tenu nAma bhramara pataMga sAra che pAkelA jAbU'nuM nAma ja prUphaLa che. kAgaDAnuM' taratanuM' janmelu' baccu hoya che, tenuM nAma ArdrASTi che. parabhRta nAma kAyalanuM che. gaja nAma hAthInuM che. gaja kalabha nAma hAthInA baccAnu` che. kALA sApanuM nAma kRSNasa hoya che. kRSNa puSpanI kiMjakanuM nAma kRSNa kesara che. ALasa thA' A zarata kALAnA AkAzanu 6 zrI rAjapraznIya sUtra : 01 64 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 nAma che. 'ciA' zabda dezIya che. ane te kha'Da' arthamAM vaparAya che. ahIM azAkanI sAthe je kRSNa vizeSaNa ApavAmAM AvyuM che tenuM kAraNa A pramANe che ke azAka pAMce raMgavALu' paNa hAya che. ethI khIjA cAra raMgAvALA azAkanA niSedha mATe azeAkanI sAthe kRSNa vizeSaNa lagADavAmAM AvyuM che. A pramANe ja kRSNe karNavIra vagere padomAM vaparAyelA kRSNa vizeSaNanI sAkatA samajI levI joie. kRSNamadhujIva vRkSa vizeSanuM nAma che ahI ziSye A badhA upamAnA vaDe A pramANe ja prazna karyo che ke jema A badhA jImUta ( megha ) vagerenA raMga kALA hAya te pramANe ja zuM maNionA raMga kALA hoya che ? eTale ke jema kRSNamaNie hAya che evAja kALA hoya che ? enA uttaramAM AcAya kahe che 'no UMcamaDhe samade' jImUta vagerenA jevA kALA 2ga maNiAnA hAya che- --A artha kharAkhara nathI. tA pachI jImUta vagerene dRSTAMta rUpamAM (upamAna rUpamAM) kema karavAmAM AvyA che. teA enA javAbamAM kahevAmAM AvyuM che ke huM AyuSman ! zramaNa ! A to phakta upamAnanA rUpamAM ja kahevAyu che. ethI e spaSTa thAya che ke te kALA raMgavALA maNie A jImUta vagere karatA paNa vadhu kALA raMga vALA hAya che chatAMe ahIM A jAtanI zakA utpanna thaI zake tema che ke keTalAka akAMta paNa padArtho iSTa taraka hoya, ethI A sarve paNa evA ja haze. teA enA samAdhAna mATe ahIM spaSTatA karavAmAM Ave che ke ahIM A jAtanI kalpanA ceAgya nathI eTale ke A badhA akAMta nathI paNa kAMta taraka ja che. eTale ke emanI je kRSNatA che te ati snigdha-khUba ja lIsI-che ane manane AkanArI che. ethI ee jImUta (megha) vagere karatAM kamanIya tara che ane maneAjJa taka che. kemake mana emane peAtAnI pravRtti mATe anukUla viSayanA rUpamAM mANe che. maneAjJa taraka paNa keTalAka sAdhAraNa hoya che, paNa ee evA nathI, paNa sarvAtizAyI che. e ja vAtane sUcita karavA mATe maneAmataraka zrI rAjapraznIya sUtra : 01 65 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe kahevAmAM AvyuM che. eTale ke eo atizaya rUpamAM hRdayaMgama thaI zake tevA ja che. A pramANe A badhA kRSNa maNio potAnA aneka rUpamAM ahIM kahevAmAM AvyA che. | sU. 15 | 'tartha che ke te nIhAmaNI" rUtyAre | sUtrArtha--(tastha ne te nAmaLo) A pAMca varNavALA maNio mAMthI je nIlavarNavALA maNio che, (saLa maLe rUme cAra vaUjAvA vvmtta ) te maNIone varNavAsa-raMga- A pramANe kahevAmAM Avyo che. (te jJAnAmA bhiMgei vA, bhiMgapattei vA, suei vA, suyapicchei vA, cAsei vA, cAsapicchei vA) je nilaga hoya che, bhaMgapatra hoya che, zuka hoya che, zukanI pAMkhe hoya che. cASa hoya che, cASanI pAMkhe heya che, (hIrU vA, sTImeTu vA, bIjI DhicArU vA, ujavaMte vA, vArApha va, dudhavALavA) nIlI hoya che, nIlIbheda hoya che, nIlagulikA hoya che, zyAmAka hoya che, daMtarAga hoya che, vanarAjI hoya che, haladhara vasana heAya che, (morAvArU vA, caNa sumerU vALavusame; vA, rasiyA kusumeTTa vA, jItrAno vA, LIsTavaMdhunI vA) moranI Doka hoya che, aLasInuM puSpa hoya che, vANa kusuma hoya che, aMjana kezikAnuM puSpa hoya che, nIlotpala hoya che, nIlA azoka vRkSa hoya che. nIlabaMdhu jIva hoya che, (bIDhaLavAre vAre athavA te nIlakaneranuM vRkSa hoya che, temaja nIlamaNine paNa nIlaraMga hoya che. ( macAveniyA) bhegAdi rUpavarNa nIlamaNi eno kadAcita ja hoya che? (Lo rUdde sama) A artha samartha nathI-te jImaLI rUtto rUdratarA veva vAva ghaomi TumttA) kemake te nIlamaNio emanA karatAM paNa vadhAre ISTa ja yAvat varNavALA kahevAmAM AvyA che. (tastha La ne te rohita maLI temAM rUme pracAraka vaLavAre gmQ) temaja A pAMca varNamAM je lohitavarNavALA maNie kahevAmAM AvyA che temane A pramANe raMga batAvavAmAM AvyA che. (te kALA kadama;i vA, sAhirU vA, nahira vA, varAharuhirei vA, mahisaruhirei vA, bAliMdagovei vA, bAladivAkarei vA) 27 lAla rudhira hoya che, sasalAnuM rudhira hoya che, mANasanuM rudhira hoya che, varAha zrI rAjapraznIya sUtraH 01 66 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (bhuMDa) nuM rudhira hoya che, mahiSa (pADA) nuM rudhira hoya che, bAledragopa hoya che, bAlaravi hoya che, ( mArU vA, vA, jJAsuvAkyumerU vA) saMdhyArAga hoya che. gujAddha rAga hoya che, japA kusuma hoya che, (sisa ca gujjumeru vA) kesUDAnA puSpa hoya che, (paDhiyAcakusumeruM vA) pArijAtaka ( hArasiMgAra) nuM puSpa hoya che (jJAhiM vA) jAti hiMgulaka hoya che, (sisTaqvaru va) zilApravAla hoya che, ( gvAra arerU va ) pravAla aMkura hoya che, (hicakranaLIrU vA sTAraNo ) lohitAkSamaNi hoya che, lAkSArasa hoya che, (zimirAsara vA, vaLapiTTarANIrU va raju vA, sattAso ; vA, sattaravarU vo, ravadhudIrU vA) kRmirAga kaMbala hoya che, siMdura rAzino pUMja vizeSa hoya che, rakta utpala hoya che, rakta azokavRkSa hoya che, rakta (lAla) kaneranuM vRkSa hoya che. athavA rakta baMdhujIva heya che. (mare thAsacA) te zuM A pramANe ja maNione vaNa lAla hoya che ? ( no rULa sama) A artha samartha nathI. (tenuM divALI rUtto drArA veva =Ara ghavi guttA) kemake te 2tamaNie emanA karatAM paNa vadhAre ISTa yAvat varNavALA kahevA mAM AvyA che. TIkAtha-A maNiomAM je nIlA raMgavALA maNio che, te nIlAraMga vALA maNionA varNavAsa-raMga-A pramANe kahevAmAM AvyA che. je nIlAraMgane bhamaro hoya che, zuka-popaTa hoya che, pipaTanI pAMkhe hoya che. cASajAtinuM pakSi vizeSa hoya che, cASanI pAMkha hoya che, nIlI nAmanI vanaspati vizeSa hoya che, nIlIkhaMDa hoya che, nIlIgoLI hoya che, zyAmAka nAme annavizeSa hoya che, ucintaga-daMtarAga hoya che, vanarAjI-vanapaMkti-hoya che, haLadharabaLadeva-nuM vastra hoya che, moranI Daka hoya che, aLasInuM puSpa hoya che, bANavRkSanuM puSpa hoya che, aMjanakezikA nAmaka vanaspativizeSanuM puSpa hoya che. nIlakamaLa hoya che, azokavRkSa hoya che, ane nIluM badhujIva vRkSa hoya che. have ahIM ziSya A jAtane prazna kare che ke bhaMgAdirUpavarNa nIlamaNIone hoya che ? zrI rAjaprakSIya sUtraH 01 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ enA javAbamAM AcArya kahe che ke huM AyuSman ! zramaNa ! A artha sama nathI. tyAra pachI ziSya pharI prazna karatAM kahe che ke jo ema hoya te nIlamaNinI upamA mATe bhUMga (bhramarA) vagerene upamAnarUpamAM zA mATe darzAvyA che ? enA javAkhamAM AcAya kahe che ke AtA phakta upamA mAtra che, kemake nIlamaNi A bhUMga vagere karatAM paNa peAtAnA nIlavarNa thI ja savizeSa abhIpsatatara che. yAvat kAMtatara che maneAnatara ja che. ane maneAmataraka ja che. A kAMtatara vagere padonuM spaSTIkaraNa pahelAMsUtramAM karavAmAM AvyuM che. ethI jijJAsujanAe tyAMthI atha jANI levA joie. leAhitamaNinA viSayamAM upamAM A pramANe che-jevuM urabhra (meSa)nuM rudhira lAla hAya che, sasalAnu` rudhira lAla heAya che, mANasanuM rudhira lAla heAya che, varAhatuM rudhira lAla hAya che, mahiSa (pADA) nuM rudhira lAla hAya che, tarata janmelA indragApa-nuM rudhira lAla hAya che, Indragopa jayAM sudhI zizuavasthAmAM rahe che tyAM sudhI ja te leAhitatara rahe che, paNa jyAre te mATu* thAya che tyAre te kaMIka pAMDuravaNa yukta lAla raMgavALu banI jAya che. ethI ja vadhAre raktatA prakaTa karavA mATe ja indgagApanI sAthe * bAla' padma vizeSaNanA rUpamAM mUkyu che. ugatA sUrya paNa atIva lAla ra'gavALA heAya che. ethI A badhA ullikhita padArthonu. rudhira lAlaraMganu hAya che, temaja rakta raraMgavALA leAhitamaNi paNa lAla hAya che. temaja sadhyAkALanA samayamAM AkAzanA raMga jema lAla hAya che, tathA gujAnA raMga jevA lAla hAya che, japA puSpa jevuM lAla hAya. palAzapuSpa-kesUDAjevuM lAla hoya che, pArita kalpavRkSanuM puSpa jevu' lAla hAya che, prazasta hiMgulaka jevuM lAla hAya che, zilArUpa pravAla nAmaka ratnavizeSa je pramANe lAla hAya che. pravAla nAmanI vanaspati vizeSanA raMga je pramANe lAla hoya che, leAhitAkSa nAmakamaNi vizeSanA raMga je pramANe lAla hAya che, lAkSArasa je pramANe lAla hoya che, kRmirAgathI rajita kakhala jema lAla hAya che, cInaSTi-siMvizeSanI rAzi jevI lAla hAya che, raktakamaLa jevu' lAla hAya che, raktavarNanu' azAkavRkSa jevuM lAla hAya che, raktavarNa nu kanairavRkSa jevuM lAla hAya che, temaja raktavarNanu. khaMdhujIva jevu' lAla hoya che, te pramANe ja lAlara'ganA leAhitamaNi heAya che. ' mave cAvesiyA' vagere padAnI vyAkhyA pahelA karavAmAM AvI che. / / sU0 16 5 zrI rAjapraznIya sUtra : 01 68 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'tattha NaM je te hAliddAmaNI' ityAdi / sUtrArtha-(tastha ? te TADhiALI) te ulikhita pAMca jAtanA maNiemAM je pItavarNa-pILAraMgavALA-maNio che, (teri maLILe hu pracAra avirNe guLajo ) te maNionA varNavAsa A pramANe che-(se naIM nAmacaMpaNa vA, jaMparahIrU vA jaMghAme vA, sTimeru vA) jevuM caMpAnuM puSpa pILuM hoya che, campAnI chAla pILI hoya che, cappAnuM vRkSa vizeSa hoya che, haLadara hoya che haLadarane kakaDe heya che, (TrAdi guDhiyArU vA) haLadaranI goLI hoya che, (ricAsTicArU vA, riyAjhamerU vA) haritAla hoya che, haritAla puMja hoya che, (viko vA) cikura hoya che, (visaranA vA) cikurAMgarAga pILA hoya che, (vALorU an) jAtya suvarNa hoya che, (varAjaniSo vA) jAtya suvarNane ghasavAnI lITI hoya che, (suvaiMNigiDu vA) suvarNa zilpaka hoya che, (varapurisaraLarU va ) vAsudevanuM vastra hoya che, (a nusumerU yA) AdrakalatAnuM puSpa hoya che, ( jaMgrgusumeru vA) caMpAnuM puSpa hoya che, (duMDiyA sujJa vA) kuSmAMDa (sapheda keLA) nuM puSpa hoya che, (tatAyumerU vA) taDabaDAnuM puSpa hoya che, (ghoticAmumerU vA) ghoSAtakI puSpa hoya che, (suvAkUdiyA tumerU vA) suvarNamUthikA-juhI-nuM puSpa hoya che, (suhAi sumerU vA) sahiraNyakanuM puSpa hoya te, (joTavara mahAmeru vA) karaMTanA puSponI mALA hoya che, (vIcakusumeru vA) bIjakanuM puSpa hoya che, (vivAsozeTTa vA) pILA raMganuM azoka vRkSa hoya che, (vayavaLavAre) pILA raMga vALA puSpanuM kanera vRkSa hoya che, (pIcaraMpurvajJa vA) pILA raMganuM baMdhujIva hoya che, (ma cAriyA ) e ja raMga te pILA raMgavALA maNione hoya che? te maNione varNa-pItavaNa-e ja hoya che ? (Lo rULa sama) A vAta yogya nathI. paNa (telaM rdIi maLI tto suttarANa reva nAva vaLAM paumttA ) te pILA raMgavALA maNie A badhA karatAM paNa vadhAre ISTa taraka ja thAvat varNanI apekSAe kahevAmAM AvyA che. eTale ke A badhA padArtho karatAM paNa vadhAre pILA raMganA te maNio hoya che. (tattha NaM je te sukkillA maNI tesiM NaM maNINaM ime eyArUve vnnnnaavAre guLa) te maNiemAM je zukala maNi (sapheda maNi ) che, te maNione varNavAsa varNana A pramANe kahevAmAM Avyo che. (te jJAnAmA vA sArU vA ghara vA, ra vA, saMterU vA) je pramANe aMka-ratna-vizeSa sapheda heya zrI rAjaprazrIya sUtra: 01 69 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaMkha sapheda hoya che, candramAM sapheda hoya che, kuMda puSpa sapheda hoya che, dAMta sapheda hoya che, (kumuvIraracadivAsvapUre vA) kumuda udaka, udaka raja -jala kaNa, dRdhighana-jADuM dahIM gAyanuM dugdhapUra, (haMsAvarU vA, vaDhavAvaskITTa vA, hArAvIrU vA, vaMdAvI vA, sAracaDhAMkuM vA ghaMghoyarucugharU va haMsAvaLI, kecAvaLI, hArAvalI, caMdrAvaLI, ane zarada kALano megha jevA sapheda hoya che, temaja pahelAM agnimAM tapAvavAmAM AveluM ane tyArabAda pANImAM nAkhIne sArI rIte sApha kareluM evuM rajatapatra (cAMdInuM paDyuM') (nAstripiTTarANIrU vA, puNAsIru ghA, kumudarAsIrU vA surijIvAthI vA) cokhAne leTa, kuMdapuSpane Dhagalo, kumuda puSpano Dhagale zuSka zibAphalI, (paduLakiyAr vA mileDuM vA muNAliyAi vA gajadatei vA labaMgadalaei vA, poMDarIyadalaei vA, seyAsogei va, vecavAvarU vA te vadhunIveDuM vA) meranA pIMchAne madhya bhAga kamalinI mRNAla, kamaLanALa taMtu, gajadaMta, (hAthIne dAMta) lavaMga dala, puMDarIkadala, zveta azoka vRkSa, zveta kareNanuM vRkSa ane baMdhu jIva je pramANe saphela hoya che, te pramANe ja sapheda zukala maNI hoya che. (ma cAsiyA) zuM e ja sapheda raMga te zukala maNiono hoya che? ( rUA sama) A vAta yogya nathI, kemake ( tei suvirAma chatto sutarANa reva jJAva TumttA) te zukala maNie te A badhA karatAM paNa vadhu paDatA ISTa yAvat varNathI kahevAmAM AvyA che. eTale ke te sarve padArtho karatAM zukala maNi vadhAre veta che. TIkAtha-te maNiomAM haridrA-haLadara-jevA je maNio che, te haridrA (pILI) maNiyeno varNavAsa A pramANe kahevAmAM Avyo che jenuM sAmAnya suvarNa caMpaka, caMpAnA vRkSanI chAla, caMpaka, bheda-caMpakavRkSanI chAla, campaka bheda-campaka vRkSa vizeSa, haLadara ke haLadaranI gAMTha, haridvA guTikA, haridvA sAranirmita guTikA, haratAla, haratAla vizeSa, haratAla guTikA haritAla sAranirmita guTikA pIta dravya vizeSa rUpa cikara, cikarAMgarAga 2jana dravya vizeSanA saMyogathI janya vastrAdigata zrI rAjapraznIya sUtra: 01 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAga, vara kanaka-jAtyasuvarNa, vara kanaka nikaSa-jAtyasuvarNanI kaseATI uparanI lITI, suvarNa zilpaka suvarNanA AbhUSA vagere, vara purUSa vasana-varapurUSa vAsudevanA pILA vastra (vAsudevanA vacceA pILA ja hAya che ethI ahIM temanuM upAdAna karavAmAM Avyu che. ) Ardra kIkusuma-A kalatA vizeSanu puSpa, cAkusumacampApuSpa, kuSmAMDikApuSpa-kAzIphaLanI latAnuM puSpa taDavaDAnu puSpa; ( taDavaDA dezIya zrIliMga zabda che. ane vRkSa vizeSa rUpa anA vAcaka che. ) AulInu puSpa ( AulI jAtinu' eka vRkSa vizeSa hAya che) dyeASAtakI puSpa ( dheASAtakI nAma turIyAnu che. AnI velanuM puSpa pILuM hoya che. ) suvarNa sUthikA-sAnA juhInuM puSpa sahiraNyanuM puSpa-suhiraNya-vanaspati-vizeSanu puSpakAraTaka varamAlTadAma-kAra'Taka A nAmathI prasiddha vRkSanA puSpAnI mALA, khIyaka kusuma-khIyaka A nAmanA vRkSavizeSanuM. phUla, pItAzA-pILA raMga vALuM aAAka vRkSa, pIta karavIra, pILA raMganuM kareNanu vRkSa ane pItama'jIva-pILA vaNu vALI khaMdhujIva nAmanI vanaspati vizeSa A badhA jema pILA raMganA hAya che. A pramANe A pILA raMgavALA pItamaNuie hoya che. ' mane yAdave ziyA'vagere padAnI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI che. kahevAnA hetu A pramANe che ke pItavarNu vALA maNienA varNavAsa A pramANe nathI, paNa te hAridramaNi te A ullekhita padArtho karatAM vadhAre ISTatara che; yAvat kAMtataraka che, maneAsa taraka che ane manAmata taraka che. A kAMtatara vagere padAnI vyAkhyA ame pahelAM karI dIdhI che ' AcArya have zukala vaNa vALA maNienI upamAnu' varNana kare che. ' tasthaLa ne te yuti ' ityAdi. te maNiemAM je zveta varNanA maNi che, te veta vaNa vALA maNionA varNovAsa A pramANe kahevAmAM Avye che ke-je pramANe eka ratna vizeSa hoya che, za`kha hoya che, candramA haiAya che, kuda puSpa, daMta kairava, udyaka-pANI, udghaka raja-jalakaNa, daSidhana-jADu' dahIM, gAdugdharAzi, hasapa`kti-kauca pakSInI pakti temaja kaMThAbharaNu vizeSa-vagere badhA heAya che-- A badhuM vana ahIM mUlA pramANe ja samajavu' joI e. !! sU. 17 zrI rAjapraznIya sUtra : 01 71 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " tetti naM maLIneM ' vi| sUtrAH--( tela maLIna me cAve gaMdhe vaLatte ) te maNinA gadha A pramANe kahevAmAM Ave che. ( se nA nAma jodhruvaDALavA tArapuddaann vA elApuDANa vA, coyapuDANa vA, caMpApuDANa vA damaNagapuDANa vA ) jevA keAi puTanA, tagara puTanA, elA (elacI) punA, cAya puTanA, caMpApuTanA, damanaka puTanA, ('ghumavukALa yA, pataLavukALavA, sIrapukALa vA) kuhUkuma puTanA ca'dana puTanA, usIra puTanA, (marabApuDhALa va) maravAnI puTaneA (nArU juDALa vA ) jAti puSpanA puTanA ( aai pudAna vA) cUthikA puSpanA puTanA ( mayiA pukaLa vA makSikA puSpanA puTanA ( rALahiyApukALa vA) snAna mallikA puTanA ( caitanipurALa vA ) ketakI puSpanA puTanA (pAkacipuDALavA) pATala puSpanA puTanA ( no makriyApurAna vA) navamallikA ( camelI ) nA punA, ( anupuSkALa vA) agurUnA puTanA ( vaMzapuDALavA) lavaMganA puTanA, ( pUrapukALavA ) kapUranA puTanA, ( vAsapuTALavA ) vAsanA punA, (anuvAotti nA beminamA bALa vA, kurRikhamALALavA maMnijJamALALavA ) anukUla pavana vahevA lAge tyAre temanI ubhidyamAna avasthAmAM, phuTayamAna avasthAmAM, bhayamAna avasthAmAM ( ukkirijjamANANa vA vikirijjamANANa vA paribhujjamANANa vA paribhAijjamA bALa nA ) utkIya mANa avasthAmAM, vikIya mANa avasthAmAM, paribhrayamAna avasthAnamAM, paribhAyamAna avasthAmAM, athavA eka pAtrathI bIjA pAtrAmAM laI javAnI avasthAmAM ( orAhA, manunA mA, vALamaLanivurA sajjano samatA zrI rAjapraznIya sUtra : 01 72 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhA, miniHvati ) udAra, manojJa, manohara ane nAka ane manane nivRttikAraka (tarata ja parama AnaMda ApanAro) e gaMdha badhI dizAomAM ane sarve vidizAomAM prasarI jAya che te pramANe ja temano paNa gaMdha badhI dizAomAM ane sarva dizAmAM prasarI jAya che. ( ma9 gyA ricA) to zuM A sarva maNione gaMdha paNa A jAtane ja hoya che ? uttara (jo phaLa sama) A artha samartha nathI. kemake (te maLI patto tarata jaLa guLattA) A sarva maNio potapotAnA gaMdhanI apekSAe A pUrve varNavelA gaMdhadravyonA gaMdha karatAM paNa vadhAre sarasa gaMdha vALA mAnavAmAM AvyA che. ethI te ISTataraka che. vagere badhuM kathana pahelAMnI jema ja samajI levuM joIe. TIkArtha-te kRSNa, nIla, lohita hAridra ane zukala maNione gaMdha A pramANe kahevAmAM Avyo che. kejha-eka prakAranuM gaMdha dravya vizeSa hoya che, enI je puTikAo hoya che, te keka puTa che ahIM je badhI jagyAe bahuvacana-prAga karavAmAM AvyA che, te temanI atizaya gaMdhane batAvavA mATe ja karavAmA Avyo. tagara paNa eka vizeSa gaMdha dravya che. elA elacIne kahe che. ceya paNa eka vizeSa sugadha dravya hoya che. campA nAme puSpa vizeSa hoya che. temAM ugra gaMdha hoya che. sugaMdhipatra yukta eka jAtanI vanaspatI vizeSa hoya che tenuM nAma damanaka che. kukuM ma nAma kesaranuM che. caMdanathI ahIM zrIkhaMDacaMdana levAyuM che. uzIra khuzakhazane kahe che. A eka jAtanuM tRNa hoya che. maruka nAma maravA (DamarA) nuM che. A paNa eka jAtanuM gaMdhadravya vizeSa hoya che. yUthikAnAma juI puchapanuM che. jAtinAma jAI puSpanuM che. mallikAnAma mogarAnA puSpanuM che. A puSpane hindImAM belA puSpa paNa kahe che. snAna yogya mallikA puSpa vizeSanuM nAma snAnamallikA che. kevaDAnA puSpanuM nAma ketakI che gulAbanA puSpa vizeSanuM nAma pATalIpuSpa che. navamallikA paNa eka jAtanA puSpa vizeSanuM nAma che. kAlAguru nAma agurUnuM che. loMgaM nAma laviMga che. kapUranuM nAma kapUra che. vAsa paNa eka jAtanuM sugaMdhita dravya vizeSa hoya che. A badhAnA puTathI ahIM A artha samajavAne che ke DhagalAnA rUpamAM A sarvenI jamAvaTa karavI. ethI A badhAnI suvAsamAM utkaTatA AvI jAya che. eja vAta nimna pado vaDe AcArya ziSyane kahe che ke jyAre A badhA kaSTapuTa vagere sugaMdha dravya viTArita karavAmAM Ave che-khAMDaNiyAmAM khAMDavAmAM Ave che. nAnAnAnA tenA kakaDA karavAmAM Ave che nIce upara karavAmAM Ave che eTale ke vikheravAmAM Ave zrI rAjaprakSIya sUtraH 01 73 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, Ama tema phelAvavAmAM Ave che pirabhAganA kAmamAM levAmAM Ave che. peAtAnI pAsenA purUSA vagerene ApavamAM Ave che athavA to eka pAtrathI khIjA pAtramAM mUkavAmAM Ave tyAre emanI evI tIvra suvAsa dizAe ane vidizAomAM prasarI jAya che ke jethI manapaNu AkarSita thai jAya che. manane AnaMda prApta thAya che. manane game che. ghrANendriya ane manane eka jAtanI zAMti prApta thAya che. A badhI vAta sAMbhaLIne ziSya prazna kare che ke te rmANuonA gadha AvA ja hAya che ke zuM ? tyAre javAbamAM guru tene kahe che ke-- A artha sama nathI' vagere pahelAnA jevu ja thana ahIM paNa che. eTale ke A ratnAnA gaMdha tA A padArtho karatAM paNa ati tIvra che ! sU. 18 5 te maNienA sparzanuM varNana. ' tesiM NaM maNINaM imeM eyArUve phAse paNNatte ' ityAdi / sUtrAtha-- tetti na maLIna rUme cAhave jAtte vaLatte ) te maNienA spa A pramANe varNavavAmAM AvyA che, ( se nhAnAmad bALek nA, sak yA, pUrvarU vA, NavaNIei vA haMsagabbhatUliyAi vA sirIsakusumanicaei vA bAlakusumapattarAsIi vA ) jevA sparza ajina mRgacarmanA hoya che, rUnA hAya che. mUranA hAya navanIta mAkhaNa-ne hAya che, ha'sagarbha tUlikAnA ( pAtharavAnA gAdalAnA) hAya che, zirISanA puSpanA samUhanA hoya che. nAnA puSpAnA patrAnA samUhanA hAya che, te prakAranA sparza te maNienA hoya che. ( mane cAhave siyA) zuM emanAM jevA ja sparze te maNionA hAya che ? ( no phaLadre samadre) A artha sama nathI. kemake ( tenuM maLI hto dhrutarASTra evajJAna jANenuM jaLattA) te maNi emanA karatAM paNa vadhAre ISTa taraka yAvat sparza vALA kahevAmAM AvyA che. TIkA :--pUrvokta kRSNa vagere maNinA sparzI jevA ajina-cAmaDAnA, tUlanA, bhUra-vanaspati vizeSanA, navanIta-mAkhaNanA, ha'sagarbha tUlikA-ha`sacauIndraya kITa vizeSa nirtita ta Mtu samUhathI banAvavAmAM AvelI zayyAnA, zirISa puSpanA samUhanA ane puSpa kalikAnA pAMdaDAnA sparza hoya che. tevA ja maNuonA paNa hAya che. zeSa padone artha ' mavettakUvaH cAt " A padanuM kathana pahelAMnI jema ja jANI levu joIe. A sarve padArtho karatAM paNa aneka gaNA kAmaLa sparza A rAnA che. !! sU. 19 // , zrI rAjapraznIya sUtra : 01 74 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taNaM se Abhiyogae deve ' ityAdi / sUtrA:-- tad naM se miyoni rUve tassa kvinsa jJAtrimALaAE ) tyAra pachI te AbhiyAgika deve te divya yAna vimAnanA bahu madhya deza bhAgamAM eka vizAla prekSAgRha maMDapanI vidhruNA karI. ( baLeAmasayaniviTTe ) A prekSAgRhamaMDapa ghaNA se'kaDA thAbhalAo upara taiyAra karavAmAM AvyA hatA ( amucasucavavecAtoLavaracAliyAAM) AmAM ati unnata temaja sArI rIte banAvavAmAM AvelI vedikAo, tAraNa ane pUtaLIo hatI. ( susiddhidRvisidumaMThiyapa thave hiyavimalamaM ) AmAM UbhA karavAmAM AvelAM thAMbhalAe evI rIte yathA sthAne suvyavasthita rIte taiyAra karavAmAM AvelA hatA ke jethI teo vilakSaNa, AkAramAM sudara-saiAhAmaNA lAgatA hatA. vaiDU ranA vaDe thAMbhalA banAvavAmAM AvelA hatA ane te badhA nirmALa hatA. ( nALA. . . bhUmimAM) enA bhUmibhAga ghaNA prakAranA maNiethI, suvaNa thI ane ratnAthI jaDelA hatA ethI ja te ujjavaLa hatA. ekadama samatala hatA ane suvibhakta hatA. ( miyaslamanu naramagaraviAvAnniSThasamayamamura vaLayapama jayatticitta) ihAmRga, vRSabha, turaga, nara, makara, vihaMga, vyAla, kinnara, mRga, zarabha, camara, ku'jara, vanalatA, ane padmalatA A badhAnA citrothI te adbhuta hatA. ( SaLamaLiyaLamUmimAAM) te maMDapamAM sAnA, maNi ane ratnAnA thAMbhalAo hatA. ( bALaviMdvavA ghaMTApaDAiicasidra) te maDapanA agrabhAga-rUpa je zikhara hatu. te ghaNI jAtanA pAMca ra'gAvALA ghaTAthI ane dhajAothI zeAlatuM hatuM. ( ca MmarIyaM) tathA ca'caLa ane prakAza kiraNAne ( vikhimucata ) cAmera phelAvI rahyuM hatuM. ( chAtroca maci, nosIsannarsrttcNdnndddr dinnapaMca 'gulitalaM ) gAyanA chANa vagerethI te ma`Dapa lIMpavAmAM 6 zrI rAjapraznIya sUtra : 01 75 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avyo hato. temaja tenI dIvAlo cUnA vagerethI sapheda karavAmAM AvI hatI. gorocana temaja raktacaMdananA pAMce AMgaLIonA thApa tyAM lagADavAmAM AvyA hatA. (3ra) raMgaDha vaMLavaDhasuvA, taLapaDhigvAratamALa) caMdananA lepanathI zobhatA kaLaze temAM mUkavAmAM AvyA hatA. dareke dareka daravAjA upara je toraNa banAvavAmAM AvyAM hatAM, ane temanA upara je kaLaze goThavavAmAM AvyA hatA. te caMdana lagADIne goThavavAmAM AvyA hatA. (mAttosara vivastrASTra vadhAricamahAmasTArve vAvAsarasasumimupujnovacArazasTi) emAM je mALAonA tAraNe laTakAvavAmAM AvyAM hatAM te bhUmine sparzatA hatAM temaja upara sudhI paNa pahoMcelAM hatAM. te bahu ja vistIrNa temaja gaLAkRti vALAM hatA. te maMDapamAM amuka amuka sthAne puSpa vikheravAmAM AvyAM hatAM te paMcavarNanAM hatAM, tAjAM hatAM temaja sugaMdha yukta hatAM. (ArApavaravatua madhamadhatAdhuddhAmirAma, suvidhicaM AdhavadamayaM) te prekSAgRha maMDapa kAlAguru, pracura kunduSka, turuSka A badhA dhUpanI prasarelI uttama sugaMdhathI ramaNIya hato. zreSTha gadhemAM paNa je zreSTha gaMdha hoya che tethI te yukta hate. evI te gaMdhanI battI jevo ja jaNAto hate. (vidava turiyasaMparyaM vAcharAsaMviuim sAyaM riLis, bamiva karva) divya vAjAonI zravaNa-madhura dhvaniothI te puMjita banelo hato. apsarAonA samUhothI te vyApta hato, prAsAdIya hata, dazanIya hatA, abhirUpa hata pratirUpa hato. TIkAtha-A jAtanA vizeSaNothI yukta yAnavimAnanI vikuvaNA karyA bAda te Abhigika deve vikRta te yAnavimAnanA ati madhya deza bhAgamAM eka vizAla prekSAgRha maMDapanI-nATyazALAnI-vidurvaNu karI. te prekSAgRha maMDapamAM seMkaDo thAMbhalAo hatA. temAM suMdara vedikAo, teraNa ane sarasa kalAtmaka rIte banAvavAmAM AvelI je zAlabhaMjikAo (pUtaLIo) hatI te zreSTha zilpakAro vaDe taiyAra karavAmAM AvelI hatI. temAM je thAMbhalAo hatA, te bahu ja suvya zrI rAjapraznIya sUtraH 01 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasthita rIte yathAsthAne UbhA karelA hatA. te thAMbhalAo sAva sAdhAraNa hatA nahIM paNa vilakSaNa temaja suMdara saMsthAnathI yukta hatA. veDUrya maNiothI te banAvavAmAM AvelA hatA ane nirmaLa hatA. te prekSAgRhano je bhUmibhAga hato. te sarasa rIte suvibhAjita hote jAta jAtanA maNiethI, suvarSothI temaja ratnathI te jaDelo hato. (athavA aneka jAtanA maNie jemAM jaDelA che evo te hato.) vizuddha hatuM, ekadama samatala hatuM temaja IhAmRga, vRka. vRSabha, balIvaI turaga, (ghaDA) nara-mANasa, makara-magara vihaga-pakSI, vyAlaka-sarSa-kinnara-vyaMtara devavizeSa, guru-haraNa, zarabha-ATha pagavALuM mRga vizeSa, camara-camarI gAya, kuMjara-hAthI, vananI latAo ane padmalatA-kamalinI A sarvenI racanAothI te abhuta hatuM, te maMDapanA badhAM stabe kAMcana, suvarNa ane ratnonA banelA hatA. tene agrabhAga rU5 zikhara ghaNI jAtanA kRNa, nIla, rakta, pIta, zveta rUpa pAMca varNovALA ghaMTAo temaja patakAothI suzobhita hatuM. capaLa hatuM. te comera kiraNene vikherI rahyuM hatuM. chANa vagerethI tene bhUmi bhAga lapela hatuM. tenI bhIMte cUnAnA dhoLathI alipta hatI tethI te atIva manahara lAgato hate, gazIrSa, haricaMdana, ane rasamaya rakta caMdana A baMnenA paMkathI yukta thayelA thALAo tyAM lagADavAmAM AvyA hatA. hAthanI pAMce pAMca AMgaLIe te thALAomAM spaSTa paNe bahAra dekhAI AvatI hatI. zALAonA madhya bhAga haricaMdana ane rasamaya lAlacaMdana lepathI lisa hatA. temAM caMdana lipta kaLaza mUkelA hatA. pratidvAra dezamAM je te raNe hatA. te caMdana carcita ghaDAothI suzobhita karavAmAM AvelAM hatAM. temAM nIce sudhI meTI moTI mALAo laTakAvavAmAM AvI hatI. je upara sArI rIte bAMdhavAmAM AvelI hatI. A mALAonA teNe jAte kharI paDelAM pAMca varNanAM-eTale ke kRNa, nIla, pIta, 2kta ane ta A pAMca varNonAM acitta-Adra, sugaMdhita puSponI racanA vizeSathI yukta hatAM. A prekSA maMDapamAM kAlA guru, pravara, kuduruSka, ane turuSka A sarve dhUpa-vizeSe karavAmAM AvyA hatAM. emanI savizeSa gaMdhanI utkarSa tAthI te ramaNIya banelo hate. te sarvotkRSTa gaMdhathI yukta levA badala gaMdhanI zrI rAjapraznIya sUtraH 01 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ battI jevo thaI rahyo hato. temaja divya vAjAonI- veNuM, vINA, mRdaMga vagerenA zravaNa madhura davanithI te gujita hate. apsarAonA ToLe ToLA temAM Ama tema beThA hatAM, Ama badhI rIte jotAM te prekSAgRha maMDaLa prAsAdIya, dazanIya, abhirUpa ane pratirUpa baneluM hatuM. prAsAdIya vagere cAre padonI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI gaI che. sU0 20 ' tassa Na pecchAgharamaMDavassa' ityAdi / sUtrArtha-( ta La chAparamavasya ) te prekSAgRha maMDapanA (vaghumarama bhUmimA virUdava ) baha sama temaja ramaNIya bhUmibhAganI te Abhigika deve vikrvaNuM karI. (nAva maLa chAso) ahIM pahelAM je bhUmibhAga viSe varNana karavAmAM AvyuM che tevuM ja varNana samajavuM joIe. maNionA sparza viSenA varNana sudhInuM varNana ahIM yAvat zabdathI samajavuM joIe. (tata uchagharamaDhava sTorca vizvarU) tyAra pachI te Abhigika deve te prekSAgRha maMDapanA uparibhAganI vimurvaNA karI (rRmi ramaturAna-mAvAvArisarama magaravADhavAmacattivatta jJAva paDava) te upara IhAmRga, vRSabha turaga (gheDA) nara, makara (magara ) vihaga (pakSI) vyAlaka, kinara, 3-(haraNa) sarabha ATha paga vALuM prANI vizeSa, camara-camarI gAya, kuMjara (hAthI) vanalatA ane padmalatAnI racanAothI addabhuta hato yAvat pratirUpa hatA, (tarasa laM vahusmrmnnijjss bhUmibhAgassa bahumajjhadesabhAe ettha NaM egavairAmayaM akkhADagaM viuvairU) te bahu sama temaja ramaNIya bhUmibhAganA ekadama madhyamAM te Abhiyogika deve eka bahu vizALa vaya (hIrAothI jaDelA ) akSapATaka-kIDA sthAnanI vikurvaNa karI, ( tarata naM vADhacarasa vadumanamA padhAM marda gharAM manoDhiyaM viva) tyAra pachI te akSapATakanA bahu madhyadeza bhAganA ekadama madhyamAM te Abhiyogika deve eka vizALa maNipIThikAnI vidurvaNu karI. (TUMkocanAruM AyAmavikkhaMbheNa cattAri joyaNAI bAhalleNaM savvamaNimayaM acchaM saNhaM jAva paDi. vaM tINeluM moviyANa pariNAM sahai viSadavarU) A maNipIThikA laMbAI tema ja pohoImAM ATha yojana jeTalI hatI temaja uMcAImAM cAra yojana jeTalI zrI rAjaprakSIya sUtraH 01 78 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatI. te saMpUrNa maNiethI banelI hatI AkAza temaja sphaTika maNinA jevI te svaracha hatI, zlaNa hatI yAvat pratirUpa hatI. tyAra pachI te maNi pIThikAnI upara (gi sAmane vizva) teNe eka vizALa siMhAsananI vimuvaNA karI (tasa nuM sIhAsAsa rUcAve vAvAze gum) te siMhAsananA varNana A pramANe che. (taLikAmayA grasTI) siMhAsananA je cakkala-cakI eTale ke siMhAsananA pAyA je nIce goLa AkAra vALA avayava vizeSa hatA te senAne banelA hatA (camacA sI) tenI upara je siMhonI pratikRti (katarelI AkRti) hatI te cAMdInI banelI hatI. (taoothA pAcA) siMhAsananA pAyA hatA te senAnA banelA hatA. (iiiAmaLa macAruM pAca rItaTI) aneka maNionI banelA paga mUkavAnA pAdazISake ( paga mUkavAnuM Asana vizeSa ) hatA, (ta gamacArUM ttArUM) tenI pAndhavALA avayava vizeSa senAnA hatA. (varamagAsapI) sandhAna sthAna-saMdhI bhAga-hIrAonA banelA hatA. (bALa manovije) tene madhya bhAga aneka maNiyethI yukta hate. (seNaM sIhAsaNe ihAmiya usabha turaga nara makara vihaga vAlaga kinnara ruru sarabha jamara kukara vAchaMca vaSamaca mannicitta) te sihAsana IhAmRga, vRSabha, azva, mANasa magara, vihaga (pakSI) vyAsa (sarpa), kinnara, mRga, aSTApada-prANa vizeSa, camara-camarIgAya, hAthI, vanalatA ane padmalatA A sarvenI racanAothI adabhuta hatuM. (sArasovica maLavAparavI) tenI pAse caDhavA utaravA mATe je pAdapITha mUkeluM hatuM te bahu kiMmatavALA maNio ane ratnathI jaDita hatuM. (34hyuMramilamajUrAvatacavusTivanarapavuthurAmarAme) tenA uparanI gAdI, mRdukemala AstaraNa vastrathI yukta hatI. gAdInI aMdara kemala kesara jevAM navIna tvacA yukta darbhonA agrabhAga bharelA hatA. A jAtanI masUraka-gAdI-vaDe te siMhAsana AcchAdita hatuM. ethI te AbhirAma hatuM (suvica racattA) besavAnA samaye tenI upara rajasANa vaca ArachAdita karavAmAM AvatuM. (3vica vIghugupaTTaparicchALe) te rajasANa vastranI upara eka bIjuM AcchAdana rUpe je vastra pAtharavAmAM AvatuM hatuM te zaNanuM banAvavAmAM AveluM hatuM (ttamuijn) tenI upara hara hamezA maccharadAnI tANelI rAkhavAmAM AvatI hatI. ( surajozaor TcandrarAvaLa, tUruM, maraNa, pArU, siLijo, mika, parive) ethI te bahuja zrI rAjaprakSIya sUtraH 01 79 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ramaNIya hatuM je jAtane kemala sparza cAmaDAnA vastra, rUno, bUra-vanaspati vizeSano ane arka (AkaDA) vagerenA rUno hoya che tevA ja sparza tene paNa hata, te prAsAdIya hatuM, darzanIya hatuM abhirUpa hatuM ane pratirUpa hatuM. TIkArya-tyAra pachI te Abhigika deve te prekSAgRha maMDapanA bahu samaramaNIya bhUmi bhAgane pitAnI vikriyA zakti vaDe niSpanna karyo (nAra mari #no) ahIM yAvat padathI paMdaramAM sUtrathI laIne 19 mAM sUtra sudhInuM A bhUmibhAganuM saMpUrNa varNana grahaNa karavAmAM AvyuM che. ema samajavuM joIe. tyAra pachI te Abhiyogika deve te prekSAgRha maMDapanA upari bhAganI vikavaNA karI. tene te uparibhAga IhAmRga vagere prANionA citrothI adabhuta hato yAvat pratirUpa hato. A badhuM varNana 20 mAM sUtramAM pahelAM karavAmAM AvyuM che. temaja A IhAmRgathI laIne pratirUpAMta sudhInA padonI vyAkhyA paNa tyAM ja karavAmAM AvI che. tyAra pachI te Abhigika deve te bahusama temaja ramaNIya bhUmibhAnI vacce hIrAo jaDelA eka kIDA-sthAnanI vikuNA karI. tyAra pachI te akSapATaka kIDAsthAnanI ekadama vaccenA sthAnamAM eka maNi pIThikAnI ke je ATha yejana jeTalI lAMbI temaja pahoLI hatI ane cAra yojana jeTalI uMcI hatI vikuvaraNa karI. A maNIpIThikA saMpUrNa maNImaya hatI. AkAza temaja sphaTika maNinI jema ati svaracha hatI. slaNa lIsA pudgalakathI yukta hovAthI te lakSaNa hatI. ahIM yAvat padathI "kassa" A padathI mAMDIne "ti " ahIM sudhInA padone saMgraha thayA che. A padonI vyAkhyA 14 mAM sUtramAM karavAmAM AvI che. tethI jijJAsuoe tyAMthI jANI levuM joIe. A lakSaNatva vagere vizeSaNe vALI maNipaThikAnI upara urva bhAgamAM eka vizALa siMhAsananI vimurvaNA karI. A siMhAsananI vigata A pramANe che. siMhAsananA pAyAnI nIce je goLa AkAranA avayava vizeSa cakalo hatA te tapanIyamaya (senAnA) hatA temaja temAM je siMha banAvavAmAM AvyA hatA te cAMdInA hatA. tenA pAyA sonAnA hatA. temaja pAdazIrSaka pagenA uparanA avayava vizeSa aneka jAtanA maNiothI banAvavAmAM AvyA hatA. temaja gAtra pArzvagata avayava jAMbUnadanA banelA hatA. jAMbUnadamAM thayelA savizeSa suvarNanuM nAma jAMbUnada che. temaja gAtronI saMdhionA je sthAna hatAM te vAmaya hatAM "viza' A zabda dezIya che. Ano artha vacce athavA to madhya e thAya che tenI vacceno bhAga aneka jAtanA maNiothI banelo hate. A ukta siMhAsana IhAmRga, vRSabha, turaga, nara, makara, vihaga, vyAla (sapa) kinnara, zrI rAjaprazIya sUtra: 01 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ruru ( mRga vizeSa ), zarabha ( ATha pagavALu' prANI vizeSa ) 'jara (hAthI) vanalatA ane padmalatA A badhAnA citrAthI adbhuta hatuM. A sarve ihAmRga vagere badhA padonI vyAkhyA 20 mA sUtramAM karavAmAM AvI che. miNu temaja ratnAnA sAra rUpa padArtha ekatra karIne pAdapITha manAvavAmAM AvyuM hatu. eTale ke sAra rUpa bahu mUlya maNi ane ratnA jaDeluM pAdanyAseApakaraNa (paga mUkavA mATe banAvavAmAM AveluM) pAipITha hatu. A siMhAsananI upara gAdInA rUpamAM masUraka pAtharavAmAM AvyuM hatuM te kAmala AcchAdaka vajrathI DhAMkeluM hatuM temaja A gAilAmAM rUnA sthAne je navI tvacA vALA, kuzAMta bharelAM hatAM te kAmala kesara jevAM atIva kAmaLa hatAM A pramANe A siMhAsana evA masUraka vaDe DhaMkAyeluM hatuM. ethI te abhirAmasuMdara hatuM. temaja besavAnA samaye tenI upara eka bIju rovarAdhaka vastra pAtharavAmAM Avatu hatu. je te masUrakanA AcchAdana cAdaranI dhULa vagere vaDe milana thavAthI rakSatu' hatuM. te rajasrANu vasranI upara eka bIjuM paNa vasra pAthareluM hatu. je zaNanuM khaneluM hatuM. A siMhAsana upara maccharaDhAnI DhAMkelI hatI. ethI paNa te atIva seAhAmaNuM lAgatuM hatu. temaja Ajinaka-- cAmaDAnA vasrAnA, ta-rUnA, bhU-vanaspati vizeSaneA temaja tUla-AkaDAnA, zAlmalI vagerenA rUnA jevA sparza hoya che tevA ja sparzI te siMhAsananA paNa hatuM. temaja te siMhAsana, prAsAdIya, darzanIya, abhirUpa ane pratirUpa hatA. A prAsAdIya vagere padonI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI che. 5 sU. 23 II tassa NaM sIhAsaNassa uvari ' ityAdi / 6 sUtrA:--tassa naM sAsaLasara sthaLe macchuM hAM binacaTUrsa vinvar) te siMhAsananI upara urdhva bhAgamAM te AbhicAgika deve eka mATA vijaya dRSyanI vadhuNA karI. (saMvata camacamadicaLavuMnasaMnitaM, azva, saj ( pAsArthe siniSna mitraM diva) A vijaya dRSyanI prabhA za'kha, aMka nAmaka ratna vizeSa, kuMda puSpa, pANInI TIpAthI maLelA kSIra samudranA pANI temaja phINu samUha jevI hatI. te vijaya dRSya sapUrNataH ratnamaya hatA, svaccha hatA, RRNa lIsA--hatA, prAsAdIya hatA, darzanIya hatA, abhirUpa hatA ane pratirUpa hato. ( tasanaM sauhANaLaphsa re vinayayUsaphsa cavadumAvelamaLe sthaLa mahaM hAM vacarAmAM besuM vivar) tyAra pachI te siMhAsananA upari bhAgamAM vidyamAna te vijaya dRSyanA ekadama aMdaranA bhAgamAM eka zrI rAjapraznIya sUtra : 01 81 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahu ja vizALa vamaya aMkuzanI viMkurvaNA karI. (tasa ra aaN vacanAmayaMti baMdhusaMti kufmAM muttAmaM viSadavarU) tyAra pachI teNe te vajImaya aMkuzanI upara kuMbha pariNamaka motInI mALAnI vikvaNu karI. (se pumi muttA annehi cauhiM addhakuMbhikkehi muttAdAmehiM taddhaccattappamANehiM savvao samaMtA sNprittei ) tyAra pachI kuMbha pariNAma vALA mukatAdAma (motIonI mALa ) ne bIjI cAra addhakuMbha pramANa vALI temaja pahelI muktAdAma karatAM adhI uMcAI vALI mukatAo vaDe cAre taraphathI teNe pariveSTita karI. (telaM rAmA taLigaDhavUHIT UTTyAmaMDhicA, nAnAmaLicaLavaviddhAvasamiya samucA) A sarva mALAo senAnA kaMdukanA jevAM AkAravALAM AbharaNothI yukta hatI temaja temane agrabhAga suvarNanA patrothI suzobhita hato. ghaNA maNio temaja ratnane je ghaNI jAtanA hAro addhahAro hatA temanAthI upamita hatI. IsiM aNNamaNNamasaMpattA vAehiM puvvAvaradahiNuttarAgaehiM maMdAya 2 ejjamANANi 2 palaMbamaNANi 2 pajjJajhamANi 2 urAleNaM maNunneNaM manahareNaM kaNNa maNa nivvuikareNaM te paese savvao samaMtA ApUremANA 2 sirIe aIva 2 uvasobhemANA 2 ciTuMti ) A sarve mALAo eka bIjAothI thoDI thoDI dUra hatI, temaja pUrva, apara dakSiNa ane A cAre dizAothI vahetA pavanathI dhIme dhIme vAraMvAra hAlI rahI hatI. ethI te DI DI Ama tema calita rahetI hatI. A kAraNathI ekabIjAnI athaDAmaNathI vAraMvAra vAcAlita (zabdita) thaI jatI hatI. ethI te yAnavimAnanA nikaTa pradezone te mALAono udAra, manejJa, manahara ane kAnane gamata. zAMti ApanAre zabda cAre taraphathI badhI dizAomAM vyApta karelo hato A pramANe te metionI mALAo pitAnI zobhAthI khUba ja zobhita thaI rahI hatI. (tae NaM Abhiyogie deve tassa sIhAsaNassa avarUttareNaM uttarapurathimeNaM ettha NaM sUriyAbhassa devassa cauNNaM sAmANiyasAhassINaM cattAri bhaddAsaNasAhassIo vizvana ) tyAra pachI te Abhigika deve cAra hajAra bhadrAsanenI vimurvaNA zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 82 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI. (tasya vaM taddAsaLarU puIime zUriyAmasta vasla vAjuM amar mahilI saparivAra vattAra mAsaNAssIno vizvarU) tyAra pachI te siMhAsananI pUrva dizAmAM sUryAbhadevanI parivAra sahita cAra agramahiSIo mATe cAra hajAra bhadrAsananI vikvaNu karI. (tasa jo sIddAsabasta dinapusthimAM prasthAna sUryAbhassa devassa abhitaraparisAe aTaNhaM devasAhassINaM aTTha bhaddAsaNasAhassIo viu varU ) tyAra pachI te siMhAsananA agni keNamAM sUryAbhadevanA AtyaMtarika paripadAnA ATha hajAra denA mATe ATha hajAra bhadrAsananI vikurvaNA karI. (4 dAhiNe Na majjhamaparisAe dasaNhaM devasAhassINaM bArasa bhaddAsaNasAhassIo viuvvai) A pramANe teNe dakSiNa dizAmAM madhya pariSadAnA daza hajAra devenA mATe daza hajAra bhadrAsananI vikuvaNa karI. naiRtya keNamAM bAhya pariSadanA 12 hajAra denA mATe 12 hajAra bhadrAsenanI vidurvaNA karI. (parimeLa sarakhuM cAdivaLa sattamadAsa virUvaeN) temaja pazcima dizAmAM sAta anikAdhipationA mATe sAta bhadrAsananI vikRrvaNa karI. (tarasa luM sIdAsanA ravisiM sthaLa sUriyAbhassa devassa solasaNha AyarakkhadevasAhassINa sIlasabhadAsaNasAhassIo viu. va ) tyAra pachI teNe te siMhAsananI cAre dizAomAM sUryAbhadevanA 16 hajAra Atma rakSaka deva (aMgarakSaka deva ) nA mATe 16 hajAra bhadrAsananI vidurvaNA karI. (ta nag) jema ke (putyiAM vattAri saMsIno, sAdinuM vAri sItIo, prAcina jari taNI, 3je rAri sAhasIko) pUrva dizAmAMcAra hajAranI dakSiNa dizAmAM cAra hajAranI, pazcima dizAmAM cAra hajAranI ane uttara dizAmAM cAra hajAranI A pramANe 16 hajAra bhadrAsanenI vimurvaNA karI. TIkArtha-tyAra pachI te Abhiyogika deve te siMhAsananA udarva bhAgamAM eka vizALa vitAna vastra (caMdaravA) nI vidurvaNA karI eTale ke pitAnI vikriyAzakti vaDe teNe caMdaravAnI viturvaNA karI. A vitAna vastra (caMdaravo) zaMkha, aMka zveta zrI rAjapraznIya sUtraH 01 83 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratna vizeSa, kuda-puSpa vizeSa ( megarA ) dakaraja jaLakaNa, ane amRta marthita phINanA puMja, mathAyelA kSIra samudranA pANInA phINa samUha jevI prabhA vALuM hatuM. sarvAtmanA ratnamaya eTale ke sapUrNataH te ratnA vaDe banAvavAmAM Avelu hatu, AkAza ane sphaTikamaNinI jema svaccha hatuM, atIva ni`La hatu, cikaNA (lIsA) puddagala skaMdhA vaDe te banAvavAmAM AveluM hatu', prAsAdIya hatu' darzanIya hatuM, abhirUpa hatuM, ane pratirUpa hatuM prAsAdIya vagere padonI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI che. A siMhAsananI uparanA bhAgamAM je A vitAna vajra (ca`daravA) nI vidhruNA karavAmAM AvI hatI teA te ja vitAna vajra ( caMdaravA ) nA ( bahumadhya deza bhAgamAM te AbhiyAgika deve eka vizALa vamaya aMkuzanI viSuvaNA karI. pachI te vAmaya aMkuzanI upara te deve ku'bha parimANu vALI muktA phaLanI mALAnI vidhruNA karI. A kubhika muktAdAma eTale ke parimANa vALI muktAdAma khIjI cAra adha kuMbhikA adhakuMbharimANa vALI ane pahelI muktAdAma (meAtInI mALA ) karatAM pramANamAM ardhI uMcAi pramANa vALI meAtIonI mALAthI cAre dizAo taraphathI ane vidizAe taraphathI pariveSThita karavAmAM AvI hatI. A meAtIonI mALA seAnAnA la'khUSakAthI-dezavizeSa prasiddha--kaMdukanA AkAra jevAM AbharaNethI yukta hatI temaja suvaNaeN patrAnI jenA agrabhAga ma'Dita che evI hatI. A sava muktAdAma samUha aneka jAtanA marmANa ane ratnAnA vividha hAreAthI, caDhAra seravALA hArAthI ane ahArAthI, nava sera vALA hArAthI, upa cAbhita hatA. eka bIjAthI dUra dUra eTale ke asalagna hatA. pUrva, apa2 (pazcima) dakSiNa uttara A cAre dizA taraphathI vahetA pavanathI te dhIme dhIme satata ka"pita thatA rahetA hatA. ethI Ama tema calita thatA rahetA hatA. eka bIjI mALAethI jyAre te athaDAtA tyAre te athaDAmaNathI dhvani nIkaLatA te dhvani yAnavimAnanI pAsenA pradezAnI cAre tarapha cAre dizAe temaja vidizAomAM dhvani thatA rahatA hatA. A zakhta manAtra, manane anukULa sAMbhaLanArA leAkeAne game tevA AkarSaka, manahara temaja kAna ane manane zAMti ApanAra hovA badala zrotAnA hRdayanA mATe sukha ApanArA hatA. A pramANe A muktAdAma peAtAnI AAbhAthI bahu ja sarasa rIte sehAmaNuM thaI gayuM hatuM. tyAra pachI te AbhiyAgika deve te ukta siMhAsananA apAttara (pazcimAttara) vAyavya kANumAM, ane izAnamAM sUryobhadevanA cAra hajAra sAmAnika devAnA zrI rAjapraznIya sUtra : 01 84 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe cAra hajAra bhadrAsananI vikuvaNA karI. tyAra pachI te siMhAsananI pUrva dizAmAM sUryAbhadevanI saparivAra cAra agra (pradhAna) mahaSIonA mATe cAra hajAra bhadrAsananI vikurvaNa karI. vagere TIkAne saMpUrNa artha mULa-artha je ja che, tema samajI levuM joIe. A rIte te Abhiyogika deve 54007 bhadrAsanonI vikuvaNa karI. che sUTa 22 | 'tassa NaM divvassa jANavimANassa' ityAdi / sUtrArtha-(tarara La viksa gALavimAnasa ) te pUrvokta yAnavimAnane (cAra) e A navAvAse) varNana prakAra (goLajo) kahevAmAM Avela che. (se nA nAma jAta vA mativADhicasUcisa vA, vADhiADhALa vAM utti paDhiyA vA) je raMga acirAgata-tarata ja udaya pAmelA hemaMta RtunA bALa sUryano, temaja rAtrimAM prajavalita thayelA kheranA aMgAra (agni) ne (navAsumavaLakSa vA) japA (jAsUda) pupanA vanane (suvAsa tA) palAza vRkSanA puSpa vanane (rijJAcavarasa vA navA sattA saMkusumicakSa) temaja cAre dizAo ane, vidizAomAM sArI peThe pupita thayelAM pArijAta nAmanA puSpa vanano jevo varNa hoya che, te ja vaNa te divya yAnavimAna nane che. have ziSya A pramANe prazna kare te-(mare cAre sivA) A sarvene je vadhyuM che te ja varNa zuM te yAnavimAnane paNa hoya che ? enA uttaramAM guru javAba ApatAM kahe che. (jo phaLadde sama) A artha samartha nathI kemake A te upamA ApavA khAtara ja varNavavAmAM AvyuM che kemake (tarasa je vizva nAvimAnasa patto sutarA veva nava vaLaf gurQ) te yAna vimAnane varNa te sUrya vagerenA varNa karatAM paNa atizaya-atyaMta abhIsita (vAMchita ) che. ahIM yAvat padathI "vattatA va, manojJAna prava, manomata ga" A pUrvokta padono saMgraha thayo che. A padone artha 15 mAM sUtranI vyAkhyAmAM spaSTa karavAmAM Avyo che. A pUrvokta kathana divya yAnavimAnanA varNane viSayamAM karavAmAM AvyuM che. have sUtrakAra te divya yAnavimAnane gaMdha ane tene sparza kevo che A vAtane spaSTa karatAM kahe che-(dho ja zAno ca aa maLILa) maNiono je gaMdha ane sparza varNavavAmAM AvyuM che te ja yAnavimAnane gaMdha teno saMparza che. maNionA gaMdha ane sparzanuM varNana 18 mAM ane 19 mAM sUtramAM karavAmAM zrI rAjapraznIya sUtraH 01 85 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvyuM che. jijJAsuo tyAMthI joI zake che. (tA sAmiyoni te vuiM kALavikALa viva ) A pramANe te Abhiyogika deve te divya yAnavimAnanI vikuNA karI. (vidivA jevA ricA reve teNeva TuvAjIrU, vAgarijI mUriyAma revaM vacaDhavAritri =Ava paDyaqLe) vidurvaNA karIne pachI te sUryAbhadeva jyAM hatuM tyAM gayA tyAM jaIne teNe sUryAbhadevane baMne hAthanI, daza na jemAM joDavAmAM AvyAM che evI aMjali banAvIne ane tene mastake mUkIne jaya vijaya zabdonuM uccAraNa karatAM vadhAmaNI ApI. vadhAvIne teNe teozrInI AjJA pramANe kAma saMpUrNa thaI gayuM che te pramANenI vinaMtI karI A sUtrane TIkAtha A pramANe ja che. ahIM "caDhaparidivaM " mAM je "yAvat pada che, tethI "rAnAM zirAvarta maratta kaMTsa tyA, vana vijhana vaheMcatti pattA nAjJatAm " A padone saMgraha karavAmAM Avyo che. A sarvenI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI gaI che. e sUtra ra3 che 'taeNaM se sUriyAbhe deve ityAdi / sUtrArtha-( tapa naM) tyAra pachI (je mUriyAme re Aminista revasa tig gyama niyama da vAva hiMca) te sUryAbhadeve jyAre Abhiyogika devanA mukhathI potAnI AjJA pUrI thaI javAnI eTale ke kriya zakti vaDe yAnavimAnanI vikuvaNuM thaI javAnI vAta sAMbhaLI ane tene barAbara hRdayamAM dhAraNa karIne-te atIva saMtuSTa temaja prasannacitta thayo. (ridarza nivAmikAmAkoi uttaraveTivayava vizva) ane teNe tarata ja jinendranI pAse javA yogya divya uttara kriya zarIranI vikavaNA karI. (vinnittA nahiM aT zrI rAjapraznIya sUtraH 01 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahisIhiM saparivArAhiM dohiM aNIyAhiM--ta jahA gaMdhavvANIeNa ya, gaTTANIeNa ya saddhiM saMparikhuDe taM divva jANavimANa aNupayAhiNI karemANe 2 purathimilleNa tisovALakiravA sudarU) vikuNA karIne pachI te parivAra sahita cAra agra (pradhAna) mahiSIonI sAthe ane gaMdharvonIka ane nRtyAnIka A be anIkenI sAthe te divya yAnavimAna para pradakSiNA karIne pUrva digabhAga (pUrva dizA tarapha) nA tripAna pratirUpaka upara thaIne calyo. (suddittA keLava zALe, teva vAcharu) caDhIne te jyAM siMhAsana hatuM tyAM gayo (vAchittA sIhAsaLavaraNa purasthAmimude saLisa ) tyAM jaIne te pUrva dizAnI tarapha mukha karIne tenI upara besI gaye. (taNa tarU zUriyAmI varU cattAra sAmANiyasAhassIo ta divva jANavimANa anupayAhiNIkaremANA uttarilleNaM ripovALaTiva suratti) tyAra pachI te sUriyAbhadevanA cAra hajAra sAmAnika deve te divya yAnavimAnanI pradakSiNA karIne uttara dizA taraphanI tripAna paMkitA upara thaIne tenI upara calyA. (kudittA pattAM 2 puvainahiM madArahiM LiNI ti) caDhIne teo pota potAnA pUrva nizcita bhadrAsane upara jaIne besI gayA. (vaNesA sevA che tevI ja taM divaM kALavimAnaM vAva phiLi sivATikavAnuM Tutti ) bAkI rahelA deva ane devIo paNa te divya yAna vimAna upara yAvat dakSiNa dizAnI taraphanI tripAna paMkti upara thaIne calyAM. (TukaphittA paMcuM 2 puquomhiM mArdi nitIcaMti) caDhIne te dareka pota pitAnA pUrva nizcita bhadrAsane upara jaIne besI gayA. A sUtrane TIkArya paNa mUlArtha je ja che. "zudra nava di " mAM je "vAva" pada che tethI hRda" padathI mAMDIne "raya" sudhInA padono saMgraha karavAmAM Avyo che jemake "dRSTatuSTattAnazvitaH dItimattA jaramananazcita, suvAvasapaddhayaH " A sarve pado ahIM grahaNa karavAmAM AvyAM che. A padonI vyAkhyA trIjA sUtramAM karavAmAM AvI che viziSTa AkAranuM nAma pratirUpaka che. te yAnavimAnanI je traNa nisaNIo vALI sopAna paMkti hatI te savizeSa AkAravALI hatI. evA te pagathiyA upara thaIne te divya yAnavimAna para caDhyo. "jJAna vimAnaM sAva phiLiLamAM je "rAvata' para che. tethI (anumakSiLI kuttaH 2) A padane zrI rAjaprazrIya sUtra: 01 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa'graha thayeA che. ' jJeyaM z * padmathI vAta spaSTa karavAmAM AvI che ke AbhyaMtara pariSadyAnA deva, madhyama pariSadAnA deva ane khAdya pariSadAnA deva tyAM peAta peAtAnA pUrva nizcita AsanA upara jaIne besI gayA. | sU0 24 5 'taNAM tattva sUriyAmala 'rUtyAti / sUtrA~~ tad na tapta mUriyAmala phaivasa saMmbiMgALavimALa duruTasa samAnasya adrudumAjInA puro bAjIpuI saMpaTTiyA ) tyAra pachI jyAre te sUryAbhadeva te yAnavimAna upara sArI rIte caDhI gayA. tyAre tenI sAme anukrame AThe ATha maMgaLa prasthita thayA. ( ta' nA ) AThe ATha ma gaLa A pramANe che. sothiiiravajI nAva suvpaLA) svastika, zrIvatsa, yAvat darpaNu (arIsA) ( tayAAMtara = Lapuru+mArAi ca ittapadA sa cAmarAsaLaraDyA bAhocarisaniSnA ca) tyAra pachI pUrNa kalaza, (jalapUrNa kalaza, ) bhaMgAra jhArI, dvivya Atapatra (chatra) ane patAkAo AgaLa cAlavA mAMDI A patAkAo cAmara yukta hatI temaja emanI tarapha jovAmAM prIti utpanna thAya tevI hatI. (vAsuddhuuy vijaya vaijayaMtIM paDAgAUsiyA gagaNatalamaNulihaMtI purao ahANupubvIe saMpaTTiyA ) tyAra pachI pavanamAM laherAtIvijaya vaijayantI-vijaya sUcavatI vaijayantI rUpa patA AkAzane spatI anukrame cAlavA lAgI. ( tayALatara 2 La vahiyAmasNt vimaladaMDa, palaMbakoraMTamalladAmovasobhiyaM caMda maMDalasaMnibhaM samussiyaM vimalamAyavattaM pabarasIhAsaNaM ca maNirayaNabhatticittaM sapAyapIDhaMsapAuyAjoyasamAuttaM bahu kiNkraamrparidia puro badhApurvANa samruca) tyAra pachI vaiDUya maNinI prabhAthI prakAzita dAMDIvALuM, laTakatI kAra TamALAthI suze!bhita, caMdra maMDaLa jevI temaja uMce upADelu* vimaLa chatra AgaLa cAlyuM. tyAra pachI zreSTha siMhAsana je pAdukAyugma sahita, uttama maNiratnAnI racanAthI citra vicitra hatuM te cAlyuM. A badhA vimaLa chatra, zreSTha siMhAsana ghaNA kiMkara, karmAMkara, sAdhAraNa purUSa ane pAyadala samUho pAta peAtAnA hAthAmAM upADIne cAlI rahyA hatA ( tAnnNtrN caNa N vairAmayavaTThalaTThasaMThiya susiliTTaparighaTTamaTThasupaiTTie visiTTe aNegavarapaMcavaNNakuDabhIsahassusiyaparimaMDiyAbhirAme, vAuyavijaya vaijayaMtI paDhAgacchattAticchattaka zrI rAjapraznIya sUtra : 01 88 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lie turaMge, gagaNatalamaNuhi tasihare, joyaNasahassamUsie, mahaimahAlae mahiMdajjhae sro ahAnunni sadu) tyAra pachI pAdapIThanI AgaLa mahendra dhvaja AvyeA. te mahendra dhvaja vamaya ratnanA banelA hatA. tenI AkRti gALa ane suMdara hatI. lIsI hatI, zANa upara ghaselA pASANa khaMDanI jema te mR, samyak rIte sthita hatA, viziSTa hatA, pacavaNanI ghaNI nAnI nAnI uMcI sahasro vajAethI parimaDita hatA, ethI te bahuM ja sAhAmaNA lAgatA. hatA. pavananI hAlatI vijayanI sUcaka vaijayaMtIethI patAkAothI temaja chatrAtichatrAthI yukta hatA. ucA hatA, eneA AgaLanA bhAga AkAzane sparzI rahyo hatA. enI eka hAra yeAjana jeTalI uMcAI hatI. ethI ja te mahAtimahAna hatA. (tAvaMtara = La muLavathiicchA mulaSnA sabbAbaMAvimUsiyaa mahayA bhaDacaDagarapahagareNa paMca aNIyAhIvaINo purao ahANupunvIe sNpviyA ) tenI AgaLa ghaNA caiAdhAonA samUhonI sAthe pAMca anIkAdhipati cAlyA. temanA paheraveSa suMdara hatA. teo save pAta peAtAnI sAmagrIthI susajja hatA. te savA~ ala'kArAthI suAAbhita hatA. ( tacaLatara = La ve bAmiyoniyA phevA ca TrevIno ca sad 2 verdi, sajja 2, viselerdUi, sarphei 2 vikendui, sad ra, neAdi, saai 2, vaghehiM, puro, aAjIputhvI saMTviyA ) temanI AgaLa ghaNA AbhiyAgika devA, temaja devIe cAlyAM A khadhA deva devIe pota potAnA AkArathI. peAta peAtAnA bhedothI,pAta peAtAnA parivAra samUhAthI, pAta pAtAnA upakaraNAthI ane pAta peAtAnA vezeAthI yukta hatAM. ( tacALaMtamAM 2 sUriyAbhavimANavAsiNo bahave vaimANiyA devA ya devIo ya savvidIe jAva rakheNaM seva puro pAso ca maLo ca samaNuti ) temanI AgaLa sUryabhavimAnavAsI ghaNAM vaimAnika devA ane devIe| cAlyA. te sarve sUryAvimAnavAsI deva devIo pAta peAtAnI Rddhi, samasta dyuti vagerethI sapanna thaI ne, samasta truTita vagerenA tumula dhvaninI sAthe sUryobha devanI AgaLa pAchaLa ane AsapAsa ceAmera vIMTalAIne cAlyAM. zrI rAjapraznIya sUtra : 01 89 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkAthajyAre te yAnavimAnamAM pita pitAnA sthAne sUryAbhadeva vagere sArI rIte besI gayA tyAre te yAnavimAnanI AgaLa sauthI pahelAM svastika, zrIvatsa, naMdikAvarta, vaddhamAnaka, bhadrAsana, kalaza, matsya, ane darpaNa A ATha mAMgalike prasthita thayA. eTale ke cAlyA. A badhAnuM varNana trIjA sUtramAMthI jANI levuM joIe. tyAra pachI temanI AgaLa pUrNa kalaza, pANuM bharela ghaTa, bhaMgArajhArI, divya Atapatra ane patAkAo-ke je cAmarothI yukta hatI, jetAnI sAthe temanI prati prIti utpanna thaI jatI hatI, temaja maMgaLa rUpa havA badala bahAra javAnI vakhate jemanuM darzana Avazyaka mAnavAmAM AvyuM che-cAlI. je kenAttivA" padathI Aleka darzanIya padane artha AvI jAya che chatAMye A padane ahIM je grahaNa karavAmAM AvyuM che. te A vAtane spaSTa karavA mATe che ke je jovAmAM suMdara hoya che, te kadAca amaMgaLa rUpa paNa thaI zake che. eTalA mATe Aleka dazenIya nahi heya enI paNa saMbhAvanA rahe che paNa A badhI patAkAo evI nahi hatI eo darzanazatika paNa hatI ane Aloka darzanIya paNa hatI. upara "prasthAni' A pada paNa AvyuM che. te ahiMyA tenI vibhaktimAM pheraphAra (vipariNAma) karavo joIe. eTale ke "saMsthitA" AvuM pada samajavuM joIe. temanI AgaLa anukrame vijaya vaijayaMtI patAkAe cAlI. e patAkA vijaya sUcaka hoya che. ethI tene vijaya vaijayaMtI kahevAmAM Ave che. te uMcI hatI, ATalI uMcI hatI ke je AkAzane paNa sparzI rahI hatI, tyAra pachI Atapatra (chatra) cAlyuM. AtapatranI dAMDI viDUryamaya hatI ethI camakatI hatI ane nirmaLa hatI. A Atapatra laTakatI karaMTa puSponI mALAthI upazAbhita thaI rahyuM hatuM. te caMdra maMDaLanI jema goLa hatuM, zveta (sapheda) hatuM. cittane alhAda ApanArUM hatuM, sArI peThe upara uTheluM temaja tANeluM hatuM. AkAza temaja phiTika maNinI jema te svaccha hatuM, tenI AgaLa zreSTha siMhAsana cAlatuM hatuM. A siMhAsanamaNio temaja ratnanI racanAthI addabhuta hatuM. te sapApITha-eTale ke paga mUkavA mATenA Asana sahita hatuM. temaja pAdukA cazmathI yukta hatuM. ahIM "nA" zabda dezIya che. ane te yugma arthane vAcaka che. ghaNA kiMkarabhUta dee tene potAnA khabhA upara uMcakI rAkhyuM hatuM. enI AgaLa Atapatra temaja pravara siMhAsana ane tyAra pachI mahendra davaja cAlyo e mahedradhvaja vajaratnamaya hate. ene AkAra vRtta-gALa-ane lacha-suMdara hate. athavA te vRtta temaja laSTa rUpathI saMsthita hatuM ane suzliSTa--samyapha zleSaNathI yukta hato. eTale ke lIse hate. parighaSTanI jema-arthAt zANa upara ghaselA zrI rAjaprazrIya sUtra: 01 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pASANa khaMDanI jema athavA to sRSTanI