________________
१पर
ઘોડશક પ્રકરણ વ્યાખ્યાન જેનામાં હોય અથવા તે આ ત્રણમાંથી એક તાકાત જેનામાં હેય તેને વિચાર સફળ ગણાય, નહિ તો નકામે. અહીં તમને આવતે ભવ ખરાબ થતું હોય તે રોકવાની શક્તિ, તેમ આવતો ભવ સારો કરવાની શક્તિ અથવા તે ખરાબ થતું હોય તે સારે કરવાની શક્તિ. એમ ત્રણમાંથી એકે શક્તિ નથી તે પછી તમે આવતા જીવનને વિચાર કરવાને શાથી કહે છે? જે જીવમાં ત્રણ તાકાત માને તે જ આવતા જીવનને માટે કરી શકે. જેન દૃષ્ટિએ જીવ અને દેવ
હવે કહે છે કે “તાકાત નથી એમ તને કેણે કહ્યું ભાઈ? આ જીવમાં આવતા ભવ માટે ત્રણ તાકાત નથી તે કેણે કહ્યું? જીવને ગુલામ રાખવા સર્યો હોય તે બોલે. આ જીવ એટલે શું? તે ચાહે તે હેય તે પણ “ગુલામ. જે ગુલામ હોય તેને જવાબદારી અને જોખમદારી નહિ ખાણમાં જે મજૂરે એકલે અને તેને મળેલા માલને અંગે જવાબદારી તેમજ મળેલા માલને અંગે ભક્તાપણું છે? ના. ત્યારે તેને તે મજૂરી લઈને બેસી રહેવાનું છે. ત્યારે ખાણની જવાબદારી ને જોખમદારી કેની? તેના માલિકની, પણ મજારની નહિ. નેકર રાખ્યો હોય પછી ચાહે તે તેની પાસે નામું લખાવો કે ખેતરે મેકલે તે પણ તેની જવાબદારી અને જોખમદારી નહિ. તેવી રીતે જીવને જેને માર્યા હોય તેવાને માટે તેવા માનનારા છ ત્રણે શક્તિમાં નથી. પરંતુ જૈન આલમ એમાં નથી, પણ તે જીવને જવાબદાર, જોખમદાર, તેમજ કરનાર, રેકનાર અને પલટાવનાર એમ ત્રણે માને છે. જૈન
