________________
સતરમું ] સમદેશના
૧૪૧ દેવપણું મુશ્કેલ કે મનુષ્યપણું - ઈતર કેમને જૈન કેમ કરતાં ઘણી મુશ્કેલી પડે. કેમ? તે જે મનુષ્યપણું જૈનને છે તે જૈનેતરને પણ છે. જૈનેને વધારે મુશ્કેલ લાગે છે. તેનું કારણ? જૈન અને જૈનેતરે જીવ કેને માને? જૈને પૃથ્વીકાયાદિને જીવ માને છે, જૈનેતરે તેને જીવ માને નહિ. માત્ર કીડી, મંકડા વગેરેને જીવ માને છે. તેને વિચાર ત્રસ જીવેની અપેક્ષાએ કરવા. ત્યારે જેનેને ત્રસ અને સ્થાવર એ બંને જીવની અપેક્ષાએ વિચાર કરવાને. આપણે વિચાર કરવાને છ કાચની અપેક્ષાએ. પૃવીકાયાદિના જીવે છે તે સ્થાવર છે તે સિવાયના બીજા છે તે વસ છે. તે જૈને વિચારે કે બધાને મનુષ્યપણું ન મળ્યું અને મને મળ્યું તે તે કેટલું દુર્લભ હોય ? જે ચીજ દુર્લભ હોય તે છેડાને મળે છે. પણ જે સુલભ હોય તે જગ જગ પર મળે છે અને ઘણને મળે છે. આ બધા જે મનુષ્યપણું વગરના. માટે જૈનને દેવપણું સહેલું છે પણ મનુષ્યપણે મુકેલ છે. દેવતા મેટા જબરજસ્ત છતાં મુશ્કેલ તે નહિ. જૈન કેમ વિચારે તે માલમ પડે કે દેવપણું સહેલું, મનુષ્યપણું મુશ્કેલ છે. શશિ કેની ઓછી?
સર્વ જીની રાશિમાં ઓછામાં ઓછી રાશિ કની? તે ગર્ભજ મનુષ્યની. તેનાથી ઓછી સંખ્યાના કેઈ જીવે નહિ. ૨૯ આંકથી વધારે નહિ. આના કરતાં બધી રાશિઓ અધિકાધિક ગણાય છે. તે પણ અસંખ્યાત ગુણી. કેઈ પણ આ મનુષ્ય રાશિથી સંખ્યાત ગુણમાં નહિ. અસંખ્યાતા