jema sukumArazANa para ghaselA pASANa khaMDanI jema supratiSThita hate sArI rIte sthita hato. tirthaka patita rUpathI kuTila nahi hate. ethI te mahendradevaja bIjI dhvajAo karatAM viziSTa hatuM. atizAyI hatA temaja bahu saMkhyaka ane pradhAna pAMcavarNonI-kRSNanIla, pIta, lohita ane zveta varNonI sahastra nAnI nAnI urdhvagata davAothI parimaMDita hate. ethI ja A mahendravaja abhirAma hatuM temaja vAtAdhUta-pavanathI laherAtI vijaya vijayaMtI rUpa patAkAthI ane sAmAnya patAkAothI, ane sAmAnya chatra karatAM paNa atizAyI evA chatrothI yukta hatuM ane AkAzane pitAnI uMcAIthI sparzI rahyo hate. enI uMcAI eka hajAra jana jeTalI hatI. ethI ja te mahendradhvaja khUba ja vizALa hatuM. A mahendradhvajanI AgaLa pAMca anIkAdhipatio cAlyA. e pAMce anIkAdhipatie surUpanepathyaparikakSita hatA eTale ke suMdara paheraveza temaNe dhAraNa karelo hato. e "surane parikSita pada paMca anIkAdhipati zabdanuM vizeSaNa che. e pAMce anikAdhipatio susajaja hatA. pota potAnI sAmagrIthI sajaja thaIne cAlI rahyA hatA. ane samasta AbhUSaNathI bhita hatA. ghaNA yedhAonA samUhathI eo vIMTaLAyelA hatA. ahIM "ggvara' A zabda dezIya zabda che ane Ane artha samUha che. emanI AgaLa ghaNuM abhiyogika deva devIo pota potAnA AkArothI, pita pitAnAM bhedothI, pota potAnAM parivAra samUhathI pota potAnA upakaNethI ane pota potAnA paheravezothI susajaja thaIne cAlI rahyAM hatAM. emanA pachI ghaNu sUryAbhavimAna vAsI deva devIo e sarve te samaye pota potAnI sarvaddhithI, sarvadyutithI, sarva baLathI, sarva samudayathI, sava AdarathI, sarva vibhUtithI, sarva vibhUSAthI sarva saMbhramathI, sarva puSpa mAlAothI ane alaMkArothI, sarva truTinA zabda saMninAda (dhvani)thI, mahatI RddhithI, mahatI yutithI mahA baLathI mahA samudAyathI cAlI rahyA hatAM. ahi A pATha temaja "matA varavurita cama samaya pravAhitena, saMva, pAva ghaTa-merI gurjarI vasamuhI, du -murajha nAvita sudhine pATha "yAvat " padathI saMgrahIta thayo che. A padonI vyAkhyA AThamAM sUtrathI jANI levI joIe. e sarve sUryAbha devanI AgaLa pAchaLa ane comera vaTALAIne cAlavA lAgyA. e sU0 25 che zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 91 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taNaM se sUriyA deve ' sUtrA--(tad na che mUriyAme teve tenuM paMpALIyarivijJeLa) A rIte te sUryAbhadeva te pa`cAnIkathIparikSipta thayelA (mardinuM) mahendradhvajathI ke je ( vairAmaya vaTulaTusaMThieNa jAva joyaNasahassamUsieNaM mahaimahAlaeNaM mahiMdajjJaeNaM puro vRddhinnamAbena) vajra vaDe banAvavAmAM AveleA hatA ane jenI AkRti gALa ane suMdara hatI yAvata je eka hajAra yeAjana jeTalI uMcAI vALA hatA ane ethI te bahu ja vizALa hatA ane AgaLa laI javAmAM AvI rahyo hato. ( cauhiM sAmANiyasahassehiM jAva solaehiM AyarakkhadevasAhassIhiM annehi ya nahiM mUriyAmavimALavAsIriM temanirNaduM tendi TrevIDhi ca saddhisaMyuike) temaja cAra hajAra sAmAnika devAthI yAvat 16 hajAra aMga rakSaka devAthI temaja khIjI paNa ghaNA sUryabhavimAnavAsI vaimAnika deva ane devIothI yukta thayele ( savva Dhie jAva raveNa sohammassa kappassa majjha majjheNaM taM divvaM devi DhiM divvaM devajjui divvaM devANubhAvaM uvasobhemANe 2 paDijAgaremANe 2 jeNeva sohammaka passa chattariddhe nijJAnamante teLeva jIvanarU)saddhinI sAthe aneka vAdyonA tumula dhvaninI cAthe saudhama kalpanA vaccethI te divya devaddhine, divya devavrutine, divya devAnubhAvane, vAravAra pradarzita karatA, vAravAra AgaLa javAnI utsukatA khatAvatA jyAM saudharmI kalpanA aitarAha-uttara dizA taraphanA niHsaraNa mALa hatA tyAM ANye. ( vAcchittAlocanasacasAhasiEvidehiM AvecamALe lIvaymaanne tAe ukkiTThAe jAva tiriyamasaMkhijjANaM dIvasamuddANaM majjhaM majjheNaM vIIvayamANe 2 jeNeva naMdIsaravara dIve, jeNeva dAhiNapuratthimille raikara pavvae teNeva vALajIrU ) tyAM AvIne te peAtAnA lakSa pramANu deha bhAgeAthI nIce utaratAM utaratA, mAgane eLa'gatAM ALaMgatAM te prasiddha utkRSTa deva gatithI 6 zrI rAjapraznIya sUtra : 01 92 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiyaMga leka saMbaMdhI asaMkhyAta dvIpa samudronA madhyabhAgamAMthI pasAra thaIne jyAM naMdIzvara dvIpa hatA, jyAM agni keNamAM ratikara parvata hatA, tyAM AvyA. ( uvAgacchittA ta divvaM deviDhiM divvaM devajjuI divvaM devANubhAvaM paDisAharemANe 2 paDisaMkhevemANe 2 jeNeva jabUdIve dIve jeNeva bhArahe vAse jeNeva AmalakappA nacara neva vADhavo 1 geLe samaje evaM mAvIne tene vALa6) tyAM AvIne te divya devaddhinuM, divya devaghutinuM, divya devAnuM bhAvanuM dhIme dhIme saMharaNa karate, dhIme dhIme tene saMkSipta karate jayAM jaMbudvIpa nAme dvIpa hatuM, jyAM bhArata varSa hatuM, jyAM Amalaka9pA nAme nagarI hatI ane jyAM AprazAlavana hatuM ane temAM paNa jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra virAjamAna hatA tyAM Avyo (uvAgacchittA samaNa bhagavaM mahAvIraM teNaM divveNa jANa vimANeNaM tikkhutto AyAhiNaM pacAhii ) tyAM AvIne teNe te divya vimAnanI te zramaNa bhagavAna mahAvIranI traNa vAra pradakSiNA karI. (ri namaLarU mAro mahAvIra uttarapurasthime disi bhAge ta divvaM jANavimANaM isiM cauraMgulamasaMpattaM dharaNittalaMsi ve) pradakSiNA karIne pachI teNe potAnA divya yAnavimAnane zramaNa bhagavAna mahAvIranI tarapha IzAna keNamAM bhUmithI cAra AMgaLa upara sthira rAkhyuM. ( ThavittA cauhiM aggamahisI hiM saparivArAhiM dohiM aNIehiM ta jahA gaMdhavvANIeNa ya naTTANIe ya saddhi saMparibuDe tAo divvAo jANavimANAo purathimilleNaM ripovALaTikavaUi gvo) sthira rAkhIne te potAnA parivAra agramahiSIe sAthe ane be anIkenI sAthe-gaMdharvonIkanI sAthe ane nATyAnIkanI sAthe te divya yAnavimAnamAMthI pUrva dizA taraphanI traNa sIDIo upara thaIne nIce utaryA. ( tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa cattAri sAmANiyasAhassIo tAo divvAo bALavimAnaro uttariLa tiNovALAdikavA paraeri) tyAra pachI te sUryAbhadevanA cAra hajAra sAmAnika deve te divya yAna vimAna uparathI uttara dizAnI traNa zrI rAjapraznIya sUtraH 01 93 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ seDIo upara thaIne nIce utaryA vahelA tevA revano va to rivA jJAna vimaLAbo rAiijasTreLe utaravALaparivaUAM poti) tyAra pachI bAkI rahelA deva ane devIe te divya yAna vimAnamAMthI dakSiNa dizAnI traNa sIDIo upara thaIne nIce utaryA. TIkArya-tyAra pachI te sUryAbhadeva padatyanIka (pAyadaLasenA) asthAnIka, (azvasenA) kuMjarAnIka (hAthIsenA) vRSabhAnIka ane rathAnIka (rathasenA) e pAMca anakethI-senAothI-pariveSTita thayelA mahendravajathI yukta thayelA sAdhamakalpanA etarAha-nirmANa mArga upara AvyA te mahendradhvaja vajImaya hate. vRtta-vartula gaLa hatuM, ane AkAramAM laSTa suMdara hato. ahIM yAvat padathI mahendradhvajanA STi parikRSNa pRda" vagerethI mAMDIne "janatajhamanusTizvaviDa sudhInA badhA vizeSaNanuM grahaNa thayuM che. e mahendradhvaja eka jana sudhInI uMcAI vALA hatA ane ethI e bahu ja vizALa hatuM. A badhA vizeSaNane artha 25 mAM sUtramAM spaSTa karavAmAM Avyo che. A mahendravaja sUrvAbhadevanI AgaLa AgaLa devatAo vaDe laI javAI rahyo hate sUryAbhadevanI sAthe cAra hajAra sAmAnika de hatA. pita pitAnA parivAra sahita cAra agramahiSIo hatI. atyaMtara pariSadanA ATha hajAra deve hatA. madhyama pariSadAnA daza hajAra de, ane bAhyapariSadAnA 12 hajAra deva hatA. seLa hajAra aMgarakSaka deve hatA. temaja bIjA paNu ghaNu deva devIo sAthe hatAM. ke jeo teja sUryAbhavimAnanA rahenArAM hatAM. ahIM sarvaddhinI sAthe je yAvat pada AvyuM che, tethI AThamAM sUtramAM AvelA "sarva padathI mAMDIne 'va' sudhInA pAThane saMgraha thayo che. sarvaddhi sarvaghuti, sarvabaLa, sarvasamudAya sarva vibhUti, sarva vibhUSA, sarva saMbhrama, sarva puSpa mAlyAlaMkAra, sarva truTita zabdasaMninAda, mahatI Rddhi, mahatIghuti, mahAna baLa ane mahAn samudAyathI temaja mahAna vara truTita yamaka samaka pravAdita evA zaMkha, paNava, paTaha, bharI, jhallarI, kharamukhI, huDukkA, muraja, mRdaMga, duMdubhI A badhAnAM nirdoSanAdita zabdathI yukta thayelA te sUryAbhadeva sAdhamakalpanA ekadama madhyabhAgathI pasAra thaIne te prasiddha divya-adabhuta deva samRddhi, divya devaghuti, deva prakAza, divya devAnubhAva devaprabhAvanuM pradarzana karate karate cAlavAmAM utsuka thayelo te jyAM sadharmakalpane uttara dizA taraphane je nirmANa mArga hatuM tyAM A sarvaddhi vagere A samasta padonI vyAkhyA AThamAM sUtramAM karavAmAM AvI che. tyAMthI ja jijJAsuoe A padone artha jANI levuM joIe tyAM AvIne te jana lakSa pramANa deha bhAgathI anukrame nIce utaryA ane mArgane anukrame oLaMgate oLaMgate potAnI prasiddha uttama yAvata tvasti, capaLa caMDa. zrI rAjapraznIya sUtra: 01 94 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagere vizeSaNe vALI devagatithI asaMkhyAta dvIpa samudronI madhyamAM thaIne eLagIre-jyAM nadIzvara nAme AThamo dvIpa hatuM tyAM AvyA. gati saMbaMdhI vizeSaNa zabdonI eTale ke varita vagere padonI vyAkhyA pAMcamAM sUtramAM karavA AvI che. tyAM AvIne te te dvIpanA agnikoNamAM sthita ratikara parvata upara gayo. tyAM jaIne teNe divya devaddhi, divya devAnubhAvane dhIme dhIme saMkoca karyo, dhIme dhIme saMkSipta karyo tyAra pachI te jyAM ja bUDhIpa nAme dvIpa ane temAM paNa jyAM bharatavarSa dakSiNa bharatakSetra temAM paNa jyAM AmalakalpA nagarI, temAM paNa AmrazAlavana caitya ane temAM paNa zramaNa bhagavAna mahAvIra virAjamAna hatA. tyAM AvyA. tyAM AvIne teNe zramaNa bhagavAna mahAvIrane te divya yAna vimAnathI traNa vAra pradakSiNA karI. pradakSiNA karIne pachI teNe pitAnA te divya yAnavimAnane RNa bhagavAna mahAvIranA IzAna koNamAM pRthivIthI cAra AMgaLa upara sthira karyuM. sthira karIne te divya yAna vimAna uparathI parivAranI sAthe pitAnI agamahiSIonI sAthe utaryA. tenI sAthe gaMdharvonIka ane nATyAnIka hatuM. utaratI vakhate te pUrva dizA taraphanI traNa sIDIo ke je atyaMta suMdara hatIupara thaIne nIce utaryA. A pramANe jyAre te sUryAbhadeva te divya yAnavimAna uparathI nIce utarI gayo tyAre sUryAbhadevanA cAra hajAra sAmAnika deve uttara dizA taraphanI traNa sIDIo upara thaIne te yAna vinAna uparathI nIce utaryA. avazeSa rahelA badhA devo ane devIe tyAra pachI dakSiNa dizA taraphanI traNa sIDIo upara thaIne te divya yAnuM vimAna mAMthI nIce utaryA. 26 che zrI rAjapraznIya sUtraH 01 95 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhadevakA bhagavAnako vaMdanAkaranA aura apanA paricayadekAvarNana tapa re bhUriyA reve" rUDhiA sUtrArtha-(taNa ) jyAre te traNe pariSadanA devo temaja devIe te divya yAna vimAnamAMthI nIce utarI gayA. tyAre sUryAbhadeva potAnI cAra agramahiSIo (paTarANIo) nI sAthe yAvat (soDhasafhuM sAcavavarAhahiM naihiM ca vaEE mUriyAmavimAnavAhIfhuM vemANigfhuM revedi cahevaSTi ca pti saMcarivu) soLa hajAra AtmarakSaka devAnI sAthe temaja bIjA paNa sUryAbhavimAnavAsI vaimAnika deva ane devIonI sAthe (viddhI nAva nAcaLe neva tamane majAvaM maheMvIre teNeva ravAjI) potAnI samasta RddhinI sAthe yAvat vAjAonI tumula dhvani sAthe jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra hatA tyAM AvyuM. (2vArittA samaNa bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei, karittA vaMdai, namasai, vaMvitA namaMtti va vacAtI) tyAM AvIne teNe traNa vAra zramaNa bhagavAna mahAviranI pradakSiNA karI pradakSiNA karIne pachI teNe temane vaMdana karyA, namaskAra karyA. vaMdanA temaja namaskAra karIne pachI teNe teozrIne A pramANe vinaMti karatA kahyuM ke 'huM ' mane ! sUrime re revALuvicALa vAmi, imAma, vAva pasgvAtAmi) he bhadaMta ! huM sUryAbhadeva Apa devAnu priyane vaMdana karUM chuM. yAvat paypAsanA karUM chuM. TIkArtha-A sUtrane artha mUla artha pramANe ja che. phakta vizeSatA ATalI ja che ke "kAlifhuM gAva" mAM AvelA yAvat padathI 16 hajAra AtmarakSaka devAno bAkInA traNa pariSadAnA devene sAta anIkAdhipatione ane cAre agramahiSIonA parivArane saMgraha thaye che. "hiag nAva bApharALa' mAM je yAvatuM pada AvyuM che, tethI "sarva " padathI mAMDIne "nAtijana" ahIM sudhInA padone saMgraha thaye che. ane "sarvaddhithI" sarvatithI, sarvabaLathI, sarva samudAyathI, sarvAdarathI, sarva vibhUtithI, sarva vibhUSAthI, sarva saMbhramathI, sarva puSpa mAlyAlaMkArathI sarva truTita zabda saMninAdathI, mahatI RddhithI, mahati dyutithI mahAna baLathI, mahAna samudAyathI, mahAna vara truTita camaka, samaka pravAdita evA zaMkha, paNava-paTaha bherI-jhallarI kharamuhI, huDakkA muraja, mRdaMga duMdubhinA nirdoSa nAdita ravathI yukta thayele te sUryAbhadeva jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra virAjamAna hatA tyAM Avyo -e artha samajavuM joIe. A "saddhi' vagerethI mAMDIne "nati" zrI rAjapraznIya sUtraH 01 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudhInA padonI vyAkhyA AThamAM sUtramAM karavAmAM AvI che. jijJAsuoe tyAMthI jANI levuM joIe. "ghamAmi nAra pannuvAsAmi' mAM je A "cAvata' pada AvyuM che tethI "saromi samAnayAmi, phrencALe, mAruM. raivataM caityam' A cothA sUtramAM kahelAM padono saMgraha karavAmAM Avyo che. A sarvenI vyAkhyA te ja cothA sUtramAM karavAmAM AvI che. jijJAsuoe tyAMthI ja jANI levuM joIe. e sU, 27 . bhagavAnanA sUryadevako svakartavyanAthana 'sUriyAbhAi samaNe bhagava mahAvIre' ityAdi / / sUtrArtha -(phUriyAmarU) he sUryAbha! A pramANe saMbodhIne (samaLe mAva mahAvIre) zramaNa bhagavAna mahAvIre (jUriyAma revaM vaM vAsI) te sUryAbha devAne A pramANe kahyuM ke (pALameca mUriyAma! nacameza mUriyAma! vinAme rUpiyAmA ! rAjAe mUriyAmA ! mArUoLameyaM ! sUcimA ! amarofmecaM' sUriyAma!) he sUryAbha! A vaMdana vagere nirava karma purANa che. cirakAlathI cAlatuM Ave che. he sUryAbha! A devatAono jIvakalpa che he sUryAbha deva ! A kartavya che. he sUryAbha deva ! A sarva mATe AcaraNIya che temaja prAcIna deva vaDe A Acarita thayela che. he sUryAbhadeva A pramANe nirava karma karavAnI anumodanA karavAmAM AvI che. (aaN na vAvavAmaromAniyA revA karahte bhagavate vadaMti, namasati, vadittA, namaMsittA tao pacchA sAI sAI nAmanorA sAhaiiMti) bhavanapati, vAnavyaMtara, jyotirSika ane vimAnika zrI rAjaprazrIya sUtraH 01 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'sUriyAbhAi samaNe bhagavaM mahAvIre' ityAdi / sUtrArtha-(phUriyAmA) he sUryAbha! A pramANe saMdhIne (samaLe manAvuM mahAvIre) zramaNa bhagavAna mahAvIre (jUriyAmAM revaM vaM vAsI) te sUryAbha devAne A pramANe kahyuM ke (ghorAcaM jUriyAma! gameca mUriyAmA rime ricAmAM! LikanAM mUriyAmA! mArUurrme ! jUriyAma! kadamayurvmeca mUriyAma!) he sUryAbha A vaMdana vagere niravadya karma purANa che. cirakAlathI cAlatuM Ave che. he sUryAbha ! A devatAone jIvakalpa che he sUryAbha deva ! A kartavya che. he sUryAbha deva ! A sarva mATe AcaraNIya che temaja prAcIna deva vaDe A Acarita thayela che. he sUryAbhadeva A pramANe nirava karma karavAnI anumodanA karavAmAM AvI che. (6 maLavaphavALamatAjhoDuiLA sevA karahte bhagavate vaMdati, namasaMti, vadittA, namasittA tao pacchA sAI sAi nAmottArUM sArvati) bhavanapati, vanavyaMtara, tiSika ane vimAnika deva ahaMta bhagavaMtene vaMdana kare che, namaskAra kare che, vaMdanA temaja namaskAra karIne pachI pota potAnA nAmagotronuM uccAraNa kare che. (taM orALameyaM zUricAmA! nAva cadamaguLA meyaM mUriyAmAM!) ethI he sUryAbha ! A niravagha kAmavaMdana namaskAra karIne nAmagotranuM uccAraNa rUpa kAma purAtana che abhyajJAnuM che. TIkAtha-A sUtrane artha mUla artha je ja che. paNa TIkAmAM je je sthAne vizeSa kathana spaSTa karavAmAM AvyuM che. te A pramANe che. A vaMdana vagere karmo purANa che. cirakAlathI thatAM AvI rahyAM che. athavA dava paraMparAthI cAlatAM Ave che. vaMdanA namaskAra karyA pachI potapotAnA nAma nuM uccAraNa karavuM te paNa purANa che. "nAra kadamaggTca" mAM je yAvat pada AvyuM che tethI ahIM 'jIyameyaM sUriyAbhA' kiccameyaM sUriyAmA ! karaNijjameyaM sUriyAmA AiNNameyaM mUriyAmA !" A pAThano saMgraha thayAM che. A sarve padonI vyAkhyA A sUtramAM ja pahelAM karavAmAM AvI che matalaba e che ke A vaMdana vagere karmone je bhagavAne kartavyanI kakSAmAM mUkyAM che. tethI A badhAM karmo niravadyakama che ethIja emanI gaNanA kartavyakeTimAM karavAmAM AvI che. je sAvadyakarmo hoya che, teomAM te bhagavAn karaNa ane anumodana A badhAthI rahita ja hoya che Ama samajavuM joIe. je sUva 28 | zrI rAjapraznIya sUtraH 01 98 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhadevakA bhagavAnakI paryuMpAsanAkAkathana ' taLa se mUriyAme tene ' cAti / sutrA ---- taLa ) tyAra pachI ( se mUriyAme teve ) te sUryAbha deve ( samaLeLa mAyA mahAvIreLAM putte samALe hadu nAtra Tviya ) jayAre zramaNa bhagavAna mahAvIranI A badhI vAta sAMbhaLI tyAre te hatuSTa yAvat hRdayavALA thayA. ( samaLa maLayaM mahAvI, caM, namasarU ) teNe tatkSaNa zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdanA karI namaskAra karyA. ( vaMttiA namasittA nakhvAsane nApUre muskUlamALe masamAne agnimudde viLaLa vaMnahi ke pannuvAsarU ) va'nA temaja namaskAra karIne pachI te na vadhAre krUra ane na vadhAre najIka ema cAgya sthAne dharmAMzramaNathI icchAthI bhagavAnanI pAse kha'ne hAtha joDIne payu pAsanA karatA ekadama vinamra thaIne besI gayA. TIkA--AnA TIkA spaSTa ja che. ahIM pacu pAsanA traNa prakAranI matAvavAmAM AvI che. kAyikI (1), vAcikI (2), ane mAnasikI (3), AmAM baMne hAtha joDIne, pagAne yathA sthAna sa`keAcIne tenuM besavuM, dhama zravaNa mATenI icchA thavI ane ekadama namra thaIne prabhunI sAme peAtAnA ceAgyasthAne besavuM te kAyikI parphyu pAsanA che. bhagavAne potAnA upadezamAM je dhama' vyAkhyAna karyuM te prati he bhadaMta ! A evuMja che. huM bhainta ! A tevuM ja che. he bhadaMta ! A sathA avitatha che. he bhadata ! A asa'dvigna che je bhadata ! A ISTa che. he bhadata ! A pratISTa che, he bhadata ! A iSTapratISTa baMne rUpa che. Apa jema AjJA karI che! tema che 'A pramANe anukULatA sahita thaIne temanA vacanA vakhANavAM te vAcikI ryuM`pAsanA che. pAtAnAmAM mahAsa'vegabhAvane utpanna karIne tIvra dharmAnurAgathIrakta thavuM te mAnasikI paryuMpAsanA che. A sarva padonI vyAkhyA aupapAtikasUtranA 54mAM sUtranI pIyUSaviSaNI TIkAmAM meM varNavI che. jijJAsuee tyAMthI jANI levu joie. // sU29 || zrI rAjapraznIya sUtra : 01 99 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAnane kahI huI dharmakathA 'taeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre' ityAdi / sUtrArtha(i) tyAra pachI (samaLe mA mahAvIre) zramaNa bhagAna mahAvIre (jUriyAmasa varasa) sUryAbhadevane temaja (tIre ca mahamahAthA parasANa) te vizALa pariSadAne (nAra dhanaM ripha) yAvat dharmane upadeza karyo (parikSA sAme hi mA tAva visaMdipa) pariSadA je dizA taraphathI AvI hatI te dizA tarapha ja pAchI jatI rahI. TIkAtha-tyArapachI zramaNa bhagavAna mahAvIre sUryAbhavane upalakSaNathI zveta rAjAone, dhAriNI pramukha devIone ane te pUrvokta ativizALa pariSadone yAvata pada grAhya RSipariSadAne, muni pariSadAne yatipariSadAne deva pariSadAne ghaNI seMkaDe saMkhyAvALI, ghaNA seMkaDe samUhevALI, ghaNA seMkaDe samUha yukta parivAravALI te sabhAne "ahaMta prabhu zratacAritrarUpa dharmane upadeza Ape che" A zAzvata niyama mujaba ardhamAgadhI bhASAmAM zratacAritrarUpa dharmano upadeza ApyA. bhagavAna kevA hatA te vize kahe che-ke bhagavAna mahAvIra prabhu apratibaddhabaLavALA hatA, atizaya baLavAna hatA. anupama prazasta zakti saMpanna hatA. aparimita baLa, vIrya, teja, mAhAsya ane kAMtithI yukta hatA. baLathI ahIM zArIrika zaktine saMgraha thayo che ane vIryathI AtmAnI asAdhAraNa zaktinuM grahaNa thayuM che, prabhAvanuM nAma mahAsya che. zArIrika suMdaratAnuM nAma kAMti che. bhagavAnane vani zatkAlIna navIna meghanA garjana jevo madhura ane gaMbhIra hate. kaucapakSInA maMjulanirdoSanI jema mIThe temaja duMdubhInA svaranI jema bahu dUra sudhI pahoMcI zake te hate. vakSabhAga vistIrNa hovAthI tyAM vistAra prApta, kaMThabhAga vatuM hovAthI tyAM goLAkAre sthita, mastakamAM vyApta gadgad rUpathI rahita, maNamaNa rUpathI rahita, phuTa (spaSTa) viSayavALI, madhura temaja gaMbhIra rUpathI yukta, sakalavAmaya svarUpa samasta akSaranA saMyogavALI, sakala bhASAmaya svara temaja kalA vagerethI utpanna ane mAlakeza nAmaka geyarAgathI yukta, sarvabhASA pariNamana svabhAvavALI evI jinavANIthI ke je eka jana sudhI dUra janArA dhvanIthI yukta hatI ane jenuM bIjuM nAma ardhamAgadhI bhASA hatI. evI ardha mAgadhI bhASAmAM zrI rAjaprazrIya sUtra: 01 100 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMta upadeza kare che. A pATha ahIM yAvat padmathI sa`grahIta thaye che. A pAThane A jAtanA arthe aupapAtika sUtranA 16 mA sUtramAM karavAmAM AvyA che. dhama kathA ane tenA prakAra A sarva viSaya aupapAtika sUtrathI ahIM grahaNa karavA joie. A pramANe RSi vagerenI pariSadA zrI mahAvIra prabhu vaDe kathita dharmApadeza sAMbhaLIne je dizA taraphathI AvI hatI. te ja dizA tarapha pAchI jatI rahI. / / sU0 30 / / sUryAbhadevakA bhavasidhdhi Adi viSayameM praznotara ' taLa bhUriyAme reve' cAvi / sUtrA :-( taLa ) tyAra pachI ( se sUricAme relve) te sUriyAbhadeva ( samaLaraNa maLavo mArIAE gati dharma hovA) zramaNa bhagavAna mahAvIra pAsethI dharmopadeza sAMbhaLIne (nimma) ane tene hRdayamAM dhAraNa karIne (hradu tuTTu jAva hiyae uTThAe, uTThei, uTThittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai ) hRSTa thayA, yAvat tuSTa hRdayavALA thayA ane te peAtAnI ja utthAnazakti vaDe Ubhe thaIne teNe zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana ane namaskAra karyA. (dvittA namasittA va cAsI) ane vaMdanA temaja namaskAra karIne teozrIne A pramANe vinaMtI karatAM pUchavA lAgyA ke (duM naM mate bhUriyamerave misiddhi bhramavasiddhi) he bhadaMta ! huM sUryAbhadeva zuM bhavasiddhika chuM ke abhavasiddhika chuM. ( sanma ThThiI micchAviThThI) samyak dRSTi chuM ke mithyASTi ? (pIttasaMsarit baLata sannAra) parIta saMsArIka chuM ke anaMta saMsArika chuM ? ( mumoddipa dulhamAddiva) sulabhabedhika chu` ke dula bhakhAdhika ? (garA viTTupa) ArAdhaka chuM' ke virAdhaka chuM? ( mi ame ) carama chu. ke. acarama chuM? ( sUcimArU samaLe maLavuM mahAvIre sUriyAma zrI rAjapraznIya sUtra : 01 101 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva va vayAsI) tyAre 'he sUryAbha ! A pramANe sUryAbhadevane samAdhIne zramaNa bhagavAna mahAvIre te sUryAbhadevane A pramANe kahyu.. ( sUriyAmA ! tuma naM attidvid notramarvAddhi nAva parimeno rame ) huM sUryAbha ! tame bhavasiddhika che, abhavasiddhika nathI yAvat carama che! acarama nahi. TIkA-dharmopadeza sAMbhaLIne jyAre pariSadA peAtAtAnA sthAne jatI rahI tyAre zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse dharmopadeza sAMbhaLIne ane tene hRdayamAM dhAraNa karIne hatuSTa cittAna dvita thayelA prItimatavALA, thayelA, paramasaumanasthita thayelA ane harSAtireMkathI harSitahRdayavALA thayelA te sUryAbhadeva jAte ja potAnA sthAna uparathI ubhA thayA. UbhA thaine temaNe zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdanA karI namaskAra karyA va`danA namaskAra karIne pachI temaNe zramaNa bhagavAna mahAvIrane vinatI karatAM A pramANe kahyuM ke he bhakata ! huM bhasiddhi chu` ke abhavasiddhika chu' ? eTale ke A bhava pachI je manuSyabhava prApta thaze tyAre mArI mukti thaze ke ghaNA bhavAnI prApti pachI? matalaba A pramANe che ke huM eka ja bhavamAM muktigAmI chuM, ke aneka bhavA pachI muktigAmI chu ? A pramANe zramaNa bhagavAna mahAvIranI dezanAthI utpanna thayela vairAgyathI yukta cittavALA sUryadeve teozrIne A rIte prazna karI pharI A pramANe vinaMtI karatAM prazna karyAM ke he bhada'ta ! huM samyak zraddhAvALA chuM eTale ke samyagdaSTi chuM ke mithyAtvI chuM. jo hu. samyak zraddhAvALA chuM te temAM zuM huM parIta sAMsArika chuM ke aparIta anaMta sAMsArika chuM' ? A prazna eTalA mATe karavAmAM AvyA che ke keTalAka sabhyaSTinA sauMsAra parIta hoya che ane keTalAka sabhyaSTinA sa`sAra aparIta-aparimita haiAya che eTale ke upazama zreNi upara ArUDha thayela keTalAka samyagdaSTi anaMta saMsArI paNa hAya che, eTalA mATe peAtAnAmAM samyagdaSTinA nirNaya thaI gayA pachI paNa te sUryAbhadeva peAtAnA saMbaMdhamAM A jAtanA prazna zrI rAjapraznIya sUtra : 01 102 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karyo che ke huM parimita sa'sAravALA ' ke aparimita-ana ta sa`sAravALA chuM. parIta sa'sArika paNa keTalAka jIvA sulabha kheAdhivALA hAya che ane keTalAka durlabhameAdhika hoya che ethI e emAM huM kevA prakAranA chu` ? arthAt sulabhamedhI chuM ke dula bhakheAdhika chu... ? janmAntaramAM jene jaina dharmanI prAptirUpa edhisulabha hAya che te sulabhameAdhika ane janmAtaramAM jainadharmanI prApti jene du bha hAya che te durlabhameAdhika che. sulabhAdhika paNa keTalAka jIva meAdhine meLavIne paNa tenI virAdhanA kare che ane keTalAka tenI paripAlanA kare che. te AmAM huM kANa chuM ? zuM te AdhinA ArAdhaka chu ke virAdhaka chu' ? kheAdhine je sArI rIte pALe che evA huM odhi pAlanAra chuM ? ke virAdhaka chu' eTale ke ArAdhaka chuM ke virAdhaka ArAdhaka paNa keTalAka jIva tadbhava meAkSagAmI hAya che. ane keTalAka taddabhava mAkSagAmI paNa hAtA nathI. ethI A saMmAM huM keNu chuM ? zuM huM caramaanatara bhAvibhavaka chuM ke ethI viparIta chu? A rIte prazna karanArA sUryAbhadevane prabhue uttaramAM kahyuM ke huM sUryAbha ! tame A bhava pachInA prApta thayela manuSya bhavamAM meAkSagAmI hAvA badala bhavasiddhika che. abhavasiddhika nathI. A pramANe ja tame samyagdaSTi che., mithyArdaSTi nathI. tame parIta sa`sArika che., ana ta sa*sArika nathI. tame sulabhakheAdhika che. durlabha kheAdhika nathI. tame ArAdhaka che, virAdhaka nathI. temaja tame carama che! acarama nathI. / / sU0 31 / / zrI rAjapraznIya sUtra : 01 103 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nATacavidhi batAneke liye bhagavAnake prati sUryabhaMdevakI prArthanA taNaM se sUriyA deve ' ityAdi / sUtrA--(taLa se sUriyame teve samaLeLa mAtrA mahAvIreLa cha putte samANe hadrutuTThacittamANaMdie paramasomaNassie pIImaNA harisavasavisappamANahiyae samaLe maLavuM mahAvIra var, narmasarU ) tyAra pachI zramaNa bhagavAna mahAvIra vaDe A pramANe samajAvavAmAM AvelA te sUryabha deve hRSTa tuSTa cittAnaMdita thaIne, prItiyukta mana sahita thaIne, parama saumasthita thaine ane harSAtirekathI prasanna hRdayavALA thaIne te zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana temaja namaskAra karyA. (vijJA namasittA vaM yAsI ) vaMdanA temaja namaskAra karIne pachI teNe teezrIne vinaMtI karatAM A pramANe kahyuM ke ( tummeLa mate ! satraM gALat sarvAM pAsad sabhyo nALA savvao pAsaha savvaM kAlaM jANaha, savvaM kAlaM pAsaha, savve bhAve jANaha savve bhAve vAsada ) hai bhadaMta ! Apa badhu jANA che, badhu' jue che. badhe sarvAMtra urdhvalAka, adheAlAka, madhyaleAka ane alAkamAM vidyamAna sakala padArthone ApazrI jANA che ane jue cheA. sa kALane ApazrI jANeA che ane sarva kALane ApazrI jue che. samasta bhAvAne-paryAyAne ApazrI jANeA che ane temane jue che. ( NaM devANupiyA mama puvvi vA pacchA vA mameyArUvaM divvaM deviDhi divvaM devA - bhAvaM laddhaM pattaM abhisamaNNAgayaMti, taM icchAmi NaM devANuppiyANaM bhatti puvvagaM goyamAiyANaM samaNANaM niggathANaM divvaM devaDUDhiM divvaM devajui divvaM devANubhAvaM divva vIsaddha navid vayaMttitta ) he devAnupriya ! tame mArI pahelAnI, AgaLanI A jAtanI divya devaddhine, divya devavrutine, divya deva prabhAvane che labdha che, prApta che, abhisamanvAgata che jANeA che. have huM devAnupriyanigra thAne bhakti sAthe te divya devaddhine divya devavrutine, divya devAnubhAvane ane 32 prakAranI divya nATya vidhine khatAvavAnI IcchA rAkhu chuM. 6 zrI rAjapraznIya sUtra : 01 104 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkartha -bhagavAna mahAvIra svAmInA kahyA pachI eTale ke te sUryAbhadevane jyAre mahAvIra prabhue A pramANe kahyuM ke tame bhavasiddhika vagere vizeSaNathI yukta che tyAre te sUryAbhadeva hRSTatuSTa cittAna dita thaye parama sImanasthita thayo, prItina vALo thayo ane harSathI harSita hRdaya vALA thaye. A sarva padanI vyAkhyA tRtIya sUtramAM karavAmAM AvI che. tyAMthI ja jijJAsuoe jANI levuM joIe. A rIte harSAtirekathI harSa pAmelA te sUryAbhadeve zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana karyA. teozrIne namaskAra karyA. vaMdanA temaja namaskAra karIne pachI te teozrIne A pramANe vinaMtI karatAM kahevA lAgyo ke he bhadaMta ! ApazrI patAne kevaLajJAna vaDe sarva jIva vagere dravyone jANe che ane kevaLa darzanathI te sarva dravyone pratyakSarUpamAM juo cho. A rIte samasta jIvAdika vagere viSe ApanuM jJAna che. te sUryAbhadeve A pramANe kahyuM sarva zabda deza sAkalya saMpUrNa tAmAM paNa prayukta thayela levAmAM Ave che jemake A sarva grAmana adhipati che. ahIM sarva zabda deza sAkalyamAM prayukta thayela che kemake te saMpUrNa grAmane adhipati nathI paNa ardhA grAmane ja adhipati che chatAMe A pramANe kahevAya che ke te AkhA grAmane adhipati-mAlIka-che. te ahIM sarva zabda A artha prayukta thayela nathI. nahIMtara prabhumAM sakala padArtha jJAna darzana saMpannatA siddha thaI zakta ja nahi. A vAtanI puSTi mATe ja A pramANe kahevAmAM AvyuM che ke ApazrI urva adho lekamAM temaja alokamAM vidyamAna sarva padArthane jANe che ane juo cho. ethI sUryAbhadeve prabhunA jJAnane samasta kSetrane viSaya karanAra batAvyuM che. evuM paNa thaI zake ke je jJAna darzana samasta dravyane temaja samasta kSetrane viSaya banAvanAra hoya che-te phakta vartamAna kALane laIne ja viSaya banAvatA hoya-te AvuM jJAna darzana mahAvIra prabhunuM nathI. paNa te sarva zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 105 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , kALane laIne ja~bhUta, bhaviSyat ane vartamAna A traNe kALAne laine samasta dravya ane kSetrane viSaya banAvanAra che ane evA jJAna darzana vaDe sapannatA vIramAM ja che eja vAtane spaSTa karavA mATe sarve hAruM lItha A pramANe kahevAmAM AvyuM che. eTale ke ApazrI bhUta, bhaviSyat ane vartamAna A sa kALAne jANanAra che. ane sarvakALAne ApazrI jue che. A rIte prabhunuM jJAna sakALa viSayaka che A vAtane spaSTa karavAmAM AvI che. mImAMsakA vage rainA mata mujakha sa dravya, sarva kSetra ane sarvakALa viSayaka jJAnamAM paNa sa paryAya viSayatA sa`bhavita thatI nathI. paNa A jAtanI vAta ahIM samajavI nahi. e ja vAtane spaSTa karavA mATe A pramANe kahevAmAM Avyu` che ke huM bhaMta ! ApazrInuM jJAna samasta bhAvAne jANanAru' che. eTale ke dareke dareka dravyanI peAtAnI paryAcAne ane parakIya paryAyAne kevaLa jJAnathI Apa jANeA che ane kevaLa danathI temane jue che. ahIM kAIka (bauddha) A jAtanI zaMkA paNa uThAvI zake ke bhAveA darzananA viSaya bhUta thatA nathI teA pachI tame evI rIte kahevAnI hiMmata zA zATe kare che ke Apa samasta bhAvAne kevaLa darzana vaDe jue che. te A za...kAnu nivAraNa evI rIte thai ke ke joke padArthoM utkalita rUpathI nAma jAti vage2e kalpanA rUpathI dananA viSaya thatA nathI chatAMe tee anulita rUpathI tA darzonanA viSaya hAya ja che. jemake 'nivizeSa vizevALAM zraddo : varzanamune ' eTale ke vizeSAnu nAma jAti vage2e kalpanA rUpa vizeSatAthI rahita thaIne je grahaNa thAya che, tenuM nAma darzana che. A rIte bhAvAmAM peAtAnA anutyulita rUpathI dana vaDe grAhyatA siddha thaI jAya che. A pramANe kahIne pachI te prabhune evI rIte vinatI karatAM kahe che ke huM bhaI'ta! hu' je 32 jAtanI nATyavidhi batAvavAM mATe tatpara thaI rahyo chu. tA upadezya - mAna te nATyavidhinI pahelAM ane pachI ApazrI mArI A jAtanI evI-dvivyaadbhuta, devaddhine, divya devavrutine-deva prakAzane, divya devAnu bhAvane-deva-prabhA zrI rAjapraznIya sUtra : 01 106 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vane ke meM' jene upArjita karyAM che, upArjita hAvA chatAMe jene me* svAdhIna anAvyA che eTale ke labdha upArjita hAya che. te rAjakIya kASamA ( rAjAnA khajAnAmAM) mUkelA dhananI jema anyasthAnagata pazu hoya che. teA mArA vaDe meLavela A divya devaddhi vagere evI nathI paNa upArjita karelI paNa A sa mArI ja svAdhIna thayelI che-mArI ja pAse che temaja A sava divya devagni vagere evI nathI ke je prApta thayela havA chatAMye vighnanA kAraNe upabhAgya hAya nahi. A sarve mArA vaDe upabhAga karavAmAM AvI rahI che. ane A badhu tA ApazrI jANeA ja che. ethI ApazrI mATe vidita evI te divya devaddhi vagerethI yukta thayela hu* temanI saphalatA mATe 32 prakAranI nATyavidhine hai devAnupriya ! niga"tha khAdya ane Abhya'tara-3'thirahita thaIne gautama vagere zramaNa janAne batAvavA mAguM chuM. 32 thI zkta ATaluM ja A sUtramAM jANavAnu che ke ApazrI te| kevaLajJAna kevaLa dana vaDe mArI pUrvokta kALabhAvI divya devaddhi vagere sane spaSTa rUpamAM jANeA che ane jue che paNa e je gautama vagere khIjA zramaNa nigrathA che-te chadmastha haiAvA badala mArI A divya deddhi vagerene spaSTa rUpathI jANatA nathI ane zvetA nathI. ethI huM mArI peAtAnI divya devaddhi vagerene 32 prakAranI nATyavidhi vaDe batAvavA icchu chu. zrI rAjapraznIya sUtra : 01 107 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhadevake samuddhAtakAvarNana 'taeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre' ityAdi / sUtrArtha-( taLa maLe mAvaM mAvIne TUriyAmeLa revaM vaM pure samALe ) jyAre sUryAbha deve zramaNa bhagavAna mahAvIrane A pramANe vinaMtI karI tyAre teozrIe (TUriyAmata seva camarda no , no parijJAArU-tusiLI saMnniz) sUryAbha devanA A kathanane Adara karyo nahIM tenI anumodanA karI nahIM paNa teozrI mauna thaIne besI ja rahyA. (tai jUriyAme reve samanuM mAnavuM malhAvIra sopi purva vacArI ) tyAre te sUryAbha deve bIjI vakhata paNa zrI zramaNa bhagavAna mahAvIrane A pramANe ja vinaMtI karI ke -(tume baM mate ! jANaha, jAva uvadasittaettikaTu samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei, karittA vaMdai namasai vaMdittA namaMbhittA uttarapurasthimaM disImAgaM avakkamai, vAmittA veviyaramudhA samagoo3) he bhadaMta ! ApazrI badhuM jANe che vagerethI mAMDine batAvavA mAguM chuM sudhInI vAta kahI saMbhaLAvI. A pramANe kahIne teNe zramaNa bhagavAna mahAvIranI pradakSiNA karIne vaMdana karyA namaskAra karyA. vaMdanA temaja namaskAra karIne pachI te IzAna koNamAM game tyAM jaIne teNe vaikriya samudraghAta karyo. (sonittA saMvijJAchuM locA huM nirira, nisirittA ahA bAyare0 2 ahA suhume0 doccapi veuvviyasamugdhAeNaM jAva bhusaMmAjikaa mamimAAM viva) vaikriya samudraghAta karIne pachI teNe saMkhyAta yojana sudhI Atma pradezane daMDAkAra rUpamAM bahAra prakaTa karIne pachI teNe yathA bAdara pugalono tyAga karIne yathA sUkSama pugalone grahaNa karyA. tyAra pachI teNe bIjI vakhata paNa vaikriya samudraghAta karyo ane enAthI teNe yAvat bahu sama ramaNIya bhUmi bhAganI vidurvaNu karI. (3 nA nAma mArjiApurU vA jAva maNINaM phAso tassa bahu samaramaNijjassa bhUmibhAgassa bahumajjhadesabhAge chAdharamaMvaM viSaa) jema AliMga nAmanA vAdya vizeSano puSkaracamapuTa - samataLa hoya che, tema ja teNe bahu sama - ramaNIya bhUmi bhAganI vikurvaNu karI. ahIM pAchaLanuM 15 mAM sUtrathI mAMDIne 19 zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 108 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAM sUtra sudhInuM 'maLInAM sparza' sudhInuM varNana yAvat zabdathI gRhIta thayu che, te samataLa bhUmi bhAganI kharAkhara madhya bhAgamAM teNe prekSAgRha ma'DapanI vidhruva NuA karI. ( belamasacaniviTuM vaLo thato vadhu samamaninga bhUmimAAM viSar, ujjoya bavADA 2 maniSeDhiyaM 6 vivar ) te prekSagRha ma`Dapa ghaNA seMkaDo thAMbhalA upara avalakhita hatA. A prekSAgRha maMDapanuM varNana pahelAM karavAmAM Avyu che. e prekSAgRhamaMDapanI aMdara vacce teNe bahu samaramaNIya bhUmi bhAganI vidhruNA karI, pachI tenA upara bhAganI, mallu-krIDAsthAnanI ane maNipIThikAnI viCNA karI. ( tIne na maniveDhiyA kareM sIkSAmAM savaravAra'nAva rAmA viTruti) te maNi pIThikAnI upara tyAra pachI teNe saparivAra siMhAsananI viSuva.NA karI yAvat pAMca mALAnI vidhruva NA karI. TIkA--jayAre sUryAbha deve peAtAnI divya devaddhi vagerene batAvavAnI icchA prakaTa karI tyAre te pachI eTale ke sUryobha deva vaDe A pramANe kahevAyA pachI te zramaNa bhagavAna mahAvIre te sUryobha devane te ana tarAkta divya devaddhi vagerene 32 prakAranI nATyavividha vaDe khatAvavAnI vAtane svIkArI nahIM ane tenI anumeAdanA paNa karI nahi. paNa te vakhate tee cupa thaine ja besI rahyA jyAre sUryAbha deve peAtAnI vAtane prabhu vaDe asanmAnIta ane teezrIne cupa thaine esI rahelA ja joyA tyAre sUryAbha dave pharI khIjI vAra paNa te zramaNa bhagavAn mahAvI2ne A pramANe ja vinatI karatAM kahyuM ke he bhadata ! ApazrI teA peAtAnA kevaLajJAna vaDe badhuM jANeA ja che...Ama teNe 32mAM sUtramAM kahyA pramANe badhuM kahyuM A pramANe kahIne teNe zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdanA namaskAra karyo. va.danA temaja namuskAra karIne pachI te izAna dig kANumAM gaye|. tyAM jaIne teNe vaikriya samudghAta karyA. tethI teNe pAtAnA Atma pradezAne zarIramAMthI saMkhyAta ceAjana pramANa rUpathI iMDAkAra rUpamAM bahAra kADhyA. bahAra kADhIne teNe yathA khAdara puddagalAnA tyAga karIne yathA sUkSma pudgalAne grahaNa karyA. ahIM vikaraNa prakAra pa'cama sUtrathI jANI levuM joie teNe khIjI vakhata pharI vaikriya samudghAta karyAM. tethI teNe mahusama ramaNIya bhUmibhAganI vivaNA karI e bhUmibhAga AliMga nAme vAdya vizeSane cama puTaka hAya che tevA ja samatala hatA. ahIM yAt padathI 'mRddha pumiti' vagerethI 'maLInAM sparza ' sudhInA padonA saMgraha thayA che. A sarve padone 15 mAM sUtrathI mAMDIne 19 mAM sUtra sudhI pahelAM prakaTa karavAmAM AvyAM che. ethI jijJAsue e tyAMthI artha jANI levA joie. A pramANe ukta vizeSaNa viziSTa te bahu samaramaNIya bhUmibhAganA bahu ja madhya dezabhAganA pachI teNe eka prekSAgRha ma'Dapa ghaNA (nATatha zALa ) nI viSuvA 2 zrI rAjapraznIya sUtra : 01 109 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI. e prekSAgRha ma'Dapa ghaNA se'kaDA thAMbhalAeka upara avala Mbita hateA e prekSAgRha ma'Dapanu. varNana 20mAM sUtramAM kahyA pramANe samajavuM joie. tyAra pachI teNe te prekSAgRha maMDapanI vacce bahu samaramaNIya bhUmibhAganI vidhruNA karI. emAM teNe udyoka-upara bhAganI. akSapATanI, madya krIDA sthAnanI ane maNipIThikAnI- maNimaya AsananI vidhruNA karI. tyAra pachI teNe maNipIThikAnI upara eka vijaya dRSya (caMdaravA) a'kuza ane muktAdAma sahita siMhAsananI vidhruva NA karI. ahIM cAvat padathI vijaya dRSya (caMdaravA) vagerenuM varNana grahaNa karavAmAM Avyu che. ahIM je pAMcamALAe grahaNa karavAmAM AvI che, temAMthI cAra mALA tA muktAdAmane pariveti karanArI kahevAmAM AvI ane ekadAmanuM grahaNa thayuM che. maNipIThikA, siMhAsana uparanA uhloka, aMkuza ane muktAdAma A sanuM varNana 21 mAM sUtrathI mAMDIne 22 mAM sUtranA 'tionti' A pada sudhI karavAmAM AvyuM che tema samajavu' joie. A vAtane spaSTa karavA mATe ja ' tiSThanti ' padmanA prayAga karavAmAM AvyA che. ! sU. 33 / / , taeNa se sUriyAbhe deve ' ityAdi / 6 sUtrA-- ( taLa ) tyAra pachI (se) te ( sUriyAme teve samaLaska mano mahAvIrasya bAhoC paLAma reDa ) sUryAbhadeve zramaNa bhagavAnane sAme pramANa karyAM. karitA aNujANa meM bhagavaM tikaTTu sIhAsaNavaragae titthayarAbhimuhe saNasaNe ) pramANa karIne pachI te tIrthaMkaranI tarapha mukha rAkhIne siMhAsana upara bhagavAna mArA A kAmanI anumAdanA karI ' kahIne aisI gayA. ( tad naM se mUriyAme deve tappaDhamayAe NANAmaNikaNagarayaNavimalama hriyniunnovciymisimisiNtviriymhaamaraLa-vaDA-tuliya-varamUsaLuGganuM pIvA pataMtra vAddiLa mukhya pasArek) tyAra pachI te sUryAbha deve sau pahelAM peAtAnA jamaNA hAthane phelAvyA. tenA e jamaNeA hAtha ghaNI jAtanA maNienA, suvaNu temaja ratnonA nirmALa mahAhu -bhAgyazAlIe mATe ceAgya, nipuNa zilpIo vaDe banAvavAmAM Avela atIva camakatA evA bahu kImatI AbhUSaNAthI, temaja kaTaka ane truTita rUpa AbhU SaNAthI camakI rahyo hatA. pIvara-puSTa hatA, ane dha-lAMkhA hatA. (tonuM sariyANa sarisa lAvaNNaruva sarisattayANa sarisavvANa zrI rAjapraznIya sUtra : 01 110 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jauvaNaguNovaveyANa egAbharaNavasaNagahiyaNijjoyANa duhaoM savaMliyaggaNitthANa) tenA te jamaNA hAthamAMthI 108 eka se ATha deva kumAra nIkaLyA. e sarve devakumAra sarakhA AkAra vALA hatA. samAna varNavALA cAmaDIthI yukta hatA. sarakhI uMmara vALA hatA. samAna lAvaNya, rUpa ane yauvana rUpa guNethI yukta hatA. temaNe je uttarIya vastra dhAraNa kareluM hatuM tenA baMne cheDAo temanI kamaranI baMne tarapha bAMdhelA hatA. (vinijhAmeTAnuM vizaddhavinavucA 3liycittpttttpriyrsphenngaavttriysNgy, palaMvavatthaMtacittacillaganiyaMsaNANa, egAvali. kaMTharaiyasobhaMtabajjaparihatthabhUsaNANa aTTasaya NadusajjANa devakumArANa Niggacchai ) temanA bhAla upara tilaka ane mastaka upara mukuTa bAMdhelA hatA. gaLAmAM temaNe raiveyaka (gaLAnuM ghareNu) ane zarIranI rakSAnA mATe ane aMgarakSaka vastra (aMgarakhuM) pahereluM hatuM. kamaramAM temaNe kaTibaMdhana (kamara baMdha) ke je vicitra varNa vALA vastranuM hatuM-temaja teoe je adhe vastra dhAraNa kareluM hatuM- temane agrabhAga phena vinigama sahita Avatta veSTanathI nATavidhinA mATe yegya karavAmAM Avyo hato. bahu ja lAMbA hatuM temaja citra vicitra varSothI saMpanna hatuM. te sarvenA vakSe kaMThamAM paherelI ekAvali hArathI suMdara banelA hatA. e sarvee khUba AbhUSaNe paherelA hatA. e sarve 108 devakumAro nRtya kriyAmAM tatpara banelA hatA. A jAtanA 108 devakumAro sUryAbhadevanA prasArelA jamaNA hAthamAMthI nIkaLyA, TIkAtha-jyAre te sUryAbha deve bhUmibhAgathI mAMDIne dAma sudhInA badhA padArthonI viTurvaNa karI lIdhI tyAre teNe bhagavAnane praNAma karyA ane A pramANe vinaMtI karatAM kahyuM ke he bhagavAna mArA A kAmanIApa anumodanA karo evI rIte vinaMtI karIne te teozrIne tarapha mukha rAkhIne siMhAsana upara besI gayo beThA pachI te suryAbhadeve nATavidhinA AraMbhamAM potAnI jamaNI bhujAne phelAnI tenI A bhujA ghaNuM jAtAnA caMdrakAMta vagere maNIothI, suvarNothI temaja zrI rAjaprakSIya sUtraH 01 111 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaketana vagere ratnonI temaja nirmaLa ane bhAgyazALI upabhoktA yogya athavA te utsavanA avasara mATe yogya, bahu ja sarasa rIte svaccha banAvelA eTalA mATe camakatA evA bahumUlya AbharaNe thI temaja karamUlabhUSaNa rUpa kaTakethI ane bahubhUSaNa rUpa truTitathI A pramANe aneka jAtanA maNikanaka ratno vagerethI ujajavaLa hatI. camakatI hatI, pIvara-puSTa-hatI ane dIrgha lAMbI hatI. prasArelI e jamaNI bhujAmAMthI 108 devakumAro prakaTa thayA. e devakumAra sadaza-sarakhA AkAravALA hatA. AkAranI daSTie sarakhApaNuM hovA chatAMe keTalAkamAM varNanI daSTie sarakhApaNuM hotuM nathI. ethI ahIM ema samajavuM nahi. e sarve varNanI dRSTie paNa sarakhA varNovALA, samAna tvacA (cAmaDI) vALA, keTalAka vaLI evA paNa hoya che ke je varNanI dRSTie sarakhA hovA chatAMe vayanI daSTie paNa samAna hatA. vaya (uMmara) nI daSTie sarakhA hotA nathI tethI ahIM ema samajavuM ke teo sarve vayanI dRSTie paNa sarakhA hatA vayanI daSTie samAnatA hovA chatAM keTalAkamAM lAvaNya vagerenI apekSAe sarakhApaNuM thatuM nathI. te ahIM evI vAta samajavI nahi. eo sarve lAvaNya vagerenI daSTie paNa sarakhA hatA. motIomAM kAMti rUpe je padArtha jhaLahaLe che te lAvaNya kahevAya che. keIe kahyuM che ke "muvAjI chAyAvAH" vagere rUpa AkAranuM nAma che, yauvana, tAruNyanuM nAma che. e sarve e badhA rU5 guNothI yukta hatA athavA te lAvaNya vagerethI ane dakSiNya vagere guNothI e yukta hatA. eo save e eka ja AkAranA nATyapakaraNa rUpa A bharaNene temaja vastro dhAraNa karelAM hatAM ane je uttarIya vastra emaNe dhAraNa kareluM hatuM te baMne cheDAethI kamaranI baMne bAju be bAMgheluM hatuM. bhAlamAM tilaka ane temaNe mastaka upara mukuTa dhAraNa karela hatA. teo badhAnA gaLAmAM hAra hatA. ane zarIra upara aMgarakhAe paherelA hatA kamaramAM temaNe je vastra bAyuM hatuM. te vicitravarNa vALuM hatuM eTale ke vicitravaNa vALA vastrathI zrI rAjapraznIya sUtraH 01 112 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temaNe pitAnI kamara bAMdhelI hatI. ane temaNe je adhovastra pahereluM hatuM. te vastrane AgaLano bhAga e hato ke je phINanA vinigama sahita vedanathI nATacavidhi mATe yogya-banAvelA hatA. temaja lAMbe hate. te vastrano varNa vicitra hatuM tathA te vastra jAte camakI rahyuM hatuM. teoe aneka maNionA guMthelA hAre dhAraNa karelA hatA jethI temanA vakSe suzobhita thaI rahyA hatA. A pramANe te sarve puSkaLa pramANamAM AbhUSaNothI susajijata hatA. ahIM paristha" A dezIya zabda che ane A zabdano artha "pUrNa" e heya che e sarve devakumAra nRtya karavAmAM tatpara thaI rahyA hatA. sU0 34 che sUtrakAra have A pAMtrIsamAM sUtravaDe e vAta prakaTa karavA mAMge che ke te ! sUryAbhadevanI DAbI bhujAthI 108 devakumArikAo prakaTa thaI "taiAra gaM gALAmaNa " rUcAri TU rUpa che sUtrArtha (tayA tyArapachI te sUryAbhadeve potAnA (vAmaM murya pare) DAbA hAthane prasAryo. tene A DAbe hAtha paNa jamaNA hAthanI jema ja (nANAmaNi gAva vavAM paDhavaM) ghaNI jAtanA maNiothI yAvat bahu mUlya AbhUSaNethI yukta hatA ane lAMbo hate ( to siMcALa rirAvALuM sarivvayANaM sariyalAvaNyarUvajovvaNaguNovaveyANaM, egAbharaNavasaNagahiya nijjoyANaM duho saMminicathI, viddhatiDhacamesTai) temAMthI sarakhI AkRtivALI, sarakhA varNavALI, sarakhI uMmaravALI, lAvaNya rUpa yauvana guNavALI, nATaka mATe yogya evA AbharaNe ane vastra dhAraNa karelI, kamaranI baMne bAjue jemaNe potapotAnI oDhaNIne baMne cheDAe bAMdhI rAkhyA hatA evI tilaka ane mukuTevALI (niddha vega daMvuLa, gALAmaLacaLamUsaLavicAmALa, caMdANaNANaM, caMdaddhasamalalaDANa caMdAhiyasomadaMsaNANaM ukkANaM viva ujjovemANINa) gaLAmAM caiveyaka ane kajo (blAuja) paherelI, ghaNa jAtanA maNio ane ratna jaDelI AbhUSaNothI suzobhita sarva aMgovALI, candramukhI, ardhacandra jevA lalATavALI, candra karatAM paNa vadhu saumya darzanavALI, ukAnI jema camakavAvALI (fsArAjArajanonuM) hRgAra gRhanI jema suMdara veSavALI ( hasiya bhaNiyacidviyavilAsasalaliyasaMlAvaniuNajuttovayArakusalANa gahiyAujjANa gamAM nadRnannA sevakumAriyAnuM nivAracha) hasita-hasavAmAM bhaNitasaMbhASaNamAM, sthitimAM, vilAsamAM, saMlalita saMlApamAM lIlA sahita zrI rAjaprazrIya sUtra: 01 113 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraspara vArtAlApamAM, temaja catura puruSa yogya racanAmAM atIva kuzaLa zArIrika sAmarthyane dhAraNa karanArI ane nATaka karavAmAM tatpara banelI evI 108 deva kumArikAo prakaTa thaI A sUtrane Takartha mUla artha jevo ja che. phakta ahIM "bALakamaLa' nA thAvat padathI "nAma" A pUrvokta pAThathI mAMDIne "vavara sudhInA pAThano saMgraha thaye che. pUrvokta pAThane artha 34 sUtramAM karavAmAM Avyo che. je sU.35 tai re mUriyAme re rUri sUtrArtha-(tALa) tyAra pachI eTale ke 108 devakumArikAonI viva karyA pachI (se sUcime te) te sUryAbhadeve (aThTharacaM) 108 (saMsthA viravairU) zaMkhonI vikuvaNA karI, (madraya saMvAlAyakALa viSavaru) 108 zaMkhavAdakenI vipharvaNa karI. (madrAM siTi viSadavaru) 108 iMgenI viturvaNA karI. (maduracaM liMkAvAcaka viSadavaru) 108 zrRMgavAdakenI vikvaNu karI. (ma. sarva savicALe viSaas) 108 nAnA zaMkhonI vimurvaNA karI. (jarca saMvivAcALa viMDava) 108 te nAnA zaMkhene vagADanArAothI vimurvaNA karI. (gaphTasarca sAmuhInuM vivadava ) 108 kharamukhIonI vidurvaNA karI (adRrca muddIvAcALa vivAdava) 108 kharamukhI vAdakenI vimurvaNa karI (karace cALa viravaNa. ane vecavAcALa vikaTava) 108 penI vimurvaNA karI temaja 108 peya-(vAgha vizeSa) vAdakanI vidurvaNA karI. (badrAe parivariyALa vivarU, evamAiyANaM egUNapaNNaM AujjavihANAI viuvvai viuThibattA te vahave devakumArA ya vadhumADama 2 sarAva) tyAra pachI 108 paririkAonI vimurvaNA karI. A pramANe teNe 49 jAtanA AtodyAnonI vikavaNuM karI. A vAdya vizenI vidurvaNuM karIne pachI teNe devakumAra temaja deva kumArikAone bolAvyAM. A sUtrane TIkAthe spaSTa ja che. peya-eka jAtanA moTA paTo (nagArAo) ne kahe che. "ripuriyA' A dezI ja zabda che. A nAme ekavAdya vizeSa hoya che zrI rAjapraznIya sUtraH 01 114 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenuM meM kareLiyAnI jALa vaDe maDheluM rahe che. mULa bhedanI apekSAe teNe Ama 49 vAditro (vAjAo) nI vidurvaNA karI. bAkInA vAjAo AmAM ja samAviSTa thaI jAya che. je sU. 36 ! tai te va revakumAra ca rUlyANi" | 20 | sUtrArtha-( tai) tyAra pachI (te vadave sevakumAra ca sevakumAro 2) te sarve devakumAra ane devakumArikAo ke jeo (sUcimeLa revaM sAviyA HTTT ) sUryAbhadeva vaDe bolAvavAmAM AvyAM hatAM. ( sAva kriyA seva sUrijAme che tevuM vAtaSThati ) harSita temaja saMtuSTa citta temanAM hada AnaMdathI harSa pAmyAM. tyAra pachI teo jyAM sUryAbhadeva hatA tyAM AvyAM (vAjIittA bhUriyA re #racaDhAriyAdi nAva thaddhavaMti) tyAM AvIne teoe sUryAbhadevane baMne hAthanI aMjali banAvIne yAvatuM tene mastake mUkIne vadhAmaNI ApI (vaddhAvittA uM vAsI) vadhAmaNI ApIne temaNe tene A pramANe kahyuM (saMvisaMtu sevAduqicA ! ahiM thavuM ) he devAnupriya ! Apa amane je kAma amArAthI thaI zakAtuM hoya tene karavAnI AjJA karo. (ta se mUriyAme seve te ghave tevakumAra ca hevanyumArika ra parva vacAtI) tyAre te sUryAbhadeve te sau devakumAra ane devakumArikAone A pramANe kahyuM (chana NaM tunbhe devANuppiyA samaNaM bhagavaM mahAvIra tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM kareha ) he devAnupriye ! tame sau jAva ane zramaNa bhagavAna mahAvIranI traNa vakhata pradakSiNA karIne (rijJA vahu namasada) teozrIne vaMdana tathA namaskAra kare (vaMdittA namasittA goyamAiyANaM, samaNANaM niggathANaM taM divvaM devili divvaM zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 115 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devajuI divvaM depANubhAvaM divvaM battIsai baddhaM gaDavihiM uvadaMseha, uvadasittA khippaameva vimAnnizaM pracagirg ) vaMdanA temaja namaskAra karIne tame sau gautama vagere zramaNa nine divya devaddhine divya devaghutine, divya devAnubhAvane ane divya 32 jAtanI nATaya vidhi batAve. pachI A kArya puruM thaI javAnI mane jANa kare. e sU. 37 che A sUtrane TIkArtha spaSTa che. | sU. 37 || 'taeNaM te bahave devakumArA ya devakumArIo ya' ityAdi / sUtrArtha-(tai) tyAra pachI (te vadhe, tevAmAM vadhumAlaya mUriyaabhennN deveNaM evaM vuttA samANA hadvatu jAva hiyayA karayala jAva paDisuNeti ) badhA devakumAro temaja devakumArikAo ke jeo pUrvokta rUpe sUryAbhadeva vaDe AjJApita thayelAM teo-haSTa tuSTa thAvata hRdayavALA thaIne ane baMne hAthane joDIne temanI AjJAne svIkArI. (pariNittA meLava tamane maLavuM - vIre tene 3yA chati) svIkArIne pachI teo badhA jyAM zramaNa bhagavAna virAjamAna hatA tyAM gayA. (3vArijItta) tyAM jaIne teNe (samAM maa mahAvIra vari namaMti ) zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdanA temaja namaskAra karyA (vahivattA namaMtittA keLava mocamacA temaja nimAMthA teNeva vAchiMti ) vaMdanA temaja namaskAra karIne pachI teo jyAM gaumata vagere zramaNa nigraMtha hatA, tyAM gayA. A sUtrane TIkAthe spaSTa che. je sU. 38 che. zrI rAjapraznIya sUtraH 01 116 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' taeNa te bahave devakumArA ya devakumArIo ya' ityAdi / sUtrA--(taNNa) tyAra pachI ( te vave TevamArA pheva mItro ya) teo sarve devakumAra ane devakumArikAe (samAmaiva samosaraLa retti) eka ja samayamAM ekI sAthe maLI gayA. (rittA samAmevavatIlo vayaMti) ekI sAthe 5'kitakhaddha ke anukrame harALamAM-thai gayA. ( dhattA samAmeya patio namati ) ane ekI sAthe pa`ktibaddha thayelA te badhAne saune namaskAra karyAM. (nasittA samAmeva paMttio avaLamaMti ) namaskAra karIne pachI saue ekaja kAmamAM paktibaddha thaIne nIce namyA. ( zraddamittA samAmeva unnamati ) nIce namIne pachI sau sAthe upara thayA eTale ke UbhA thayA ( unnamittA chuM sakriyAmeya jhonamaMti, vaM sAhitya punnati ) ubhA thaIne teo badhA ekI sAthe pharI nIce namyA ane pachI ekI sAthe pharI UbhA thayA. (3mittA thimiyAmeya bonamaMtti, thiniyAmeva jInnamaMti )UbhA thaIne pachI teo stimita rUpa nizcaLa rUpathI nIce namyA ane stimita rUpathI UbhA thayA. ( sacameSottamaMti, saMyAmeva unnamaMti ) ekI sAthe sau namyA ane ekI sAthe sau UMcA uThyA. ( mittA samAme pasa raMti, pasarittA samAmeva AujjavihANAI gevhaMti, givhittA samAmeva pavAeM pgaaraMtu vaLAdiSamu ) uMce uThIne pachI te sarve ekaja samayamAM vikherAi gayA. Ama tema phelAi gayA. vikherAine badhAe ekI sAthe AtAdyavidyAnA--ghaNI jAtanA vAjAne lIdhA ane ekI sAthe ekaja samayamAM te vAjA ne vagADayA. ane badhAe khUbaja sarasa rIte gAyu. ane nRtya karyuM. ' A sUtrAnA TIkA mUla a, A pramANe ja che. ll sU. 39 5 zrI rAjapraznIya sUtra : 01 117 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ti? kareLa maMtra simena tAra'' phAri| sUtrA--( te ) pUrvokta te devakumAza temaja devakumArikAo (fr ) kevI rIte (jJeyaM ) gItA gAyAM te ahIM sUtrakAra A sUtra vaDe prakaTa kare che--tee kahe che ke te leAkeAe ( maMt.) pahelAM teA gIta hRdayamAM maDha maMda rUpamAM upADyuM. tyAra pachI (sarena vattA ) ziramAM tene pahelA karatAM kaika UMcA sAthe upADyuM gAyuM. tyAra pachI ( DhaMDhe vistAra') kaMThamAM vadhAre svare upADyu* (tividghatisamayacarcanuMnAvomUDharatta tirRALajaLamudra) A pramANe temaNe je kaMi gAyuM te pUrvokta traNa rIte gAyu.. ethI temanuM dareke dareka gIta trisamaya recakathI racita hatuM. recaka zabdanA artha thAya che zvAsane bahAra kADhavA. trisamayanA artha A pramANe che ke traNa kALa vibhAga vizeSa je recakamAM che te, A recakathI je gIta yukta hAya che je gIta trisamaya recaka racita hAya che. temaja temanu te te gIte guMjAva+-kuharApagUDha hatuM eTale ke gu MjA pradhAna evA avaka zabda nIkaLavAnA mAnA apratikUla vivarAthI upagDha-yukta hatuM, rakta-rAga yukta hatu. temaja tristhAna karaNathI zuddha hatuM. eTale ke ura; zira ane mastaka svara sa'cAra rUpa kriyAthI zuddha hatu.. (sanuMtavaMsatatItatAca saMpanna mahurM sama sahayiM maLodara ) temaja A gItamAM je vAMsaLI vagADavAmAM AvI hatI te peAtAnA vivarasahita gujita thaI rahI hatI. vINA paNa sAthe sAthe vagADavAmAM AvI rahI hatI, tala-tALIo vagADavI. tAla ApavA, laya A sarve peAtAnA sAdhanAthI te gIta yukta hatuM. ethI te gIta madhura hatuM, sama hatuM salilata, madhura svara ane mUrcchanA cukta hatuM maneAhArI hatuM. (mirimiyacarcASAsurak suLavavAhakavuM vidhvaM naTTasagga roya vaLIyAvi hosthA ) mRdu ane ribhita evA padasa'ca raNathI yukta hatuM. sAMbhaLanArAo mATe prema utpanna karanArU' hatuM, zAbhana samAmithI yukta hatuM. pradhAna sudara svarUpavALu` hatu`, apUrva hatuM ane tatpara hatuM. evA gItane te badhAee gAyuM. < zrI rAjapraznIya sUtra : 01 118 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkAtha-devakumAro, ane devakumArikAo e gIta kevI rIte gAyuM. te ja vAta sUtrakAra A sUtra vaDe spaSTa karavA mAMge che. A sUtramAM teo kahe che ke te devoe je gIta gAyuM tene pahelAM temaNe hRdayamAM maMda rUpamAM gAyuM tyAra pachI tene kaMTha pradezamAM pahelAM karatAM kaIka UMcA svare gAyuM ane tyAra pachI dhvanIne kaMTha pradezamAM lAvIne tene pahelAM karatAM paNa moTA svare gAyuM A rIte gAvAnA je lakSaNo hoya che te sarva