________________
ચૌદમું ]
સદ્દ દેશના
"
વાળા ગણે છે, માટે તમારી જીંદગીને મહેલ ' મનાવા; જેલરૂપ છે તેને સુધારી નાખેા. એકલા આ ભવ વિચાર કરે. છોકરા તે ખાલી કરાવશે તેની ચિંતા. તું ખાલી થાય તેની ચિ’તા. છોકરા પાસે ખાલી કરાવે તે ચિ'તા. હજારા કર્યાં છતાં પણ આ ખાલી થાય છે તેનું શું ? ત્યારે તેનું જ નામ ‘જેલનું જીવન, આ ખાલી થાય છે માટે મદ્રાખ્રસ્ત કરૂં આવે વિચાર થાય ત્યારે તેને મહેલનુ જીવન ગણવું,
૧૫૧
>
પહેલામાં પહેલા એવા આચારાંગમાં, તેના પહેલા શ્રુતસ્કંધમાં તેના પહેલા અધ્યયનમાં, તેના પહેલા ઉદ્દેશકમાં અને તેના પહેલા સૂત્રમાં જણાવ્યું કે વિચારવાળા કયારે ગણ્યા, તા ભૂત અને ભવિષ્યને વિચાર કરો ત્યારે. એટલે ભૂત અને ભવિષ્યના જે વિચાર કરે તે ‘ વિચારવાળા ' ગણાય. કૃતિ પ્રયાજન અમાં છે તેથી મા ણાને અંગે સ’જ્ઞાવાળા ગણાય; પણ તે વ્યવહાર પૂરતા, તત્ત્વથી નહિ. પરંતુ ભૂત કાળનું, ભવિષ્ય કાળનુ જીવન તે વ્યવહારમાં આવે અને તેને અંગે વિચાર કરો તે વિચારવાળા ’ ગણાવ. આવી રીતે આ માત્ર, આસ્તિકમાત્ર વિચારવાળા કયારે ગણાય ? ભૂત, ભવિષ્યના જીવનના વિચાર કરે ત્યારે
જીવની તાકાત
ભૂત કાળના જીવન માટે કહી શકીએ નિહ, પણ ભવ ષ્ય કાળનું જીવન અમારા હાથમાં છે. જેના માટે પ્રયત્ન ન ચાલે તે તે માટે વિચાર કરવા શા કામના ? જે કર્તા--અકર્તા અને અન્યથાકર્તાવાળા હોય એટલે જે બનાવી શકતા હાય, રાકી શકતા હોય અને પલટાવી શકતા હાય-આ તાકાત
