________________
૯૦
પોડશક પ્રકરણ
[વ્યાખ્યાન
પરમેશ્વરને માને છે. પણ શા માટે? આબરૂ, કીર્તિ વગેરે આપશે એ માટે. અન્યમતવાળાએ “પરમેશ્વર માટે અંદર ડોકિયું ન કર્યું, પણ પરમેશ્વરને મહિમા ગાય. પરમેશ્વર પહેલાં કેવા હતા? તેમને શું કર્યું ? અને પરમેશ્વર થયા? તેમાંથી તેમને કંઈ છે ? ના. જેન અને જૈનેતરની પરમેશ્વર સંબંધી માન્યતા - જૈનેતરેએ વ્યકિતને પરમેશ્વર માનીને તેનાં કારણે તપાસવાનું રાખ્યું નથી. ત્યારે જેને વ્યક્તિને પરમેશ્વર તરીકે નથી માનતા. તે પછી ભગવાન મહાવીર, ઋષભદેવ, પવનાભ તેમને માને છે ને? તે વ્યકિત છે. વ્યક્તિ છે તેથી નથી માનતા. હીરને વેપારી હીરાને “હીર” માને છે. પણ તે હીરે રાખમાં ગમે તે ઝવેરી તેની કિંમત કરવા નથી બેસતે. નંગના હિસાબે કિંમત નહિ, પણ સ્વરૂપના હિસાબે કિંમત કરવામાં આવી. તેમ અહીં અષભદેવાદિને વ્યક્તિ માનીએ છીએ તે વ્યક્તિ તરીકે નહિ પણ અરિહંતપણ તરીકે. ભૂતમાં અનંતા થયા, વર્તમાનમાં વીશી, વિશી છે અને ભવિષ્યમાં જે થશે તે બધા પરમેશ્વરે વ્યક્તિઓ છે. પણ એકેનું વ્યક્તિ તરીકે શાસનમાં સ્થાન નથી. આ વાત વિચારશે તે જેમાં પરમેષ્ઠીમાં “નમે અરિહંતાણું ? રાખ્યું, પણ નમે મહાવીરસ્મ કે નમે અષભસ્મ ન રાખ્યું. અમે ઋષભદેવ, મહાવીરને વ્યક્તિ તરીકે નથી માનતા પણ અહંપણવાળા છે માટે માનીએ છીએ. સવ કાળમાં કોણ?
જૈન ધર્મમાં અરિહં તેને શાશ્વતા માનવા લાયક છે.
