________________
મોક્ષમાળા–વિવેચન
૧૭૧ ન રહેવું. એવા પ્રકારને વાસ બ્રહ્મચર્યને હાનિ કરે છે. જેવા પ્રકારનું નિમિત્ત હોય તેવા ભાવ થાય છે. પડંગ = બાયલા લેકે, ગમે તેમ બેલે, ચેષ્ટા કરે, તેને સંગ ન કરે. બઘા એવા નિમિત્ત છે કે જેથી વિક ઊભા થાય અને મનને ભ્રષ્ટ કરે.
૨. કથા – વાતચીત પણ વિકારનું કારણ છે. સ્ત્રીકથા, કામવિકારની કથા એ વિકથા કહેવાય છે. સાધ્વીએ પણ એકલા પુરુષ પ્રત્યે કથા ન કરવી.
૩. આસન – સ્ત્રી બેઠી હોય ત્યાં બે ઘડી સુધી બ્રહ્મચારી ન બેસે, કારણ જગ્યા ગરમ થાય છે અને સ્મૃતિનું કારણ છે. પુરુષ બેઠો હોય ત્યાં ચાર ઘડી સુધી બ્રહ્મચારિણી ન બેસે, કારણ સ્ત્રીને વિશેષ વિકારનું કારણ છે. પ્રભુશ્રીજી એક વાત કહેતા કે કેઈ ઘરડી બાઈ હતી. વૈદ્ય નાડી જેવા આવ્યો, પણ બાઈ કહેઃ અડવા ન દઉં. પછી હાથે દોરી બાંધી વૈદ્યના હાથમાં આપી, છતાં તે બાઈને વિકાર થયે.
૪. ઈન્દ્રિયનિરીક્ષણ. ૫. કુડ્યાંતર. ૬. પૂર્વકીડા – બધું મનને લઈને છે. આગલા પાઠમાં મન વિષે કહ્યું છે તેમ.
૭. પ્રણીત – બધા બ્રહ્મચર્યભંગના નિમિત્તે છે.
૮. અતિમાત્રા આહાર – માત્રા એટલે માપ. અતિમાત્રા એટલે જોઈએ તેટલા માપથી વિશેષ. લૂખું ખાય પણ પેટ ભરીને ખાય તે પણ બ્રહ્મચર્યભંગનું કારણ થાય. મિતાહાર એટલે માપસર જોઈએ તેટલે આહાર.
૯. વિભૂષણ – બહારની ટાપટીપ. જેણે શરીર ઉપર
