________________
મોક્ષમાળા-વિવેચન
૫૭. (૧૧) બોધદર્લભભાવના – સમ્યજ્ઞાન પામવું જીવને દુર્લભ છે. ચાર ગતિમાં બધે દુઃખ છે. ત્યાં ભમતાં આત્માને સમ્યગ્દર્શનશાનચારિત્રની પ્રાપ્તિ થવી તે બેધિ છે. એકેંદ્રિયથી બેઇંદ્રિયપણું દુર્લભ એમ બેધિ પર્યંત ઉત્તરોત્તર દુર્લભ દુર્લભ વિચારી બેધિ-સમાધિમાં પ્રમાદ ન કર.
ને 13
.
it .
જ
: :
અનાયુ ન
જીક
જ
છે
કૈ : '
' *
*
*
,ધારા--
--
-
ક
.
(૧૨) ધર્મદુર્લભભાવના – ધર્મના ઉપદેશક ગુરુ મળવા દુર્લભ છે. તેમને... ઉપદેશ મળશે અને તે ઘારણ કરવાની શક્તિરૂપ દેશનાલબ્ધિ મળવી દુર્લભ છે. તરવા માટે પ્રથમ જરૂરનું શું? સદ્ગુરુ ઘર્મના ઉપદેશક એટલે જ્ઞાની પુરુષના વચનરૂપ શાસ્ત્રને આધાર લઈ બેધ કરે તે, અને શુદ્ધશાસ્ત્રના બેધક એટલે જે સર્વ શાસ્ત્રને પી ગયા હોય એવા ક્ષયે પશમવાળા હેવાથી સહજ બોધ કરે તે શાસરૂપ જ હોય. “સૂત્ર લઈ ઉપદેશ કરવાની આગળ જરૂર પડશે નહીં. સૂત્ર અને તેનાં પડખાં બઘાં ય જણાયાં છે.” (૧૭0)
આ ૨૧મ પાઠના વિસ્તારરૂપે કૃપાળુદેવે “ભાવનાબોધ ગ્રંથ દૃષ્ટાંત અને કાવ્ય સહિત લખી મોક્ષમાળાની પહેલાં છપાવી ગ્રાહકોને ભેટ આપ્યું હતું. તેમાં તીવ્ર વૈરાગ્ય અને જ્ઞાનદશાનું દર્શન થાય છે. એ ભાવનાબેઘ ગ્રંથ મેક્ષમાળાની પૂર્તિરૂપે છે. મોક્ષ પામવા માટે સપુરુષે આ બાર ભાવના ભાવે છે. તીર્થંકરને પણ
જ્યારે દીક્ષા લેવાના ભાવ થાય ત્યારે તેઓ બાર ભાવતા ભાવે છે.
