________________
૨૫૬
મેાક્ષમાળા–વિવેચન
અને પોતાનાં વખાણ વગરની. માનકષાય અને ક્રોધ હોય તા જ પેાતાનાં વખાણુ અને પરનિંદા થાય. નિષ્કષાયી વાણી. (૨૪) કર્તા, કર્મ, ક્રિયા વગેરેનાં સંબંઘવાળી. (૨૫) આશ્ચર્યકારી. અપૂર્વ વાણી. આગળ આવું સાંભળ્યું નથી એમ લાગે. (૨૬) વક્તા સર્વગુણસંપન્ન છે, અહુ જાણે છે એમ લાગે. થાડું કહે પણ પ્રભાવ પડે કે એમનામાં કંઈ ખામી નથી. (૨૭) ધૈર્યવાળી. ચારે મેાક્ષ થશે ? એમ અધીરાઈ ન થાય. (૨૮) વિલંખરહિત. થાડું ખાલે, પછી ન ખાલે એમ નહીં. એકઘારું ખાલે. (૨૯) ક્રાંતિરહિત. સંદેહ ઉત્પન્ન ન થાય. પેાતાની ભ્રાંતિ ગઈ છે તેથી સાંભળનારને પણ ભ્રાંતિ ન થાય, શ્રદ્ધા થાય. (૩૦) સર્વ જીવ પેાતાની ભાષામાં સમજે એવી. જુદી ભાષામાં ખેલનારનું ન સમજાય, પરંતુ ભગવાનની ભાષા સૌ પોતપોતાની ભાષામાં સમજે અને સૌના સંશય છેદાય. (૩૧) શિષ્ટબુદ્ધિ ઉપજાવે તેવી. શિષ્ટ એટલે ઉત્તમ પુરુષ જેવી બુદ્ધિ ઉપજાવે. (૩૨) પદના અર્થને અનેક રીતે આપણુ કરી મેલે તેવી. એક શબ્દમાંથી અનેક અર્થ નીકળે. (૩૩) સાહસિકપણે એટલે એવી સાંભળીને શૂરવીરપણું ઊપજે. સાંભળીને દીક્ષા લેવાના ભાવ થાય. (૩૪) પુનરુક્તિ દેાષ વગરની. એની એ વાત ફરી કહે તા કંટાળા આવે તેથી ફરી કહેવું પડે તેા પણ બીજી રીતે કહે. (૩૫) સાંભળનારને ખેદ ન થાય એવી. એના દોષ કહે તાપણ ખાટું ન લાગે, પણ એમ લાગે કે મારા ભલા માટે કહે છે.
એ પાંત્રીશ ગુણુ વાણીના કહ્યા છે તે સામાન્ય પ્રકાર છે, પરંતુ અહીં તા જિનેશ્વરની વાણીને અનંત અનંત