________________
સોળમું] સદ્ધદશના
૧૬૫ પ્રકરણની રચના કરતા થકા આગળ જણાવી ગયા કે આ સંસારમાં જે જે આર્ય પ્રજા છે, જે જે આસ્તિક વર્ગ છે તે સર્વ ધર્મને શરણ તરીકે ગણનારે છે. કોઈ પણ આર્ય કે આસ્તિક ધર્મને જરૂરી માન્યા વગર રહેતા નથી. દરેક આર્ય આસ્તિક આવતે ભવ માનનાર છે. તે માનતા હોવાથી તેણે પિતાના જીવનને જેલમાંથી કાઢીને મહેલમાં દાખલ કર્યો ગણાય. જેઓ ભૂત અને ભવિષ્યનાં જીવન તરફ દષ્ટિ કરનારા નથી તેઓ પોતાના જીવનને મહેલરૂપમાં લાવી શકતા નથી. માટે ભગવાન સુધર્માસ્વામીજીએ પહેલે ઉપદેશ એ આવે કે તમારા જીવનને જેલના સ્વરૂપમાંથી મહેલના સ્વરૂપમાં લાવે. આ જૈન શાસ્ત્ર તેને જ “વિચારવાળ” ગણે છે, જેને ભૂત અને ભવિષ્યના જીવનના વિચારે હોય છે. બાકીના ભલે વિચાર પામેલા હોય, છતાં જૈન શાસ્ત્ર તેને વિચાર કરવાવાળા ગણવા તૈયાર નથી. પણ ભૂત અને ભવિબનાં જીવનની વિચારણું હોય તેને માટે સંજ્ઞા. તે સંજ્ઞાવાળો હોય તે જ “સંશી” કહેવાય. જેને ભૂત અને ભવિધ્વની, કર્મની સત્તાની માન્યતા અને ભવિષ્યના જીવનને તેમજ કર્મની સત્તાના ફળને વિચાર ન હોય તેને વિચારવાળ ગણવા તૈયાર નથી. | નાનાં બચ્ચાં ભમરડે, પતંગ વગેરેનાં વિચારે ધરાવે છે. તે તેને સમજણવાળ કહે છે? લખેટી, ગેડીદડે વગેરે રમનારે સમજણ વગરને છે? ના. તેનાથી નાનાં બે ત્રણ વર્ષના છોકરામાં ભમરડા લપેટીની રમત નથી. દમ રોટીલા કરનાર સમજણવાળે છે? તેને બેસમજવાળા કેમ ગણે છો? ૧૮ વર્ષ વાળો ન થાય ત્યાં સુધી તે “સગીર બાળક”
