________________
૧૮
પડશક પ્રકરણ [ વ્યાખ્યાન કે જે છતી આંખે જુવે નહિ અને હા હા કહે તેને કેવો ગણ? ત્યારે મને કહ્યું કે આ ગંધ આવે છે તે કોની? તો મેગરાની. મેગરે આટલામાં દેખાય છે, તેની ગંધ દેખાય છે? તે નીકળતી કે પિસતી દેખાય છે? તે ના. પછી મેગરાની છે તે કેમ બોલ્યા? મેગરાની ગંધ, મગરે હેય તે આવે છે, મગરે ન હોય તે તેની ગંધ નથી આવતી. સાક્ષાત્ ન જણાય, ન દેખાય છતાં અનુમાનથી ને! નાકે આવતી ગંધ તે જાણું નથી, દેખી નથી. મગરે હોય તે આવે છે નહિ તે નથી આવતી. તે આ મેગરાની ગંધ છે તે કેવી રીતે એમ હું તને પૂછું છું. આ જગતને કઈ છેડે છે કે નહિ? છેડે છે. તે કહે કે છેડે નથી તે તું અને હું મળ્યા કયાંથી? આ છે મળ્યા છે તે અંગે થયા માટે. સંગે મળ્યા ત્યારે જીવેનું મળવું થયું. જે સંગે ન હેત તે છે અને પુદ્ગલે જ્યાં વિખરાઈ જાત તેને પત્તો ખાત નહિ. મર્યાદાવાળું સ્થાન હોય ત્યાં મળવાને પ્રસંગ થાય. માટે જગત મર્યાદાવાળું છે. આ તે પુગલને સ્કંધ છે. આપણે ભેગા થયા છીએ માટે મર્યાદાવાળું છે. તે તે મર્યાદા કેની? તે કહે કે ધર્માસ્તિકાયની. અહીંને અહીં રાખે તેનું નામ અધર્માસ્તિકાય. માટે ગતિમાં જે મદદ કરે તે ધર્માસ્તિકાય. સ્થિતિમાં જે મદદ કરે તે અધમસ્તિકાય માનવા પડે. વિતરાગ પરમાત્મા એ જ પ્રમાણિક સાધન
કાલેદાયિ આદિએ પાછા પ્રશ્નમાં ઉતાર્યો. કેટલાક ભૂત, ભવિષ્યના પદાર્થોમાં અનુમાન નહિ. જેમ વીશીમાં ચોવીસ
