________________
નર નારાજ
.
અi - -
મોક્ષમાળા-વિવેચન
૧૧૩ થઈ ગયું. ગ્રહણ કરવાની બુદ્ધિ હોય ત્યાં સુધી આવરણ થાય છે અને મૂકવાની ઈચ્છા થાય ત્યારે બધાં આવરણ ખસવા માંડે. વિવેક આવે તે પછી આત્મવિચાર આવે. અપૂર્વશ્રેણિ = ક્ષપકશ્રેણિ, પૂર્વે કઈ વખતે નથી થયા એવા ભાવની શ્રેણિ વિવેકપૂર્વક વિચારતાં આત્માને શાંત ભાવ, લાયક ભાવ થવાથી ક્ષપકશ્રેણિ થઈ ને કપિલને કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત થયું. શિક્ષાપાઠ ૪૯. કૂણાની વિચિત્રતા
(૧) સારા અધ્યાત્મ અર્થમાં “દીનતા એટલે પિતાને સપુરુષને દાસ માને અને અત્યંત વિનય ઘારણ કરે. પણ અહીં તે “દીનતા” એટલે ગરીબાઈ એમ લૌકિક અર્થ છે. ગરીબને દરેક પ્રત્યે પોતાની દીનતા લાગે કે હું ગરીબ છું. ગરીબ હતું ત્યારે એમ થયું કે પટેલ થાઉં તે સારું. તાકી = બહુ તીવ્ર ઈચ્છા હોય ત્યારે તાકી કહેવાય; ક્યારે એ થાઉં? એમ રાતદહાડો વિચારે. પટેલ = મુખી વગેરે કહેવાય, પણ પૈસા ન હોય, મજૂરી કરી ખાય. હાથે કામ કરવું પડે. સાથે લગી જમીન હોય તે પાટ કહેવાય, તે ઉપરથી પાટીદાર, પાટિલ અથવા પટેલ કહેવાય છે. પછી પટેલ થયે ત્યારે શેઠના જેવું નથી તેથી શેઠ થવાની ઈચ્છા કરી. શેઠ = શ્રેષ્ઠ ઉપરથી શેઠ. શેઠને ત્યાં પૈસા હેય તેથી તેને ત્યાં નેકર વગેરે હેય. શહેરમાં પંકાય એ નગરશેઠ થયે ત્યારે મંત્રી થવાની ઈચ્છા કરી. મંત્રી = રાજ્યની ગુપ્ત વાત જાણે, રહસ્યને જાણે. મંત્રીને પૈસા સાથે રાજનું માન વગેરે મળે એ થયે પણ તેય તેને
