________________
મોક્ષમાળા-વિવેચન
૨૫૯ આપવાથી નિજ મતિ મપાઈ મેં માની છે = એને ઉપમા આપવા કેઈ પ્રયત્ન કરે તે તેની પિતાની બુદ્ધિ મપાઈ જાય છે અર્થાત તેની મતિની અલ્પતા જ પ્રગટ થાય છે. તેથી અહીં ઉપમા આપી નથી.
અહો ! રાજચંદ્ર, બાળ ખ્યાલ નથી પામતા એ = શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર કહે છે કે બાળ એટલે અજ્ઞાની જી ભગવાનની વાણી કેવી મહાન ગંભીર છે તેને ખ્યાલ પામી શકતા નથી અર્થાત તેને સમજી શકતા નથી. સમ્યક્દર્શન થાય તે જ એનું માહાભ્ય લાગે.
જિનેશ્વર ત વાણી જાણી તેણે જાણી છે = એ જિનેશ્વર ભગવાનની વાણું જ્ઞાનીએ જાણું છે, તેણે જ યથાર્થ જાણી છે. તે પ્રકારે બીજાએ જાણી નથી.
શિક્ષાપાઠ ૧૦૮. પૂર્ણકાલિકા મંગલ
પૂર્ણાલિકા મંગલ એટલે ૧૦૮ પાઠરૂપ મણકાની માળા પૂરી કરનાર મંગલ કાવ્ય. મંગલ એટલે કલ્યાણ અથવા સુખ આપનાર. આઘમંગલ ગ્રંથ પૂર્ણ થવા માટે, મધ્યમંગલ ઉત્સાહ ટકી રહેવા માટે અને અંત્યમંગલ ભણને ભૂલી ન જવા માટે તથા શિષ્ય પરંપરા ચાલુ રહેવા માટે કરવામાં આવે છે.
ઉપજાતિ અને ઈન્દ્રવજ છંદ લગભગ સરખા છે. ઉપજાતિમાં પહેલે અક્ષર દીર્ઘ હોય તે પણ ચાલે. પણ ઈન્દ્રવજામાં દીર્ઘ જોઈએ.
