Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

Book Title: Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02
Author(s): Haribhadrasuri, Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay

View full book textPrevious | Next

Page 564
________________

યોગદૃષ્ટિસમુચ્ચય
ને ભાવી અધને એકદમ નિભેદીને આ સુબુદ્ધિવંત મેહને હઠથી અનુભવ હંસ હઠાવી અંતમાં નિહાળે છે, તેા એક આત્માનુભવથી જ જેને મહિમા શું પેખ રે 'ગમ્ય છે એવા આ પ્રગટ આત્મા ધ્રુવપણે ‘ સ્થિત ' છે, અને તે નિત્ય ક કલંક પંકથી રહિત એવા સ્વયં શાશ્વત દેવ છે'. આમ હુંસ જેમ ક્ષીર–નીરને વિવેક કરે છે, દૂધ ને પાણી જૂદા કરે છે, તેમ આ આત્માનુભવી સમ્યગ્ દૃષ્ટિ પુરુષ આત્મા-અનાત્માના વિવેક કરે છે, સ્વપરને જુદા પાડે છે. દેહથી જેમ વસ્ર જુગ્નુ' છે, મ્યાનથી જેમ તલવાર જૂદી છે, તેમ જડથી ચેતનસ્વરૂપ આત્મા પ્રગટ લક્ષણે જુદા છે, એમ તે અનુભવે છે; સ અવસ્થામાં જે સદાય ન્યારા-જુદા ને જુદા જણાય છે અને જે પ્રગટ ચૈતન્યમય સ્વરૂપ છે, એવા આત્મા તે સાક્ષાત્ સંવેદે છે. ચિત્રશાળા ન્યારી-જુદી છે, તેમાં પલંગ ન્યારા-જુદા છે, તેમાં સેજ-પથારી ન્યારી છે તેની ચાદર પણ ન્યારી છે, આવા પરવસ્તુ સાથેના મ્હારા સબધ છે, એમાં મ્હારી સ્થાપના કરવી—આત્મબુદ્ધિ કરવી જૂડી છે,-એમ સમજી સમ્યગ્દષ્ટિ ભેદજ્ઞાની પુરુષ અચેતનતાભાવ ત્યાગીને, ત્યાગી ચેતન મની, દૃષ્ટિ ખેાલીને દેખે છે, તે પેાતાનું-આત્માનું સ્વરૂપ દેખે છે. “ નિજ ગુણુ સખનિજમાં લખે, ન ચ પરગુણની રેખ રે;
ખીર નીર વિવરે કરે, અનુભવ હુ'સ શુ' પેખ રે....પ્રણમુ' પદપકજ પાર્શ્વના ’
(૪૮૮)
4
66
*
—શ્રી આનદધનજી,
ચિત્રસારી ન્યારી, પરજક ન્યારા, સેજ ન્યારી, ચાદર ભી ન્યારી, ઇહાં જૂઠી મેરી થપના; અતીત અવસ્થા સૈન, નિદ્રા વહી કેઉ પૈન, વિદ્યમાન પલક ન, ચામે' અખ છપના; શ્વાસ ઔ સુપન દાઉ, નિદ્રાકી અલંગ ખુએ, સૂઝે સખ અંગ લખી, આતમ દરપના; ત્યાગી ભયા ચેતન, અચેતનતાભાવ ત્યાગી, ભાલે દૃષ્ટિ ખાલિકે, સંભાલે રૂપ અપના. —કવિવર બનારસીદાસજી.
C
અને તે દેખે છે તે સ્વરૂપ કેવુ છે? આત્માથી જ, આત્મામાં, આત્માને હું જે અનુભવું છું તે હું છું, સોફ્ '. તે નથી નપુસક, નથી નર, નથી નારી, નથી એક, નથી કે, નથી ખબહુ, નેતિ નેતિ. જેના અભાવે હું સુષુપ્ત-સૂતા હતા, અને જેના સદ્ભાવે હું જાગ્રત થયા—ઊઠયો, તે અતીન્દ્રિય અનિર્દેશ્ય એવા સ્વસ વેદ્ય હું છું. ( જુ પૃ. ૨૮૦-૮૧) આમ સમ્યગ્દષ્ટિ પુરુષને નિજ સ્વરૂપનું ભાન પ્રગટતાં અનાદિની પ્રમાદ નિદ્રા ટળી છે, અને સમ્યગ્ જ્ઞાનસુધારસધામ એવા આત્મા જાગ્યા છે ને એટલી ઊઠે છે કે
k.
"7
येनात्मनाऽनुभूयेऽहमात्मनैवात्मनात्मनि । सोऽहं न तन्न सा नासौ नैको न द्वौ न वा बहुः ॥ दभावे तोsहं यद्भवे व्युत्थितः पुनः । अतीन्द्रियमनिर्देश्यं तत्स्वसंवेद्यमस्म्यहं ॥ " શ્રી પૂજ્યપાદસ્વામીજી કૃત શ્રી સમાધિશતક,


Page Navigation
1 ... 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844