lakSaNothI yukta gIta temaNe gAyuM A vAta A kathana vaDe sUcita thAya che je gAvAmAM sau pahelAM gItane upADavAmAM Ave che. ethI jyAre upADavAmAM Ave che tyAre te (miSa) mRdu-maMda hoya che. kemake "kavimisabhAmaMA " A jAtane niyama che ke je AvuM karavAmAM Ave nahi te gItanI guNavattAmAM kSati thaI zake tema che ethI "" kahevAmAM AvyuM che. tyAra pachI gAvAvALAnA mastakane abhighAta karate svara bahu ja uMcA thaI jAya che te vakhate te svara bIjA ke trIjA sthAna upara ArUDha thaI jAya che. eTalA mATe "zirasi tAra" Ama kahevAmAM AvyuM che. ethI te svara jyAre mastakathI pAcho pharI kaMThamAM phare che tyAre tyAM pharate te svara madhura tara thaI jAya che. ethI ja "vitAm" A pramANe kahevAmAM AvyuM che. evI saMgItanI prakriyA che. A rIte traNa jAtanuM dareka dareka gIta temaNe trisamaya recakathI racita thayeluM ja gAyuM. je recakamAM zvAsane bahAra kahADavamAM- traNa samaya-kALa vibhAga vizeSa lAge che, te trisamaya-recaka-racita hoya che. temaja "TTEAvadaroupUDha caM cavattaH" temaNe evuM gAyuM ke je zuM jAvakakuharopagUDha hatuM. guMja guMjananuM nAma che. je gItamAM guMjana pradhAna kuharavivara-avaka zabdone nIkaLavAnA mArgane apratikULa hoya che evAM kuharothI je gIta upagUDha-yukta hoya che, te gIta guMjApradhAna avaka kuharo yukta hovA zrI rAjapraznIya sUtraH 01 119 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badala guMjAvakra kaharopagUDha mAnavAmAM Ave che temaja je gIta temaNe gAyuM te rakta-rAga yukta hatuM temaja tristhAna-karaNathI zuddha hatuM, urazira ane kaMTha A traNe sthAnamAM gIta gAvAmAM AvyuM ahIM A jAtane kama che. je urasthaLamAM saMcaraNa karato svara pitAnI bhUmikA mujaba vizALa hoya che tyAre te uraH zuddha svara kahevAya che. evA svaranA vegathI gIta uraH zuddha kahevAya che A pramANe tenA pachI paNa jyAre kaMThamAM te vara saMcarita thAya che, tyAM phATI jate nathI tyAre te svara kaMTha zuddha kahevAya che. ane jyAre te mastakamAM athavA leSmAthI avyAkuLa havA badala zuddha thayelA evAM traNa sthAna rUpa karaNethI nIyamAna gIta paNa uraH kaMTha ane ziraH zuddha hoya che ethI te paNa risthAna karaNa zuddha kahevAya che. temaja je gIta temaNe gAyuM te sakuharagujaThaMzavALuM hatuM eTale ke je tyAM vaMza-vAMsaLI vagADavAmAM AvI rahI hatI te sahita hatI ane guMjita svara vALI hatI. taMtrI-vINuM paNa tyAM vagADavAmAM AvI hatI, tala-tAla paNa apAI rahyo hato, te gIta layathI paNa yukta hatuM. athavA laya yukta taMtrInA svara prakAravALuM hatuM. ethI ja te zravaNa ramaNIya hatuM. sama hatuM. samAna hatuM. salalita hatuM. madhura svara temaja mUcchanAthI yukta hatuM. ethI zretAonA manane AkarSanAruM hatuM. temaja mRribhita pada saMsAravALuM hatuM tyAM pada saMcaraNa mRdu-kamaLa-svaravALuM hatuM temaja ghelanA A jAtanA svara vizeSamAM saMcaraNa karatuM te svara-pada-saMcaraNane raMgI rahyuM hoya tema lAgatuM hatuM. jyAM svara ghelanA svara vizeSamAM sacaraNa karato pada saMcaraNane 2jita karato hoya tema lAge che te pada saMcAra "ribhita" kahevAya che. A rIte tyAM pada saMcAra mRdu ane ribhita hato. sAMbhaLanArAMone temAM bahu ja prIti utpanna thaI rahI hatI. ethI te surati hato-eTale ke premespAdaka hato. gatInI samApti jyAM suMdara rIte thAya che, te gIta sunati kahevAya che. ahIM evuM ja hatuM ethI ja e paNa sunati hatuM. temaja suMdara hatAM eTalA mATe e vara cArU rUpa hatuM apUrva hatuM ethI te divya hatuM nRtya tatpara hatuM ethI te nATaya sajaja hatuM. te sU40 | zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 120 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhadevake nATayavidhiko dikhAnA vine uddhasaMmard" rUAri . sUtrArtha(ciMte) te devakumAro temaja devakumArIo e bIjI rIte paNa kaI Dhabe gIta gAyuM te vAtane sUtrakAra A sUtra vaDe spaSTa kare che ke--(3tALa saMvALuM, kALa, saMNiyALa, gharamuLa, pecALa paripiriyA) zaMkhe, zRMge, zakhikAo, kharamukhio, pe paripirikAe vagADavAmAM AvyA tyAre (madumaMtai vLavAnuM TALa, dADhinnamALAmAM amANe phromAAM) paTa paTele vagADavAmAM AvyA tyAre temaja bhaMbhAo ane raMbhAe jyAre vagADavAmAM AvyA tyAre (tAkidaMtAmAM meLa ghInuM suMduhIM) temaja bherIo jhallarI ane dubhIo vagADavAmAM AvI tyAre (kADhavaMtANaM muracAkhe, mujA, nathImuja) muraje, mRdaMge naMdI mRdaMge jyAre vagADavAmAM AvyA tyAre (rAvijjtaannN AliMgANa kuMtuvANa gomuhINa mahalANaM, mucchijjaMtANa vINANaM vIpaMcINa vara4i, yudRgaMtA mahaMtI 8mAM cittaviLA) Ali, kustu, gomukhIo, malo, vINAe, vipacio, vallakIe, meTI kacchapIo temaja citraviNAo vagADavAmAM AvI tyAre (sarinnatAnuM vIsAnaM sudhotAnuM righosALa ) bathvIsAo, sughASAo, temaja naMdighASAo jyAre vagADavAmAM AvI tyAre (phrinnatAnuM mAmaM imAmatInuM parivAranuM jIvaMtI DULA tvavALAM) temaja bhrAmarI, SaDrabhrAmarI, parivAdinI, sahataMtrI tUNuM tuMbavINAe jyAre vagADavAmAM AvI tyAre (gAmoTinaMtAnuM mocA gumAna ( saMjJA) navasTA rikannatI muur gii viciM) temaja AmeTa, kuMbha (jhaMjhA) ane nakulA temaja mukuMda, huDukkA ane vicikkI jyAre vagADavAmAM AvI tyAre (vArUbaMtA jahAna viMtima kriLiyALa, 6 zrI rAjapraznIya sUtraH 01 121 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vALa thAkhaMtALa. vRziALa hRtyuvALa ttiyALa'maducALa ) karaTa, DiDima, kiNika, ane kaDaba jyAre vagADavAmAM AvyA tyAre temaja daraka, darikA, kustu kha, kalazikA ane marhuka jyAre vagADavAmAM AvyAM tyAre ( bhrAtAnnitaannN talANaM, tAlANa' kaMsatAlaghaTijjaMtANaM riMgisiyANaM lattiyANaM magariyANa' susumaariyALa') karatala tAleA, kAMsyatAle jyAre vagADavAmAM AvyA tyAre temaja riMgisikA, lattikA, mArikA ane zizumArikA A badhA vAdyavizeSo vagADavAmAM AvyA tyAre (midhnatALa vesAna vestULa vAhILa, paritjhInuM vadana ) temaja va'za-vAMsaLI veNu', vAlI, parilI ane baddhaka mAnA vAyuthI pUti thaine A badhA vAjAe vagADavAmAM AvyA tyAre te devakumAza temaja devakumArikAoe gIta gAyu. TIkA- --A sUtra vaDe pUrva varNita viSayanI ja puSTi karavAmAM AvI che. eTale ke--evuM thayuM tyAre te devakumAreA temaja devakumArikAee gIta gAyu. zuM thayuM tyAre temaNe gIta gAyuM ? te enA mATe A sUtramAM kahevAmAM AvyuM che ke zakhA jyAre vagADavAmAM AvyA tyAre, zRMgA-zRMganA AkAra jevA vAdyavizeSA jyAre vagADavAmAM AvyA tyAre, zakhikAe--nAnA nAnA zaMkhe! jayAre vagADavAmAM AvyA tyAre, kharamukhIe jayAre vagADavAmAM AvI tyAre peyAe -mahAdrA ( meATA nagArAe ) temaja pari5irikAnAmaka vAdyavizeSo jayAre vagADavAmAM AvyAM tyAre te devakumAra temaja devakumArikAee gIta gAyuM. A rIte ja cheka sudhI samajI levu joIe. ane paNava bhAMDaDhakkA athavA laghukA (nAnu` nagAru') ane paTahu--DhakA jyAre vagADavAmAM AvyAM tyAre temaja bhabhA-bhIMbhI zabda karanArA vAdyavizeSe ke je bherInA ja bhedo che vagADavamAM AvyA tyAre, hArabhAe--mahADhakkAo, ane vINAe, vipa'cIe-tatrI traya cukta vINAone hAtheAthI vagADavAmAM AvyA tyAre bherIe, DhAlanI AkRti vALA vAdyavizeSA, jhArIo,--cAmaDAthI maDhelA ane moTA valaya (kaMkaNa ) nA AkAra jevA vAdyavizeSo ane duMdubhi--lerInA jevA AkAravALA temaja sAMkaDAM me vALA evA devAnA vAdyavizeSa tADita karavAmAM AvyAM zrI rAjapraznIya sUtra : 01 122 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAre temaja murajo, meTA mala, mRdaMga, laghumalo ane naMdI mRdaMga, mRdaMgavize jyAre vagADavAmAM AvyA tyAre temaja A ligo, muraja, vAdyavize, kustu be, carmovanaddha puTavALA vAdyavize, gomu bIe-vAdyavize, madadale baMne bAjuthI sarakhA AkAra vALA vAdyavizeSe moMmAM mUkIne jyAre vagADavAmAM AvyAM tyAre, temaja vINAo, vipaMcIo, tritaMtrIo ane vINA vallakA,-bahutaMtrIo, ane vINAe jyAre vagADavAmAM AvI tyAre temaja mahata-zatataMtrI- viNa kacchapI nAmaka vINAe; citravIra, apUrvavINA vagADavAmAM AvI tyAre temaja vadhvIsAo suSAo naMdIghASAo jyAre sajijata karavAmAM AvI tyAre, temaja vaNA vizeSarUpa bhramarIo, vINAvizeSarUpa SaDU bhrAmarI paravAdi. nIo temaja satata trIvINA vagADavAmAM AvI tyAre temaja vAghavizeSarUpa tUNAo, tuMbavINAo, tuMbayukta vINAe, hAthanI AMgaLIo mUkIne vagADavAmAM AvelAM vAghavizeSe tathA ameTa, ghaDe temaja "brajJA" pATha mujaba jajA nAme vAghavizeSe ane nakulA jyAre vagADavAmAM AvI tyAre temaja vAghavizeSarUpa mura, vAdyavizeSarUpa huDukkAo ane vAdya vizeSarUpa vicikika jyAre vagADavAmAM AvyAM tyAre temaja vAghavizeSa karI-karaTAo, DhakkA vizeSa rU5- DholarUpa DiMDima ane kiNike-kaDaba jyAre vagADavAmAM AvyA tyAre temaja daraka-cAmaDIthI maDhelA vALa-kaLaza jevA AkAravALA vAdyavizeSa vagADavAmAM AvyA tyAre, vAdyavizeSarUpa darikAo, vAdyavizeSarUpa kutuM becavanaddhapuTavALA vAvavizeSa nAnA kalaza jevA AkAravALA vAghavizeSarUpa kalazikAo ane vAdyaprabhedarUpa maDuke jyAre vagADavAmAM AvyAM tyAre temaja karatala tAla, kAMsyatAo, kAsyamaya vAghavize--tAle, jyAre vagADatAmAM AvyA tyAre temaja vAdyavizeSa, rUpa riMgisikAo vAdyavizeSarUpa lattikAo zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 123 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAvazeSa rUpa marikAe ane vAdyavizeSarUpa zizumArikAe jyAre ekakhIjAthI sa mAna thaI tyAre temaja vaMzI nAmaka mukhavALavazeSa rUpa vaMza, anekapava vALI veNu, tRNu vizeSarUpa khAlIe vAdyavizeSarUpa parisa ane tRNa vizeSarUpa baddhake jyAre mAMnA pavanathI pUti karavAmAM AvyA tyAre te devakumAre temaja devakumArikAoe gIta gAyu. / / sU. 41 // taeNa se divve gIe ' datyANi / sUtrA--(ai) pUrve varNavelA vAdyo vagADAvA ane devakumAra temaja devakumArikAoe gIta gAyu. tyAra pachI (se) te vAdyavizeSanI sAthenAM (tuve nIr vei na>=) divya--apUrva gIta, apUrva vAdana, apUrvanADhya (va murtta siMgare, kahe, manune maLa re) adbhuta navAi pamADe tevA te badhAM zRMgArathI cukta hatAM athavA teA jAte zRMgAra rUpa ja hatAM kemake je gIta, vAdana ane nRtya anyAnya vizeSatAone lIdhe jevI rIte alaMkRta thavAM joIe tevI rIte ala"kRta thayA hatAM tethI te zRMgArarUpa kahevAya paripUrNa guNa yukta hAvA badala e sarve udAra--vizALa hatAM, emanAmAM kAI paNa sthAne kAi paNa rIte khAmI hatI nahI ethI ja manAjJa--jonArAo ane sAMbhaLanArAenA manane prasanna nArA hatAM sAmAnya rUpathI ee badhAM manane prasanna karanArAM nahAtA paNa manAhara-gIta vagere jANanArane paNa aticamatkAra yukta hAvA badala manane vazamAM karanArAM hatAM ( jmare naTTamare) A rIte gIta maneAhara hatu ane nATya maneAhara hatuM. ( maLare vAghu ) vAdana maneAhara hatuM. ( kanvinamUNa ha mUha, vei TevamaLe vavase cAvi hosthA ) te samaye devAnuM krIDana karma ke je vyAkulIbhUta hatuM. kahakahabhUtu hatu AnaMdamAM AvIne kalakala jemAM thaI rahyuM hatuM evuM eTale ke nATya gIta temaja vAdana kriyAemAM je satata ghaNI jAtanA abhinayA vagere darzake! nei rahyA hatA tyAre temanA hRdayAmAM AnaMda sAgara saMpUrNa paNe taragita thai rahyo hatA ethI temanA meAMthI anAyAsa ja prazaMsAtmaka vacAnu uccAraNa mATA sAde thaI jatuM hatuM. tethI tyAM bhAre zAramakAra-- ghAMghATanuM vAtAvaraNa utpanna thaI jatuM hatuM. ethI ja te nATya, gIta vagere kA prameAdathI kalakalabhUta Ama prakaTa karavAmAM AvyuM che. ( taLa te ve phevamArA ya devakumArio ya samaNassa bhagavao mahAvIrassa sotthiya siviccha diyAvattabaddhamANagabhaddA saNakalasa macchapaNamaMgalabhatticittaM NAmaM divvaM naTTavihIM uvaseMti ) zrI rAjapraznIya sUtra : 01 124 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devaramaNa pravRtti pachI te devakumAra ane devakumArikAoe zramaNa bhagavAna mahAvIranI sAme svaritaka 1 zrIvatsa 2, naMdIkAvata' 3, vaddhamAnaka, pa, kalaza 6, masya 7, darpaNa 8, A ATha maMgalanI racanAthI addabhuta prathama nATyavidhinuM pradarzana karyuM. A sUtrane TIkAthe mUlArtha pramANe ja che. e sUtra 42 | taeNaM te bahave devakumArA ya devakumArIo ya' ityAdi / / sUtrArtha-(tA) svastika vagere ATha maMgalenI racanAthI addabhuta prathama vATyavidhinuM pradarzana puruM thayuM tyAra pachI (te vadave revanA revaDumArIno 2) te sarve devakumAro ane devakumArikAo (sAmeva samosALa zani) ekI vakhate eka ja sthAne ekatra thaI gayAM. ( varittAM ta va mAnava nAva dive phevaramane ghare cAvi hovA) ekatra thaIne temaNe pahelAMnI jemaja kArya karyuM evuM ahIM samajavuM joIe ane A kathana ahIM "vamaLa pravRtta vAvi amava7" A 43 mAM sUtranA aMtima pATha sudhI grahaNa karavuM joIe. (tamAM te have deva kumArA ya devakumArIo ya samaNassa bhagavao mahAvIrassa aavddpnycaavddsennipsennisotthiysovtthiypuusmaannvbddhmaanngmcchNddmgrNddjaarmaarphullaavlipumpttsaagrtaiAvalaMta paramamatticitte gAma hibdha naTTavihiM rAvaNeti) tyAra pachI te sarve devakumAra ane devakumArikAoe zramaNa bhagavAna mahAvIranI sAme Avatta 1, pratyAva 2, zreNi, 3, prazreNi 4, svastika pa, sauvastika 6, puSpamANavaka 7, vardhamAnaka 8, masyAMka 9, makarAMDaka 10, jAra 11, mAra 12, puSpAvali 13, zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 125 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmapatra 14, taraMgA 15 vAsaMtI latA 16, pavalatA 17 A sarvenI racanAthI abhuta bIjI nATacavidhinuM pradarzana karyuM. (gve ra vicANa navihI samosaraLArUcA hasa vattavacA jJAva dive revarama vatte cAvi dosthA) A pramANe dareke dareka nATyavidhimAM devakumAra temaja devakumArikAonuM samavasa-eka kALe eka sthAne ekatra thavuM vagere rU5 kathana-jAvat "vamaLa pravRttavApi jamavata' A 43 mAM sUtranA aMtima pATha sudhI jANavuM joIe. TIkArtha-svastika vagere ATha maMgalanI racanAthI vicitra prathama nATaka vidhinuM pradarzana karavAmAM AvyuM tyAra pachI te sarve devakumAre ane devakumArikAe ekI sAthe eka sthAne ekatra thaI gayAM, ekatra thayA bAda temaNe eka ja vakhate vamevAvaratti ana9 ranamevonnatti" vagere pUrvokta pATha mujaba ke je 42mA sUtramAM ane 43 mAM 44 mAM sUtramAM 'cAvat vize vamaLa pravRtta vApi mamava7" ahIM sudhI kahevAmAM AvyuM che-badhuM kAma karyuM A jAtano saMpUrNa pATha ahIM paNa samajavo joIe. A badhAM pAThenI vyAkhyA te sUtromAM kahevAmAM AvI che te tyAMthI jijJAsuoe jANI levI joIe. tyAra pachI te devakumAro temaja devakumArikAoe zramaNa bhagavAna mahAvIra ane gautama vagere zramaNa nircanI sAme A bIjI nATayavidhinuM pradarzana karyuM AmAM teoe--Avata 1, pratyAvarta 2, zreNi 3, prazreNi 4, svastika 5, sauvastika 6, puSpamANavaka 7, vardhamAnaka, 8 masyAMka 9, makarAMDaka 10 jAra 11, mAra 12, puSpAvali 13, palatA 14, sAgara taraMga 15; vAsaMtIlatA 10, ane patralatA 17, A badhAnI racanA karI. 15 mAM sUtramAM A sarvenuM zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 126 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varNana karavAmAM AvyuM che. A badhAnI racanAthI te nATyavidhi ekadama addabhuta hatI A rIte e ke eka nATyavidhimAM, dareke dareka nATyakAryamAM devakumAre temaja devakumArikAonuM milana vagere kAma je pramANe pUrva sUtramAM varNita che te pramANe badhuM "sevAmai vRtta rAmavata " A 43 mA sUtranA aMtima pATha sudhI jANavuM joIe. eTale ke 32 prakAranI nATyavidhinuM temaNe je pradarzana karyuM, te dareke dareka nATyavidhimAM A badhuM temaNe karyuM. evuM dareke dareka nATyavidhi mATe jANI levuM joIe temaja 39 mAM sUtranA "samAneva samosAnuM vAri nittA sAmeva vatI vaMti, pittA ramAmeva vatI ramati" vagere badhA pado temaja 40 mA ane 41 sUtramAM badhA sUtra temaja 42 mAM sUtramAM sthita "rije revALe pare sAvi do " A sarve pATha grahaNa karavo joIe. te sU0 43 / tai te vahu ' rUcAri sUtrArtha-tyAra pachI te ghaNAM devakumAre ane devakumArIkAo eka sthAne ekaThA thaIne bhagavAna mahAvIranI sAme IhAmRga vagerenI vicchitti-racanAthI yukta evI trIjI nATayavidhi batAvI. e nATayavidhimAM IhAmRga vRka (varu nAmanuM eka jaMgalI prANa) vRSabha, turaga, nara, makara, prasiddha che, vihaga pakSI, vyAla-sa5, 33, (ekamRga vizeSa) ane camara-mRganI ekavizeSa jAta, sarabha (aSTApadaka pazu vizeSa) kuMjara, hAthI, vanalatA, padmalatA-vRkSanI latAonA nAmano samAveza thAya che. A IhAmRga vagerenA AkAra mujaba AkAra banAvIne nRtya karatAM nATayavidhinuM pradarzana kare che ! sUtra 44 che TIkArtha A sUtrArtha mujaba che. vizeSa vivaraNa mATe juo sU. 20 mAsU044 "jo va rUAri sUtrArtha-tyAra pachI te devakumAra ane devakumArikAe bhagavAnane ekate vaka vagere rU5 cothI nATyavidhi batAve che. temAM eka vaka te nATa kahevAya che. ke jemAM naTo ekaja dizAmAM dhanuSAkAra thaIne nAce che. Ama ja je nATayavidhimAM be dizAomAM paraspara eka bIjAnI sAme thaIne dhanuSAkAra rUpe zreNuM banAvI nRtya karavAmAM Ave te dvighAte vaka che jemAM eka bAju khADAnA AkAra rUpe nRtya karavAmAM Ave te ""pvataH " ane baMne bAjue khADAnA AkAra rUpe nRtya karavAmAM Ave te "dizA " kahevAya jemAM phakta ekaja dizAmAM cakrAkAra naTanuM nRtya karavAmAM Ave te " g vaDha" ane paraspara zrI rAjaprazrIya sUtraH 01 127 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAme sAme be dizAmAM cakakArathI nRtya kare tene "diyArAruM kahevAya che. temaja jemAM ardha cakrAkAra eTale ke ardha cakanA AkArarUpe thaIne naTe nRtya kare te vArSavAvAjha nAmanuM nATya kahevAya che. A jAtanI nATyavidhithI te deva kumAra vagere nATayo batAve che. A cothI nATavidhi che. A pramANe caMdrAvali, sUryAvali, haMsAvali vagere nAmaka nATakavidhio pitAnA nAma mujaba ja AkRtivALI pAMcamI nATavidhine samajI levI joIe. sUpA caMdumAmaLapavitti ra" phuTyAri ! sUtrArtha-te devakumAra ane devakumArikAoe je divya chaThThI nATavidhinuM pradarzana karyuM. temAM temaNe pahelAM candrodayanI praSkaTa racanA karI ane te racanAthI yukta nATakavidhi batAvI, tyAra pachI sUraddagamanapravibhakti-sUryodayanI racanAthI yukta nATakavidhi batAvI A pramANe umane damana racanA nAmanI nATakavidhi pradarzita karI. e chaThThI nATakavidhi che. kahevAno hetu A pramANe che ke e chaThThI nATakavidhimAM candromana pravibhakti sUradramana pravibhaktinuM temaNe pradarzana karyuM. enuM nAma udramanomana nATakavidhi che. te 6 ___ caMdAgamaNapavibhattiM ca sUrAgamaNapavibhattiM ca AgamaNAgamaNapavibhatti NAmaM divvaM vihiM kavati-7, candrAgamana pravibhakti-candranA AgamananI racanAthI yukta surAgamana-pravibhakti-sUryanA AgamanathI racanAthI yukta A pramANe Agamanagamana pravibhakti nAmanI sAtamIe divya nATakavidhinuM temaNe pradarzana karyuM. 19 zrI rAjapraznIya sUtra: 01 128 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMdAvaraNapavibhatti ca sUrAvaraNapavibhattiM ca AvaraNAvaraNapavibhatti NAmaM divvaM naTTavivisaMti-8-caMdrAvaraNa pratibhakti-candrAkAra citrApeta AvaraNa paTanI sarasa racanAthI yukta ane sUryAvaraNapravibhakti-sUryakAra citrayukta AvaraNathI yukta A pramANe AvaraNAvaraNa pravibhakti nAmanI e divya AThamI nATaka vidhinuM temaNe pradarzana karyuM. 5 8 !! caMdatthamaNapavibhatti ca sUratthamaNapavibhattiM ca atthamaNA'tthamaNapavibhartti nAmaM viM-1-candranA astakALanI racanAthI yukta ane sUryanA astakALanI racanAthI yukta A pramANe astamanAstamAna pravibhakti nAmanI e navamI divya nAcavidhinuM temaNe pradazana karyuM 59 5 caMdamaDalapavibhattiM ca sUramaMDalapavibhattiM ca nAgamaMDalapavibhatti ca jakkhamaMDala 0 10-candrama'Dala pravibhakti-candrama'DaLanI suracanAthI yukta ane sUrama`DaLa pratribhakti-sUrya ma DaLanI suracanAthI yukta, nAgama`DaLa pravibhakti-nAgamaDaLanI suracAthI yukta, yakSama'DaLa pravibhakti-yakSama'DaLanI suracanAthI yukta, bhUtamaMDaLa pravibhakti-bhUtamaMDaLanI suracanAthI yukta A pramANe ja rakSeAmaDaLanI mahAragama`DaLanI ane gadhava maMDaLanI suracanAthI yukta A pramANe ma'DaLama`DaLa pravibhakti nAmanI A dazamI nATakavidhinuM temaNe pradarzana karyuM. // 10 // usabhalaliyavikkataM sIhalaliyavikkataM hayavilaMviyaM mattahayavilasiyaM -11RSabha lalita vikrAMta-baLadanI lalitagatithI yukta, siMhanI lalitagatithI yukta, havila'khita--gheADAnI lalitagatithI yukta A pramANe gajavilasita-hAthInI suMdara gatithI yukta, mattagaja vilasita-matta hAthInI zAbhanagatithI yukta, matta gheADAnI cAlana gatithI yukta A pramANe drutavila`khita nAmanI 11 mI nATakividhanuM temaNe pradarzana karyuM / / 11 / sagaDuddhipavibhattiM ca sAgarapavibhattiM ca nagarapavibhattiM ca ityAdi 12 zakarAddhI pravibhakti-kaTanI avayava racanAthI yukta sAgara pravibhakti-samudranI zrI rAjapraznIya sUtra : 01 129 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suracanAthI yukta, nAgarapravibhakti nagaranivAsijanonI sucanAthI yukta A pramANe sAgara nAgarapravibhakti nAmanI 12mI divya tATakavidhinuM temaNe pradarzana karAvyuM . 12 che ___NaMdApavibhattiM ca caMpApavibhattiM ca naMdAcaMpApavibhatti NAma ityAdi / 13 / na pravibhakti-naMdA puSkariNuM vAvanI sucanAthI yukta, ane caMpA pravibhakti caMpApuSpavRkSanI racanAthI yukta A pramANe naMdAcaMpA pravibhakti nAmanI A divya 13 mI nATakavidhinuM temaNe pradarzana karAvyuM. je 13 che maSThAvitti ra macaDhApavitti 2 rUAri ! 4 5 masyAMDaka pravibhaktimasyAMDakanI suracanAthI yukta, makarAMDaka pravibhakti-makara-grAhanA IMDAnI sucanAthI yukta, jAra pravibhakti-maNilakSaNa vizeSarUpa jArathI yukta, maNinI racanAthI cukta, mAra pravibhakti-maNilakSaNa vizeSa mArathI yukta maNinI racanAthI yukta, A pramANe masyAMDaka makarAMDaka jAra mAra pravibhakti nAmanI 14mI divya nATakavidhinuM temaNe pradarzana karAvyuM. | sU. 44 che ketikakArapavibhattiM ca khetikhakArapavibhattiM ca ityAdi / 15 / tyArapachI brAhmalipimAM je kakAra-ka-no AkAra hoya che, tenA AkAranI jema sthita thaIne devakumAro vagere nAgyA. A abhiprAyathI kakAra pravibhakti-- kakAra akSaranI sucanAthI yukta, khakAra pravibhakti-khakAra akSaranI sucanAthI cukta gakAra pravibhakti-gakAra akSaranI sucanAthI yukta, ghakAra pravibhakti-ghakAra akSaranI suracanAthI yukta, DakAra pravibhakti-DakAra akSaranI sucanAthI yukta A pramANe kakAra, prakAra, gakAra, ghakAra, DakAra pravibhakti nAmanI 15 mI divya nATakavidhinuM temaNe pradarzana karAvyuM ahIM akAra vagere svaronI temaja yakAra vagere vyaMjananI suracanAno roga nATakavidhimAM Avyo nathI. je 15 evaMcakAravaggo vi 16, TakAravaggo vi 17, takAravaggo vi 18, pakAravaggo 26, aApavapavitti 2-cAri 20, A jAtanuM ja kathana cakAra vargamAM, TavargamAM tavargamAM pavargamAM paNa jANavuM joIe. azoka pallavapravibhakti-azokapallavanI suracanAthI yukata Amrapallavapravibhakti-AmrapallavanI suracanAthI yukta zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 130 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jabUpallava pravibhakti-jabUvRkSapallavanI sucanAthI yukata, kezAmrapallava pravibhakti AmravRkSa jevAM phaLavRkSa vizeSanA pallavanI sucanAthI yukata, A pramANe pallava pallava pravibhakti nAmanI 20 mI divya nATakavidhinuM pradarzana karyuM. paumalayApavibhattiM jAva sAmalayApavibhattiM ca layApavibhattiM NAma ityAdi / 21 // palatA pravibhakti-kamaLalatAnI sucanAthI yukta, yAvat nAgalatA pravibhaktinAgalatAnI sucanAthI cukata, azakalatA pravibhakti-azekalatAnI sucanAthI cuta, caMpakalatA pravibhakti-caMpakalatAnI sucanAthI yukata, cuyalayA pravibhaktiAmalatAnI suracanAthI yukta, vanalatA pravibhakti-vanalatAnI sucanAthI yukta, vAsaMtIlatA pravibhakti-vAsaMtIlatAnI suracanAthI yukata, kuMdalatA pravibhakti-kuMdalatAnIsu racanAthI yukata, atimukatakalatA pravibhakita-atimuktakalatAnI sucanAthI yukata temaja zyAmalatA pravibhakita-zyAmalAnI sucanAthI yukata A pramANe latA pravibhakita nAmanI A ra1mI divya nATakavidhinuM temaNe pradarzana karyuM. tyArapachI temaNe kUta-jaldI tvarAthI yukta evI 22 mI nATakavidhinuM praTharzana karAvyuM. tyAra pachI vilambita vilaMbayukta-23 mI nATakavidhinuM pradarzana karAvyuM tyAra pachI drata vilaMbita-pahelAM kuta ane pachI vilaMbita evI 24mI divya nATakavidhinuM pradarzana karAvyuM tyArapachI temaNe prazasta gamananI racanAthI yukta 25mI divya nATakavidhinuM pradarzana karAvyuM ribhita A nAmanI 26 mI nATakavidhinuM pradarzana karAvyuM aMcita-ribhita aMcita ane ribhita A baMne guNothI yukta ra7 mI divya nATakavidhinuM temaNe pradarzana karAvyuM. ArabhaTa-ArabhaTa A nAmanI 28 mI divya nATakavidhinuM temaNe pradarzana karAvyuM, bhasela A nAmanI ra9mI divya nATyavidhinuM temaNe pradarzana karAvyuM. AraTa-bhola A baMnenI racanAthI yukta 30mI nATakavidhinuM upadarzana karAvyuM. utpAta, nipAta, pari nipAta pravRtta, utpAta kUdavuM nipAta nIce paDavuM, parinipAta-vAMku paDavuM, A sarvamAM pravRttiyukta, saMkucita-saMcayukta, prasArita-hAthapaga vagerene phelAvavAthI yukta, rItArIta - gamanA gamana, yukta, bhrAMta-bhramaNayukta, saMbhrAMta - bahuja suMdara zrI rAjapraznIya sUtraH 01 131 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhramaNathI yukta, A sava temaNe pradarzana karAvyuM. A vizeSaNAthI yukta evI 31mI divya noMTyavidhinu sUtrane TIkAtha mUlAtha pramANe che. ! sU0 46 5 " taNaM te bahave vadekumArA ya devakumArIo ya' ityAdi / sUtrA--(ai) tyAra pachI ( te ve tevakumArAcaretra nArIboya samAmeya samosaraLa ti) te badhAM devakumArA ane devakumArikAoe ekI sAthe samavasaraNa karyuM' eTale ke teo badhA ekI sAthe eka sthAne ekatra thayAM, ( nAya trine phevaramaLe patte cAvi osthA) yAvat A pramANekrivya devaramaNu pravRtta thayu ( taNaM te bahave devakumArA ya devakumArIo ya samaNassa bhagavao mahAvIrassa puvvabhavacariyanibaddhaM ca cavaNacariyanibaddhaM ca saMharaNacariyanibaddhaM ca jammaNacariyanibaddha ca jabhiseyacariyanibaddha ca bAlabhAvacariyanibaddha ca jovvaNacariyanibaddha ca kaammoLapariyanivaddha 1 nilamaLarianavadya 6) tyArapachI te sava devakumAreza temaja devakumArikAee zramaNa bhagavAna mahAvIranA pUrvabhavanAcAritrathI nibaddha nATakavidhinuM, cyavana cAritrathI niddha nATakavidhinu, sa haraNa cAritrathI niSaddha nATakavidhinuM, janmanA cAritrathI niddha nATakavidhinu, abhiSekanA cAritrathI nikhaddha nATakavidhinuM, khALabhAvanA cAritrathI nikhaddha nATakavidhinu, yauvananA cAritrathI niddha nATakavidhinuM, kAmabhAganA cAritrathI nikha nATakavidhinuM, niSkramaNanA ( dIkSAnA )cAritrathI niddha nATakavidhinu' ( tattvacaraLa nivaddha' ja jApAyacariyanibaddha ca, titthapavattaNacariya- parinivvANa cariyanibaddha ca crimcriynivRddha' ja nAma vindra naTTanidivavasati) tapanA cAritrathI nibaddha nIdhinuM zrI rAjapraznIya sUtra : 01 132 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnatpAda cAritrathI nibaddha nATakavidhinuM tIrthapravartananA-cAritrathI nibaddha nATakavidhinuM, parinirvANunA caritrathI nibaddha nATakavidhinuM ane camacAritra (nittama caritra) thI nibaddha nATakavidhinuM A pramANe A saunA caritrathI nibaddha divya nATakavidhionuM pradarzana karyuM. A sUtranI vyAkhyA mUlAI pramANe ja samajavI che sU. 47 'taeNaM te bahave devakumArA ya devakumArIo ya ityAdi / sUtrArtha-(i) tyAra pachI (te ghave revakumAra 2 TevakumAra ) te devakumAro temaja devakumArIoe caturvidha vAdi ( cAra jAtanA vAjAne) (saMhA) te catuvidha vAjAo A pramANe che. ( taraM vitaraM ghaM yunira) tata, vitata, ghana, ane zuSira. (taNa te ghave tevAmAM ja revAro 2 ravi the joyaMti ) tyAra pachI te sarve devakumAro temaja devakumArikAoe cAra jAtanA gIte gAyAM. (saM nar) te cAra jAtanA gIte A pramANe che. (sthiraM caitaM', maMcuM, rorUcAvazALa ) ukSipta, pAdAMta, maMdaka ane citAvasAna ( taUM te vra tenArA 2 sevakumArano 2 ravi zavihiM kari ) tyAra pachI te devakumAra ane devakumArikAoe cAra prakAranI nATakavidhinuM pradarzana karyuM, (taM kag ) te cAra prakAranI nATavidhi A pramANe che-(baMnighaM, mirA bAramaduM, moTuM ra) aMcita, ribhita, ArabhaTa ane bhasela. ___(taeNaM te bahave devakumArA ya devakumAriyAo ya caunvihaM abhiNayaM abhiNayaMti) tyAra pachI te devakumAra temaja devakumArikAoe cAra jAtanA abhinayanuM zrI rAjapraznIya sUtraH 01 133 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradarzana karyuM. (ta jJa1) te abhinaya prakAre A pramANe che. (viThThariAM, paDhiyaMtiyaM, sAmatovaLavArUruM thataoNmaksAvALAM) dArzatika pratyaMtika sAma-tepani pAtika ane antarmadhyAvasAnika. TIkArtha-jyAre devakumAro temaja te devakumArikAoe divya nATakavidhinuM pradarzana pUruM karyuM, tyAra pachI temaNe cAra jAtanA-tata-mRdaMga, paTaha vagere, vita -vINA vagere, ghana-kAMsya vagere ane zuSira-zaMkha vAMsaLI vagere vAjAone vagADaDyAM. A cAra jAtanA vAjitre vagADyAM bAda te sarve devakumAre temaja devakumArikAeAe cAra rIte gIta gAyuM te A pramANe che-ukSisa 1, pahelAM AraMbhAyeluM pAdAMta 2, tyAra pachI bhAgacatuSTayAtmaka padathI baddha karAyelAM. maMdaka 3, dhIme dhIme maMda maMda rUpathI vacce mUchanA vagere guNathI alaMkRta karAyeluM ane tyAra pachI tene ghalanA rUpamAM prApta kareluM. racitAvasAna che ane chevaTe saMgItanA rAgathI saMskAra yukta karAyeluM athavA to je gIta zrotAone mATe rucikara thaIne viSayabhUta thAya che evuM gIta temaNe gAyuM. tyAra pachI temaNe cAra jAtanI nATakavidhinuM pradarzana karyuM. te nATakavidhi aMcita, ribhita, ArabhaTa, ane bhaselanA bhedathI cAra prakAranI che. tyAra pachI te devakumAre temaja devakumArioe zarIranI ceSTArUpa cAra prakAranA abhinayanuM pradarzana karyuM. emanI vigata upara pramANe ja samajavI che sUva 48 5 zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 134 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhadevakAnATayavidhikAsuharaNa taeNa te bahave devakumArA ya devakumArIo ya / sUtrArtha-(tai) tyAra pachI (te vada sevakumAra ja vadhumArIlo 2) te badhA devakumAro temaja devakumArikAoe (nomArUcA tamALa nijAthAmAM deviDThaM divvaM devajuI divvaM devANubhAvaM divvaM battIsaibaddhaMnADayaM uvadaMsittA samaNaM marAva mAvA tivRtto gAyALiyAMi #ti ) gautama vagere zramaNa nirca - thAne divya devAnuM bhAva ane divya batrIsa prakAranA nATayone batAvIne zramaNa bhagavAna mahAvIranI traNa vakhata AdakSiNA karI. ( varittA vati, namasaMti, vaMdittA namaMtrittA meLava mUriyAme re tera vAchatti ) traNa vakhata dakSiNa pradakSiNa karIne temaNe vaMdana temaja namaskAra karyA. vaMdana ane namaskAra karIne pachI teo badhAM jyAM sUyAbhadeva hatuM tyAM gayA. (uvAgacchittA sUriMyAbhaM devaM karayalAriggahiyaMsirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTa jaeNaM vinA vAti) tyAM pahoMcIne temaNe sUryAbhadevane baMne hAthanI aMjalI banAvIne ane tene mastake mUkIne jaya vijaya zabdonuM uccAraNa karatAM vadhAmaNI ApI. ( vavattA vamaLattiAM paqiLatti) vadhAmaNI ApIne sUryAbhadevane AjJA samarpita karI eTale ke teo badhAe maLIne nivedana karyuM ke "ApazrInI AjJA pramANe amee badhuM kAma pUruM karyuM che" A sUtrane TIkAI mUlAI pramANe ja che. je sUTa 49 | 'taeNaM te sUriyAme deve' ityAdi / sUtrArtha--(tai ) tyAra pachI (se kUriyAme re ) te sUryAbhadeve (oN tia viDhi vuiM sevanurUM Dyi revAjumAve parisAruM) te divya devAddhine, divya devaghutine ane divya devAnubhAvane pitAnA zarIramAM praviSTa karI lIdhAM zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 135 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (paripattA nA kANa je mUT) zarIramAM pravezIne te A pramANe eka ja kSaNamAM ekarUpa thaI gayo. ( tALa te mUriyAme re samaLe mAvaM magvI utaravutto sAcALapacALei rU) tyAra pachI te suryAbhadeve zramaNa bhagavAna mahAvIrane traNa vakhata AdakSiNa pradakSiNA karI (rajJA vaM, namasa) traNa vakhata AdakSiNa pradakSiNA karIne pachI teNe teozrIne vaMdana karyA-namaskAra karyA (varittA maMrirA nicarAparivArasaddhi saparivu tameva divaM vALaviFri Turu) vaMdanA temaja namaskAra karIne te potAnA parivAranI sAthe te divya yAna vimAna upara besI gayA. (suphitta sAmeva aaiN pAvA tameva aaiN dig ) besIne te je dizA taraphathI prakaTa thayo hata-Avyo hato-teja dizA tarapha pAcho jato rahyo che. sutra 50 devaRddhike pratisaMharaNake viSaya praznotara 'bhaMtetti bhagavaM goyame ' ityAdi / sUtrArtha--(matti) he bhadaMta ! A pramANe saMbaMdhita karIne bhagavAna gautame (samAM mAvaM mAvataruM) zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdanA karI, namaskAra kya. ( vaidvittA namaNittA va vavANI) vaMdanA temaja namaskAra karIne temaNe teozrIne vinaMtI karatAM A pramANe pUchayuM ke (sUciAmarasa mate ! varU esA divvA deviDDhI divvA devajjuI, divve devANubhAve kahiM gae kahiM aNuppaviTe) zrI rAjaprazIya sUtraH 01 136 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he bhadaMta! sUryAbhadevanI A divya devaghuti ane divya devAnubhAva kyAM adazya thaI gayAM? kyAM anupraviSTa thaI gayA? enA javAbamAM prabhue kahyuM ke - (yama ! sare na sI Tcgva) he gautama! sUryAbhadevanI A divya devaddhi devahuti ane divya devAnubhAva tenA zarIramAM jatA rahyAM che, tenAM zarIramAM praviSTa thaI gayAM che. (te veLAM mate ! purva yugharU-sAre , marI agrgrde) he bhadata ! ApazrI zAkAraNathI Ama kaho cho ke suryAbhadevanA divya devaddhi vagere sau tenA zarIramAM praviSTa thaI gayAM che? ( jogamA) he gautama ! (nAnAmA narasA siyA suko DhintA kuttA suttaduvArA gavAyA zivAya mIrA) jema keI eka kuTAkAra zALA hoya ane te baMne tarapha eTale ke aMdara ane bahAra chANa vagerethI lIdhelI hoya, tenI cAre tarapha dIvAla hoya ane kamADathI te AvRta dvAravALI hoya eTale ke bAraNuM vAseluM hoya temaja jemAM pavana pravezI zakatuM na hoya evI te bahu ja gaMbhIra hoya ( tIref DAnA sADhANa aTUrasAmate juthaLa mahuM ghare naLasamUde ciTTa) te kUTAgora zALAnI pAse bahu dUra paNa nahi ane bahu pAse paNa nahi yogya sthAne janasamUha beThela hoya ( tALa te jJAnamUde i mahuM kadamavA vA vAva vA mAvA vA gjhamALa pataruM) have te janasamUha eka vizALa abhravAlakane ke varSa vAIkane (jhaMjhAvAtane) ke mahAvAtane Avate jue (sittA te dArANAruM saMto grutvanittA vidra) tyAre A joIne te kuTAkAra zALA nI aMdara jema te pravezI jAya che (te teni Tcama ! vaM purU sarIra juvavid) temaja he gautama ! tamane huM kahuM chuM ke divya devaddhi vagere sau tenA zarIramAM praviSTa thaI gayAM. TIkArtha- he bhadaMta ! A pramANe saMbaMdhita karIne bhagavAna gautame zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana karI, namasakAra karyA, vaMdanA temaja namaskAra karIne pachI temaNe teozrIne A rIte prazna karyA ke he bhadaMta ! sUryAbhadevanI te pUrvokta divya zrI rAjaprazrIya sUtraH 01 137 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devaddhi-devasamRddhi, divya-devaghuti-devaprakAza, divya devAnubhAva-devaprabhAva A badhAM kyAM lupta thaI gayAM ? kayAM praviSTa thaI gayA ? gautamanA A jAtanA praznane sAMbhaLIne bhagavAna mahAvIre temane A pramANe kahyuM ke he gautama! tenA te sarva devaddhi vagere sUryAbhadevanA zarIramAM jatAM rahyAM che, temAM praviSTa thaI gayAM che eTale ke zarIramAM antarlIna thaI gayAM che. A sAMbhaLIne gautame pharI prabhune A jAtane prazna karyo ke he bhadaMta! ApazrI Ama zA kAraNathI kaho che ke sUryAbhadevanA te sarva devaddhi vagere sarva tenA zarIramAM jatA rahyAM, temAM antarlIna thaI gayAM ? tenA javAbamAM prabhu temane kahe che ke gautama! te devaddhi vagere sarva nIce mujabanA dRSTAMta pramANe tenA zarIramAM praviSTa thaI gayA-temAM atalana thaI gayAM jema koI eka parvatazikharanA AkAra jevI zALA hoya athavA te zikharanI AkRtithI yukta zALA hoya ane te aMdara bahAra baMne tarapha chANa vagerethI lisa hoya, gusA-eTale ke bahAra prAkAra -dIvAlathI pariNita hoya, gupta dvArA vAselAM bAraNAthI yukta hoya, nivAtA-pavana jemAM pravezI zakato na hoya evI temaja nivAta gaMbhIrA-pavana rahita hovA badala gaMbhIra -vizALa hoya kuTAkAra zALAnI pAse vadhAre dUra paNa nahi temaja vadhAre najika paNa nahi-evA cagya sthAne mANasanuM TeLuM beThuM hoya-rahetuM hoya, have te TALuM eka bhAre abhravAdaMlaka-AkAzanA meghane, ke je vRSTi mATe taiyAra hoya jue che athavA te sAme AvatI pracaMDa AMdhInA pravAhane jue che-te Avu jovAnI sAthe ja te TeLuM phaTAkAra zALAnI aMdara pratiSTa thaI jAya che temaja te divya devaddhi vagere sarve sUryAbhadevanI aMdara praviSTa thaI gayAM che. eTalA mATe ja he gautama! meM A pramANe kahyuM che ke sUryAbhadevanI te sarva devaddhi vagere tenA zarIramAM praviSTa thaI gayAM che analana thaI gayA che. sU. 51 zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 138 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryabhavimAnakA varNana 'hiM na mate ! bhUmimsa vaivasta 'cAra / sUtrAddei La aMte ! mUriyAmaphsa phevartta mUriyAme vimALe paLanne) he bha ta ! sUryAbhadevanuM sUryAbhanAmakavimAna kathAM che ? (oyamA) hai gautama ! (fbhUddIne hIne maMtrasta pavvayassa dAhiNeNaM imIse rayaNappabhAe puDhIvIe bahusamaraNijjAo bhUmibhAgAo uDDha caMdima-sUriya-gahagaNa-nakkhatta-tArArUvANaM bahuIo joyaNasayakoDIo joyaNasahassakoDIo, bahuo joyaNasaya sahassakoDIo, bahuIo joyaNako DAkoDIo uDDhaM dUra vIivaittA sthaLa somne nAma vye vastatte) ja khUdvIpamAM sumeruparyaMtanI dakSiNadizAmAM A ratna prabhA pRthivInA bahusamaramaNIya bhUmibhAganI upara caMdra, sUrya, graha, gaNu, nakSatra tArA rUpathI paNa dUra ghaNAM karADa yAjanA, aneka keATa keTa yAjanA pAra karIne je sthAna Ave te saudha kalpa kahevAya che. (vADInALadiLAya karILayAdirbhAvasthine. admacaMdsaMDhALasaMki dhimahimAsAlivaLAme) te saudha kalpa pUrva pazcima sudhI lAMbe che. uttara dakSiNa sudhI tenA vistAra che. ardhacandra jevI tenI AkRti che. kiraNAnA samUheAthI te sa...panna che. ethI te dyutinA samUhathI saMpanna vahu jevA che. (asaMveJAsu noyaLajoDhAjoDIno cAmavizvamenuM asaMvenAbo noyaLonAkoddiio parikkheveNa etthaNaM sohammANaM devANaM battIsaM vimANAvAsasayasahassAiM bhavaMti tti navAya ) A asaMkhyAta koTakATI yeAjana jeTalA AyAma (laMbAI) ane viSkabha ( paheALAI) thI yukta che temaja tenI paridhipaNa asaMkhyAta kATIkATI ceAjananI che. A saudha kalpamAM saudhama devAnA 32 lAkha vimAnAvAsa (vimAna rUpa nivAsa ) che Ama kahevAmAM AvyuM che. (tenuM vimALA savacaLAmA AchA nAvaDiyA ) A vimAna sarvAtmanA--sa`pUrNa paNe ratnamaya che, accha-nimaLa zrI rAjapraznIya sUtra : 01 139 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. (tesi vimaLA vadumanamA vaMza vaDhasA pUnattA) te vimAnonA bahu madhya dezabhAgamAM pAMca avataMsake che. (ta nA) te A pramANe che. (nonavaDasA, sattAiLavaMdaMsaNa, caM dranA vyavaheMsaT) azoka avataMsaka, saptaparNa avataMsaka, caMpaka avataMsaka ane AdmAvataMsaka (makaze sohammarDina) temaja madhyamAM saudharma avataMsaka. (tela vari savaracanAmayA chA rAva divA) A sarva avataMsaka sarvAtmanA ratnamaya che, svaccha-nirmaLa che yAvat pratirUpa cha. ( tassa NaM sohammavaDiMsagassa mahAvimANassa purasthiNaM tiriya asaMkhejjAI joyaNasayasahassAI vIivaittA etthaNa sUriyAbhassa devassa sUriyAbhe NAmaM vimANe paNatte) te saudharmAvalaMsaka mahA vimAnanI pUrva dizAmAM trAMsA asaMkhyAta lAkha jana sAme-jaIne je sthAna Ave te sthAna upara sUryAbhadevanuM: sUryAbhanAme vimAna kahevAya che. (adyaterasa noraNacArUM AyAmavivameLa sAyAjIrUM ja sacaradusAruM vAva naM 2 saMsAruM ja baTU ya avaDhavocAsaNa pariveveluM) tenA AyAma ane vidhvaMbha eTale ke laMbAIne pahoLAI 1ra lAkha yojana jeTalI kahevAya che. temaja tenI paridhi ogaNa cAlIsa lAkha bAvana hajAra ATha se aDatAlIsa (39, 52848) jana jeTalI kahevAmAM Ave che. TIkAtha-A sUtra vaDe sUtrakAre sUryAbhadevanA vimAna saMbadhamAM spaSTIkaraNa karyuM che. gautame prabhune A pramANe prazna karyo che ke he bhadaMta ! sUryAbhadevanuM sUryAbhavimAna kyAM che? enA javAbamAM prabhue A pramANe kahyuM ke he gautama jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM-madhya jaMbUdvIpamAM je sumeru parvata che.-te sumeru parvatanI dakSiNa dizA tarapha vidyamAna A ratnaprabhA pRthivInA bahasamaramaNIya atIva samatala hovAthI ramaNIya-suMdara bhUmibhAgathI-bhUmipradezanI upara candra, sUrya graha gaNa nakSatra ane tArA A sarva jyotiSkothI AgaLa ghaNAM seMkaDe ja ne ghaNA hajAra zrI rAjaprazIya sUtraH 01 140 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceAjanA, ghaNA lAkha cejanA, ghaNA karoDa ceAjanA temaja ghaNA keriTa yAjanA aneka zata kATi ceAjane aneka sahasra keTa ceAjanA aneka lakSa kATi ceAjanA ane aneka kebiTa kepiTa ceAjanA ALagIne eTale ke upara ATale madhe dUra jaI ne AvelA sthAna upara 15 rajU pramANa pradezamAM saudharma nAmaka kalpa kahevAmAM Ave che. A kalpa pUrNAMthI pazcima sudhI Ayata-dIrgha-lAMkhA-che. temaja uttarathI dakSiNa dizA sudhI vistINu--che. tenA AkAra avibhakta caMdra jevA che. tenA varNa zrutisamUhathI sa`panna che. asa khyAta keTi koTi yeAjana pramANa AyAma ane viSNubhathI A yukta che. temaja tenI paridhipaNu asaMkhyAta keTa keTi ceAjana pramANa vALI che, evA te saudha kalpa che. A saudha kalpanivAsI devenA 32 lAkha vimAna rUpa nivAsthAnA che, Ama jinendra devAe kahyuM che. A sa` vimAnA sarvAtmaka ratnamaya che, AkAza ane raTika miNanI jema te nirmALa che. ahI` yAvatu patrathI sTsa, pRSTha, nIrajJa, niSpa, niTa, chAya satra asamarIci, saudyota prasArIya, phInIya, amirUpa' A sarva padonA saMgraha thayA che. A badhAM padonI vyAkhyA 14 mAM sUtramAM karavAmAM AvI che. ethI jijJAsuoe tyAMthI jANI levuM joie. temaja te prAsAdIyache. AnA a paNa 14 mA sUtramAM spaSTa karavAmAM AvyuM che. A vimAnanA bahumadhya dezabhAgamAM, atyaMta madhyasthAnamAM pAMca avata`sa-mastakanA AbhUSaNanI jema zreSTha vimAnA kahevAmAM Ave che, jema ke-azAkAvata...saka 1, saptaparNAvata saka 2, caMpakAvata'saka 3, Amravata'saka 4, ane madhyamAM saudharmAvata'sakarU pa, AmAM prathama cAra avata sakeA tA cAre dizAemAM che-te badhA avata'sakA sarvAtmanAratnamaya che, accha--nirmaLa che yAvat pratirUpa che yAvat padathI ahIM 'IMTa' vagere pUrvokta padmAnA sagraha thayA che. AmAM saudharmAvata'saka mahAvimAnanI pUrva dizAmAM trAMsA asaMkhyAta lAkha ceAjana eLagIne eTale ke asa`khyAta lAkha cAjana tiya pradezathI AgaLanA pradezamAM suryAbhadevanuM sUryabhanAmaka vimAna kahevAya che. A sUryabhavimAnanA AyAma ane viSNuMbha ( laMbAI paheALAi ) 1rA lAkha yeAjana jeTalI kahevAmAM AvI che. temaja tenI paridhi (parikSepa) 3952848 egaNacAlIsa lAkha Avana hajAra AThasA aDatAlIsa yAjana jeTalI kahevAya che. ! sU. para // zrI rAjapraznIya sUtra : 01 141 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 seNa egeNa pAgAreNaM savvao samaMtA saparikkhitte ' ityAdi / sUtrA--( seLa iLa vAreLa sabhyo samatA saMpattivRitta) A vimAna eka prAkAra (keTa) thI cAre dizAomAM pariveSTita che. (temAM vAre sini joyaNasayAi' uDDhaM uccatteNaM, mUle egaM joyaNasayaM vikkhaMbheNaM, majjhe pannAsaMjoNAI viSNumeLavi paLarasa nocanA, vilameLa ) A prAkAra ( kATa) nI uMcAimAM uparanA bhAgamAM 300 traNaseA ceAjana jeTalI che, eTale ke Ane uparanA bhAga 200 ceAjana pramANa jeTaleA uMcA che. A prAkAra mUlamAM vikama bhanI apekSAe ekasA ceAjana jeTaleA che eTale ke Ane mULabhAga ekasA caiAjana pramANa vistAravALA che, temaja madhyamAM A 50 pacAsa yAjana vistAra dharAve che. eTale ke 50 ceAjana pramANu vistAravALA AnA madhyabhAga che. ane tenA uparabhAga 25 ceAjana pramANu vistAra vALA che. ( mUle vidhine, manne savitta, kapi tanu nopucchasaMALamaMtri, sajjacaLAmaNu aljhe nAva dive) A pramANe te prAkAra mULabhAgamAM adhika vistAravALA che, madhyabhAgamAM sakSipta che ane uparabhAgamAM azpatara vistAravALA che. ethI te geApucchanA AkAra jevA sasthAna vALA che. A prAkAra sarvAtmanA ratnamaya che. nirmaLa che. yAvat pratirUpa che. ( le naM re bALavizvayoaivisIsarphe vasomiNa) A prAkAra ghaNI jAtanA pAMcavIvALA kapizISa kA (kAMgarAe ) thI ala'kRta che. (a nA ) te pAMcavo A pramANe che. ( " diya, nIotti ca, sroiid ca Ahidiya, muoidi ca) kRSNa 1, nIla 2, leAhita 3, hAridra 4, ane zukala pa, ( teLa visIsanA nothaLa bAyAmeLa, bagoyALa vizvamAM, phemULa loyana yuddha uccattaLa savacaLAmayA zradhdhA nAvaDiyA) A dareke dareka kapizISa ka (kAMgarA) eka yAjana pramANa UMcA che. temanA uparabhAga-- eka yeAjanamAM lagIra ochA pramANa vALA che. A sau sarvAtmanA ratnamaya che. acchu che.-nirmaLa che--yAvat pratirUpa che. TIkA--A sUtravaDe sUtrakAre sUryabhavimAnanI bAbatamAM spaSTIkaraNa karyuM che. emAM temaNe ema kahyuM che ke A sUryavimAna ceAmera-cAre dizAe temaja vidizAomAM eka prAkAra-kATa-thI parivaSTita-gherAyeluM--che, A prAkAra keTane uparibhAga 300 traNaseA ceAjana jeTalA UMcA che. mULa bhAga eka sA yeAjana pramANa vistAravALe che ane tenA madhyabhAga 50 pacAsa ceAjana pramANu vistAra vALe che. temaja tenA uparanA bhAganA vistAra 25 ceAjananA che A rIte A prAkAra mULa bhAgamAM ane madhyabhAgamAM uparitana bhAganA vistAranI dRSTie adhika zrI rAjapraznIya sUtra : 01 142 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vistAra dharAve che. madhyabhAgamAM mULabhAganI apekSA nyUna (a9pa) vistAravALA che. Urdhva bhAgamAM mULa madhyabhAganI dRSTie alpatara vistAravALA che kemake A Urdhva bhAgamAM paccIsa ceAjana mAtra vistArathI yukta kahevAya che. temaja mULamAM sA yAjana vistAra yukta ane madhyamAM pacAsayAjana vistAra yukta kahevAya che. ethI te geApuccha nA AkAra jevA AkAra vALA thaI gayA che. kemake ge puccha mULamAM sthULa (jADuM) hoya che. madhyamAM mULabhAga karatAM pramANamAM ardhApramANavALu hAya che temaja agrabhAgamAM mULa ane madhyakaratAM te alpa pramANu vALu hAya che. temaja te sarvAtmanA sarvAMratnamaya che ane AkAza temaja sphaTika maNinA jevA nirdeLa che. ahIM yAvat padathI lakSNa vagerethI mAMDIne abhirUpa sudhInA padonA saMgraha samajavA te sarva padonA artha 14 mA sUtramAM lakhAyA che tA jijJAsue tyAMthI jANavA prayatna kare. A prAkAra (keTa) kapizISa kaiA (kAMgarAe) thI upaze|bhita che. A kipezIkA aneka jAtanA pAMcavarNAthI--kRSNa, 1, nIla leAhita-lAla 3, hAdri--pIta 4, ane zukala----sapheda pa, A badhAthI yukta hatA. A dareke dareka kapizIrSaka (kAMgarA) AyAmathI eka yeAjana jeTalA che temaja viSNubhathI ardhA yeAjana jeTalA che emanI uMcAi eka ceAjanamAM thoDI kama jeTalI che. A badhA sarvAtmanA ratnamaya vagere vizeSaNAthI yukta che. ! sU. 53 ll sUriyAbhassa NaM vimANassa ' ityAdi / " , sUtrA ( sUriyAmaAE naM vimALasAmenAr vAhA" vArasaA mavaMtIti 2, zrI rAjapraznIya sUtra : 01 143 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAruM ) sUryabhavimAnanI dareke dareka vAhAmAM-avalakhana bhittimAM-eka eka hajAra jeTalA dvArA-daravAjAe----che, Ama kahevAya che. ( teLa tArA paMca locaLasyaai uDDhaM uccatteNaM, aDUDhAijjAi joyaNasayAi vikkhaMbheNaM, tAvaiyaM ceva paveseNaM) A dareke dareka dvAra-daravAjA pAMca ceAjana jeTalI UMcAI dharAve che. ane 250 jeTalA vistAra dharAve che eTalA yeAjana jeTaluM te dvAra praveza vALuM che. ( secAvaLAyUmiyAnA ) A sa` sapheda ra'gavALA che. temaja zreSTha seAnAnA zikharAthI yukta che (chUMdAniyaGasamatuLamAra vidnavAjinnAhalamasamaranuMnavaLacapaGamahacattivittA, saMmuya vavayavezyA cAmirAmA ) ihAmRga, vRSabha, turaga, nara, makara, vihaMga, vyAlaka-( sarpa), kinnara, ruru ( mRga vizeSa ) zarabha, camara, kuMjara (hAthI) vanalatA. padmalatA A sarvanI racanAthI te yukta temaja adbhuta hatAM, emanAM thAMbhalAenI upara vajraratnanI suMdara vedikA che ethI tee atIva seAhAmaNA lAge che. ( vijJAnamanucachanaMtanuttAvivaUnnIsarastamALIyA ) sarakhA AkAvALA babbe vidyAdharAnI putaLIAthI te yukta che. sahasro kiraNAthI te zAbhita thaI rahyAM che, ( vAsaAEhiyA, misamALA, mimisamALA, cavavuoyanahelA, muddAsA, sammirIyA ) hajArA rUpAthI te yukta che. khUbaja suMdara che bahu ja prakAza yukta che. jovAmAM te evA lAge che ke AMkhAmAM ja praviSTa thai gayA hAya. emanA sparzI atyaMta sukhakArI che eTale ke te sa` kemala spa vALA che. emanA AkAra zAbhAsa panna che. ( vannovALuM tesiddo-taM nahAvarAmayAnimmA, riTThAmayA paTThANA, veruliyAmayA khaMbhA, jaayruuvovciypvrpNcvnnnnmnnirynnkottttimtatkA) A dvArA--daravAjAo-ne vaNa (svarUpa) evA che emanA nema-vamaya che, pratiSThAna--riSTa-ratnamaya che, sta Mbha vaiDU maya che, sta...bhAnA kuTTamatalA che te svaNuthI yukta zreSTha pAMcavaNanA maNi ane ratnAvALA che ( sAmmamayA, jIyA, gomejjamayA iMdakIlA, lohiyakkhamaIo dAraceDIo, joIrasamayA uttaraMgA, lohi yakkhamaIo sUIo, bairAmayA saMdhI, nANAmaNimayA samuggayA, vayarAmayA, JAA, hAsayA ) emanA uMbarA haMsaganAmaka ravizeSathI banelA zrI rAjapraznIya sUtra : 01 9 144 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. emanA IkIla, gomeda ratnanA banelA che. emanI kAra zAkhAo lohitAkSa ratnanI banelI uttaraMga-dvAra (daravAjA) upara tiryagU sthita vibhAga ti rasanAmaka rananA banelA che. emanI sUcIo lehitAkSa ratnonI banelI che. emanA samudragaka ane kamaNionA banelA che, emanI argalAo vajaratnanI banelI che-temaja je argalApAzaka che te paNa vajIratnanA banelA che. ( racavAmacAvyo gAyatta reDhiyAso) emanI AvarNana pIThikAo cAMdInI banelI che. (uttarapaasgaa niraMtari ya ghaNakavADA, bhittIsu ceva bhittiguliyA, chappannA tinni hoMti) emA uttara-pAzvaka aMka nAmaka ratnanA banelA che. emanA baMne kapATa (kamADa) ekadama saghana che tethI theDI paNa vacce chidra jevI javA nathI. emanA dareka daravAjA ethI baMne bAjue dIvAlamAM ja 165 bhittigulikAo che. (mAnasiyaa tattiyA, NANAmaNirayaNavAlarUvagalIlaTThiya sAlabhaMjiyAgA, vairAmayAkUDA, rynnaamacA rastedA, naravataLisSamA vastrocA) eTalI gomAnasikAo che AmAM ramavA mATe je pUtaLIo mUkelI che te anekAneka maNio temaja ratnonI banelI che. tathA emanA AkAro sApa jevA che. jenArAone A pUtaLIo evI lAge che jANe te ramI rahI hoya. emanA upara banelA phaTa vajIratnanA banelA che. A kUTanA je zikhara che te rajatamaya che temaja emanA je uparanA bhAge che te sarvAtmanA tapanIyamaya suvarNamaya che. (bALamiLicaLakADhavaMjharamaLivaMTohicakravavighaMsAracImUna, bAmacA pullA vivALo) emanA dara vAjAomAM je gavAkSe che, te ghaNI jAtanAM ratnanAM banelA che temaja emAM je vaMza lAgelA che te hitAkSaratna saMbaMdhI che temaja emanI je bhUmi (AMgaNuM) che te rajatamaya che. emanA baMne daravAjAomAM sthita je pakSe che te ane pakSavAhe che te baMne aMka rananA banelA che. ( nokrasamacA vasA, vaMtarajuvALo, rayayAmayAo paTTiyAo, jAyarUvamaIo ohADaNIo, vayarAmayAo, uvaripucchaNIo) emanA pRSTavaMza che te jotIrasa nAmanA ratnanA banelA che temaja je vaMzakaveluka che, te paNa jotIrasa nAmanA ratnanA banelA che temaja emanI paTTIkAo che te cAMdInI banelI che, avaghATanI DhAMkanano bhAgajAta rUpa svarNane zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 145 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banela che. upara pracchanI re vAratvanI banelI che. (sarecaracavAmaze, pUchALe aMkamayA kaNagakUDatavaNijjathUbhiyAgA, seyasaMkhatalavimala-nimmaladadhiSaNa gokhIra pheNa. racaLiTRqTRA) prechanIonI upara ane kahyukenI nIceje AcchAdana che te sarvAtmana zukala (zveta) varNavALA rajata (cAMdI) nA banelA che. A rIte sarva dvArA (daravAjAo) aMka ratnamaya che. svarNamaya zikharothI yukta che, svarNa vizeSa nirmita laghuzikharothI yukta che, sapheda varNana che, ethI te nirmaLa zaMkhatala jevA temaja cAMdI jevA prakAza yukta che (tirayAddhavaMcittA, nAnAmaLi dAmAlaMkiyA, aMto vahiM ca saNhA, tavaNijjavAluyApatthaDA, suhaphAsA, sassirIyarUvA pAyA rijijJA miyA parivA) temaja te sarva zreSTha tilaka ane ardhacandrathI addabhuta che. ghaNI jAtanI mALAothI upazobhita che, bahAra ane aMdaranA bhAgamAM cikaNa che. emAM je aMgaNa (AMgaNuM) che te tapanIya-suvarNanI vAlukA (retI) nAM banelAM che. emane sparza sukhada che. A sarve sazrIkarUpa che, prAsAdIya che, dazanIya che abhirUpa che ane pratirUpa che. TakAthe-te sUryAbhanAmaka vimAnanI dareke dareka vAhAmAM-avalaMbanabhittimAM-dvAra sahastra eka eka hajAra dvAro (daravAjAo) che. ema kahevAya che. AmAna dareke dareka daravAjo uparanA bhAganI UMcAInI dRSTie pAMcase (500) jana eTalI UMcAI dharAve che, temaja 250-aDhIse yojana jeTalA vistAravALe che. temaja praveza pradezanI apekSAe 250 jana jeTalo che eTale ke pravezapradeza 250 ejanano che. A badhA daravAjAo sapheda raMganA che. temaja emane je zikhare che te badhA uttama suvarNanA banelA che. A vadhA daravAjAo upara IhAmRga, vRSabha, turaga vagere vagere prANIvizenI racanA thayelI che. ethI A sarva daravAjAo jovAmAM bahuja addabhuta lAge che. IhAmRga vagere prANaenI vyAkhyA agiyAramA sUtramAM karavAmAM AvI che temaja "mAravacaraverUcA" vagere padathI mAMDIne "sicivA" pada sudhInI vyAkhyA paNa agiyAramAM zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 146 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtramAM karavAmAM AvI che. A badhA daravAjAenA svarUpe kevAM che ? eja vAta ahIM have spaSTa karavAmAM Ave che ke-A badhA daravAjAonA nema-daravAjAnA bhUmibhAgathI upara nIkaLelA bhAga-vajraratnamaya che. pratiSThAna--mULapAda--riSTharatnamaya che. staMbhA--thAMLalA--vaisUrya maya che. A thAMbhalAonuM kuEimatala-nikhaddhabhUmitala,--suvarNa thI yukta zreSTha pAMca varNanA--kRSNa, nIla, pIta, rakta, zvetavarNInA--maNiothI caMdrakAMta vagerethI--temaja A jAtanAja varNanA kaketana vagere ratnAthI banAvavAmAM AveluM che. emanI elukAe-- MkharAe (elukA zabda dezIya che ane te uMbare A aneA vAcaka che.) hu`sa ganA makararavizeSAnI banelI che, IndrakIleA-dvAranA avayave!