________________
૨૦૧
મેક્ષમાળા–વિવેચન (૬) એ જ્ઞાનને ઉપગ કે પરિણામ શું છે ? અગાઉ કહ્યું છે તેમ આત્મજ્ઞાન કરવું કે જેથી પરિણામેકેવળજ્ઞાન થઈ મોક્ષ પમાય. પણ આ કાળ ઊતરતે છે તેથી મળેલાં સાઘને પણ નિષ્ફળ થઈ જાય છે. તેમ ન થવા દરરોજ ઓછામાં ઓછો બે ઘડીને કાળ તે નિયમિત રાખીને જિનેશ્વર ભગવાનનાં કહેલાં તત્ત્વબોધની પર્યટના કરે એટલે બોઘને વારંવાર વિચારે. વીતરાગને એક સિદ્ધાંતિક શબ્દને વિચાર કરતાં જ્ઞાનાવરણીય કર્મને ઘણે પશમ થશે. એ વાત વિવેકથી જોતાં સત્ય છે.
શિક્ષાપાઠ ૮૧. પંચમકાળ
કાળચકેના વિચારે અવશ્ય કરીને જાણવા ગ્ય છે. જિનેશ્વરે એ કાળચકના બે મુખ્ય ભેદ કહ્યા છે : ૧. ઉત્સર્પિણ ૨. અવસર્પિણી. એકેકા ભેદના છ છ આરા છે. અવસર્પિણી કાળના છ આરા આ પ્રમાણે છે.
(૧) સુષમા સુષમા–૪ કેડાછેડી સાગરોપમને. (૨) સુષમા–૩ કેડીકેડી સાગરોપમને. (૩) સુષમા દુષમા–૨ કેડીકેડી સાગરોપમનો. (૪) દુષમા સુષમા–૧ કેડીકેડી સાગરેપમમાં
બેંતાળીસ હજાર વર્ષ ઓછાને. (૫) દુષમા–એકવીશ હજાર વર્ષને. (૬) દુષમા દુષમા–એકવીશ હજાર વર્ષને.
પછી ઉત્સર્પિણી કાળ આવશે. તેમાં પહેલે આરે એકવીશ હજાર વર્ષને દુષમા દુષમા, પછી દુષમા એમ
