________________
૧૫૪
મોક્ષમાળા-વિવેચન ન મનાઉં. સંપૂર્ણ સુખી તે મુનિઓ કહેવાય એમ જ્ઞાનની દૃષ્ટિથી કહું છું. હું બહુ રાગદ્વેષ કરતું નથી, છતાં જેટલે અંશે રાગદ્વેષ છે તેટલે અંશે ઉપાધિ છે. સર્વસંગ પરિત્યાગ કરવાની સંપૂર્ણ આકાંક્ષા છે, પણ
જ્યાં સુધી તેમ ન થાય ત્યાં સુધી ઉપાધિ છે. વ્યવહારમાં હાનિ, કુટુંબ વગેરેનું દુઃખ હોય છે. પિતાના દેહ પર મત સિવાય પણ નાના પ્રકારના રોગને સંભવ છે. કેવળ નિગ્રંથ થવા બાહ્યાભ્યતર પરિગ્રહને ત્યાગ અને અલ્પ આરંભને પણ ત્યાગ જોઈએ. એ ન થાય ત્યાં સુધી હું મને સંપૂર્ણ સુખી માનતું નથી.
બ્રાહ્મણે પૂછ્યું હતું કે આપને શું દુઃખ છે? તેને હવે ખુલાસે કરે છે – જેને વિયોગ છે, જે ક્ષણભંગુર છે અને જ્યાં રાગદ્વેષથી થતી બાઘાપીડા છે તે સંપૂર્ણ સુખ નથી. એટલા માટે થઈને હું મને સંપૂર્ણ સુખી કહી શકતું નથી. હું બહુ વિચારી વિચારી વ્યાપાર વહીવટ કરતે હવે તે પણ અનેક પ્રકારના આરંભ, અનીતિ અને કપટ મારે સેવવાં પડ્યાં હતાં. નસીબમાં ન હોય તે દેવ આપે તે પણ ન રહે. કદાચ પુણ્યથી મળે તે તેનાથી પાપ વગેરે થાય છે. તે પાપ નરક વગેરે અગતિમાં લઈ જાય છે. એક તે પુણ્યને ખાઈ જવું અને પાપનું બંધન કરવું એના કરતાં લક્ષ્મીથી છેટે રહેવું સારું છે. મેં જે કારણથી લક્ષ્મી ઉપાર્જન કરી હતી તે કારણ મેં આપને આગળ જણાવ્યું છે. આપ વિદ્વાન છે. હું વિદ્વાનને ચાહું છું. આપની અભિલાષા હોય તે ઘર્મધ્યાનમાં લીન થઈને સહકુટુંબ અહીં ભલે રહે. આપની