-gAmadaratnanA banelA che. dvAra zAkhAo-leAhitAkSarananI banelI che. uttarAMga-uttaradvAranI uparanA geAThavelA aMgA-avayavA--jayAtIrasa nAmaka ratnanAbanelA che. sUcIe ke je ane phUlakAnA sAMdhAne TakAvI rAkhe che te kIlikAe ke je pAdukA--sthAnIya hAya che-leAhi tAkSa ratnamaya che. phUlakAnI sadhie-sAMdhAo-vajramaya che-eTale ke varatnathI pUrita che, samudgaka-sa'puTa-ghaNA maNienAM banelA che. agalAe (AMgaLIe) vAratnamaya che. agalApAzaka-jemAM AMgaLIe praveze che--te paNa vajraratnamaya che Avana pIThikAe-IndrakIlanA AzrayA-rUpyamaya che. bAraNAonu` vaNunaH-- daravAjAnA je uttara pAzva bhAgeA che te aMkanAmaka ratnanA banelA che temaja A daravAjAomAM je kha'ne khAraNA che, temAM jarA paNa aMtara nathI eTale ke kha'ne bAraNAonA sadhibhAganI vacce jarApaNa khAlI jagyA rahetI nathI. A bAraNAnA AsapAsanI dIvAleAmAM je pIThikA sthAnIya--catuSkANa vedi kArUpa-bhittizulikAe--168 che. temaja ATalI ja zayyAkAra jevI Ayata vedikArUpa gAmAnisakAe che. ghaNA miNue ane ratnAnA emAM sApeAnA AkAro banelA che temaja krIDAe karatI pUtalIe banelI che. A daravAjAomAM phUTazikharabhAga banelA che te sarva vAratnanA che. temaja A phUTanA je utsedhAzikharA-che te cAMdInA che. uhloka-uparanA bhAga sa pUrNa paNe tapanIya suvarNa nA che. A daravAjAomAM jAlapa'jarA-gavAkSeA-paNa che, te aneka jAtIya maNIratnAnA khanelA che. temaja A daravAjAAmAM je vAMse che. badhA maNathI khanAvelA che, temaja vAMsAnA upara paNa je vAMse mUkavAmAM AvyA che te leAhitAkSa ratnAthI zrI rAjapraznIya sUtra : 01 147 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banAvela che. temaja emanI bhUmI che te rajatasaMbaMdhinI che. dvArabhAga dvayasthitavedikArUpa pakSa temaja pakSa vAha pasaikadezae baMne aMkaratnanA che. vaMza-moTA meTA pRSTavaMza tirasa nAmaka ratnanA banelA che. vaMzavelaka-dIrgha pRSThavALA vaMzanI baMne bAjunA (trAMsA) mUkelA vaMza (vAMsa) paNa tIrasa nAmaka ratnanA banelA che. vaMzanA uparanI kaMbA sthAnIya paTTikAe rUdhyamaya (cAMdInI) che. avaghAMTanIo-AcchAdana mATe kaMbAnI upara mUkela mATe kASThakhaMDa paMcejAtarUpa nAmaka suvarNa vizeSanI banelI che. avaghATanI upara sAndrarUpathI chAvA mATe-lIsA tRNa vizeSanA sthAne je kaiMchanIo kAmamAM levAmAM AvI che te ja vAya che. prachAdananI upara ane kavezvakenuM je AcchAdana che te saMpUrNapaNe zukalavaNanI cAMdInuM baneluM che. A rIte pakSavAha vagere aMkarananA hovAthI A daravAjAo aMkaratnanA che, senAnA che. zikharovALA che. temanA nAnA zikharo eka vizeSa jAtanA suvarNanA banelA che. tevA saMgha ta" vagere padathI mAMDIne "vahivA" sudhInA padano artha mUla pramANe ja che. je sU0 54 che _ 'tesi NaM dArANaM ubhao pAse' ityAdi / sUtrArtha-(tesi sevA umA pAse Tuko nirahiyA sosa soDhAvaMza vAparavAhIno quttAzo) te daravAjAonA DAbI jamaNI bAjunA dareke dareka upavezana sthAnamAM 16, 16, caMdana kaLazonI goThavaNI karavAmAM AvI che teNaM caMdaNakalasA vara kamalapaiTANA, surabhivaravAripaDipuNNA caMdaNakayacaccagA Avi. ddhakaMTheguNA, paumuppalapihANA savvarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA mahayA iNdkubhsamAnar qupattA samajAuso) he zramaNa ! AyuSyan ! te caMdana kalaze pradhAna kamaLa rUpa AdhAra para sthita che. uttama sugaMdhita pANIthI paripUrita che, temanA upara caMdananuM lepana karavAmAM AvyuM che, kalazonA kaMTha pradeza rakta (lAla) sUtrathI bAMdhelA che. temanA mukha kamaLa ane utpala A baMnethI AcchAdita che. A badhA kalaze ekadama ratnanA banelA che AkAza temaja sphaTika maNinI jema te badhA nirmaLa che yAvat pratirUpa che, bahu vizALa che, tathA moTA mahendrakuMbha jevA kahevAya che. (taitti jo vAtai 7mo vAre phudo sidicApa soDhA posTara navaraMtaravAhIno jattAmo ) A daravAjAonA DAbI ane jamaNI bAjunA dareke dareka upavezana sthAnamAM 16-16 nAnI nAnI khIMTIo kahevAya che (te NaM NAgadatA muttAjAlaMtarussiyahemajAlagavakkhajAlakhikhiNIghaTAjAlaparikkhittA ) zrI rAjaprazrIya sUtra: 01 148 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A khIMTIe mAtIenA vacce laTakatI mALAe temaja gavAkSAkAra ratna vizeSanA samUheAthI, ane nAnI ghaMTaDIonA samUheAthI cAmera vIMTaLAyelI che. ( abbhuggayA abhiNisiTTA tiriyasusaMpariggahiyA ahe pannagaddharUvA pannagaddha saMThANasaMThiyA savvavayarAmayA acchA jAva paDirUvA mahayA mahayA gayadaMtasamANA paNNattA samaLAvaro !) A badhI khIMTIe sAme nIkaLelI che. temaja bahAranI tarapha paNa nIkaLelI che, temaja tiyA~ga bhitti pradezeAvaDe A badhI sArI rIte majabUtIthI avala khita karavAmAM AvI che eTale ke bahu ja sArI rIte te badhI khIMTIe dIvAlanI ekadama adara ThAkelI che. jethI tee Amatema khasI zake nahiM A khIMTIe sIdhI ane lAMkhI hAvA badala AkAramAM te sapnA nIcenA bhAga jevI hatI, tee badhI ratnamaya che yAvat pratirUpa che, vizALa che, he zramaNa Ayuman ! ethI ja e badhI mATA hAthI dAMta jevI kahevAmAM AvI che (telugaM daMta bahave hiNsuttabaddhA vagghAriyamalladAmakalAvA nIlalohitahA lihsukkillmuttavanrAva dhAriyamanAmAvA ) te khIMTIenI upara evI keTalIka jAtanI mALAo laTakI rahI che je kALI dorIethI bAMdhelI che--gU thelI che. temaja te AmAMthI keTalIka mALAe te evI paNa che ke jee nIla, leAhita, pIta ane zveta dArAethI gU'thelI che. ( teLAmA tavanignasaMyUsanA sutrApayamaMDiyA mahihArauvasobhiyasamudayA jAva sirIe aIva 2 uvasobhemANA SivRtti ) A badhI mALAe seAnAnA AbhUSaNAthI bhUSita agrabhAgavALI che ane suvarNa patrAthI zeAbhita che A mALAonA samUho ghaNI jAtanA maNie temaja ratnAthI banelA evA vividha 18 seravALA nava seravALA evA ghaNI jAtanA hArothI suAAbhita che, ethI emanI zaiAbhA ja adbhuta che. e adbhuta zAbhAthI A badhI mALAe atyadhika zaiAbhita che, (tema~ na gALatALa zara annAbo sahita sohasa nAnaetarivADhIbo paLattA) A khIMTIAnI upara paNa sALa sALa khIMTIe kahevAmAM Ave che. ( teLa banavaMtA taM ceva nAva cavaMtasamALA vAttA samaLAko) he zramaNa AyuSman ! A badhI khIMTIe pUrvokta zrI rAjapraznIya sUtra : 01 149 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varNana mujaba yAvat mahAgajanA dAMta jevI kahevAmAM AvI che. A khIMTIonI upara ghaNAM cAMdInA zIkAo che. (teluLa jAvaMtanuM vAre cacamacA sivaIT Homtta) khIMTIonI upara aneka rUpAnA sIkAo hatA. (teluLa racavAmA; sAsu va vesTiyamo dhUvaSayo gunttA) A zIkAonI upara ghaNuM vajI ratnanI banelI dhUpaghaTikAo kahevAmAM AvI che (tamo baM dhUvaDIyo kAlA-gurupavarakudurukkaturukkadhUvamaghamaghAyamAnagaMdhudbhUyAbhirAmAo sugaMdhavaragaMdhiyAo gaMdhivaTTibhUyAo orAleNaM maNuNNeNaM maNahareNaM ghANamaNanivvuikareNaM gaMgheNaM te paese navo maMtA kapUrema 2 jiMdUti) kalAguru pravara kudruSka, turuSka A dhUpanI prasarelI sugaMdhithI ramaNIya evI te dhUpaghaTikAo uttama sugaMdhathI adhivAsita thatI gaMdhaguTinA jevI lAgatI hatI ane udAra, manojJa manohara ane ghANa tathA manane nivRttikAraka-eTale ke AnaMda ApanArI evI gadhathI potAnA niTastha pradezone comera dizAo ane vidizAomAM yAvat suvAsita karI rahI hatI. TIkAthadareke dareka daravAjAnA DAbI jamaNI tarapha dareke dareka upavezana sthAnamAM soLa seLa caMdana kalazonI katAra hatI. caMdanakalazenI A katAre pradhAna kamaLa rUpa AdhAra upara sthita che. AmAM suvAsita pANI bhareluM che. temaja caMdananuM lepana karavAmAM AvyuM che. emanI grIvA upara lAla raMgane doro bAMdhelo che. tethI e atIva sehAmaNuM lAge che. padma-sUryavikAsI kamaLa, ane u5la cadravikAsI kuvalaye A kalazo upara AcchAdana rUpe mUkavAmAM AvyAM che. A badhA kalazo sarvathA ratnamaya che temaja AkAza tathA sphaTikamaNinI jema atyaMta nirmaLa che. ahIM yAvat padathI "RLA pRSTA mRSTAH nIrajasaH, nirmalAH, niSpakAH niSkakaTacchAyAH, saprabhAH, samarIcayaH, sodyotAH, nIcA, mikaGTH" A pAThano saMgraha thayela che temaja A badhA kalazo pratirU5 che. A sarva padonI vyAkhyA 14 mA sUtramAM karavAmAM AvI che. A dareke dareka daravAjAonI DAbI ane jamaNI taraphathI dareke dareka daravAjAonI DAbI ane jamaNI taraphanI dareke dareka nedhikI-upavezanasthAnamAM laghuzaMkunI 16, 16 nI katAro kahevAmAM AvI che. A sarva nAgadaMtakhIMTIo-muktAjAlonA-muktAphala samUhanA madhyamAM avalaMbana-laTakatI senAnI mALAonA samUhathI temaja gavAkSAkara ratna vizeSonA samUhathI temaja kikiNI ghaMTAonA jAlathI-nAnI nAnI ghaMTaDIonA samUhathI romera pariveSTita che. A laghu zaMku zreNIo-acuddagata che sAmenI tarapha bahAra nIkaLelI che vagere-rUpamAM mUla arthanI jema ja zeSa kathana samajI zrI rAjaprazrIya sUtra: 01 150 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ levuM joIe. " chA kAva" mAM je yAvat para AveluM che. tethI " jJAna, dhRSTAH mRSTAH nIrajasaH nirmalAH niSpaMkAH, niSkakaTacchAyAH, saprabhAH samarIcayaH, sovatA prAsIyA, nIyA miHT: pratiH A pUrvokta pAThane saMgraha thayA che, samuha jJAva ! mAM je yAvat para AveluM che, tethI 'kuMvaranyonymsNpraaptaani, vAtaiH pUrvAvaradakSiNottarAgataiH mamda mandamejamAnAni ejamAnAni, pralambamAnAni 2 prajhaMjhAyamAnAni 2, udAreNa, manojena, manohareNa, karNamanonidarzavRttikaraNa, zabdena tAn pradezAn sarvataH samantAt ApUrayamantyaH 2' mA 5honA saMgraha thayo che. temaja "sIra jarUra 23vasomemALa driti" A padonI temaja "rUpoDakhyamaighAtAjIna" vagere padanI vyAkhyA pahelAM 22 mA sUtramAM karavAmAM AvI che. vAsaNo vagerene mUkavA mATe dorI vagerene laTakatuM sAdhana banAvavAmAM Ave che te zIkuM kahevAya che e ja vAta ahIM "zikaca" parathI prakaTa karavAmAM AvI che. turuSka eTale lobAna artha samajavo. "bApUnALAnava" mAM je yAvata pada AvyuM che tethI "kriyA atIvAtIvalapomanAra" A padone saMgraha thaye che A sarva padanI vyAkhyA pahelAnI jema ja samajavI joIe. sU. papa . teri v rAjAnaM 3mayo jANe" rUcAra sUtrArtha-(teri La vArA vamaLo jANe Tuko LiNakriyAI sojItta soDhA sAstramaMjiyA DivArIyo gumtta) te daravAjAonI DAbI-jamaNanI tarapha niSedhikIemAM (upavezana sthAnamAM) seLaseLa zAlabhaMjikAo (pUtaLIo) nI katAre zrI rAjapraznIya sUtraH 01 151 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevAmAM AvI che. (tano riAstramaMjhiyAno rITTiyAgo supaTTiyAgo mundrakriyAno orLAvirAvaLaro bAbAmapibaddhA muTriniksasumA ko) A badhI zAlabhaMjikAo (pUtaLIo) kaDA karatI batAvavAmAM AvI che. badhI sArI rIte pratiSThita karelI prakaTa karavavAmAM AvI che. sarva prakAranA zRMgArothI temane zaNagAravAmAM AvI che temaja temaNe je vastra paherelAM che te aneka jAtanA raMgathI raMgelAM che. ghaNI jAtanI mALAo temaNe paherelI che. emane madhyabhAga eTale ke kamara eTalI sAMkaDI batAvavAmAM AvI che ke te eka muThImAM ja samAviSTa thaI jAya. (sAmetrAnamagvari amuni jarUca saMkiya lIvara podarAmo) eka sAthe ekaja sarakhA banAvelA be mukuTonA jevA sarakhA geLa AkAra vALA, temaja bahu ja unnata, sAmenI tarapha vakSamAMthI bahAra nIkaLatA ane paripuSTa AkArathI yukta evA be vizALa ratnovALI temaja (rattAvaMto, siya ti, miravisagaparastha4haLaveljiyasiyA) rakta (lAla) netrAnta bhAgavALI kALA raMganA vALa vALI mRdu-komaLa, vizada-nirmaLa, prazasta lakSaNa yukta, paraspara saMzlepaNuM rUpa zebhana lakSaNavALA vAMkaDIo vALa vALI.) (rUrSi arovara......samuMdiyALo) zreSTha azoka vRkSathI jANe ke tarata ja utpanna thayelI hoya tevI (vAma ....sADhAbo ) DAbA hAthathI jemaNe azoka vRkSanI agrazAkhA jhAlI rAkhI che tevI ( adbhAsthi .....viTTiIhiM sUramALoviva) kaTAkSamAM AMkhe ardhI baMdha thaI jAya tevAM kaTAkSovALI eTale ke tiga rUpathI kaTAkSe pheMkanArI, ethI evI kAma ceSTAothI jANe ke denA manane pIDita karatI hoya tevI (vAllurokredira namanna vinnamALIno viva) netrAvalokana saMleSaNa vaDe paraspara kheda prApta thayelI (puri pariNAmo sAmavamuvAcALo caMpALo caMdromALAro 3+vivALo mALAno) pRthivInA pariNAma svarUpa jevI, haMmezA vimAna jevI, yukta candra jevA mukhavALI, cadra jevA vilAsI svabhAvavALI, ardha vibhakta caMndra jevA lalATa vALI candra karatAM vadhu AhalAdaka darzanevALI temaja ulakA jevI prakAza puMjathI camakatI, vinna ghanamaNIrUdvivaMta zrI rAjaprazrIya sUtra: 01 152 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teyaahiyayarasagnigAsAo, siMgArAgAracAruvesAo, pAsAiyAo jAva ciTuti) vIjaLInA kiraNa samUhothI temaja sUryanA camakatA tejathI paNa vadhAre prakAza vALI, zRMgAranA ghara jevI suMdara veSavALI, evI prAsAdIya yAvat pratirUpa zAla bhaMjikAo (pUtaLIo) temAM hatI mUla artha jevo ja TIkArtha samajavo. netrAvovana saMsTreSaH" ne artha A pramANe thAya che ke netrovaDe paraspara eka bIjAnI sAme jovAthI temaja paraspara AMkhe meLavavAthI paNa jANe ke pIDita thaI janArI te pUtaLIo hatI. temaja chelA yAvat padathI "nIyA, zrama pA, pratikAra, A padono saMgraha samajavo. A sarva padonI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI che. sU0 56 che 'te hiM ( tAjA samo pAse' rUtyavi | sUtrArtha-(seliM vaM vALa hamako pAse duho nitIsicANa sosa sosa nArAparivAro nAgo) te daravAjAonA DAbA jamaNI taraphanI nidhi, kImAM 16-16 jALIthI yukta evA ramya saMsthAnavALA sthAnavizeSanI paMktio che. (teLa gADhA vA sAvacaLAmaya vachI kAra paDikavA) A badhA jALa kaTaka saMpUrNa paNe ratnamaya che, nirmaLa che yAvat pratirUpa che. (haM jo pALe kamaLo re suNo nitIdiyA sosa sosa ghaMTA parivAhImo TimttA) A daravAjAonA dakSiNavAmapAzva bhAgamAM je naidhikIo che temAM soLa seLa ghaMTAo zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 153 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMktio (tAni je ghaMTA cAre vaLAva qv) te ghaMTAonuM varNana A pramANe che. ( ) jemake (i-LayAmarUgovaMTALo, varAmano TADhAbo, MALAmagamathA ghaMTAvAlA, vanaramarUla saMghAvyo racAmatho khUNo) A badhI ghaTAo jAMbUnadanAmanA suvarNa vizeSanI banelI che. temaja emanI aMdaranI ghaMTa vagADavA mATenI laTakatI je vastu che te vAratnanI banelI che. temaja ghaTAenA je pAzvabhAga che te ghaNI jAtanA maNionA banelA che temaja je zaMkhalAenA AdhAre e badhI ghaTAo laTakI rahI che te zrRMkhalAo tapanIya suvarNanI banelI che emanA doraDAo cAMdInA banelA che. (rANomAM ghaTAbo korAvyo mehassarAo haMsassarAo koMcassarAo sIhassAo, duiMhissarAo NaMdissarAo) A badhI ghaTAo pravAha yukta svaravALI che, megha jevA gaMbhIra svaravALI che temaja haMsa jevA svaravALI che. koMcanA jevA madhura svaravALI che, siMhanAda jevA svaravALI che, bherI svaravALI che, 12 jAtanA vAdyone dhvani je ekI sAthe karavAmAM Ave tenuM nAma naMdi che, naMdI jevA svaravALI che. temaja A naMdi jevA ja moTA zabdavALI che, maMju svaravALI che, maMjuSa-kamaLa svara susvaravALI temaja susvara dhaiSavALI che. A badhA vizezothI yukta te ghaMTAo (urAleNaM maNunneNaM maNahareNaM kaNNamaNa nivvuikareNaM sadeNaM te paese savvao samaMtA bApUnemALA re 2 vAva vidrari) udAra, manojJa, manahara, tathA kAna ane manane AnaMda ApanAra dhvanIothI AsapAsanA pradezone cAre taraphathI te ghaTAo vAraMvAra zakhita karatI rahe che. TIkAtha-te pUrvokta daravAjAonI jamaNuM ane DAbI bAjue je upavezana sthAno che. temAM soLa soLa ghaMTazreNIo che. A ghaMTAonuM varNana A pramANe che. A ghaMTAe jAMbUnada nAmaka suvarNa vizeSanA banelA che temaja emanI aMdara ghaTAo jemanAthI vagADavAmAM Ave che evI laTakatI laTakaNIo zrI rAjapraznIya sUtraH 01 154 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che te vAratnanI banelI che temaja A ghaMTAonA je pAzvabhAga che te tepanIya (svarNa) nI banela che. lokhaMDanI zRMkhalAonA sthAne te ghaMTAo cAMdInI zaMkhalAonA AdhAre laTakI rahI che temaja A zrRMkhalAomAM je dorIo che paNa rajata (cAMdI) nI banelI che. A ghaMTAomAMthI nIkaLatA avani pravAharUpe satata dhvanita thato rahe che. te sAva zAMta thaI jato nathI. vani jyAre ghaMTAemAMthI dhvanita thAya che tyAre meghanA je te gaMbhIra lAge che. haMsanA madhura vani je ja A ghaMTAone madhura dhvani che. kaucakSine svara jevo sAMbhaLavAmAM mIThe lAge che. jema siMha garjanA kare che temaja A ghaMTAo paNa jyAre vagADavAmAM Ave tyAre zabda kare che. temaja bherIne dhvani jema guru gaMbhIra thaIne nIkaLe che te ja A ghaMTAomAMthI paNa nIkaLe che. bAra jAtanA vAjAone ekI sAthe vagADavAmAM Ave ane je jAtano sammilitathayelo vini teomAMthI nIkaLe che ane AkAza temaja pRthivIne zabdathI gujita karI mUke che te pramANe ja A ghaMTAone ivani paNa AkAza ane pRthivIne gujita karI mUkato hate. ethI A ghaMTAone ivani bahuja moTethI nIkaLato hato ane chatAMe te vibhISikA janaka eTale ke bhaya utpanna karanAra nahIM hatuM. paNa te bahuja priya lAgatuM hatuM tene sAMbhaLIne zrotAone bahu ja apUrva AnaMda thata hato. e ja vAta susvara temaja susvaraSa zabdo vaDe prakaTa karavAmAM AvelI che A pUrvokta vizeSaNovALI te ghaMTAo pitAnA udAra-vipula, manez-zobhana, manaharamanaprasAdaka, ane karNa mano nivRti kAraka (kAnane atIva sukhada anubhUti karAvanArA ) davanithI daravAjAnI AsapAsanA pradezane sarva dizAe temaja vidizAomAM vyApta karatA yAvatuM sauMdaryathI vadhAre rUcikara lAgatuM hatuM. sU. pachI "tesiM sAra maco pAse rUtyAdi ! sUtrArtha--(tesinuM vAvALuM umaro re duho nizadiyA posTara 2 vAmarAparivAro paumttAgo) te daravAjAonA DAbA jamaNAM bhAganA dareke dareka upavezana sthAnamAM saLa seLa vanamALAe vanapakatIo hatI. (to zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 155 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaNamAlAo NANAmaNimayadumalayakisalayapallavasamAulAo, chppypribhujjmaannsohtariyALo sAphA bAra dikarAyo) te vanalatAe anekaprakAranA maNiothI banelA vRkSe temaja latAonA kisalaya-navIkuMpaLe-tathA sAmAnya pAMdaDAothI yukta che. bhamarAo vaDe te AsvAdyamAna che-eTale ke bhamarAo tenI upara besIne rasapAna karI rahyA che. te khUbaja sahAmaNI lAgI rahI che. ethI emanI zobhA addabhuta thaI paDI che. temaja te vanalatAe prAsAdIya, darzanIya, abhirUpa ane pratirUpa che. (tesi rAtALa samo pAse suzo nahirANa posTara rosTa gumttA) te daravAjAonI DAbI bAjunA dareke dareka upavezana sthAnamAM soLa soLa vedikA jevA prakaMThake che. (teLa caDhAvavuM joyaNAI AyAmavikkhabheNaM paNavIsa joyaNasayaM bAhalleNaM savva vayarAmayA acchA jhAva vivA) te prakaMThake aDhIse jana jeTalA lAMbA ane pahoLA che. temaja piMDabhAvathI te ra500 se jana jeTalA che. A badhA saMpUrNapaNe vajAya che, nirmaLa che. yAvat pratirUpa che. (teri naM 8TI kavara thaM ciM pAsAyavahesaTIpunatta) te dareka dareka prakaMThaka upara zreSTha prAsAdo kahevAya che. (te pAsAya vaDeMsagA aDDhAijjAiM joyaNasayAI uDDhaM uccatteNaM paNavIsaM joyaNasaya vikkhabheNaM abbhugayamUsiya pahasiyAviva viviha maNirayaNabhatticittA vAuchyavijayavejayaMtI pddaagcchttaarUchattaDhiyA tuMTI) A prAsAdAvataMsake (zreSTha prAsAdo) 250 yojana jeTalA UMcA che temaja 2500 ejana jeTalA vistAravALA che. emanAthI je sAmenI tarapha, badhI dizAomAM prabaLarUpI dIpti nIkaLe che tethI emapratIti thAya che ke jANe ke e badhA te dItithI ja baddha thaI gayA hoya. dhaNI jAtanA maNIo ane ratnanI racanAthI e sarve khUbaja addabhuta lAge che. temaja pavanamAM laherAtI vijaya vijayantI patAkA temaja chatrAticchatrathI ne alaMkRta che. 250 se jana jeTalI UMcAI vALA hovAthI te ekadama khUba UMcA che. (ALarasTamaglihNtsihraa, jAlaMtararayaNapaMjarummiliyavva, maNikaNagathUbhiyAgA, viysiysypttpoNddriiysisTamaracAddavaMndirA) ethI emanI uparanI Toce AkAzane sparzI rahI che. atizaya caLakATathI yukta havA badala eo evA lAge che ke jANe hamaNAM ja pAMjarAthI bahAra kahADavAmAM AvyA che. camaka A badhAmAM eTalA mATe che ke zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 156 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A badhAmAM eTalA mATe che ke emanA je gavAkSeA che teomAM zAbhA mATe vacce vacce baiDUya vagere ratnA gUMthavAmAM AvyA che. maNi temaja suvaNa A baMnethI banelA zikharothI Ae yukta che vikasita-zatapatra-kamaLa ane pu'DarIka-zvetakamaLa ane peAtAnI pratikRtinA rUpamAM eAmAM vidyamAna che temaja tilakaratna ane ardha candranA AkArAthI A badhA addabhuta thaI gayA che. ( nALAmaLiyAmAniyA aMto d ca sahA, tavaNijja vAluyA patthaDA, suhaphAsA sassirIyarUva pAsAIyA darIsaNijjA jAva rAmA ) ghaNI jAtanA maNienI mALAethI ee yukta hatA, suze bhita hatA. A badhA savazreSTha prAsAdo aMdara ane bahArathI cIkaNA (lIsA ) hatA. tapanIya seAnAnIvAlukA prastarothI, ee yukta hatA emanA sparza sukhada che, ee sarve zAbhAyukta AkArathI sa'panna che cittane prasanna karanArA che danIya che. abhirUpa che ane pratirUpa che. TIkA --te daravAjAonI baMne taraph je upavezana sthAne che te-dareke darekamAM seALa sALa vanamALAonI pakti che eemAM je vRkSo ane latAe che te badhI ghaNI jAtanA maNiethI khanelA che. emanA kisalayeA-kUMpaLA-palavA rAeAnA TALeTALA uDI rahyA che. ethI A badhI vanamALAe temanA vaDe A svAdyamAna thaI rahI che. emanI zAbhA adbhuta hAvAthI A badhI khUba ja sAhAmaNI lAgI rahI che. jonArAonA manane te ekdama peAtAnI tarapha AkRSTa karI le che. ethI ee prAsAdIya che temaja jovA gya heAvA badala darzanIya che. abhirUpa che ane pratirUpa che. A prAsAdAdika vagere padonI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI che. A daravAjAonI DAbI bAjue je upavezana sthAna che, te darekedarekamAM seLa sALa vedikArUpa prakaThA che. A praka ThakA la khAI temaja paheALAImAM 250 yAjana jeTalA che. temaja piDabhAvathI emanA vistAra 250 cAjana jeTaleA che A badhA vAnA banelA che. svacchatAmAM A badhA AkAza temaja sphaTika maNi jevA nirdeLa- accha-che. ahIM cAvat padathI 6 71: jI: dhRSTAH sRSTA, nainasa: nimatjhA, nirachAyA, satramA, samarIyA, socotA prAsATIyA, onIyA, midA:, padoMgRhIta thayAM che. A paTTInI vyAkhyA pahelA karavAmAM AvI che. A pIDhavazeSa prakapheAnI upara ja seALa sALa prAsAdAvata sake kahevAmAM AvyA che temanI lakhAI temaja paheALAInI khAkhatamAM sUtranA anu` spaSTIkaraNa karatAM ja badhI vigata kahI che. abhyudayanI sUcaka je vaijayaMtIrUpa dhajA hoya che--tenA mATe ahIM vijaya vajayatI patAkA zrI rAjapraznIya sUtra : 01 157 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdano prayoga karavAmAM Avyo che. ane chatronI upara je bIjA chatro hoya che te chatrAtirachatra kahevAya che. temaja chAttApatnajnaronmajhitA phuva" "padathI e vAta spaSTa karavAmAM AvI che ke A dareke dareka prAsAdAvataMkanA gavakSeAmAM addabhuta zobhAnI vRddhi mATe vairya vagere ratno jaDelAM che. A ratnonI camakathI A badhA prAsAdAvataMsako evA lAge che ke jANe hamaNAM ja pAMjarAthI kahADavAmAM AvyA che. jema peTImAM mUkelI kaI vastu abhaDADa, zebhA saMpanna rahevAthI jyAre bahAra kADhavAmAM Ave che tyAre navI jevI ja lAge che-temaja A badhA paNa evA ja lAgatA hatA. tilakaratnamastakanyasta viduvizeSa-ke je zobhA mATe bhIMta vagere para mUkavAmAM Ave tyAM mUkelA hatA temaja zobhA mATe daravAjA vagere upara addha candranA AkAra paNa hatA "nava rAma" padathI ahIM e vAta sUcita karavAmAM AvI che ke jema yAnavimAnanA varNana prakaraNamAM antabhUminuM varNana uparyuklokanuM varNana, siMhAsananuM varNana, tenI upara vijaya duSyanuM varNana vAMkuzanuM varNana ane muktAdAmanuM varNana karavAmAM AvyuM che temaja ahIM paNa A badhAnuM varNana samajavuM joIe. A badhuM varNana 20 mA ane 21 mA sUtramAM karavAmAM AvyuM che temaja prakaMThakanI davAonuM chatrAtinuM varNana prakaraNanI jemaja ahIM jANI levuM joIe. e sU0 58 che 'tesi Na dArANa ubhayo pAse' ityAdi / sUtrArtha-(tekSiA rALa mA pAra rosTara to toLar quT) A daravAjAonI jamaNI DAbI tarapha ja svazana sthAne che te dareke darekamAM bheLa zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 158 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sALa tAraNA kahevAmAM AvyA che. A badhAM tArA ( nAmanimayA, nALAmanimajI haMmemu LividyumniviTA jJAna paramatya) ghaNA prakAranA maNiethI batAva vAmAM AvyAM che. temaja ghaNA prakAranA miNaethI banelA thAMbhalAenI upara nizcala rUpathI sthita che. yAvat utpalahasta che. (tettinuM pajJeya 2 pulo to to mAru maMniyAe phaLo) A tArAmAMthI dareke dareka tAraNAnI sAme babbe zAla bhaMjikAe ( pUtaLIA ) che ( naTMA heTThA tava ) zAlabhaMjikAonuM varNana jema 56mAM sUtramA karavAmAM Avyu che temaja ahIM paNa samajavu` joie. ( seliMga toranALa purA to te nAvatA khattA nahA haiThThA nAyarAmA ) A tAraNAnI sAme babbe nAgadA che 56 mAM sUtra pramANeja ahIM paNa badhuM vaNa na dAma sudhI samajavuM joIe (tesiMga toLALa puro to to casaghADA, rAcasaMpADA, narasaMSADA, zinnasaMghADA. vipurisalapADA, moravasaMSADhA, rAdhavasaSADA, rasamasaSADA, sadyaLAmA lacchAnAva kinA) te tAraNAnI sAme babbe hayasa brATa------azvayugma, khabje kinarayugma babbe kipurUSayugma mahAraga yugma, khakhkhu gandhava yugma babbe vRSabha cugma che, A badhAM sa`pUrNa paNe ratnamaya che, nirmaLa che, yAvat pratirUpa che. (vaM vaMsIlo yodgo, mittuLAklR') A pramANe ja babbe zreNIe che, khabbe vIthie che ane khabbe strI puruSanA yugma che. ( tertti naM soranALa pulo to jo paramaco, gAya sAmayAo) temaja A tAraNAnI sAme babbe padmalatAe che yAvatA babbe zyAmalatAo che. ( nidha mumiyAbo nAva savvacaLAmaco bachAnAva paDavA) A badhI latAe hamezA puSpavatI khanI rahe che. yAvat sarvAMthA ratnamaya kahevAmAM AvI che. ane te bahu ja niLa che yAvat pratirUpa che. (teri na toLALa puro to to vinA sociyA vaLattA, savacaLAmayA acchA nAva paDavA) A tAraNAnI sAme khakhkhuM krisauvastikA kahevAya che. A badhAM paNa ratnamaya che, nirmALa che. yAvat pratirUpa che. (teti NaM toraNAnaM purao do do caMdaNakalasA paNNattA teNaM caMdaNakalasA varakamalapaTThANA zrI rAjapraznIya sUtra : 01 159 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taheva sinuM toraNA puNo ho ho umaMga voLA) A badhA toraNonI sAme babbe caMdana kaLaze kahevAya che. A caMdana kaLaze suMdara kamaLanI upara mUkavAmAM AvyAM che. A tAraNenI sAme babbe bhiMgAra bhaMgAra kahevAmAM AvyAM che. (te je miMjA vAlama vALA) A bhaMgAro suMdara kamaLa upara pratiSThita che. (Ara mA mattA mudamtti samav gowttA samajAvo) yAvat he zramaNa he AyuSmana ! A bhaMgAra matta gajarAjanI mukhAkRti jevA che. TIkArNa-pUrvokta daravAjAomAMthI dareke dareka daravAjAnI jamaNI temaja DAbI tarapha je eka eka upavezana sthAna che temAM bheLaseLa toraNo aneka jAtiya maNionAM banelAM che. temaja aneka maNimaya staMbhenI upara sthira rUpamAM gaThavelAM che. ahIM yAvat padathI "vividha muttAkapocitta vividhatArA cittA" thI mAMDIne "utpa4hatAH " sudhInA 13 mA sUtrokta padone saMgraha thaye che. A muktAntara vagere padonI temaja padmahastaka padonI TIkA tyAM ja karavAmAM AvI che. tathA A pade sivAyanA je pade A pAThamAM AvyAM che te badhAMnI TIkA meM aupapAtika sUtranI pIyUSavarSiNI TIkAmAM karI che. te sarva jijJAsuo tyAMthI jANI zake che. A pramANe te toraNemAMthI dareke dareka teraNanI sAme babbe zAlabhaMjikA (pUtaLIo ) hoya che A zAlabhaMjikAo viSenuM varNana 57 mAM sUtramAM karavAmAM Avela varNana pramANe ja samajavuM joIe temaja khIMTIo upara je pAMcavarSonI mALAo kahevAya che. temanuM varNana paNa 56 mAM sUtramAM karAelA varNana pramANe ja ahIM paNa samajavuM joIe. jJAva rAmar" pada vaDe eja vAta spaSTa karavAmAM AvI che. tAtparya A pramANe che ke A badhuM varNana 56 mAM sUtramAM karavAmAM AvyuM che. tethI badhA pAThakee tyAMthI ja jANI levuM joIe. bAkI rahelA badhA padone artha mUlArtha pramANe ja samaja. "sadavaracanAmacA arachA vAva" mAM je yAvat pada che tethI A "kastrA, , pRSTA, mRthA, nIravatA, nirmA, niq, nikaTarachAyA, samaja, samIra , sozotA, sAhIvA, nIyA, niravA" pATha saMgrahIta thayo che. A pAThanA padenI temaja "pratira" padanI vyAkhyA 14 mAM sUtramAM karavAmAM AvI che. "to ro pattamAcAno gAva" mAM zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 160 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAvat pada che. tethI nAte, zote, campa jIte, bAtrate, varate, vAsantijIte, timute, kutarute ' A padeAnA saMgraha thayA che. 'nityaM mavRti, nityaM pallavite, nityaM stabakite, nityaM vinamite nityaM praNamite, suvibhaktapratimaJja yavata ghare, NityaM kusumita-mayUrita - pallavita - stabakita - gucchita - gulmita yamalita yugalita vinamita - praNamita - suvibhaktamavata sakadhare, sampiNDita dRpta. bhramara madhukarI prara parijhIyamAnamattavanumAsavomanunumAyamAna nuMnadezamALe ' A padone saoNMgraha thayA che. A padonA artha aupapAtika sUtranI TIkAmAMthI paNa jANI levA joIe. temaja 'chaijJAva' ahIM yAvat pathI pUrvokta lakSya vagere padonA sa'graha thayA che. A badhA padonI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI che. candrana kalaza suMdara kalazAnI upara tevI ja rIte gAThavelA che. Ama je kahevAmAM AvyuM che, tethI ahIM ' tathaiva'padathI 56 mAM sUtranA A viSaya saMkha dhI vananuM grahaNa samajavu* joie. 'mR`gAra' zabdanA artha jhArI thAya che. ' varmavarUTvALA nAva" mAM je yAvat pada Avelu che tethI pa6 mAM sUtramAM AvelAM 'sumitraravArivULo: ' vagere lazAnA vizeSaNeAnuM grahaNa karavAmAM Avyu' che. A sarvAM padonI vyAkhyA te sUtramAM ja karavAmA AvI che. / / sU. 59 // * teptinuM toranALa puchyo 'rUsyAti / sUtrA--( tetti na toranA pulo to to bAyaMsA vaLattA) te dareke dareka tAraNanI sAme babbe dA ( arIsA) kahevAya che. (sesina bAyaMsAna rUmecANave vaLAvAse vaLatte) te ghaNAnuM varNana ahIM A pramANe karavAmAM Ave che. ( tanA) jemake (taniAmacA vAMTA, vecimacA thamA, vAmathA pheTavALA, nAnAnimayA navA baMmayA maMDA ) A darpaNAnA je pITha che te tapanIya maya che, eTale ke je sthAne upara te mUkelA che te sthAnA suvarNInA khanelAM che. tenA thAMbhalAo vaiya miNanA banelA che. tenA dvAranA avayaveA paNa vaidU maNinA banelA che. aneka maNienA temanA kaMThAbharaNa vizeSa banelA che, temanA ma`DapeA aMkaratnanA banelA che. (laghulica nimmahAd zrI rAjapraznIya sUtra : 01 161 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chAyAe samaNubaddhA, cadamaMDalapaDiNigAsA, mahayA mahayA addhakAyasamANA paNNattA samaMTS) te darpaNa ghasAyelAM na hovA chatAe svAbhAvika rIte nirmaLa prabhAthI cukta rahe che temaja vRtta ujajavaLa havA badala caMdra maMDaLa jevAM lAge che. te bahu ja vizALa che tethI he zramaNa AyuSyan ! teo ardhA zarIranI jeTalA kahevAya che. (tehiM baM to puro ro ro vaphAnAma thA gutta, achata dariyAtritaMdurusaMdipasiMgor rUva niti) A teraNamAMthI dareke dareka tAraNonI sAme babbe vajAnAbhasthAla-ke jemane madhyabhAga vajaratna jaDita che evA thAla-pAtra vizeSa kahevAya che. A sarve vajInAbha sthAlo nirmaLa svaccha traNa vAra khAMDIne sApha karelA zAli taMDulathI bharelA che. ane pAtranI jema che. (saMdava vUcamacA, kAra DivA, mA narcA ra vAjI samAja guttA samaLAso) he zramaNa ! AyuSyan ! A badhA vAnAbha sthAle sarvAtyanA jabUnada nAmaka suvarNa vizeSanA banelA che. yAvat pratirUpa che temaja bahuja vizALa che ane rathacakanI jevI goLa AkRti vALA kahevAya che. (tela La tori purazo to to pANo pUomttAlo) A badhA toraNonI sAme babbe nAnA pAtra kahevAya che. (achAparisthAo, virLAmaNa vaMcavA - rasa radUgioro viva vidUti ) A nAnA nAnA pAtra nirmaLa jalathI paripUrNa che, ethI pAMca jAtanA anekavigha maNi jaTita hovAthI A badhA pAtra harita varNavALA suMdara phaLathI bharelA hoya tema dekhAya che. (satraracaTmiio acchAo jAva paDirUvAo mahayA mahayA gokaliMjara cakkasamANIo pnnnnraMgo) A badhA nAnA pAtro sarvathA ratnamaya che, nirmaLa che, yAvat pratirUpa che, pRthula che ethI ja he zramaNa AyuSyan ! gAyane cAra jemAM mUkavAmAM Ave che tevA vAMsanA TopalA jevA geLa AkRtivALA kahevAya che. (tesiM torALa puro ro ro supara paumttA) A toraNonI sAme babbe supratiSThaka kahevAya che (bALavi vasAhanamaMrirUcI, phuva vidruti ) e supratichake nAnA prakAranA prasAdhanAnA sAdhanabhUta sarvoSadhi vagere upakaraNa vALA pAtrothI bharelAnI jema lAge che. (saravALAmAM achI vAva parivA) eo badhA sarvAtmanA ratnamaya che, nirmaLa che yAvat pratirUpa che. (haM tora zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAnuM puddho ro ro maLohiyALo, vaLattAbo) te tAraNAnI sAme babbe manAgulikAe-Asana vizeSa kahevAya che ( tAlu na maLoDuniyAsu vave suvAva RNA gaLattA ) te manAgulikAo-AsanA para cAMdI temaja sAnAnA banelA ghaNA pATalAe kahevAya che. (teni naM suvaLaruvamammu ostu vandva vacarAmA nA tathA battA ) te seAnA temaja cAMdInA banelA pATalAemAM ghaNAvAratnanI khIlIA ThAkelI che tema kahevAya che. (temu La varAmakhuM LAgavatasu va vacAmA ziALA vaLattA) vajraratnanI khIlAnI upara ghaNA vAratnanA banelAM zIkAe bheravelAM che tema kahevAya che. (temu aaN trAmasusinesu visuttasikkgvtthiyaa nIlasUttasikkagavatthiyA lohiyasuttasikkagavatthiyA haaliddsuttsikkgpathiyA muvi suttatithiAvattve vAyarA vaLattA) te vAratnanA zIkAonI upara zIkAomAM bAMdhavAmAM AvelA kALA dorAvALA, zIkAmAmAM bAMdhavAmAM AvelA nIlA dorAvALA, zIkAmAM bAMdhavAmAM AvelA rAtA dorAvALA zIkAmAM bAMdhavAmAM AvelA pILA ane zIkAe mAM bAMdhavAmAM Avela sapheda dorAvALA ghaNA vAtakaraka-kalaza vizeSa mUkelAM kahevAya che. ( save vaidahiyamA acchA sAva phinA) A badhA vAtakaraka-kalaza vizeSa----vaisUrya maya ane nirmANa cAvat pratirUpa kahevAmAM AvyA che. (temiLatoranAnaM puro Dhoro cittAcaLa daMDanA paLattA) te tAraNAnI Ame babbe adbhuta ratnakaraDakA kahevAya che. (senAnAmaNa ranno cAlucitte rayaNakaraMDae ve ruliyamaNiphaliha paDalapaccoyaDe sAe pahANa te pae se savvao samaMtA obhAsai ujjovei tAvei pabhAsei ) che khaMDanA adhipati rAjAnI adbhuta ratnara'Daka vaiDU maNi ane sphaTikamaNathI AcchAdita thayelI chabI peAtAnI prabhAthI AsapAsanA pradezeAne cAre tarapha dizAmAM temaja vidiziemAM prakAzita kare che. udyotita kare che, tApita kare che. prabhAsita kare che. ( evameva te vi cittA rayaNakaraMDagA sAe pabhAe te paese savvao samaMtA obhaasaMti, ratnovRtti, tAvRtti mAetti ) temaja te tAraNanI sAme ke lAratna mU zrI rAjapraznIya sUtra : 01 163 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karaMDaka paNa pitAnI prabhAthI pitAnI AsapAsanA pradezane sarva dizAe temaja vidizAomAM prakAzita kare che, udyotita kare che, tApita kare che, prabhAsita kare che. ( tesiM NaM toraNANa purao do do hayakaMThA gayakaMThA, narakaMThA kinnarakaMThA kiMpurisakaMThA, mahoragakaMThA gaMdhavvakaMThA, usabhakaMThA, savvarayaNA mayA acch| jAva paDirUvA) te taraNenI sAme babbe ghaDAnI AkRti jevA ghoDalAo kahevAya che. A pramANe ja babbe gajakaMTha, narakaMTha kinnarakaMTha, jhiMpuruSakaMTha mahAragaTha gaMdharvakaMTha ane vRSabhakaMTha kahevAya che. A badhA hayakaMTha vagere sarvAtmanA ratnamaya che. acha-nirmaLa yAvat pratirUpa che. (teNu nuM cavANuM sAva samaeahu do do pupphacaMgerIo mallacaMgerIo, cuNNacaMgerIo, gNdhcgeriio,vtthc'geriiko, bAmaNavaMto, siddhaOo , DhomAcaMkI pattA cho) te hayakaMThethI mAMDIne vRSabhakaThA sudhInA badhA upara babbe puSpa mUkavAnI chAbe cUrNa mUkavAnI chAba, gaMdha mUkavAnI chAbe, vastra mUkavAnI chAba, AbharaNa mUkavAnI chA bo ane lema hastacaMgerikAo (chA) kahevAya che. (savanacaLAmayAmo achALo nA parivAro) A badhI caMgerikAo (chAbe sarvathA ratnamaya che. nirmaLa che yAvat pratirUpa che. (tA; i gworiyA, jJAva TomasthApivAyuM do pupphapaDalAiM jAva lomahatthapaDalagAI savvarayaNAmayAiM acchAI jAva paDirUvAI) A puSpa caMgerikAo ( chAbe) thI mAMDIne lemasta caMgerikAo (chA ) sudhInI sarva caMgerikAo (cha) nA mAM para babbe puSpa paTalaka- puSpathI banelA AcchAdana vizeSa (DhAMkaNAo kahevAya che. A badhA pATala (DhAMkaNAo) sarvathA ratnamaya che. nirmaLa che, yAvat pratirUpa che. (tefi r toraNA puro ho ho rahAsanA pUomttA) te taraNenI sAme babbe siMhAsana kahevAya che. (tesiM be sIhAnAbaM vaUTyo nava rAmA ) te siMhAsanonuM varNana pahelI dAma (mALAo) nA varNana sudhI pahelAMnI jema ja samajavuM joIe. (teri laM torALa puro ro ro paHcA chattA vaLatta) te toraNanI sAme zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 164 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ babe cAMdInA chatro kahevAya che (te i chattA vevimaru vaMdA, saMvULacarniyA, vairasaMdhI, muttAjAlaparigayA, aTTasahassavarakaMcaNasalAgA, dddrmlyysugNdhisvvouysumistrachAyA gaMDhamatticitta caMdArAvamAM) te cAMdInA chatro vaiDUryamaNinA vimala (svaccha) dAMDIvALA che. A chatronI kaNikAo jAMbUnada nAmaka suvarNa vizeSanI banelI che. emanI saMdhIo vAratnanI banelI che. emAM mukatA jAlathI pariveSTita che. A badhAmAM sonAnI banelI 1008 zAlakAo che. emanI chAyA pracura zrIkhaMDacaMdananA jevI sugaMdhathI yukta che, temaja zItalaguNathI yukta che. A badhA chatro svastika vagere ATha maMgalonI racanAthI yukta adabhuta che. temaja candranA AkAra jevA goLa che. (tesinaM torabari puro ro ro rAmarAjo paNNattAo-tAo NaM cAmarAo cadappabhaverUliyavayaranANAmaNirayaNakhaciyacittadaMDAo) te taraNenI AgaLa babbe camare kahevAya che, A badhA cAmare candrakAMta maNi. viDUryamaNi ane vajIratna vagere aneka maNiothI yukta dAMDIo vALA che. chatroMnI dAMDIe vividha varNavALI havA badala addabhuta zebhA dharAve che. A camanA je vALa che, te bahu ja lAMbA che ane sUkSama che ane A badhA vALa cAMdInA banelA che. A vAta (sudumaracalIvAtrAma) A padavaDe prakaTa karavAmAM AvI che. (saMvaM camacamahAkuMvaMnisA) A sarva camare zaMkha, aMka, kuMda, karaja ane mathita amRta phena puMja jevAM zubhra (ta) varNavALA che. (vacanAmacAlo chAbo sAva TikavAna) temaja sarvathA rajatamaya che ane achA nirmaLa yAvata pratirUpa che. (te ii dori puro ro ro tejInamuIII zroksamuITT pattasamuggA, coyagasamuggA tagarasamuggA elAsamuggA hariyAlasamuggA, hiMgulayasamuggA maLasirAmu saMtAna mujA, sadaghaurrmacA, cha nava vivA) A badhA te raNenI sAme babbe tela samugo-suvAsita telathI bharelA saMpuTe, babbe keSTha samugo, babbe patra samudrago, babe coyaka samudago, babbe tagara samudago balba haritAla samudrage balba elA (elacI) samudgo, babbe mazilA samudra ane babbe aMjana samudago kahevAya che. A badhA samudrage sarvathA ranamaya che, nirmaLa che, yAvat pratirUpa che. zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 165 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkArya-A sUtrane TIkArtha mUlAI jevo ja che. paNa jyAM jyAM kaMIka samajavA jevI savizeSa vastu jaNAI AvI che tenuM spaSTIkaraNa ahIM karIe chIe Adarzo (darpaNa) nA prakaMThakothI ahIM pITha (Asana) vizeSa samajavuM maMDaLa zabda ahIM pratibiMba sthAna mATe prayukta thayela che ane te darpaNa rUpa che. (samarasa) A pada ziSyanA saMbodhana mATe prayukta thayela che. "saThavavaMtULacamacI nAva" mAM je yAvat para AveluM che tethI ahIM "cha" padathI mAMDIne "mikA" sudhInA padono saMgraha thayo che. A padanI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI che. manogulikAonI upara je pATalA vizeSa kahevAmAM AvyA che, te pIThikA nI cikavaNatA mATe temaja daDhatA vigere mATe patrakAra rUpamAM kahevAmAM AvyA che. "zomAruM unno ve, tAve, pramANe" vagere A badhAM pado samAnArthaka che, paNa ahIM je A padono svataMtra rIte prayoga karavAmAM AvyuM che te atizaya rUpathI prakAza pradarzana mATe karavAmAM Avyo che. sugaMdhipatranuM nAma patra ane sugaMdhidravya vizeSanuM nAma cAyaka che elA elacInuM nAma che. "mara' pada pachI jyAM jyAM gAya" pada AvyuM che tethI dareke dareka sthAne "accha" thI mAMDIne "nAva" sudhInA pratirUpAntaka padono saMgraha thayo che tema samajavuM joIe | sU0 60 | rimeLa vimAne" rUTyA ! sUtrArtha--(rimeLe vimAne) sUryAbhavimAnamAM (gme tAre) dareke dareka daravAjAmAM (badraya . sAM 2 miksathALa , uMcALa. chattajJAnaM rijhalsayA saLijjA, rIkSA, varamALa) 108 eka se ATha caka devajAo cakAMkita davAo che, 108 eka so ATha mRgadhvajAo mRgAMkita davAo che. 108 garuDadhvajAo-garuDAMkita davAo che. 108 kaucazvajAo-koMcanAmaka pakSi vizeSathI aMkita dhvajAo che, 108 eka so ATha chatra davAo chatrAMti vijAo che. 108 eka so ATha RkSa vijAo-RkSa rIcha -nAme jaMgalI pazuvizeSathI aMkita vijAo che. 108 eka se ATha zakuni vijAo pakSi aMkita dhvajAo che, 108 eka se ATha siMhadhvajAo-siMhAMkita davAo che. 108 eka se ATha vRSabha devAo balIvanA cihnathI aMkti zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhvajAe (aTTasayaM vaicALa visALa navavekaLa vameva sapuvaraLa mUriyAme vimALe meLe vAre. basIya baddI nasla mavad tti mavAya) 108 saphedavadhu vALA temaja cAra dAMtavALA hAthInA cihnathI akti dhvA che, A pramANe sUryabhavimAnanA dareke dareka dvAramAM cakradhvajathI mAMDIne nAgavara ketu paMta sarva vrajAe 1080 eka hajAra ezI che. evuM tItha devAnu temaja gaNadharAnuM kathana che (temA mArALa meLe yAre vaLavuM 2 momA nannA, temina momALa bhUmimALA ujjoyA ca mALiyaththA) te daravAjAmAMthI dareke dareka daravA jAmAM 65, 65 bhauma uparagRhA kahevAmAM AvyAM che. e upagRhAnA--candrazALAonA kathana mAM bhUmibhAga temaja ullokanuM paNa kathana samajavuM joie. ( tepti na momALa vahumAve mANa pattaruM vatteya sAmaLe patte ) te uparigRhAnA kharAkhara madhyabhAgamAM dareke dareka upagrahamAM sUryAbhadevanA mATe upavezana cAgya eka eka siMhAsana che tema kahevAya che. ( sIddAsaLa vaLo saparivADo avarasetu momenu, patteya jJeyaM aAsaLA vaLattA ) ahIM saparivAra siMhAsaneAnuM varNana samajavuM joI e. temaja bAkI rahelA dareke uparigRhamAM bhadrAsanA kahevAya che. (tesina dvArAnuM vinAnArAmojInavirdi caLedivasomiyA-ta nArayaLadidhanA sTriai) e daravAjAenA uttamAkArI-daravAjAnI upa2nA bhAgA 16 jAtanA ratnathI zeAbhita che. kaketana vagere sAmAnya ratnAthI mAMDIne riSTa sudhInA ratneAnuM varNana ahIM samajavuM joI e. ( tetti na tArAna kavi aTThaTTu maMgA saphLayA nAva chattArUOttA ) te daravAjAonI upara ATha ATha maMgalaka dhvajAo sahita yAvat chatrAticchatro che. ( vameva saputvavareLa mUriyAme vimALe cattari vArasahasA mayaMti ttimaTlAya) A pramANe sUryabhavimAnamAM cAra hajAra dvArA che, tema tIrthaMkara tathA gaNadharoe kahyuM che. ( sUriyAmala vimALaphsa ciitta paMca paMca noLacArU' gavAhAt jJAti naLasaMDA vaLattA ) sUryabhavimAnanI cAre dizAomAM pAMcasA pAMcase yeAjananA zrI rAjapraznIya sUtra : 01 167 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vistAramAM cAre dizAemAM vana' kahevAya che. ( te nA) A pramANe che. (soLavaLe, satta vaLavaLe paLavaLe, cAvaLe ) azekavana samapaNuM vana, caMpakavana ane Amravana (musthimAM sovaLe, tALinuM sattavaLavaLe, pazcimeLa pavanavane uttareLa sUcaLavaLe ) pUrva dizA tarapha azAkavana che, dakSiNa dizAtarapha sasapa vana che. pazcima dizA tarapha caMpakavana che ane uttara dizA tarapha Amravana che. ( te na vana saMDAsAnArU adyaterasanocasacasaRApha' AyAmeLa noyaLasArUM' vizvameLa' jJeyaM patteya pAparavivattA jijjA, vizabdomAsA ) e vanaSaDA AyAmanI apekSAe 12 lAkha yeAjana karatAM paNa kaMika vadhAre che ane viSNubhanI apekSAe pAMcaseA ceAjananA che. e badhA vanA svataMtra rIte prakArAthI prariveti che. ane kRSNa temaja kRSNakAMtivALA che, ( yiA, riyomAlA, rIcA mIyomAlA, niddhA, nidghomAsA tinnA, tintromAsA jindA, jiddachAyA, nauA, nIru cchAyA, hariyA, hariyacchAyA, sIyA sIyacchayA, niddhA niddhacchAyA ghaNakaDitaDitacchayA rammA maddAma-nilamUcA) harita che. harita kAMtivALA che, zIta svarUpa che, zIta krAMtivALA che, snigdha che. ane snigdhakAMti che. tIvra che ane tIvra avabhAsavALA che. kRSNa che, kRSNa chAyAvALA che. nIla che, nIlIchAyAvALA che, lIlAM che. lIlI chAyAvALAM che, vRkSAnI zAkhAe paraspara ekabIjA vRkSeAnI sAthe bhegI maLelI che. e vanaDA mahAmetheAnA vizALa samudAya jevA lAge che. ( te na pacavA mUmaMto varasaDa vaLo) e vana DenA vRkSeA pRthvInI aMdara UMDI paheAMcelI meATI mATI jaDAvALA che, vagere rUpathI ahIM vRkSAnu varNana samajI levuM joIe. A pramANe A vanaSa`DAnu varNana che. TIkA -- sUryabhavimAnanA dareke dareka daravAjAmAM 108 cakradhvajAe che, eTale ke dhvajAomAM cakranu' cinha banelu' che ethI ja emane cakacihnita heAvA badala cakradhvajAe kahevAmAM AvI che. A pramANe ja bIjI vAemAM paNa te te cihno thI yukata hevA badala tattanAmadheyatA jANavI joie 108 thI mRgAMkti dhvajA zrI rAjapraznIya sUtra : 01 168 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che 100 RkSa (rIcha) dhvajAe che. 108 zakuni dhvajAe che. 108 siMha dhvajAe che. temaja 108 vRSabha dhvajAo che. 188 sapheda ra'gavALA ane cAra dAMtA vALA zreSTha nAgA (hAthI) nA cinhAvALI nAgava2 vajAe che. A pramANe sUryobhavimAnanA dareke dareka dvAramAM cakradhvajAe sudhI badhI davAo 1080 che. Ama tIthaMkara ane gaNadhara davAe kahyuM che. te dvArAmAMthI dareke dareka dvAramAM 65, 65 bhauma-uparagRha --che. e uparigRheAnA bhUmibhAga ane ulleAka (caMdaravA) ahIM abhISTa che. ethI cAna--vimAnanA prakaraNamAM je pramANe enu varNana karavAmAM AvyuM che. temaja ahIM paNu samajavu joie. 21 mAM sUtranI TIkAmAM emanu` varNana karavAmAM AvyuM che. e sarvAM uragRhAnA bahumadhya dezabhAgamAM dareke dareka uparigRhamAM sUryobhadevanA mATe besavA yAgya eka eka siMhAsana kahevAya che. e siMhAsaneAne lagatuM varNana paNa 21 mA sUtramAM karavAmAM Avyu che. saparivAra siMhAsananu varNana eTale vijaya dRSya. tenA madhyabhAgamAM aMkuza, sukattAdAma ane muktadAmane vIMTaLAMyelI khIjI muktAmALAe vagere sa` siMhAsanane lagatu kathana 22 mA. sUtramA karavAMmAM AvyuM che. avazeSa eTale ke je uparagRhAmAM siMhAsanA nathI evAM dareke dareka uparigRheAmAM bhadrAsanA kahevAya che. e sarva bhadrAsaneAnu varNana 22 mA sUtramAM karavAmAM Avyu che. e dvArAnI upara je AkAra che--bhAga che te 16 prakAranA kaketana vagere ratnAthI alaMkRta che, te sALa jAtanA ratnA A pramANe che-1 sAmAnya ratna kaketana vagere, 2 vajraratna 3 vaiDU ratna, 4 leAhitAkSaranA 5 masAragalaratna 6 haMsagarbha, 7 pulAka, 8 sauga'dhika, 9 jyAtirasa, 10 a'jana 11, aMjana pulaka, 12 rajata, 13 jAtarUpa, 14 aMka, 15 sphaTika, A sArA ahIM cAvat pathI gRhIta thayAM che. 19 muM ratna riSTa che, jenuM kathana sUtramAM karavAmAM AvyuM ja che. A badhAnI vyAkhyA 5 mA sUtramAM karavAmAM AvI che. e dvArAnI upara ATha ATha magalakA che. ATha maMgalakA A pramANe che--svastika 1, zrIvatsa 2, na'krikAva 3, varSoMmAnaka, 4, bhadrAsana pa, kalaza 6, matsya che. ane darpaNa 8. yAna--vimAnanA 8 tAraNeAnI jema emanepaNa samajavAM joie. emanu varNana 14 mAM sUtramAM karavAmAM AvyuM che. e ATha ma'galakA - kRSNa nIla leAhita. hAridra ane zukala A pAMca vaNu vALI dhvajAethI zAbhita che. ahIM yAvat pathI 6 acchAH, zlakSNAH, ruppapaTTAH, vajramayadaNDAH jalajAmalagaMdhikAH zrI rAjapraznIya sUtra : 01 169 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "" suramyAH prAsAdIyAH, darzanIyAH, abhirUpAH pratirUpAH teSAM toraNAnAmupari bahUni A pAThanA sagraha thayA che. chatrAtitra' nu vaya 14 mA sUtramAM karavAmAM AvyuM che. sUryabhavimAnamAM kuLadvArA cAra hajAra che. tIrthaMkara temaja gaNadharAnu AvuM kathana che. sUryabhavimAnanI cAre dizAomAM pAMcaseA pAMca sA yeAjana jeTalA vistAMramAM ghaNAM jAtIya uttama vRkSeAthI yukata cAra vanaSa`De che. azAkavana-e vanamAM phakta azAka nAmaka vRkSeA che. ethI e vananu nAma azAkavana paDyu. che. sasapavana-e vanamAM sakSaNa nAmanA ja vRkSeA che, ethI e vananuM nAma sapta che. capakavana e vanamAM ca'pakanA vRkSeA che. ethI e vananu nAma ca'pakavana che. cUtakavana-e lanamAM AMbAnA ja vRkSA che ethI e vananuM nAma Amravana evu pADavAmAM Avyu che, e vanAmAMthI je azAkavana che. te pUrva dizAmAM che, sasapa`vana dakSiNa dizAmAM che, ca'pakvana-pazcima dizAmAM che ane Amravana uttara dizAmAM che. e vanaSa DA AyAmanI apekSAe 12aa lAkha yAjana karatAM kaika vadhAre che ane vistAranI apekSAe pAMcaseA ceAjana jeTalA pramANa vALA che. e dareke dareka vanaDa prAkAra (dIvAla) thI parivati che. jinhA, oimAsA, riyA ceimArA' vagere padonA artha aupapAtika sUtranI pIyUSavarSiNI TIkAmAMthI jijJAsuee jANI levu joIe. e vanA vadhu thI kRSNa hAvA badala ja kRSNa kahevAmAM AvyAM che temaja jeTalA vanabhAgamAM e vana DA kRSNa varNavabhAsana viziSTa che. aupAtika sUtranA bIjA sUtranI TIkAmAM e sanu varNana karavAmAM Avyu che. ! sU. 61 / / < tettinuM vanasaMDA aMto'yAji sUtrA----(sesi naM vanamaMDaLa bato vahusamaramaniSnA) te vanaSa`DAnA madhyabhAgamAM khaDusamaramaNIya bhUmibhAgo kahevAya che. (senA nAma! hipularA, zrI rAjapraznIya sUtra : 01 170 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAva NANAvihapaMcavaNNehiM maNIhiya uvasobhiyA, tesiNa gaMdho phAso Neyavvo jahakkama) e bhUmibhAge ramya che, e AliMga puSkaranI jema sarva rIte samatala che. cAvatuM e sarva bhUmibhAge pAMcavarNavALA anekavadhi maNio temaja tRNathI upazobhita che. ahI "yAvat " padathI "bAsilapura" A padathI mAMDIne "nAnAvidhaf maLifma tRola suomita" A aMtima pada sudhInI vacce jeTalAM pado AvyAM che, e sarvane saMgraha samajavuM joIe. (tefk Tdho to vecavo ) e maNionA gaMdha ane sparza je jAtanI anukramatA pahelA varNavavAmAM AvI che tevI ja ahIM anukramatA paNa samajavI joIe. (tesiM aMte taNANa ya maNINa ya puvvAvaradAhiNuttarAgaehiM maMdAyaM maMdAya eiyANaM veiyANaM kaMpiyANaM rAtrithAnuM vicALa, divALa, romicALa 3IriyA risA sad mavarU?) he bhadaMta! e tRNone temaja maNione pUrva pazcima, dakSiNa ane uttarane A cAre dizAomAMthI vahetA pavanathI dhIme dhIme kaMpita karavAthI, vizeSa rUpathI kaMpita karavA badala, vAraMvAra kapita karavA badala, Ama tema cAlita karavA badala, Ama tema para kaI ka kaMIka cAlita karavA badala paraspara saMghaTita thavA badala, pitAnA sthAnethI caMcala karavA badala-tathA atizaya rUpathI prerita karavA badala, kevo zabda thAya che (se jahAnAmae sIyAe vA saMdamANIe vA rahassa vA sacchattassa vA sajjhayassa saghaMTassa sapaDAgasa satoraNavarassa saNaMdighosassa sakhikhiNI hemajAlaparikkhittassa) jevo zabda pAlakhIna hoya che ke skandamAnikAno hoya che, athavA rathane hoya che. te ja zabda tRNa ane maNione paNa hoya che. e artha ahIM karavuM joIe. enA pachI rathanA vizeSaNanu varNana A pramANe karavAmAM Ave che. je ratha chatra yukta hoya, dhvajA sahita haya, ghaMTAsahita haya, naMdighoSa sahita haya, sudraghaMTikA yukta suvarNamaya jAlathI pariNita hoya, (avayavattatiLiniva) himAcala pradezamAM thayelA temaja addabhuta evA tiniza nAmaka vRkSa vizeSanI lAkaDImAMthI ke je suvarNathI zobhita hoya, (kusaMgiLanamaMtrapurAvA. sAsuminaMtavamasa) cakamaMDala ane dhurA jemanI khUbaja zrI rAjapraznIya sUtra: 01 171 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArI rIte bAMdhelI hAya, jenA paiDAenI upara zreSTha lAkha DanI sa dharSaNa thI rakSavA mATe paTTI caDhAvelI hAya, ( JaLavatu susaMpattarasa sachaLa aecasAradipusaMrirvA phicaraNa) AkINa jAtinA uttama gheADAe jemAM jotarelA che, ratha hAMkanArAomAM sauthI catura sArathI jenuM saMcAlana karatA hAya, (sarasayavattI tora NaparimaMDiyassa sakaMkaDAbayagassa sacAvasarapaharaNaAvaraNabhArayajodhajujjhasajjassa) me so 100 khANeAnA 32 tUNIrAthI je suAAbhita hAya, dhanuSa bANAdi praharaNA ane kavacAthI je yukta hoya ane yuddhakheDanArA ceASThAethI sagrAma karavA mATe je susajjita karavAmAM AvyA hoya evA ratha (rAyasi vA rAca tetti vA) rAja prAMgaNamAM, athavA rAjanA aMtapuramAM, athavA (raEtti maniTTimataru'tti ) ramaNIya maNiyAnA kuTTimataleAmAM ( milana 2) vAravAra (miTinnamAsavA niTTinamAAEvA ) abhighaTayamAna hoya athavA pAchA pharatI vakhate (gorA, moNNa manoharA kaNNamaNa - nivvuikarA savvao sabhatA abhiNissavaMti ) ne udAra, maneAjJa, maneAhara zravaNa manane Ana ApanAra zabda sarva dizAe ane vidizAomAM prasare che tevA ja zabda te tRNeA temaja maNienA hAya che. ( manevArUpe ziyA ) he bhada'ta! teA zu e ratha vagere jevA ja zabda temanA paNa hAya che? ( no naTTe sama) he gautama ! A a` susaMmata na kahevAya. TIkA--pUrve varNita vanaSa`DAnA madhyabhAgamAM atIva samatala ramaNIya bhUmibhAge| kahevAmAM AvyAM che. e bhUmibhAgAkevA che teA tenA mATe A pramANe varNanA karavAmAM Ave che--e bhUmibhAga AliMga puSkara jevA samatalavALA che, vagere. A khAkhatamAM keAi jijJAsune vadhAre jANavAnI IcchA hAya te teo e A sUtranA ja 15 thI 18 sudhInAM sUtrone vAMcI levAM joI e. eja vAta 'hiMgapuravak vA nAva LALavipaMcananendi maLIhiM taLehiM isomiyA' nA yAvat padma dvArA pekaTa karavAmAM AvI che. e maNienA gaMdha kevA hatA ? sparza kevA hatA ? e viSe jANavAnI IcchA rAkhatA hAya teee 18 su' ane 19 muM sUtra jevuM joie. A zrI rAjapraznIya sUtra : 01 172 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtramAM vyavasthita-kamathI varNana karavAmAM AvyuM che. e pramANe A badhAnuM spaSTIkaraNa 15 sUtrathI mAMDIne 19 mAM sUtra sudhI karavAmAM AvyuM che have gautama svAmI prabhune evI rIte prazna kare che ke he bhadaMta! pUrva, pazcima uttara ane dakSiNa dizAo taraphathI vahetA pavana e tRNamaNione sAmAnya rUpamAM kaMpita kare che ke vizeSa rUpamAM kapita kare che emane Ama tema caMcala kare che. dhIme dhIme caMcala kare che, ke emane paraspara saMgharSayukta kare che ke potAnA sthAna parathI emane vicalita kare che ke atizaya rUpamAM emane prerita kare che? jyAre AvuM thAya che tyAre emAM kaI jAtano vini utpanna thAya che? prabhu A praznamAM uttaramAM kahe che ke he gautama! te samaye emAMthI nIkaLatA dhvani pAlakhInAM ke skandamAnikA-puruSa pramANu avakAzathI saMpanna yAna (vAhana) vizeSanA, ke rathane je jAtane ivani hoya che eTale ke emAMthI je jAtane dhvani uddabhuta thAya che-te davani emAMthI nIkaLe che. have enA pachI je pade AvelAM che te badhAM rathanA vizeSaNa rUpamAM che. te A pramANe che. sarachatra je ratha chatra. yukta che, sadhvaja-vajAthI yukta che, saghaMTa-baMne tarapha jene ghaMTAo che, sapatAkapatakAo sahita che. sate raNa vara yukta-pradhAna taraNa sahita che sanaMdighASabAra jAtanA vAjAethI yukta che, sakiMkiNI hemAlaparikSipta-nAnI nAnI ghaMTaDIonA samUhathI yukta che, haimavatacitratinizakanakaniyukata dAruka-himAlaya parvata para upanna thayelI temaja adabhuta evI tiniza vRkSa vizeSanI suvarNa zobhita kAchathI je nirgata che- susaM. pinacakamaMDaLadhurAka-jemAM cakramaMDaLa ane dhurA vyavasthita rIte bAMdhelI che. kAlAyasa sukRta nemiyaMtra karmA-uttama jAtinA kALA lokhaMDathI jemAM nemiyaMtra kamanI racanA karavAmAM AvI che, eTale ke cakrAMta bhUsparzibhAganA saMgharSaNathI rakSA karavA mATe kASThanA piDAonI upara lokhaMDanI paTTI AvaraNa rUpe jemAM lagADavAmAM AvI che, AkarSavara turaga susaMprayukta-AkIrNa jAtinAM uttama ghaDAo jemAM jotarelAM che. kuzalanara chekasArathi susa parigRhIta-nipuNa puruSomAM paNa sarvAdhika catura sArathI vaDe je sArI rIte haMkAI rahyo che, zarazata dvArrizannaNa parimaDita-zatasaMkhyaka zonA 32 saMkhyaka bANa koSe (1NIro) thI te parimaDita che. sacApa zarapraharaNAvaraNa bhUto yuddha sajaja-dhanuSa sahita bANathI,kuMta temara, parazu vagere zastrothI ane kavaca vagere upakaraNathI je paripUrNa che, yuddha mATe tatpara dhA enA mATe je sajaja karavAmAM Avyo che, evo ja ratha rAjAMgaNamAM ke raNavAsamAM ke ramaNIya zrI rAjapraznIya sUtra: 01 173 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maNijaDita bhUmi upara vAravAra saSyamANa thAya che ke e ukata sthAnA upara thaine jyAre te pAchA phare che tyAre che rathane meATA dhvani manojJa, madhura temaja kAna ane manane Anada ApanAra rUpamAM dizA ane vidizAmAM vyAsa thaI jAya che tevA ja dhvani te tRNa ane maNiene paNa hAya che. have gautamasvAmI prabhune A pramANe prazna kare che ke he bhada'ta! jevA dhvani tame ukata rathanA kahyo che. zuM tevA ja dhvani te tRNa maNinA hoya che? teA enA uttaramAM prabhu kahe che ke A vAta ceAgya nathI. / / sU062|| 6 se jahANAmae veyAliya vINAe ' ityAdi / sUtrA--( maiM naDALAmaca veyAliya vINAe uttaramaMdAmucchiyAe ake supaiTTiyAe kusalanaranArisusaMpariggahiyAe caMdaNasAra nimmiyakoNaparighaTTiyAe puSbarattakAlasamasimaMdAya mavAcaka vezyAe paveiyAya cAliyAe ghaTTiyAe khomiyA e kaTIyA ) jema uttaramaMdA - mUccanAvALI, kroDa kheALAmAM 53 mUkelI, kuzala naranArI vaDe sArI rIte hAthamAM pakaDelI, caMdananA sAra bhAgathI racita daMDathI paridhRSTa thayelI, pUrvApararAtrakAlanA samayamAM dhIme dhIme kaoNMpita karAyelI, vizeSa rUpathI kapita karAyelI, cAlita karAyelI, dakRita karAyelI, kSeAbhita karAcelI, uIrita karAyelI ( vagADavAmAM AvelI ) vaitAlika vINAnA ( eAchA maLunaLA maLaThThA jAmaLanivurAsA sabhyo samatA aministavRtti ) udAra, manAjJa, maneAhara, ane kAna tathA manane Anada ApanArA dhvani jene dizAe temaja vidizAomAM prasare che. tevA ja dhvani e tRNeAM ane maNiemAMthI paNa nIkaLe che. ( mavecAve siyA ) he bharata teA zu' kharekhara e vINA jevA ja dhvanI temanA paNa hoya che ? (no rUTTe samadre) he gautama A artha samatha nathI. (se jahANAmae kiMnarANa vA kiMpurisANa vA mahoragANa vA gaMdhavvANa vA bhddsaalvnngcALa vA taMtaLavaLa cALavA somasavaLAyALavA maMDaLavaLacALavA ) he bhada'ta jevA gAnArA kinnaronA zabda hAya che zuM tevA ja zabda e tRNNA ane maNiyAnA mahAragAnA ke gaMdharvonA zabda hAya che zu tevAja zabda e tRNA ane maNiyAnA paNa hoya che ? evA praznArtha ka saMbaMdha ahIM samajavA joie. zrI rAjapraznIya sUtra : 01 174 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 ( sattAruvaLayALa' vagere SaSThayaMta vizeSaNa ' vinnarA vagere padAnA che. 8 zakhkhuM paDyuM' vagere dvitIyA vibhatyaMta vizeSaNa * taiya'padanA che. A badhu samajIne A sUtrane aM jANavA joIe, ( malAvaLacALa TM) bhadraMsAlavanamAM gayelA ke (sa~LavaLayALa vA ) na`danavanamAM gayelA ke somaLasavaLaLayAnuM vA) saumanasa vanamAM gayelA ke (vaMdyAvaLacALe vA) pAMDukavanamAM gayelA ke (himavaMtamajIyamavRttirinuAsamannAyAnuM vA ) himAcala, malayAcala-madarAcalanI guphAmAM ekatra thayelA ke Ama ja (zo sanidyiAnuM samAyALuM) eka sthAne ekatra thayelA eka sthAne ekatra thaIne beThelA ( muthapIhiyALIyanqqTsiyamaLALa ) pramuSThita thayelA, prakrIThita thayelA temaja gItAnurajita gaMdhavanI jema pramudita cittavALA thayelA ane ( 1' paDyuM hrahyaM