________________
મોક્ષમાળા-વિવેચન
૨૧૯ આશ્રયી અનંત દેહમાં ઉત્પાદ વ્યય ધ્રુવ વિચારે, તે તે મુજબ અનંત જી વિષે પણ સમજાય. એમ દ્રવ્યથી અને ભાવથી એટલે પર્યાયથી વિચારતાં આખી સૃષ્ટિનું જ્ઞાન એ ત્રણ શબ્દમાં રહ્યું છે. એ પ્રકારે સદ્ગુરુમુખથી પવિત્ર લબ્ધિરૂપે જ્યારે એ વાક્ય પ્રાપ્ત થાય ત્યારે દ્વાદશાંગીનું જ્ઞાન અવશ્ય થાય. જેમ “જગત” કહેતાં આપણે તેને બહોળે – વિશાળ અર્થ એક ક્ષણમાં સમજી જઈએ છીએ, તેમજ ભગવાનના વખતમાં જે બાજુ એટલે નમ્ર તથા વિનયી અને સરળ એટલે આજ્ઞાંકિત શિષ્ય હતા, તેઓ ગુરુગમ્યતાથી એ લબ્ધિવાથ સાંભળતાં દ્વાદશાંગીનું જ્ઞાન પામતા હતા. એમ આપ વિવેકપૂર્વક વિચારશે તે આપને એ લબ્ધિવાક્ય નિરર્થક, ક્લેશરૂપ નહીં લાગે, પરંતુ અતિમહત્ત્વનું અને વિચારવા લાયક લાગશે.
શિક્ષાપાઠ ૯૨. તવાવબોધ, ભાગ ૧૧
મહાવીર ભગવાને ત્રીસમા વર્ષે દીક્ષા લીધી, ૧રા વર્ષ તપ તપી કેવળજ્ઞાન પ્રગટાવ્યું. એ મધ્યવયે બેંતાળીસમે વર્ષે સર્વાપણું પ્રાપ્ત કરી ત્રણે કાળ જાણ્યા પછી કહ્યું કે જગતí પહેલાં નહોતે, અત્યારે નથી અને હવે પછી થશે નહીં. એમ બધું તપાસ્યું હોય તે “નથી” એમ કહેવાય. જગતકર્તા નથી એ સર્વજ્ઞતાના ગુપ્તભેદથી એટલે કેવળજ્ઞાનથી જાણીને પછી કહ્યું હતું. વળી તેઓ ૧૮ દેષરહિત પરમેશ્વર હતા. આપે એમના સત્ય તત્ત્વવિચારે મધ્યસ્થતાથી અવશ્ય સંશોધન કરવા યોગ્ય છે. જેનના અવર્ણવાદીઓ
