________________
૧૫૪
તાકાત
કે વચનની, અને એ
ડશક પ્રકરણ [ વ્યાખ્યાન ઉત્કૃષ્ટ આરાધના લાયક કઈ પણ ગતિ હોય તે તે મનુષ્ય ગતિ. ત્રણે શક્તિ ધર્મમાં છે. એક વાત વિચારવી કે હથિયારમાં શક્તિ, પણ ઉપગમાં કયાં આવે? તે હથિયાર વાપરવાની હેશિયારીમાં, પણ જે હોશિયારી ન હોય તે નકામી. તેમ અહીં પણ ત્રણે તાકાત ધરાવે. દુર્ગતિમાં જતાં રોક્વાની, સગતિમાં સ્થાપવાની અને દુર્ગતિ થતી હોય તે પલટાવવાની. આ ધર્મ કરવા માટે અમે સ્વતંત્ર છીએ. એ ધર્મ અને કયારે? પચાવવા લાયક વસ્તુ આવી અને ઉતારીએ તે ફળ આપે, તેમ ધર્મમાં ત્રણે વાનાં કરવાની તાકાત છે. તે પછી એવા ધર્મને સાધવે અને મેળવો શી રીતે ? ત્યારે કહેવું પડ્યું કે વચનની આરાધના દ્વારાએ. કાણી હાથણી અને બે વિદ્યાથીઓ ' અહીં આગળ તમે કાણી હાથણ જેવું કામ ગણો. કેમ ? તે બે વિદ્યાર્થીઓ પંડિત પાસે ભણતા હતા. તેઓ પંડિતજી પાસે ભણીને કઈ ઠેમણે જતા હતા, ત્યાં રસ્તામાં એક વિદ્યાર્થીએ કહ્યું કે આ હાથી જાય છે ત્યારે બીજાએ કહ્યું કે એ હાથણ છે. આગળ ચાલતાં કહ્યું કે તે હાથણી ઉપર રણ બેઠી છે. તે ગર્ભવાળી છે અને હમણાં થેડી મુર્હતમાં જન્મ આપશે અને તે પણ કુંવરને જન્મ આપશે. હાથણી ડાબી આંખે કાણી છે, હજી તેમાંનું કઈ દેખાયું નથી. * " થાક આગળ ગયા ત્યારે તે બધું જોયું. તેથી પિલા વિદ્યાર્થીએ*વિચાર્યું કે ખરેખર ગુરૂએ ભણાવવામાં રહસ્ય આને આપી દીધું છે. કેમ? તેની કહેલી બધી વાત મળી. તે કોણ છે તે શાથી મેળવી તે કહે ત્યારે પેલાએ કહ્યું કે
