________________
૨૦૨
પડશક પ્રકરણ
[ વ્યાખ્યાન
પવનનું જોર લાગે તે ગામ આખાને બાળી નાંખે. તણખાની શક્તિ ગામ આખાને બાળવાની છે. ઘાસ, કાપડ, રૂને વેપાર હોય ત્યાં એક તણખે આખા ગામને બાળે. અહીં બળ્યાં નથી પણ તાકાત કેટલી? ગામ બાળવાની પણ થવાને પ્રસંગ કેઈક જ વખત. તેમ આત્માની તાકાત તેટલી. અંતર્મુહૂર્તમાં મિથ્યાત્વમાંથી નીકળે અને ચંદમે ગુણઠાણે જાય તે તાકાત. અજમાવવાને વખત અને તે અજમાવનાર જીવ અનંતા કાળે કઈક નીકળે.
સ્ત્રી તીર્થકર, તીર્થકરને ગર્ભાપહાર, કેવલી અવસ્થામાં ઉપસર્ગ તે વગેરે આશ્ચર્યો અનંતી ઉત્સર્પિણી અવસર્પિણીઓ બન્યાં. તેમ. આ પણ અનંતા કાળે. આ શક્તિને અર્થ આશ્ચર્યને ભાઈ. મિથ્યાત્વ ગુણઠાણે અનાદિથી રહેલે હેય તે અંતર્મુહૂર્તમાં મેક્ષ મેળવે તે તાકાત જીવની છે. તે બને અનંત કાળે. માટે આશ્ચર્યને ભાઈ આડા ઊભા લીટામાંથી એકડે !
આ વાત આચાર્ય ભગવાન હરિભદ્રસૂરીશ્વરજીને પંચવસ્તુમાં જણાવવી પડી કે દુનિયામાં કાયાની ક્રિયા એ અભ્યાસ છે. આપણે જન્મ લીધે પણ તેમાં એક કોણે કર્યો? કેમ? તે એકડે ભર્યું ન હતું. એકડાની વાત કેમ ? તે લીટા આડા ઊભાં કરતાં કરતાં સીધે એકડે થયો. કાયાની ક્રિયા એ તે અભ્યાસ છે. એ અભ્યાસ આટલે કે કાયાની યિાને જીતવી તેમાં મુશ્કેલી તે પછી મન માંકડું ક્યાંથી સીધું થાય ? તેને માટે હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજે કહ્યું કે અતી વખત મન માંકડું વાંકું થાય તેથી અનંત કાળ ગયા પછી સીધું
