________________
११२
ડિશક પ્રકરણ [વ્યાખ્યાન કેમ? પિતાના દેવ જે કહે તે પ્રમાણે વર્તે છે કે નહિ તેવી. રીતે પિતાના ગુરુ કહે છે તે પ્રમાણે વર્તે છે કે નહિ તે જોવાનું નહિ. માટે શાસકારે પંચવસ્તુમાં ગાથા કહી–ને નવાઈ = कुणह मिच्छघिट्ठी तओ हु को 'अण्णो ?। षड्ढेइ अ मिच्छत्तं परस्स संकं जणेमाणो ॥ ( गा० ११६६)
જે મનુષ્ય બલવા પ્રમાણે કરે નહિ તેના જે વિશ્વાસઘાતી કેઈનહિ કેમ? જેમાં અનાદિ કાળનું મિથ્યાત્વ છે તેને વધારનારે થાય. બીજાને શંકા કરવા દ્વારાએ આ વાત. તેમને સીધી રીતિ દાખલ કરવી તે ઘણું અસંભવિત અને મુશ્કેલ, આથી તે સમક્તિવાળાએ વીતરાગને “દેવ” તરીકે ન સમજાવવા. કેમ? પિતે વીતરાગ નથી અને સમજાવેતે મિથ્યાષ્ટિ. સકષાયી છદ્મસ્થ સાધુ નિષ્કષાયી અને કેવલીની વાત જણાવે તે તે મિથ્યાષ્ટિ. વાત કરે તે મિથ્યાષ્ટિ. જે બેલે તે કરે નહિ એના જે મિથ્યાષ્ટિ બીજે કોણ? સમકિતી દેશવિરતિ અને સર્વવિરતિની વાત કરે તે મિદષ્ટિ એમ નહિ, પણ એને અર્થ શું ? અધિકારી બનીને “ હા જ કુળg. પેલા દેવપણુવાળા બને છે, પણ દેવ દેવપણાનું લક્ષણ બતાવે અને તે પ્રમાણે વર્તે નહિ તેમજ ગુરૂપણને દા કરે, નિરૂપણ કરે અને પિતે તે પ્રમાણે ન વતે તે તે કે ગણાય?
જેમ મરીચિ જ્યારે પૂછનારને કહે છે કે હું આવે છું ત્યારે પેલા મહાપુરૂષ છે તે તે દાવો કરનાર નથી. તેથી મરીચિ સાધુપણાનું નિરૂપણ કરતું હતું, છતાં તેને મિથ્યાદૃષ્ટિ ન ગણવે. તેને તે અધિકારી બનતું નથી કેમ?