oya, pacavAM, pAyabaddha ukkhittayaM, pAyattAyaM roiyAvasA sattasarasamannAgayaM, chaddo savitvamu, vArasA MjAra adRgunovavecaM0) gadyamaya, padyamaya, kathanIya, payukta pAdakhAddha, gAvA yeAgya ukSipaka, pAdAMnaka maMda mada ghelanAtmaka, rAcitAvanasAna, saptazrvara samanvAgata, SaDadoSa vipramukta, ekAdaza alaMkAra yukta, ATha guNNA yukta, gu jAvakra kuhApagUDha, rakata, tristhAnakaraNa zuddha, sakuharazuM java'za taMtrI tala tAla laya grahathI susa'prayukta, sulalita, maneAhara, mRdukaribhita padma saoNMcAra sa`panna, sunativara cArurUpayukta, divya ane nATaya sajja evA vizeSAthI yukta gItane gAnArA kinnarA vagere devAnA je jAtanA dhvani dhyeya zu (mavecAve siyA) evA ja zabda te tRNa maNienA hoya che ? (ttA ttiyA) hA gautama evA ja zabda te tRNa maNienA heAya che. TIkA- --A sUtramAM (vecAhiya yILA6 ) padmathI mAMDIne kamariyA ' padma sudhInA padA ( vaicAruicAvInAr ' ) nAM vizeSaNeA che. AmAM gautame prabhune AjAtanA prazna karyA che ke he bhadaMta ! uttara mada mUrcchanAthI sUcchita-sa*pRSTa thayelI, kheALAmAM saMbhALa pUrNAMka sArI rIte mUkI rAkhelI, catura vagADanArA strI puruSA vaDe sArI rIte zrI rAjapraznIya sUtra : 01 2 " 175 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhAlIne rAkhelI caMdana vRkSanA sAra bhAgathI racita vINAvAdanA daMDanI paridhaSTa karAyelI. rAtrinA pUrva pazcima bhAga rUpa kAlAvasaramAM dhIme dhIme viDaMpita thayelI pravya jIta-vizeSarUpathI kapita thayelI, cAlita thayelI kaMIka kaMpita thayelI, ghakrita thayelI bhita thayelI sArI rIte vagADAyelI evI vaitAlika jAtIya vINAe dizAo temaja vidizAomAM udAra-mahAna manojJa-ramaNIya manoharamananukUla ane kAna tathA manane AnaMda ApanAro zabda nIkaLe che, te zuM A ja jAtane zabda te pUrvokata tRNa maNiomAMthI nIkaLe che? enA javAbamAM prabhu kahe che ke he gautama! A vAta yogya kahevAya nahi. eTale ke vINAne jevo zabda varNavavAmAM Avyo che. tevo tRNa maNione kahevAmAM Avyo nathI. have gautamasvAmI prabhune pharI prazna kare che ke he bhadaMta ! (mADhavAcA ) vagere pUrvokta pATha mujaba bhadrasAlavanamAM gayelA vagere vizeSaNe yukta kinnara jAtIya vagere deva jyAre gIta gAvA mAMDe che tyAre-te gIta bhale gadya-vAkaya samUha rUpe hoya, ke padya-chabaddhaka vagere rUpe haya, kathya-kathanIya hoya padabaddha-padayukta hoya pAdabaddha kalekanA caraNa rUpa pAdathI yukta haya, geya-gAvA yogya hoya, ukSitpaka-prathamataH samArambhamANa hoya, 1, pAdAtaka-pAdAMtathI yukta hoya 2, eTale ke caturbhAga rUpe caraNathI baddha heya. maMda hoya-eTale ke madhyabhAgamAM mUchanA vagere guNethI yukta hovA badala manda manda gholanAtmaka hoya, 3 racitAvasAnayathocita lakSaNothI yukta levA badala satyApitAMta hoya che, saptasvara-SaDUja-1, RSabhara, gAMdhAra 3, madhyama 4, paMcama 5, dhaivata 6, ane niSAda 7, A svarethI yukta hoya, cha prakAranA doSavagaranA-bhIta 1, drata 2, UMdhipatya 3,uttAla 4, kAkasvara 5, anunAsa 6, A cha, doSa vagaranA hoya ekASTaza 11 alakArothI yukta hoya aSTaka (ATha) guNAthI 1 pUrNa 2 rakta, alaMkRta, 4 vyakta, 5 avighuSTa6, madhura7, sama 8 ane sulalita A AThe ATha guNothI yukta hoya kahyuM che ke "puvi, ratta, "i ItyAdi guMjAvakakuharavagUDha-guMjApradhAna je zabdanisaraNanA mArgane apratikalA vivAre ane te vivarathI yukta hoya, rakta-rAga yukata hoya, tristhAnakaraNa zuddha-ura, zira zrI rAjapraznIya sUtraH 01 176 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane kaMTha A traNe sthAnamAM svara saMcAra rUpa kriyAthI zuddha hoya jevo zabda emane hoya che e ja zabda tRNa maNione paNa hoya che ? enA ja javAbamAM prabhu kahe che ke hAM gautama! kinnara vagerenA zabda je ja tRNa maNione zabda hoya che. geyanA je ATha guNe pUrNa rakana vagere prakaTa karavAmAM AvyAM che ne temanAmAM pUrNane artha hoya che gAnanA badhAM svarothI saMpanna hoya 1 rakatano artha che te bhAvita gIta geyarAgathI yukta hoya, 2 alaMkRta eTale ke te gIta anyAnya phuTa svara-ekadama spaSTa uccarita haya 3 vyakta-akSara, svara- eka dama spaSTa belAyelAM hoya che avighuSTa-eTale ke vikrozananI jema cIse vagere pADIne gItane svarathI visvara karavo nahIM, madhumatta koyalanA svaranI jema je madhura yukta hoya che tenuM nAma madhura guNa yukta geya che. tAla, vaMza, svara vagerenI samatAthI je geya yukta hoya che te sama che. svarolanA prakArathI eTale ke zuddhAtizayathI je atIva sarasa lAge te che sUlalita che, A badhA geyanA ATha guNe che. A guNethI sahita geya phakata viTaMbaNA mAtra hoya che. "zuddha, zuddha emanuM spaSTIkaraNa 40 mA sUtramAM karavAmAM AvyuM che. sU0 63 ri naM vaLataMarLa" rUlyAdi sUrnArtha-(telaM i ali) te vanaNaMDanA (taca 2) dareke dareka sthaLamAM (2 Tere) dareke dareka sthaLamAM dareke dareka bhAgamAM (vano guDDA luSTi cAlo vAviyAgo puravArano hITriyAso gujJADhiyALo) ghaNI nAnI nAnI vA, puSkariNIo, dIrghakAo guMjAlikAo (sarapatiyAlo sarasapaMticAvo, vi ricAno uchALo, saTTAbo, pacacamacalUTAro saMmatIrAmo) saraH zreNIo, sarasaraH zreNIo, bilapaMktio. svaccha kalaNa kahevAmAM AvI che. emanA taTe, cAMdInA che temaja tIrapradeza samatala che. (vacarAmacapAtALo ) emanA pASANe vajaya che. (tavajijJatastrAvo) emanA tala bhAge tapanIya suvarNanA banelA che. (suavLakukamaracavANuyAgo) emAM je retI che teo nAnI tathA cAMdInI che. (vera4imanisTivzorgo) UcA UMcA je emanA taTe che te pUryamaNi zrI rAjapraznIya sUtra: 01 177 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane sphaTika maNionA samUhathI banelA che (sulocAramuarro) emAM utaravuM temaja bahAra AvavuM ekadama saraLa che. (nALAmaLatiUsuddhA ) emanA je ghATo banAvavAmAM AvelAM che te aneka jAtIya maNionA banAvavAmAM AvelA che. (joLaro) A badhA catuSkoNathI yukta che. (kALupudavasujhAvavapanAmarasIyaranA ) emanuM je pANInI nIcenuM sthAna eTale ke taLiyuM che te gaMbhIra ane zItalaguNathI yukta evA pANIthI yukta che (saMchanavattavimuLAjA) emAM je padmapatro, visamRNAle che te sarva pANIthI AcchAdita cha. ( bahuuppalakumuyanaliNasubhagasaugaMdhiyapoMDarIyasayapattasahassapattakesaraphullovaciyAo) kezara-pradhAna ane vikasita aneka upalathI, kamudothI, subhagatathI saugaMdhi kethI puMDarIkethI, zatapathI ane sahastrapatrathI yukta che (jIvarimumALavALo, avirukSatriyogir) emanA kamaLa bhramarothI bhujyamAna-AsvAdyamAna- che. e vimala ane nirmaLa salila (pANI) thI parapUrNa che. (ghaDiyamamarama=AmaLejasattamidRAArivArivALo) eka Ama tema vyAsa maccha-kaccha temaja aneka pakSiyugalonA Amatema gamanathI te pUrNa rUpathI vyApta che. (jovuM utteje gharamAvelijA ravivattAnI) e dareke dareka vAva vagere jalAza padmavara vedikAthI parikSita che. (utteyaM 2 vAraMparikiravattA) tema ja dareke dareka vanakhaMDathI parikSita che. (jeTcAlo mAnavocaTro, perucAvo, vAsaLIyAgo, lagaiyaao khIroyagAo, appegaiyAo dhaoyagAo, appegaiyAo khodoyagAo, mArUcAlo para racAraseLa, gumttAlo) emanAmAM keTalAka vAva vagere jalAza Asava jevA pANIthI yukata che, keTalAka vA guNanA jevA pANe vAlA che. keTalAka zeraDInA rasa jevA pANavAlA che. ane keTalAka sAmAnya pANI jevA pANIthIyukata che. (vAta, risannATo, gamavAlo gharavALo) e sarva vAva vagere jalAza prAsAdIya che, darzanIya che, ane abhirUpa che. pratirUpa che. (tAsi gaM vAvINaM jAva bilapatiyANaM patteyaM patteyaM cauddisiM cattAri tisovANa zrI rAjapraznIya sUtraH 01 178 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDikavaI guLA) e vAvothI mAMDIne bilapaMkitao sudhInA dareke dareka jalAzayanA madhyabhAgamAM comera suMdara sapanA paMkitao sudhInA dareke dareka jaLAzayanA madhyabhAgamAM comera suMdara sopAna paMkitatraya che. (tehi La tisovALavA +If ayameyArUve vaNNAvAse paNNatte-taM jahA vairAmayA nemA, jahA toraNANa jjJayA chattArUchattA LacatrA) e suMdara sapAnapatione varNavAsa A pramANe kahevAmAM AvyuM che. vajArananA banelA temanA nema che-bhUmibhAgathI nIkaLelA pradeza che. jema toraNenI davAonuM temaja chatrAti7nuM varNana pahelAM karavAmAM AvyuM che temaja e vAva vagerenA trisa pAna pratirUpakAnA dareke dareka tripAna pratirUpakanA toraNonI davAo temaja chatrAtichatranuM varNana samajavuM joIe. TIkAtha-te vanakhaMDenA dareke dareka sthalanA dareke dareka bhAgamAM aneka sudra -sAmAnya rUpathI svalpa ane zudrikA atyaMta sva5 evI aneka vA, puSkaraNIe, kamala zobhita jalAzaya vizeSa, dIdhikA-moTI moTI vA, guMjAlikA-goLa AkAra yukta puSkariNIo, sarapaMktikAo-sara-(sarovara zreNio, sara sarapaMktio-eka sarovaramAMthI bIjA sarovaramAM, bIjA sarovaramAMthI trIjA sarovaramAM. trIjA sarevaramAMthI cothA sarovaramAM jaLanuM saMcaraNa saMcAra kapATa vaDe thAya che evA sarovaranI zreNio, temaja bila zreNio bila jevA kUparUpa jaLasthAnonI zreNie ke je AkAza temaja maNi jevI nirmaLa che ane lasaNa-jemanA bAhyapradeza sevAnA sUtrothI nimita vastranI jema lIsA pudagala skaMdhe vaDe banAvavAmAM AvelA che. A sarve jaLAzayonA kinArAo cAMdInA banelA che ane badhA samatala che. je paththaro vaDe e jaLAzayo banAvavAmAM AvelAM che te paththaro vAmaya che. emanAM taLIyAM senAnAM banelAM che. emanI retI sonA ane cAMdInI banelI che. emanA moTA moTA kinArAo che. je vaiDUryamaNio temaja sphaTikamaNionA samUhathI banAvavAmAM AvelA che. e jaLAzayomAM javA AvavAnA mArgo evA che zrI rAjapraznIya sUtraH 01 179 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke tethI saraLatA pUrvaka AvajA thaI zake che. ghaNA jAtIya maNiothI sArI rIte banAvavAmAM AvelA tIrtho-avagAhana sthAne-thI te yukta che. cAra khUNAothI e yukta che. emanA jaLasthAno anukrame UMDA thatAM gayAM che. ane zItaLa jaLathI yukta che. jalAcchAdita padmapatra, visa, mRNAlathI e yukta che. emanAmAM utpala candravikAsI vizeSa kamaLA-che, kumudo--candravikAsI sapheda kamaLa che, naline-meTI meTI dAMDIovALA kamaLo-che, subhaga uttama suvAsathI yukta kamaLo-che, subhaga- saugadhika kamaLanuM nAma "kahAra paNa che,puMDarIka sapheda kamaLa che, zatapatra-zatasaMkhyakapatra yukta kamaLo che, sahastrapatra-hajAra saMkhyA jeTalA patro vALA kamaLA paNa che, kahevAne hetu e che ke e sarve jaLAzayo ghaNAM upala-sAmAnya kamaLa, kumuda, -rAtri vikAsI kamaLa vagerethI yukta che, SaDrapadaparibhujamAna kamaLa-emAM je kamaLo che te bhramara paMktiothI yukta che, bhramaro emanuM rasAsvAdana karatA rahe che. emAM je jaLa bhareluM rahe che te svarUpatA AkAza ane sphaTikamaNi jevuM nirmaLa che temaja bahArathI AvatA maLathI-kacarA vagerethI rahita che, emAM ghaNuM macho, kacchapa Ama tema pharatA rahe che, temaja ghaNuM pakSIonAM jeDa sarvadA emanA jaLane saMcAlita karatA rahe che. e vAva vagere jaLAzayomAMthI dareke dareka jaLAzayAvanakhaMDathI parivyApta che. pariveSTita che. emAnA keTalAka jaLAzaye drAkSAsava vagere jevAM pANI vALAM che. keTalAMka vAdaka-vANI (madirA) nA jevAM pANIvALAM che, jyAre keTalAMka kSIrAdaka dUdha jevAM pANIvALA che, keTalAka vRdaka ghI jevAM jaLathI yukta che, keTalAka dedaka-zeraDInA rasa jevA jaLathI yukta che, keTalAka svabhAvika jaLarUpa rasathI yukta che, e sarve jaLAzaye prAsAdIya darzanIya, abhirUpa ane pratirUpa che. A padonI vyAkhyA pahelAM karavAmAM AvI che. vApI (vAva)thI mAMDIne phUparUpa bija sudhInA dareke dareka jaLAzayanI cAre dizAomAM eTale ke dareka jaLAzayanI cAre tarapha suMdara suMdara traNa traNa so pAna paMktio che. A dareke dareka saMpAnapaMktitronuM varNana A pramANe che-varatnanA emanA nema-bhUmibhAgathI bahAra nikaLelA pradeze che, A trisepAnenuM varNana 12 mAM sUtramAM karavAmAM AvyuM che. tripAna pratirUpakonA dareke dareka trisepAnanA teraNAnI dhvajAonuM temaja chatrAtichanuM kathana samajavuM joIe. A sarvenuM varNana 14 mAM sUtramAM karavAmAM AvyuM ! sU0 64 zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 180 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tari naM 7 vRvizALa" rUri - 55 sUtrArtha-(rAri 1 raghu raphALa vALa jJAva visTariyAmAM) e-zudra-nAnI, azudra-moTI vAvothI mAMDIne bilapaMktio sudhInA (tatha 2 huM 2 Tere) dareke dareka sthAnanA dareke dareka bhAgamAM (vahu vadapAcapaTavA ) ghaNuM utpAda parvata che. (niyAvALA) ghaNuM niyati parvata che. (nArUgvacaTI ) ghaNuM jagatI parvata che. (ArUaydavA ) ghaNuM dAru parvata che. ( dagamaMDavA, dagamaMcakA dagamAlagA, dagapAsAyagA, usaDDA khuDDA khuDDagA, adA TI, FrvoDhA, savvaracanAmathA cha vAva parivA) ghaNA sphaTikamaMDape che, ghaNuM phaTikamaMce che, ghaNuM sphaTika prAsAdo che, emAM keTalAMka UMcA che, keTalAka ghaNa nIcA che ghaNA Andola-gulAo-che, ghaNuM pakSIonA Andolako che. e save ratnamaya che, nirmaLa yAvat pratirUpa che. (taig | agyagvAnuM kAva paravoDhAvaruM hRALA vAsaLAruM kaDhAsaLAruM ) A utpAda parvatathI mAMDIne pakSAlako sudhInA badhAmAM ghaNuM haMsAne, ghaNA krauMcAsane ghaNAM garuDAsane ( unnayAsanA pAyAmAruM vIrAsaT) ghaNuM unnatAsano. ghaNAM praNatAsano ghaNe dIrvAsane (mALA garLADuM, marAsaLArUM samasaLAruM sIhAsaNAI, paubhAsaNAI, disAsovatthiyAI savvarayaNAmayAi acchAI jAva vighavAruM ghaNa bhadrAsana, ghaNAM pakSAsano, ghaNu makarAsana, ghaNAM vRSabhAsane ghaNAM siMhAsana ane ghaNAM dikasauvastike che. e badhAM sarvathA ratnamaya che. acche che yAvat pratirUpa che. TIkArca-e nAnI moTI vApIkAo thAvat puSkariNIone, dIrghakAone gujAlikAone; saraH paMktione sarakasaraH paMktione temaja sthAnIya bilane dareke dareka sthaLanA dareke dareka bhAgamAM ghaNA utpAda parvata che. ahIM sUryAbhavimAnavAsI ghaNuM vaimAnika devadevIo ekatra thaIne vicitra kaDAo mATe vaikriya zarIranI nipatti kare che. ahIM sUryAbhavimAnavAsI ghaNuM vaimAnika deva devIo vaimAnika zarIrathI haMmezAM kIDA karatA rahe che, ghaNuM jagatI parvate che. e paNa eka vizeSa jAtanA parvato che. ghaNAM dAru parvata che, dArU kASTha (lAkaDA)nuM nAma che, e parvato kASThanA DhagalAnI jema hoya che. ghaNA daka maMDapa che. daka sphaTikane kahe che. eTale ahIM ghaNAM sphaTika nAmaMDapo che; ghaNAsphaTikanA maMce che. ghaNAM sphaTikanA prAsAde (mahelo) che, emAMthI keTalAka UMcA che. keTalAka mudra nAnA-che, ane keTalAka atikSudra-ekadama nAnA che. mANasane je jAtanA hIMcakAo hoya che tevA ja tyAM ghaNA hIMcakAo che. zrI rAjaprazIya sUtra: 01 181 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temaja pakSIone besavA mATe sthAna vizeSa hoya che; tevAM tyAM ghaNA pakSAndalakepakSIone mATe banAvavAmAM Avela hIMcakA vizeSa che. A badhAM sarvAtmanA ratanamaya che ane acha-nirmala che. ahIM yAvat padathI achapadathI mAMDIne pratirU5 sudhImAM padone saMgraha samajavo joIe A sarvapadono artha pahelAM spaSTa karavAmAM Avyo che. e upAda parvatathI mAMDIne pakSAlako sudhImAM sarva sthAnamAM ghaNAM haMsAne -hasanA AkAra jevo AkAra vALA Asane che. A pramANe ja ghaNuM kauMcanA AkAra jevAM kacAsano che. garuDanA AkAravALA ghaNAM garuDAsane che. ghaNAM UMcA UMcA unnatAsane che. ghaNAM praNatAsa-nimnAsano che. ghaNAM dIrvAsane-AyatAsane che, A pramANe makaranA AkAra jevA ghaNuM makarAsano che; vRSabhanA AkAra jevAM ghaNAM vRSabhAsano che, siMhanA AkAra jevAM ghaNAM siMhAsane che. padmanA AkAra jevAM ghaNAM padmAsano che. dakSiNAvartasvaritakanA jevA ghaNAM dikasavastikAsana che. e save aracha vizeSaNathI mAMDIne pratirUpa sudhInA vizeSaNothI saMpanna che. a7 vagerethI pratirUpAntaka sudhInA padonI vyAkhyA pahelAM yathA sthAne karavAmAM AvI che sU. 65 taimuLa vahe;" rUtyAra ! sUtrArtha-(te, vAraMvemu tatha 2 Tere) te vanakhaMDamAM dareke dareka sthaLanA dareke dareka bhAgamAM (basTiyathA , mArjiyagharA gharanA, RyAgharA, achAparA, uparachaLatharA) AlikAgRha, mAlikAgRha, kadalIgRha, latAgRha AsanagRha, prekSAgRha, (makAnaparAghasAhaLadharA, jamavA, moNaparA, sADhagharamAM, vAghaT, yusumagharA, cittagharanA vRgharA, sAyaMsaMgharA) majajanagRha, prasAdhanagRho garbhagRha, mohanagRha, zALAgRha, jAgRiho, kusumagRha, citragRha, gAMdharvagRho ane Adarza gRhe che, A sarve gRha sarvAtmanA ratnamaya che. accha che, yAvat pratirUpa che (teNu ja sADhiyAra, vAva zAsaghag afe huM gharaesu bahUI haMsAsaNAi jAva disAsovatthiyAsaNAI rayaNAmayAiM jAva paDirUvAiM) A AlikAgrahothI mAMDIne AdarzagRho sudhInAM jeTalAM gRhe che te sarva gRha mAMthI dareke dareka gRhomAM ghaNAM haMsAsane che, yAvat disauvastikAsane che. e sarve Asane sarvAtmanA ratnamaya che yAvat pratirUpa che. TakAtha-A sUtrane TIkAthe mUlAI pramANe ja che. AlikAgraha-Ali nAme eka vanaspati vizeSa hoya che, A vanaspatinA banelAM je gRhe che te AlikAgraha che. mAlikAgraha-mAlipaNa eka vizeSa jAtanI vanaspati hoya che, A jAtanI vanaspati vaDe zrI rAjapraznIya sUtraH 01 182 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banAvavAmAM AvelAM gRhA mAlikAgRha kahevAya che kadalIgRha-keLavRkSanA banelAM gRhA kadalI gRhe che. ghaNI latAonA samUheAthI banelA gRhA che. jemAM sArI rIte ArAmathI besI zakAya te Asana gRhA che. nATayazALAnuM nAma prekSaNagRha che. snAnazALAnuM nAma majjanagRha che. jene agrejI bhASAmAM bAtharUma kahe che. jyAMzRMgAra vagere kara vAmAM Ave tene prasAdhana graha kahevAya che. garbhagRhanA AkAra jevuM gRha garbhagRha kahevAya che. nivAsa bhavananuM nAma mehanagRha che, paTTazALA pradhAnagRhanuM nAma zALAgRha che. jemAM ghaNA gavAkSA hAya che te grahanu nAma gavAkSagRha che. puSpa pujathI upazAbhita gharanuM nAma kusumagRha che. citrapradhAna gRhanuM nAma citragRha che. nRtya, gIta, ane vAgha ceAgya gRhanuM nAma gAMdhava gRha che. darpaNamaya gRhanuM nAma Adaza - gRha che, ba%0nAvavA ' mAM AvelA yAvat padathI apadathI mAMDIne pratirUpa sudhInA badhAM padonA saMgraha thayA che. A badhAM padonA artha pahelAM yathA sthAne spaSTa karavAmAM AvyeA che. A badhAM gRhAmAM je je AsanA che te badhAM Asane 65 mA sUtramAM spaSTa karavAmAM AvyA che ' caLAmayArU' nAva DivAr mAM je yAvata pada AveluM che tethI 'sarvajJamaca'thI mAMDIne 'pratiSThava ' sudhInA badhA pade vizeSa rUpamAM grahaNa karavAmAM AvyAM che. !! sU0 665 6 " 'tevu na vaLAsaMdepu'|i sutrA--( tevu naM naLasaMhetu tasya 2 haiiM huM?tte nave nAmaMdavA bUdiyAmaMDavA) te vanakhaDAmAM te te vizeSa sthAnAmAM ghaNA jAtimaMDapakA ghaNA cUthikA ma*DapakA, ( mahriyAmaMTavA ) ghaNA mallikA maMDapakA ( navaiyA maMDavA ) ghaNA navamAlikA ( camelI ) ma`DapeA. (vasatimaMDavA) ghaNA vAsa tI maMDapakA ( divAmuyamaMTavA ) ghaNA dadhivAsukA ma`DapakA, ( sUriziyamaMDavA ) ghaNA sUrillikA maMDapA, ( saMvohiyamaTavA) ghaNA tAMbulI ma`DapakA ( muAi maMtra ) ghaNA mRdrIkAM (drAkSA) ma`DakA ( cAmaMDavA) ghaNA nAgalatA ma`Dapaka (amuttavAmaDavA) ghaNA atimuktakalatA maMDapakA, (gocAmaMDavA ) ghaNA AsphAtA ma*DapakA, (mADucAmaDananA) ane ghaNA mAlukAma`DakeA che. ( savaca zrI rAjapraznIya sUtra : 01 183 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LAmA acchA nAva DivA) A sarve ma`DapakeA sathA ratnamaya che, accha che-yAvat pratirUpa che. ( tesu NaM jAimaMDavasu jAva mAluyAmaMDavaesa bahave puDhavisilApaTTagA hNsaasamaDhiyA nAva visAsovathiyAsaLasariyA ) A jAtanA maMDAthI mAMDIne mAlukA ma`DA sudhInA badhA maDAmAM pRthivIzilApaTTakA che, A pRthivI zilApaTTakeAmAMthI kAI haMsAsananA AkAra jevA che yAvat kAI dizA sauvastikAsananA AkAra jevA AkAra vALA che. (baLe ca vave varasathaLAsaviliTTasaMjhALasaMThiyA temaja pRthivI zilApaTTakathI bhinna je keTalAka bIjA pRthivIzilATTake che. te AkAra prakArathI vilakSaNa temaja uttama zayana ane AsananA jevA AkAravALA che. ( puDhavisiSThApaTTA pattA ) A pramANe tyAM pRthivI zilApaTTA kahevAmAM AvyA che. (samaLAjIso) he AyuSman ! zramaNa ! (bApheLa yavRLavanIyatUjAsA savaracagAmanA acchA nAma parivA) A pRthivIzilApaTTAnA sparza Ajina-cama thI nirmita thayelA vastranA sparzI jevA che. rUnA sparza jevA che, khUra-vanaspati vizeSanA sparza jevA che, navanIta--mAkhaNanA sparza jevA che, tUla--kapAsanA spa jevA che. A sarve sarvathA ratnamaya che. accha nirmaLa che. yAvat pratirUpa che. ( tattha NaM bahave vaimANiyA devA ya devIo ya AsayaMti sayaMti citi, nisIyaMti, tudRti, saMti, mati, jIruMti, jJati IkRti) tyAM ghaNAM vaimAnika devadevIe rahe che. sUve che, eTale ke UMghe che, uMbhA rahe che, bese che karavaTa badale che eka bIjAnI sAthe vinAda kare ( gammata) kare che, smaNa kare che. vilAsa kare che. krIDA kare che. kIrtana kare che. ( moti purAorALAnuM sucinAnI suritAna subhANaM kaDA kammANaM kallANANaM kallANaM phalavivAgaM paJcaNubbhavamANA viharaMti ) maithuna kriyA kare che. A pramANe te devadevIe pUrvabhavamAM sArI peThe karelA lyANa rUpaphaLane bhAgavatAM tyAM sAnaMda nivAsa kare che. TIkA--te pUrve varNavelA azAka vagere vanakhaDAmAM te te pradezeAmAM ghaNI jAtanA latAonA maDapA che. eTale ke camelInA ma`DA (vitAnA) che. A pramANe zrI rAjapraznIya sUtra : 01 184 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuthikA-jUhI-latAnA maMDapa che. mallikAlatAnA maMDapa che. navamallikA-satapatra vALIlatAnA maMDapa che eTale ke ahIM je je maMDaponuM varNana karavAmAM AvI rahyuM che. te badhA judI judI jAtanI latAnA nAmathI maMDita che. ethI vizeSa jAtanI latAnA nAmathI te maMDapa saMbodhita karavAmAM AvyA che. ahIM vanakhaMDamAM judI judI jAtanI latAonA maMDapa ApaNe joIe chIe temanI nIce besavA vagere mATe sthAne banAvavAmAM Ave che, te teja latAnA maMDapanA nAmathI prasiddha thaI jAya che. tyAM vAsatI latAthI maMDita maMDapa che. mAdhavI latAnuM nAma vAsaMtI latA che. dadhivAsukAmaMDapaka-dadhivAsukA A eka jAtanI vizeSa vanaspati che. enI latAthI maMDapAkAra je sthAna taiyAra karavAmAM Ave che te dadhivAsukA maMDapaka che. sUrilikA maMDapaka-sUryamukha je vanaspati vizeSa hoya che, tenuM nAma sUriddhi A sUridvirUpa sUrillakAnI latAthI maMDapakAra maMDita je sthAna vizeSa hoya che te sUri likA maMDapaka che tAMbUlalatAthI maMDita je maMDapAkAra sthAna hoya che, tenuM nAma tAMbUlalatAmaMDapaka che. ene bhASAmAM "virejA" kahe che. emAM pAna utpanna karavAmAM Ave che. drAkSAlatAthI maMDita je sthAna hoya che. te mRddhIkA maMDapa che. jene bhASAmAM "aMgUranI jhADI' kahe che. nAgakezaranI latA thI yukta je sthAna hoya che te nAgalatA maMDapaka che. A sarve maMDapaka tyAM che. A pramANe tyAM tinizalatAnA maMDapako paNa che. emane ja atimukatakalatA maMDapako paNa kahe che. je ke vAsaMtI latAnuM nAma paNa atimuktaka che, paNa AnA maMDapane ullekha ahIM svataMtra rIte karavAmAM Avyo ja che. tethI ahI atimuktaka padathI tinizayalatAnuM grahaNa karavuM ja yogya kahevAya. araphatAmaMDapa-aparAjita nAmanI latAnuM che, AnAthI maMDita maMDapanuM nAma AtA maMDapa che. mAlukAmaMDapa- ekAsthika phalavALI (eka gehalIvALI ) je vizeSa prakAranI vanaspati hoya che tenuM nAma mAlukA che. A mAlukA paMDita maMDapanuM nAma mAlukAmaMDapa che. A zrI rAjapraznIya sUtraH 01 185 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhA maMDapo AkAza temaja sphaTikanI jema nirmaLa che, tathA sarvathA ratnamaya che, thAvat padathI ahIM A sarva ratnamaya padathI mAMDIne pratirUpa sudhInA badhAM padono saMgraha thayo che. A padone artha pahelAM yathAsthAne lakhavAmAM Ave che. A jAtimaMDapothI mAMDIne mAlukAmaMDapa sudhInA jeTalA maMDapa che, te badhAmAM ghaNuM pRthivIzilApaTTaka pRthivIzilArUpa paTTake Asana vizeSa-kahevAmAM AvyA che. e pRthivIzilA Asana vizeSa TUMsAtana saMsthitA: haMsanA jevA AkAra vALA Asana vizeSa hoya che, tevA AkAravALAM che. paNa badhAM A jAtanA AkAravALA to nathI ja paNa keci" pRthivIzilApaTTaka ja A jAtanA AkA2vALA che. e ja vAta ahIM "yAvat " padathI kahevAmAM AvI che. keTalAka pRthivIzilApaTTako evA paNa che ke jemane AkAra kaucAsana jeve che. keTalAka evA paNa che ke jemano AkAra garuDAsana jeve che, keTalAka evA paNa che ke jemane AkAra unnatAsana jeve che. keTalAka evA paNa che ke jemane AkAra praNatAsana je che, keTalAka evA paNa che ke jemano AkAra dIrSAsana jevo che, keTalAka evA paNa che ke jemane AkAra bhadrAsana jeve che, keTalAka evA che ke padmAsana jevA che, keTalAka evA che ke magaranA AkAra jevA Asane che, temaja keTalAka evA paNa che ke je latAnA AkAra jevA che. keTalAka evA cheke sihAsana jevA AkAravALA che. keTalAMka evA che ke padmAsana jevA AkAravALA che. ane keTalAka pRthivIzilA paTTo evA paNa che ke je dikasIvastikAsana jevA AkAravALA che. A hasAsana vagere padonuM varNana pa6 mA sUtramAM karavAmAM AvyuM che. A pRthivIzilApaTTako sivAyanA bIjA paNa pRthivI zilApaTTako che ke jemane AkAra, AkAra prakArethI vilakSaNa evI uttama zayyA ane upavezananA sAdhanonA AkAra jevo che. te zramaNa ! AyuSyan ! evA tyAM pRthivIzilA. zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 186 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paTTaka tIrthakara gaNadhara vagere vaDe kahevAmAM AvyA che. he zramaNa ! AyuSyan ! A jAtanuM A saMbaMdhana gautamasvAmI mATe vIrabhagavAne karyuM che. A badhA pRthivIzilApaTTakoAjinaka-carmanirmita vastranA sparza jevA sparzavALA che, rUta-arthazAlmalI vagerenA rUnA jevA sparzavALA che, bUra-vanaspati vizeSanA sparza jevA sparzavALA che, navanIta-mAkhaNanA sparza jevA sparzavALA che, tUla kapAsanA sparza jevAM sparza vALA che. A badhA pRthivIzilApaTTako-sarvathA ratnamaya a7 che, yAvat pratirUpa che. A badhAM yAvat padathI grahaNa karAyelAM vizeSaNa padonA artha pahelA spaSTa karavAmAM AvyA che. A ukta pRthivIzilApaTTaka para ghaNAM vaimAnika devadevIo eTale ke sUryAbhavimAnavAsI devadevIo-sarve sAmAnya rUpathI yathAsukha bese che, sUve che. eTale ke dIrghakAya (zarIra) ne pasArIta kare che. UMghatA nathI. kemake de UMghatA nathI phakta ArAma kare che, vineda (gammata) kare che, paraspara premapradarzana kare che. vilAsa kare che, jAtajanI kIDAo kare che, kIrtana kare che, ane maithuna sevana kare che. A pramANe pUrvopArjita zubhaparAkramathI saMpAdita, zubhaphalaprada, kalyANa rUpakarmonA phalavizeSanI anubhUti karatA rahe che. e sU0 67 | have sUtrakAra vanakhaMDasthita prAsAdAvataMsaka vagerenuM varNana karavA mATe kahe che. te i vaLavaMDaLa" rUtyAra vanaSaDameM rahe have prAsAdAvataM koMkAvarNana sUtrArtha-(teri laM vAsaMdALa vaghumANa paDyuM utteya gumttA) te vanakhaMDamAMthI dareke dareka vanakhaMDonA ekadama madhyabhAgamAM prasAdAnaMsake kahevAya che. (tenuM ghAsacavaera paMcanoyAcanA karavaLa, zarUAruM nathardyAruM vivarame) e prAsAdAvataMsako 500 pAMcase lejana jeTalA UMcA che ane 250 base pacAsa yUjana vistAravALA che. (adamuAyamUriyA TdariyA rUra taheva saramaNikabhUmimAno udyogo sIsamAM sAravAraM ) temaja e bahu ja UMcA che. ethI pitAthI ujajavaLa prabhAthI jANe ke hasatA na hoya tema lAge che. zeSa varNana emanuM pahelAnA varNana jevuM ja samajavuM joIe. ethI "vivimaLiyAmattivittA" A pAThathI mAMDIne "divA" sudhIne pATha A kathanathI saMbadhita ahIM samajavo joIe ulaleka ane saparivAra siMhAsana A badhAmAM che. evuM kathana paNa ahIM samajavuM joIe. (tattha Na cattAri devA mahiDDiyA jAva paliovamaTiiyA parivasati taM jahA zrI rAjaprakSIya sUtraH 01 187 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to, sattApa che, caMpaNa gU) A prAsAdAvartAsakamAM mahaddhika yAvatuM patyopamanI sthitivALA cAra de rahe che. temanA nAmo A pramANe che. azoka satavarNa caMpaka ane Amra. TIkAtha-te cAra vanakhaMDamAMthI dareke dareka vanakhaMDonA bahumadhya dezabhAgamAM prAsAdamAM mukuTarUpa evA zreSTha prAsAdo kahevAya che. A prAsAdAvAMsakonI UMcAI 500 pAMcase lejanA jeTalI che ane vistAra 250 baso pacAsa yojanA jeTalo che. A pramANe A badhAM prasAdAvataMsake bahu ja UMcA che. ane potAnI ujajavaLa prabhAthI Ama lAge che ke jANe e sarve hasI na rahyA hoya A prAsAdAvAMsakonuM varNana "vivimaracAmattivittA" thI mAMDIne "Tiva' sudhInA pada sudhI samajavuM joIe. A vAta ahIM "tadeva, padathI spaSTa karavAmAM AvI che, temaja A sarve prAsAdAvataMsaka ghaNI jAtanA caMdrakAMta vagere maNionI temaja kaketana vagere ratnonI racanAthI addabhuta thaI paDyA che. tathA pavanathI prakaMpita ane vijaya sUcaka evI moTI moTI davAothI laghupatAkAothI ane upayuM paristhApita chatrothI maMDita thaI rahyA che. tuMga ghaNuM UMcA-che ethI ja emanA zikharo AkAzatalane ulaMdhita karanArA jevA lAge che. ratna jaTita che gavAkSa jemanAmAM evA madhyabhAgathI A sarve yukta che. jema vAMsa vagerethI banAvavAmAM AvelI peTImAMthI bahAra kADhavAmAM AveluM ratna avinaSTa kAMtivALuM hoya che. ujajavala kAMtivALuM hoya che, atIva suzobhita. hoya che, A pramANe ja te prAsAdAvataMsako paNa zobhA saMpanna che. emanA zikhara bhAMge maNi sahita suvarNanA banelA che. emanA dvAra vagere upara praphullita sAmAnya puMDarIka-ta-kamaLa-citrita che. ethI emanA dvArA atIva sehAmaNuM lAge che. bhIMta vagere upara nirmita tilakaratnathI ane dvAra vagere upara banAvavAmAM AvelI candrAkRtiothI A sarve yukta che. temaja aneka maNio vaDe banAvavAmAM AvelI dAma-mALAothI oe suzobhita che. eo badhA aMdara bahAra ekadama lIsA che. emanA aMtarAle svaNanI retIthI banAvavAmAM AvelA che. emanA sparzI sukhajana che, A badhA suMdara rUpavALA che. eTale ke zobhA saMpanna che. darzanIya che. prekSaNaya che, jenArAonA manane AnaMda ApanAra che. abhirU5-sarvakALa mATe ramaNIya che, ane pratirUpa-sarvottama che. ahIM bahu samaramaNIya bhUmibhAganuM varNana zrI rAjaprazrIya sUtraH 01 188 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane uleka-prAsAdanA uparanA bhAganuM varNana temaja saparivAra siMhAsananuM varNana bIjA siMhAsane sahita mukhya siMhAsananuM varNana samajavuM joIe. A prAsAdataMsakomAM mahAddhika yAvata-mahAdyutika mahAbalaNa, mahAsukha bhoktA ane mahAprabhAvazALI temaja eka patyanI sthitivALA de rahe che A mahAddhika vagere vizeSaNa padone atha pahelAM karavAmAM AvyA che. cAra devanA nAme A pramANe che-azoka 1, saptaparNa 2, caMpaka 3, ane Amra 4 azokadeva azekavanamAM sthita prAsAdAvartAsakamAM rahe che. ethI ja A devanuM nAma paNa azoka rAkhavAmAM AvyuM che. A pramANe bIjA devanA nAmanA saMbaMdhamAM paNa jANI levuM joIe. "e sarva azoka vagere de pitapotAnA vanakhaMDanA, potapotAnA prAsAdAvatuMsakanA pitapatAnA sAmAnika denA, pitAnI saparivAra agramahiSIonA, pitapatAnI pariSadAonA pitA potAnI anIkenA, potapotAnA anIkAdhipationA ane potapotAnA AtmarakSaka devanA Adhipatya, purovartitva, bhartRtva, svAmitva, mahattarakatva ane Azcara senApatyarUpa zAsana karatAM, A sarvenuM pAlana karatAM yAvat vihAra kare che. evA arthane sUcavate mULapATha prAcIna pustakomAM te prAcIna TIkAone jovAthI A badhuM jJAta thAya che, je sU0 68 | - have sUryAbhadeva vimAnanA aMdaranA bahusamaramaNIya bhUmigAganuM sUtrakAra varNana kare che. "sUriyAmarasa | phevavimAna sa" tyAre sUtrArtha--(zUriyAmANa naM revavimAiksa to vaduramAmaLine bhUmine ) sUryAbhanAmaka devavimAnanA madhyamAM bahusamaramaNIya-atyaMta sama hovAthI ramaNIya e bhUmibhAga kahevAmAM Ave che. (te ka-jaLasaMvidU kAra vaNa verALiyA revA ja vImo ca mAracaMti, jJAva vihAMti) vanakhaMDarahita yAvata vaimAnika deva ane devIo tyAM rahe che. tAtparya A pramANe che ke "jasTika pu rUvA" ahIMthI mAMDIne "nava viti sudhIne pATha ke je 68 mAM sUtramAM vanakhaMDanA vanamAM kahevAmAM AvyA che-te pAThanuM grahaNa ahIM karavAmAM AvyuM nathI. bAkI badhe pATha A vanamAM grahaNa karavAmAM Avyo che. Ane artha zuM che te vizeSaNa tyAM ja spaSTatA karavAmAM AvI che ethI tyAMthI ja jANI levuM joIe. (tassa NaM bahusamaramaNijassa bhUmibhAgassa bahumajjhadese etthaNaM mahege uvagAriyAlayaNe paNNatte-egaM joyaNasayasahassaM AyAmavikkhaMbheNaM tiNi joyaNasayasahassAI solasasahassAI doNi yaM sattAvIsaM joyaNasae tiNNi ya kose zrI rAjaprazrIya sUtra: 01 189 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTThAvIsaM dhaNusayAI terasa ya aMgulAI' addhaMgulaM ca kiMcivisesAhiyaM parikkheveNaM ) te bahusamaramaNIya bhUmibhAganI barAbara madhyabhAgamAM eka vizALa upakArikAlayana kahevAmAM AvyuM che. A upakArikAlayana ekalAkha yeAjana jeTalI lakhAI paheALAi vALuM che, temaja enI paridhi 316227 ceAjana jeTalI tathA traNa keza jeTalI ane 128 dhanuSanI ane kaIka vadhAre 1aa AgaLa jeTalI che, ( locana vAdaDheLa ) enI jADAi eka ceAjana jeTalI che (savadgamULayAmaNAeenAva dive) A sarvAtmanA suvarNa nirmita che. tathA AkAza temaja sphaTika maNinI jema accha ni`La che. ahIM yAvat padathI 'sardU, ghaTTe, maDhe nIra, nimnaGe, niSpake, nikkakaDacchAe sappabhe, sassirIe saujjoe, pAsAIe, daMsaNijje abhirUve A pAThanA saMgraha thayA che. A padonA artha 14 mAM sUtranI TIkAmAM karavAmAM AvyAM che. A pratirUpa-sarvottama che. TIkA--A sUtranA TIkA mUlA pramANe che. 8 3vAriyA-35 rotiupssttnaati dhArayati prAsAdAvataMsakAdin yA sA upakArikA - upakAryA vimaansvaamisambandhi prAsAAvatasavITinA A vyutpatti mujaba je prAsAdAvata'saka vagerene dhAraNa kare che te upakArikA-prAsAdAvata'sakeAnI pIThikA che, A pIThikAlayana gRha jevu' che. tethI te upakArikAlayana che, / sU. 69 / / zrI rAjapraznIya sUtra : 01 " 190 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmavaravedikAkAvarNana A upakArikAlayana padmavaravedikAthI ane vanakhaMDothI pariveSTita che ethI padmavarevedikA ane vanakhaMDanuM sUtrakAra varNana kare che- __ 'seNaM egAe paumavaraveiyAe' ityAdi / / sUtrAtha- i guru g3marUca na ca vaLAMDeina ca satrano samaMtA saMpiijatta) te upakArikAlayana eka padmavara vedikAthI ane eka vanakhaMDathI cAre dizAomAM ane cAre vidizAomAM AveSTita che. (sALaM pamavaraphayA madranoja 3 sattai jja dhasAruM vizvameLe) te padmavaralikA ardhA yejanA jeTalI UMcI che ane pAMcaso yojana jeTalo vistAra dharAve che. (3vajAriyaskeLa samA paribaM) Ano parikSepa ( paridhi) upakArikAlayanane jeTalo parikSepa kahevAmAM Avyo che teTalo ja che. (tIre tuM paramavA mevA vaLavAre qvm) te padmavaradikAne varNavAsa-varNana paddhati-A pramANe che. ( taM nahAvyraamyaa nimmA, riTAmayA paiTTANA verUliyAmayA khaMbhA, suvaNNaruppamayA phalagA ) vAratnanA enA nema che. arthAt bhUmibhAgathI bahAra nIkaLelA pradeza che. riSTanAmaka ratnanA banelA enA pratiSThAna mULapAda--vaiDUrya ratnamaya-enA staMbhe che. sonA ane cAMdInA enA phalake che. (Dhodirathama suphaLo, nALA maNimayA kaDevarA NANAmaNiyA kaDevarasaMghADagA, NANAmaNiyA rUvA jaannaamnnimyaaruuvsaMghATa caMdramA varSA pallAvA) enI sUcIo baMne phalakane sAMdhanAra khIle-hitakSa ratnane che. enA kalevaro vividha jAtanA ratnanA che. arthAt mAnavazarIra che. ghaNuM maNimaya kalevara saMghATa manuSya zarIra guma che, vividha maNimaya enA rUpake che. vividha maNimaya rUpaka yugma che. aMka ratnamaya pakSe che. tathA pakSavAho (vedikAno eka deza) bhAga aMka ratnane ja che. (noratanA vaMsA vaMsakavellugA, rayaNAmaio paTTiyAo jAyarUvamaI ohADaNI, vairAmayA sAgichI, sadavarAmaNa acaLa) ratnamaya tenA vaMza ane vaMzaveluka che. moTA zreSTavaMza vaMza kahevAya che. ane moTA zreSTha vaMzanI baMne tarapha trAMsA goThavAyelA vaMze vaMzaveluka kahevAya che. paTTikA-vaMzanI upara kaMbasthAnIya Averita karavAmAM AvelI paTTikAo - cAMdInI che. suvarNa zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 191 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSanI avaghATinI-AcchAdana mATe kaMbana upara mUkelI kaliMca-paMca jevI avaghATinI--che. vajaratnanI uparanI pAMchanI che. nibiDatararUpathI sArI rIte AcchAdana karavA mATe ghaNA lIsA tRNAnA samUho jevI A prechanI hoya che. sarva ratnAmaka AcchAdana che. A graMchanInI upara temaja kalukAnI nIce heya che. ( i gumaracA meLe manAM vastragALa, svivikAse, ghaMTAjAleNaM, muttAjAleNaM. maNijAleNaM, kaNagajAleNaM rayaNajAleNaM, paumajAleNaM savvao namaMtA saMrakriravatta) A pavaravedika te te pradezamAM eka eka hemAlathI- suvarNanI banelI eka lAMbI mALAnA samUhathI-eka eka gavAkSa jAlathI-gavAkSAkRtilAMbA ranamaya mALAnA samUhathI, eka eka kiMkiNI jAlathI-lAMbA-nAnA nAnA ghaMTikAonA dAma (mALA) samUhathI, eka eka lAMbA gheTA jAlanI- ghaMTAmaya mALA samUhathI, eka eka muktAjALathI-lAMbA muktAmaya dAma (mALA ) nA samUhathI eka eka maNi jAlathI eka eka lAMbA maNimaya mALAnA samUhathI, eka eka kanaka jAlathI eka eka lAMbA suvarNamaya mALAnA samUhathI eka eka ratna jAlathI rannamaya mALA samUhathI eka eka lAMbA padmajAlathI-sarva ratnamaya padmAkAra mALAnA samUhathI "cAre dizAo ane cAre biMdizAomAM sArI rIte pariveTita che. (te je vAstu tavastrasUvA rAsa niti) A save hemAla vagere suvaNanA AbhUSaNa vizeSa che-te A pramANe che. (tIre ja jamavaraveiyaae tattha 2 tahiM 2 dese bahave hayasaMghADA jAva usamasaMghADA savvarayaNAmayA uchI nAva parikavA jAva vALo vaMtIko migiALi cAlo) te pavaravedikAnA te te sthaLonA eka eka dezamAM ghaNuM hayasaMghATa-samAna AkAra yukta turaga yugma (be ghaDAo) che. yAvat vRSabha saMghATa-samAna AkAravALA baliva8 (baLada) yugya che. A badhAM sarvathA ratnamaya che. nirmaLa che. yAvat pratirUpa che. A pramANe te padvavara vedikAmAM ghaNI vIthio-yAdi- e-che-paMktio che, mithuna che ane latAo che. (te veLAM maMte ! paraMtu jamarUca jamavara verUyA) he bhadaMta ! AvuM Apa zAkAraNathI saMbodhita kare che ke A pavaravedikA che, padmavaravedikA che, eTale ke padvavara vedikA padmavara vedikA zabda dvArA vAcya kema thaI zake che? (vocamA) he gautama! (mavaDDayA mAM talpa 2 tahiM re verUyADu verU zrI rAjaprazrIya sUtra: 01 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yA bAhAya veiyAbalaesu ya veiyA puDaMtaresu ya khaMbhesu ya khaMbhavAhAsu ya khaMbhasI se su bhaDaMtare suI suImukhesu suIphalaesu suIpuDaMtaresu pakkha bAhAsu pakkhaperaMtesu navapuatarepu ) he gautama ! padmavaravedikAnA te te bhAganA upavezana sthAnAmAM, vedikAnA te te phalakAmAM-paTTImAM, vaizvikAyugmanA aMtarAlAmAM temaja vedikAnA sta'bhAmAM, sta bheAnA zikharomAM tathA e sta'bhAnI vaccenA pradezeAmAM, sUcIe mAMe phalakAne sAMdhanArI khIleAmAM sUcImukheAma--sUcIethI bhidyamAna phalakapradezeAnA pratyAsana dazAmAM temaja sUcI phalakAmAM--sUcIenI upara nIcenA phalakapradezamAM, sUcI puSTAMtarAmAM-sUcI yugmanA madhyabhAgamA, padmAmAM--vedikAnA eka eka dezAmAM, pakSabAhue mAM----vedikAnA eka eka dezavizeSAmAM, pakSanA prAMtabhAgeAmAM ane patrapuTAntarAmAM-padma yugmanA antarAleAmAM (vacA' upArU, 16mAra, sumAr', bahinAra, mumanAr', soLaMdhiyA, puMDIyA, mahApurIcAr', sUcavattArU sahasvattAI, savvarayaNAmayAI, acchAI jAva paDivAI mahayA vAsikkachattasamANAiM jaLannArU samaLAlaso) he AyuSman ! zramaNa ! ghaNAM upaleA-ca-dravikAzI kamaLe, ghaNAM padmo-sUrya vikAzI kamaLA, ghaNAM nilane sAdhAraNa mAtrAmAM lAla evAM lAla kamaLA, ghaNA sUbhagA-kamaLa vizeSa, ghaNA saugadhikA--kalhAra kamaLeA, ghaNA puMDarIkeA-sapheda kamaLA, ghaNAM mahApuDarIkeA--mahAzveta kamaLA. ghaNA zatapatrazatapatra ( seApAMkhaDIe ) yukta kamaLeA ane ghaNAM sahasrapatra-sahasra ( hajAra) patravALA kamaLA tyAM che. e sarve saMpUrNataH ratnamaya che. accha che. cAvat pratirUpa che e badhAM kamaLa vagere varSAkALanI jaLa varSothI rakSaNa meLavavA mATe banAvavAmAM AvelA vizALa chatrA jevAM kahevAya che. ( sejuLa baTTana noyamA samavavA parama veDyA ) ethI ja he gaumata ! padamaSaravedikA-padmavasvedikA A zabda vaDe vAcya thAya che. ( mavavA aaN mate! sAsacAsAnA) he bhadata ! A padmavaravedikAzAzvata che ke azAzvata che ? ( noyamA siya sAsayA siya ajJAsA) hai gautama ! padmavaravedikA eka rIte dravyAstikanayanAmata mujaba-nitya zAzvata che ane khIjI rIte-paryAyastikanayanA matathI zrI rAjapraznIya sUtra : 01 193 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anitya azAzvata- che. (noyamA ! vaTTayA sAsayA, vanavanaveriM, dhanaverdi, rasannaveduiM, zAsanAduM balAsayA) he gautama ! dravyArthikanayanI apekSA e zAzvata che ane paryAyeA-vaNa paceAnI apekSAe gadhaparyAyAnI apekSAe rasaparyAcaiAnI apekSAe, sparza paryAyAnI apekSAe azAzvata che. ( se haLadaLa jocamA ! va vuzarU siya sAsayA siya asAsA) A kAraNathI huM gautama ! me' A pramANe kahyuM che. ke te kathaM cita zAzvata che ane kathaMcit azAzvavata che. ( paGamavavethA nuM maMte ! jAho vaziddora) he bhadanta! kALanI apekSAe te pamavaravedikA kayAM sudhI raheze ? ( goyamA ! Na kayAvi NAsi, Na kayAvi Natthi, Na kayAvi Na bhavitsai, bhuviM ca bhavai ya bhavisya dhuvA NiyayA sAsayA akkhayA avvayA avaTThiyA NiccA pumvrveDyA ) he gautama ! te padmavaravedikA pahelAM kadI hatI nahIM, ema paNa nathI, vartamAnamAM paNa te nathI, A vAta paNa yAgya kahevAya nahI. ane bhaviSyakALamAM te raheze nahI A paNa ceAgya nahI kahevAya. paraMtu te pahelAM hatI hamaNA paNa che ane bhaviSyamAM paNa raheze. ethI te dhruSa che, zAvata che, akSaya che, avyaya che, avasthita che, ane nitya che. (sAna pamavA choLa vaLasaDeLa sajjano samatA saMzrvittA) te padmavavedikA eka vanakhaDathI cAre krizAe taraphathI temaja cAre vidizA taraphathI parikSipta che ( senaM vaLasaMke desUNAI' do joyaNAI cakkavAlavikkhabheNa uvayArileNasame parikkheveNaM vaNasaMDavaNNao mALiyantro) te vanakha`Da cakravAla vibhanI apekSAthI saheja kama e yeAjanane che temaja upakArakAlayananI jema A parikSepa che. ahIM vanakha'DanuM varNana karavuM ane te varNana (jJAva vistRti ) A pATha sudhI grahaNa karavuM joie. ( taAE na vayAriyA leNassa caudisiM cattAri tisovANapaDirUvagA paNNattA vaNNao toraNA aTThaTThamaMgalagA racA chattA chattA ) te upakArikAlayananI cAre dizAomAM cAra zreSTha seApAna zrI rAjapraznIya sUtra : 01 194 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paktio che. vana emanI sAme tAraNA che. vana ATha ATha magalakA che. dhvajAo che. chatrAtichatrA che. ( tapta na thayAriyAcaLaAEI vadhusamamanimne bhUmimALe to jJAnamaLIno) te upakArikAlayananI upara-Urdhva bhAgamAM bahu samaramaNIya bhUmibhAga kahevAya che. AnuM varNana nAva maLIne hrAso' A pATha sudhI grahaNakaravuM joIe. TIkA-upakArikAlayana eka padmavaravedikAthI--padmAkAra suMdara vedikAthI ane eka vanakhaDathI sarva dizA tarapha ane vidizAonI tarapha cAmera sArI rIte pariveSTita che. te padmavaravedikA UMcAImAM ardho yeAjana jeTalI che ane viSNu'bhamAM 500 pAMcaseA dhanuSa jeTalI che. AnA parikSepa upakArikAlayana jeTalA che eTale ke 316227 ceAjananA tathA traNa kesanA ane 128 dhanuSanA tathA saheja vadhAre 13 AMgaLanA che. A padmavaravedikAnA varNavAsa-vAstavika svarUpane batAvanAra padma samUha--A pramANe che. A padmavaravedikAnA nema bhUmibhAgathI mahAra nIkaLelA pradezA vAratnanA che. mUlapAdaSTi nAmaka ratnanA banelA che. staMbha vairya ratnanA banelA che. suvarNa temaja cAMdInA banelAM phulakA che. e phalakAne joDanArI khIlA jevI sa'dhie leAhitAkSa NanI banelI che. vividha prakAranA ratnAnA banelA mANasanA zarIrarUpa kalevare che. aneka maNionA banelA kalevara saghATa manuSya zarIra yugma che. aneka maNionA banelA rUpake che. aneka maNienA banelA rUpa saMghATaka-rUpaka yugma paNa che. 'karanAnA pakSa-vedikA rUpa pakSa ane pakSavAha che. jyAtIrasa ratnanA banelA vaMza mATA mATA pRSThava'ze, ane va'zakavelyuka mATA moTA va`zAnI baMne tarapha trAsA mUkelA vaMzA--che. ratnanI paTTikA che. e vAne paraspara saghana rUpathI sAMdhanArI-kIne rAkhanArI-kaMbasthAnIya hAya che jAtarUpanAmanA seAnAnI banelI avaghATanI vadegzeAnI upara pa`cAnI jema AcchAdita karavAmAM Ave che. upara prechanI vAratnanI banelI che. A paMcAnI upara tRNu jevI je AcchAdana mATe vaparAya che te upara preAMchanI che. AcchAdana prAMchanInI upara ane kavellukAnI nIce heAya che. A pamavara vedikA te te pradezAmAM eka eka hemajAlathI suvarNa maya lAMbA dAma (mALA) samUhathI, eka eka gavAkSa jAlathI lAMbA gavAkSa jevI AkRtivALA dAma samUhathI, eka eka kikiNI jAlathI nAnI gha'DienA dAma samUhathI, eka eka lAMbA muktA kUlamaya dAma samUhathI eka zrI rAjapraznIya sUtra : 01 195 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( eka lAMbAmaNamaya dAma samUhathI ekaeka lAMbA ratnamaya dAmasamUhathI, eka eka lAMbA saCratnamaya pramAkAradAma samUhathI, cAre dizAenI taraphe ane vidizAenI tarapha sArI rIte parivarjita che. e sarve hema jAla vagere svaNu maya 'suvarNaprataraka maNDitAprANi, nAnAmaNiratnavividhahArArddhahAropazobhitamudAyAni, ISadanyo yasannACni' vagere pAThathI mAMDIne 'zriyA lIva 2 komamAAni' ahIM sudhInA pAThane saMgraha thayA che. A pAThanA atha pahelAM spaSTa karavAmAM AvyeA che. A padbhakaravedikAnA te te sthaLanA eka eka dezamAM ghaNA hayasa ghATa, -samAna AkAravALA turaMga dheADA ) yugma che. ahIM yAvata padathI 'gayasaMghADA, narasaMghADA, kiMnarasaMghADA, kiMpurisasaMghADA mahoragasaMghADA gaMdhavva saMghADA ' A pAThanA sagraha thayA che. A pAThanA artha pahelAM spaSTa karavAmAM AvyA che. A padmavaravedikAnA te te sthaLanA eka eka dezamAM ghaNA hayasa ghATa-samAna AkAravALA turaMga ( gheADA ) yugma che. ahIM yAvat padathI (yasaMghADA, narasaMghADA, jinasaMghADA nipusisaMghADA, mahora saMdhAyA. dhanvasavADA ' A pAThanA saMgraha thayA che. AnA artha A pramANe che. gajasa ghATa-samAna AkAravALAgaja yugme che. samAna AkAra vALA narayugma che, samAna AkAravALA kinnara yugmA che. samAna AkAravALA kiMpuruSa yugmA che, samAna AkAravALA maheraga yugmA che ane samAna liMgavALA gaMdhava yugmA che. temaja vRSabha sa`ghATa che. A hayasa ghATathI mAMDIne vRSabhasa'ghATa sudhInA sa sa`ghATa sarvathA ratnamaya accha che, yAvat pratirUpa che. ahIM yAvat padathI 'xLA:, dhRSTAH, muSTA, nIrajJastrAH nirmalAH niSpakAH niSkaMkaTacchAyAH, sapramAH, sazrIkAH sodyotAH, prAsa / dIyAH, tAnIyA, mivA, A pAThanA saMgraha thayA che. A pAThanA artha 14 mA sUtranI TIkA karatAM lakhavAmA AvyA che. temaja yAvapadathI ahIM 'var'A padanA saMgraha thayA che. A pramANe te padmavaravezvikAmAM ghaNI haya vagerenI vIthie che, baMne tarapha je eka eka zreNi hAya che te vIthI kahevAya che. temAM hayAdikAnI aneka vIthIe che. hayAdikAnI (hArdikeAnI) ghaNI pa ktie che. ekidazAmAM AvelI zreNine paMkti kahe che ghaNA hayAdi mithune che. strIpuruSanA joDAne mithuna kahe che. A badhAM savathA ratnamaya che, ahIM sa ratnamaya padmathI mADIne pratirUpa pada sudhInA badhA vizeSaNA lagADavAM joIe. temaja ghaNI latAe-padmalatAthI mAMDIne zyAmalatA sudhInI badhI latAe che. eA nityakusumita vagere pratirUpAMta vizeSaNA vaLI che. have gaumatasvAmI prabhune A jAtanA praznakare che ke he bhadaMta ! A padmavaravedikA padmavaravedikA ' A nAmathI kema abhihita thai che. ? enA javAbamAM prabhu kahe ke huM zrI rAjapraznIya sUtra : 01 196 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama! A padmavaradikA te te bhAgamAM, te te upavezana sthAnomAM, potAnA samIpanA pradezamAM, pitAnA phalakamAM-paTTomAM pitAnA yugmonA aMtarAla bhAgomAM staMbhenA zirobhAgamAM, staMbhayumanA aMtarAla bhAgomAM tathA phalakadrayane paraspara joDanArI bIliye, sUcImukhemAM-sUcIothI bhidyamAna phalaka pradezomAM, sUcIonI upara nIce vartamAna phalaka pradezamAM, sUcI puTAtaromAM; sUcI cuzmanA aMtarAla bhAgomAM, tathA pakSamAM-vedikAnA eka eka dezamAM pakSabAhuomAM-vedikAnA eka dezavizeSamAM, pakSanA prAMta bhAgamAM, pakSa puTAntaromAM--akSayugmanA aMtarAla bhAgomAM-ghaNAM utpalo che-candravikAzIkamaLe che. paDyo che sUryavikAzI kamaLe che. kumudo che--candravikAzIkamaLe che, naline che-saheja lAla raMgavALA kamaLe che. subhaga che-kamaLa vizeSa che. saugaMdhiko che-kahAra nAmaka kamaLe che, puMDarIke che-vetaka maLe che, mahApuMDarIke moTA meTA vetakamaLe che. zatapatra che se pAMkhaDIovALA kamaLe che. sahastrapatra yukta kamaLe che-he AyuSyan zramaNa ! A save utpalAdika sarvathA ratnamaya che. accha che yavat pratirUpa che temaja vizALa chatra jevA hoya che ke je chatra varSAkAlIna varSAnA pANIthI rakSaNa meLavavA mATe banAvavAmAM Ave che. AthI ja he gautama ! te vedikAne padmavara vedikAnA nAmathI saMbodhavAmAM Ave che have gautama svAmI prabhune A pramANe pUche che ke he bhadaMta ! A pamaravedikA-zAzvatI-nitya-che ke azAzvatI anitya che ? uttara- he gautama! A padmavaravedikA kathaMcit zAzvatI che ane karthaci-azAzvAtI anitya che. enA pachI pharI gautama prabhune prazna kare che ke he bhadaMta Ape je ene kathaMcit nitya ane kathaMcit anitya Ama kahI che te enI pAchaLa zuM kAraNa che ? enA javAbamAM prabhu kahe ke he gautama! dravyAstika nayanA matathI te padmavaravedikA nitya che Ama kahevAmAM AvyuM che. tAtparya e che ke dravyAstikanaya dravyane ja vAstavika mAne che, paryAyane te vAstavika mAnavA mATe taiyAra nathI kemake dravya ja sarva AkAramAM paryAmA -anvayarUpathI vartamAna rahe che. ethI sarva AkAramAM anvayarUpathI vartamAna havA badala pariNAmi nitya mAnavAmAM Ave che. phUTasthanI jema sarvathAnitya te nahi ja gaNAya. ethI sakala AkAramAM anvayI havA badala ane pariNAmI hovAthI dravya sakalAlabhAvI che. ethI te A naya mujaba zAzvata kahevAya che. temaja varNa paryAnI apekSAe tattatpadArthomAM samutpamAna bhinnabhinna varNonI apekSAthI temaja gaMdha paryAnI apekSAthI, rasaparyAnI apekSAthI, sparza paryAyonI apekSAthI zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 197 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane upalakSaNathI tattapadArthagata puddagala paramANuonAM vighaTana ucaTananI apekSAthI A padmavadika azAzvatI anitya- kahevAmAM AvI che. tAtparya AnuM e che ke paryAyAstikanaya paryAyane ja pradhAnarUpathI mAne che dravyane nahi paryAya pratikSaNa bhAvI hoya che, ethI te vinAzI hoya che A apekSAe dareke dareka vastu azAzvata che A pramANe he gautama! A padmavadika dravyAstika ane paryAyAstikanayanA mata mujaba "tta zAzvatI, sthAt karAzvatI 'Ama kahevAmAM AvI che, dravyAstinayanA mata mujaba badhI vastuo nitya che. utpAdavinAzarUpa je temanI avasthAe che te te sapanA utkaNatva, viphaNatvanI jema phakta AvirbhAva tIrabhAva mAtra che. niyama A pramANe che ke padArtha sarvathA asat hoya che tenuM utpAdana thatuM nathI ane je ekadama satya che teno vinAza thatuM nathI. "nArato vicare mAvo, nAmAvo vidyate sataH"na mujaba A padvavara vedikA zuM ghaTAdikanI jema dravyArthika nayanI apekSAe zAzvatI che? ke sarvakAlamAM eka rUpathI zAzvatI che? A jAtanI dvidhAmAM paDelA gautama prabhune prazna kare che ke he bhadaMta ! ukta svarUpavALI padmavara vedika kALanI apekSAe "rija mavati' keTalAkALa sudhI rahe che? enA javAbamAM prabhu kahe che ke he gautama! te padmavaravedikA pahelAM koI paNa divase nahotI, Ama nathI paraMtu anAdi devA badala te sarvadA hatI. A pramANe ja te vartamAnama, nathI AmapaNa nathI kemake sarvakALa rahe che. A pramANe ja te bhaviSyakAlamAM paNa kadI nahIM hoya Ama paNa nathI kemake te sadA rahenArI che. A pramANe niSedha mukhathI te padamavaradikAmAM trikAla sthAyitA kahIne have sUtrakAra vidhimukhathI trikAla sthAyitAnuM kathana karatAM kahe che. "ahiM " ityAdi te pamavaravedikA he gautama pahelAM hatI ja hamaNAM che ja ane pachI paNa zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 198 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raheze ja A kAraNathI te padmavara vedikA merunI jema dhruva che, prava hovAthI ja niyata che. ane potAnA svarUpamAM niyatarUpathI sthita che, niyata hevAthI ja zAzvatI che. sarvakALa (vidyamAna) zIla che. zAzvatI hovA badala ja akSaya ne yathAsthita svarUpathI te paribhraSTa thatI nathI eTale ke te avinAzinI che. tAtparya e che ke jema gaMgA ane sidhunAM pravAho niraMtara pIMDarIka hRdathI pravAhita thatA rahe che chatAM e te svarUpathI sarvadA avasthita rahe che temaja padmavaravedikA paNa pudgalonA vicaTana (nAza) mAM paNa tAvanmAtra anya pudagalanuM uccaTana (utpanna) hovAthI sarvadA svarUpathI avasthita rahe che. akSaya hovAthI te avyaya che-vyaya rahita che kemake enA svarUpamAM saheja paNa parivartana thatuM nathI ethI. mAnuSettara parvatathI bahAranA samudranI jema te sarvadA sva pramANamAM saMsthita-avasthita rahe che. ethI ja te dharmAstikAyAdika dravyanI jema nitya che. evI te padyavaravedikA eka vanakhaMDathI comera pariNita che. padmavaravedikAne cAre taraphathI pariNita karanAra vanakhaMDa cakavAla vistAranI apekSAthI saheja be yeAjana jeTalAvistAravALe che temaja parikSepanI, apekSAe te upakArikA layana jevo che. eTale ke upakArikAlayananuM pramANa jeTaluM pahelAM spaSTa karavAmAM AvyuM che teTaluM ja pramANa AnA parikSepanuM che. A vanakhaMDanuM varNana karanAra pATha A pramANe che-, swvamA" vagere A pATha ahIMthI , cAvat vinti" sudhI 6ramA sUtrathI mAMDIne 68 mA sUtra sudhI pahelA varNavavAmAM Avyo che. A pramANe sUtrakAra padamavaravedikA ane vanakhaMDanuM varNana karI ne pharI upakArikAlayananuM varNana karavA mATe "tara " rUcAri sUtra kahe che. A sUtramAM temaNe kahyuM che ke upakArikAlayananI cAre dizAomAM viziSTarUpa cukta sopAnapaMktitraya che. enuM varNana yAnavimAnanA varNana jevuM ja samajavuM joIe. 12 mA sUtramAM A varNana karavAmAM AvyuM che. A viziSTarUpa yukta sayAnapaMktitranI sAme tAraNo che. emanuM varNana "toraja gALAAimAsu caMmeNu" A pAThathI mAMDIne "nAra parikavA" pATha sudhI pahelAM karavAmAM AvyuM che. pATha 13 mA sUtramAM Avela che. ATha maMgalaka davAo, chatrAticcha, ghaMTAyugala. patAkAtipatAkA, utpalahasta, kumuda, nalina, subhaga, saugaMdhika, punDarIka, mahApunDarIka zatapatra, sahastrapatra, A toraNonI upara che. emanA varNana saMbaMdhI pATha 14mA sUtramAM che. A badhAM sarvathA ratnamaya che, accha, AkAza, sphaTikanI jema nirmaLa che, yAvat pratirUpa che. A upakArikAlayananI upara UabhAgamAM bahusamaramaNIya bhUmibhAga. che, A bhUmibhAga "se nAnAnag aDhipurUvA" A pAThathI zrI rAjaprazrIya sUtraH 01 199 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , mAMDIne 'teLe maLI hto phaTTatarANa cevAseLa vAttA A pATha sudhI yAnavimAnanuM varNana karanArA granthamAM varNita prakAranI jema ja samajavu joI e. A vAtane batAvavA mATe ja nAva maLIne hAso' A jAtanA pATha kahevAmAM AvyA che. A badhuM varNana 13mA sUtrathI mAMDIne 19 mA sutra sudhImAM jijJAsuee jovuM joIe. IIsU. 70 ik 6 mUlaprAsAdAvataMsakAdikakAvarNana have sUtrakAra te mahusamaramaNIya bhUmibhAganA ekadama madhyabhAgamAM mUlaprAsAdAvata'saka che ane tenI cAre dizAemAM bIjA paNa prAsAdAvata sake che, bhUmibhAga vagere che, dhvajAdika che, tenuM varNana kare cheH tassa NaM bahusamaramaNijassa bhUmibhAgassa ' ityAdi / sUtrA--(samsa : badulamamani'samUmimAsa vaduAvelamA ) te bahusamaramaNIya bhUmibhAganA ekadama madhyabhAgamAM (caLa maheze mUvasAyavapheMsa vaLatte) eka bahuja vizALa prAsAdAtata saka hevAya che. ( me N mUjhavAsAvartemaNa paMca nocaLanAruM udgha GacattaLa ) A mUla prAsAdAvata...saka UMcAImAM pAMcasA yeAjana jeTalA che. (nAnApha boyaLasavAra vivavameLe azrupa mUniyamo) rA seA ceAjana jeTale enA vistAra che. tathA abhyupagatAti vagere pUrvAMtavizeSaSNeAthI yukata che. eja vAtane 'varSe' padathI khatAvavAmA AvI che.