________________
२७
ત્રીજું ]
સદ્ધર્મદેશના ભારે થાય અને એટલે જ ભગવટો કર પડે. અવિરતિને કર્મબંધનું કારણ માન્યું. તેથી. માટે કર્મબંધના કારણ તરીકે અજ્ઞાન અને અવિરતિ માની, હેય તો તે જેનેએ જ. અજ્ઞાન દુનિયામાં બચાવ માન્યું. ધર્મમાં, સુખમાં, દુઃખમાં ને કર્મમાં અજ્ઞાન બચાવ નથી. તેમાં જાણે કે અજાણ્યે પણ કર્મને બંધ થવાને. શિયાળ સિંહને ન દેખે, ન જાણે ને ન માને છે છતાં તે સિંહને શિકાર થવાનો. ન જાણવાથી કે ન માનવાથી તે બચી શકતું નથી. તેમ તમે જીવ છે, દુર્ગતિ સગતિ છે તેમ માને કે ન માને તે પણ કર્મ બંધાય. તેમાં બચાવ નથી. સુખ-દુઃખમાં અજ્ઞાનને બચાવ છે? સુખ થવામાં કે દુઃખ થવામાં કઈ જાણતું નથી. તેથી તે દુઃખસુખ બંધ થઈ ગયાં? જીવને, કર્મને ને દુર્ગતિને ન માને તેટલા માત્રથી તેનાથી છટી જતું નથી. દરેક નાસ્તિકને છેવટે તે ઓય માં જ જવાનું થાય. જેમ પિયરથી સાસરે જવાવાળી બાઈદેખાવમાં રેવાનું વગેરે કરે પણ સાસરાવાળા ન તેડાવે તે પિતાની મેળે જાય. તેમ આપણે ગત્યંતરને વિચાર શે? આપણે સારા કર્મો કર્યા તેથી સારી ગતિમાં જવાનું છે. તે કેને? આસ્તિકને. આ શરીરરૂપ મુસાફરખાનું છેડીને બીજે જવાનું કેને થાય? આસ્તિકને. ત્યારે નાસ્તિકને મીંડું, સરવાળે શૂન્ય. શૂન્યવાળું સરવૈયું નાસ્તિકને હોય, પણ આસ્તિકને ન હોય. આસ્તિકને તે એ હોય કે હું આરાધક બનું-આવતા ભવે ધર્મ પામું. શૂન્ય સરવાળાના સરવૈયાવાળા નાસ્તિક. તેથી આસ્તિક માત્રે કે આર્ય માત્રે એ વિચાર કર્યો કે અમારી આવતી જીદગી નહિ બગાડી દેનાર પણ
