________________
૧૪૩
-
-
-
-
-
-
મોક્ષમાળા-વિવેચન આટલા બઘા મતભેદ કેમ ? સત્ય હોય ત્યાં તકરાર-ન હેય. બધા એક થવા પ્રયત્ન કેમ ન કરે? એમ એકબીજામાં વિરોઘ આવવાથી વિચાર કરવા થડી વાર થવું પડે છે. તે ઉપરથી એમ લાગે છે કે બધાય ઘર્મ સાચા હોતા નથી.
કે ઘર્મ સાચે એ નકકી કરવામાં આટલી બધી મુશ્કેલી છે તે પણ કૃપાળુદેવ કહે છે કે હું બરાબર તુલના કરીને સત્ય ખુલાસે મધ્યસ્થભાવથી કરું છું. પક્ષપાત વગર સાચું હોય તે સાચું કહેવું છે. મતભેદ, પક્ષપાત કે અવિવેકને દૂર કરીને સત્ય ખુલાસે કરીશ. તે ખુલાસે સત્ય હોવાથી ઉત્તમ અને વિચારવા જેવું છે. “આ તે અમને ખબર છે એમ સામાન્યપણું ન કરતાં, તે સત્ય શાથી છે ? તે પર સૂમ વિચાર કરી જેશે તે તે ખુલાસે બહુ મર્મવાળે અને મહત્ત્વનું છે એમ સમજાશે.
શિક્ષાપાઠ ૫૯. ધર્મના મતભેદ, ભાગ ૨
આટલું તે સ્પષ્ટ માનવું કે કેઈ એક ઘર્મ તે સંપૂર્ણ સત્ય છે. તે પછી બાકીનાને અસત્ય કહેવા પડે. પણ એમ હું ન કહી શકું. નિશ્ચયનયથી એમ કહેવાય, પણ વ્યવહારનયની અપેક્ષાએ સર્વથા અસત્ય કહી શકાય નહીં. એક ઘર્મ સંપૂર્ણ અને સત્ય છે તેમાં દોષ નથી. બીજા બઘા અપૂર્ણ અને દેલવાળા છે. તેમજ જે કુતર્કવાદી “અને નાસ્તિક છે તે કેવળ અસત્ય છે. એક જૈનદર્શન નિર્દોષ અને સંપૂર્ણ છે તેની વાત હમણું બાજુ પર રાખી બીજા વિષે વિચારીએ.
