________________
પાંચમું |
સદ્ધર્મદેશના
વગર પ્રયત્ન કર્મ લાગી જાય માટે વગર કમેં જન્મ કે વગર જન્મે કર્મ પણ ન માની શકીએ. માટે જન્મથી કર્મ અને કર્મથી જન્મ. આ વિચારીએ તે આત્માનાં જન્મ અને કર્મ અનાદિનાં માનમાં પડે. પહેલાં ઇંડું કે કૂકડી?
કેટલાક જીવને મૂંઝવવા કહીએ કે પહેલે જન્મ કે પહેલાં કર્મ? ત્યારે સામે કહી દે કે પહેલાં ઇંડું કે પહેલી કુકડી? તે તેમાં તું પહેલાં ઇંડું હતું અને પછી કૂકડી હતી અથવા પહેલાં કુકડી હતી અને પછી ઈડું હતું તેમ અહીં પણ ન કહીં શકે, જૈનનું લક્ષણ
અનાદિથી જ જીવ જન્મ કર્મ કસ્તે આવે, એ મેળવત ગયે અને મેલતે ગયે. દરેક વખતે સરવાળે સૂચ. જીદગીની જહેમત ઉઠાવીને કંચન, કામિની, કુટુંબ અને કાયા ચાર મેળવ્યાં પણ નીકળતી વખતે સાથે કંઈ નહિ માટે સરવાળે શૂન્ય આવ્યું. આ તે જગતને સ્વભાવ છે તે બન્યા કરે છે. બીજું શું કહીએ? તે પ્રમાણે હોય તે બચાવ કરી શકે. જગતને સ્વભાવ હોય છે. મહાપુરુષે જાગ્યા શી રીતે? તરવાને સ્વભાવ કેવા મહાપુરુષને છે? આસ્તિક હોય તે તેને મહાપુરુષે તય એમ માનવું પડશે. જે તરવાનાં કારણે મેળવે તે તરે રખડવાનાં કારણે મેળવે તે રખડે. માટે જનેતર કરતાં જેમાં કેઈ વિશિષ્ટતા હૈયા તે એ કે જેને જીવને જવાબદાર ને જોખમદાર માને છે.
