________________
૧૨ -
ષોડશક પ્રકરણ
[ વ્યાખ્યાન
આ જગતને નિરાધાર, અસાર, જન્મ, જશે, મરણથી પીડાએલું દેખીને પિતે દીક્ષિત થયા. જગતની પીડાથી પિતે દીક્ષિત કેમ થયા? હરિભદ્રસૂરિ મહારાજે જણાવ્યું કે તેમનું સાધુપણું તે જગતના ઉદ્ધાર માટે. અન્ય લિગે અને ગૃહલિંગે કેવલજ્ઞાન પામનારાઓ ને મોક્ષે જનારા હોય પણ તીર્થકરે ન હોય. પણ તે તે સાધુપણામાં કેવલજ્ઞાન પામે અને મોક્ષે જાય. કઈ પણ કાલે, કોઈ પણ ક્ષેત્રે, સાધુપણા સિવાયના તીર્થકર કેવલી નહિ. બીજા અન્યલિંગે ગૃહલિંગ, કેવલજ્ઞાન અને સિદ્ધિ પામનારા હોય પણ તીર્થકર મહારાજા ન થાય. પણ સાધુપણે કેવલજ્ઞાન અને મેક્ષવાળા કેમ? તીર્થકર પપકાર માટે તીર્થકર નામકર્મ બાંધીને આવ્યા છે માટે તેમને પરોપકાર માટે દીક્ષા લેવી પડે. તેમનું સાધુપણું, તેમનાં વ્રતે અને તેઓ પરીષહ, ઉપસર્ગ સહન કરે તે પણ પપકારને માટે. જગતના સુખને માટે, જગતના કર્મો ખપાવવા માટે, કર્મક્ષય કરવા માટે, જગતમાં શાંતિ કરવા માટે તેમની દીક્ષા હોય છે. આવી સ્થિતિવાળા, આવી પરિણતિવાળા તે પણ જગતનું કલ્યાણ સાધુપણુ દ્વારા જ કરી શકે. મન:પર્યવજ્ઞાન ક્યારે થાય?
કુદરત પણ ચહાય જે ભાવનાવાળા હોય, ત્યાગવાળા હોય પણ સંસારને સિરે સિરે ન કરે તે તેને કુદરત મન:પર્યવજ્ઞાન થવા દે નહિ, પારસમણિને લટું અડે તો તેનું
१'शमाय धीमान् प्रवव्राज' शमाय तीर्थप्रवर्तनेन प्रक्रान्तजगतः धीमान्-अतिशयवान् ‘प्रवव्राज' प्रव्रज्यामभ्युपेतवान् (તસ્વા. દારિ. ટી. પૃ. )
