________________
૨૧૨
મોક્ષમાળા-વિવેચન વિદ્વાને કહ્યું : આપની વાત ઉપરથી મને એમ તે નિઃશંકતા છે કે જેને અદ્ભુત દર્શન છે અને મહાવીર સાચા જ્ઞાની હતા. હવે એક વાત બીજી પૂછવી છે. ઉત્પાદ-વ્યય-ધ્રુવ” એ લબ્ધિવાચ ભગવાને ગણઘરને કહ્યું તે પરથી દ્વાદશાંગીનું સંપૂર્ણ જ્ઞાન ગણધરને પ્રગટ થયું એમ જે શાસ્ત્રમાં વાત છે તે કેવી રીતે સંભવે ? અને -આશયરિત એટલે માર્મિક અર્થ સહિત દ્વાદશાંગીનું જ્ઞાન આ લબ્ધિવાક્ય ગુરુમુખથી સાંભળતા આગળના ભાવિક શિષ્યને પણ થતું હતું તે કેવી રીતે ? એ વિષે તમે કંઈ લક્ષ પહોંચાડી શકશે ? એમ વિદ્વાને કૃપાળુદેવને શંકા કહી પ્રશ્ન પૂછે.
શિક્ષાપાઠ ૮૮. તરવાવબોધ, ભાગ ૭
કૃપાળુદેવે ઉત્તરમાં કહ્યું કે મને જે જ્ઞાન છે તે ગુરુ પરંપરાની આજ્ઞાથી આ ભવમાં મળ્યું નથી. છતાં પૂર્વભવને આઘારે વિશેષ જ્ઞાન છે તે પરથી સમાઘાન કરી શકીશ એમ મને સંભવ રહે છે. આપને શંકા કેવા પ્રકારે છે તે પ્રથમ કહે. વિદ્વાન કહે ઃ એ ત્રિપદી જીવતત્વ પર એકવાર નારૂપે અને બીજીવાર હારૂપે ઉતારે. જેમ કે –
જીવ ઉત્પત્તિરૂપ છે ? –હા જીવ વ્યયરૂપ છે ? નાહા
જીવ ઘુવરૂપ છે ? નાન્હા એમ કરવાથી ૧૮ દોષ આવે છે. વિદ્વાને એક પછી એક ૧૮ દેવું વિચારેલા તે કહી બતાવ્યા.
