________________
૧૨૪
ષોડશક પ્રકરણ
[ વ્યાખ્યાન
ખરાબ કર્મો કર્યા હશે તે નરકે જઈશ આ બેલવાને હક જૈનને છે. પિતે સત્કર્મ કર્યું તેથી પિતે સુગતિને ભાગીદાર થશે દુષ્કર્મ કર્યા તે દુર્ગતિને ભાગીદાર પણ હું થઈશ. આથી તેમણે જવાબદારી અને જોખમદારી પિતાના માથે રાખેલી છે. મુસાભાઈનાં વા ને પાછું
ન્યાતને માલ ન્યાત ખાય અને મુસાભાઈનાં વા-પાણી. એક મુસાભાઈ હતું. તેમને ન્યાત જમાડવાને વિચાર થયે. તેથી પિતે ન્યાતના બમણાં વાસણ લાવ્યું. તેમાંથી અડધા વેચીને રસેઈ બનાવી અને ન્યાતને જમવા બોલાવી. ન્યાત જમવા બેઠી ત્યારે મુસાભાઈએ પિતાની પત્નીને કહ્યું કે તું બધાને પાણી આપ અને હું બધાને પંખે નાખું. આવી રીતે મુસાભાઈ પંખે નાખતા જાય અને બોલતા જાય કે “નાતને માલ (વાસણ) ન્યાત ખાય, મુસાભાઈનાં વા ને પાણી.
તેમ અહીં આગળ કહે છે કે ઈશ્વર સુગતિ અને દુર્ગતિ મેકલે છે. તે શું ઈશ્વર છને જાનવર માફક દેરતા? જેને જીવની જવાબદારી અને જોખમદારી નથી પણ જવાબદારી અને જોખમદારી ઇશ્વરની. જેને લીધે બીજાઓએ પિતાના વડવાપણું પશુપતિમાં રાખ્યું. પશુ એટલે જગતના જી; પતિ એટલે તેના માલિક તે “પશુપતિ, પશુપણું જીવનું કબૂલ કરવું તે જૈનેતરમાં. માટે જીવની જવાબદારી અને જોખમદારી નહિ પણ ઇશ્વરની માને છે. કેમ? એ જીવે મેં આ ગતિ કેવી રીતે મેળવી અને કેવા કર્મ કરૂં તે સદ્ગતિમાં જાઉં તે વિચાર ક્યાંથી કરે?
