________________
મેાક્ષમાળા–વિવેચન
૧૮૧
(૧૮)
માયામાં વર્તવાનું કારણ શું ?
કંઈક લાભ
હાય – યશના, સારું દેખાડવાના, તે માયા
-
થાય. હાય એના કરતાં બીજો દેખાવ કરે તે માયા. માયાને શલ્ય કહે છે. માયા, મિથ્યાત્વ અને નિદાન એ ત્રણમાંથી એક શલ્ય હાય તાપણુ તે વ્રતાદિ સાચા ન કહેવાય. વૃત્તિ રાકે તા વ્રત કહેવાય. માયાને લીધે વૃત્તિ રાકાય નહીં. માયાનું આવરણ નથી તૂટતું, એટલી નિષ્ફળતા છે. હિંમત કરે તે સાચું કહી દે. પ્રજ્ઞાસહિત હાય, તા યાગ થાય.
સરળતા
(૧૯) આત્મા શુદ્ધ થાય તેવી ક્રિયા તે શુદ્ધ કરણી અથવા સત્સાધન. સત્સંગ, ભક્તિ વગેરે સત્સાધન કરવામાં પ્રમાદ ન કરવા. કાલે શું થશે તેની ખબર નથી. કરી લેવું. સાવધાન થવું, તત્પર થવું. જો ઇચ્છે પરમાર્થ તા, કરા સત્ય પુરુષાર્થ.” કાળ પાકશે ત્યારે કરશું. એમ ન કહે. સાવધાની ન રાખે તેા પ્રમાદ પેસી જાય. કરે તે સકળ ન આવે. સત્પુરુષે કહેલું સાધન તે સસાધન છે. શુદ્ધના લક્ષે છૂટવા માટે જે કરણી થાય તે શુદ્ધ કરણી છે. ત્યાં અંત:કરણ જોડાવું જોઈએ.
પ્રમાદ
(૨૦) પાંચ અણુવ્રત વગેરે પાપને રોકવા માટે છે. પ્રથમ અશુભમાંથી શુલમાં આવે, પછી પુણ્યના વિકલ્પ પણ મૂકીને શુદ્ધભાવમાં રહે ત્યારે સંવર થાય. એકલું પાપ રોકથે મેાક્ષ ન થાય. તેથી સંવરને આદરવા એમ કહ્યું. સંવરને આદરવા-સત્કારવા અને પાપને કાઢી નાખવાં. તે માક્ષાર્થે હાવાથી ચાગ છે. એકેકા માક્ષે લઈ જાય એવા છે.
માલ