(bhUmimAno paTTomo sIhAsaNaM saparivAra bhANiyavyaM, aTTamaMgalagA jhayA chattA icchattA) bhUmibhAga, ulleAka, saparivAra siMhAsana, ATha ATha maMgalakA, davAo ane chatrAticchatro A badhAnuM ahIM kathana samajavuM joie. (jJeLa pUruvasAyava'sane aNNehiM cauhiM, pAsAthavaDe sarahiM taya cattapyamANametterhi savvao samaMtA vize) te mUlaprAsAdAvata...saka-bIjA cAra prAsAdAvata sakAthI ke je mUla prAsAdAvata sakAthI ardhA uuMcA che. cAre dizAomAM sArI rIte pariveSTita che. A pramANe (te La' nAsAyayakesanA ArdrADapha boya sArUM 3 kacoLa " - nIsa boyasarca vizva meLa khAya naLo) e prAsAdAvata'sake 250 khase pacAsa ceAjana jeTalA UMcA che ane 125 ceAjana vistAra vALA che. yAvat va (teLa zrI rAjapraznIya sUtra : 01 200 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' sayA aNNehiM cauhiM pAsAyavaDisaehiM tayaddhuccattappamANamettehiM savvaosamaMtA sNprivijJA) e prAsAdAvatasakeA khIjA cAra anya prAsAdAvata...sakAthI-ke jemanI uMcAi te prAsAdavata sakAthI adhi che. cAre dizAomAM sArI rIte parivati che. (te NaM pAsAyavasiyA paNavIsaM joyaNasayaM ur3aDhaM uccatteNaM bAsaiTiM joyaNAi * addhajoyaNaM ca vikkhaMbheNa abbhuggaya mUsiya-vaNNao bhUmibhAgo, ulloo, sIhAsaNaM saravAra mALIyatve ) A pramANe e prAsAdAvatasA 125 yAjana UMcA che ane 62 / yeAjana vistAravALA che. ahIM 'bamyuksatonDreisa' pAThathI mAMDIne 'cAvat prativa' sudhInA pAnA saMgraha samajavA joI e. bhUmibhAganuM, udyonu saparivAra siMhAsananuM vana paNa ahIM judA judA sUtrathI samajavu joie. (baTTu magajanA sayAjIttArUOttA) ATha ATha, ma'galakA, dhvajAe ane chatrAtiSThatrA A badhAnuM kathana paNa ahIM samajavu' joIe. ( te naeN pAsAcavaTasA aNNehiM cauhiM pAsAyavaDeMsaehiM tayaddhaccattappamANamete hi savvao samaMtA saMparikkhittA) me prAsAdAvata sakeAnI uMcAI khIjA anya prAsAdAvata'sakeAthI ardhI che-cAre khAjuethI pariveSTita che. ( te naM pAlAcavaDeMsanA vArtATTe noMcanAr atUlocana 2 3 pattaLa ekkattIsa joyaNAI kosaM ca vikkha meNaM vaNNao. ulloo, sIhAsaNaM saparivAraM pAsA - cartisagALa vIi barRda maMgaLA cAchattArUchattA ) A pramANe e prAsAdAvata - sakA 62aa ceAjana jeTalA UMcA che tathA 21 ceAjana ane eka kAza jeTalA vistAravALA che. ahIM vaka ulleAka, saparivAra siMhAsana tathA prAsAdAvata'sakeAnI upara ATha ATha ma'galaka, dhvajAe ane chatrAticchatro A badhAnu` varNana samajavu joie. TIkA :-upakArakA layananI uparanA te bahu samaramaNIya-na nIcAM ke na UMcA paNa ekadama sama-tathA sAhAmaNA bhUmi bhAganI bhUminA eka dezanA bahu madhya bhAgamAM eka khUbaja vizALa mUla prAsAdAvata...saka che. mUla zabdanA artha ahIM mukhya e pramANe che. A mUla prAsAdAvata...sakanI UMcAI pAMcaseA ceAjananI che, tathA zrI rAjapraznIya sUtra : 01 201 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ene vistAra 250 ejana jeTalo che. tathA A mUla prAsAdAvataMsaka abhyapagatachita vagere vizeSaNathI viziSTa che. e vAtanuM sUcana sUtrakAra "mu siva vAgo" A pATha vaDe kare che. "gamuwA " A pAThathI mAMDIne "hire sudhIne pATha 59 mA sUtramAM kahevAyuM che temaja bhUmibhAga-mUla prAsAdAvAMsakanA madhyagata bhUmibhAganuM varNana 15 mA sUtramAM, ulleka mUla prAsAdanI uparanA bhAganuM varNana 21 mA sUtramAM, tathA saparivAra siMhAsananuM varNana-bIjA sihAsane sahita mukhya siMhAsananuM varNana 21 mA sUtramAM ane 22 mA sUtramAM karavAmAM AvyuM che. temaja pahelAnI jemaja ATha ATha svastika vagere maMgalaka, dhvajAo ane chatrAtiachatra A badhAM ahIM 14mA sUtra mujaba samajavAM joIe. te pUrvokta mUlaprAsAdAvataMsaka pitAnA pramANathI ardhA pramANavALA bIjA anya cAra prAsAdAvataMsakothI cAre taraphathI vIMTaLAyelo che. e mUlaprAsAdAvataM ke cAre dizAomAM che. ane prathamazreNigata che. emanI UMcAI 250 ejana jeTalI che tathA 125 yojanA jeTalo emano vistAra che. "vAva vALo" ahIM varNanagraMtha A pramANe cheH -e prAsAdAvataMsaka "jammumusica" vizeSaNathI mAMDIne "pfhevA" sudhInA badhA vizeSaNothI viziSTa che. temaja emanA bhUmibhAganuM varNana ullokanuM varNana ane saparivAra siMhAsananuM varNana pahelAnI jema ja samajavuM joIe. temaja ATha ATha maMgalake, dhvajAo ane chatrAticchannenuM varNana paNa ahIM pahelAMnI jemaja samajavuM joIe. prathama zreNigata e prAsAdAvataMsaka-prathama zreNika prAsAdAvataMsakathI adhei uMcAIvALA che ane ardhAvistAravALA che. temaja e bIjA anya cAra prAsAdAvataMkathI cAre tarapha pariveSTita paNa che, e dvitIyazreNigata prAsAdAvartAsakanI UMcAI prathama zreNigata prAsAdAvAMsakonI apekSAe adhIM che. ane vistAra paNa adhe che. A pramANe emanI UMcAI 125 pejana jeTalI ane vistAra emane 6rA yeAjana jeTalo che. Ama samajavuM joIe. ahIM paNa emanA varNanamAM "adabhujAcamusica" vizeSaNathI mAMDIne "TivA" zrI rAjapraznIya sUtra: 01 202 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudhInA badhA vizeSaNone saMgraha samajavo joIe. tathA emanA bhUmibhAganuM varNana ulekanuM varNana emanA uparitana bhAganuM varNana tathA saparivAra siMhAsana-bIjA siMhAsana sahita mukhya siMhAsananuM varNana pahelAnI jema ja samajavuM joIe. tathA ATha-ATha maMgalako, vajAo ane chatrAtichatronuM kathana paNa ahIM samajavuM joIe. edvitIya zreNigata prAsAdAvataMsake bIjA anya cAra tRtIya zreNigata prAsAdAvataMkathI cAre tarapha sArI rIte vIMTaLAyelA che. e tRtIya zreNivALA prAsAdAvAMsakonI UMcAI ane emano vistAra dvitIya zreNi vALA prAsAdAvAMsakonI apekSAe ardhA che. A pramANe A trIjI zreNivALA prAsAdAvata sako UMcAImAM 62 yojana jeTalA UMcA ane 31 yojana ane eka kesa jeTalA vistAravALA che. A prAsAdAvartAsakanuM varNana paNuM pUrvokta aspRpagariSkRtAdi vizeSaNo vaDe samajavuM joIe. A pramANe bhUmibhAganuM varNana, ulaka (uparanA bhAga) nuM varNana ane saparivAra siMhAsananuM varNana paNa pUrvoktAnusAra samajavuM joIe. e prAsAdAvataMsakenI upara svastika vagere ATha ATha maMgalaka, dhvajAo ane chatrAhicchatronuM kathana paNa pahelAMnI jemaja samajavuM joIe, je sU. 71 | sudharmasabhA AdikA varNana have sUtrakAra sudharmAsabhA vagerenuM varNana kare che.-- "taca ne mUtrAsavaheMsyss uttarapurathimeNaM' ityAdi / sUvAtha-(ta jo mUDhagrHvaheMca uttarapuracime sthaLe tamAkukamA growttA) te mUla prAsAdAvartAsakanI IzAna dizAmAM sudharmA nAmanI sabhA kahevAya zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 203 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. ( AMnocana sarca AyAmeLa, paLAya noyaLA, vizvameLa, vAva', loyanArUM ur3aDhauM uccatteNaM aNegakha bhasayasaMnividA abbhuggayasukaya vayaraveDyA tornnvrriysaalmaMttiyA nAvAjIrALasaMghavijinA sAcA 4) A sabhA seA yeAjana jeTalI lAMbI che ane 50 ceAjana jeTalI vistAMravALI che. 72 ceAjata jeTalI enI UMcAI che. ghaNAM se...kaDAM thAMbhalA upara A sa`niviSTa che. AmAM azyunnata ane sArI rIte niSpAdita karavAmAM AvelI suMdara vedikA che. tAraNa temaja zAlabha'jikA banelI che yAvat A apsarAonA samUhothI vyApta che. prAsAdIya che 4. ( samAjna muddamAl tivisi to vArA vaLattA) A sudharmA sabhAnI traNa dizAmAM traNa daravAjA che. (saMjJA-pusthimeLa, vRdioLa, kasaraLa ) je pUrva dizAmAM, dakSiNa dizAmAM ane uttaradizAmAM che. ( teNaM vArA sola nocaLAr' 36* surasenaM) e daravAjAe 16 ceAjana jeTalA UMcA che, ( gaTTu nocaLArU' nizvameLa) ATha ceAjana jeTalA emanA vistAra che. (sAvacetaveseLa) tathA ATha ceAjananA ja pravezavALA che. (sevA varaddaLabhUmiyAnA nAva vaLamAAo) e badhA daravAjAe sapheda che, uttama suvarNanA zikharAvALA che, 'phaMdAmR' vagere dvAra varNanathI mAMDIne 'vanamAjA ' va na sudhInuM khaMdhu' va na ahIM grahaNa karavAmAM Avyu` che. (atti LayArAnI vrudu maMLA taiyA chattArRcchattA ) e dvArAnI upara ATha ATha svastika vagere maMgalakA che, dhvajAe che, ane chatrAticchatro che. (tettaLa varALa putro jJeya jJeya mumaMDave vaLatte ) e dvAre1nI sAme dareke dareka dvAranI AgaLa eka eka mukhamaMDapa kahevAya che. ( teNaM muhamaMDavA egaM joyaNasayaM AyAmeNaM, paNNAsaM joyaNAI vikkhaMbheNa sAiregAI mohata naucaLA ujjai4. puSpoLa vALo samA riso) e mukhama`Dape! AyAma ( la'bAi ) mAM 1 seA cAjana jeTalA che ane viSkabha (paheALAI ) mAM 50 ceAjana jeTalA che. 16 ceAjana karatAM saheja vadhAre jeTalI emanI UMcAI che. emanu' bAkInu... varNana sudharmAMsabhA jevuM ja che. (tetti naeN mumanavALuM titittitao TArA vaLattA, te nA purasthimAM, vALiLa uttarAM) e mukhama'DapAnI zrI rAjapraznIya sUtra : 01 204 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa dizAmAM traNa daravAjAe che. jemake pUrvAzAmAM 1, dakSiNadezAmAM 1, ane uttaradizAmAM 1, (tena dArA sorusa loMcanArUM haiM uccattaLa arunocanAra vi MmeLa, tAva ceva velena) e dvArA sALa yAjana jeTalA UMcA che. ATha caiAjana jeTalA pravezavALA che. ( levA vaLAbhUmiyAna vaLamAhAbo) e badhA dvArA sapheda che, uttama suvarNanA zikharAvALA che. IMhAmRga vagerethI mAMDIne vanamAlAnA varNana sudhInA samasta pAThanA ahIM saMgraha samajavA. ( tenaM na mumaMDavALa bhUmimALA, karjIyA ) e mukhamaMDapAnA bhUmibhAge ane ulleAkeA che. evuM paNa varNana ahIM samajavu joIe. ( tettiLa mumaDavALa karnAr amrudu mayAAcA chattAEchattA) e mukhama`DapeAnI upara ATha ATha maMgalakA, dhvajAe ane chatrAtichatrA che. Ama samajavu' joie. (tetti naM mumaMDavALa puo vAya panneya mecchAnamaMDane vaLatte) e mukhama`DapeAnI sAme dareke dareka sukhamaMDapamAM eka eka prekSAgRha kahevAya che, ( muddAmaMTavavattavayA nAva vArA mUmimALA ujjoyA ) prekSAgRha maMDapanI vaktavyatA mukhamaMDapanI vaktavyatA pramANe ja samajavI joie. temaja dvAravana, bhUmibhAganuM varNana ane ullevarNana pahelAMnI jemaja samajavu' joI e. jInaLasaMgha0 accharagaNa TIkA AnA TIkA mUlA jevA ja che. ' sAhamaniyA nAva vagere pADamAM je yAvat zabda che te A vAta prakaTa kare che ke - A zabdathI saMgrAhya pATha 20mAM sUtra mujaba jANavA joIe. AnA artha paNa tyAMja spaSTa karavAmAM AvyA che. 'trAsArIya' padanI sAthe je 4 cAranA aMka lakhavAmAM AvyA che tethI e vAta batAvavAmAM AvI che ke prAsAdIya padanI sAthe danIya abhirUpa ane pratirUpa padya grahaNa thayA che. A padonA artha pahelAM spaSTa karavAmAM AvyA che. e pramANe sudharmAsabhAnu varNana karIne te pachInA pATha vaDe sUtrakAre tenA dvAranu varNana karyuM' che. ' IArR rRma ' vagere dvAra varNanathI mAMDIne 'vanamATM ' varNana sudhInA je vanapATha che te badhA 54mA sUtrathI mAMDIne 59mAM sUtra sudhI ahIM saMgrahIta thayelA samajavA joie. !! su. 72 / / , zrI rAjapraznIya sUtra : 01 " 205 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akSapATaka ora akSapATakamaMe rahI hui vastuoMkA varNana have sUtrakAra bahu samaramaNIya bhUmibhAganA bahu madhyadezabhAgamAM sthita akSapATaka ane apATakamAM sthita vastuonu` kathana kare che-- siNaM bahusamaramaNijjANaM bhUmibhAgANaM' ityAdi / sUtrA-- (aulina vadusamaLijJaLa bhUmimAnALa vadhumAvelsamAr jJeya pazeyaM vAmaNuM avAyu vaLatte) te bahusamaramaNIya bhUmibhAganA bahu madhyadezabhAgamAM dareke darekamAM vAmaya akSapATaka-upavezanayeAgya Asana-vizeSa kahevAya che. ( tetti | pharAmavALI vADanALa vahumAyesamA tteya pannuvaM maLiyeTTiyA paLattA ) te vAratnanA akSapATAnA bahu madhyadezabhAgamAM dareke darekamAM maNipIThikA kahevAmAM AvI che. (tAbo nuM maniveDhiyAbo drunoyaLArU AyAmavikkhaMbheNa cattAri joyaNAI bAhalleNaM, savvamaNiIo acchAo jAva parivALo) A badhI maNipIThikA AyAma ane viSNubhanI apekSA ATha ceAjana jeTalI kahevAya che. temaja mATAinI apekSAe cAra ceAjana jeTalI kahevAya che. A badhI sarvathA ratnamaya che. accha che,nirmaLa che. yAvat pratirUpa che. (tAsi na maniveDhiyAnuM kavara taiya jJeya sIhAsane vaLatta) emanI upara-dareke dareka maNipIThikA upara eka eka siMhAsana kahevAya che. (sIdAsaLavaLano saparivAro) ahIM saparivAra siMhAsananuM varNana karavuM joie. ( tesina pecchAvaramaMDavALa saribaTThaTTa mAsanA thayA chattA chattA) te prekSAgRhamaMDapeAnI upara ATha ATha maMgalake tathA vajAe ane chatrAticchatrA kahevAya che. ( tesa nuM pecchAvaramaMDavALa puro pajJeya jJeya mALaveDhiyA paLattA ) te prekSAgRha maMDapeAnI sAme dareke dareka maMDapanI sAme maNipIThikA-eka eka maNipIThikA kahevAya che. ) tAbo nuM manivenTi zrI rAjapraznIya sUtra : 01 206 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAo solasa joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM aTTha joyaNAI bAhalleNa savvamaNimaIo chALo nAva havAlo) e maNipIThikAo AyAma ane vidhvaMbhanI apekSAthI soLa yojana jeTalI che temaja moTAImAM e sATha jana jeTalI che. A badhI sarvathA maNimaya che temaja AkAza ane sphaTikamaNinI jema nirmaLa che thAvat pratirUpa che. (tarli of uttae pattA ghUme pUchatte) e maNipIThikAonI upara dareke dareka maNipIThikA upara eka eka stUpa kahevAca che. (tene thUbhA solasa joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM, sAigaregAI solasa joyaNAi uDDhaM uccattaNa, sevA, saMhAMravuM camacamahApunanizAnA) e stUpa AyAma ane viSkabhamAM seLa jana jeTalA che. ane 16 yojana karatAM paNa saheja vadhAre UMcA che. A badhAstUpe zvetavarNanA che. eTalA mATe eo zaMkha, aMkarana, kuMdapuSpa, jala. bidu ane amRtaphenanA maMthanathI utpannaphenapuMja jevA prabhAvALA lAge che. (savaracanA macA, chA lAva parivA) e stUpo sarvathA ratnamaya che, achA che, yAvat pratirUpa che. (tela dhUma naM 34 va maMtrajA zA chattArUchattA nAva saMrakSa0) e stUponI upara ATha ATha maMgalake, dhvajAo ane chatrAtichanne yAvat sahamrapatrakamaLa kahevAya che. (tela nuM dhUmai vjoDyuM nahiM maLazeDhiyALo quttAzo) e stUpomAMthI dareke dareka stUpamAM eka eka maDipIThikA cAra dizAomAM kahevAya che. (tAromAM najareDhiyAno gaThThanogaLADuM sAcAvivarNameLe jattAra rojagAruM vADheLa sAvaLimo cho kAra vadivAno ) A badhI maNipIThikA AyAma ane viSkabhanI apekSAe ATha yeAjana jeTalI che. tathA emanI skUlatA-moTAI-cAra yojana jeTalI che. A badhI sarvathA ranamaya che, aracha che, yAvat pratirUpa che. (tasa nuM maLidriA 3ra vattAri nirimaao jiNussehapamaNamettAo saMpaliyakanisannAbhI thUbhAbhimuhIo sAnnakkhittAo vidruti teM vA-rAmAM vaddamALA vALA vArisevir) A maNipIThiAonI upara cAra jinapratimAo che. jinanA zarIranI UMcAI jeTalI kahevAmAM AvI che teTalI ja UMcAI te pratimAonI paNa che. A badhI pratimAo paryakAsanathI zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 207 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ beThI che. ane emanuM mukha tRpanI jema che. RSabha bhagavAnanI, vaddhamAna bhagavAnanI, caMdraprabha bhagavAnanI temaja vAriNu bhagavAnanI e pratimAo che. TIkAtha-A sUtrane mUlAI pramANe ja che. parivArarUpa bhadrAsana sahita siMhAsananuM varNana 21mA ane 22mA sUtramAM karavAmAM AvyuM che tethI "chattA chattA vAva pattA" mAM je yAvat zabda Avela che tethI "ghavergujara, pattAAtiptaakaa, utpalahastaka, utpalasamUha. kumudahastaka, nalinahastaka, subhagahastaka, sau dharata, pu sta , mahApunIzasta, sAtapatrasta" A pAThane saMgraha thayo che. A badhAnuM varNana 14mA sUtramAM karavAmAM AvyuM che. je sU. 73 II stUpa kA varNana 'tesiM NaM thUbhANaM purao patteyaM pattayaM' ityAdi / sUtrArtha- teri 1 pUmAnaM puro pA 2 maleDhiyA vaLattA A rastUpanI sAme dareke dareka stUpanI sAme eka eka maNimayI pIThikA kahevAmAM AvI che. (tAo NaM maNipeDhIyAo solasajoyaNAi AyAmavikkhaMbheNaM, aTThajoyaNAi vAhalleNaM navamaNima nava vahivA) A badhI maNipIThikA AyAma ane vistAranI apekSAe seLa jana jeTalI che.-ane sthUlatA-moTAImAM A badhI ATha jana jeTalI che. A badhI saMpUrNataH maNinirmita che yAvatu pratirUpa che. (tA i maLatiyAgo vava vRttAM caM ca qutte) te dareke dareka zrI rAjapraznIya sUtra: 01 208 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maNipIThikAnI upara eka eka caityavRkSa kahevAya che. (tenuM caNA bano - nA udRDha smLa ) A caiityavRkSe ATha yajana jeTalI UMcAIvALA che. (1ddhanoynn uvveheNaM do joyaNAI khaMdhA, addhajoyaNaM, vikkhaMbheNaM, chajoyaNAI viDimA bahumajjha resamA) emane uddavedha ardhajana jeTalo che-eTale ke emane mULabhAga jamInamAM ardhA jana sudhI-be gAu sudhI-nIce pahoMcela che. emane skaMdhabhAga be janana che, ene vistAra ardhAyejana jeTaluM che. enA madhyabhAganI urdhvagata zAkhAo che yojana jeTalI che. (madurAcAruM lAgAmaviravaLa, sAsutenAruM manojagAruM saMghai guttA) emanI-viDimAonA-AyAma ane vistAra ATha jana jeTalA che. temaja e sarvAgranI apekSAecatyavRkSanA sarvoparibhAganI apekSAthI ATha yojana karatAM saheja vadhAre che. (teri reraNAAM racA vAvAze goo) A caityavRne varNavAsa A pramANe kahevAya che. (taM kada vacamacamUtrAcabahupaTTiviTima, rAma vivAsTiApha - khaMdhA, sujAyavarajAyarUvapar3hamagavisAlasAlA NANAmaNimayarayaNaviviha saahppsaahveruulicAttAvaLimttiviMdA) A caiityavRkSonA mULa bhAga vajIranamaya che. viDimA-emanA madhyabhAgathI uparanI tarapha nIkaLelI sundarAkAravALI zAkhAo rajatamaya che. emanA kado vizALa ane riSTharatnamaya che. skaMdha emanA viyaranamaya che ane manehara che. emane skadhAnI zAkhAe vizALa che, ane zAbhanajAtIya suvarNanI banelI che. emanI zAkhAo temaja prazAkhAo ghaNuM jAtanAM maNio ane ratnonI banelI che. emanAM pAMdaDAo vairyaratnamaya che. pAMdaDAonAM vRnta (dIMTAo) tapanIya suvarNamaya che. (lavULacarattamagzakumApavAparastravavAMdhA , vicattannirynnsurbhikusumphlbhrbhriynmiysaalaa, ahiyaM nayaNamaNanivvuikarA amyrssrsA) jaMbUnada nAmanA vizeSa suvarNana, sukomaLa, lAla sukumAra sparzavALA emanA pravAla che, pallava che ane prathama ubhidhamAna aMkura che. emanI zAkhAo ghaNI jAtanA maNie ane ratnanAM sugaMdhita puSpathI ane phaLethI khUba vyApta thaI rahI che. ethI namra thaI rahI che. netrone temaja manane e vRkSa bahuja AnaMda Ape che. emanAM phaLamAM amRta je rasa bharelo che. (sakkAjA, zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 209 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savthamA, sirIyA, sakhkhocA, vAsA, vaMsaniSnA, mihavA parivA) emanI chAyA bahuja sArI che, emanI prabhA khahuja niLa che. ee khUba ja sAhAmaNA lAge che. udyota sahita che, prAsAdIya che, danIya che, abhirUpa che, ane pratirUpa che. (taitti na caDhyavAna jara baTTudrumanA AcA chattArU%0ttA ) e caityavRkSAnI upara ATha ATha ma'galakA che, vana che ane chatrAticchatreA che. (tesina cecalALa puro pattecaMr maLiyesTriyA vaLattA ) e caityavRkSAnI sAme eka eka maNipIThikA che (tAo nuM maniveDhiyo aDha noyaLArU' bacAmaviImeLa, cattAralocaLArU' vAoLa, sa-nimo, gacchAo nAva paDiyAe) e maNipIThikA AyAmavistAranI apekSAe ATha ATha ceAjananI che. emanI sthUlatA-mATAI-cAra ceAjana jeTalA che. e badhI sathA rmANamaya che, accha che, cAvatA pratirUpa che. ( tAttiLa maniSeDhiyALa para patteyara mardiSNava vaLaze ) te dareke dareka marmANapIThikAenI upara eka eka mahendradhvaja kahevAya che. ( tej mahiMdajjhayA saTThi joyaNAI uDUDhaM uccatteyaM, joyaNaM ubveheNaM, joyaNaM vikkhaMbheNaM vairAmaya- vaTTalaTTha - saMThiya-susiliTTha parighaTTamaTThasupaiTTiyA visiTThA annegvrpNcvnnnnkuddbhisrasarimaMdiyAmiAmA) A mahendravajAethI dareke dareka mahendravajA 60 yAjana jeTalI U'cI che. emanA udveSu eka ceAjana jeTalA che ane vistAra paNa eka ceAja nanA che. A badhI mahendravajAe vajraratnanI banelI che. emanA AkAra vRtta-gALa che ane mAsa che. e khadhI susa baddha che. ee paththarane lIsA karavAnA yaMtrathI ghasIne lIsA khanAvelA pASANukhaDanI jema lAge che. ya trathI lIsA banAvelA prastarakhaMDanI jema te sarasa lAge che. ee peAtAnA sthAna parathI saheja paNa khasI zakatI nathI, eTalA mATe susthira che. bIjI dhvAe karatAM A dhvajAe zreSTha che. A badhA jo khIjI nAnI nAnI pAMcavarNavALI sahasrapatAkAothI suzeAbhita che eTalA mATe (visiTTA) abhirAma maneAjJa che. (yAdUSi'yaMye tIvaDAmAchattArU%0ttahiyA, tuMnA, gALatAMmabaMdhamALattiA, vAsAA 4) emanAmAM pavanavaDe kapitta thatI meATI mATI anya ghvajAe ane laghuvajAe che. ee chatrAparisthApyamAna chatrAthI yukta che, ucca che. ethI emanAM zikharA-agrabhAgeA-AkAzatalane eLa gatA lAge che. zrI rAjapraznIya sUtra : 01 210 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe A badhI dhvajAo prAsAdIya yAvat pratirUpa che. (siM jo madirApAna kava imamAiII thA chattArUchattA) eka mahendravajanI upara ATha ATha maMgalake che. davAo che ane chatrAtirachatra che. (te iLa nahiMphlAmAM puro pattayuM patteya nA punariLI ghaomtta ) e mahendradhvajonI sAme eka eka naMdA puSkariNuM che. (tAo ne rAja kuriyo ja rocAsacaM Aya. guni joyaNAI vikkhaMbheNaM, dasa joyaNAI', vikkhaMbheNa. acchAo jAva vaNNao appegivAbo kAranuM paumttAzo) e naMdApuSkariNIo AyAmanI apekSAe ekaso ejananI che. temaja vistAranI apekSAe 500 jananI che, ekadama svacha che, emAMthI keTalIka naMdA puSkariNIomAM svabhAvika rIte pANI bhareluM ja rahe che. (utteja 2 ghavamavadyAparivivattA 2 naLasaMvirA) temaja dareke dareka naMdApuSkariNI padmavaradikAthI pariSTita che. ane vana khaMDathI vIMTaLAyelI che. (tari nuM iaaN puri rivihiM risovALa parivA qUUttA) A naMdApuSkariNIonI traNa dizAomAM traNa uttama sapAna paMktio che. (tisovALADivA vALo to sUyA chattArUchattA) A traNe sopAnapaMktionuM varNana ahIM A pramANe karIe chIe. A traNa sopAna pratirUpakonI sAme toraNa che, teraNo upara vajAo che ane chatrAtichatro che. TIkArtha-stUpomAM dareke dareka stUpanI sAme eka eka maNimayI vedika kahevAya che. A dareke dareka maNimayI vedika laMbAI ceDAImAM 16-16 yojanA jeTalI ane sthalatA-moTAI-mAM 8, 8 yojana jeTalI che. A badhI vedikAo sarvathA maNimaya che. yAvat pratirUpa che. ahIM yAvat zabdathI "sTAra, ghRSTAH, maSTA nIrajaso nirmalAH niSpaGkAH, niSkakaTacchAyAH, saprabhAH, sazrIkAH somotAH kAsAvIyA, nIcAH amadaY" A pAThano saMgraha thayo che. A padono artha pahelAM spaSTa karavAmAM Avyo che. A maNipIThikAonI upara dareke dareka maNipIThikA upara eka eka catyakSa kahevAya che. A dareke dareka caityavRkSanI zrI rAjaprakSIya sUtraH 01 211 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UMcAi ATha cAjana jeTalI che tathA uddedha-bhUmigata mUla bhAganI apekSAe ee darekedareka ardhA ceAjananA che. A caityavRkSAnA skadhA mUla pradezeAthI mAMDIne zAkhAvRSika vRkSa bhAga babbe ceAjana jeTalA che. tathA enA vistAra ardhA ceAjana jeTalA che. A caityavRkSAnA bahu madhyadeza bhAgamAM vagata zAkhAo che. te zAkhAe 6,6 yAjana jeTalI che, tathA AyAma viSNubhanI apekSAe ee ATha ATha yAjana jeTalI pramANavALI che. sarvocanI apekSAe eTale ke vRkSanI uparanA badhA vistAraphelAva-ne STi samakSa rAkhIne vicArIe te e viDimAe ATha ceAjana karatAM saheja vadhAre che. A varNana sivAya A caityavRkSAnA va vAsa A pramANe che-A varNana sivAya A caityavrukSA mULabhUminI upara bahAra nIkaLelA-bhAga-vAratnanA banelA che. tathA viDimA--emanA madhyabhAgathI uparanI tarapha nIkaLelI zAkhAe rajatamaya che, ane suMdara AkAravALI che. emanA kado-bhUmigata bhAgA-riSTharatnamaya che ane bahuja vizALa che. emanA skadhA vaiDU ratnamaya che. ane maneAhara che. emanI AdyavizALa zAkhAe ska dhanI zAkhAe ze|bhana jAtIya suvaNa nI che. emanI zAkhAo ane prazAkhAe anekavidha maNie ane nAnA vidha ratnAnI che. ethI ee aneka prakAranI che. emanAM pAMdaDAe vaiDU ratnamaya che. pAMdaDAonA vRntA suvaNa maya che. emanA pravAlA kU'paLA pallava-patra ane varAMkurazreSTha aMkura (phaNagA) A badhAM jAmmUnaH nAmaka suvarNanA banelAM che. lAlaraMganA che ane keAmaLa che. zAkhAomAM je sau prathama nIkaLe che te aMkura kaMika kaMika patrabhAva jemanA uddabhavavA lAge che te pravAla ane jemAM patrabhAva pUrNa rUpathI prakaTa thai jAya che te padhruva che. emanI zAkhAe aneka jAtanA maNie ane ratnAnA sugaMdhita puSpAthI ane phaLethI yukta che. ethI e sarve nIcenI taraph namelI che A badhI vadhAre paDatI netra ane manane sukha ApanArI che. emanAM kLA amRtarasa jevAM rasathI bharelAM che. A badhA caityavRkSA cAkayacikaya rUpa chAyAvALA che, prabhAyukta che. zAbhAsa panna che. udyota-khI jI vastune prakAzita karanArA prakAzathI yukta che. jonArAonA manane pramutti karanArA che, darzanIya che, prekSaNIya che, abhirUpa-savakALa ramaNIya che ane pratirUpa-sarvAM zrI rAjapraznIya sUtra : 01 212 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ttama che. A caityavRkSAnI upara ATha ATha svatika vagere ma'galakA che, dhvajAe che, ane chatrAticchatrA che. A caityavRkSamAMthI darekedarekanI sAme eka eka maNi pIThikA che. dareke dareka maNipIThikAnA AyAma ane viSNula ATha ATha ceAjana pramANa jeTalA che. emanI dareke darekanI sthUlatA cAra ceAjana jeTalI che. A badhA saCthA maNimaya che, svaccha che. yAvat pratirUpa che. eka eka maNipIThikAnI upa2 eka eka mahendradhvaja nAmaka dhvaja vizeSa che. A mahendravajo 60 yAjana jeTalA UMcA che. emanA udde-bhUmigata bhAgA-eka ceAjana pramANavALA che. A badhA vAratnamaya che. gALa che, ane maneAhara AkAravALA che. suzliSTa che. pariSTa che, paththarAne lIsA karanArA yaMtrathI ghaselA paththara jevA lIsA che. peAtAnA sthAna uparathI saheja paNa calita thatA nathI eTalA mATe te supratiSThita che ane ethI ja te susthira che. bIjA dhvajonI apekSAe A badhA kAraNAthI ee zreSTha kahevAya che A badhA mahendradhvajo ghaNI sekaDA nAnI nAnI suMdara dhvajAothI mati che. ethI ee khUbaja ramya lAge che. emanAmAM je vijaya vaijayatI bRhad vajAe ( meATI dhvajAe ) ane laghudhvajA ( nAnI devajAe ) che. te pavanathI pita thaIne ekadama ramya lAge che. A badhAnI upara chatrAticchatrA-chatrAnI upara paNa chatrA che. e DuMga-UMcA che. ethI AkAzane emanA agrabhAgA ALa'gatA hAya tema lAge che. zeSa badhu' kathana mUlA jevuMja che. naMdA puSkaraNIonA vanamAM je 'acchAo lAva yalo'mAM 'nA" pada AveluM che. ethI ahIM zlakSNAH rajatamayakUlAH ' vagere rUpa varNAMka pAThaneA saMgraha samajavA joIe. A pATha 65mA sUtramAM Avela che. padmavara vedikAnuM varNana 71 mA sUtramAM karavAmAM AvyuM che. vanakhaDanuM varNana 62 mA sUtrathI mAMDIne 68 mA sUtra sudhI karavAmAM AvyuM che. triseAAna pratirUpakAnuM varNana 12 mA sUtramAM kathita yAnavimAnanA vaNa namAM helA padasamUhAnI jemaja samajavuM joie. 1sU. 74aaaa zrI rAjapraznIya sUtra : 01 213 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudharmasabhAkA varNana 'sabhAe Na suhammAe aDayAlIsaM maNo guliyAsAhassIo paNNattAo' ityAdi / sUtrArthaH-( sabhAe NaM suhammAe aDayAlIsa maNoguliyAsAhassIo paNNatAo) sugharmA sabhAmAM 48 hajAra managulikAo-negulikA nAmaka pIThikAo-Asana vizeSa-kahevAya che. (saM nA puracime sosANIno vavIimene nojhalasAkaro sa iof a sAdaravo, jap sAro ) te A pramANe che. pUrva dizAmAM 16 hajAra, pazcima dizAmAM 16 hajAra, dakSiNa dizAmAM 8 hajAra ane uttara dizAmAM ATha hajAra, (tA; ii maLI kuDhiyAsu vahu suvaUM ghamacA DhaIT guttA vAmajA khAtA guLA ) te mane gulikAonI upara ghaNuM suvarNa ane cAMdInA phalako kahevAya che. te suvarNarUpyamaya phalakonI upara ghaNA vAmaya nAgadaMtake kahevAya che, ( teNu cha varUDAmaNu nA daMtANu viTTasuddhavavadhAricamaDhAmAvA ciTUMti) te vajamayanAgadetakanI upara kALA derAmAM bAMdhelA evA goLa ane laTakatA mAlyadAmakalApa-puSpamALAonA samUha-kahevAya che. (samAMgo sunmANa kacAsa nomAnasicA sAhasIko pannattAzo) te sudharmAsabhAmAM 48 hajAra gomAnasika-zasyArUpa sthAna vize- kahevAya che. (jJa mAgukriyA jJAva daMtA) managulikAonI saMkhyA pramANe ja yAvat nAgadaMtakonI saMkhyA jANavI joIe. (te; or grdaMtANu va AyAmyaa sikkagA paNNattA tesu rayayAmaesu sikkagesu bahave veruliyA maIo dhUva zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 214 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghariyA guttAtro) te nAgadaMtakenI upara ghaNuM cAMdInA zikAo che. te cAMdInAM zakAonI upara ghaNI vAratnamaya dhUpaghaTikAo kahevAya che. (tA. je ghavAhiyAro rASTra vAra niti) e dhUpaghaTikAo saLagatA kalAguru vagere dhUponA dhUpathI manahara che. vagere ahIM badhA vizeSaNa lagADavA joIe. TIkArtha-Ane TIkArtha mUlArtha pramANe ja che. mane gulikAne artha che-e nAmanI eka vizeSapIThikA e pIThIkAo tyAM 48 hajAra che. kaI dizAmAM keTalI keTalI che te upara spaSTa karavAmAM AvyuM che. e mane gulikAonI upara ghaNuM sauvarNika ane cAMdInA phalaka-paTTo-che. epomAM ghaNuM vajIranamaya nAgadaMte-khIMTIo che e khIMTIonI upara kAlAstramAM gUMthelA ghaNuM puSpamALAsamUha laTakI rahyA che. phalaka, nAgadaMta ane mAlyadAmakalApa A badhAnuM varNana pahelAM karavAmAM AvyuM che. te pramANe ja ahIM samajavuM joIe. zasyArUpa je gemAnasikAo ahIM kahevAmAM AvI che temanI paNa saMkhyA 48 hajAra che. emanAmAM pUrva dizAmAM 16 hajAra, pazcima dizAmAM 16 hajAra, dakSiNa dizAmAM 8 hajAra ane uttara dizAmAM 8 hajAra gomAnasikAo che. e gomAnasikAomAM suvarNa rukhyamaya phalake kahevAya che. e phalakamAM vajaratnamaya nAgadaMtako kahevAya che. emanI upara zIkAo laTakAvavAmAM AvyAM che. emAM dhUpaghaTikAo che ane e ghaTikAomAM vividha jAtanA dhUponI sugaMdha vyAsa thaI rahI che. ahIM yAvat padathI "rAjAnukavarakundurussk turuSka dhUpadahyamAnaprasaradgandhoddhatAbhirAmAH sugaMdhavaragadhitA gaMdhavartibhUtAH' vagere pUrvokta vizeSaNe ahIM grahaNa karavAmAM AvyA che, A "vAstrApuraghavara" vagere padone artha pahelAM karAyelA artha mujaba ja samajavuM joIe. sU 7pa 'sabhAe NaM suhammAe' ityAdi / sUtrArtha-samANa suSmANa bato vaiduMmaramannei mUmamA paumtte) sudharmAsabhAnA madhyamAM eka bahusamaramaNIya bhUmibhAga kahevAmAM Avyo che. (kAva maLahiM kavomig maNizAso 2 3olora )A bhUmibhAga yathAvat aneka jAtanA maNiothI uparobhita che. A maNionA sparzanuM ane ullokanuM ahIM varNana samajavuM joIe.( tapta ne vadhumAmaLijJarU pUmimAsa vadumanamA sthavi mahegA maNipeDhiyA paNNattA) bahusamaramaNIya bhUmibhAganA bahumadhyazabhAgamAM eka vizALa maNipIThikA kahevAmAM AvI che. (totranocA cAmavivameLe vocADuM vAste savamanimacI nAva vahivA) e maNipIThikA AyAmaviSkabhanI apekSAe seLa zrI rAjapraznIya sUtraH 01 215 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jana jeTalI che. temaja bAhayathI-sthUlatAnI apekSArtha-ATha jana jeTalI che. A sarvAtmanA maNimaya che yAvat pratirUpa che. (taNe maLioDhiyA utti sthaLa mALavA e goor) A maNimayapIThikAnI upara eka mANavaka nAme cityastaMbha kahevAya che. (if noLArUM karuM vatte voca vaheLa kothaLa vikkhaMbheNaM aDayAlIsai aMsie, aDayAlIsai koDIe, aDayAlIsai viggahie, sesaM nA maciraNa) A cityastaMbhanI UMcAI 60 jana jeTalI che. udvedha (pAyAnuM UMDANa) 1 jana jeTalo che. eka jana eTale ja emane vistAra che. 48 enA khUNAo che. 48 enA agrabhAga che ane 48 enA vibhAgo che, e sivAyanuM badhuM varNana enuM mahendravajanA varNana pramANe ja samajavuM joIe. (mALavAnsa naM rehAMmasa 3Satti vArasothaLA dettA devi vAratAMjoynnaaii vajjettA, majje battIsAe joyaNesu ettha NaM bahave suvaNNarupamayA phalagA paLA) A mANavaka staMbhanI upara 12 jana pahoMcIne ane nIce rahelA 12 jana sivAya zeSa 36 yajamAM ghaNuM suvarNapyamaya phalako kahevAmAM AvyAM che. ( tevu suvAvasu sTAsu vahu vapharAmavA jAvaMtA pattA) te suvarNa pyamaya phalakamAM vajanamaya nAgadUte kahevAya che. (tema ja vapharAma nAte, va racacAnA siFIT GUmttA) te vajaratnamaya nAgadaMte (khIMTIo) upara ghaNAM rajatamaya zIMkAo che. (tenuM sacacAmaNuM sikraSNu va varUmacA DhavakRtamucA grLaTT) te rajatamaya zIMkAonI upara ghaNuM vajIranamaya gALavastu jevA geLasamudraganAmaka pAtra vizeSa kahevAya che. (te, ja vAmaNuM jovasamuhu vahave niLasaTo saMnidhivattAso vadaMti )te vajaratnamaya gALasamudramAM ghaNI jinAsthio (phUlo) mUkI rAkhI che, (tAjo baM sUriyAbhassa devassa annesiMca bahUNaM devANaya devINaM ya accaNijjAo jAva pujjuvaaLijJALo) e jinAthie sUryAbhadevanA mATe ane bIjA badhAM devadevIo mATe arcanIya che, yAvata pampAsanIya che. (mALavAra haMmarasa uttara prada zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 216 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMA saMcA chattArUchatta) mANavaka cityavRkSanI upara ATha ATha maMgalako, vajAo ane chatrAtichatra kahevAya che. TIkAtha-A sUtrane TIkAtha mUlAI jevuM ja che. ahIM je "vAvaLifmaparomita maNipura po " e je pATha saMgrahIta thayela che. temAM "cAvata" zabdathI "gAsTira pukavarajU ti vA" A pAThathI mAMDIne "nAnAvidhavaMcaH maNima uparomitara ahIM sudhI pATha saMgrahIta samajavo joIe. temaja maNio vage. rene sparza vagerenuM varNana ane ullokanuM varNana 15 mA sUtrathI mAMDIne 21 mA sUtra sudhI pahelAM spaSTa karavAmAM AvyuM che. ethI A badhuM varNana tyAMthI ja joI levuM joIe. "sarvamaLimacI cAvata prativa" mAM je "cA" pATha Avelo che tethI "la cha, Ta, ghaEA pRSNA, nIrajhA, nirmA, niva, nibaMdajInA sajhama, zrI, sodyotA, prArAlIyA, vazanIyA, mikavA' A sarva padonA saMgraha thayo che. A padono artha pahelAM lakhavAmAM AvyA che. "garvanI pAna cAva7 varSavAra nIcAna" mAM je "cAvata' zabda Avelo che tethI "vanI cAna, pUjJanIyAni, mAnanIcana, saraLIyAni, zalyAnuM daivataM vicaM" A pAThane saMgraha thayo che. te e vacana vaDe vandanAya, paMcAMga praNamanAdipakAyavyApAra vaDe pUjanIya, bahamAna pradarzanavaDe mAnanIya, vastrAdipradAna dvArA satkaraNIya tathA kalyANa maMgala daivata caitya A buddhidvArA parya pAsanIyasevanIya kahevAmAM AvyAM che. sU. 76 'tassa mANavagassa ceiyakhaMbhassa' ityAdi sUtrArtha-(tarasa mALavAsa rephayahaMmarasa purathameLe prasthamAM mahemA maNipaDhiyA vALA) te mANavaka cityastaMbhanApUrvadigubhAga (pUrva dizA) mAM eka ativizALa maNipIThikA kahevAya che. (3z novA sAcA-vizvame rAri vocanA varsTi navamaNima achata rAva divA) enA AyAma ane viSkabha ATha yojana jeTalA che. bAhalya-meTAI--cArajana jeTalI che. A sarvAtmanA maNimaya che accha che, yAvat pratirUpa che. (tI je maffpeDhicANa vari sthaLa mahera sIhALe vaLatti) te maNipIThikAnI upara eka vizALa siMhAsana kahevAya che. (nIhALavA sAravA) ahIM saparivAra siMhAsananuM varNana karavuM joIe. (tassaNaM mANavagassa ceiyakhaMbhassa paccatthimeNaM ettha NaM mahegA maNipediyA paNNattA) te mANavaka cityastaMbhanI pazcimadizAmAM eka vizALa maNipIThikA kahevAya che. zrI rAjapraznIya sUtraH 01 217 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (aTTha joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM cattAri joyaNAI bAhalleNaM savvamaNimaI acchA nava divA) A maNipIThikAnA AyAmavistAro ATha yajana jeTalA che. bAhalya cAra ejananA che. A sarvAtmanA maNimaya che, aracha che yAvat pratirUpa che. (tIre gaM gapiDhiyA ura mane sevAcanane pALajo ) A maNipaThikAni upara eka vizALa devazayanIya (devazayyA) kahevAya che. (tasta tevalakhinnasa vakhaortvAre ghaon) A devazayanIyanuM varNana A pramANe cha.(taM jahA NANAmaNimayA paDipAyA, sovanniyA pAyA, NANAmaNiyAi paaysiisjANuM) maNimaya ghaNuM enA pratipAdo che. senAnA enA pAde che, pAdazIrSakapAdAgrabhAga enA ghaNA maNionA banelA che. (idhULacAmaDuMmttArUM vapharAmavA saMthI nAmibimaNa viSe cacamacAkhUchI, taLigamacA hovAnA) enA gAtrane senAnA che, vajIratnanI banelI enI saMdhio che, aneka maNione banela eno bhUtavana che. enI zayyA rajatamaya che. enA gaMDapaghAnaka tapanIya suva nA banelA che. hicamacA vithvocA) enA upadhAna lohitAkSa rananA banelAM che. (se saLijo sADhALavaTTiA umaro voca Tulo, kaorg, maNe jAmIre sAruM naTTi) A zayanIya-sAliMgavartika che eTale ke mANasanI laMbAI jeTalA upadhAna (ozIkA) thI yukta che enA zirobhAga ane caraNabhAganI tarapha eka eka ozIkuM mUkeluM che te baMne tarapha unnata che temaja madhyamAM tata-(namita) thayeluM che tethI ja te gaMbhIra che. (vApurAvAjIyA uddAlasAlisae suviraiyarayattANe uvaciya khomadugullapaTTapaDicchAyaNe, AiNaga-rUpa-vUra, bAvaLI-tUDhAramaNa, rattasuigg sura pasAra nAva ghaTave) A devazayanIya gaMgAnI retInA avadAla sadaza che. rajonivAraka pracachAdanavasathI yukta che. viziSTarUpathI parikamita kSamadukUlapaTTarUpa AcchAdanathI yukta che, carmamayavasanA, rUnA, bUranA-vanapati vizeSanA, navanItanA (mAkhaNanA) ane kapAsanA sparza jevo ene sparza che ethI e kamaLa che, enI upara maccharadAnI lagAvelI che e bahuja suMdara che, prAsAdIya che yAvat pratirUpa che. zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 218 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkA- --A sUtranA TIkA mUlA jevA ja che. ahIM saparivAra siMhAsananuM vana--eTale ke bhadrAsanasahita siMhAsananu vahana 21 mA sUtrathI mAMDIne 22 mA sUtramAM karavAmAM AvyuM che. jijJAsuee tyAMthI jANI levuM joie. devazayanIyana atha devazamyA che. mULa pAyAnI rakSA mATe je cAra nIce khIjA anya pAyA lagADavAmAM Ave che, te pratipAda zabdathI ahIM abhihita thayA che. gAtraka zabdanA a ahIM pratya'ga che. ahIM TIkAkAre iSada garUpathI A vAta prakaTa karI che. bikhkhAka zabdanA artha upadhAna-ozIkuM che. ga'DApadhAnanA artha gallamasUrikA che. paga mUkavAthI je rUtI nIce dharatImAM pesI jAya che--tenuM nAma avadAla che. kSumA-aLazInuM nAma che. enAthI je vastra taiyAra karavAmAM Ave che. tene kSaumaTThalapaTTa kahe che. Asu.chA 6 tassa NaM devasayaNijjarasa ' ityAdi / sUtrA--( tasya nuM Trevalanimnasta uttarapurathimeLa) te devazayanIyanI uttarapaurastyamAM--izAnakANamAM-(maddezA maviDhiyA paLattA ) eka vizALa maNipIThikA kahevAya che. (anuttoyanAra'. AcAmavivarNamaLa) e peAtAnA AyAma ( laMbAI ) ane viSNubha ( paheALAI) nI apekSAe ATha ceAjana jeTalI che. ( vattarinoyanAr vArasLa) temaja bAhatyanI apekSAe cAra yAjana jeTalI che, (satvanamarpha JAna hivA) A sarvAtmanA maNimaya che yAvat pratirUpa che. ( tImeLanipeDhiyALa ryArM sthaLa mannene sukala mahila vaLatta ) te maNipIThikAnI upara eka vizALa kSullaka mahendradhvaja kahevAya che, ( ginocArTa DacattaLa, locana viImeLa, varAmaNa vaTTadhrumaMjhiya mulihiTTa nAya dive) A kSulaka mahendradhvaja sATha ceAjana jeTaleA UMcA che. AnA viSNubha eka ceAjana jeTalA che. e vajraratnamaya che, suMdara AkAravALA che. yAvat pratirUpa che. (purti ada maMgahA-nayA chattA chattA) enI upara ATha ATha ma'galakA che, dhvajAe ane chatrAticchatrA che. ( sastra nuM zuThThAmahitAyaNa pazcimeLa sthaLa sUriyAmala vaivasa covAje nAma vaLajole patte) A kSudramahendradhvajanI pazcimaziAmAM sUryAbhadevanuM 'cAppAla' nAmaka AyudhagRha che, (sava vAmaNAeenAva dive) A AyudhagRha sarvAtmanA vajraratnamaya che, nirmaLa che yAvat pratirUpa che. ( prastha La sUriyamasta pheva" hiya-caLa,-vA-cA-dhanuSamuddA vattve varaLacALA saMnizrvittA vidyuti) emAM sUryAbhadedhanAM paridharatna, khaDuga, gadA ane zrI rAjapraznIya sUtra : 01 219 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanuSa vagere ghaNAM uttama prahara-zastro-mUkelAM che. (3jJA nisithA, TUti adhArA sAcA4) A sarva astro bahuja ujajavaLa che, nizita che, bahuja tIkSaNa dhAravALA che ane prAsAdIya 4 che. (samANa suwA madada maMjIrA sucA chattArUchattA) sudharmA sabhAnA uparibhAgamAM ATha ATha maMgalake che, davAo che ane chatrAhicchatra che. TakArtha-A sUtrane TIkAthe mUlArtha pramANe ja che. "savamaNima gAva hivA" mAM AvelA cAvat "acchA trA, dhRSTa, mRNA, nIrakSA, nirmUDhA, nipajJA, nikaTarachAyA, samA, zrIza, totA kAlIcA nIcA, amiegr" A padono saMgraha thayo che. A acchAdi pratirUpAnta padone artha 14 mAM sUtramAM lakhavAmAM Avyo che "sutastri nAva vahive" mAM je "cAvata" pada AveluM che tenAthI e prakaTa thAya che ke ahIM "vadRp' vagere padathI mAMDIne ma" ahIM sudhInA mahendradhvajanA varNanavALA 25 mA sUtrane pATha saMgrahata thaye che, " che vAva Tika" mAM je "cAva7' pada che tethI lakSma vagerethI mAMDIne abhirupAnta sudhInAM padonuM grahaNa thayuM che. "gharagharatna" eTale zreSTha lehamudragara A eka praharaNa vizeSa che. Ane zreSTha hovA badala ja ratna A pramANeno ullekha karavAmAM Avyo che, zANa vagerethI jenI dhAra bahuja tIkSaNa karavAmAM AvI che te nizita kahevAya che, prAsAdIya pachInA 4 aMkathI darzanIya, abhirUpa A padanuM grahaNa samajavuM joIe, I sU0 78 mAM sabhAeNaM suhammAe' ityAdi / sUtrArtha-(samANa muddA uttarapurithameLa ratha La ma siddhAcaLe pautte) sudharmA sabhAnA IzAna koNamAM eka vizALa siddhAyatana kahevAya che. (ii kothaLasyN AyAmeNaM pannAsaM joyaNAI vikkhaMbheNaM, bAvattari joyaNAI uDhaM uccattaNaM samAjamAM kAra joziyALo, mUmamA vAyA taheva) A siddhAyatanI laMbAI eka sa yojana jeTalI che, tene vistAra 50 ejana jeTalo che ane uMcAI 72 yojana jeTalI che. sabhAnuM varNana karatAM gemAnasI sudhInuM je pramANenuM varNana pahelA karavAmAM AvyuM che tevuM ja varNana A siddhAyatana mATe paNa samajavuM joIe. ahI bhUmibhAga ane ullekanA viSe kathana paNa te pramANe ja samajavuM joIe (tasa naM siddhAcAra vadumaksaramANa sthaLa mA maLapeDhiyA paUttA) siddhAyatananA bahumadhyadezabhAgamAM eka vizALa maNipIThikA kahevAya che. (sogoLArUM gAmavidyumeLe ja goLArU vAIi) ene AyAma ane viSkabha zrI rAjapraznIya sUtraH 01 220. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 yAjananA ane mAhatyanA vistAra 8 ceAjana jeTaleA kahevAya che. ( tIsena maLiDhiyALu kari hya na madene phevajI vaLatte ) A maNipIThikAnI upara eka vizALa devacchandaka hevAya che. (sohamanoyaLApha.AcAvizrvamAM) A AyAma vistAranI apekSAe 16 cejana jeTaleA che. AnI UMcAI 16 yAjananI che. tathA A sarvAtmanA ratnamaya che yAvat pratirUpa che. (hda nuM adruttayaM ninarvAhamALa niSNusseqmALamittAna sanizrvitta vidur) ahIM dareke darekanA zarIranA pramANavALI 108 jinapratimA sthApita karelI che. ( tAsina nirimAnaM rUmecAve vaLAvAse vatte) A jina pratinA varNavAsa A pramANe che. (taM jahA tavaNijjamayA hatthatalapAyatalA aMkAmayAiM nakkhAI, aMto lohiyakkha paDisegAI, gAmaIo jaMghAo, kaNagAmayA jANU, kaNagAmayA urU, kaNagAmaIo gAyalaTThIo, taLijJamaco nAmIlo) A pratimA AnA hastatala ane padatala tapanIya suvarNa maya che. nakha aMka ratnamaya che, ja ghAe kanakamaya che. jAnu kanakamaya che, uru kanakamaya che. gAtrayaSTi kanakamaya che, nAbhi tapanIyaya suvarNa maya che, rAmarAjI SThiratnamaya che, cucuka tapanIyamaya che, zrIvatsa tapanImayaya che, eSTha zilApravAlamaya che, dAMta sphaTikamaya che, jijJA tapanIyamaya che, tAlu tapanIya ( suvaNu maya ) che, nAsikA kanakamaya che, kanInikA AMkhanI kIkI STi ratnamaya che, akSipatra paNa riSTharatnamaya che, bhammarA riSTa ratnamaya che, kapAla-kanakamaya che. kAna paNa kanakamaya che, lalATa paTTikA paNa kanakamaya ( suvaNu maya ) che, zaSa ghaTI paNa kanakamaya che, khAlAnta ane khAlAnta bhUmi tapanIya svarNamaya che. mAthAnA vALA riSTha ratnamaya che. TIkA :- A sUtraneA TIkA mUlA gomA siyAo 99 pramANe ja che. A je kahevAmAM Avyu' che tenA atha A zrI rAjapraznIya sUtra : 01 " sabhAgameNaM jAva pramANe thAya che 221 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke sudharmAsabhAnA varNanavALA pAThathI mAMDIne mAnasI sudhInuM AnuM varNana paNa samajavuM joIe temaja A siddhAyatana seMkaDo thAMbhalAo para avalaMbita che ane yAvatu pratirUpa che. sudharmA sabhAnA varNanamAM jema tene pUrva-dakSiNa ane uttara dizA tarapha traNa dvArA kahevAmAM AvyAM che temaja dvArAgravarti mukhamaMDaLa mukhamaMDapAgravarti prekSAgRha maMDapa prekSAgRhamaMDapAgravarti pratimA sahita cityastRpa caityastUpAgravarti cityavRkSa, cityavRkSAgravarti mahedradhvaja mahendravajAgravarti naMdA puSkariNI, naMdApuSkariNIonI sAme managulikAo ane menAgulikAonI sAme gemAnasie (zamyAkAra sthAna vizeSanuM) varNana karavAmAM AvyuM che, te pramANe ja ahIM paNa badhuM samajavuM joIe. devarachanda eka Asana vizeSanuM nAma che. je sU0 79. jina paDimAke svarUpakAnirupaNa tAsi nuM nirimALa piTTo" rUlyA ! sUtrArtha-(tAliba jiLaparibaLa piTTo uttayaM pracaM) e jinapratimAomAMthI dareke dareka pratimAnI pAchaLa (jIradhAraparimALo quTlo) chatra dhAraNa karanArI pratimAo kahevAya che. (tAjo jo iradhAnaparibaLo divasudagrahuM sogaMdanAmadhAruM thAyavarAchuM sajIruM dhAremALI 2 vidruti) e chatradhAraka pratimAo pitA potAnA hAthamAM hima, rajata, kuMdanA puSpa jevI kAMtivALA temaja kereTa puSpanI mALAo jevA svaccha Atapa (cha)ne lIlA pUrvaka dhAraNa karIne UbhI che. (tAsi niLaparimALa vamaLo ghare pattece 2 vAgaradhArahimAzo pattAzo) e jina pratimAonI baMne bAju eka eka camaradhAraNa zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 222 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karanArI pratimAo kahevAya che. (tAo na pAmadhAdimAlo cavacave.lii yanAnAmaNirayaNakhaciyacittadaMDAo suhumarayayadIhavAlAo saMkhakakuMdadgarayaamaya mhiypeLapunasaMnivAsano dhavahAlo vAmAo, hIruM dhAremALIora viiti) e cAmara dhAraNa karanArI pratimAe sapheda cAmarI DhALatI ubhI che. e cAmarAnI dAMDIe caMdrakAMtamaNi, vAmaNi, vaisUrya ratna temaja khIjA paNa ghaNAM maNiratnAthI jaDelI che. ethI ee aneka rUpAthI zAlita jaNAya che. e cAmarAnAvALA atIva sUkSma (jINA ) che, pAtaLA che ane bahu ja lAMbA che. (tAsiphLa niLaDimALa purao do do nAgapaDimAo jakkhapaDimAo bhUyapaDimAo, kuMDadhArapaDimAo svvrcaLAmo bacchAo jJAna ciiti) e jina pratimAenI sAme babbe nAgapratimA, yakSa pratimA ane bhUta pratimAe kuM'DadhAra pratimAe ubhI che. A adhI nAga vagerenI pratimAo sarvAtmanA ratnamaya che. nirmALa che yAvat pratirUpa che. ( tosiNaM jiNapaDimANaM purao aTThasayaM ghaTANaM asayaM caMdaNakalasANaM, aTThasayaM bhiMgArANaM, evaM AsANaM thAlANaM pAINaM supaiTTANaM manoguliyANaM vAyakaragANaM cittvarALa caLa raMDALa ) e jina pratimAonI sAme nAgAdi sivAya 108 ghaTAe che, 108 caMdana kaLazA che, 108 bhaMgArA-jhArIe che, 108 dapa NA (arIsAo). 108 manAlikAe che, 108 vAtakarakA che, 108 citrakarA che, 108 ratnakara'DakA che. (cALa nAva pusamALa puSorInuM nAva jomahattvana zerILa, pupphapaDalagANaM tellasamuggANaM jAva aMjaNasamuggANaM aTThasayaM jhayANaM aTThasayaM dhUvakaDu - jIyALa saMnizvitta viTTu) 108 hayakA che. yAvat 108 vRSabhakaThA che 108 puSpa ca gerikAe yAvatu 108 leAmahasta caMgeriyAo che. 108 puSpapaTalakA che, 108 tailasamugA che, 108 dhvajAe che, 108 dhUpapAtro che. ( siddhAcayabamsa nuM ud baTTadhrumanA yA chattAOttA)te siddhAyatananI upara ATha ATha ma'galakA che. dhvajAe che ane chatrAtichatrA che. zrI rAjapraznIya sUtra : 01 - 223 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A sUtrane TIkAthe mUlArtha pramANe che. chatra dhAraNa karanArI pratimAo eTale Atapatra (chatra) dhAraNa karanArI pratimAo salIla zabdano artha abhinaya sahita hAtha che. caMdanakalaza zabdathI ahIM caMdanathI upalakSitakavaza ahIM gRhIta che. pIThikA vizeSanuM nAma managulikA che. pANI vagaranA khAlI kaLazanuM nAma vAtakaraka che. citrazabdathI ahIM tulikA-pachI-vagere-jemanA hAthamAM che evA citrakAre sahIta samajavA. ahIM yAvat padathI jharamu, patralamukula, rogasmudm, tagarasamudga, elAsamudga, haritAlasamudga, hiMgulakasamudga, manaHzilAsamudga, A badhAMnI 108 jeTalI saMkhyA gRhIta samajavI. paramasurabhiyukta tailAdikanuM paNa ahIM grahaNa thayuM che. sU0 8nA upapAtasabhAkA varNana 'tassa Na siddhAyayaNassa uttarapurathime gaM' ityAdi / sUtrArtha-(taraNa naM siddhAcayAra) te siddhAyatananA (varapusthine ) IzAnakhUNAmAM (jya navA uvavA mA quLA) eka vizALa upapAta sabhA kahevAya che. (GT samANa sumANa tadeva sAva niveTiyA jaTTa vocADuM revanacanii taheva vighaoro) sudharmA-sabhAnuM jema varNana karavAmAM AvyuM che temaja A upapAta sabhAnuM varNana samajavuM joIe. yAvat maNipIThIkAne AyAmavistAra ATha yojana che. devazayanIya-devazayA-paNa pahelAnI jema ja che. eTale ke 73 mA sUtramAM sudharmAsabhAnuM svarUpa-varNana-pUrvAdidvAranuM varNana, mukhamaMDapanuM varNana, prekSAgRhamaMDapa vagerenuM varNana-A badhAnAM varNanathI mAMDIne zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 224 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ulakavarNana sudhInuM varNana karavAmAM AvyuM che. temaja tenA madhyamAM sthita vizALa maNipIThikAnuM varNana ATha jana AyAma vistAra ane cAra yojananA bAhalya vagerenuM varNana karavAmAM AvyuM che. te maNipIThikAnI upara vidyamAna devazayyAnuM varNana je pramANe karavAmAM AvyuM che ane sudharmA sabhAnI upara ATha ATha maMgalakanuM vajAonuM ane chatrAtichanuM varNana karavAmAM AvyuM che te jAtanuM varNana ahI paNa karavuM joIe. (tI karavAmAM uttarapurimena hastha i mane duraNa 70) te upapAta sabhAnA IzAna keNamAM eka vizALa hRda (dharo) kahevAya che. ( nocAsa jALAM, gurrorrNuM, vimena rasa vocADuM, revaM tadeva) te hadane AyAma ekaso yojana jeTalo che ane vistAra 5. yojana jeTalo che. udvedha ene 10 cojana jeTaluM che. ( f / Id paraMmavAra baM vaLaLa navo saMpatti ) A hRda eka padavAravedikAthI ane eka vanakhaMDathI comera sarasa rIte vIMTaLAyelo che. (tatsa tivihiM risorApariSaTI punattA) A hadanI traNa dizAeAmAM uttama traNa se pAna paMktio che. (tarasa of dUra uttarapuristhai Wri mA mileyaramAM guLA) A hadanA IzAna koNamAM eka vizALa abhiSeka sabhA kahevAya che. (suhammAgamaeNaM jAva gomANasiyAo maNipe DhiyA sIhAsaNaM saparivAraM jAva dAmA ciTUMti) sudharmAsabhAnA varNana mujaba yAvat gomAnasikAnuM varNana, gomAnasikAnA varNana pachI maNipaThikAnuM varNana ane tyArabAda maNipIThikAsthita saparivAra siMhAsananA varNana sudhInuM varNana ahIM samajavuM joIe. (tastha ni mUriyAmasa tevara suve amile aMDe saMnidhitte) tyAM sUryAbhadevanA pracura mAtrAmAM abhiSeka saMbaMdhI bhAMDe-vAsa-mUkelAM che. (1da maMDhA taheva) ATha ATha svastika vagere maMgalake paNa ahIM pUrvanI jema ja samajavA joIe. (tIre baMafmAsamANa uttarapurasthimAM prastha ii aDhAriyaramAM gumttA) A abhiSeka sabhAnA IzAna keNamAM eka alaMkAra sabhA kahevAya che, (gatamA mukyA, maNiDhiyA, aThTha caLA sAtai saparivAra) sudharmasabhAnuM je pramANe varNana karavAmAM AvyuM che. te pramANe ja alaMkArika sabhAnuM varNana paNa samajavuM joIe. ahIM zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 225 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maNipIThikA ane saparivAra siMhAsananuM kathana pahelAnI jema ja samajavuM joIe. siMhAsanane AyAma-vistAra ATha yajana jeTaluM che. (tarathai mUriyAmarU deva sta yuvaghu gAriyama saMnirijaoN virU, re taheva) te alaMkAkira sabhAmAM puSkaLa alaMkArathI pUrita sUryAbhadevanA bhAMDo mUkelA che. zeSa badhuM kathana pahelAMnI jema ja samajavuM joIe. (tIre zAriramANa 3ttarapurasthioi ratha mA vavakAsamAM paunttA) te alaMkArikA sabhAnA izAnakeNamAM eka vizALa yavasAya sabhA kahevAya che. (kA rajavAsamAM mAvadizA vIra saparivAra baDha Tra) je pramANe upapAta sabhAnA viSe pUrve varNana karavAmAM AvyuM che temaja ahIM paNa maNipIThikAo, saparivAra siMhAsane ane ATha ATha maMgalakanuM varNana samajavuM joIe. (tasthaLa ricAmarU revasa naM maLe cacaracA sanividvatte vidra) A vyavasabhAmAM sUryAbhadevanuM ekavazALa pustakaratna mUkeluM che. (tasta na thayaracAsa rUcAve chaorvAre paNa) A pustakaratnanuM varNana A pramANe che. ( jJaT) jemake (ca mAruM ghara rRridArUbo kaMbiyAo tavaNijamae dore, NANAmaNimae gaMThI, verUliyAmae lippAsaNe, ridvamae thaLe) enA patra ratnamaya che, e patronA banne pRSTha bhAge rijharatnamaya che, enI dorI suvarNamaya che, vividha maNimaya enI gAMThe che ane lipyAsana-khaDiyevaiDUryaratnamaya che. enAM AcchAdano rijharanamaya che. (tasvaninnA saMsTA) A khaDiyAnI zrRMkhalA tapanIya suvarNanI banelI che. (riphUnArUM marI, varUmaDuM sTerI, rimathAruM, maragharA, dhAi sathe) enI zAhI rijharatnanI banelI che. kalama vAratvanI banelI che. akSaro rijharatnamaya che. e eka dhArmikazAstra che. ( vavAcamA naM 3f app inT) vyavasAya sabhAnA uparibhAgamAM ATha ATha maMgalako che. (tIre ja vavasAyama uttarapurimena utha La nA puravari guttA) e vyavasAya sabhAnA IzAna koNamAM eka naMdA puSkariNI kahevAya che. (hariya saritA) A naMdApuSkarinI hUMda (dharo) jevI che. (tIre naMdrANa puFra zrI rAjaprazIya sUtraH 01 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ riNIe uttarapuratthimeNaM mahege balipIDhe paNNatte savvarayaNAmae acche jAva paDirUve) e naMdA puSkariNInA izAnakeNamAM eka vizALa balipITha-AsanavizeSakahevAya che. A sUtrane TIkArtha mUlAI pramANe ja che. vyavasAya sabhAmAM tattvAdinA saMbaMdhamAM nirNaya levAya che. pustakanI je suvarNamaya derI che temAM pustakanA patra parovavAmAM AvyAM che. graMthithI ahIM darInI gAMTha levAmAM AvI che. patro bahAra nIkaLI jAya nahIM te mATe gAMThe lagAvavAmAM Ave che. sU. 81. A pramANe sUryAbhadevanA vimAnanuM sArI rIte varNana karIne have sUtrakAra sUryAbhadevanI utpatti ane temanA abhiSekanuM varNana kare che - tejADhe tenuM samagi rUcAri ! upapAtake anantara sUryAbhadevakA cintana sUtrArtha-(te zAhe tenuM samagi) te kALe caturtha ArAnA aMtima bhAgamAMane te samayamAM (ricAmare akuLavavAmittA jeva sAthe) sUryAbhadeva tyAM utpanna thaIne (vaMvidAd TwttamAd mche) pAMca prakAranI paryAptiethI paryAtibhAvane prApta thaye. (i =T) te pAMca prakAranI paryAptie A pramANe che. (baervijhINa-6, sarapakanI 2, rUriyaginttINa rU, zALApattI 4, masAmApakanI 1,) AhAra paryApti 1, zarIra paryApti 2, Indriya paryApti 3, zvAsocchavAsa paryApti 4, ane bhASAmAna paryApti 5, (taLa takSa sUriyAbhassa devassa paMcavihAe pajjattIe pajjattIbhAvaMgayassa samANassa imeyArUve asthira ciMti, digg, sthig, maLo, saMkhe samudakanathA) A pramANe jyAre te sUryAbhadeva AhAra zarIra vagere A pAMca paryAptiothI paryAptibhAva pAmI cUkyo. tyAre sUryAbhadevane A jAtane AdhyAtmika, citita, kalpita, prArthita. manegata, saMkalpa utpanna thayo ke (zi puravALa ! pachI zrI rAjapraznIya sUtraH 01 227 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karaNijja 1 ki me puni seyaM 1, kiM me pacchA seyaM, kiM me puci pi pacchA vi dig, suhANa, mAkha, nisecANa kANu micattANa visaru ?) mArA mATe pUrvakaraNIya zuM che? pazcAt karaNIya zuM che? mAre pahelAM zuM karavuM joIe? ane tyArapachI zuM karavuM joIe. ke je mArA hita mATe hoya. sukha mATe heya kSema mATe hoya, kalyANa mATe hoya ane paraMparA sukhasAdhana mATe hoya?! TIkAtha-te kALe cothA ArakanI aMtima bhAgamAM ane te samayamAM ke jyAre sUryAbhadeva sUryAbhavimAnamAM, upapAtasabhAmAM, devadUSkAntarita devazayyAmAM sau prathama aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga mAtra avagAhanA mAtrathI janma pAmI cUkyo hate. ane Ama thaIne te jyAre pAMca prakAranI paryAptiothI paryAptibhAvane paryApta avasthAne-prApta thaI cUkI hatuM tyAre tenA manamAM A jAtane saMkalpautpanna thaye ke pAMca prakAranI paryAptio A pramANe che AhAra paryAdita zarIra paryApti, Indriya paryApti, Ana prANa paryApti, tathA bhASAmana paryApti AhAra pudgalone grahaNa karavAmAM ane temane parimita karavAmAM hetubhUta je jIvanI zakti che tenuM nAma AhAraparyApti che. anukULa vaikriya zarIra prAptinI je hetubhUta zakti che te zarIraparyApti che. zarIrarUpathI pariNata thayelA AhArane indriyayarUpathI pariNamita karanArI hetubhUta zaktinuM nAma Idriya paryAti che. zvAsocchavAsa grahaNa karanArI hetabhUta zaktinuM nAma AnaprANa paryApti che. bhASA yogya vargaNanA dalikone bhASArUpathI mane yogya vargaNAnA dalikone manarUpathI pariNamita karanArI hetubhUta zaktinuM nAma bhASAmanaH paryApti che. ahIM je bhASA ane mana A be paryAptienuM eka svarUpamAM je kathana karavAmAM AvyuM che tenuM kAraNa zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 228 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A che tenuM kAraNa e che ke A banne paryAptione kALa zeSa paryAptionA kAlAntaranI apekSAe staka-che ahIM je AdhyAtmagata vagere saMkalpanA vizeSaNa ApavAmAM AvyA che. tenuM kAraNa e che ke te saMkalpa sau pahelAM sUryAbhadevane Atmagata thayo tyAra pachI te vAraMvAra smaraNarUpa thaIne dvipatrita aMkuranI jema kaMIka puSTa thayo ethI te ciMtananA rUpamAM parimita thayo tyArapachI jyAre te vicAra vyavasthita rIte thaI gayo tyAre pallavitanI jema karipata thaI gayo ane jayAre te ja vicAra ISTarUpamAM svIkRta thayo tyAre puSpita thayelAnI jema te prArthita banI gayo ane jyAre te manamAM daDharUpathI nizcitarUpamAM pariNi thaI cUkayo tyAre phalitanI jema mane gata thaI gayo. A jAtane saMkalpa jyAre tenA manamAM uddabhavyo tyAre teNe kaI jAtane vicAra karyo eja vAta sUtrakAre jiM pufa" vagere sUtra dvArA prakaTa karI che. teNe sau pahelAM vicAra karyo ke sau pahelA mAre zuM karavuM joIe ane tyArapachI zuM karavuM joIe? tathA pahelAM ane pachI huM zuM karuM ke jethI te mArA hita mATe yogya kahevAya? te mane sukha ApI zake zakti arpi zake kalyANa karI zake ane paraMparAthI paNa sukha arpI zake tema hoya! Ama tenAM manamAM vicAra kuryo. 