________________
૧૬૮
પડશક પ્રકરણ
વ્યાખ્યાન
સંજ્ઞા હતી નથી તેને ધર્મનું બીજ જ નથી. ત્યારે ધર્મનું બીજ કયાં? ષ્ણવ, શૈવ, જેન, ગયે ભવ, આવતે ભવ માનવા ઉપર ધર્મનું બીજા માટે ક્રિશ્ચનેએ અને મુસલમાનોએ બીજે જન્મ માન્ય પણ ભવપરંપરા ન માની. હિન્દુ શબ્દને અન્ય જનોએ કરેલે અથ
આપણે “હિંદુ’ શબ્દ વાપરીએ છીએ. પણ હિંદુપણું એટલે શું તે કહેશે ખરા? આ માલમ નથી તેથી શું થયું? શબ્દની પ્રીતિ છે પણ પદાર્થની ખબર નથી. “હિંદુ શબ્દનો અર્થ શું? “સિંધુ નદીની આ બાજુ રહેનારા હિંદુ. બલુચિસ્તાન, અફઘાનિસ્તાનવાળા ભળે તે નદીના હિસાબે તેમ માને પણ ચીનવાળાને સિંધુ નદી આવતી નથી. તે તે શું કહેશે? “હિંદુ' શબ્દનો અર્થ ન સમજાય ત્યારે જેમ તેમ ગોઠવી દેવું પડે. ગડબડ તિથિ અને ગડબડ વાર
એક માણસ હવે તેને વારની ખબર ન પડે. માટે તેણે એક લાકડું મૂકયું, બીજે દિવસે બે લાકડાં મૂક્યાં. રવિવારે વધારે મૂક્યાં. તેને આવી રીતે લાકડાં ગોઠવ્યાં. માટે કેઈએ પૂછયું કે આજ કઈ તિથિ? ચોથ. લાકડાની ગણતરી કરીને જવાબ આપે.
એક વખત એકરાઓએ લાકડાં આડાઅવળાં કર્યા. અને તેવા વખતમાં કઈ પૂછવા આવ્યું તે જવાબ આપે કે ગડબડ તિથિ અને ગડબડ વાર. ગડબડ તિથિ અને ગડબડ વાર કરવાની માફક “હિંદુ શબ્દનો સાચો અર્થ
