________________
મોક્ષમાળા-વિવેચન
૧૬૩ અહીં આત્માની વાત છે. પ્રભુશ્રીજી કૃપાળુદેવની શ્રદ્ધા કરવા કહેતા કે એમાં નુકસાન થાય તે અમે વીમે ઉતારીએ છીએ. બાહ્ય વસ્તુનું સુખ લેવા જાય છે તે નિર્દોષ નથી. પરવસ્તમાં વૃત્તિ જવાથી પિતાનું સ્વરૂપ-સુખ પામી શકાતું નથી, તેથી જીવ મુકાય છે. મેહને લઈને પરવસ્તુને સારી માને છે. પછી તેને ઇચ્છે છે કે દુઃખી થાય છે – મુઝાય છે. કૃપાળુદેવ કહે છે કે તેની મને દયા આવે છે. પુદ્ગલસુખની પાછળ જાય છે પણ તેના ફળરૂપે નરકાદિ દુઃખ આવવાનું છે તેથી જ્ઞાની પુરુષને દયા આવે છે.
“સઘળું પરવશ તે દુખ લક્ષણ, નિજવશ તે સુખ લહિ.”
" પરવસ્તુ-કર્મ, દેહ, ઈન્દ્રિય વગેરેને આધીન હોવાથી જે પરવશ છે તે દુઃખ છે. નિજવશ – જે આત્માને આધીન છે તે સુખ છે. “બીજા પદાર્થમાં જીવ જે નિજબુદ્ધિ કરે તે પરિભ્રમણદશા પામે છે અને નિજને વિષે નિજબુદ્ધિ થાય તે પરિભ્રમણદશા ટળે છે.” (૩૯) પરવસ્તુ ત્યાગવા
ગ્ય જ છે.” એ વાત સિદ્ધાંતરૂપ છે કે જેની પાછળ દુઃખ આવે તે સુખ નથી...
(૪) આટલી વાત પ્રસ્તાવનાની કહી હવે અમૂલ્ય તત્ત્વવિચાર કહે છે. પહેલાં જે છોડવાનું છે તે કહીને હવે ગ્રહણ શું કરવું તે કહે છે. હું કેણુ છું? – બધું બાદ કરતા કરતાં જે બાકી રહે તે અનુભવ-સ્વરૂપ હું આત્મા છે. ક્યાંથી થે? હું અનાદિ અનંત હોવાથી નિત્ય છે. શું સ્વરૂપ છે મારું ખરું? ‘તું છો મેક્ષસ્વરૂ૫.” મેક્ષસ્વરૂપ છું. કેને સંબંધે વળગણ છે? ત્યાં કર્તાક્તાપણું વિચારે. રાખું કે એ પરહરું? ત્યાં મોક્ષનો ઉપાય વિચારે છે
-
-
-
=
.
-
!
-
-
-
-
=
-
-
-
-
-
=
-
-
-
