________________
૯૪
ડશક પ્રકરણ [ વ્યાખ્યાન આપશે? માટે તે આપનાર બીજે જોઈશે ને? પણ વિચાર કરે તે માલમ પડે કે આપણે સાકર ખાધી અને ઠંડક થઈ તે તે કરી કે બીજાએ? મરચાં ખાધાં અને બળતરાં થઈ તે તે કોને કરી? તેં કરી કે બીજાએ કરી? મરચાએ કરી એમ ન બોલીશ. કેમ? મરચાં તે જડ છે. કવીનાઈન (Quinine)થી તાવ ગમે તે ક્વીનાઈન જડ છે. શરદી થાય તેમાંથી ન્યુમોનીયા થાય યાવત્ મરી જઈએ તે તે કરનાર બીજેને? કેમ? શરદી તે જડ છે. જ્યારે તું સાકરથી ઠંડકની, મરચાંથી બળતરાની, શરદીથી તાવ વગેરેની શક્તિ માને છે તે કર્મ-પુદ્ગલેએ તારૂ શું બગાડયું? કે કરનાર બીજે જોઈએ તે શું જોઈને બેલે છે? ઈશ્વરનું હેર
સુખદુઃખ બધાને અગે દેખીએ છીએ તે તે પુદ્ગલ છે ને? માટે પુદ્ગલ પુદ્ગલ ઉપર અસર કરે છે. પુદ્ગલ સુખદુઃખ કરે છે. સુખદુઃખ કોને થવાનું? પુદ્ગલ(જડ)ને કે ચેતનને? પુદ્ગલ અસર ન કરતે હોય તે પુગલને બાંધી રાખે અને કહે કે તું જા. કેમ નથી જતે? તે તે પુદ્ગલને આધીન છે. જે સાકર, ઘી, મરચાં, કવીનાઈન વગેરેના પગલોની અસર થતી દેખીએ છીએ તે પછી કર્મ જડ છે એટલે તે શું કરશે એમ તું શું જોઈને બેલે છે? આંધળાઓ દુનિયામાં પદાર્થો નથી તેમ નહિ બોલતાં હું નથી દેખતે તેમ બોલે; નહિ તે તે કેવો ગણાય? તેમ આ નજરે દેખે, છતાં જગતમાં નથી તેમ બોલે છે. પુગલ શું કરે? જડ છે ને ? પુદ્ગલના આધારે સુખદુઃખ, જીવન,
