________________
૮૪
વ્યાખ્યાન
પિડશક પ્રકરણ દેવ, ગુરુ અને ધર્મ એ ત્રણ પદાર્થ માટે મતભેદ વાળ નથી. દરેક આસ્તિક દેવ, ગુરુ અને ધર્મ એ ત્રણે તત્ત્વને માને છે. જ્યારે દરેક આસ્તિક “વ” તત્વને માને છે તે ભેદ શામાં? વ્યક્તિમાં ને તમે પરમેશ્વરને મહાવીર, રાષભદેવ વગેરે નામે માનો છે ને બીજાઓ વિષ્ણુ, મહાદેવ, બ્રહ્માને નામે માને છે, માટે નામ કે વ્યક્તિમાં ભેદ કે બીજું કઈ? વાત ખરી, પણ ફરક છે તે વિચારે ત્યારે માલમ પડે. વિચાર ન કરનારને પદાર્થનું સ્વરૂપ માલમ પડતું નથી. ગમારને કાચ–હીરે, સેનુંપિત્તળ, ચાંદી-કલાઈ વચ્ચે ફરક હતા નથી. ગમારને તે એ પીળું ને તે એ, પીળું. તેને તે પીળું એટલું સોનું, તેમ અહીં પણ એ વ્યક્તિભેદે દેવભેદ માને છે. તમે મહાવીરને માને તો માનીએ, તેમ અહીં નહિ, કેમકે પ્રથમ તે જેને વ્યક્તિને પરમેશ્વર માનતા નથી, ધ્યાન રાખજે. આ વાતનું સમાધાન આગળ આવશે. જને વ્યક્તિને પરમેશ્વર સ્થી માનતા, પણ ગુણને પરમેશ્વર માને છે. તેથી જેટલા ગુણવાળા થયા તે બધાને “પરમેશ્વર માને છે. તેથી જેને અનેક પરમેશ્વરને માનનારા ગણાય. વ્યકિતને પરમેશ્વર માનનારાને એક જ પરમેશ્વર માનવે પડે.
જેમકે એક જ માલિક. તેનું ફલાણું નામ એટલે. ખલાસ. ફલાણું આમ કરે તે માલિક.” આ ગુણ ઉપર ગયા. તેવા જે હેાય તે માલિક ગણાય, જૈનેતરેએ “પરમેશ્વરને વ્યક્તિ તરીકે માન્યા પણ ગુણ તરીકે નથી માન્યા. તેઓ તે બૅરી, છોકરાં, ધન, માલમિલક્ત, કુટુંબ આપનારા તેને “પરમેશ્વર માને છે. હવે તે ગુણે ક્યા? તેને વિચાર નથી.
