________________
પંદરમું] સદ્ધર્મદેશના
૧૬૧ ચામાં પરીક્ષા સાથે વર્તણુકને સંબંધ લેવામાં આવ્યું છે. વકીલની પરીક્ષામાં પાસ થયા છતાં તે વિશ્વાસઘાતી જણાય તે સનદ ૮ થાય. કાયદા જાણનાર ગુનેગારી કે બિનગુનેગારીને નહિ જાણનાર ખરે, પણ કોર્ટને-ન્યાયાધીશને મદદગાર રહે તે જ. કેસ (ase)માં ફલાણુએ સારી મદદ કરી કહેવાય. વકીલે, બેરીસ્ટરે–તે અક્કલ, બુદ્ધિ, અભ્યાસના આધારે; પણ વર્તનમાં વતેરડું (વક્રતા) હેય તે કામ ન લાગે. તેવી રીતે પુરુષ જ્ઞાનવાળાને સદ્વર્તન રહિત હોય તે આદરવા લાયક માનતા નથી. માટે દૃષ્ટાંત આપે છે કે–એક કુવે છે, તેમાં પાણી જરાક સારું છે. ઠંડા પાણીથી ભરેલું છે, પણ તે ચંડાળને છે. ઠંડા પાણીએ ભરેલો કૂવે ચંડાળને હેય તે કઈ પણ સ્થિર (કુળવાન). મનુષ્ય પાછું લેવા માગે નહિ. જૈન શાસ્ત્રને અનુસરનારે તે ચારિત્ર વગરના મનુષ્યને તે નિર્મળ જ્ઞાનવાળો હોય તે પણ આશ્રિત કરવા માંગે નહિ. માટે જન સિદ્ધાંતે જ્ઞાન અને ક્રિયાથી મક્ષ રાખે, પણ એકલા જ્ઞાનથી કે એકલી ક્રિયાથી મોક્ષ નથી રાખ્યું. ત્યારે બીજા મતવાળા કહે કે તમારે તેના વર્તન તરફ જોવાનું નહિ. તમારે કાગળ લખવે, વાંચવું હોય તે અજવાળેથી કામ, તેમ તમારે શાસ્ત્રનાં વચનોથી કામ છે તે પછી વક્તાના વર્તનથી તમારે શું સંબંધ? આ વાત બોલવા માટે સારી છે. પણ જેમ એક વકીલ રહે તેટલી પરીક્ષામાં પસાર થયો હોય અને તે લુચ્ચે છે એમ જણાય તો તેની સલાહ કેટલી લે છે તે બેલેને ? જ્ઞાન નિર્મળ હોય તે જ શ્રોતાના આત્માને શરણાગત થાય. નિર્મળ જ્ઞાન કયું? શુદ્ધ વર્તનવાળાનું. આ વાત કેવળ જૈનને માન્ય, પણ બીજાને નહિ.
માગ
પાનવાળા
અને યાદ નથી અને તેવા
