________________
૧૮૮
ડાકપ્રકરણ [ વ્યાખ્યાન મનુષ્ય સૂત્ર વિરુદ્ધ બોલે તે મનુષ્ય સૂત્રને અનુસરનાર છતાં ઉન્માગ મનાય. આંધળો હોય તેને એમ કહીએ કે હું તને આંધળો કયાં કહું છું? એમ કહેવાથી આંધળે કહી દીધે. અહીંયાં હું બીજાને ઉન્માર્ગ નથી કહેત. પણ તારા માર્ગને સન્માર્ગ કહે એટલે બીજાને ઉન્માર્ગ આપોઆપ આવી ગયે. દેખે છે એમ કહેત તે છદ્મસ્થ જીવ અરૂપીને દેખી શકે તેવું નિરૂપણ કરત. જેઓએ જ્ઞાને દેખ્યું ને નિરૂપણ કર્યું કે છદ્મસ્થ અરૂપી દેખે નહિ. શાક્ષાત્ જાણે નહિ તેથી તે કહેનારા ખોટા. શાક્ષાત્ ન કહે પણ આમ બે હત તે આને અર્થ એ આવત કે મેં તને દેવાળીઓ કયાં કહો છે? ઉન્માર્ગગામી ન કહ્યા છતાં મારે માર્ગ સાચે તેમ કહ્યું તે બધા ઉન્માર્ગગામી ગણાયા. હું જાણું છું એમ તું કહેતા તે તે કહેત કે અમે દેખતા નથી. તે તું ક્યાંથી દેખે છે? તે તને શ્રદ્ધા નથી માટે તેને ન દેખાય. કાપડ ફાડવાનું કેણ કરે? કાપડિયે. કેમ? એને એની પ્રવૃત્તિ છે. તેમ શ્રદ્ધા હોય તે દેખી શકે. તે પ્રમાણે સમાધાન કરતા તે તેનું પરિણામ અનંતા સિદ્ધો, તીર્થકરે, કેવળીઓ, ગણધરેએ જે નિરૂપણ કર્યું તેને ફટકો માર્યો ગણાત. જેઓ ઉન્માર્ગે જવાવાળા છે તેઓ પિતાના માર્ગને સાચ કહે તે સન્માર્ગને ફટકો માનનારા થાય. વિરાધક કણ?
શાસ્ત્રમાં કહેલા, માનેલા પદાર્થ યુક્તિથી સાબિત કરવામાં કઈ જાતને વાંધો નથી. જે પદાર્થ યુક્તિથી સાબિત થાય તેને યુક્તિથી ન કહે તે માણસ જૈન શાસનનું વાક્ય
