________________
૨૨૭
વીસમું ]
સદ્ધ દેશના ૨૨૦ સર્વજ્ઞ ભગવાનનાં વચનની વિશિષ્ટતા
જે વખતે સર્વજ્ઞ ભગવાન નિરૂપણ કરે તે વખતે જે સાંભળવાનું હોય તે પણ વચનને ગ. સર્વજ્ઞ ભગવાન સિવાય બીજે બેલે તેનું નામ દ્રવ્યશ્રત. સર્વજ્ઞ ભગવાનનું જે વચન તે દ્રવ્યશ્રત જ નહિ. ભૂત કાળમાં થયેલ, ભવિધ્યમાં થવાવાળો જે ભાવ તે થવાને બધામાં. પણ સર્વજ્ઞના વચનમાં ભાવિનું દ્રવ્યશ્રત નથી. માટે કેવળી ભગવાન કેવીજ્ઞાનથી પદાર્થો જાણે, નિરૂપણ કરવા લાયકને નિરૂપણ કરે તે શાસ્ત્ર નહિ પણ વચનોગ. શ્રોતાને દ્રવ્યથુત સાંભળીને ભાવકૃત થવાનું. આ વસ્તુ ખ્યાલમાં રાખીએ તે વચનાધનયા ટુ વચનની આરાધના. તીર્થકરે જે વચનોગથી કહ્યું તે કૃત–આગમ. તે સીધું આપણી અપેક્ષાએ. તેમને ખુદની અપેક્ષાએ તે નહિ. તે આગમ શ્રત આજ્ઞા કઈ નથી. ત્યારે શું કેવળ વચનયોગ? કેવળી ભગવાનને જે નિરૂપણ કરવાનું અને તે કેવળ વચનયોગ. માટે “વનારાધના'.
‘નુત્તે તિ વ’ જેટલા જેટલા જીભવાળા એટલે બેઈન્દ્રિયથી બધા વચનોગવાળા. તે બધાની આરાધના કરવી એમ ને? વાત ખરી. પણ સામાન્ય શબ્દ પ્રકરણને અંગે વિશેષમાં દાખલ થાય. ચેકસી જગતને સામાન્ય શબ્દ છે. જ્યારે અહીં આગળ એક જ ઘર હોય તે બેલીએ ચેકસી તે પ્રતીતિ એક ઘરવાળાની થવાની. તેમ સમર્થ વિશેષણ વિશેષ્યને ન કહ્યું હેય તે પણ વિશેષ્યને જણવે. તેમ અહીં આગળ આ વચન કયા મુદ્દાએ કહેવામાં આવ્યું ? ધર્મની આરાધનાના મુદ્દાએ. કર્યું વચન? તે સર્વજ્ઞનું.
