________________
પડશક પ્રકરણ
[ વ્યાખ્યાન
અને ક્રિયા પલટે તે સારે બંધ. આ વાક્ય ક્રિયાની શરૂઆતને અંગે નથી. આસ્તિક માત્ર “ધર્મ, ધર્મ” એમ પોકારે પણ તેના હેતુઓ ક્યા, તેનું સ્વરૂપ કર્યું, તે કરવાથી શું ફળ પામ્યા, તે ન કરવાથી કયું નુકશાન પામ્યા તેનાં દ્રષ્ટાંત આ ચારે તપાસીએ અને તે જેમાં શુદ્ધ નીકળે તેને “ધર્મ ગણી શકીએ. તે ચારે શુદ્ધ કયારે, તે કેવી રીતે તપાસવા તે વગેરે જે અધિકાર જણાવશે તે અગ્રે વર્તમાન
યાખ્યાન ૩
આથ અને અનાર્યનાં લક્ષણ
શાસ્ત્રકાર મહારાજા આચાર્ય ભગવાન શ્રીમાન હરિભદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજા ભવ્ય જીના ઉપકારને માટે ધર્મોપદેશ દેતા થકા આગળ સૂચવી ગયા કે આ સંસારમાં જીવને સારી સ્થિતિને અંગે દવા દેવાવાળા જોઈએ. વૈદ અને ડોકટર (doctor) બધા રોગોના નિરાકરણમાં-ચિકિત્સામાં દવાઓમાં પ્રવીણ હોય છતાં જે દદીને ન ઓળખે-તેના દઈને ન ઓળખે તે તેઓ રેગેની ચિકિત્સામાં પ્રવીણ હોવા છતાં ઉપકાર કરનાર ન થઈ શકે. તેમ આ જગતમાં જ ધર્મની અભિલાષાવાળા હોય તેને માટે કાલે જણાવી ગયા કે જનસમુદાયને અંગે આર્ય-અનાર્યનું એ લક્ષણ કહેવામાં આવ્યું કે જ્યાં ધર્મની પ્રવૃત્તિ તે “આર્ય જનસમૂડ અને જ્યાં ધર્મ સ્વપ્ન પણ ન હોય તે “અનાર્ય જનસમૂહ કહેવાય.