________________
આઠમું]
સદ્ધર્મદેશના સૃષ્ટિના સર્જનહાર માનનારને બધી વસ્તુ માનવી પડે. ત્યારે જૈને એ બધું કુદરતી સર્જન માને છે અને દેખે છેલુણના અગરમાં લોઢું પડયું હોય તે તે કેટલેક કાળે લૂણ થાય છે. પત્થરની ખાણમાં કચરે પડયે હોય તે તે પત્થર થાય છે. કોલસાની ખાણમાં કચરો પડ્યો હોય તે તે કેલ થાય છે. અબરખની ખાણમાં કચરે પડયે હોય તે તે અબરખ થાય છે. જે સૃષ્ટિના સર્જનહાર હોય તે કૂતરી અને સુંઠણો માનવી પડશે. માટે સુષ્ટિનું સર્જન કુદરતી ચાલે છે. ઈશ્વર સ્વાતંત્ર્યનું સર્જન કરે છે. જેઓએ પિતાના આત્માને કર્મના પાંજરામાંથી મુક્ત કર્યો છે-પગલિક પરાધીનતામાંથી મુક્ત કર્યો છે. તેઓ બીજાને આત્મા કર્મની પંજર અને પુદ્ગલની બેડીમાંથી કેમ છટાય તે બતાવે. જેમ ચંદ્ર, સૂર્ય દેખાડનારા છે પણ કરનારા નથી. તેમ જૈનેએ ઈશ્વરને બતાવનાર તરીકે માન્ય છે. બીજાઓએ એને બનાવનાર તરીકે માન્ય છે. માટે બધાને બનાવનાર અને એક માન્ય એટલે ચાલ્યું. પણ બતાવનારમાં ઉપદેશની અસર સર્વ કાળ, સુધારે સર્વ કાળ, પ્રવૃત્તિ સર્વ કાળ ટકતી નથી. ઉપદેશની અસર બંધ થાય ત્યારે ઉપદેશ કરનારે હોય તે જ જગતનું કલ્યાણ થાય. બતાવનારને વારંવાર મેળવવા પડે. જૈને પરમેશ્વરને સ્વાતંત્ર્યના સર્જનહાર માને, તેથી તેમને ઘણી પરમેશ્વર માગ્યે જ છૂટકે. માટે અનેક પમેશ્વર માનવાની જરૂર. માટે “નમો અરિહંતાણું ત્યાં બહુવચનની જરૂર છે. એકની પૂજા એ સર્વની પૂજા અને એકની હેલના એ સર્વની હેલના.
ગોશાલાએ અનંતા તીર્થકર માન્યા અને વર્તમાનના ૨૩ માન્યા, તે છતાં તે માર્ગ બહાર ગણાય. શાસનમાં તે નથી
