________________
૩૬
ષોડશક પ્રકરણ
[ વ્યાખ્યાન
“અન્ન બ્રહ્માસ્મિ, સેાડાઁ.” આવુ કહેનારા ઢાંગી. ત્યારે આ વાય. ખાટુ ? ના. પણ સાચુ કઈ અપેક્ષાએ ? જેને સમકિતનુ, જ્ઞાનનું, ચારિત્રનું ઠેકાણુ નથી તે કહે કે હુ બ્રહ્મ, હું જ તે તે કહેનારને પૂછવુ જોઇએ કે તું કયાંથી થયા? શુદ્ધ ચિદાનંદસ્વરૂપી હુ” અને તુ કહે છે એ એના સંબંધ ક્યાં ? માટે ઠગારાપણુ, જ્યાં આત્મા અનંત જ્ઞાન, દર્શન, વીતરાગતા, અન ́ત વીર્યસ્વરૂપ ત્યારે તુ કયાં? અનત પુદ્ગલાના પાંજરામાં પૂરાયેલે એવા તુ ક્યાં ? હું બ્રહ્મ છું તે હું .... આ માન્યુ કર્યાંથી ? જેમ ગધેડા પોતાને ‘હાથી’ છું તેમ કહેવા માત્રથી હાથી થતા નથી. તેમ તુ અહુ ‘બ્રહ્માસ્મિ’ કહે છે પણ તે બ્રહ્મના તેજ, સ્વરૂપ, અને નિર્મળતા આગળ તુ કણ? અહં બ્રહ્માસ્મિ’ તે કેવી રીતે કહે છે તે ખેલને ? આત્મા છે ચિાન દસ્વરૂપ, ત્યારે તુ' કર્મને કેંદી, માટે શ્રીહેમચંદ્રસૂરિ મહારાજે રસ્તા કાઢયા. અહુ બ્રહ્માસ્મિ’ સાઽ કહેવાનો હક્ક કાને ? સ'સારની માયા છોડીને ઊંચી દશામાં આવેલા છે તેને હુ જ્ઞાન, દર્શન ને ચારિત્રસ્વરૂપ છું તે કહેવાના હક્ક. સર્વ પ્રકારના આરંભ, પરિગ્રહ, કષાય ને પ્રમાદમાં લીન રહીને સે ં શું જોઇને કહે છે? દુનિયામાં સૂર્ય ને આગિયા સાથે સરખાવે તે તે ન ઘટે. છતાં તેજદાર ખરા. પણ્ મેશ જોડે ઘટાવીએ તે તે કેવી રીતે શોભે ? તેમ તુ' બ્રહ્માસ્મિ’ તે આર’ભ-પરિગ્રહાદિમાં મગ્ન થયેલે કેવી રીતે ખેલે છે ? કઈક યાતસ્વરૂપમાં તો આવને ! દરિયા અને ખામેાચિયા જેટલી જલાશયની સ્થિતિ હોય તે જલાશય કહી શકાય. માટે “યતે”. શા માટે યતિના આત્માને જ્ઞાન, દર્શીન ને ચારિત્ર કહેા છે ? તે પોતાના શરીરને પેાતાનું
