________________
૨૩૪
મેક્ષમાળા-વિવેચન રાખે. એક કામ પછી તરત બીજું કામ ન કરવું. નવરા રહેવું એમ કહેવું નથી, પણ પરમાર્થ માટે અવકાશ રાખે. એકથી ચાલે તે બે દુકાન ન કરે. મર્યાદાથી અધિક વ્યવહારકામ ન રાખે. જે કામ માટે જન્મ્યા છીએ તેને વિચાર રહેવું જોઈએ.
(૧૦) આપવડાઈ – પિતાની પ્રશંસા પિતે કરે તે આપવડાઈ. તે માનને બીજો ભાઈ – બીજો પ્રકાર છે. માન હોય તેટલા પ્રમાણમાં આપવડાઈ થાય. માન વધારવા માટે પિતાના વખાણ કરે. જે ઉત્તમ હોય તે પિતાના વખાણ ન કરે. કવચિત્ અભિમાનરહિતપણે ખરી વાત પ્રસંગોપાત્ત કરે તેમાં આપવડાઈને હેતુ નથી. પરંતુ હું કેમ સારે દેખાઉં ? મને લેક કેમ વખાણે? એમ વિચારે ત્યાં પરમાર્થષ્ટિ નથી.
(૧૧) તુચ્છ વસ્તુથી આનંદ – જગતની બધી વસ્તુઓ તુચ્છ છે. તેમાં આનંદ માને તે તુચ્છ વસ્તુથી આનંદ. એવા જીવને જ્ઞાની પુરુષને વચનમાં આનંદ આવે નહીં. તુચ્છ વસ્તુથી આનંદ માને છે તેને ઉચ્ચ વસ્તુથી જે આનંદ છે તેની ખબર નથી. ઈન્દ્રિયની બાહ્ય વસ્તુઓમાં જીવને લક્ષ છે. તેથી આ વસ્તુ વિલાયતથી આવ્યું છે એમ મહત્તા માને. પરંતુ જ્ઞાની પાસે છે તે ઉત્તમ વસ્તુ છે. તેની ખબર નથી તેથી તુચ્છ વસ્તુ મેળવવા પ્રયત્ન કરે એમાં જ રંજાયમાન થાય અને એની જ વાત કરે. જેથી મિક્ષસુખ એ ઉત્તમ લક્ષ છે તે તરફ એનું લક્ષ ન જાય. જગતની વસ્તુઓ તુચ્છ છે એમાં ચિત્ત જાય તે આત્મામાં ચિત્ત ન આવે.