82 ta go tarasa mUriyAmata sevA" tyAdri sUtrArtha-(a gi taraNa sUriyAmata seva sAmALiyArisovAnA hevA) tyArapachI te sUryAbhadevanA sAmAnika pariSadu upapanna devo (sUri marara vakSa mecAvamaksalviyaM nAva samuegum samakAzitta) te sUryAbhadevanA te pramANe AdhyAtmika yAvat udbhavelA saMkalpane sArI rIte jANIne(neva ricA re seva ravA chaMti) jayAM sUryAbhadeva hatuM tyAM gayA. (3vArijIttA sUriyAma revaM cAritrei sirasAvattiya mathai zaMruM 8 Hi faavi gvaMti) tyAM jaIne teo sUryAbhadevane namaskAra karavA mATe baMne hAtha joDIne aMjali banAve che ane pachI tene mastake mUkIne jayavijaya zabdo vaDe teozrIne vadhAmaNI Ape che. (vadvAvatA purva vaghAsI) vadhAmaNI ApIne teo temane vinaMtI karatAM kahe che OM (evaM devANuppiyANaM sUriyAme vimANe siddhAyayaNaMsi jiNapaDimANaM jiNussehappamANa zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 229 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mittA madurace nivi trira) devAnupriya ApanA sUryAbhavimAnamAM sthita siddhAyatanamAM jinasedha pramANamAtrAvALI 108 jina pratimAo sthApita che. ( sabhAe NaM suhammAe mANavae ceie khaMbhe vairAmaesu golavaTTasamuggaesu bahUo visAvadAro sanilivattAno vidruti) sudharmA sabhAmAM sthita mANavaka citya staMbhamAM vaja maya gelasamudragamAM puSkaLa pramANamAM jina asthio ekatra karIne mUkI rAkhI che. (taLo revANuvijJai of ja vavi mALiyA" revALa 2 sevaLa 2 bALo juvAnniAlo) te Apa devAnupriya mATe temaja anya sau vaimAnika deva ane devIo mATe arcanIya yAvat payuM pAsanI ya che. (ta eyaM Na devAnuppiyANa puTvi karaNijjaM, taM eyaM devANuppiyANaM pacchA karaNijja) ethI sau pahelAM Apa devAnupriya mATe A kAma pUrvakaraNIya che ane Apa devAnupriya mATe A pAzcAta karaNIya che. (te ghaDyuM ne tevANuvicAi gva reDyuM, te ghaDyuM che tevANupiyA i gchI revaM) Apa devAnupriya mATe sau prathama A ucita che ane Apa devAnupriya mATe A pazcAta ucita che, (caM vAjuppiyaannN pudiva vi pacchA vi hiyAe suhAe khemAe nisseyasAe ANugamiyattAe visaru) A 5 devAnupriya mATe A pahelAM paNa ane pachI paNa hitasAdhanarUpa che, sukhasAdhanarUpa che, kSamAsAdhanarUpa che, kalyANa sAdhanarUpa che ane paraMparAthI sukhanuM sAdhanarUpa che. TIkAI-A sUtrane spaSTa ja che. sU0 83 II samAnikadevake kathanAnusArase sUryAbhadevakAkAryakaranA tapi se yuriyAe phe"! cAri. sUtrArtha-(tai se sUrirAme te tene sAmALicarAvavA ii revA aMti hacamaE socA) tyAra pachI te sUryAbhadeva te sAmAjika pariSadupapanna deve pAsethI A pramANe vAta sAMbhaLIne (niraH, iMtu nava dicA saLijJALo karabhera) ane tene hadayamAM dhAraNa karIne khUbaja prasanna temaja saMtuSTa citta thayo ane zayanIya parathI Ubhe thayA. (jammudrittA vaghavAcanamALo pupasthimivi vALa nirajI) ane ubhe thaIne te upapAta sabhAnA pauratyakArathI pUrva dizA taraphanA-dvArathI-nIkaLyo. ( nirachattA keLava tejova vavAjhapha) ane jyAM hada (dhara) hato tyAM gayo. (vAchittA duracaMzupacAhinI jema 2 pusthimistevi to baTusarU) tyAM jaIne teNe hadanI vAraMvAra pradakSiNA karI anetyArapachI zrI rAjapraznIya sUtra: 01 230 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te pUrva tAraNa taraphathI temAM praviSTa thayA. ( aNuvisittA purvAmitjheLa tirovALaDiyALa paDyoha6) praviSTa thaIne te pUrva dizA taraphanI triseApAna pratirUpa upara thaIne temAM UtaryAM. ( pottiA nahAvavAnuM namapnAM rek) utarIne teNe temAM jalAvagAhana karIne snAna karyuM. (rittA naddhi rU) snAna karIne pachI teNe jalakrIDA karI. (rittA nAmileyara, rittA bAyaMte roGe paramamumUra daravAjo padmottararU) jaLakrIDA karIne pachI teNe jaLathI abhiSeka karyAM. jaLathI abhiSeka karIne pachI teNe Acamana karyu" eTale ke zarIranA nava dvArAnuM ati svaccha jaLathI prakSAlana karyu. A pramANe pavitra ane parama zucibhUta thayelA te hadamAMthI bahAra nIkaLyA. ( vadyottarittAneLeSa misecasamA beva vAcharU) bahAra nIkaLIne te abhiSeka sabhA tarapha ravAnA thayA. (puvAnacchittA amitteya samaM anupayAdinI remALe 2 purvAmioLavAre aNuvitti ) tyAM pahoMcIne te abhiSekasabhAnI vAravAra pradakSiNA karatA pUrvadizA taraphanA dvArathI temAM praviSTa thayA. ( anurvAsittAneLeva sIdAsane teLeva vALajIrU, havAnachittA sIhAsaLavaLaC pusthAmimudde saMnikaLe) pratiSTa thaI ne pachI te jyAM peAtAnuM siMhAsana hatuM tyAM gayeA. tyAM jaIne pUrvakrizA tarapha mAM pharIne te sihAsana upara besI gayA. A sUtranI vyAkhyA spaSTa ja che. jalAvagAhana zabdanA atha thAya che. jaLamAM praviSTa yavuM. ane jalamajjananA artha thAya che jaLathI zarIranuM zeAdhana karavuM. A badhuM patAvIne teNe jaLakrIDA karI jaLakrIDA karIne jalAbhiSeka karyAM.jaLasnapana karyu" jalAbhiSeka karIne te AcAnta thayA navadvArAnAM-prakSAlanathI teNe ceAkSacAkhI-zArIrika zuddhi meLavI eTale ke A pramANe pavitra thaIne zArIrika vizuddhatA meLavIne te hRda (dharA) mAMthI bahAra nIkaLyA. // sU0 84nA zrI rAjapraznIya sUtra : 01 231 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhadevakA indrAbhiSekanA varNana 'taeNaM sUriyAbhassa devassa' ityAdi / sUtrArtha--(taii) tyAra pachI (jUriyAmA vakSa sAmALiyaparisovavannA sevA mitrofja re sadAvepha) sUryAbhadevanA sAmAnika pariSadu55naka devAo Abhiyogika dene lAgyA. (sadavittA parva rAsa) belAvIne A pramANe kahyuM u (khippAmeva bho devANuppiyA ! sUriyAbhassa devassa mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM phaeNmileyaM sava6) he devAnupriye! tame loke sUryAbhadevanA mahAthe bahuja kiMmatI, mahAI-bhadra puruSo mATe yogya, evA vipula InadrAbhiSeka-Indrapada mATe abhiSeka karavAnA sarva upakaraNo-upasthita karo. (ta nuM te kAmiAriyA sevA sAmANiyaparisovavannehiM devehiM evaMvuttA samANA hadvatu? jAva hiyayA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTa "evaM devo tahatti" ANAe viNaeNaM vayaNaM pavinaMti) tyAre te Abhiyogika dee sAmAnika pariSadu55nna devanI evI AjJA sAMbhaLI tyAre teo hRSTa tuSTa yAvat hRdayavALA thayA ane tatkAla teo vinaMtI karatA banne hAtha joDIne ApanI je AjJA che te amArA mATe kaLazane, 1008 rupya maNimaya kaLazane 1008 suvarNapya ane maNimaya kalazone 1008 mATInA kaLazane (vaM mArA mAsA thAnuM pAphaLa suparUdrALaM 1008 bhaMgArakone, Adarzo (darpaNa) ne, sthAlane, pAtrone, supratiSThAnone (vAcALa) 1008 vAtakarakene, (rAjaii grorInaM nAva coma0varALa) 1008 ratna karaMDakone puSpa caMgerikAone yAvat lamahastacaMgerikAene (pucpasTanuM nAva jomasthapaDhALa sIhALA chattAmAM rAmarALa tejI samuITLa nAva caMkAramuIIM) puSpapaTalAkane yAvat lAma hasta paTalakone, sihAsane, chatrane cAmarane, telasamudugakone yAvat aMjana samudragakone, (jJacAi sadRsanna dhUvaDu dayAzaM viSa vaMti) 1008 davAone ane 1008 dhUpakaTucchakone potAnI vikriyA zakti vaDe utpanna karyA. (vidivattA te samAvi tha veTiva 2 4 2 gAya chu 2 miti) utpanna karIne pachI temaNe te svAbhAvika temaja vikiyA janya kaLazane yAvat dhUpa kaDucchakone potapotAnA zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 232 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaLazAne, 1008 rukhya maNimaya zeAne 1008 suvarNa rupya ane maNimaya kalazeAne 1008 mATInA kaLazeAne (vaM minArAna bAyamAna thAchALa vAreLa murUdAnaM 1008 bhaMgArakAne, Adarzo (dRNA) ne, sthAlAne, pAtrAne, supratiSThAnAne (nAcagAna) 1008 vAtakarakAne, (caLa 20SALavujacorIna nAya homathazerILa) 1008 2tna kara'DakAne puSpa cagerikAone yAvat leAmahastaca'gerikAene (pukhtapalunAnuM nAva jomahtvapanAnuM sIAsaLAnuM ittAnuM cAmALa teja samuzaLa gAya gaMgaLasamuLa) puSpapaTalAkane yAvat lAma hasta pAlakone, siMhAsanAne, chatrAne cAmarAne, telasamudgakAne yAvat ajana samudgone, (AcALa TrusaA dhrUva jujIyALa vidyuoti) 1008 dhvajAne ane 1008 dhUpakaTucchukAne peAtAnI vikriyA zaktivaDe utpanna karyA. ( vikvittA te sAmAni ya vekakvi ca jale ca nAya jujju ca niti) utpanna karIne pachI temaNe te svAbhAvika temaja vikriyA janya kaLazeAne yAvat dhUpa kaDucchukAne potapeAtAnA hAthAmAM lIdhAM. ( fttiA sUricAmAo nimALAo TinilamaMti, DeiniyalamittA tAe ukkhiTThAe calAe jAva tiriyamasaMkhejjANaM jAva vIivayamANe vIivayamANe neLetra vIrocasamudde teLeva vALa smRti ) laIne teo te sUryabhavimAnamAMthI bahAra nIkaLyA ane nIkaLIne te peAtAnI utkRSTa capala gatithI yAvat tiyagUlAkamAM asa'khyAtayeAjana pramANa kSetranu` ullaghana karatAM karatAM jayA kSIrAdhi samudra hatA tyAM AvyAM. ( vAchittA vIroyA nirRti) tyAM pahAMcIne temaNe kSIrAdaka ( kSIrajala ) bharyuM. (bAva sacasaApattArUM tAr. nAvaniSkRti) yAvat zatasahastrapatrAvALA kamaLAne lIdhAM, (nittiA neLeva pustaropa samudde teLavavA chaMti, uvAgacchittA pukkharodayaM gevhaMti, givhittA jAI tatthuppalAi saya sahassa pattA tArU nAva niti) laIne pachI te jyAM puSkarAka samudra hatA tyAM gayA. tyAM jaIne temaNe puSkarAka bharyuM. bharIne pachI tyAM jeTalAM zatasahasrapatra utpala hatAM te badhAM cAvat laI lIdhAM. ( nifttA-neLeva samavette meLeva zrI rAjapraznIya sUtra : 01 233 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharaheravayAi vAsAI jeNeva mAgahavaradAmatabhAsAI titthAi teNeva uvAgacchaMti ) laIne pachI teo jyAM samayakSetra-DhAIdvIpa hatuM, jyAM bharata eNravata kSetra hatuM, jyAM mAgadhavaradAma prAbhAsa tIrtha hatuM. tyAM AvyAM. (3vArichattA tithorA geNhaMti geNhittA titthamaTTiyaM geNhaMti. geNhittA jeNeva gaMgA-sindhu-rattA rattavaio manapho teva 3varjhatti) tyAM pahoMcIne temaNe tIrthodaka lIdhuM tIrthodaka laIne pachI temaNe tyAMnI mRttikA lIdhI. mRttikA laIne teo jyAM gaMgA sidhu, rakatA ane rakatavatI mahAnadIo hatI tyAM AvyAM. (3vAchitta saDhio jeNUMti, giqttA ubhao kUlamaTTiyaM geNhaMti, geNhittA jeNeva cullahimavaMtasiharivAsaharapavvayA teNeva vavAnachatti ) tyAM AvIne temaNe salilodaka bharyuM. saliledaka bharIne temaNe tyAMthI bane kinArAonI mATI lIdhI ane laIne pachI te jyAM sula himavAnuM varSadhara parvata ane zikhara varSadhara parvata hatA tyAM gayA, (3vArijIttA hAM hRti) tyAM pahoMcIne temaNe tyAMthI pANI bharyuM (satvare savapuve na vadhe navohitithag fhRti) temaja sarvaRtuonA suMdara pune, sarva gaMdhadrane ane savaiSadhione ane siddhArtha kene lIdhAM. (zibrijJA neLeva pavanapuTI tera vAchati) pachI teo tyAMthI A badhI vastuone laIne jyAM paDyA ane puMDarIka hada-dharA hatA, tyAM gayA. (vAiitta vorAM hUMti gADuM tattha uppalAI jAva sayasahassapattAi tAiM geNhaMti, geNhittA jeNeva hemavayaeravayAI vAsAI jeNeva rohiyarohiyaMsA suvaNNakUla-ruppaklAo mahANaio teNeva uvAgacchaMti) tyAM jaIne temaNe te hadamAMthI udakabharyuM udakabharIne pachI temaNe tyAM jeTalA utparyAvat zatasahastra patravALA kamaLa hatAM, te sarva laI lIdhAM tyArabAda teo jyAM haimavata ane airAvata kSetra hatAM jyAM rohita, rohitAMsA, suvarNakUla ane suruppakUlA nAmanI mahAnadIo hatI tyAM gayA. (krisTo buMtti) tyAM pahoMcIne temaNe temAMthI salilodakabharyuM. (ddittA vamaLo kuruma ifeti) bharIne pachI temaNe tyAMthI bane kinArAonI mATI lIdhI. (nifo@aa negeva zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 234 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saddAvai-viyaDAvai-pariyAgA vaTTaveyaDDhapavvayA teNeva uvAgacchaMti, uvAgacchittA satyare tadeva neva maMdAdimayaMta vivAduparavA teNeva vAchati) mATI laIne pachI teo jyAM zabdApAti ane vikaTApAti nAmanA vRttavaitADhaya parvata hatA tyAM gayA. tyAM jaIne temaNe sarvaRtuonAM uttamottama pupone yAvata siddhArthane lIdhA pachI tyAMthI teo mahAhimavaMta parvata para ene rukima parvata para gayA. (tadeva deva mApana-majrIyA tene lavAchati vavAjittA rotAM neti) A pramANe ja teo tyAMthI mahApadma ane puMDarIka hada hatA tyAM gayA. tyAM jaIne temaNe hadodaka lIdhuM. (taheva keLava rivArama vAtAruM jeNeva harikaMtanArikatAo mahANaIo teNeva uvAgacchaMti-taheva jeNeva gaMdhAbAi mAlavaMta pariyAyA vaTTaveyaDaDhapavvayA teNeva taheva jeNeva nisaNanIlavaMtavAsaharapavvayA taheva jeNeva tinirijI rivyo saiva vavAra chaMti) A pramANe ja teo tyAMthI jyAM harivarSa ane 2myakavarSa kSetra hatAM, jyAM harikAntA ane nArIkAntA mahA nadIo hatI tyAM gayA. A pramANe ja teo tyAMthI gadhApAti ane mAlyavaMta nAmanA vRttavaitADhaya parvata hatA tyAM gayA, A pramANe ja teo tyAMthI jyAM niSadha, nIla varSadhara parvata hatA tyAM gayA. A pramANe teo tyAMthI jyAM tigiccha, kesari hada hatA tyAM gayA. (3vAranAM taheva keLava mAre vAre sIyA sIodAo mahANaIo teNeva taheva jeNeva savvacakkaTTi vijayA jeNeva savaIThavAmavmAtAjuM tisthArUM teva sAti) tyAM jaIne te pahelAMnI jemaja jyAM mahAvideha kSetra hatuM, jyAM sItAsIdA mahAnadIo hatI tyAM gayA tyAra pachI teo jayAM sarva cakravartionA vijayastaMbhe hatA ane jyAM sarva mAgadhavaradAma prabhAsatIrtha hatuM tyAM gayA. (vAchittA tisthaulAM hUMti) tyAM pahoMcIne temaNe tyAthI tIrthodaka lIdhuM. (bruittA keLava savaMtano naLava savavavavArapatrayA teNeva kavAti ) tIrthodaka laIne teo jyAM sarvAntara nadIo hatI, ane jyAM sarva vakSaskAra parvata hatA tyAM gayA. tyAM pahoMcIne temaNe sarvaRtuonA uttamottama rUpane yAvata siddhArthaka-sarSa -ne lIdhAM. ( jora zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 235 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mere davA bheLe mAruMvaLe teLeva vAghachaMti) tyAra pachI teo tyAMthI jyAM maMdara parvata hatuM ane jyAM bhadrazAlavana hatuM tyAM gayA. (sadavatre savvapupphe, savvamalle, savvosahisiddhatthae ya geNhaMti, geNhittA jeNeva gaMdaNavaNe teNeva ravAnA aMti) tyAMthI sarva RtuonA zreSTha puSpone, sarva mAlAone, soMSadhiene ane siddhArthakone lIdhAM. A badhuM laIne teo tyAMthI jyAM naMdanavana hatuM tyAM gayA. (3vArichattA navalU nAva navodei siddhasthA sarasolIsajaMai 7 nivrutti) tyAM jaI temaNe tyAMthI sarva RtuonAM zreSTha puSpane yAvat savauSadhione, siddhArtha kone ane sarasa gazIrSacandanone lIdhAM. (niddittA keLava sonAsavo teva vavAra4ti) tyAMthI badhI vastuo laIne teo jyAM saumanasavana hatuM tyAM gayA. (saMvatthare vAva sophisiddhaONa sarasolIsavaMdana 2 vidaa suvA mAsuviNa 2 dhuM nivruti ) tyAM jaIne temaNe tyAMthI sarva gAtuonA puSpone yAvat savauSadhione siddhArthane lIdhA temaja gozISacaMdanane, ane puSponI mALAone laIne darda2, malaya ane sugaMdhita gaMdhane lIdhA. (siddittA jaLava vaMDhAvaLa teneva uvAjIMti kavAritA savaMtUra jAva savvosahisiddhatthae ya sarasagosIsacaMdaNaca divvaM ca suvaNNadAmaM daddaramalayasugaMdhie 2 the niNaMti) A badhI vastuo laIne teo jyAM pAMDukavana hatuM tyAM gayA, tyAM pahoMcIne temaNe tyAMthI paNa sarva RtuonAM suMdara puSpone yAvat savoMdhadhione, siddhArtha kene ane sarasa geSISacaMdana temaja divya sumanadAma dara, malaya ane sugaMdhita gaMdhadravyone lIdhAM. (ziprivrutta no mijayaMti, misTAphattA, tAe ukkiTThAe jAva jeNeva sohamme kappe jeNeva sUriyAbhe vimANe jeNeva abhiseysamA nava sUrime re teNeva vAghachaMti) A pramANe badhI vastuone laIne teoe badhI vastuonuM mizraNa karyuM ane tyAra pachI teo potAnI utkRSTa devagatithI jyAM saudharma ka9pa hato, ane jyAM sUryAbhavimAna hatuM temaja temAM paNa jyAM abhiSeka sabhA hatI ane jyAM suryAbhadeva hatuM tyAM gayA. (3SAcchittaa sUriyAmaM devaM karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTu jaeNaM vijaeNaM zrI rAjapraznIya sUtraH 01 236 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viMti, vAvittA taM mahatyaM madhuM maharidaM vivaruM rUvAmidaM 3vara) tyAM pahoMcIne temaNe sUryAbhadevane bane hAtha joDIne namratApUrvaka namaskAra karIne ane jaya vijaya zabdonuM uccAraNa karatAM tene vadhAmaNI ApI ane tyAra pachI teoe sarva sthAnethI ekatra karIne lAvelI badhI vastuone tenI sAme upasthita karI. A sUtranI TakA mUlAI pramANe ja che, "sarvartanarLI" padathI ahIM Amalaka vagere samasta prakAranA kaSAya dravyo grahaNa karavAmAM AvyA che. sU0 8pA taeri taM mUriyAma revaM" rUlyAri . sUtrArtha-( saT ) tyArapachI (taM mUriyAme seva rattAri sAniya sAhasIko ) te sUryAbhadevanA cAra hajAra sAmAnika dee (rattAra saparivArarat 31marisI) parivAra sahita agrahiSIone (tigni risANo) traNa pariSadAone (satta LiyAdivaLo) sAta anIkAdhipatione (rosTara vAraMvArasI ko) seLa hajAra AtmarakSaka devane (ane vi vahave mUriyAmavimAna jJALio devA jevo ja) temaja bIjA paNa ghaNuM sUryAbhavimAnavAsI devo ane devIone (sAbhAviehiM ya viuviehiM ya varakamalapaiTANehiM ya sUrabhivaravAripaDipuNNehiM ) te svAbhAvika ane vikriyA zaktithI niSpAdita karavAmAM AvelA kaLazethI-ke jeo suMdara kamaLanA upara mUkelAM che temaja suvAsita uttama jaLathI bharelAM che. (caMga cahiM aviddhALae) candanavaDe jemane lipta karavAmAM AvyAM che. ane jemanAM grIvA sthAnamAM puSpamALAo suzobhita che. (53muvaparAe ) kamaLarUpa AcchAdanathI jeo samAcchAdita che. (su9mA jomasTariviihaM) ane je ati sukumAra hAthamAM dhAraNa karAyelAM che. tenAthI Indrapada para abhiSeka karyo te kalazemAM (bAraseLa navanithALa jIna nAva momimLa ) 1008 suvarNa nirmita kaLazethI yAvat 1008 mATInA kaLazathI temaja (sAhiM saMva maphrikArdi sannatyahiM jJAva savohityi hiM ca viThThI nAva pavAra mahA mA phurAmiNa miliMvaMti) sarvodathI-samasta tIrthomAMthI lAvelA jaLathI samasta tIrthonI mATIthI Amalaka vagere sarva prakAranA kaSAya dravyothI yAvat sarvoSadhiothI ane siddhArthakethI pitAnI sarva prakAranI Rddhimujaba tumula vAjAonI tumula dhvani sAthe vizALarUpathI sUryadevane Indrapada para abhiSeka karyo. TIkArtha--jayAre Abhigika dee abhiSekanI samasta sAmagrI upasthita karI tyAre te sUryAbhadetrane cAra hajAra sAmAnika devoe sakhyAdi parivAra zrI rAjaprazrIya sUtra: 01 237 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahita cAra agramahiSIoe bAhya AbhyaMtara ane madhyamarUpa pariSadAee, sAta anIkAdhipatie e, padAti, haya, kuMjara, vRSabha, ratha, nATaya ane gadhavanI senAnA svAmIee, 16 hajAra AtmarakSaka devAe, temaja khIjA paNa ghaNAM sUryabhavimAnavAsI devadevIeeakRtrima ane vikriyAzaktivaDe niSpAdita karAyelAM kaLazeAthI-ke je zreSTha kamaLapuSpA upara sa'sthApita hatAM ane suvAsita zuddha jaLathI paripUrNa hatAM, jemane candanathI lipta karavAmAM AvelAM hatAM ane jemanAM grIvAsthAnA mALAothI suzeAbhita hatAM temaja padma-sUrya vikAzI kamaLe! ane utpala-candravikAzI kamaLAvaDe jemanA mukhabhAge AcchAdita hatA ane je Ata kAmaLa hAtheAmAM dhAraNa karavAmAM AvelAM hatAM-abhiSeka karyAM. e kaLazeAmAM 108 sAnAnA banelAM hatA. yAvat 1008 kaLazeA mATInAM banelAM hatAM. ahIM yAvat padathI 1008, 1008 cAMdI vagerenA kaLazeAne grahaNa karavAmAM AvyA che. A badhAnuM varNana A sUtranI pahelAnA sUtramAM karavAmAM AvyuM che. kalazAbhiSeka karIne temaNe tenA sarvAMtInA udaka (pANI) thI abhiSeka karyAM. samRttikAAthI abhiSeka karyAM temaja Amalaka vigere sarva prakAranA kaSAya dravyeAthI abhiSeka karyAM. yAvat sau SadhiethI tenA abhiSeka karyAM tathA yAvat padathI sa puSpA, sava mAlyA ane sarva prakAranI devasamRddhithI tenA abhiSeka karyAM Ama samajavuM joIe abhiSekanA samaye yAvat badhI jAtanA vAjAe vagADavAmAM AvyAM. ahIM yAvata padathI " sarvaghusyA sarjavajhena sarvasamulyena, sarjana, sarvavimUlyA sarvavibhUSayA savasaMbhrameNa, sarvapuSpamAlyAlaMkAreNa, sarvatruTitazabdasaMninAdena mahatyA RddhayA, mahatyA tyA, mahatA balena mahatA samudayena mahatA vara truTitayamakasamaka A pAThanA sa`graha thayA che. A padonA artha AThamA sUtranI vyAkhyAmAM lakhavAmAM AvyuM che. jijJAsuoe tyAMthI joi levuM joie. A pramANe khUba ThAThamAThathI te sUryAbhadevanA IndrAbhiSeka thayeA. // sU0 865 "" zrI rAjapraznIya sUtra : 01 238 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhavimAnakAdeva dvArA ke sa%IkaraNakAvarNana "ta eNaM tassa sUriyAbhassa devassa mahayA mahayA iMdAbhisee, vaTTamANe" ityAdi / sUvAtha-(tai tanna sUriyAmarU mahatyA mA iMdrAmiNe vaTTamANe) A pramANe ThAThamAThathI jyAre sUryAdevane IdrAbhiSeka thaI gaye tyAre (zarUcA sevA sUriyAbhaM vimANaM naccoyathaM nAiTTiyaM paviralaphusiyareNuviNAsaNaM divvaM suramigaMdhodagaM vAraM vAsaMti) keTalAka dee sUryAbhavimAnamAM atizaya sugaMdhita pANInI varSA karI, A varSa eTalI badhi karavAmAM AvI ke jethI tyAMnI raja dabAI jAya. kAdava thAya teTalI vadhAre varSA thaI nahotI. A pramANe te devoe dhIme dhIme varasAdanA kerAM pADyAM. ( jarUcA sevA sUrijAmaM vijaLe sUca, , maTTara, vAsaMtaracuM, paraMtarayaM ti) temaja keTalAka devoe sUryAbha vimAnane tarajavALuM, naSTha rajavALuM, upazAMtarajavALuM ane prazAMta rajavALuM karyuM, (ArUcA tevA mUriyAmaM vimari masiyasaMmannizojitta surUTsamarghatAvanavIdicaMvAti ) temaja keTalAka dee te sUryAbhAvimAnane pANI chAMTIne Asiddha karyuM, sAvaraNIthI kacarAM vagerene sApha karyuM. ane gomayAdi (chANa) vaDe lipta karAyelAnI jema lIpIne cokakhuM karyuM. ethI tyAMnA bajAranA moTA moTA rastAonA madhya bhAgo zuddha, saMgRSTa ane ekadama sApha sApha thaI gayA. (kAcA tevA sUvicAmuM vinAnuM nAmaMjasTa ri) temaja keTalAka devoe sUryAbhavimAnane jemAM maMcanIupara maMca taiyAra karavAmAM AvelA che. tevuM banAvI dIdhuM, ( vA sUrirAma rimALa bALavidoti =cAiEAmaMdire ri) temaja keTalAka devAo sUryAbhavimAnane aneka jAtanA raMgothI raMgI dIdhuM temaja devajAo, patAkAtipatAkAothI tene suzobhita karI dIdhuM. (jarUcA tevA jUriyAmAM vimAna rAvocama iti) temaja keTalAka dee te sUryAbhavimAnane gamayAdi (chANa) thI lipta karelAnI jema tathA khaDiyAmATIthI dhaLInAkhavAnI jema ekadama svaccha ane zveta banAvI dIdhuM. (sasa sasattavaMtari guskataruM ri) ane gazIrSa caMdana ane sarasa raktacaMdananA jemAM pAMce pAMca AMga zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 239 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIe spaSTapaNe dekhAya che tevA thApAethI citrita banAvyuM. ( jarUcA tevA sUriyAmaM vimANaM uvaciyacaMdaNakalasaM caMdaNaghaDasukayatoraNapaDiduvAradesabhAgaM kareMti) temaja keTalAka devoe te sUryAbhavimAnanA cAre cAra khUNA mAM candanaliptakaLaza mUkIne tene suzobhita karyuM temajadAronI bahAra paNa caMdanacarcita kaLaze mUkIne tenI zobhAmAM abhivRddhi karI. (3rarUcA tevA rUriyAme vimaLa zAsattasattavivasTaTTAriyamarAmavAva ti) temaja keTalAka dee te sUryAbhavimAnane puSpamALAonA samUhathI yathAsthAne zaNagArIne zobhAvyuM. ( rUcA tevA zUriyAma vinA paMcavaghaLasumimupujnAvavA raDhiyaM zani) temaja keTalAka dee te sUryAbhavimAnane pAMcavarNavALA temaja sugaMdhita puSpone Amatema nAkhIne suzobhita karyuM. (navembayA sevA TUriyAmAM vimaLa zAstranuvAdatu pUvamadhamavaMtaidhudrayAmarAma ti) temaja keTalAka devoe te sUryAbhavimAnane kRSNAgurupU panI, pravarakuMdaruSNanAmaka sugaMdhita dravyavizeSanI, turuka-labAnanI comera prasaratI gaMdhathI suvAsita banAvyuM. ( rUthA mUriyAmaM vimA sudhanadhicaM, saMdharvASTrim ti) temaja keTalAka dee te sUryAbhavimAnane saurabha yukta hovA badala gaMdhanI guTikA jevuM banAvI dIdhuM. (pepha revA divALavAmAM vAsaMti suvaivAraM vANaMti) temaja keTalAka dee tyAM ghaDAyA vagaranA survaNanI varSA karI keTalAka devoe ghaDelA suvarNanI (AbhAraNanI) varSA karI. (AthacavAnuM vAsati vairavAsaM vAsaMti, puSphavAsaM vAsaMti, phalavAsaM vAsaMti mallavAsaM vAsaMti, vAMdhavA vAsaMti, suvAsaM vAsaMti maLavAraM vAvati) rajata (cAMdI) nI varSA karI. vajAnI varSA karI. puchapanI varSA karI, mALAonI varSA karI, gaMdhadravyonI varSA karI, cUrNanI varSA karI. A bharaNenI varSA karI, (upekSA sevA diUvihiM bhAeMti, evaM suvaNNavihiM bhAeti, rayaNavihiM mAeMti, puSphavihiM0 phalavihiM mAllavihiM0 guomvihiM, vasthavahiM, vihiM.) temaja keTalAka dee bIjA devone cAMdI arpavAnI vidhi karI keTalAka devoe suvarNa pradAna karavAnI vidhi saMpanna karI, zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 240 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAka dee bIjA devone ratna arpita karavAnI vidhI pUrI karI, keTalAka devoe puSpavidhine, keTalAka devoe phaLa arpita karavAnI vidhine keTalAka devoe mALA arpita karavAnI vidhine, keTalAka devee cUrNapradAna karavAnI vidhine, keTalAka devoe vastra pradAna karavAnI vidhine ane keTalAka dee gaMdhadravya pradAna karavAnI vidhine pUrI karI. (tastha thAya tevA sAmALafhuM mAra) temaja tyAM keTalAka devoe bIjA devone AbharaNa apavArUpa je vidhi hoya che tene pUrI karI. (bAphayA tevA parivaTuM vArUtta tArUM ti, tad vitad, ghana surira) temaja keTalAka devoetyAM tata, vitata, ghana ane nRsira-zuSira A cAra jAtanA vAjAo vagADayAM. (3QjarUcA tevA parivahuM je jayaMti -te jJA-kirattAya, TcattAtre maMcuM rophAvALuM) temaja tyAM keTalAka devoe cAra jAtanA (ukSipta, pAdAnta, mandra ane rocitAvasAna) gItanuM gAna karyuM, ( jarUcA tevA durgha nadRvihaiiM ) temaja keTalAka dee tyAM dratanATayavidhinuM pradarzana karyuM. (uttejarUcA tevA vistRvicaLavihiM kavati) temaja keTalAka devoe vilaMbita nATayavidhinuM pradarzana karyuM. (bAphA sevA suviviyaM vidi kAti) keTalAka devoe kRtavilambitanATayavidhi batAvI. (gva mArUcA tevA vicaMnadRhiM karavati ) keTalAka dee aMcitanATaya vidhinuM pradarzana karyuM, (bArUca sevA ArabhaDaM, bhasolaM, ArabhaDabhasolaM uppAyanivAyapavattaM saMkuciyapasAriyaM riyAriyaM bhata. saMmetALa vivaM ghaTTavihiM vaheMti) keTalAka dee ArabhaTa nATayavidhinuM keTalAka devoe bhasela nATayavidhinuM, keTalAka deve e ArabhaTa bhasela baMne jAtanI nATayavidhinuM keTalAka devoe upAtanipAta pravRtta nATayavidhinuM keTalAka dee saMkucita prasArita nATayavidhinuM keTalAka devoe ritArita nATayavidhinuM ane keTalAka devoe brAMtasaMbhrAMta nAmaka divya nATayavidhinuM pradarzana karyuM.(sArUcA devA cauvvihaM abhiNaya abhiNayaMti, taM jahA-dilRttiyaM pADaMtiyaM sAmaMtovaNivAiya strAva baMsomannAvarALiyuM, jarUcA tevA kutti ) keTalAka devoe cAra prakAranA abhinayanuM pradarzana karyuM, dardAntika, pratye tika, sAmaMta panipAtika ane zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 241 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakAMtamadhyAvasAnika A cAre jAtanAM abhinaya che. keTalAka dee "bhuta" A jAtanA zabdanuM uccAraNa karyuM, (jenA tevA pati kAcA tevA jAti, japhA revAM hRtti apeparUA revA vitti, tatti) keTalAka dee pitAnA zarIrane phUlAvI dIdhuM, keTalAka dee lAsya nAmaka nRtya karyuM, keTalAka dee "haka haka" A jAtanA zabdanuM uccAraNa karyuM. keTalAka devoe viSNu jevA zabdanuM uccAraNa karyuM, keTalAka devoe tAMDava nRtya karyuM. (apekSA tevA vari ati ) keTalAka devoe kUdakA mAryA ane pachI tAlIo pADI, (ArUcA ti, vari) keTalAka dee traNa vRkSo karatA paNa AgaLa kUdakA mAravAnuM kAma zarU karyuM. (Aya tevA sUciM ti) keTalAka devAe ghoDAnA jevuM zabdoccAraNa karyuM. (kAya tevA cigurugururgha 'ti, mArUcA tevA raghavAyaM ti) keTalAka dee hAthI jevA "gula gula zabdanuM uccAraNa karyuM. keTalAka devoe rathanA "ghanaghana jevA zabdanuM uccAraNa jyu. (appegaiyA devA hayahesiyahatthigulagulAiyaraha ghaNaghaNAiyaM kareMti, appegaiyA devA ucchale ti, appegaiyA devA pocchaleti, appegaiyA devA ukkiTTiyaM kare ti) keTalAka devoe ekI sAthe hayaSita jevA zabdanuM, hAthInA 'gulagula" jevA zabdanuM ane rathanA "ghanaghana" jevA zabdanuM uccAraNa karyuM. keTalAka de upara uchaLyA, keTalAka devo temanA karatAM paNa vadhAre upara uchaLyA, keTalAka dee harSanAda karyo (sAcA sevA chati, chati, garUcA tevA vini vi, vANavA jevA kAvayaMti) keTalAka de uchaLyA ane pharI tenA karatAM vadhAre uchaLyA keTalAka devo uchaLIne trAMsA upara gayA ane pharI nIce AvyA A pramANe traNe kAryo temaNe karyA. emAMthI keTalAka de te phakta uchaLyA ja (3urphayA tevA parivayaMti) keTalAka de uparathI nIce AvyA. (zA sevA sini vi) keTalAka deva uparathI nIce AvyA, nIcethI upara gayA ane pachI trAMsA paNa gayA. A pramANe traNe kAryo temaNe karyA. (kaQjarUyA sevA sadanA tti) temaja keTalAka devoe siMhAnAda karyo. (bAphavA sevA darza ti) zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 242 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAka devAe dardaraka eTale ke ca-dananA lepathI lipta karIne thApAnI AkRti karI. (balvenA phevA sUmiSaveluM yaMti) temaja keTalAka davee bhUmi para tala prahAra karyA. ( vegA revA tanni vi) tathA keTalAka devAe siMhanAda paNa karyAM ane daraka temaja bhUmipara tala prahAra paNa karyAM. ( alpezayA levA gannatti ) temaja keTalAka devAe garjana karyu.. ( pecAravA vinnuyAyaMti ) keTalAka devAe vijaLInI jema prakAzita thavAnuM kAma karyu.. ( baoLacA devA vAsaMvAsaMti) keTalAka devAe vRSTi karI. (alpezayA tainA timni viruti ) temaja keTalAka devAe garjanA paNa karI. prakAzita paNa thayA ane vRSTi paNa karI. A traNe kAryo temaNe karyA. ( veLA revA nahaMti, avvA tevA tatti, pezA tevA pattane tti ) temaja keTalAka devA javalita thayA, keTalAka devA tasa thayA ane keTavAka devA vadhAre tapta thayA. ( veLA tevA ttini vi) temaja keTalAka daiveA javalita paNa thayA, tapta paNa thayA ane pratasa paNa thayA. A pramANe temaNe A traNe kAryo karyA. ( lagvenA phevA hAre...tti, veLA tevA thujAre.ti, veLA tevA dhADedegtti) temaja keTalAka devAe 'haka' A jAtanA zandenu uccAraNa karyuM", keTalAka devAe bahu jorathI niSDIvana karyu. eTale ke thUkayA. keTalAka devAe 'dhaka'A rIte zabdoccAraNa karyu.. ( apeA phenA sApha sApha nAmAI' sAhe ti appegaiyA devA cattAri vi, appegaiyA devA devasaMnivArya kareM ti, apeADyA tevA tevujJoya teti, apeA revA tevu jiyoti ) temaja keTalAka deve e peAtapAtAnA nAmeAnu' uccAraNa karyu. tathA keTalAka devAe cAre kAryA karyAM. ( alpezA levA tevasaMnivAcaM reti, penA phelAvavujJoya kareti, apegaiyA devA devukkaliyaM kareti, adhpegaiyA devA devakahakahAM kareM ti) keTalAka devAe devAnA samUhane ekatra karyo. keTalAka devAe deva saMbadhI prakAra karyAM, keTavAya devAe devAnI bhIDa ekatrita karI. ane keTalAka devAe deva sa`baMdhI kAlAhala karyA, ( alpeza revA tevadutuAM re'ti, apeAcA devA celukkhevaM kare'ti, appegaiyA devA devasaMnivAthaM devujjoyaM devukkaliyaM deva kaha zrI rAjapraznIya sUtra : 01 243 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAM dura rehurva ti) temaja keTalAka dee deva saMbaMdhI "duha duha e anukaraNAtmaka zabda karyo, keTalAka devoe vastronI varSA karI, temaja keTalAka dee devasannipAta vagerethI mAMDIne celakSepa sudhInA sarva kAryo karyA. (appegaiyA devA uppalahatthagayA jAva dhUvakaDucchayahatthagayA hadvatucha jAva hiyayA saghaLo sametA parivaMti) temaja keTalAka de evA paNa hatA ke jemanA hAthamAM cadravikAzI kamaLA hatAM. yAvat dhUpa kaTucchuka hatA, a, sarva de hRSTa hatA temaja saMtuSTa citta hatA yAvat AmathI tema doDAdoDa karI rahyA hatA ane kramAnusAra doDI rahyA hatA. TakAtha-A sUtrane TArtha mUlAI pramANe ja che. paNa keTalAMka viziSTa kathananuM spaSTIkaraNa A pramANe che.-pravira4chUchagvanArAna" A zabdo "varSa zabdanA vizeSaNarUpe vaparAyA che. varSane artha vRSTi thAya che. evI rIte temaNe divya surabhigadhadakanI varSA karI ke jethI varSonA paDatA nAnA nAnA TIpAMothI raja vinaSTa thaI gaI, dhULa uDatI zAMta thaI gaI ane kAdava thayo nahi. "sUtaka naE vagere padono artha cothA sUtranI TIkAmAM spaSTa karavAmAM Avyo che. maMcanI upara je mAnI goThavaNa karavAmAM Ave che te maMcAtimaMca kahevAya che. moTI vijayantIonuM nAma davA che ane patAkAonI upara je patAkA goThavavAmAM Ave che tenuM nAma patAkAtipatAkA che. caMdana caciMta kalaza mAMgalika hoya che. eTalA mATe gharanA cArecAra khUNAomAM temanI sthApanA karavAmAM AvI hatI. te raNa bahAranA dvAranuM nAma che. "mAnantije kriyApada che teno artha kare che" e thAya che. mRdaMga vagere vAjAonuM nAma tata, vINA vagere vAjAenuM nAma vitata, kAMsyatAlAdikanuM nAma ghana, ane vaMzyAdikanuM nAma zuSira che. "ukSita" vagere cAra jAtanA saMgItane artha 48 mAM sUtramAM spaSTa karavAmAM Avyo che. kRta nATayavidhithI mAMDIne bhrAMtasaMbhrAMta nAma sudhInA nATaka saMbaMdhI padono artha 48 mA sUtranI TIkAmAM karavAmAM Avyo che. utkRSTa zabdane artha harSavati che. "354ttAtA" nI sAthe je yAvapada che. tethI "paraMtatA, muratAtA, nalTinastAtA , humatatA, taifdhatAtAH" vagerethI mAMDIne annanasamuhurAvadaratAnA" ahiMsudhInA padonuM grahaNa samajavuM joIe. sU. 87 | zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 244 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhadevake indrAbhiSeka AdikA varNana tai mUriyAmaM revaM' dyAvi. sUtrArtha-(ta ) tyArapachI (te mUriyAme vevaM) te sUryAdeva ne (vattara sAmANivasAhassIo jAva solasaAyarakkhadevasAhassIo aNNe ya bahave sUriyAbharAyahANivatthavvA devAya ya devIo ya mahayA mahayA iMdAbhiseeNaM abhisiMcaMti) cAra hajAra sAmAnika dee yAvat seLahajAra AtmarakSaka devoe temaja bIjA paNa ghaNAM sUryAbhadevanI rAjadhAnImAM rahenArA devoe ane devIoe ati bhavyarUpe IndrAbhiSeka karyo, abhiSeka karyo. (miliMndrittAM puruM pattAM cAririvuM tirasAvatta mAM hiMdu vaM vAsI) abhiSeka karIne badhAMe kramazaH baMne hAthane bhegA karIne aMjali banAvI ane tene mastaka para pheravIne namaskAra karyA ane A pramANe vinaMti karatAM kahyuM-(naM, nava nA mA, nayana naM! mate, navuM nirdi, nityaM pari) he samRddhi zAligna ! tame atIva jayazAlI thAo. he kalyANakArina tamArI jaya jaya thAo. he jagadAnaMdakAraka ! tamArI vAraMvAra jaya thAo. tamAruM kalyANa thAo. tame ajeya zatrune svAdhIna banAve vijita zatrunuM tame pAlana karo. (niyamatte ) jemanA upara vijaya meLavyA che tevA devenI vacce Apa nivAsa karo. (phuro iva devANaM caMdo iva tArANa, camaro iva asurANaM, dharaNo iva nAgANaM, bharaho iva maycALa, vahUruM paDhiovAvuM, vaEhuM sArovamAThuM) tame devonI vacce IndranI jema, tArAonI ghacce candranI jema, asuronI vacce camaranI jema, nAgenI vacce dharaNanI jema ane mANasanI vacce bhAratanI jema ghaNA palyopama sudhI, ghaNuM sAgaropama sudhI ane (varuM sTivanasAravA) ghaNA palyopama sAgaropama sudhI (sAmANiIf) cAra hajAra sAmAnika deve para (nAva bacAvavasApharIf) 16 hajAra AtmarakSaka deve para ane (jUpiyAmarasa vimAnasa) sUryAbhavimAna para ane (vaMdULa mUriyAmarimAna zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 245 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAsa) sUryAbha vimAnavAsI ghaNAM (vALa ja sevIya) devadevIo para(bAvc jAva mahayA mahayA kAremANe pAlemANe viharAhitti, jaya jaya sadaM pati) zAsana yAvat karatAM temanuM tame pAlana karatA rahe A pramANe kahIne pharI jaya jaya zabdonuM uccAraNa karyuM. TIkAI-Ano mUlAI pramANe ja che. paNa keTalAka viziSTa padyanuM spaSTIkaraNa A pramANe che. te sUryAbha devane cAra hajAra sAmAnika dee yAvat pada grAhya saparivAra cAra agra mahiSIe e traNa pariSadAo e sAta anIkAdhipatioe temaja seLa hajAra AtmarakSaka devee ane sUryAbhadevanI rAjadhAnImAM rahenArAM badhAM devadevIoe atibhavya IdrAbhiSekathI abhiSeka karyo. abhiSeka karyA bAda anukrame ekaeka deve hAthenI aMjali mastaka para pheravIne A pramANe vinati karatAM kahyuM ke-he naMda! samRddha ! athavA samRddhi prApaka ! tame satata jayazAlI thAo he bhadra! kalyANakArina ! tamArI jaya thAo, jaya thAo, he naMda-jagadAnaMdakAraka! tamArI vAre vAra jaya thAo, tamAruM kalyANa thAo temaja tame ajita zatru para vijaya meLave ane jita zatrunuM pAlana karo. tame svAdhIna karelAonI vacce rahe. tame devenI vacce IndranI jema, tArAomAM candranI jema, asuromAM camaranI jema, nAgamAM dharaNanI jema ane mANasomAM bhAratanI jema, ghaNuM palyopama kALa sudhI ane ghaNAM palyopama sAgaropama sudhI cAra hajAra sAmAnika devo para yathAvat 16 hajAra AtmarakSaka para, sUryAbhavimAna tathA bIjA paNa ghaNuM sUryAbhavimAnavAsI devadevIo para zAsana cAvatuM pada grAhyapurAtatva, bhartRtva, mahattarakatva ane Arezvara senApatyarUpa zAsana karatAM ane temanuM pAlana karatAM. raho, A pramANe kahIne temaNe pharI jaya jaya zabdonuM uccAraNa karyuM. e sU0 88 'ta eNaM se sUriyAbhe deve mahayA mahayA' ityAdi / sUtrArtha-(tapri) tyAra pachI (se kUriyarame re) te sUryAbhadeva jyAre (Ara rUMvAmiLa) ativizALa IdrAbhiSeka vaDe abhiSikta thaI cUkayo tyAre (AmalecamAjho puraniyamii ri nArajI che te pUrvArathI te abhiSeka sabhAthI bahAra nIkaLyo. (nirichattA neLe marjhAcisamA teLeva 3vAra ) nIkaLIne te jyAM alaMkArika sabhA hatI tyAM gayo. (kAchittA maDhavArirasama zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 246 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNuppayAhiNI karemANe2 purathimilleNa dAreNa jaNupavisai, aNupavisittA jeNeva sIdAsane tena gvAnajI ) tyAM jaIne teNe alaMkArika sabhAnI vAraMvAra pradakSiNe karI ne pUrva dvArathI te alaMkArika sabhAmAM praviSTa thayo praviSTa thaIne jyAM siMhAsana hatuM. tyAM gaye. (sIhALavAnA purasthAmimude nije) tyAM jaIne te pUrva dizA tarapha te siMhAsana para besI gayo." A sUtranI TIkA spaSTa che. te 89 || sUryAbhadevake gabdha ItyAdi dhAraNa karanekA varNana "tA takSa mUriyAmara devara" rahyAdi sUtrArtha-(tai tyAra pachI (tarasa i tUriyAmakSa revanna sAmALiyArisovavA) te sUryAbhadevanA sAmAnika pariSadu55naka dee (aDhAriyamavuM varSa ti) alaMkArika bhAMDene AbharaNa karaMDakone upasthita karyA. (taoi te sUriyAbhe deve tappaDhamayAe pamhalasUmAlAe surabhIe gaMdhakAsAIe egAe sADIe gAyAI jI) tyAra pachI sUryAbhadeve sau pahelAM romayukta sukamaLa vastranA kakaDAthI zarIra lUchyuM. A vastrakhaMDa sugaMdha yukta temaja gaMdha pradhAna kaSAya raMgathI raMgelo hate. (jUddittA sarasena josIsoLa nAgAruM ajurvapaTTa) zarIra lUchyA bAda teNe sarasa gazIrSa candanathI zarIrane anulitacarcita karyuM(jurjivittA nAsAnIsAsavAyavojhaM cakkhuharaM vannapharisajuttaM hayalAla pelavAtiraMge dhavalaM kaNagakha zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 247 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicArma zAsakrasTiyama jarma vizva revanyaruM niyaM) zarIrane anulipta karIne pachI teNe divya devadUSya cugala-eTale ke devavasaddhaya-ghAraNa karyA. A devadUSya yugala-vajha-ATaluM badhuM jhINuM hatuM ke ke nAsikAnA zvAsathI paNa uDavA lAgatuM hatuM. cakSune AkRSTa karanAra hatuM. zubha varNa ane zubhaparza yukta hatuM. ghoDAnI lALanI sukomaLatA karatAM paNa vadhu sukumAra hatuM, zubha hatuM kanakasUtra racita prAMtabhAga vALuM hatuM tathA AkAza ane sphaTika jevI prabhAthI yukta hatuM eTale ke emanA jevuM ja te ati svaccha hatuM. (niyaMsettA hAruM piLa) evA devadUSya yugalane paherIne pachI teNe gaLAmAM hAra dhAraNa karyo. (dvittA mahA ) hAra paherIne pachI teNe addhahAra paheryo (pinAdvittA gr 4 upagarU) addha hAra dhAraNa karIne pachI teNe ekAvali dhAraNa karI. A ekAvali vicitra maNionI hoya che ane eka ja laDInI hoya che (ziLadvittA muvIruM vaLa) ekAvali paherIne pachI teNe muktAvalI-matIonI mALApaherI. (vidvattA raca4i viddha) muktAhAra paheryA bAda teNe ratnAvalIratnamALA-dhAraNa karI. (vidvittA parva navA jUnArUM vicAruM kaDisuttagaM, dasamuddANaMtagaMvacchasuttagaM muraviM kaMThamuraviM pAla vaM kuMDalAI, cUDAmaNiM mauDa fpaLa ) ratnahAra paherIne pachI teNe aMgadA dhAraNa karyA, tyArapachI keyUra karyA, tyArabAda kaTako paheryA tyArabAda truTito dhAraNa karyA, tyAra pachI kaTisUtra dhAraNa karyuM. tyArapachI 10 AMgaLIomAM 10 mudrikAo paherI, tyArapachI teNe vakSasUtraka-vakSasthaLamAM paheravAnImALA vizeSa paherI tyArapachI muravi-bhUSaNa vizeSa ane tyArapachI kaMThamuravi-kaMThAbharaNa vizeSa dhAraNa karyo. tyArapachI prAlaMbaka-jhamakAone dhAraNa karyA. tyArapachI kAnomAM kuMDaLe paheryA tyArapachI mastI para cUDAmaNi dhAraNa karyA. ane tyArabAda mugaTa dhAraNa karyo. (vidvittA thima, veDhima, pUrima, saMghAimeNaM cauvheiNaMmalleNaM kapparukkhagaM piva appaNaM alakiyavibhUsiyaM TTa) A pramANe pUrvakathita badhA AbhUSaNethI sArI rIte alaMkRta thayA bAda teNe graMthima, veSTima, pUrima ane saMghAtima A caturvidha mALAothI pitAnA zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 248 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIrane kalpavRkSanI jema alaMkRta ane vibhUSita karyuM. sAtizaya vibhUSAthI yukta karyuM. (pittA daramacayudhirdi nAyAruM mUrva, dvivuM ja gumArAma ) A pramANe potAnA zarIrane kalpavRkSanI jema sAtizaya vibhUSAthI samalakRta karyA bAda teNe dardara-bahula malayaja caMdanana sugaMdhathI suvAsita cUrNathI zarIrane dhavala karyuM tyArabAda teNe divya puSpamALA dhAraNa karI. TakAtha-jayAre sUryAbhadeva alaMkArika sabhAmAM pUrva dizA tarapha mukha karIne siMhAsana para besI gayo tyAre te sUryAbhadevanI sAme sAmAnika devoe AbharaNonI piTIo lAvIne mUkI DhIdhI pUrvakathita vizeSaNovALA vastranA kakaDAthI sUryAbhadeve sau pahelAM potAnA zarIrane sarasa rIte lUchayuM. tyArapachI lIlA gazIrSa candanathI teNe pitAnA zarIrane sarasa rIte carcita karyuM. tyAra pachI teNe be devadUSyako-vastro-dharaNA karyA. A bane devadUSya eTalAM badhA jhINA temaja a5bhAravALA hatA ke te nAkanA nidhAsa vAyuthI paNa uDavA lAgatA hatA. Ane paNa manahara lAgatAM hatAM. varNa ane sparza paNa te vastronAM sehAmaNAM hatAM. jema gheDAnI lALa sukumAra hoya che lIsI heya che ane sapheda hoya che, temaja A vastro tenA karatAM paNa vadhAre sukumAra, lIsA ane sapheda hatA. A vastranA prAMtabhAgo suvarNa sUtrathI grathita hatA. temaja emanI svacchatA AkAza ane sphaTika maNinI svacchatA jevI hatI. tyAra pachI teNe 18 laDIvALo hAra paheryo, nava laDIne addha hAra paheryo, vicitra maNikRta eka laDIvALI mALA paherI, muktAhAra paheryo, tyAra pachI aMgadone-hastAbharaNa vizeSone keyUrone-bAhUnA AbharaNa vizene, kaTakene-valayone, truTitone-bAhurakSikAone-bhUSaNone kaTisUtrane, dazedaza AMgaLIemAM daza mudrikAone-vakSasthaLa para paheravA yogya vakSasUtrane-mALA vizeSane, muravine bhUSaNa vizeSaNane, kaMThAbharaNa vizeSane prAlaMbako-kAnanA jhumakAone ane kuMDaLane dhAraNa karyA. cUDAmaNine mastaka para dhAraNa karyo. ane pachI mastaka para mugaTa paheryo tyArapachI teNe A cAra prakAranI mALaone-grathimamALAonesUtrAdithI grathita mALAone, veSTima mALAone-sUtrAdinA veSTanathI taiyAra karavAmAM AvelI mALAne eTale ke puSpalabUsaga vagere tathA puSpabhUSaNAdi konepUrimamALAne-taMtu vagere parovIne taiyAra karelI mALAne, ane saMghAtimamALAnenAla vagerene paraspara bhegI karIne taiyAra karavAmAM AvelI mALAne dhAraNa karI. zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 249 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A sarva prakAranA AbhUSaNa vagerethI susajijata banela sUryAbhadeva e suzobhita thaye ke jANe alaMkArothI vibhUSita thayeluM pratyakSa kalpavRkSa ja hoya. tyAra pachI teNe malayaja caMdananI sarvAdhika sugaMdhavALA cUrNathI potAnA zarIrane dhavalita karyuM ane pharI divya puSpamALA e paherI sUtramAM je "muvakaeNrU" kriyApada che te dezIya zabda che ane Ane artha thavalita karavuM che. e sU. 90 || sUryAbhadevake alaMkAra dhAraNa karanA ItyAdikA varNana 'taeNaM se sUriyAbhe deve kesAlaMkAraNa' ityAdi / sUtrArtha-(taem) tyAra pachI te sUryAbhadeva (sAraMjALa, mIMDha jALa, AbharaNAlaMkAreNa, vatthAlaMkAreNa, caubviheNaM ala kiyavibhUsie samANe pddipunnnnaahRAre sauhAsanAno amu) vALAne alaMkRta karanArA alaMkArothI puSpamALAdirUpa mAlyAlaMkArothI. hArAdirUpa AbharaNAlaMkArothI ane devahUkhyAdirUpa vastrAlaMkArothI A pramANe cAra prakAranA alaMkArothI atizaya vibhUSita thayo, pratipUrNalaMkAravALe thayo eTale ke samasta alaMkArone jeNe yathAsthAna dhAraNa karyA che e thayo. ane tyArapachI siMhAsana parathI Ubho thayo (barmuditta ba4rasamaro pumiLa Li) Ubho thaIne te alaMkArika sabhAnA te pUrvadizA taraphanA dvArathI thaIne (ghaDiniyama) bahAra nIkaLyA. (nirvAmittA meLava vasAcalamAM teNeva vavAra ) bahAra nIkaLIne pachI te jyAM vyavasAya sabhA hatI tyAM gayo. ( vavasAcasama anupacALI mAne 2 pusthimisTei vALa majuvavisa3) tyAM jaIne teNe vyavasAya sabhAnI vAraMvAra pradakSiNA karI ane tyAra pachI te temAM pUrva taraphanA dvArathI praviSTa thayo. (neva sAthe nava sannitaon) ane jyAM siMhAsana hatuM tyAM pahoMcIne pUrva dizA tarapha mukha karIne besI gayA. (taLa tarasa mUriyAma terasa sAmALica risovavA tevA patharALa 3vati) tyAra pachI te sUryAbhadevanA sAmAnika pariSadAmAM utpanna thayelA devee tenI sAme pustaka ratna upasthita karyuM. (ta gi tUriyAme re voca racAM ni, giNhittA potthayarayaNaM muyai, muittA potthayarayaNaM vihADei vihADittA potthayarayaNaM zrI rAjaprazrIya sUtraH 01 250 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAparu, vattA ghakimacaM varasAcaM vava ) te pustaka ranane sUryAbhadeve hAthamAM lIdhuM ane tyAra pachI tene chelyuM ane te pustaka ratnanuM vAMcana karyuM. vAMcIne teNe dharma saMbaMdhI tattvane nizcaya karyo. (vasattA vaOcaracAM ghanivamarU) dharma saMbaMdhI tattvane nizcaya karIne pachI teNe pustaka ratnane yathAsthAna mUkI dIdhuM. (siMhAnA karamuru) tyAra pachI te pitAnA siMhAsana uparathI Ubhe thayo. ( TrA vAcanamALo pusthimisTef i gviniyama, nimitta negeva nA punariLI tera vaghAnajI ) Ubhe thaIne te vyavasAyasabhAnA pUrvadvArathI thaIne nIkaLyo ane nIkaLIne jyAM naMdA puSkariNIhatI tyAM gayo. (uvAgacchittA naMdApukkhariNi purathibhilleNaM toraNeNaM tisovANapauiruvaeNaM paJcorUhai) tyAM jaIne te naMdApuSkariNInA pUrva taraNathI bahiddharathI-tenI pAse pahero ane pachI te zreSTha tripAna paMkti thaIne te naMdA puSkariNImAM praviSTa tharo. (AhittA supAcaM vanavA) tyAM teNe potAnA hAtha paga dhoyAM. (vAraHlittaa Ayate cokkhe paramasUibhUe egaM mahaM seyaM rayayAmayaM vimalasalilapuNNa mttjayamuhAjiravuMmasamALe mAruM ghaniSNu) hAthapaga dhoIne teNe Acamana karyuM Acamana karIne te zuddha thayuM. A pramANe parama zucibhUta thayelA teNe eka vizALa cAMdInI banelI vimaLa, nirmaLa pANIthI bharelI evI jhArI ke je mattagajarAjanA mukhanI AkRti jevI hatI-pANIthI bharI. (gforfuttA nAjhuM tatya uppalAi jAva sayasahassapattAi tAI giNhai, giNhittA naMdAo pukkhariNIo pccuttara pravuttarittA negeca siddhAcaLe teva pAstha rAmabANa) jhArIne pANIthI bharIne pachI teNe tyAM jeTalAM upalo-kamaLA hatAMyAvat zatasahastradalavALA kamaLo hatA te badhAne tyAMthI lIdhAM ane laIne te naMdA puSkariNI bahAra nIkaLIne pachI teNe siMhAsana tarapha javAno nizcaya karyo. A sUtrano TIkAtha mUlArtha pramANe ja che. sU. 91 .. zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 251 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhadevake kAryakramakAvarNana tai taM mUriyAmaM teva" rUTyAri ! sUtrArtha -(tai) tyArapachI (taM kUriyAma revaM) te sUryAbhadevanI (Tribo 2 samajuti ) pAchaLa pAchaLa ghaNuM loke cAlyA, te koNa hatA ? enA mATe ahIM spaSTIkaraNa karavAmAM Ave che ke (cattariya sAmALiyAnI nAva sojIta AcaravAvasArIyo) cAra hajAra sAmAnika deve yAvat saLa hajAra AtmarakSaka devo tathA (ane e ghare jUriyAmavimAnavAsino revA ca tevIlo 2) bIjA paNa ghaNAM te sUryAbhadevanA vimAnamAM rahenArAM devadevIo hatAM. AmAMthI (kAyA tevA vapUDhayA , nAva thasahastapattahasthAvA) keTalAkanA hAthamAM upalo hatAM ane yAvat keTalAka de evA paNa hatA ke temanA hAthamAM zatasahastradalavALA kamaLa hatAM. A pramANe teo sarva (jUriyAma seva piora samagchati) sUryAbhadevanI pAchaLa pAchaLa cAlyAM. (tagi tU sUrirAmadevN bahave AbhiyogiA devA ya devIo ya appegaiyA kalasahatthagayA jAva appe. jarUcA pUvaSNuyAyA- gAMva mUriyAma revaM viTro samajuti ) tyAra pachI te sUryAbhadevanI pAchaLa pAchaLa aneka bIjA paNa ghaNAM Abhigika deva ane devIo cAlavA lAgyAM. emAM keTalAMka devadevIo evA paNa hatAM ke jemanAM hAthamAM kaLaza hatAM ane yAvatu keTalAka devadevIo evA paNa hatAM ke jeo pitAnA hAthamAM dhUpa kaTucchakone laIne cAlI rahyAM hatAM. eo sarve haka ane tuSTa cittavALA hatA. prItiyukta manavALA hatAM. paramasamasthita hatAM ane harSAtirekathI jemanAM hRdaye harSita thaI rahyA che evAM hatAM. (tanuM re sariyAbhe deve caUhiM sAmANiyasAhassIhiM jAva annehiM ya bahUhi ya sUriyAbhavimANavAsIhiM devehi ya devIhiya saddhiM saMparibuDe saviDhI e jAva NAiyaraveNaM jeNeva siddhALe, neva tevajaMtA, keLava niLayo tene vAjI) A pramANe zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 252 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te sUryAbhadeva cAra hajAra sAmAnika devAthI yAvata khIjA paNa ghaNAM sUryabhavimAnavAsI devA ane devIethI pariveSTita thaIne peAtAnI samastaRddhi mujaba yAvatu vAjAonI tumuladhvanipUrvaka jyAM te siddhAyatana hatuM, jyAM devaccha ka ane temAM paNa jyAM triseApAnapratimAe hatI. tyAM gayeA. ( vAcchinnA niLapaaddmaann Alo paNAmaM karei, karitA lomahatthayaM giNhai, givhittA jiNapaDimANaM homasthaLa ma=rU) tyAM jaIne teNe jina pratimAene jotAM ja praNAma karyAM. praNAma karIne pachI teNe leAmamayI pramArjanI ( sAvaraNI ) hAthamAM lIdhI ane tenA vaDe jinapratimAonuM pramArjana karyuM. ( pamannattA nihALo suminA nadhoraNana pAmerU, ddAkhittA sumitrAsAvasthaLe cA bhRddhe ) pramArjita karIne pachI teNe te jinapratimAonu surabhiga dheADhakathI abhisiMcana karyuM" abhisiMcana karIne teNe surabhi, ane kaSAya dravyathI parikarmita evA agapreSThina vasrathI te jinapratimAone lUMchI (sRttittA saseLa nosIsacaLeLa yAr chuhivarU, aNuiipattA niLahimALa bAra devatUnanuca(c)ArUM niyaMtte) lUchIne sarasa gAzISa caMdanathI te pratimAone carcita karI, carcita karIne pachI teNe te pratimAne akhaMDita devadRSya yugala paherAvyAM. ( niyaMttittA puSThA heThaLa gaMdhALa cuLAhaLa vannAhaddaLa, vasthALa, bAmaLAhaLa rU) paherAvIne pachI teNe pratimAe para puSpA caDhAvyAM, mALAe paherAvI, gadha cUrNa, vaNa-vAsakSepavo ane AbharaNA arpitAM, ( rittA bAlakttattattavikaTTAriyamanAmaNApaM reD) A badhuM patAvIne pachI teNe uparathI nIce sudhI laTakatA geALa ane lAMbe mAlyaDhAmakalApa-mALAonA samUha te pratimAone paherAvyeA. ( rijJA kayaggaha gahiyakarayalapanbhaTThavippamukkeNaM dasaddhavaNNeNaM kusumeNaM mukka puSkapuMjovayAra kaliya irU) tyArapachI kezagrahaNa karavAnI jema grahaNa karAyelAM hAthamAMthI chUTIne vikIrNa thayelA evAM pAMcavaNanAM puSpothI-agrathita puSpasamUhAthI-te sthAnane suzAbhita karyuM. ( rijJAnanahimALa puro lacchehiM, sandeei, cayAmaei, aljIrasAtaMtu hiMdutumATe bAdira) A pramANe karIne teNe te jina pratimAenI sAme zrI rAjapraznIya sUtra : 01 253 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubhra, cIkaNA, rajatamaya, zuddha bhUmimAM utpanna thayelA taMdgulAthI ATha ATha svastikAIimagalA banAvyA. (a nA nosthiya nAva tattvana) te ma'galakA A pramANe che--svastika yAvat darpaNa. (tayAmaMtara = La aMrpamavatra vejivimavaMTa kaM caNamaNirayaNabhatticittaM, kAlAgurupavarakuMdarukka turukka dhUvamaghamaghaMtagaMdhuttamANuviddhaM ca dhUvATTa vinimmata vejiyanya vuchuya ciM cattaLa dhrUvaMALa) tyArapachI candraprabha-caMdrakAMtamaNivA vaiDU ane ratnAthI jenI niLa dAMDI banelI che. kAMcana, maNi ane ratnAnI viziSTa racanAthI je sa`panna che, kAlAguru, pravara, ku duruSka ane dhUpanI suga'dhI jemAMthI prasarI rahI che evA vaiDU`maya dhUpakaDukSukane-sarasarIte laIne prayatnapUrvaka teNe jinavarAnI sAme dhUpa karyAM. (fLavALuM aTTasacavimudrAthanutteei, sthavruttahiM, bapuLatteai, mAvitteei saMyuLarU) pachI teNe jinavarAnI 108 vizuddha kAvyadoSarahita, zleAkarUpa thAthI yukta, apUrva a saMpanna, apunarukta-punaruktidoSa rahita, ane daDakAdarUpa mahAvRttavALA stutikAvyethI stuti karI, ( saMkSukhinnA satadhruvacArUM' cosa6) stuti karIne pachI te sAta ATha DagalA pAche| AvyA. ( ponniA vAma nAnuM UMce, avittA tiLuM nANuM vaLitaruci nihadu tivrutto muddhAnaM dharaLitarutti nivAGeka) pAche| haTIne teNe DAbA ghUMTaNane pAche! lIdhA ane jamaNA ghUMTaNane pRthvI para mUkatho. A pramANe karIne teNe traNavAra mAthu. bhUmipara lagADayuM. (nivAhittA, phti vastuLama6) ( lagADIne pachI mAthu' theADu' upara uThAvyuM. ( pannumittA caruri diya ttisAvartta matya baMnahiOMf yAsI) tyApachI teNe banne hAtheAnI ali banAvI ane tene mastaka para pheravI A pramANe kahyuM TIkA - --A sUtrane TIkA mUlAthe pramANe ja bAcaveLa' mAM je yAvatu pada che tethI ahIM 'sarvasthA, sarpalena, sarvasamuccena, sarvAoLa, sarvavimUvacA, sarvasaMgramena, sarvapuSpamacA jAraLa vagere pAThathI mAMDIne 'vavrutticamasamajavrattina saMtiH ' ahIM sudhIne pATha grahaNa thayeA che. 'acchasA' zuddha bhUmine kahe che. cIDanAmaka ga dhadravya vizeSane kuM duHruSka kahevAmAM Ave che. lAkhAnane turuSka kahe che. aneka prakAranA sugaMdhita dravyAnA sa mizraNathI dhUpa taiyAra karavAmAM Ave che. !! sU. 92 5 -- che. * savviDDhIe jAva , zrI rAjapraznIya sUtra : 01 254 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jevI rIte koI sarovaranI stuti karatAM sarovarane AdarAI temAM sAgaranuM Aje paNa jema ke A sarovara sAgara che, tevI ja rIte mAtA ane pitAnI kare che. stuti karatAM tenAmAM devApaNAnuM AropaNa kare che jemake "A mArA mAtA pitA deva che" jemake "amArI mAtA bhadrA sArthavAhI devaguru samAna che" e zAstra pramANathI janadevathI adhika keI AdaraNIya nathI. " evuM manamAM samajIne sUryAbhadeva kAmadevanI pratimAmAM jInatvanuM AropaNa karIne 'namosthaLaityAdi sUtrathI stuti kare che. 