________________
અગીઆરમું]
સદ્ધમદેશને
૧૧૧
નામના પ્રકરણની રચના કરતા થકા આગળ સૂચવી ગયા કે આ જગતભરમાં એક જ ચીજ નિકાશના પ્રતિબંધ વગરની છે. જગતની બીજી બધી ચીજો નિકાશના પ્રતિબંધવાળી છે. આ જગત જે દોરાય છે તે કોને અંગે? કંચન, કામિની, કુટુંબ અને કાયાના નામે દેરાય છે. આ ચારે ‘પદાર્થો તે દરવણું આપે છે, દેરે છે, જીવનપર્યત દેરે છે; પણ તે ચારે નિકાશના પ્રતિબંધવાળી છે. આસ્તિકને પ્રયાસ
જેઓ નાસ્તિક છે તેઓ જીવને માનતા નથી, જેને જીવ બીજે ભવ જાય છે તેમ માનવું હોય તેને આ વસ્તુ બીજે ભવ આવશે કે નહિ તેને વિચાર હેય; પણ જેને જીવ કે તે બીજે ભવ જાય છે તે માન્યું નથી તેને આ વિચાર ન આવે. તેને તે જીવ નથી તેથી આ બધી મહેનત ધૂળમાં છે. આસ્તિકની અપેક્ષાએ જીવનભરમાં જે મહેનત કરવામાં આવે તે તેનું ફળ ધૂળ. ભિખારી હિતે, લાખે, અબજો મેળવ્યાં છતાં મૂકીને જવાના. જાદવેની માફક કરેડેનું કુટુંબ હોય તો તે પણ મૂકીને જવાનું. ચક્રવતીની માફક લાખે સ્ત્રીઓ મેળવી છે તે પણ મૂકીને જવાનું. કાયા પણ ભીમસેન જેવી મેળવી છતાં તે પણ મૂકીને જવાનું. આ વસ્તુઓ મેલવા માટે છે એમાં આસ્તિક કે નાસ્તિકને મત ભેદ નથી, પરંતુ આસ્તિક તે સમજે છે કે આ મેલવી પડશે માટે તેમાંથી જેટલું સાર લેવાય તેટલે લઈ લે. જેમ ઘર સળગ્યું હોય તે તેમાંથી બચાવાય તેટલું બચાવી લેવું. તેથી આસ્તિકને પર ભવમાં નિકાશને પ્રતિબંધ ન