________________
પડશક પ્રકરણ [વ્યાખ્યાન ભરતે ઊભી કરેલી સાધુસંસ્થાની ફેકટરી
ભરત મહારાજે સાધુસંસ્થા ખેલવા માટે ફેકટરી (factory) ઊભી કરી. કેમ? એવાં સેંકડે અને હજાર કુટુંબને ઊભાં કર્યા. એઓ કંઈ સ્થિતિનાં? મુખ્યતાએ બ્રહ્મચર્યને ધારણ કરે. જેઓ એ ધારણ ન કરી શકે તેઓ પિતાના સંતાનોને–બાળક હોય કે પછી બાલિકા હોય, બાળક હોય તે સાધુને અને બાલિકા હોય તે સાધ્વીને સેંપી દે. તેની મરજી ન હોય અથવા સાધુ કે સાધ્વી તેવા પ્રકારનાં કારણ જાણવાથી ન સંઘરે તે તે કુટુંબ પાછું ફેકટરીમાં. તેને પણ જે સંતાન થાય તેને પણ સાધુ સાધ્વીને સેંપવાનાં. આથી શું જણાય? સાધુ-સાધ્વી માટે કારખાનું ઊભું કર્યું. તે લેઓને વેપાર, ખેતી વગેરે કંઈ કરવાનું નહિ, પણ એક ઉચ્ચાર કરવાને. ક્યાં? ચક્રવર્તીની આગળ. તેની ભયંકરતા કેટલી
બધા આર્શીવાદના શબ્દો સાંભળવા તૈયાર, પણ દદો' શબ્દ સાંભળવા તૈયાર કોઈ નથી. ત્યારે આ બધાને આધાર દદા ઉપર. દદે અક્ષર કેમ? બધાને શું સંભળાવે ? તમે હાર્યા. ભય તમારા ઉપર વાજે છે. આ શબ્દ કોને વહાલા લાગે? ચક્રવર્તી જેવા કે જે છ ખંડના માલિક, દેવતાને પણું પિતાની આજ્ઞા મનાવે. અખંડિત શાસન હોય તે જેની આજ્ઞા ન રેકાય તેવી હોય. આવી સ્થિતિ કેની હેય ? ચક્રવર્તીની. એ જ ચક્રવર્તીની સ્થિતિ સાંભળીએ તે તેને એ મદ થાય કે છ ખંડ જીતે ત્યારે મારા જેવા બીજે કેઈ નથી. પણ એ “ઋષભકૂટ પર્વત ઉપર નામ લખવા જાય અને ત્યાં નામે લખેલાં વાંચે અને પિતાના નામ લખ