________________
૧૩૦
મોક્ષમાળા-વિવેચન તે વાંકી ને જડ. સરળ હોય તે “કર વિચાર તે પામ” એમ તત્વને વિચાર કરવા માંડે.
ભગવાને શું કહ્યું છે તેને વિચાર કરે. આપણે કેટલું ઉત્તમ શીલ – સદાચાર પાળીએ છીએ ? શાસનની ઉન્નતિ થાય તેવું શું કરીએ છીએ? એને વિચાર કેઈક જ કરે છે. ભગવાને કહેલી વાત ભૂલી ગયા છે. વિચાર નથી. શ્રાવકુળમાં જન્મ્યા તેથી શ્રાવક નથી. શ્રાવકના જ્ઞાન, આચાર કેવા જોઈએ ? બીજાં કરતાં શ્રાવક કેમ જુદા પડે? શ્રાવક હાઈકોર્ટના જજ જેટલે સત્યવાદી અને પ્રામાણિક હેય. અગાઉ એવા શ્રાવકે હતા તે નિને પણ પાંશરા કરતા, એવા વિચક્ષણ જોઈએ.
શેઘ = શંકાનું સમાધાન ગમે ત્યાંથી પણ કરી લે, આત્મજ્ઞાનમાં શંકિત ન રહે તે યથાર્થ શોધ. તત્વ સંબંધી શંકાઓ થાય તેને પાછા ઉત્તર શોધી કાઢે. કૃઢતા થવા શોધની જરૂર છે.
દ્રવ્યાદિક દયા જન્મે છે—એમ કહ્યું છે તે આલંકારિક ભાષામાં કહ્યું છે. અર્ધદગ્ધ = ડું કે નહીં એવું જાણનારા. જાણીને અહંપદ કરનારા = કંઈક વધારે જાણે ને અહંકાર કરે એવા. તત્વને કાંટામાં તેલનારા = તત્ત્વવૃષ્ટિએ તુલના કરનારા. તુલના કરે તે માહાસ્ય લાગે કે આવું તત્ત્વ કયાંય નથી. સમજે તે જ્ઞાની પુરુષને ઉપકાર લાગે. મેક્ષમાર્ગ તે અક્કલ તરાજુએ રે. કૃપાળુદેવે બઘાય દર્શનને તેળી જોયા ને પછી યથાર્થ મોક્ષમાર્ગ પ્રકા.
પરમાવધિજ્ઞાન આખા લેકનું જાણે અને અલેકનું પણ થોડું જાણે, તે આ કાળમાં વિચ્છેદ છે. બાકી