________________
૧૦૮
મેક્ષમાળા-વિવેચન દ્વેષ નથી. રાગ મુખ્ય છે. એના ક્ષયથી સંપૂર્ણ આત્મસ્વરૂપ–મેક્ષ પ્રાપ્ત થાય છે.
શિક્ષાપાઠ ૪૫. સામાન્ય મનોરથ
“સમાન ઉપરથી સામાન્ય શબ્દ બને છે. સામાન્ય એટલે ઘણા જીએ-બઘા શ્રાવકેએ કરવા યોગ્ય હોવાથી સામાન્ય. મને રથ એટલે ભાવના. આ પાઠમાં કહ્યા પ્રમાણે બઘાએ ભાવના કરવા ગ્ય છે. “અપૂર્વ અવસર ” માં અપૂર્વ ભાવના છે, પહેલા કેઈ દિવસ ન કરી હોય એવી અસામાન્ય ભાવના છે.
(૧) મોહિની ભાવ = રાગ ભાવ = કામવિકારને વશ થઈને પરસ્ત્રીને આંખે વડે ન જોઉં. પરાયા વૈભવને પથ્થર સમાન ગણી ન ઈચ્છું અને નિર્મળ તત્ત્વ જાણવાની અભિલાષા રાખીને લેભને સવળ કરું. આખું જગત કનક અને કાંતાથી લેભાયું છે. એ ઘન અને વિષયને લેભ મૂકીને નિર્મળ તત્ત્વ જાણવાને લેભ કરું. એમ લેભને સમે (સમારી= સવળે, સમે) કરું
પરધન ને પી એ નીતિની વિરુદ્ધ છે. ઘર્મને પાયે નીતિ છે, તેથી એ બનેને લેભ મૂકે કશાયમાં લેભ કરવા જેવું નથી, તેમ છતાં તે ક્ષય ન થાય ત્યાં સુધી જે લેભ છે તેને સવળો કરે. જેમ જેમ તત્ત્વને લેભ થાય તેમ તેમ લેભ સવળે થાય છે. પછી પર વસ્તુ પડી હોય તે પથરે પડ્યો હોય તેવું જાણે. તે ક્યારે બને કે નિર્મળ તાત્વિક લેભ સમા (સુધાર્યો) હોય તે.