________________
સોળમું | સદ્ધર્મદેશના
૧૭૫ માટે આરાધના તેમજ વિરાધનાને આધાર. માટે “પા સાપ ડિવો ” (દ્વારકા ગા ર૨૬) ધર્મ આજ્ઞાએ થાય. આવા શાસ્ત્રકારનાં સેંકડે વચને તેના ઉપર પાણી ફેરવીને “વચન” શબ્દ કેમ મૂક્યો? તારી વાત સાચી. છતાં હરિભદ્રસૂરિ આખા ગ્રંથમાં એક પણ ઠેકાણે “આજ્ઞા” શબ્દ નથી વાપરતા. તેઓ આટલા જુદા કેમ થયા? ઉપદેશપદ, પંચાશક વગેરેમાં આજ્ઞાથી કામ કર્યું. અહીં વચનથી કેમ? પરંતુ વસ્તુ શી છે તે સમજ. શું વિશેષ છે તે સમજ. કહેનારો તે વચન તરીકે કહે, પણ તે આજ્ઞા તરીકે કંઈ કહે નહિ. ઈચ્છાકરણ) શબ્દનું મહત્ત્વ
તીર્થકર મહારાજે સમગ્ર રીતે દ્વાદશાંગીનું નિરૂપણ કરી બતાવ્યું. પણ તે આજ્ઞા દ્વારાએ નહિ. બસ કરવું જોઈશે, આમ નહિ કરે તે મારી આજ્ઞાનું ખંડન થશે એમ નથી, માટે દેશન માં, ક્રિયામાં, ઈરિયાવહિયા કરવામાં ઈચ્છકારમાં અને ગુરુવંદનમાં “ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન’ અર્થાત્ તમારી ઈચ્છા હોય અને ઉત્તર દેવું હોય તે જ દેવો, હું પૂછું છું માટે ઉત્તર દેવે જોઈએ એમ હું નથી કહેતા. દરેક ઠેકાણે ઈચ્છાકારેણ” શબ્દ વાપરે છે તે શું જણાવે છે? તમારી ઈચ્છાએ ઉત્તર દે. વચન એટલે શું?
જે નિરૂપણ કરનારા જિનેશ્વરે, ગણધરે અને આચાર્ય મહારાજાઓ આજ્ઞા રૂપે નિરૂપણ કરતા નથી. પણ શ્રોતા પરિણતિવાળા હોય તે