'namotthuNaM arahaMtANaM jAva saMpattANaM' ityAdi / sUtrArtha-(namasthaLa karatA nava saMpattAnuM) yAvat siddhigati nAmaka sthAnane pAmelA arihaMta bhagavaMtane namaskAra che. A pramANe kahIne te sUryAbhadeve (varu namataru) jinapratimAone vandana temaja namaskAra karyA. (caMdritta narnAsittA neva siddhAcAra vahUmamANa stromathe rUmajha) vaMdana temaja namaskAra karIne pachI teNe jyAM siddhAyatanane bahu madhyadeza bhAga hato tyAM jaIne tyAM mUkelA lAmahastakane lIdho ane tyArapachI te bahumadhyadeza bhAganI pramArjanA karI (vivA, sudhArA mukaverU saraLa nosIsavaMn irfsTarsa sTA mArji) divya jaladhArAthI te sthAnanuM siMcana karyuM, tathA sarasa gozISacaMdanathI tyAM paMcAMgulitalavALA maMDalakanI racanA karI. (caTgamci jJAva muttapuejnovaca sTicuM re) racanA karIne pachI teNe kacagraha gRhIta yAvata vipramukta pAMcavarNavALAM puSpathI te sthAnane samalaMkRta karyuM ( ttA pUrva carU) A pramANe karIne teNe tyAM dhUpa karyo (neva siddhAcAra sAhiLi tAre teva kavAcharuM) pachI te siddhAyatananA dakSiNa dvAra tarapha gaye ane tyAM jaIne teNe (Tomasthai grmutarU) lomahastaka hAthamAM lIdho. (vAro , sAmanicADyo, vAsaNa Dhomauvi vmajharU) ane tyArapachI teNe dvAranI zAkhAo, zAlabhaMjikAo ane savarUpane te lomahastakavaDe sApha karyA. (divAd TdhATIT darmaverU) tyArapachI divya jaladhArAthI temane siMcita karyA. (sarasevi jotI vaMvi caNa caTTa) tyArabAda sarasa gozISa caMdananuM temanI upara lepana karyuM. (38rUttA puruoi mAM nAva bamarAhai ) lepa karIne teNe temane pupo mALAo ane yAvat AbharaNe samarpita karyA. (jarittA sAtatto sattara jJAva pUrva car) enA pachI teNe uMcethI nIce sudhI laTakatI zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 255 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goLa goLa lAMbI lAMbI mALAo-(mALAsamUho) vaDe te samalaMkRta karyuM yAvata pachI dhUpa karyo. teva sAhiLiske tAre mumaMDhave nava viisTasa kudavasa vaghumAsamANa teNeva vAcharU ) tyAra pachI te sUryAbhadeve jyAM dakSiNAtya dvAramAM mukhamaMDapa hatuM ane temAM paNa jyAM te dakSiNAtya mukhamaMDapano bahumadhya dezabhAga hatuM tyAM gayo, (sTomarUlya gharamura) tyAM jaIne teNe lamahastaka lIdhe (vaghumaksaramAM Tomai vamana ) ane pachI teNe te lamahastakathI tenA bahUmamadhyadezabhAganuM pramArjana karyuM. (righANa rAdhArANa amupha) ane divya jaladhArAthI tenuM sicana karyuM. (saranuM jotIrALavi ||jitaruM maMDha kaDhi) ane sarasa gazIrSa caMdanathI paMcAMgulitalavALA maMDalakanI tyAM racanA karI. (vacArdira vAva tha43) tyAra pachI teNe kacagrahagRhIta yAvata vipramukta pAMcavarNavALA pupiyA te sthAnane suzobhita karyuM ane tyArabAda dhUpa saLagAvyo. (tra vAririjharata muhamaMphavasa pathimi re tera vAcharu) tyArapachI te sUryAbhadeva dAkSiNa mukhamaMDapanA pAzcAtyadvAra para AvyA. (stromahtthmN parAmusai, dAraceDIo ya, sAlabhaMjiyAo, bAlarUvae ya lomahattheNaM parAmusai) tyAM jaIne teNe mahastaka hAthamAM lIdhuM ane tenAthI dvArazAkhAo, zAlabhaMjikAo ane vAlarUpane sApha karyA, (rivAI dhArA, saraLa rItaLe rAjI 4) tyAra pachI divyajaladhArAthI temanuM siMcana karyuM. ane saralagazIrSa. caMdananA lepathI temane carcita karyA tathA puSpa yAvat AbharaNethI temane sajijata karyA. ane tyArabAda uparathI nIce sudhI laTakatI mALAonA samUhathI te sthAnane suzobhita karyA. tyArabAda kacagRhagRhIta yAvatu viprayukta pAMcavarNavALAM puSpo arpita karyA ane dhUpa saLagAvyo. (puSkALuM nAva mALA re ) A vAta ahIM A sUtra pATha vaDe prakaTa karavAmAM AvI che. (taNa te mUriyAmAM tevo neLeva phiLimuhUmaMsa uttarastrI mayaMtI, te vavAda) tyArapachI te sUryAbhadeva jyA dAkSiNAtya maMDapanI uttarIyA staMbha paMkti hatI tyAM AvyA. (lomahatthagaM parAmusai thaMbheya, sAlabhaMjiyAo ya vAlarUvae ya lomahatthaeNaM vmam6, kaddAva parithamisa rasa jJAva pUrva DhacarU) tyAM jaIne teNe lomahastaka eTale ke rUvADAvALI sAvaraNI hAthamAM lIdhI ane tenAthI staMbhe, zAlabhaMjikAo ane vyAlarUpone sApha karyA, temaja divya jaladhArAthI siMcana zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 256 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagerethI mAMDIne dhUpa saLagAvavA sudhInA badhA kAryo pUrA karyA. (beva rAzillss muhamaMDavassa purathimille dAre teNeva uvAgacchai, lomahatthagaM parAmusai, ro , te veva sadava) tyAra pachI te dakSiNAtya mukhamaMDapanA pUrvadizA saMbaMdhI dvAra para AvyA, tyAM AvIne teNe mavastaka-eTale ke rUMchaDAvALI sAvaraNI potAnA hAthamAM lIdhI ane tenAthI dvArazAkhAo zAlabhaMjikA o ane sarpa, rUpane sApha karyA. tyArapachI divya jaladhArAthI sIMcana vagerethI mAMDIne dhUpa karavA sudhInAM badhAM kAryo teNe pUrAM karyA. (nege phiLirasTa murkha varasa vANije tAre teNeva vAcharR, rAjakIyo te veva sada4) tyArapachI te dakSiNAtyamukhamaMDapanAdakSiNAtya dvAra para Avyo. ane rUMvADAvALI sAvaraNI hAthamAM laIne teNe dvArazAkhAo, zAlabhaMjikAo ane vyAlarUpane sApha karyA. tyArapachI divyajaladhArAthI sIMcana vagere mAMDIne dhUpa saLagAvavA sudhInI badhI vidhio pUrI karI. ( va rAListraksa verachAgharamaMDavaNa vadumanamA neLava varUvAmag akkhADae jeNeva maNipeDhiyA, jeNeva sIhAsaNe, teNeva uvAgacchai, lomahatthagaM praamusa, ghATalAM ja manoDhiye , sIhAsa ra TomasthaLa pasa) tyAra pachI te dakSiNAtya prekSAgRhamaMDapanA bahumadhyadezabhAgamAM sthita vajAmaya akSapATaka, maNipIThikA ane siMhAsananI pAse Avyo tyAM lomahastaka (sAvaraNI) thI akSapATaka, maNipIThikA ane siMhAsanane sApha karyA. (vitraNa dhArA saraseLe nosIsavaMvi RTE sUca) temaja badhAne divya jaladhArAthI siMcita karIne sarasa gozIrSa caMdanathI temane carcita karyA tathA dhUpa saLagAvavA sudhInAM badhAM kAryo saMpanna karyA. (griALa0, 3pattotta-jJAva pUrva 3) eja vAta A sUtravaDe prakaTa karavAmAM AvI che. (nava vAhinisTara chAparameDhAsta pazusthimille dAre taM ceva uttarille dAre taM ceva, purathimille dAre taM ceva, dAhiNe tAre ta va) tyAra pachI te dakSiNAtya prekSAgRha maMDapane pAzcAtya dvAra tarapha gayo. tyAM jaIne teNe pramArjana vagerethI mAMDIne dhUpadAna sudhInAM badhAM kAryo saMpanna karyA. tyAra pachI te dakSiNAtya prekSAgRhamaMDapanA uttarIyadvAra tarapha gaye. tyAM pahoMcIne teNe pramArjana vagere kAryathI mAMDIne dhUpadAna sudhInA badhAM kAryo zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 257 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yogya rIte saMpanna karyA. tyArapachI te tyAMthI paratya dvAra para gayo. tyAM jaIne paNa teNe pUrvanI jema pramArjana vagere kAryathI mAMDIne dhUpadAna sudhInI badhI vidhi gya rIte pUrI karI, tyAra pachI te tyAMthI dakSiNa dvAra para gayA. tyAM jaIne paNa teNe pahelAMnI jemaja pramArjana kAryathI mAMDIne dhUpadAna sudhInI kiyAe sarasa rIte pUrI karI, A pramANe te (neva iiLaske dhUme teLava vAparacha) tyAMthI dAkSiNAtya cityastUpanI pAse gayA. (zUma maNipaDhiyaM 20 hiMdavANa dhArA saraLa zosIvaMLa va ) tyAM pahoMcIne teNe stUpa ane maNipIThikAnuM pramArjana karyuM tathA divyajaladhArAthI prakSaNa vagere karIne pachI dhUpadAna sudhInA badhA kAryo yogya rIte saMpanna karyA. (TEBT0 anusaro vAva pUrva ) Aja vAta A sUtra vaDe prakaTa karavAmAM AvI che. ( va paricami maNipaDhiyA neva pImi niLadamA, te veva sarva) tyAra pachI te anukrame pAzcAtya maNipIThikA ane pAzcAtya jinapratimAnI pAse Avyo. tyAM paNa teNe pramArjana vagere kAryothI mAMDIne dhUpadAna sudhInA badhAM kAryo pUrAM karyA. (seva vattarijI maLavicA, neva uttastri nigarimA tuM reva sarva jeNeva purathimillA maNipeDhiyA, jeNeva purathimillA jiNapaDimA. teNeva uvAga jIrU) tyAra pachI jyAM uttarIya maNipIThikA hatI ane uttarIya jina pratimA hatI tyAM gayA. tyAM jaIne teNe pUrvakathita badhAM kAryo yogya rIte saMpanna karyA tyAra pachI te jyAM pauraya maNipIThikA ane pauraya jinapratimA hatI tyAM gayo. (taM va) tyAM jaIne paNa teNe pUrvokta badhAM kAryo saMpanna karyA. (sAhiLi mADhiyA, rAiiArA nihimA, te veva) tyAra pachI te jyAM dakSiNAtya maNipIThikA ane dakSiNAtya jinapratimA hatI tyAM jaIne paNa teNe pUrvokta badhAM kAryo pUrAM karyA. (jene phiLiske rephaya teva havAcharuM tyAra pachI te jyAM dAkSiNAtya cityavRkSa hatuM tyAM gaye. (jevA tyAM jaIne paNa teNe pUrvokta badhAM kAryo yogya rIte pUrAM karyA, (vova mahaMksace, netra rALA nA purijI teola vavAra cha ) tyAra pachI mahedravaja tarapha gaye. tyAMthI pachI te jyAM naMdA puSkariNI hatI tyAM gayo. tyAM jaIne teNe (romAM musa zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 258 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ toraNe tisovApavie sAlabhaMjiyAo ya bAlaruvae ya lomahatthaeNaM pamajjai ) pramAnI hAthamAM lIdhI. tenAthI teNe tAraNA ane triseApAna pratirUpakAne sAk karyA.... temaja sarUpakAne paNa svaccha karyA. (vinnAr kRttadhArA, saseLa polIsacaaNdnnennN puSphAruhaNaM0 Asattosatta0 dhUvaM dalayai, siddhAyayaNaM aNupayAhiNI karemANe nebeva puttaritjhA khaMtApuranI teneva kALajIrU ) tyArapachI teNe te badhAne divya jaladhArAthI prAkSita karyA. ane sarasa geAzISacaMdananu' lepana karyu. uparathI nIce sudhI laTakatA puSpamALAonA samUhone tyAM sajjita karyo. dhUpa saLagAvyA vagere. badhAM kArya pUrvokta rIte ahIM paNa sa'panna karyAM. tyArapachI te siddhAyatananI-pradakSiNA karIne jyAM uttarIya na`dA puSkaraNI hatI tyAM gayA. tyAM paheAMcIne paNa teNe (te ceva) pUrvokta badhAM kArDa pUrAM karyAM. eTale ke teNe dAkSiNAtya na dApuSkaraNI para je kAmA karyo', hatAM te badhAM dhUpa saLagAvavA sudhInA badhA kArI ahIM paNa purA karyA. ( Aova uttara je cecave, tenevvAnasphUra jeNeva uttarille ceiyathUbhe taheva, jeNeva paccatthimillA peDhiyA jeNeva paccatthi - mitjhA ninaDhimA taM cepa) tyAra pachI te jyAM uttarIya caitya vRkSa hatuM tyAM gayA. tyAM jaI ne paNa teNe pUrvokta dhUpadAnAMta sudhInAM sarva kAryo pUrA karyAM. tyArapachI te jyAM uttarIya stUpa hatA tyAM gayA tyAM paheAMcIne teNe pahelAnI jemaja stUpa ane maNipIThikAnuM pramAna vagere temaja dhUpAnta sudhInA sarvAM kAryA sa'panna karyo". tyArapachI te jyAM pAzcAtyamaNipIThikA hatI, ane jyAM pAzcAtya jinapratimA hatI tyAM gayAM tyAM jaIne paNa teNe dhUpadAna sudhInA badhAM kAryo pUrA karyA' A pramANe te kramazaH uttarIyamaNi pIThikA ane uttarIya jinapratimA, pArastyamaNipIThikA ane paiAsyajina pratimA, dakSiNamaNipIThikA ane dakSiNa jinapratimAnI pAse gayA. tyAM paNa dareke dareka para pUrvokta dhUpadAnAMta sudhInA badhAM kAryA karyA. tyArapachI te ( puttariddhe pecchAvaramaMDave teova vALaccha, nAceva vAiinAvttvvyaa sAceva savvA, purathimille dAre dAhiNillA khabhapaMtI taM caiva savvaM, jeNeva' uttarille muhamaMDave jeNeva uttarillarasa muhamaMDavassa bahumajjhade sabhAe zrI rAjapraznIya sUtra : 01 259 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te veva sarva) pachI te uttarIya prekSAgRhamaMDapa tarapha gayo. ahIM paNa dAkSiNAtya prekSAgRhamaMDapanI jema ja badhI vigata samajavI joIe. eTale ke enA bahamadhyadezanA pazcimamAM, uttaramAM, pUrvamAM ane dakSiNadizAmAM dvArakamathI bahumadhyadezabhAga sthita akSapATaka vagerethI mAMDIne dareke dareka dvArasthita zALAo vagerenA vyAlarUpa sudhInI 15 vastuonI pUrvokta badhI pUjAvidhio pUrI karI. Ama samajavuM joIe. tyAra pachI te dakSiNAtya taMbha paMktinI pAse AvyA. tyAM paNa pahelAnI jemaja staMbha, zAlabhaMjikAo ane vyAlarUpakanuM pramArjana vage rethI mAMDIne dhUpadAnAMta sudhInI sarva kriyAo teNe pUrI karI. tyArapachI te uttarIya mukhamaMDapa ane uttarIya mukhamaMDapanA bahumadhyadeza bhAgamAM Avyo. tyAM pahoMcIne teNe tyAM akSapATaka, maNipIThikA ane siMhAsana A badhAnuM pahelANI jemaja dhUpadAna sudhInuM kArya saMpanna karyuM. (ghathimiraje re tevakarinTe ra rASTi marpattI, jemAM te veva sarva) tyAra pachI te pAzcAtya dvAra tarapha gaye. tyAM paNa teNe dvArazAkhAonI, zAlabhaMjikAonI ane vyAlarUpanI pramAjenA vagerethI mAMDIne dhUpadA sudhInI badhI pUjAvidhi saMpanna karI. tyArapachI te uttarIya dvArasthita dAkSiNAtya staMbha paMktinI pAse gayo. tyAM jaIne teNe staMbha zAlabhaMjikAonuM ane vyAlarUpanuM saMmArjana vagerethI mAMDIne dhUpadAna sudhInuM satra kArya saMpanna karyuM. (ghava siddhAsacArA karije re raziSTa khaMbhapattI taM ceva, jeNeva siddhAyayaNassa purathimille dAre, teNeva uvAgacchai ta ceva) tyArapachI te siddhAyatanA uttarIya dvAra tarapha gayA. tyAM paNa teNe dvArazAkhAonA pramArjanathI mAMDIne dhUpadAna sudhInA badhAM kAryo pUrAM karyA. (negeva pusthimiste muhamaMDave jeNeva purathimillAssa muhamaMDavassa bahumajjhadesabhAe teNeva uvAgacchai taM ceva) tyArapachI te paurasatya mukhamaMDapa ane paritya sukhamaMDapanA bahumadhyadeza bhAga tarapha gayo. tyAM teNe akSapATaka, maNipIThikA ane siMhAsana A badhAnI pramArjanA vagere karI ane tyArapachI dhUpadAna sudhInI zeSa badhI kriyAo pUrI karI (rasthimisa of muhamavara tAhiLi re pAmi ramavI vattari re tuM jeva) tyA pachI te pirasatya mukhamaMDapanA dAkSiNAtya dvAramAM je pAzcAtya stabhapaMkti hatI tyAM gayo. tyAM jaIne teNe tyAMnA staMbhone, zAlabhaMjikAone ane vyAlarUpone pramA zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 260 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jita karyA. ane tyArapachI dhUpadAna sudhInA bhadhAM kAryo pUrAM karyo. tyAra pachI te pauraTyamukhaMDapanA uttarIyadvAra para gayA tyAM paNa teNe dvArazAkhAo vagerenuM pUkta rIte dhUpadAna vagere badhuM karyuM. (nera purasthimaje chAgharamaMda, dhUbhe, jiNapaDimAo, ceiyarUkkhA, mahiMdajjhayA, gaMdA pukkhariNI taM ceva jAva dhUvaM 4) tyAra pachI te pararatye prekSAgRha maMDapamAM gaye. tyAM teNe akSapATaka, maNipIThikA ane siMhAsananI saphAI vagere karI ane tyArapachI kramaza: te prekSAgRha maMDapanI pazcimadizAmAM, uttaradizAmAM, pUrva dizAmAM ane dakSiNadizAmAM gaye dareke dareka dvAramAM dvArazAkhAonI, zAlabhaMjikAonI, ane vyAlarUpakonI pramAjanA karI yAvat dhUpadAna sudhInA badhAM kAryo saMpUrNa karyA. pahelAnI jemaja ahIM paNa tUpanI ane maNipIThikAnI pazcima, uttara, pUrva ane dakSiNa A dizAmAM sthita cAra maNipIThikAeAnI, cAra jinapratimAonI, cityavRkSanI mahendravajanI naMdA puSkariNanI, taraNanI, tripAnapratirUpakenI. zAlabhaMjikAonI ane vyAlarUpana pramArjane karI yAvat dhUpadAna sudhIne badhA kAryo saMpanna karyA. sUryAbhadevakRta pratimApUjA carcA TIkAI--A sUtrane TIkArtha mUlAI pramANe ja che. paNa vizeSa je kaMI kathanIya che te A pramANe che A sUtrane laIne daMDI ke mUrtipUjAne siddha kare che. paNa temanuM A kathana pravacana marmanI anabhijJatAne lIdhe mehAviSTa ja kahevAya je ke A sUtramAM pratimAnA zarIra pariNAmanA saMbaMdhamAM "jJipurapamAnamattAno A jAtanuM kathana karavAmAM AvyuM che ane tenI TIkAmAM TIkAkAre 500 dhanuSa pramANa A jAtane A kathanano artha spaSTa karyo che. paNa hakIkatamAM A kathana apramANika che. tethI Ane samIcIna ane yuktiyukta kahI zakAya ja nahi. kemake tIrthakaronI avagAhanA judAjudA prakAranI kahevAmAM AvI che. ethI A sUtramAM je eka tIrthakara zarIra parimANanuM kathana karavAmAM AvyuM che te ayogya ja kahevAya hakIkatamAM te A sUtra prakaraNavaza kAmadevanI mUrtinA pramANanuM ja spaSTIkaraNa kare che tema spaSTa zrI rAjaprazrIya sUtra: 01 261 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAge che. A sUtra kharekhara tItha 'karanI pratimAnuM pramANa batAvanAra nathI. eja nigUDha tattva AmAM samAhita che. aupapAtika vagere sUtreAmAM bhagavAna tItha karanA zarIranu varSoMna uparathI-mastakathI mAMDIne nIce sudhI karavAmAM AvyuM che, paNa A rAjapraznIya sutramAM nIcethI mAMDIne ja zarIranuM varNana karavAmAM AvyuM che. eTalA mATe A kramaviparyAsathI anvayatirekanA AdhAre eja vAta mAnya samajavI joI e ke ahIM je varNana karavAmAM AvyuM che te jinapratimAnuM nathI paNa kAmadevanI pratimAnu` vadhu na che. tIthaMkara jevA tyAgIe nu' samasta zArIrika varNana mastakathI ja karavAmAM Ave che. badhA sUtrakAra paNa eja vAtane satya mAnatA AvyA che. ane vaLI aneka pratimAeAnA sadbhAvamAM paNa eja nAmeA satra dekhAya che. bIjA tIrthaMkarAnA nAmAnA ullekha maLatA nathI tathA bIjA tIthaMkarAnAM nAmeA zA mATe nirupita karavAmAM AvyA nathI A vAtanI paNa spaSTatA karavAmAM AvI nathI ethI e siddha thAya che ke te mUrtie aha ta tIrthaMkaronI tA nathI ja. tyAM pratimAonI sAme nAga, bhUta, yakSa A badhI kuMDadhAraka pratimAonA ullekha karavAmAM AvyA che. ethI e siddha thAya che ke jo A pratimAe tItha - kara ahutAnI hAta te temanI sAme gaNadhara zramaNa vagerenI pratimA AnA ja ullekha thaye| ha|ta. A nAgabhUta vagerenI pratimAenA nahi. ethI A vAta spaSTa thAya che ke A pratimA tItha karAnI nathI. vaLI, A pratimAnI sAme kaLaza, bra`gAra, Adarza sthAla, ratnaka'Daka, AbharaNa, sapa, mayUrapiccha vagere vastuonu varNana karavAmAM AvyuM che. have jo A pratimAe kharekharavItarAgiyAnI hAta tA tyAgIonA upakaraNAnuM ja varNa na ahIM karavAmAM AvyuM hAta. A pUrvokta vilAsIonA upakaraNeAnuM varNana ahI ceAgya kahevAya nahi. ethI e vAta nirvivAdarUpe spaSTa thAya che ke A pratimAe sarAgIonI che, vItarAga arahu teAnI nahI. zrI rAjapraznIya sUtra : 01 262 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI, sthAnAMgasUtranA tRtIyasthAnamAM jinapratimAo traNa prakAranI kahevAmAM AvI che. 1 avadhijanonI, 2 manaH paryAvajinenI, ane 3 kevalijinonI. A traNemAMthI ahIM eka paNa jinanI pratIti thatI nathI. ethI e vAta spaSTa thAya che ke A pratimA kAmadevanI che, ahaM tenI nathI mAnanArA" koSamAM "sSa niva" Ama kahevAmAM AvyuM che. ethI jinazabda prayoga kandapa-kAmadeva-mATe thAya che. A kathanane pramANarUpa mAnIne ApaNe kahI zakIe chIe ke A pratimA kAmadevanI ja che. vaLI, bhavanapatithI mAMDIne navagreveyaka vimAna vidhI abhavimithyASTi jIvo jAya che samyakatvavALA te phakta pAMca anuttara vimAnema jAya che. chatAM e A bane sthAnomAM mUrti vagerenuM thoDuM paNa varNana karavAmAM AvyuM nathI. ethI e vAta siddha thAya che ke samyakavI che mATe mUrtipUjA Avazyaka nathI. dharmakiyAnI apekSAe vicAra karatAM devone ane nairayikone adhArmika kahevAmAM AvyAM che ethI devone anusaravAmAM adhama hoya che. ethI mUrtipUjA sarvathA tyAja ja che. vaLI, je mUrtipUjAthI samyaktvanI prApti thatI hatI te pachI anekavAra je devabhavanI prApti thAya che te na thavI joIe. kemake samyaphavIne te dharma thI mokSaprApti ja thaI jaze. 7- jikta dharmanA AcaraNanA saMbaMdhamAM " isame verA hirANa, suhA, mirg" je A jAtano pATha upalabdha thAya che ane laukikamAM "gchA purAya hicA, suhANa, mANa" paraMparAthI A pATha maLe che. dharmAcaraNarnA pAThamAM "nA" A jAtane pATha. che. paNa rAjapraznIyamAM sUryAbhavanA pAThamAM "chA purAva" A jAtane pATha che. "pedavA" A pATha nathI. ethI A vAta siddha thAya che ke A mUrtipUjArUpa kiyA dharmanA mATe yogya kahI zakAya nahi. 8, "rAja prazrayasUtramAM pUrva rASe nivALa" je evI rIte lakhyuM che te paNa yogya nathI. kemake-AdarAgnikAyano saddabhAva to aDhI dvIpamAM ja che enAthI bahAra Ane asaddabhAva che. ethI urvilekarUpa devalokamAM bAdarAgnikAyanA sadubhAvanI asaMbhavatA hovAthI AvuM kathana yogya nathI. 9, (2) vaLI. jenadarzananA AcAravicAranA pratipAdaka "AcArAMgasUtra'mAM mUrti pUjA viSe koIpaNa sthAne carcA karavAmAM AvI nathI AmAM te sAdhu ane zrAvakonA vrata vagere niyamonA viSayamAM vicAra karavAmAM Avyo che ane upAsakadazAMgamAM paNa badhI bAbate para saMpUrNapaNe vicAra karavAmAM Avyo che, have je bhagavAna mahAvIra mUrtipUjAne jainadharmanA Avazyaka aMgarUpamAM mAnatA ke zrI rAjaprazrIya sUtra: 01 263 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samajatA haiAta teA tenA paNa cAkkasa ullekha karavAmAM AvyA ja hota. paNa teozrIe kAIpaNa sthAne AnA ullekha karyA nathI ethI e vAta siddha thAya che ke mUrtipUjA jainadharma'nI a'gabhUta nathI. (tta) upAsakadazAMgamAM AnadanA 12 vratAnuM varNana che. tyAM mUrtipUjAnuM varNana nathI, jo ke tyAM varNana hAvuM joie ja. temaja jema 12 vratAnA aticAra judA judA rUpamAM kahevAmAM AvyA che tema tulyayukti anusAra mUrtipUjAnA aticArAnA ullekha judA judA rUpamAM karavA joie. paNa AnA koIpaNa sthAne ullekha nathI. ethI paNa A vAta siddha thAya che ke mUrtipUjA cheja nahi. (7) AnaDha vagere zrAvakAnI dhanasa'pattinuM jyAre vistRta varNana karavAmAM AvyuM che. tyAre te saMdabha mAM mUrtipUjAnI sAmagrInI carcA paNa apekSita hatI ja. paNa tyAMtA nAma mAtra paNa carcA karavAmAM AvI nathI. jo mUrtipUjA Avazyaka hAta tA tenI carcA paNa avazya karavAmAM AvI heAta kemake bhagavAna tA sajJa che. teo jo Ama na karata te temanI sarvajJatAmAM bAdhA upasthita thAta. (10) jaina zAstromAM 'jJanAnAM saTTe samavavRtaM maLavAM mahAvIra vistRtu nina skRti' A pramANe tA vana jovAmAM Ave che paNa koipaNa ma`diramAM ke yAtrA gamana sabaMdhamAM temanA ullekha maLatA nathI, (11) vaLI, jema mahAtsavAnA varNanamAM 'mahevA, svarmaderUM vA' A pATha maLe che, tema niLa paTamA mahera vA pATha maLatA nathI, mATe arthAtta nyAyathI A vAtAtAnI meLe ja siddha thai jAya che ke A pratimApUjA jainadharmane mAnya nahIM paNa amAnya che. 12. jyAre mahAvIranA 10 zravikAe gRhasthAzrama ane dhanasa'patti vagerene tyAga karIne pratimAonA svIkAra karyAM tyAre temaNe pauSadhazALAmAM nivAsa karyAM A jAtanA ullekha maLe che. paNa A jAtanA ullekha koIpaNa sthAne maLatA nathI ke teo tIthakaronI mUrtinA madizamAM gayA hatA, je te samaye madirA vidyamAna hAta athavA mUrtipUjA abhISTa hota athavA jainadharmamAM tenA pracAra heta tA te zrAvakA cittAnAkarSIka evI ekAMta pauSadhazALAmAM na jaIne tIrthaMkarAnI mUrtinA ma`diramAM paheAMcyA hAta. (13) bhagavAna mahAvIre rAjAnA mATe ane zeTheAnA mATe jyAre jyAre paNa jainadharmAMnA siddhAntAnu pratipAdana karyuM' che tyAre tyAre temaNe phakta AtmanirAdha, indriyasayama, svArtha tyAga vagere saddaguNAne ja meAkSanA sAdhanarUpe nirupyA che. zrI rAjapraznIya sUtra : 01 264 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temaNe mUrtipUjA ke maMdira nirmApaNa mekSanuM sAdhana che AvuM koIpaNa sthAne kahyuM nathI. (14) jaina sUtromAM aneka sthaLoe purI, nagarI vagerenuM varNana karavAmAM AvyuM che dA. ta. aupapAkisUtramAM caMpA vagere nagarIonuM varNana temaja vizALa nagaronuM varNana karavAmAM AvyuM che. paNa tyAM eka vAta badhAnuM dhyAna kheMce evI che ke tyAM yakSamaMdiro ane yakSamUrtionuM varNana te maLe che paNa jenamaMdira ane jenamUrtionuM varNana maLatuM nathI. tyAM keIpaNa sthAne A viSenI carcA paNa karavAmAM AvI nathI. kharekhara A eka noMdha levA jevI vAta che. jo te samaye tIrthakaronI mUrtio ane temanA maMdirane pracAra hota te yathAniyama zastromAM temano game te rIte ullekha te cakkasa karAyo hota. ethI e vAta siddha thAya che ke mUrtipUjA prAmANika nathI, apramANika che. (15) bhagavAna mahAvIre aneka nagaromAM vihAra karyo ane je je nagaramAM thaIne teo pasAra thayA temanA varNanamAM badhe "cakSAyatana" vagererUpamAM yakSanuM ane temanA maMdironuM varNana maLe che. jaina maMdiro ane tIrthaMkaronI mUrti enuM varNana kaI paNa sthAne maLatuM nathI jema amuka nagaranA amuka udyAnamAM amuka yakSanuM Ayatana hatuM. A jAtano ullekha karavAmAM Avyo che. tema jaina, maMdira ane jaina mUrtio amuka nagaranA amuka udyAnamAM hatI. evuM lakheluM joIe paNa A ullekha koIpaNa ThekANe maLato nathI. ethI e vAta siddha thAya che ke te samaye jainamaMdira ane jaina mUtiono sadbhAva hato ja nahIM. je te samaye bhagavAna mahAvIranA samayamAM-jina maMdira vidyamAna hota to teozrI tyAM ja rahevuM cagya samajIne tyAMja nivAsa karatA (16) bhagavAna mahAvIre sAdhuo ane sAdhvIone mATe vAsapAtra vagerenI zrI rAjapraznIya sUtraH 01 265 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhyA ane zayana. upavezana, calana, pArzva parivartana, AhAra pAna vagere darekedareka kriyAonuM savistara sarasa rIte pratipAdana karyuM che. paNa mUrtio ane maMdiranI bAbatamAM teozrIe koIpaNa sthAne kaipaNa kahyuM nathI ane A saMbaMdhamAM temaNe keIpaNa sthAne vizeSa mahattva prakaTa karanArI vAta kahI hoya tevuM lAgatuM nathI. ethI Ama lAge che ke mUrtipUjA teozrIne mAnya hatI nahi. (17) vaLI, je mUrtipUjA anAdikALathI cAlatI AvatI hota ane bhagavAna mahAvIra svAmInA samayamAM pracalita hota te bhagavAna mahAvIre jema bIjI vidhionuM pratipAdana karyuM che, temaja teoe mUrtipUjAnI ane maMdiranirmANanI vidhinuM paNa cakkasa pratipAdana karyuM hota te paNa AgamamAM AnuM pratipAdana na karatAM phakta praznavyAkaraNa sUtranA AsravadvAramAM maMdira nirmANa kriyA viSe ullekha maLe che ethI e vAtanI pratIti thAya che ke maMdira nirmANa kiyA AsavabhUta ja che. kemake A kriyAthI SaDakAyanA jIvonuM upamardana hoya che. (18) bauddhagraMthomAM bhagavAna mahAvIranA zramaNanA ane zrAvakonA aneka udAharaNe vipratipanna bauddhoe pratipAdita karyA che je mahAvIra svAmIe mUrti pUjAne upadeza karyo hota to te bauddho-ke je mUrtipUjAnA prati lipratipanna chejene para nizcitarUpathI A viSe kaTAkSa karata. jyAM jyAM bauddhone jena siddhAntanI mAnyatAonI sAthe matabheda che. tyAM tyAM temaNe kaTAkSa karyA che ja. (19) bhAratanA vibhinna pradezamAM purAtatvanA anusaMdhAna karanArAone keTalIka mUrtie bhUgarbhamAMthI prApta thaI che. paNa hajI Aja sudhI evI e ke mUrti maLI nathI ke je mahAvIra svAmInI samakAlIna ke bIjA tIrthakaronI samakAlIna hoya che. phUharara mahAdaye sau pahelAM jinamUrtio meLavI hatI te paNa phakta 1800 se varSa jUnI che. haju sudhI koIpaNa sthAne enA pahelAMnI jinamUrtio maLI nathI. (20) je loko evI mAnyatA dharAve che ke pAlItANu AbU tAraMgA, zatruMjaya, giranAra (raivataka) vagere parvata para je atyAre pratimAo che te ati prAcIna che. paNa e mAnyatA ThIka nathI, kemake mahAvIranI nirvANa prApti pachI ghaNI zatAbdi bAda A pratimAonI sthApanA karavAmAM AvI che. mathurAmAM je bhUgarbhamAMthI pratimAo prApta thaI che te paNa De. kUtarara mahodayanA mata mujaba 1800 se varSa karatAM prAcIna nathI. (21) vaLI, kAmadeva zrAvake jyAre piSadhavratanuM sevana karyuM tyAre Indra devatAene sAme tenA khUba vakhANa karyA. IndramukhathI tenA vakhANa thayelA sAMbhaLIne zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene vratabhraSTa karavA mATe deva tenI pAse AvyA. AvatAM ja teNe ghaNI jAtanA vighnA ane bAdhAe upasthita karyA. paNa te peAtAnA abhISTa vratathI bhraSTa thayeA. nahi, calAyamAna thayA nahi. tyAre bhagavAna mahAvIra svAmIe tenI khUba prazaMsA karI. AgamazAstromAM jyAre A jAtanA ullekheA maLe che teA pachI indra ane mahAvIra svAmIe mUrtipUjakAnI ane maMdira nirmApakAnI prazaMsA karI che A jAtanA ullekha kema maLatA nathI. A pramANe jyAre AgamamAM mUrtipUjakeAnI ane ma`dira nirmApakeAnI indra ane bhagavAna mahAvIra svAmIe kAI paNa sthAne praza'sA karI nathI tyAre enAthI teA eja vAta siddha thAya che ke mUrtipUjA prabhune abhipreta nathI. 22 tapasyAthI ane AtApanAdi duSkara tapazcaraNathI zrAvakAdikane vaikriyalabdhi vagere utpanna thai che. temaja Ananda zrAvaka jyAre 11 mI pratimAmAM hatA tyAre ja tene sastAraka para ja avadhijJAnanI prApti thaI cUkI hatI. enAthI teNe devaleAkanA Indravaja joyA tathA harSAviSTa mRgAputrane sAdhu munirAjanA darzanathI jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. A ullekhA tA AgamAmAM maLe che paNa mUrti pUjAthI kAIne paNa jJAnanI prApti thaI hAya evA ullekha maLatA nathI eTale ke mUrtipUjAthI amukane jJAna prApti thaI che eveA ullekha ke!ipaNa sthAne maLata nathI tyAre tene pramANurUpa kevI rIte kahI zakIe, 23 ethI "niLavimALamAM re" A vacanamAM je ema kahevAmAM AvyuM che ke teNe jinapratimAenu' arcana karyuM. te ahIM jinapratimAzabdathI jina tIrthaMkaranI pranimAonu' grahaNa nahIM thAya kemake bhagavAna tIrthaMkaranA zarIranuM varNana uparathI (mastakathI) thAya che. A vAtanA spaSTa ullekha aupapAtika sUtramAM maLe che. temaja tIrthaMkarAthI bhinna jIveAnA zarIreAnuM varNana nIcethI ( pagathI ) ja thAya che. jema rAjapraznIyasUtramAM jinapratimAonuM varNana karavAmAM AvyuM che. ane zrI rAjapraznIya sUtra : 01 267 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI bhagavAnanA zarIra varNana prasaMgamAM vakSa:sthaLanuM varNana hoya che, stananuM varNana nahi. paNa jina pratimAnA varNanamAM te stananuM paNuM varNana che. vaLI, prabhunA varNanamAM 1008 lakSaNonuM varNana karavAmAM Ave che, paNa pratimAnA varNanamAM A pramANe thayuM nathI. ahIM vicAravA jevuM e che ke-jainazAsanamAM badhe ThekANe jyAM jyAM pratimA (mUrti ke tenI pUjAvidhI maLe che tyAM tyAM pratimA ke tenI pUjAvidhI kAmadevAdi devatAonI ja hoI zake che. ahata bhagavAnanI te nahIMja evuM anumAna karI zakAya che. kAraNake saghaLuM jainazAstra arthataH ahaMta bhagavAne ja upadezeluM che. ane te pramANe gaNadhare e sUtrAdirUpathI gUMthela che. kahyuM paNa che ke-carya mArU dinu sutta jayaMti -nikaLaT" arthAt ahaMta bhagavAna artharUpathI kahe che ane tene gaNadhara sUtramAM gUthe che. evuM zAstravacana che. yathAvasthita je rItane artha kevalAlakathI bhagavAn dekhe che. tevI ja rItanA arthanuM pratipAdana kare che. tyAra pachI yathAvasthita je pramANene artha bhagavAne kahyo hoya te ja rIte bhagavAna nanA upadezane zAstrarUpathI gaNadharoe grathita karela che. bIjA prakAre nahIM. pratipAdanathI judI rIte graMthana karavAnuM koI kAraNa na hatuM kAraNa ke teomAM rAgadveSa, ane vacanAtizayane abhAva hoya che. ane bhagavAn sarvathA niMrdoSa, Apta, ane vacanAtizayavALA hoya che. teomAM rAgadveSAdipa doSa ane vacanAtizayano abhAva hotuM nathI kemake teo Apta che, ane vacanAtizaya viziSTa che. temaja bhagavAnanA kRpApAtra gaNadhara paNa bhagavAnanI samIpa rahevAvALA hovAthI ApyuM che. tethI temanAM vacane paNa pramANika ja hoya che. pUrvApara virodha rahita artha ane vacanane pratipAdana karanAra pratipAdaka gUthatA evA gUMthavAvALA paNa buddhimAnI dRSTithI upAdeya artha vacanavALA hoya che. arthAta zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 268 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanA artha ane vacana upAdeya (grahaNa karavA yogya hoya che. ane pUrvApara vireAdha Ave evuM pratipAdana karanAra pratipAdaka ane tene gUMthanAra purUSa buddhimAnanI dRSTie upekSaNIya hoya che. A rAjaprazrIya sUtramAM pratimAnA varNanamAM pUrvAparamAM atyaMta vidhi jovAmAM Ave che, jemake-rAjapraznIyasUtra sivAyanAM bIjA sUtromAM jyAM jyAM ahaMta bhagavA. nanA zarIranuM varNana jovAmAM Ave che tyAM tyAM bhagavAnanA mAthAthI laIne kamazaH caraNa paryantanuM ja varNana maLe che. tyAre A rAjaprazrIya sUtramAM janapratimAnuM varNana zarIranA nIcenA bhAgamathI jovAmAM Ave che. A pahelA pUrvAparano virodha che. papAtikAdimAM bhagavAnanA zarIranA varNanamAM vakSasthalanuM ja varNana Ave che. tyAre A rAjapraznIyasUtramAM vakSasthalanA varNananI jagae stanAgra(jUna)nuM varNana kareluM jovAmAM maLe che. A bIjo pUrvApara virodha che. bhagavAnanA varNanamAM "adRnarasa 12 purisarcaravaghare" puruSanA eka hajAra ATha lakSaNene dhAraNa karanAra e pATha bIje maLe che. ahIM tema nathI, A trIne virodha che. A papAtika sUtramAM tIrthakaranA varNanamAM zmazranuM varNana karela che jemake gavadiya sUvimatta vittamaMjU" sArI rIte vyavasthita ane suMdara racanAvALI dADhIvALA e pATha maLe che. ahIM te rItanuM varNana nathI e cothe virodha che. papAtika sUtramAM keNika rAjA bhagavAnane vaMdanA mATe pAMca prakAranA abhigamathI bhagavAnanI pAse jAya che. jemake -tA che jAthA mAraputta samaNaM bhagavaM mahAvIraM paMcaviheNaM abhigameNaM abhigacchai taM jahA-sacittANaM davvANaM viusaraNayAe 1 acittANaM davvANaM abhiusaraNAyAe 2, egasADiyaM uttarAsaMgakaraNeNa 3, cakkhupphAse aMjali paggaheNaM 4, maNaso egattIbhAvakaraNeNaM 5, samaNaM bhagavaM zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 269 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAvI. tivrutto gAyALipayAdiLa reD, vRttiA yaMtranamasarU " tyArapachI te kANika rAjA bhambhasAranA putra...zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana karavA mATe pAMca prakAranA abhigamathI bhagavAnanI sanmukha gayA. jemake--sacitta dravyAnA tyAga karIne, acitta dravyAne tyAga karyA vinAra. ekazATika uttarAsa`ga ( sIvyA vinAnuM vastra ) karIne3, bhagavAnane joIne hAtha joDIne4, manane ekAgra karInepa, zramaNa bhagavAna mahAvIrane traNavAra AdakSiNa pradakSiNa karyu, AdakSiNa pradakSiNa karIne vadanA karI namaskAra karyAM ItyAdi, eja rIte aupapAtika sUtranA pUrvoktapAThathI tIrthaMkaranA darzana ane vaMdanA mATe jatA evA keANika rAjAne pAMca prakAranA abhigamaiAnu sevana Avazyaka thayu, tA meAkSapadhArelA tIrthaMkaramAM je temanI prasannatA mATe temanI pratimAnu nirmANa karavuM ane temanI pratimAnu` pUjana karavuM te bhagavAnane prItikara hAta tA abhigamamAM kahelA niyamAnu ullaMghana karyA vagaraja hota. nahiM ke abhigamamAM kahelA niyamAnu' ullaMghana karIne paraMtu ahiM tA tenAthI juduM ja jovAmAM Ave che jemake pUjAnA upakaraNA, dekhAtA ane na dekhAtA sUkSmabAdara kramI Adi trasakAyathI vyApta puSpa, phUla, sacitta jala, agnikAyanI virAdhanathI thanArA dhUpadAna, dIpadAna, temaja vAyukAyanI virAdhanAthI thanArA gIta, nRtya, ItyAdinA Avu... hAya tA keNu evuM na kahI zake ke rAjapraznIya sUtramAM ane bIjA sUtrAmAM kahelA badhAja pUjAdiprakAra yakSAdikAneAja che. nahIM ke tIrthaMkarAnA kAraNake pUjAsAmagrI jovAmAM Ave che te badhIja mahArambhu, mahAparigrahathI SaTrakAyanIvirAdhaka che, ane bhagavAnanI anumati na hovAthI AjJA bhadgAdiSa lAge che. tethI A cAtuCtika sa`sAramAM paribhramaNanA kAraNarUpa bane che. samAjamAM zrI rAjapraznIya sUtra : 01 270 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa pratyakSa ke parokSamAM evuM jovAmAM Ave che ke je koIne anukULa kare hoya te tene je prItikara hoya te vastu ja tene ApavAmAM Ave che, je ghaNuM mAna ane bhaktithI sAdhune mATe na hoya tevI motInI mALA ke mukuTa (pAghaDI, TepI,) ItyAdi temanA mAthA para mUkI devAmAM Ave te zuM te bahumAna bhaktithI te sAdhu temanA para prasanna thaze? nahIM ja ulaTA te vadhAre aprasannaja thAya che, te ja rIte A pratimApUjAnA viSayamAM samajavuM joIe ethI jyAM jyAM pratimApUjAdi vidhAna che, tyAM tyAM dareka ThekANe yakSAdikanIja pratimA ane temanI ja pratimAnuM pUjana savajavuM nahIM ke tIrthakaranI eja Ane sArAMza che. anyathA te eka jagyAe tIrthaMkaranI pratimA banAvIne temanI pUjA karavAmAM Ave che, ane bIjI tarapha temaNe choDelI ane teone anabhimata (temaNe na svIkArelI) sacitta vastuonA ane sonAcAMdInA dAgInA AdinuM samarpaNa karavuM e te Adara buddhithI temane anAdaraja thayo kahevAya arthAt AzAtanAja, thaI ethI A badhuM ja mithyAtvanA udayane ja prabhAva che. ane caturgatika saMsAranA paribhramaNanA mULakAraNarUpa che, jethI ati vistAranI AvazyakatAnI jarUra nathI, ethI anvaya vyatireka mujaba A vAta siddha thAya che ke A jinapratimA zabda tIrthaMkara pratimAne vAcaka nathI paNa te game te yakSa pratimAne ja vAcaka che ke pachI tene kAmadevanI pratimAno paNa vAcaka kahI zakAya. kemake jina zabdathI kAmadevarUpa arthanuM paNa grahaNa thayuM che. "haimI nAmamAlA kezamAM" arhannapi jinazcava, jinaHsAmAnyakevalI, kando'piji nazcaiva, jino nArAyaNo hariH jina zabdanA ATalA artho sapaSTa karyA che. ethI "jina" padathI tIrthakara artha grahaNa kare gya nathI. 24 vaLI, A carADar sUtranA chaThThA adhyanamAM kahyuM che ke "zALA nAmaidhamaeN" rUTyAriA kahevAmAM AvyuM che. A mujaba manISIjane bhagavAna tIrthaMkaranI AjJAne dharma mAne che. koI paNa AgamamAM mUrtipUjAnA viSayamAM bhagavAnanI AjJA maLatI nathI eTale ke vidhirUpathI mUrtipUjAne ullekha keI paNa sthAne maLatuM nathI. sAdhu ane zrAvakonA niyamonI badhI vidhionuM kathana maLe che paNa mUrtipUjAnI vidhi mATe kaMI paNa vidhAna maLatuM nathI ethI jainadharmamAM mUrtipUjAne dharmarUpamAM mAnavAmAM AvI nathI. kemake A mUrtipUjAmAM aneka AraMbha samAraMbhe che. jyAM paTakAya paikI kaI paNa kAyane AraMbha thata hoya tyAM dharma svIkAravAmAM AvyA nathI. cAritrarUpathI karAyeluM varNana amArA mATe koI paNa rIte svIkAryuM nathI. kemake cAritrarUpathI vezyA madira hiMsA zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 271 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagerenuM paNa varNana karavAmAM Ave che. te zuM te paNa amArA mATe grAhya che ? hakIktamAM to amArA mATe "AjJA dharma" eja satya siddhAnta che. paNa devono jitavyavahAra hoya che. teo khaDaga vagere zastronI, staMbhanI ane puttalikAonI paNa pUjA kare che. to zuM ame paNa te pramANe ja karIe? nahi amArA mATe te A badhuM tyAjaya che vadhAre zuM kahIe. rajatarUpa mAnIne zuktimAM pravRtta thayelI vRtti zukitane ja viSaya kare che. prApta kare che, rajatane nahi. kemake zaktimAM ja rajatanuM AropaNa karavAmAM AvyuM che. ethI AropramANa rajanarUpa vastunI prAptino tyAM abhAva ja rahe che. athavA jema rajUmAM savine Aropa karavAthI "tatra sarca sarSa" evI pratitI thAya che ane chevaTe tyAM tadanusAra pravRtti karavAthI rajajuthI ja nivRtti thAya che, sarSathI nivRtti thatI nathI A pramANe sUryane baporanA tApamAM mRgane pANInI tarasa lAgavAthI te tadanusAra anusaMdhAna kare che chatAMe tene jala prApta thatuM nathI. ane tenI tRSA paNa zAMta thatI nathI. A pramANe ja bhUkhathI pIDita vyakti ne svapnamAM modaka vagere khAvA maLe che chatAM e tRpti maLatI nathI, tenI bhUkha maTatI nathI. A pramANe ja mUtimAM bhale te pachI mATInI hoya ke pASANanI hoya ke ratnAdikanI banelI hoya. jinavanA AropamAM paNa vAstavamAM AropamANa jinatatvanI te mUrtimAM asaddabhAvanA hovAthI upalabdhi thatI nathI. ethI ja avidyamAna jinavarUpa dharmavALI mUrtinI bahAra vAraMvAra sevA karavAthI, pUjanathI ane vaMdanathI jIvane svAbhISTanI siddhi keIpaNa rIte thatI nathI. gAya vagerenA citrethI zuM dUdha vagerenI prApti thAya che ? zuSka Amra vagere vRkSothI paNa koI moTAmAM moTo vidvAna paNa phaLa meLavI zake che? A pramANe sarvathA asatakalpa jinamUrtinI pUjA vagerethI koIpaNa jAtanAphaLanI prApti thatI nathI. asavastunI prarUpaNuM mATe vadhAre zuM kahIe. anugadvAramAM bhagavAne kahyuM che ke nAma sthApanA nirarthaka che. sU0 93 che. zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhadevakA sudharmasabhApraveza AphrikA nirupaNa '-neLeva satrA muhammA' rUAti / sUtrA--( eLeva samA mummA taLeya vAcharU ) tyArapachI te sUryAbhadeva jyAM sudharmasabhA hatI tyAM AvyuM|. (sama sukSma purasthimisLa kAmeLa anupavisar) tyAM AvIne te pUrvadizA taraphanA dvArathI praviSTa thayA. (neLeva mAnavat cecahaMma ) praviSTa thaine te jayAM mANuvaka caityastaMbha hatA. tyAM gayA. tyAM jaine te ( levA vapharAmayA govaTTasamucA ) temAM jyAM vAmaya gAlavRttavALA samudhnakA hatA ( teneva vALaccharU) temanI pAse gayA. ( trAhicchattA homathAM pAmusaph yAma zoTTasamu homathaeNna vamar)tyAM jaIne teNe rAmanI nelI sAvaraNI hAthamAM lIdhI ane tenAthI vAmaya gAlavRtta samudgA sAph karyA. ( varAmaNa jovaTTasamud vijJAsrU ) tyArabAda teNe te gAlavRtta samudgAne khAlyA. ( niba sahAyo homathenuM jamarU) kheAlIne temanI aMdara mUkelA asthione le|mahastakathI sApha karyA. ( sumaLA saMdhonuM vAk ) sApha karIne pachI teNe surabhiga dhAdakathI temanuM prakSAlana karyuM". (pallAhittA ahiM hiM gaMdhehiM ya mallehiM ya accei, dhUvaM dalayai, jiNasakahAo vairAmaesa golvttttsmubhu pattinizrvamarU) prakSAlita karIne teNe temanI tAjA, zreSTha gadhathI, ca`danathI ane mAlyathI pUjA karI. temanI sAme dhUpa saLagAvyA. ane tyArapachI teNe te jina asthione vajra gAlavRtta samudgakAmAM baMda karIne mUkI dIdhAM. 1, (mALavana carya lama sromathana pamanarU ) tyArapachI teNe mANavakasta`bhanI lAmahustakavaDe pramArjana karI. (viSANanArA, saptenuM nonI caMLanuM cArucara) ane divya jaladhArAthI saMcita karIne sarasa gozI candanathI tene carcita karyA. yAvat dhUpadAna sudhInI badhI pUjAvidhayA pUrI karI. 2, (grLa nAva pUrva racarU ) e ja vAta A sUtrapAThavaDe samajAvavAmAM AvI che. (negeva zIhAsane tuM cetra) tyAMthI pachI te jyAM siMhAsana hatuM tyAM AvyA. paNa teNe pramAnAthI mAMDIne dhUpadAna sudhInA sa kAryo pUrAM karyA.. ( neLeva tetrAyanine, taM caitra vuDDALamakSita ceva) tyAMthI pachI te devazayanIyanI pAse AvyA. tyAM paNa teNe dhUpadAna sudhInA badhAM kAryo sa`panna karyAM. tyAMthI pachI te kSudra mahendradhvajanI pAse gayeA. tyAM paNa pUrvokta badhAM kAryo sa panna karyAM. (jJeLeva padarajjone covnAhad teLeva jIvAjIpha ) tyArapachI te praharaNakeAza ( zasrabha`DAra )nA ceAppAlaka zrI rAjapraznIya sUtra : 01 273 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarapha gayA. ( homaTyAM rAmusaTTa) tyAM jaIne teNe pramAnI lIdhI. (padUraLadosopAruM homasthaLa pamannarlR) ane tenAthI praharaNakAzanI saphAI karI. ( divvA dagadhArAe saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM cacae dalei0 pupphAruhaNaM0 Asattosatta0 pUrve rUTM) saphAi karIne teNe divya jaladhArAthI temanuM' prakSAlana karyuM". jalathI temane siMcita karyA. puSpA arpaNa karyA.. uparathI nIce sudhI laTakatI geALa mALAethI temane samalaMkRta karyAM. cAvat dhUpadAna karyu". 6, ( neLeva samAC suimmAe bahumajjhadesabhAe jeNeva maNipeDhiyA jeNeva devasayaNijje teNeva uvAgacchai, TomaTyAM varAmusara vevasaLiI ca maniveDhiya 2 homasthaLa mattarU ) tyArapachI te sudharmA sabhAnA bahumadhyadezabhAga tarapha gayA. 7, marmANapIThikA 8, devazayanIyanI pAse jaine teNe rAmAthI banelI sa'mAnI hAthamAM lIdhI. ane tenAthI teNe devazayanIya ane maNipIThikAnI saphAI karI. tyArapachI (jJAva pUrva racar ) teNe dhUpadAna sudhInA saM kAryAM sa'pUrNa karyAM. e pachI siddhAyatananI jemaja ahIM paNa mukhama`DapAgita samasta vastuonI pramAnA karI yAvat dhUpadAna sudhInA badhAM kAryo sa'panna karyA. 143, tyArapachI te pUdvArathI utpAta sabhAmAM AvyA. tyAM paNa teNe pUrvavata pramAna vagere sava kAryo karyo. ane tyArapachI (naimeSa thavAyalamA, duiniGe rAtre tadeva samA sarisa nAva pulthimillaa gaMdA pukkhariNI jeNeva harae teNeva uvAgacchai ) upapAta sabhAnA dAkSiNAtya dvAra tarapha gayA. tyAM jaine teNe pUrvavat pramAnA vagere sarva kAryA sanna karyAM. ahIMthI AgaLa pUnanA puSkariNI sudhInAM sarvAM kArya sudharmA sabhAmAM karelAM kAryAnI jemaja karavAmAM AvyAM che tema samajavu' tyAM pachI te hUdanI tarapha gayA. (toraNe ya tIsovALe tha sArumaMjhiyo ya vAhavaca taheva) tyAM paheAMcIne teNe tAraNAnI, triseApAnapratirUpakAnI ane zAlabhajikAnI ane vyArUpAnI pramAnA karI divyajaladhArAthI temane abhisiMcita karyo. cAvatu dhUpaDhAna sudhInA badhAM kAryo sa`panna karyo. ( ALeva mileyasamA teLeva trA jAccha, tadeva sIdAsaLa 2 maEiDhiyaM ja sesa taheva) tyArapachI te jyAM abhiSeka sabhA hatI tyAM gayA. tyAM jaine teNe kramazaH maNipIThikAnI. siMhAsananI, abhijekabhAMDanI, ane bahumadhyadezabhAganI pramAnA karI yAvat padAna sudhInA sarvAM zrI rAjapraznIya sUtra : 01 274 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAryo saMpanna karyA. ahIMthI AgaLa dakSiNa dvArAdikamathI pUrvanandA puSkariNI sudhInuM varNana siddhAyatananI jema ja samajavuM joIe. (gAya nahiM jAva purafthamistrI baM purI veLA zaruM racasamA te vavAra) eja vAta sAcatanatadara cAvatu pararathA navApu iii " A pATha vaDe prakaTa karavAmAM AvI che. tyArapachI te abhiSeka sabhAmAM. AvyA. tyAM teNe anukrame maNipIThikAnI, siMhAsananI, abhiSeka bhAMDanI ane bahumadhya dezabhAganI pramArjanA karI yAvat dhUpadAna sudhInA badhAM kAryo saMpanna karyA. enA pachI dakSiNa dvArAdikamathI pUrvanandA puSkariNI sudhInuM varNana siddhAyatananI jema ja samajavuM joIe. tyArapachI te alaMkArika sabhAmAM Avyo (mAsamAM tava sarva) tyAM teNe maNi - pIThikAnI siMhAsananI, alaMkAra bhAMDanI ane bahumadhyadezabhAganI pramArjanA karI yAvat dhUpadAna sudhInA badhA kAryo yathAvidhi saMpanna karyA. enA pachInuM kathana dakSiNa dvArAdikamathI pUrvanaMdA puSkariNI sudhI abhiSeka sabhAnI jema ja samajavuM joIe. (naLA vavasAya samA tene vAcharU ) tyAra pachI te vyavasAya sabhrAmAM AvyA. (tadeva stromAM parAmunarU, ThyAcaLa homasthagi pamarUM, vmannittA divvAe dagadhArAe agehiM, varehi ya, gaMdhehiM ya mallehiM ya, accei maNipeDhiyaM sIdAsa , sesaM va) tyAM teNe lamahastakane hAthamAM laIne pustakaratnanI pramArjanA karI. tyArapachI divya jaladhArAthI tene siMcita karyuM. yAvat dhUpadAna sudhInI sarva vidhio sArI rIte saMpanna karI tyArapachI teNe maNi pIThikAnI siMhAsananI ane bahumadhya dezabhAganI pramArjanA karI yAvat dhUpadAna sudhInA bAkInA badhAM kAryo sArI rIte saMpanna karyA. tyArabAda teNe ahIMthI AgaLa dakSiNa dvArA dikamathI pUrvanaMdApuSkariNI sudhInA sarva kAryo siddhAyatananI jemaja saMpanna karyA tema samajavuM joIe. tyArapachI te hRdanI pAse gayo. tyAM teNe taraNanI, tri sopAna pratirUpakonI, zAlabhaMjikAonI ane vyAlarUpanI pramAjenA karI ane divya jaladhArAthI abhyakSaNAdi temaja dhUyadAnAMta sudhInA sarva kAryo sarasa rIte saMpanna karyA. eja vAta ( pumitrA aa purUvariLI leva harae teNeva uvAgacchai, toraNe ya tisovANe ya sAlabhaMjiyAo ya vAlarUvae ya tadeva) A sUtrapATha vaDe spaSTa karavAmAM AvI che tyArapachI te (negeva jhipIDha zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 275 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tela vAcharu, vaDhivisanna re) balipIThanI pAse AvyA. tyAM AvIne teNe balivisarjana karyuM tyArapachI te sUryAbhadeve (bAmaroji re sArU) Abhigika devane belAvyA. (sAvitta [a vavAtI) bolAvIne temaNe A pramANe kahyuM -( fairmeva mo tevabhuqicA ( riyAme vimA liMbAsu utANuM, caukkesu caccaresu, caummuhesu, mahApahesu, pAgAresu, aTTAlaesu, cariyAsu, dAresu, gopuresu toraNesu, ArAmesu, vaNesu, vaNarAIsu, kANaNesu vaNasaMDesu acaNiyaM kareha ) he devAnupriye ! tame badhA zIdhra sUryAbhavimAnamAM, zRMgATakomAM ziMgoDAnI AkRti jevA trikeNavALA sthAna vizeSamAM, trikoNamAM-traNa rastAo jyAM maLe te sthAnamAM, catuSkomAM-cAra rastAo jyAM maLe te sthAnomAM, cavaramAM-dhaNA rastAo je sthAne ekatra thAya te sthAnomAM, caturmukhomAM-tyAMthI cArecAra dizAomAM rastAo jatA hoya te sthAnamAMrAjamArgomAM, prAkAramAM aTTAlikAomAM prAkAronA uparivartI sthAna vizeSamAM, carikAmAM ATha hAtha pramANavALA prAkArAtarAvartI bhAgomAM, dvAre mAM-prAsAdAdikenA dvAramAM, gopuramAM puranA daravAjAomAM teraNomAM-dvAra saMbaMdhi bhAgomAM, ArAmamAM-kIDA sthAnomAM. udyAnamAM-caMpakavRkSa vigerethI saMkula banelAM sthAnomAM-eTale ke utsava vizeSanA samayamAM jyAM anekajano ekatra thAya che te sthAnomAM, vanamAM-udyAna vizeSamAM eka ja jAtanA uttamavRkSe samUhathI yukta vana rAjiomAM, sAmAnyavRkSa samUhayukta kAnamAM, ane vanakhaMDomAM, eka tathA aneka jAtane uttamavRkSonA samUhathI yukta sthAnamAM pUjA kare. (baLiye vattAM cALatti vidagra pagire) pUjA karIne pachI tame leke mArI AjJA mujaba kAma saMpUrNa karyuM che tenI mane khabara Apo TIkAtha-A sUtrane TakAtha mUlAI pramANe che. sUra 94 che 'taeNaM te AbhiyogiyA devA' ityAdi / sUtrArtha-(taLa) te pachI (te gAmoniyA tevA) te Abhigika devoe zrI rAjaprakSIya sUtra: 01 276 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (sUriyAbheNa deveNaM evaM vuttA samANA) me sUryAma 153 mAjJApita thayebA tA (jAva paDhisuNittA ) yAvat tenA pUrita thanane svArIne ( sUriyAbhe vimANe ) sUryAma vimAnamA ( siMghADaesu tiesu caukkaesu caccaresu caummuhesu mahApahesu, pAgAresu, aTTAlaesu, cariyAsu, dAresu, gopuresu. toraNesu, ArAmesu ujANesu, baNesu, vaNarAIsu, kANaNesu, vaNasaMDesu, aJcaNiyaM kareMti ) zrRMgAmA , mi , catuSkAmAM, cavaramAM, caturmumAM, mahApathamAM, prAkAromAM aTTAlikAomA, carikAmAM dvAromAM, gopuromAM, teraNomAM, ArAmomAM, udyAnomAM vanamAM, vanarAjiomAM, kAnanomAM ane vanakhaMDamAM mArgonI athavA vRkSAMdikonI arcanA 42. (jeNeva sUriyAbhe deve jAva paJcappiNaMti ) tyA2 57 4 sapanna 24 pAnI 552 sUryAmaheva ne paDeyI . 25 DI evaM puttA samANA jAva paDisuNittA' mA re yAvat 56 che tethI mahA " hRSTatuSTacittAnaMdittAH prItimanasaH paramasaumanasthitaH, harSavazavisarpadayaH karatalaparigRhItaM ziraAvarta mastake aMjaliM kRsvA evaM devastatheti AjJAyA vinayena vacana pratizRNvanti" mA 54 saya thye| cha mA pahonI 42vAmA bhAvI cha, 'sUriyAbhe deve jAva paJcappiNaMti' mA 2 yAvat 54 cha tenAthI " tatraiva upAgacchaMti, upAgatya sUryAbhaM devaM karatalaparigRhItaM zira AvartakaM mastake aMjaliM kRtvA jayena vijayena varddhayanti varddhayitvA tAmAjJaptikAM" 2mA pAine saba thayecha. ( taeNaM sUriyAbhe deve jeNeva naMdA pukkhariNI teNeva uvAgacchai) tyA2. 5chI te sUryAlayAMnA 1427 tA tyAM gye|. (naMdA pukkhariNi purathimilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM paccoruhai, hatthapAyaM pakkhAlei ) tyAMnate pA22tya tripAna pratirUpaka thaIne naMdA puSkariNImAM utaryo tyAM utarIne teNe pitAnA ddaa557|| 2127 4aa. (jaMdAo pukkhariNIo paccuttarei, jeNeva sabhA suhammA teNeva pahArettha gamaNAe) tyArapachI te nahI 504riNIthI mA2 najyo bhane nIjInayAM sudharmA samA tI tyAM vA mATe tayA2 thye|. ( taeNaM se sUriyAbhe deve cauhiM sAmANiyasAhassIhiM jAva solasahiM Ayarakkhadeva-sAhassI hiM annehiM ya bahUhiM sUriyAmavimANavAsIhiM vemANiehiM devehi devIhiM saddhiM saMparibuDe zrI rAjapraznIya sUtraH 01 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvIpa nAva nAcarayeLa teLeva samA mummA tenevavALa%0rU) taiyAra thatAM ja te sUryAbhadeva cAra hajAra sAmAnika devA yAvat sALa hajAra AtmarakSaka devA ane bIjA paNa ghaNAM sUryavimAnavAsI devadevIothI yukta thaI gayA ane A badhAnI sAthe peAtAnI sa`pUrNa RddhithI sa'panna thaI ne tumula vAjAonA ni sAthe jayAM sudharmA sabhA hatI tyAM gayA ane tyAM jaIne te (sama sukSma purasthimiheLa vAreLa apavisar) sudharmA sabhAmAM pArasya dvArathI praviSTa thayeA. ( aNupavisittA, jeNeva sIhAsaNe teNeva uvAgacchai sIhAsaNavaragae puratthAbhimu sunilane ) praviSTa thaine te jayAM siMhAsana hatuM tyAM gA tyAM jaIne pU dizA tarapha mukha karIne te siMhAsana para besI gayA. pramANe ja che. " catusannasaMyAmAMniSTha veH 'nAva 'mAM je yAvat padma che tethI ... tamiH atrIimiH sarvAravAmiH tisRbhiH pariSadbhiH saptabhiH anIkaiH saptabhiH anIkAdhipatibhiH " A pATha grahaNa karavAmAM AvyA che. sarvadvaryA jAva mAM je yAvat pada che tethI 'sarvatyA sarvatrajaina, sarvasamunthena, sarcaroLa, visUlya, sarvavisUyA, ryagramena, sUryaputamaalyaalNkaarenn, sarvatruTita saMninAdena mahatyA RddhayA mahatyA tyA mahatAbalena mahatA samudayena mahatAvara truTita yamaka samakapraNAditena saha ' A pAThanuM grahaNa samajavuM joie, 5 sU. 95 // TIkA A sUtrane mUlA E ?? d 6 taNaM tassa sUriyAmarasa devarasa ' ityAdi / sUtrA:--( 7 ) tyArapachI ( tattva nuM sRriyAmasa phevarsa avattarAM uttarapurathimeLa) te sUryAbhadevanA vAyavya kANumAM ane izAna kANumAM ( cattAra ca sAmALiyamACImo paDyu mAttA-sAzmIsu niIti) cAra hajAra sAmAnika devA cAra hajAra bhadrAsanA para besI gayA. (taLuM tattva sUciAmAM tevasa pusthimAM ttattara baLadezIbo camu mALasu nimIyaMti) te pachI te sUryAbhadevanI pU`zAmAM parivAra sahita cAra agramahiSiyA cAra bhadrAsanA pare esI gayA ( tapana' tasamUyiAmasa phevarasatA dripurathimeLa kiMmatarisANa baTTu devasAdasIbo basu mAsaLasArasImuniIti) tyArapachI sUryAbhadevanI dakSiNa pUrNAMmAM eTale ke agni khUNAmAM Aja vyaMtara pariSaDhAnA ATha hajAra zrI rAjapraznIya sUtra : 01 278 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva ATha hajAra bhadrAsana para besI gayA. (tay i rasa jUriyAmata seva dAhiNeNa maNimAe parisAe dasa devasAhassIo dasasu bhadAsaNasAharasIsu nisiyati) tyArapachI te sUryAbhadevanI dakSiNa dizA tarapha, madhyamAM pariSadAnA dasa hajAra deve daza hajAra bhadrAsana para besI gayA. (tai tarasa phUriyAmata rANAvAmeiLa vALA parisAi jAsavAdaramA vAvaku mALasAsaru nirIti) tyArapachI te sUryAbhadevanA naiRtya tarapha bAhya pariSadAnA 12 hajAra deva 12 hajAra bhadrAsane para besI gayA. (taLa tarata (riyAmaksa seksa vArithameLa satta - vAvaNo mAruM mAnava niriyaMti) tyAra pachI te sUryAbhadevanI pazcimadizA tarapha sAta anIkAdhipatio sAta bhadrAsana para besI gayA. (taevi tarasa sUriyAbhassa devassa cauddisiM solasa AyarakkhadevasAhassIo solase hiM bhaddA gardarda nisicaMvi) tyArapachI sUryAbhadevanI cAre dizAomAM 16 hajAra AtmarakSaka deva, 16 hajAra bhadrAsana para besI gayA. (nahIM purathimAM rattara sAhassIo, dAhiNeNa cattAri sAhassIo paJcatthimeNa cattAri sAhassIo uttareNa rAri sAhasIko) pUrva dizAmAM cAra hajAra, dakSiNa dizAmAM cAra hajAra pazcima dizAmAM cAra hajAra ane uttara dizAmAM cAra hajAra (tene bacAvavadevaa sannaddhabaddhabammiyakavayA. uppIliyasarAsaNapaTTiyA. piNaddha gevijjA Abiddha vimlcadhA javiASapadALA) A badhA AtamarakSaka deva gADhatarabaddha evA kavacothI-ke je aMgarakSaNa mATe sArI rIte paheravAmAM AvyAM hatAM-susajijata hatA. pratyaMcA caDhAvelI hovAthI emanA dhanuM Do vinamra hatA eTale ke emanA dhanuSe caDhAvelAM hatAM. athavA te temaNe potAnA khabhA para dhanuSa paherI rAkhyAM hatAM. gaLAmAM badhAe alaMkAre paherI rAkhyA hatA. temaNe dhAraNa karelAM vastro zreSTha cihnothI yukta hatAM. teo badhAe potAnA hAthomAM dhanuSa vagere astro ane khaga vagere zastro dhAraNa karI rAkhyAM hatAM. ( tiLayAni uttasaMdhiyAruM vIrA coLi dhabUruM pADyuM DhicArUcaDhAvA) Adi, madhya ane avasAnarUpa traNe sthAnomAM nata-namrIbhUta, temaja A traNe sthAnomAM zrI rAjapraznIya sUtraH 01 279 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcchAdaka sadhAnayukta ane vajramaya aMtabhAga yukta evAM dhanuSa ane khAsamUha jemaNe dhAraNa karelA che evA tee sa hatA. ( ffvALIno pItALiLo. rattapALino. sAyapAnino, cAddavAnino, sammAniLo, DhALino, svapAnino vAsapALiLo, nIla- pIya-ratta - cAva-cArucammadaMDakhaggapAsadharA AyarakkhA rakkhovagA guttA guttpADhiyA, nuttA suttavAhiyA patteya 2 samayaLo viLayo viramUyA vidyuMtti) emAMthI keTalAka AtmarakSaka devAnA hAtha nIlavarNavALA bANeAnA yeAgathI nIlavarNavALA hatA, keTalAka AtmarakSaka devAnA hAtha A pramANe pItavarNa vALA bANAnA cAgathI pItavarNavANA hatA, keTalAka AtmarakSaka devAnA hAtha lAlavaNu vALA khANAnA vegathI lAlava vALA hatA, emAMthI keTalAkanA hAtheAmAM cApa (dhanuSa) dhAraNa karelA hatA, keTalAka cAru nAmaka praharaNathI yukta che, hAtha jemanA evA hatA. emAMthI keTalAka evA paNa hatA ke jemanA aMguSTha ane AMgaLIA carma thI yukta hatA. keTalAka evA paNa hatA ke jemanA hAthamAM phakta 4'Da ja hatA, keTalAka evA paNa hatA ke jemanA hAthAmAM talavAra ja hatI, keTalAka evA paNa hatA ke jemanA hAthAmAM pAzajAla hatAM. A pramANe nIla, pIta, rakta, cApa, ca, dauMDa, khaga ane pAzAne dhAraNa karelA te badhA AtmarakSaka devA sUryobhadevanI rakSA karavA mATe taiyAra hatA, sAvadhAna hatA, svAmInAM matrane geApana karavAmAM tatpara hatA, pAtapeAtAnI paktine temaNe evI rIte suvyasthita goThavI hatI ke jethI bIjo kaI temAM pravezI zake nahIM emAnA badhA pAtapAtAnA kartavya pAlanamAM sAvadhAna hatA emaNe je pAtapAtAnI katArA banAvI rAkhI hatI te dUra nahi paNa sAva najIka najIka hatI. eTale ke katArA ekadama bIjI katArAne aDIne manAvavAmAM AvelI hatI. A pramANe te AtmarakSaka devAmAMthI dareke dareka AtmarakSaka deva AtmarakSaka devanA AcArathI, vinayathI, kiMkara deva jevA khanI gayA hatA. e badhA AtmarakSaka devA potAnA AcAronI paripAlanAnI apekSAe kiMkara deva jevA kahevAya che. Ama te ee sarve sammAnanIya ja gaNAya che. TIkA : A sUtrane TIkA mUlA pramANe ja che. !! sU. 96 zrI rAjapraznIya sUtra : 01 280 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryAbhadevakI sthiti viSayameM gautamasvAmInA prazna A pramANe bhagavAnanI sUryAbhadevanA caritra viSenI badhI vigatene sAMbhaLIne gautama prabhune A pramANe pUche che ke-sUryadevanI temaja temanA sAmAnika devonI sUryAbhavimAnamAM keTalI sthiti kahevAya che. sUriyAbhassa NaM bhaMte ! devassa kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA ityAdi / sUtrArtha -(phUriyAmasa nuM maMte ! varU varU tAruM di ghaNa7) he bhadaMta ! sUryAbhadevanI sthiti keTalA kALanI kahevAmAM AvI che ? (joyamA ! vattAri DhoramArU chuM patta) he gatama! subhadevanI sthiti cAra patyepama jeTalI kahevAmAM AvI che. (sUriyAmasa i mete ! devasa sAmALisa parasovALATTLa tevA devacaM caM ca ggT) he bhadaMta ! sUryAbhadevanA sAmAnya nika pariSadupapannaka devanI sthiti keTalA kALanI kahevAmAM AvI che ? (noramA ! vAririvAr si guttA) he gautama ! sUryAbhadevanA sAmAnika pariSadupapatraka devanI sthiti 4 papama jeTalI kahevAya che. (maDhig, mAguti mache, mAre, mahAso, mAjumAne mUriyA re ) A sUryAbhadeva mahARddhi mahAti, mahAbaLa mahAyaza, mahAsakhya ane mahAprabhAva saMpanna kahevAya che. aho naM mate ! mUriyAme teve maNi =Ava marg/mAne) sUryobhadeva viSe AvI adbhuta vAto sAMbhaLIne navAI pAmelA gautamasvAmIe prabhune A pramANe kahyuM che ke aho ! bhadaMta ! sUryAbhadeva Avo mahaddhika yAvat mahAprabhAva saMpanna che ! TakAtha-spaSTa ja che. sAtizaya vimAna vagerethI yukta hovA badala sUryAbhadeva mahARddhi saMpanna, zarIra AbharaNa vagerenI anupama prabhAthI yukta hovA zrI rAjapraznIya sUtraH 01 281 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badala mahAvRti saMpanna, atizaya baLathI yukta havA badala mahAbaLa saMpanna, vistRta kIrti-yukta havA badala mahAzaya saMpanna, atizaya sukhathI yukta hovA badala, mahAsukha saMpanna ane atizaya prabhAvazAlI hovAthI mahAnubhAva kahevAmAM Ave che. je sU0 97 che zrI jainAcArya jainadharma divAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta rAjaprazrIya sUtranI sudhinI TIkAne sUryAbhadeva nAmane pahelo adhikAra samApta zrI rAjapraznIya sUtraH 01 282