________________
મોક્ષમાળા-વિવેચન અને અનંત સુખથી વિરાજમાન એટલે શેલે છે અને મહા ઉદ્યોતકર એટલે પ્રકાશકર એવા બાર ગુણ જેઓમાં પ્રગટે છે તે સદેવ છે. તે બાર ગુણ આ પ્રમાણે છે:- આઠ પ્રાતિહાર્ય – અશેક વૃક્ષ, સુરપુષ્પવૃષ્ટિ, દિવ્ય ધ્વનિ, ચામર, સિંહાસન, ભામંડળ, દુંદુભિ અને છત્ર; અને ચાર અતિશય— અપાય-અપગમ-અતિશય, જ્ઞાન–અતિશય, પૂજા-અતિશય અને વચન–અતિશય.
આ સદેવતત્ત્વ, ઉત્તમ સૂત્રથી એટલે આગમ અથવા બીજા સલ્ફાસ્ત્રોથી જાણવું અવશ્યનું છે.
સર્વથી શ્રેષ્ઠ દેવ છે તેથી પહેલા સદેવનું સ્વરૂપ કહ્યું, તેમણે ઉપદેશેલે ઘર્મ તે પછી કહ્યો અને પછી તે ઘર્મને સમજાવનાર ગુરુનું સ્વરૂપ કહ્યું. શિષ્યની અપેક્ષાએ ગુરુ પ્રથમ છે, કારણ કે તે દેવ અને ઘર્મને ઓળખાવે છે; તેથી “સપુરુષમાં જ પરમેશ્વરબુદ્ધિ અને જ્ઞાનીઓએ પરમ ઘર્મ કહ્યો છે.” (૨૫૪) જેને ઘમે સ્વાદુવાદ છે. નવકારમંત્રમાં પણ સિદ્ધ પહેલા અહંતને નમસ્કાર કર્યા છે.
-
-
-
-
શિક્ષાપાઠ ૯. સધર્મતત્વ
શિક્ષાપાઠ બીજામાં સામાન્યપણે ઘર્મ વિષે કહ્યું હતું, હવે અહીં વિશેષપણે ભેદ પાડીને કહે છે.
વસ્તુસ્વભાવ ધર્મ, રત્નત્રય ધર્મ, દશલક્ષણધર્મ, અહિંસા ધર્મ એમ અનેક પ્રકારે ઘર્મ કહેવાય છે તે સધર્મ છે. બાકી ઘર્મ શબ્દ અનેક અર્થમાં વપરાય છે. રાજાને ઘર્મ, સ્ત્રીને ઘર્મ વગેરે – અહીં “ઘર્મ” શબ્દ ફરજના
*
કે
* * *
*
